Obraz kultury miasta Rzeszowa w opinii mieszkańców Badanie dla potrzeb opracowania Strategii Rozwoju Kultury Miasta Rzeszowa
Informacja o badaniu Badanie diagnozujące sytuację rzeszowskiej kultury zostało przeprowadzone dla potrzeb opracowania Strategii Kultury Miasta Rzeszowa, w ramach projektu pn. Lublin i Rzeszów współpraca i wykorzystanie szans rozwojowych. Badania zostały zrealizowane we wrześniu i październiku 2013 roku. W ramach diagnozy przeprowadzono: analizę desk research, badanie telefoniczne CATI na reprezentatywnej próbie 1064 mieszkańców Rzeszowa oraz powiatu rzeszowskiego, badania jakościowe (wywiady indywidualne i grupy fokusowe) z kreatorami kultury rzeszowskiej (przedstawicielami instytucji związanych z kulturą, animatorami kultury, twórcami). 2
Uczestnictwo w kulturze Za najważniejsze formy aktywności kulturalnej badani uważają: (1) uczestnictwo w imprezach kulturalnych, (2) chodzenie do teatru, (3) do kina, (4) do filharmonii, (5) na wystawy. Z kolei najczęściej uczestniczą w: (1) imprezach kulturalnych, (2) seansach kinowych, (3) spektaklach teatralnych, (4) wystawach, (5) wydarzeniach w Filharmonii. 3
Czynniki motywujące do uczestnictwa w kulturze Badani deklarowali, że wybierając wydarzenia, w których chcą uczestniczyć, najczęściej kierują się własną potrzebą i zainteresowaniami, propozycją znajomych, ceną biletów, możliwością bezpłatnego uczestnictwa, reklamą i promocją w mediach oraz dogodną lokalizacją. Własna potrzeba, zainteresowanie daną dziedziną 57,8% Propozycja znajomych, partnera/ partnerki 41,1% Cena biletów 27,8% Możliwość bezpłatnego udziału/ wstępu 17,1% Reklama/ promocja w mediach 15,2% Dogodna lokalizacja/ dobry dojazd 15,1% Chęć zabłyśnięcia w towarzystwie 2,8% Inne 3,5% 0,0% 10,0% 20,0% 30,0% 40,0% 50,0% 60,0% 70,0% 4
Bariery uczestnictwa w kulturze Według badanych najczęstszymi barierami utrudniającymi udział w wydarzeniach kulturalnych są: brak czasu, zbyt wysokie ceny biletów, słabą informacje o planowanych wydarzeniach, dużą odległość lub niedogodny dojazd oraz mało atrakcyjną ofertę kulturalną. Brak czasu 50,1% Zbyt wysoka cena biletów 40,8% Słaba informacja o wydarzeniach kulturalnych 27,1% Duża odległość, niedogodny dojazd 19,2% Mało atrakcyjna oferta kulturalna 12,9% Nie odczuwam takiej potrzeby 2,9% Brak utrudnień 3,0% Inne 9,7% 0,0% 10,0% 20,0% 30,0% 40,0% 50,0% 60,0% 5
Ocena informacji o wydarzeniach kulturalnych Przeszło 70% mieszkańców uważa, że jest dobrze poinformowana o wydarzeniach kulturalnych w Rzeszowie. 70,0% 60,0% 60,0% 50,0% 40,0% 30,0% 20,0% 10,0% 11,8% 20,2% 2,9% 5,1% 0,0% Bardzo dobrze Raczej dobrze Raczej źle Bardzo źle Trudno powiedzieć 6
Źródła informacji o wydarzeniach kulturalnych Najważniejszym źródłem informacji jest Internet. Niespełna 30% badanych korzysta z Serwisu Informacyjnego Urzędu Miasta, pozostali czerpią informacje z innych stron internetowych oraz z portali społecznościowych. Respondenci wskazywali na potrzebę utworzenia spójnej platformy informacyjnej przedstawiającej ofertę kulturalną miasta. Część badanych zwracała uwagę na skuteczność formy informacji poprzez wiadomość SMS. Internet 47,3% Telewizja 42,1% Reklama na mieście (bilbord, plakat, ulotka) 39,4% Radio 31,7% Prasa 28,4% Rekomendacje od znajomych 26,2% SMS 6,8% Inne 1,0% 0,0% 10,0% 20,0% 30,0% 40,0% 50,0% 7
Potencjał kulturalny Rzeszowa Większość uczestników badania za największy potencjał Rzeszowa uznała festiwale, koncerty i imprezy plenerowe. Festiwale/koncerty/imprezy plenerowe Filharmonia Podkarpacka im. Artura Malawskiego Mieszkańcy/młodzież Teatry Promocja/rozwój miasta Czystość/wizerunek Sport Położenie miasta Rynek Bogata oferta kulturowa/ duża ilość instytucji kultury Teatr im. Wandy Siemaszkowej Szkolnictwo Galerie sztuki, fotografii, itp. Artyści Kina Podziemna trasa turystyczna Fontanna multimedialna Muzea Inne 4,9% 4,0% 3,8% 3,5% 3,2% 2,9% 2,8% 2,8% 2,8% 2,6% 2,4% 2,4% 2,3% 8,6% 13,5% 13,3% 16,7% 16,1% 23,2% 0,0% 5,0% 10,0% 15,0% 20,0% 25,0% Pytanie otwarte: Co jest potencjałem kulturalnym Rzeszowa? (najczęstsze odpowiedzi) 8
Potencjał kulturalny Rzeszowa Zdecydowana większość mieszkańców Rzeszowa uważa, że potencjał kulturalny miasta jest wykorzystywany. Równocześnie 1/3 badanych dostrzega istnienie nowych, niezrealizowanych możliwości bądź obszarów dla aktywności kulturalnej miasta. 70,0% 60,0% 59,8% 50,0% 40,0% 30,0% 20,0% 16,8% 10,0% 11,2% 3,2% 9,0% 0,0% Zdecydowanie tak Raczej tak Raczej nie Zdecydowanie mie Ocena wykorzystania potencjału kulturalnego Rzeszowa Trudno powiedzieć Procent osób, które uważają, że w Rzeszowie istnieją nowe, niezrealizowane możliwości, obszary dla aktywności kulturalnej 9
Instytucje kultury w Rzeszowie Za najważniejsze instytucje kultury w Rzeszowie badani uważają Filharmonię Podkarpacką im. Artura Malawskiego oraz Teatr im. Wandy Siemaszkowej. Filharmonia Podkarpacka im. Artura Malawskiego Teatr im. Wandy Siemaszkowej 62,2% 60,3% Podziemna Trasa Turystyczna 31,6% Teatr "Maska" Muzeum Dobranocek ze zbiorów Wojciecha Jamy Muzeum Okręgowe 16,4% 13,8% 22,0% Biuro Wystaw Artystycznych Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna Muzeum Historii Miasta Rzeszowa Muzeum Etnograficzne im. Franciszka Kotuli Europejska Galeria Sztuki w Millenium Hall Galeria Fotografii Miasta Rzeszowa Galeria Miejska Zespołu Szkół Plastycznych Inne 8,1% 4,5% 4,2% 3,8% 3,6% 2,3% 1,8% 4,4% 0,0% 20,0% 40,0% 60,0% 80,0% 10
Instytucje kultury w Rzeszowie Zapytani o instytucje kultury, które powinny zwiększyć swoją ofertę, badani wskazali przede wszystkim na: teatry, domy kultury oraz biblioteki. Pytanie otwarte: Jakie instytucje powinny zwiększyć swoją ofertę? (najczęstsze odpowiedzi) 11
Ocena zarządzania i oferty kulturalnej Respondenci raczej dobrze ocenili zarządzanie kulturą w Rzeszowie, co przekłada się na wysoką ocenę oferty kulturalnej miasta. 70,0% 60,0% 64,6% 80,0% 70,0% 67,3% 50,0% 40,0% 30,0% 60,0% 50,0% 40,0% 30,0% 20,0% 10,0% 0,0% 8,7% Bardzo dobrze Raczej dobrze 10,2% 0,4% 16,2% Raczej źle Bardzo źle Trudno powiedzieć 20,0% 10,0% 0,0% 17,0% Bardzo dobrze Raczej dobrze 6,9% 0,8% 8,1% Raczej źle Bardzo źle Trudno powiedzieć Ocena zarządzania kulturą w Rzeszowie Ocena oferty kulturalnej Rzeszowa 12
Najważniejsze elementy oferty kulturalnej Za najważniejsze elementy oferty kulturalnej miasta badani uznali: festiwale, koncerty i inne wydarzenia kulturalne, ofertę teatrów oraz Filharmonii Podkarpackiej. Festiwale/koncerty/wydarzenia kulturalne 43,8% Teatry Filharmonia Podkarpacka im. Artura Malawskiego 16,9% 21,2% Kina Fontanna multimedialna Wszystkie elementy oferty Światowy Festiwal Polonijnych Zespołów Folklorystycznych Muzyczny Festiwal w Łańcucie Promocja miasta Muzea 7,4% 3,8% 3,6% 3,6% 3,3% 3,1% 3,1% Inne 28,6% 0,0% 10,0% 20,0% 30,0% 40,0% 50,0% Pytanie otwarte: Jakie są najważniejsze elementy oferty kulturalnej Rzeszowa? (najczęstsze odpowiedzi) 13
Najważniejsze festiwale rzeszowskie W opinii mieszkańców do grona najważniejszych festiwali należą: Carpathia Festival, Światowy Festiwal Polonijnych Zespołów Folklorystycznych oraz Muzyczny Festiwal w Łańcucie. Carpathia Festival Światowy Festiwal Polonijnych Zespołów Folklorystycznych Muzyczny Festiwal w Łańcucie 34,1% 41,4% 39,6% Święto Paniagi (Święto Ulicy Trzeciego Maja) Koncert Jednego Serca, jednego Ducha Europejski Stadion Kultury Rzeszowskie Spotkania Teatralne VizuArt Festiwal Scenografów i Kostiumografów Rockowa Noc 12,8% 11,7% 23,2% 21,7% 24,9% Inne 44,6% 0,0% 10,0% 20,0% 30,0% 40,0% 50,0% Najważniejsze rzeszowskie festiwale (najczęstsze odpowiedzi) 14
Symbol, wizytówka kulturalna miasta Niemal połowa badanych wskazując kulturalny symbol, wizytówkę Rzeszowa spontanicznie wymieniła Pomnik Czynu Rewolucyjnego. Pytanie otwarte: Co jest symbolem, wizytówką kulturalną miasta? (najczęstsze odpowiedzi) 15
Symbol, wizytówka kulturalna miasta Niemal 2/3 badanych wyraziło zdanie, że Pomnik Czynu Rewolucyjnego powinien zostać zachowany w obecnej formie. 70,0% 63,7% 60,0% 50,0% 40,0% 30,0% 23,3% 20,0% 10,0% 5,3% 7,7% 0,0% Zachować w obecnej formie Przebudować, coś zmienić Wyburzyć Trudno powiedzieć Pytanie: Co powinno się zrobić z Pomnikiem Czynu Rewolucyjnego? 16
Zabytki o najciekawszej architekturze Według respondentów do najciekawszych zabytków Rzeszowa należy zaliczyć przede wszystkim: Rzeszowski Zamek, Ratusz Miejski, Bazylikę oo. Bernardynów oraz Pałac Lubomirskich. Rzeszowski Zamek 31,3% Ratusz Miejski Bazylika oo. Bernardynów Pałac Lubomirskich 23,9% 27,4% 26,6% Teatr im. Wandy Siemaszkowej Kościół Farny (śś. Wojciecha i Stanisłwa) 11,7% 14,3% Instytut Muzyki Uniwersytetu Rzeszowskiego 8,2% Synagoga Nowomiejska (Biuro Wystaw Artystycznych) 5,8% Inne 9,7% Żaden 1,6% 0,0% 10,0% 20,0% 30,0% 40,0% 17
Najciekawsze współczesne budowle Mieszkańcy wskazując najciekawsze współczesne obiekty architektoniczne najczęściej wymieniali Galerię Rzeszów, a także Millenium Hall i okrągłą kładkę dla pieszych. Galeria Rzeszów Millenium Hall Okrągła kładka dla pieszych Budynki Politechniki Rzeszowskiej Fontanna multimedialna Budynki Uniwersytetu Rzeszowskiego Ogrody oo. Bernardynów Capital Towers Ogólnie galerie handlowe Budynki architektury socrealistycznej Pomnik Czynu Rewolucyjnego Most Zamkowy Filharmonia Podkarpacka im. Artura Malawskiego Inne 17,2% 15,7% 9,1% 8,1% 6,9% 4,8% 4,0% 3,4% 3,3% 2,5% 2,4% 2,2% 13,0% 33,6% 0,0% 10,0% 20,0% 30,0% 40,0% Pytanie otwarte: Jakie są najciekawsze współczesne budowle Rzeszowa? (najczęstsze odpowiedzi) 18
Wydatki na kulturę Blisko 3/4 respondentów badania telefonicznego zadeklarowało, iż na kulturę wydaje więcej niż 20 zł miesięcznie na osobę. W opinii większości kreatorów za kulturę powinno się płacić. Płacąc za wstęp mieszkańcy doceniają dane wydarzenie kulturalne. Kreatorzy uważają, że mieszkańcy Rzeszowa są przyzwyczajeni do płacenia za kulturę. 45,0% 42,7% 40,0% 35,0% 30,0% 25,0% 20,0% 15,0% 22,8% 21,4% 10,0% 5,0% 0,0% 4,5% 1,7% 3,1% 3,8% Mniej niż 20 zł 21-50 zł 51-100zł 101-150 zł 151-200 zł Więcej niż 200 zł Trudno powiedzieć 19
Najważniejsze funkcje, zadania kultury W opinii badanych najważniejszymi funkcjami, zadaniami kultury są: zainteresowanie kulturą młodzieży, promowanie miasta oraz upowszechnianie kultury w środowiskach z niej niekorzystających. Zainteresowanie kulturą młodzieży 54,4% Promocja miasta 40,3% Docieranie z kulturą do środowisk, nie mających z nią kontaktu na co dzień 33,8% Umocnienie więzi społecznych między mieszkańcami 24,3% Promowanie jakiegoś stylu życia i wartości Wspieranie środowiska ludzi kultury i sztuki Uczynienie z kultury ważnego elementu gospodarki miasta Wytwarzanie ponadczasowych dóbr kultury 18,2% 17,6% 16,0% 13,9% Inny 1,2% 0,0% 10,0% 20,0% 30,0% 40,0% 50,0% 60,0% 20
Analiza SWOT: Mocne strony Różnorodność oferty kulturalnej Liczne instytucje kulturalne Unikatowość instytucji takich jak: Muzeum Dobranocek ze zbiorów Wojciecha Jamy Unikatowość zbiorów Galerii Fotografii Miasta Rzeszowa Dziedzictwo urbanistyczne i architektoniczne miasta budynki z okresu secesji i obiekty z okresu socjalizmu Dobra infrastruktura instytucji kulturalnych Duża liczba domów kultury Wielość festiwali teatralnych Rozpoznawalne festiwale folklorystyczne Mocna marka Europejskiego Stadionu Kultury Dobrze postrzegana działalność instytucji kultury przede wszystkim: Teatr Maska Teatr im. W. Siemaszkowej Filharmonia Podkarpacka im. A. Malawskiego Rzeszowski Dom Kultury Młodzieżowy Dom Kultury Wojewódzki Dom Kultury Galeria Fotografii Miasta Rzeszowa Mocne środowisko tańca młodzieżowego Stabilna sytuacja instytucji kultury Odbiorca jest przyzwyczajony do udziału w kulturze oraz do płacenia za kulturę Otwartość na nowości, aspiracje środowiska 21
Analiza SWOT: Słabe strony Brak forum wymiany informacji pomiędzy instytucjami kultury Brak dialogu instytucji kultury z środowiskiem twórców Mała otwartość instytucji kultury na młodzież, brak dobrej oferty dla studentów oraz dla młodzieży gimnazjalnej Brak rozpoznawalnego portalu informującego o wszystkich działaniach kulturalnych w mieście Brak lokalnego czasopisma na temat kultury Brak zintegrowanego kalendarza imprez dla miasta Brak strategii, wizji kulturalnej, a także brak strategii marketingowej dla instytucji kultury Niskie środki finansowe na kulturę, brak długofalowych planów finansowania kultury Brak zespołu koordynującego zarządzanie kulturą Zbyt niski poziom edukacji do uczestnictwa w kulturze mieszkańców Mała aktywność środowiska akademickiego Brak teatru muzycznego, operetki Brak pomieszczenia wystawienniczego o dużej powierzchni Brak synergii w działaniu instytucji kulturalnych Rywalizacja pomiędzy instytucjami kultury Niedostateczne powiązania oferty kulturalnej z ofertą turystyczną miasta Mała liczba środków na stypendia dla ludzi kultury (twórców, zdolnej młodzieży, studentów) 22
Analiza SWOT: Szanse Potencjał środowiska twórców Oryginalne pomysły na działalność kulturalną: Ścieżki kulturalne, historyczne Telewizyjny cykl programów ukazujących tradycję z wykorzystaniem najnowszych technik komputerowych Promocja kultury Pogranicza Inicjatywa współpracy pomiędzy instytucjami Korzystanie z dobrych praktyk innych ośrodków miejskich Większa otwartość na kulturę alternatywną Wykorzystanie położenia geograficznego Połączenie kultury z turystyką i gospodarką Korzystanie z dofinansowania na organizację wydarzeń ze środków unijnych Przychylny klimat dla działalności kulturalnej 23
Analiza SWOT: Zagrożenia Konkurencja ze strony innych dużych ośrodków miejskich Emigracja zdolnych mieszkańców, twórców kultury do innych miast Brak wizji rozwoju kultury Rzeszowa w ujęciu stolicy woj. podkarpackiego Przeliczanie działalności kulturalnej na statystyki, ocenianie inicjatyw pod kątem frekwencji (liczby widzów), a nie jakości wydarzeń Upolitycznienie, czyli wpływy zmieniających się sił politycznych na zarządzanie kulturą Izolacja prowincjonalna, zamknięcie 24
Dziękuję za uwagę www.kultura.erzeszow.pl Badania przeprowadzone przez zespół badawczy BD Center w składzie: Bogna Kuśnierz Edyta Sobiecka Rafał Waśko Renata Horbaczek 25