Rada Unii Europejskiej Luksemburg, 3 kwietnia 2017 r. (OR. en) 7652/17 WYNIK PRAC Od: Sekretariat Generalny Rady Data: 3 kwietnia 2017 r. Do: Delegacje MAMA 66 COPS 107 CFSP/PESC 292 COHAFA 19 RELEX 272 SY 4 Nr poprz. dok.: 7651/17 MAMA 65 COPS 106 CFSP/PESC 291 COHAFA 18 RELEX 271 SY 3 Dotyczy: Konkluzje Rady w sprawie strategii UE na rzecz Syrii Konkluzje Rady (3 kwietnia 2017 r.) Delegacje otrzymują w załączeniu konkluzje Rady w sprawie strategii UE na rzecz Syrii, przyjęte przez Radę na jej 3530. posiedzeniu, które odbyło się 3 kwietnia 2017 r. 7652/17 dh/aga/as 1 DGC 2B PL
ZAŁĄCZNIK KONKLUZJE RADY W SPRAWIE STRATEGII UE NA RZECZ SYRII Rada do Spraw Zagranicznych (3 kwietnia 2017 r.) 1. Przywołując konkluzje Rady z dnia 23 maja i 17 października 2016 r. oraz konkluzje Rady Europejskiej z dnia 15 grudnia 2016 r., Rada jest zbulwersowana utrzymującą się tragiczną sytuacją w Syrii oraz nierozwiązanymi kwestiami humanitarnymi, politycznymi i związanymi z bezpieczeństwem, które pojawiły się w następstwie konfliktu. 13,5 miliona Syryjczyków potrzebuje obecnie pomocy humanitarnej w samej Syrii, z czego 6,3 mln to uchodźcy wewnętrzni, 1,5 mln to osoby żyjące w warunkach oblężenia, a kolejne 5 mln to uchodźcy syryjscy przebywający w krajach sąsiadujących i w szerzej rozumianym regionie. 2. Reżim syryjski ponosi główną odpowiedzialność za ochronę ludności Syrii. Rada wzywa zatem reżim i jego sojuszników, w szczególności Rosję, w tym jako współprzewodniczącego Międzynarodowej Grupy Wsparcia Syrii, do podjęcia wszelkich wysiłków, aby zapewnić: pełne zaprzestanie wrogich działań; zakończenie oblężenia; oraz udzielenie pełnego, niezakłóconego, zrównoważonego, ogólnokrajowego dostępu pomocy humanitarnej. Rada zdecydowanie potępia ciągłe, systematyczne, szeroko zakrojone i rażące przypadki łamania i naruszania praw człowieka oraz łamanie międzynarodowego prawa humanitarnego przez wszystkie strony, w szczególności przez reżim syryjski. Należy temu położyć kres, a sprawców tych czynów pociągnąć do odpowiedzialności. Rada potępia stosowanie taktyki wojennej polegającej na głodzeniu ludności cywilnej poprzez obleganie zaludnionych obszarów, jak również przymusowe wysiedlanie ludności; oba te czyny mogą stanowić zbrodnie wojenne lub zbrodnie przeciw ludzkości. UE nadal będzie rozważać wprowadzenie kolejnych środków ograniczających wobec Syrii, o ile represje wciąż będą stosowane. UE przypomina, że trwały pokój w Syrii nie jest możliwy, dopóki władzę sprawuje obecny reżim. 3. Rada przypomina, że konflikt w Syrii bezpośrednio wpływa na UE i zgadza się co do konieczności opracowania konkretnych ram strategicznych określających jej podejście do Syrii; ramy te będą stanowić poświęconą odnośnemu krajowi część strategii regionalnej UE dotyczącej Syrii i Iraku oraz zagrożenia ze strony Daiszu, przyjętej w marcu 2015 r. Z zadowoleniem przyjmuje wspólny komunikat wysokiego przedstawiciela i Komisji oraz aprobuje cele określone poniżej. Wraz z niniejszymi konkluzjami określają one strategię UE na rzecz Syrii. Cele strategiczne UE w Syrii są skoncentrowane na sześciu głównych obszarach: 7652/17 dh/aga/as 2
a) Zakończenie wojny w drodze prawdziwej transformacji politycznej, zgodnie z rezolucją Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 2254, wynegocjowanej przez strony konfliktu pod auspicjami specjalnego wysłannika ONZ ds. Syrii oraz przy wsparciu najważniejszych podmiotów międzynarodowych i regionalnych. UE jest głęboko przekonana, że żadne zbrojne rozwiązanie tego konfliktu nie wchodzi w grę i jest zaangażowana na rzecz jedności, suwerenności, integralności terytorialnej i niezależności państwa syryjskiego. Tylko wiarygodne rozwiązanie polityczne, zgodne z definicją zawartą w rezolucji RB ONZ nr 2254 oraz w komunikacie z Genewy z 2012 r., zapewni Syrii stabilność i umożliwi zdecydowane zwycięstwo nad Daiszem i innymi grupami terrorystycznymi w tym kraju wskazanymi przez ONZ. UE nadal wspiera wysiłki światowej koalicji przeciwko Daiszowi w Syrii i Iraku. UE stanowczo wspiera prace specjalnego wysłannika ONZ oraz wznowienie rozmów w Genewie. Potwierdzając nadrzędne znaczenie prowadzonego pod przewodnictwem ONZ procesu genewskiego, UE nadal będzie wspierać go politycznie w ramach inicjatywy regionalnej Wysokiego Przedstawiciela, promującej dialog polityczny z kluczowymi podmiotami z regionu w celu określenia wspólnej płaszczyzny w ramach mandatu przyznanego na grudniowym posiedzeniu Rady Europejskiej. Rada zgadza się na zwiększenie wysiłków UE, aby zapewnić pełne i skuteczne uczestnictwo kobiet oraz stałe konsultacje i dialog ze społeczeństwem obywatelskim w procesie politycznym. 7652/17 dh/aga/as 3
Postępy w Genewie będą uzależnione od wysiłków mających na celu ograniczenie przemocy i budowę zaufania w terenie. W tym kontekście Rada uznaje wkład poczyniony w celu ponownego pełnego zaprzestania działań wojennych oraz odnotowuje ustanowienie mechanizmu trójstronnego na posiedzeniach w Astanie, aby przestrzegać i zapewnić pełne poszanowanie zawieszenia broni. Wyraża głębokie zaniepokojenie z powodu powtarzających się aktów przemocy ze strony terrorystów oraz działań wojennych ukierunkowanych na cele cywilne i nieterrorystyczne, w tym prowadzonych przez reżim i jego sojuszników. Rada wzywa wszystkie strony, by przestrzegały zawieszenia broni oraz wzywa Rosję, Turcję i Iran, by jako gwaranci przestrzegali podjętych zobowiązań, aby zapewnić pełne wdrożenie tego zawieszenia broni. W tym kontekście należy na kolejnych posiedzeniach osiągnąć postępy w zapewnianiu pełnego, niezakłóconego, ogólnokrajowego dostępu pomocy humanitarnej oraz dążeniu do zakończenia oblężeń i uwolnienia wszystkich arbitralnie zatrzymanych osób, w szczególności kobiet i dzieci, zgodnie z rezolucją RB ONZ nr 2268. b) Propagowanie konstruktywnych i pluralistycznych przemian w Syrii zgodnie z rezolucją Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 2254 oraz komunikatem z Genewy poprzez wsparcie na rzecz wzmocnienia opozycji politycznej. UE będzie nadal wspierać syryjską opozycję, a w szczególności Wysoki Komitet Negocjacyjny (HNC) jako delegację opozycji w rozmowach w Genewie, w których pośredniczy ONZ. UE będzie wspierać rozwój przez Wysoki Komitet Negocjacyjny jego wizji przemian, jak również poczynione przez niego wysiłki na rzecz umocnienia platformy negocjacyjnej dla syryjskiej opozycji. Rada zachęca strony konfliktu w Syrii do konstruktywnego zaangażowania się bez stawiania warunków wstępnych w harmonogram określony przez specjalnego wysłannika ONZ i z zadowoleniem przyjmuje pozytywne podejście HNC, zarówno jeśli chodzi o zgodę na bardziej pluralistyczną delegację, jak i na przedstawienie umiarkowanych i pragmatycznych propozycji. Rada z zadowoleniem przyjęła włączenie przez HNC Rady Konsultacyjnej Kobiet oraz stopniowe promowanie ich pełnego i skutecznego uczestnictwa. Wzywa reżim syryjski, by przedstawił swoje plany dotyczące rzeczywistych pluralistycznych przemian politycznych. 7652/17 dh/aga/as 4
Proces polityczny musi być w pełni pluralistyczny, aby zapewnić uczestnictwo wszystkich warstw społeczeństwa syryjskiego w kształtowaniu przyszłej jedności i pojednania w Syrii. c) Ratowanie życia ludzkiego poprzez odpowiednio wczesne, sprawne, skuteczne i odbywające się z poszanowaniem zasad zaspokajanie w całym kraju potrzeb humanitarnych Syryjczyków znajdujących się w szczególnie trudnej sytuacji. UE nieustająco wyraża głębokie zaniepokojenie umyślnymi ograniczeniami nałożonymi na świadczenie pomocy humanitarnej i ponawia wezwanie do pełnego, niezakłóconego, zrównoważonego, ogólnokrajowego dostępu pomocy humanitarnej zapewnianej przez ONZ i inne organizacje humanitarne. Dostęp pomocy humanitarnej nie jest środkiem budowy zaufania jest obowiązkiem. Jako podmiot w największym stopniu finansujący wysiłki humanitarne w Syrii, UE będzie nadal prowadzić intensywne działania w zakresie dyplomacji humanitarnej oraz dążyć do zwiększenia dostępu i ochrony, jak również do propagowania zasad humanitarnych. UE nadal będzie działać na rzecz osiągnięcia pełnej operacyjności wyłączeń i upoważnień ze względów humanitarnych w ramach unijnych środków ograniczających wobec Syrii. UE nadal będzie wspierać udzielanie pomocy ofiarom min oraz edukację w dziedzinie zagrożenia minami. d) Propagowanie demokracji, praw człowieka i wolności słowa poprzez wzmocnienie syryjskich organizacji społeczeństwa obywatelskiego. UE nadal będzie zapewniać istotne wsparcie dla syryjskich organizacji społeczeństwa obywatelskiego, w tym dla prac prowadzonych przez Izbę Wsparcia Społeczeństwa Obywatelskiego i Radę Konsultacyjną Kobiet. Społeczeństwo obywatelskie ma do odegrania znaczącą rolę w Syrii po zakończeniu konfliktu oraz we wspomaganiu procesu pojednania. Rada zgodziła się na zwiększenie wysiłków UE na rzecz propagowania wolności słowa, w tym poprzez wspieranie wolnych i niezależnych mediów. 7652/17 dh/aga/as 5
e) Propagowanie pociągania do odpowiedzialności za zbrodnie wojenne z myślą o ułatwieniu procesu pojednania narodowego oraz wymiaru sprawiedliwości w okresie przejściowym. UE nadal będzie przyczyniać się do wspierania wszystkich wysiłków na rzecz pociągania do odpowiedzialności za zbrodnie wojenne, za naruszanie i łamane praw człowieka i międzynarodowego prawa humanitarnego; obejmuje to potwierdzone przypadki użycia broni chemicznej. UE w najostrzejszych słowach potępia systematyczne naruszenia popełniane w Syrii, udokumentowane przez powołaną przez ONZ niezależną międzynarodową komisję dochodzeniową, a także w ramach szczegółowej analizy zbrodni popełnionych w ubiegłym roku w Aleppo. Rada wspiera zalecenia komisji dochodzeniowej. Rada zgadza się, by kontynuować gromadzenie informacji w kontekście przyszłych działań prawnych, w tym przed Międzynarodowym Trybunałem Karnym, przeciwko wszystkim osobom odpowiedzialnym za pogwałcenia prawa międzynarodowego. W tym kontekście Rada wyraża poparcie dla Bezstronnego i Niezależnego Międzynarodowego Mechanizmu ustanowionego w tym celu przez Zgromadzenie Ogólne ONZ oraz podkreśla, jak ważne jest zapewnienie mu wystarczających zasobów do kontynuowania jego istotnych prac. UE wspiera wszystkie wysiłki na rzecz pojednania narodowego i nadal będzie opowiadać się za wymiarem sprawiedliwości w okresie przejściowym. Rada potępia również użycie broni chemicznej przez reżim syryjski i Daisz, co zostało potwierdzone w sprawozdaniach wspólnego mechanizmu śledczego OPCW ONZ, przywołując swoją decyzję z marca dotyczącą przyjęcia dodatkowych środków ograniczających wobec osób ponoszących odpowiedzialność za te czyny. Rada popiera wszystkie wysiłki zmierzające do identyfikacji osób zaginionych. 7652/17 dh/aga/as 6
f) Wspieranie odporności ludności syryjskiej i społeczeństwa syryjskiego UE nadal będzie udzielała wsparcia w celu wzmacniania odporności poprzez zapewnianie kształcenia, tworzenie miejsc pracy, wspieranie lokalnych cywilnych struktur zarządzania na obszarach kontrolowanych przez opozycję, w tym poprzez współpracę z tymczasowym rządem Syrii, oraz będzie podejmowała działania w celu uniknięcia załamania się administracji państwowej. UE będzie dążyć do zwiększenia pomocy, poprzez łączenie pomocy transgranicznej z pomocą wewnątrz Syrii, i będzie dążyć do dostarczania pomocy w ramach szerszych działań służących zaspokojeniu potrzeb ludności w całej Syrii, aby zapobiec brutalnemu ekstremizmowi i sektarianizmowi oraz aby budować lokalną odporność. UE nie będzie angażować się w wysiłki na rzecz wczesnej odbudowy lub stabilizacji, które mogłyby przyczynić się do stosowania inżynierii społecznej i demograficznej. 4. UE potwierdza, że będzie gotowa pomóc w odbudowie Syrii dopiero wtedy, gdy nabierze rozpędu kompleksowy, rzeczywisty i pluralistyczny proces przemian politycznych, wynegocjowany przez strony konfliktu w Syrii na podstawie rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 2254 (2015) i komunikatu z Genewy z 2012 r. Na tym etapie Rada przeanalizuje ewentualność pomocy pokonfliktowej, jak wyszczególniono we wspólnym komunikacie. W tym kontekście UE może dokonać przeglądu obecnych środków ograniczających, zaangażować się we wznowienie współpracy z władzami tymczasowymi, uruchomić fundusze na wsparcie powojennej naprawy i odbudowy, w tym dziedzictwa kulturowego, oraz wykorzystać odpowiednie narzędzia w ramach polityki sąsiedztwa i innych programów UE, aby zmierzyć się z wyzwaniami okresu przejściowego i ustabilizować społeczności poprzez rozwój gospodarczy. UE aktywnie wspiera ONZ w koordynacji planowania stabilizacji cywilnej w następstwie porozumienia i będzie współpracować z ONZ, międzynarodowymi instytucjami finansowymi i innymi darczyńcami. Szczególną odpowiedzialność za koszty odbudowy powinny również przyjąć podmioty, które podsycały konflikt. 7652/17 dh/aga/as 7
5. UE świadoma jest skutków wywieranych przez konflikt syryjski na państwa sąsiadujące i potwierdza swoje zobowiązanie do udzielania wsparcia Jordanii, Libanowi i Turcji, jak również Irakowi i Egiptowi, które wykazały się zaangażowaniem i odpornością, przyjmując miliony uchodźców syryjskich w ciągu ostatnich kilku lat. Rada wyraża uznanie dla tych wysiłków i zgadza się co do potrzeby utrzymania tego wsparcia przez wdrożenie porozumienia między UE a Jordanią i porozumienia między UE a Libanem oraz oświadczenia UE Turcja, które stanowią wkłady na rzecz wypełnienia odnośnych zobowiązań londyńskich w stosunku do tych krajów. 6. Rada z zadowoleniem oczekuje na konferencję, której jest gospodarzem, zatytułowaną Wspieranie przyszłości Syrii i regionu, która odbędzie się w Brukseli w dniach 4 i 5 kwietnia 2017 r., zorganizowaną w następstwie konferencji w Londynie w lutym 2016 r., konferencji darczyńców w Kuwejcie w latach 2013 2015, konferencji w Berlinie i w Helsinkach w 2014 r. i w 2017 r. Konferencja zapewni wzmocnienie międzynarodowego wsparcia dla prowadzonego przez ONZ procesu politycznego i przyczyni się do zwiększenia finansowania, aby zaspokoić potrzeby przedstawione w koordynowanych przez ONZ apelach, przyczyni się również do wzmocnienia odporności krajów przyjmujących uchodźców. Zauważa, że strategia UE służy jako wytyczne polityczne dla podejścia UE na tę konferencję. 7652/17 dh/aga/as 8