SYLLABUS DLA STUDENTA PRZEDMIOT ANATOMIA PRAWIDŁOWA CZŁOWIEKA KIERUNEK ELEKTRORADIOLOGIA
REGULAMIN ZAJĘĆ 1. Kurs z anatomii prawidłowej człowieka obejmuje ćwiczenia i wykłady. Ćwiczenia podzielone są na 8 cykli tematycznych nazywanych preparatami: I. Anatomia ogólna. Grzbiet. II. Klatka piersiowa. III. Jama brzuszna. IV. Miednica. V. Głowa i szyja (bez narządów zmysłów). VI. Kończyna górna. VII. Kończyna dolna. VIII. Centralny układ nerwowy, ośrodki i drogi nerwowe, narządy zmysłów (preparat realizowany przede wszystkim w ramach wykładów). 2. Obecność na wykładach nie jest obowiązkowa. Obowiązuje znajomość treści wykładów. 3. Obecność na ćwiczeniach oraz jest obowiązkowa, kolokwium traktowane jest jak ćwiczenie. Usprawiedliwienie nieobecności możliwe jest na podstawie zwolnienia lekarskiego. Zwolnienie musi być przedstawione prowadzącemu ćwiczenia na pierwszych zajęciach, na których student jest obecny. Kopia zwolnienia trafia do dokumentacji studenta. 4. W przypadku usprawiedliwionej nieobecności student zalicza quiz lub kolokwium na pierwszych zajęciach, na których jest obecny. 5. W przypadku nieobecności nieusprawiedliwionej student nie otrzymuje punktów ze sprawdzianów, które odbyły się podczas jego nieobecności. UWAGA. Zgodnie z Regulaminem Studiów UM w Lublinie dopuszczalna jest tylko jedna nieusprawiedliwiona nieobecność. Większa liczba nieobecności skutkuje niezaliczeniem przedmiotu. 6. W przypadku dłuższej nieobecności popartej zwolnieniem lekarskim zaliczenie zaległości ustala się indywidualnie z prowadzącym zajęcia. 7. Student ma obowiązek opanować materiał teoretyczny przewidziany programem ćwiczeń przed przystąpieniem do nich. Ćwiczenia służą omówieniu i praktycznemu opanowaniu materiału.
Student ma obowiązek opanować materiał przedstawiany w ramach ćwiczeń i wykładów nawet jeśli wykracza on poza ramy podręcznika. 8. W trakcie ćwiczeń obowiązuje strój zgodny z regulaminem Zakładu (biały fartuch wiązany od tyłu, zmienione obuwie, nakrycie głowy w trakcie ćwiczeń w prosektorium). Obowiązuje także odpowiednie zachowanie, w szczególności podczas zajęć w prosektorium przy zwłokach. Brak stroju skutkuje niewpuszczeniem na ćwiczenia, a nieodpowiednie zachowanie usunięciem z nich - w obu przypadkach jest to równoznaczne z niezaliczeniem ćwiczenia (nieusprawiedliwioną nieobecnością). O rażąco nieodpowiednim zachowaniu informowany jest także Opiekun Kierunku oraz Kierownik Zakładu. 9. Zaliczenie przedmiotu opiera się o system punktowy. 10. Na każdych zajęciach student przystępuje do krótkiego sprawdzianu pisemnego sprawdzające wiedzę z bieżącego tematu ("quiz") - jest to test wyboru (5 wariantów odpowiedzi, jedna odpowiedź poprawna) składający się z 5 pytań. Sprawdzian taki nie odbywa się na ćwiczeniu 1 (przeniesiony na ćwiczenie 2), oraz na ćwiczeniu 22 (zaliczeniem tematów wykładów jest tylko kolokwium 8). Łącznie można zdobyć 105 punktów (21 quizów x 5 punktów) 11. Kolokwium jest sprawdzianem pisemnym obejmującym cykl ćwiczeń - jest to test wyboru jak wyżej. Liczba pytań dla każdej części materiału wynosi: kolokwium I - 10 pytań, kolokwium II - 20 pytań, kolokwium III - 20 pytań, kolokwium IV - 15 pytań, kolokwium V - 20 pytań, kolokwium VI - 10 pytań, kolokwium VII - 10 pytań, kolokwium VIII - 30 pytań, Łącznie - 135 punktów. 12. Terminy zaliczeń nie podlegają przesunięciu! Quizy są nieodwołalne! 13. Zaliczenie przedmiotu oraz ocena końcowa z przedmiotu wystawiana jest na postawie łącznej liczby uzyskanych punktów ze wszystkich sprawdzianów pisemnych.
Maksymalna liczba uzyskanych punktów wynosi 240 (quizy 105 punktów oraz kolokwia 135 punktów). Do zaliczenia przedmiotu student musi zgromadzić co najmniej 60% tej wartości + 1 punkt tj. 145 punktów. Ocena końcowa wystawiana jest na podstawie poniższej tabeli: % punktów liczba punktów ocena <60% <145 niedostateczny (2) 60-70% 145-168 dostateczny (3) 71-75% 169-180 dość dobry (3+) 76-85% 181-204 dobry (4) 86-90% 205-216 ponad dobry (4+) 91-100% 217-240 bardzo dobry (5) 14. W przypadku niezaliczenia przedmiotu studentowi przysługują dwa terminy poprawkowe. Poprawa odbywa się w formie pisemnej - test wyboru, który liczy 75 pytań rozłożonych proporcjonalnie między poszczególne preparaty. Aby zdać test student musi zgromadzić co najmniej 60% tej wartości + 1 punkt tj. 46 punktów. Czas na rozwiązanie testu to 60 minut. Ocena wystawiana jest na podstawie poniższej tabeli: % punktów liczba punktów ocena <60% <46 niedostateczny (2) 60-70% 47-53 dostateczny (3) 71-75% 54-56 dość dobry (3+) 76-85% 57-64 dobry (4) 86-90% 65-67 (ponad dobry 4+) 91-100% 68-75 bardzo dobry (5) 15. Student może wystąpić także o zaliczenie komisyjne zgodnie z ogólnie przyjętymi zasadami.
16. Każdy test musi być rozwiązany w ściśle określony sposób. W każdym teście znajduje się tabela odpowiedzi. Odpowiadając na pytanie student musi wpisać drukowaną literę (czarnym lub niebieskim długopisem) określającą wybraną odpowiedź w polu z odpowiednim numerem pytania. Poprawki w tabeli odpowiedzi nie są dozwolone. Poprawa odpowiedzi w tabeli skutkuje brakiem przyznania punktów za to pytanie. Rozwiązanie testu w sposób inny niż przedstawiony powyżej nie będzie uwzględniane. 17. Zgodnie z aktualnymi wymaganiami student ma obowiązek opanować nomenklaturę anatomiczną w języku polskim, a także podstawowe nazwy (np. narządów i ich dużych części składowych, dużych nerwów i naczyń, kości, stawów itp.) także w języku angielskim. 18. W przypadkach nieobjętych niniejszym regulaminem zastosowanie mają: regulamin Katedry i Zakładu Anatomii Prawidłowej Człowieka, Regulamin Studiów oraz Statut Uczelni. 19. Kwestie sporne rozstrzyga Kierownik Katedry, Jego decyzja ma charakter ostateczny. 20. Każdy ze studentów ma obowiązek zapoznać się z niniejszym regulaminem oraz regulaminem Katedry przed przystąpieniem do ćwiczeń. Zapoznanie się z regulaminami student poświadcza własnoręcznym podpisem jednocześnie zobowiązując się do ich przestrzegania.
KALENDARZ ĆWICZEŃ 2015/2016 Ćwiczenie 1 05.10.2015 Ćwiczenie 2 07.10.2015 Kolokwium 1 12.10.2015 Ćwiczenie 3 14.10.2015 Ćwiczenie 4 19.10.2015 Ćwiczenie 5 21.10.2015 Ćwiczenie 6 26.10.2015 Kolokwium 2 28.10.2015 Ćwiczenie 7 02.11.2015 Ćwiczenie 8 04.11.2015 Ćwiczenie 9 09.11.2015 Ćwiczenie 10 12.11.2015 * Kolokwium 3 16.11.2015 Ćwiczenie 11 18.11.2015 Ćwiczenie 12 23.11.2015 Ćwiczenie 13 25.11.2015 Kolokwium 4 30.12.2015 Ćwiczenie 14 02.12.2015 Ćwiczenie 15 07.12.2015 Ćwiczenie 16 09.12.2015 Ćwiczenie 17 14.12.2015 Kolokwium 5 16.12.2015 Ćwiczenie 18 21.12.2015 Ćwiczenie 19 04.01.2016 Kolokwium 6 11.01.2016 Ćwiczenie 20 13.01.2016 Ćwiczenie 21 18.01.2016 Kolokwium 7 20.01.2016 Ćwiczenie 22 25.01.2016 Kolokwium 8 27.01.2016 * zajęcia za środę 11.11.2015 Wykład 1 19.10.2015 Wykład 2 26.10.2015 Wykład 3 02.11.2015 Wykład 4 09.11.2015 Wykład 8 07.12.2015 Wykład 9 14.12.2015 Wykład 10 04.01.2016 Wykład 11 11.01.2016 Wykład 5 16.11.2015 Wykład 6 23.11.2015 Wykład 7 30.11.2015
TEMATY ĆWICZEŃ 1. Wprowadzenie do ćwiczeń z anatomii prawidłowej człowieka. Regulamin i organizacja ćwiczeń. Anatomia ogólna. Ogólna budowa kości i ich połączeń. Mięśnie i ich narządy pomocnicze. Ogólna charakterystyka układu krwionośnego i obwodowego układu nerwowego. Budowa ogólna nerwu rdzeniowego. 2. Grzbiet. Quiz 1 i 2 Ogólna budowa kręgu typowego. Charakterystyka kręgów w poszczególnych odcinkach kręgosłupa. Kręgi atypowe. Połączenia kręgów i kręgosłupa z czaszką. Kręgosłup jako całość. Krzywizny kręgosłupa. Mięśnie i powięzie grzbietu. Tętnice i żyły grzbietu. Uwagi kliniczne: kręgoszczelina, kręgozmyk, przepuklina jądra miażdżystego. KOLOKWIUM 1 (ĆWICZENIA 1 i 2). 3. Klatka piersiowa. Quiz 3 Ściana klatki piersiowej. Mostek i żebra. Połączenia żeber z kręgosłupem i z mostkiem. Mięśnie i powięzie ściany klatki piersiowej. Przepona. Nerw przeponowy. Naczynia i nerwy międzyżebrowe. Uwagi kliniczne: załamania żeber, sternotomia i torakotomia, porażenie nerwu przeponowego.
4. Klatka piersiowa. Quiz 4 Tchawica i oskrzela główne. Płuca - budowa zewnętrzna i wewnętrzna. Podział drzewa oskrzelowego i naczyniowego płuc. Krążenie małe. Segmenty płuc. Opłucna. Mechanika oddychania. Uwagi kliniczne: rak płuca, lobectomia i pulmonectomia, odma opłucnowa, krwiak opłucnej, nakłucie i drenaż opłucnej. 5. Klatka piersiowa. Quiz 5 Sutek. Serce. Krążenie duże i małe. Krążenie płodowe. Uwagi: rak sutka, choroba niedokrwienna serca, najczęstsze wady wrodzone i nabyte serca. 6. Klatka piersiowa. Quiz 6 Śródpiersie - ograniczenia, podział, zawartość. Tętnice i żyły krążenia wielkiego oraz układ chłonny klatki piersiowej. Przełyk. Grasica. Nerwy i układ autonomiczny klatki piersiowej. Uwagi kliniczne: koarktacja aorty, pęknięcie przełyku, refluks żołądkowo-przełykowy. KOLOKWIUM 2 (ĆWICZENIA 3-6) 7. Jama brzuszna. Quiz 7 Okolice brzucha. Mięśnie i powięzie ściany brzucha. Wewnętrzna powierzchnia przedniej ściany brzucha. Kanał pachwinowy. Naczynia i nerwy ściany brzucha. Uwagi kliniczne: miejsca zmniejszonego oporu ścian brzucha, przepukliny.
8. Jama brzuszna. Quiz 8 Żołądek. Jelito cienkie: dwunastnica, jelito czcze i kręte. Jelito grube: kątnica, wstępnica, poprzecznica, zstępnica i esica. Wyrostek robaczkowy. Uwagi kliniczne: choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy, zapalenie wyrostka robaczkowego i appendectomia, nieswoiste zapalenia jelit. 9. Jama brzuszna. Quiz 9 Wątroba i drogi żółciowe. Trzustka jako narząd wewnątrz- i zewnątrzwydzielniczy. Śledziona. Otrzewna. Uwagi kliniczne: marskość wątroby, żółtaczki, kamica pęcherzyka żółciowego, zapalenie trzustki, cukrzyca, splenectomia, śledziona dodatkowa. 10. Jama brzuszna. Quiz 10 Nerka. Kielichy i miedniczka nerkowa. Moczowód. Nadnercza. Tętnice i żyły jamy brzusznej. Układ chłonny jamy brzusznej. Układ nerwowy autonomiczny jamy brzusznej. Splot lędźwiowy. Uwagi kliniczne: kamica nerkowa, wodonercze, tętniak aorty brzusznej, niedrożność naczyń krezkowych, ucisk na naczynia nerkowe, zwężenie tętnicy nerkowej. KOLOKWIUM 3 (ĆWICZENIA 7-10). 11. Miednica. Quiz 11 Budowa miednicy kostnej. Mięśnie i powięzie dna miednicy. Uwagi kliniczne: złamania miednicy, pomiary miednicy ważne z punktu widzenia położnictwa.
12. Miednica. Quiz 12 Drogi odprowadzające mocz. Pęcherz moczowy. Cewka moczowa męska i żeńska. Odbytnica i odbyt. Naczynia i nerwy miednicy. Układ chłonny miednicy. Uwagi kliniczne: uchyłki pęcherza moczowego, zapalenie pęcherza moczowego, żylaki odbytu. 13. Miednica. Quiz 13 Narządy płciowe męskie wewnętrzne i zewnętrzne. Narządy płciowe żeńskie wewnętrzne i zewnętrzne. Uwagi kliniczne: łagodny przerost gruczołu krokowego, rak gruczołu krokowego, ciąża ektopowa, mięśniaki macicy, rak macicy (trzonu i szyjki), wady wrodzone układu rozrodczego męskiego i żeńskiego. KOLOKWIUM 4 (ĆWICZENIA 11-13) 14. Głowa i szyja. Quiz 14 Czaszka. Mózgoczaszka i trzewioczaszka. Jamy i doły czaszki. Miejsca wyjścia nerwów czaszkowych z jamy czaszki. Staw skroniowo-żuchwowy. Mięśnie wyrazowe. Mięśnie żucia. Mięśnie szyi. Powięzie i przestrzenie międzypowięziowe szyi. Uwagi kliniczne: urazy czaszki, złamanie okolicy pterionalnej, zwichnięcie żuchwy. 15. Głowa i szyja. Quiz 15 Nerwy czaszkowe. Splot szyjny. Układ nerwowy autonomiczny głowy i szyi. Uwagi kliniczne: objawy porażenia nerwów czaszkowych, zespół Hornera, ból rzutowy.
16. Głowa i szyja. Quiz 16 Tętnica szyjna wspólna, zewnętrzna i wewnętrzna i ich główne gałęzie. Tętnica podobojczykowa i jej główne gałęzie. Koło tętnicze mózgu. Żyły głowy i szyi. Układ chłonny głowy i szyi. Uwagi kliniczne: wyczuwanie tętna w obrębie głowy i szyi, dostęp centralny do żył, zwężenie tętnic szyjnych. 17. Głowa i szyja. Quiz 17 Jama ustna. Zęby. Język. Podniebienie. Cieśń gardzieli. Jama nosowa. Zatoki oboczne nosa. Gardło. Krtań. Tarczyca. Przytarczyce. Uwagi kliniczne: choroby tarczycy, strumektomia, konikotomia, tracheotomia, rękoczyn Heimlicha, nadczynność przytarczyc. KOLOKWIUM 5 (ĆWICZENIA 14-17). 18. Kończyna górna. Quiz 18 Kości, stawy i mięśnie kończyny górnej. Jama pachowa i dół pachowy. Dół łokciowy. Kanał nadgarstka. Uwagi kliniczne: złamania kości kończyny górnej, zespół kanału nadgarstka. 19. Kończyna górna. Quiz 19 Splot ramienny i jego gałęzie. Tętnice i żyły kończyny górnej. Uwagi kliniczne: objawy uszkodzenia nerwów kończyny górnej, porażenie Erb-Duchenne oraz Klumpkego, wyczuwanie tętna na kończynie górnej. KOLOKWIUM 6 (ĆWICZENIA 18 i 19)
20. Kończyna dolna. Quiz 20 Kości, stawy i mięśnie kończyny dolnej. Trójkąt udowy. Kanał przywodzicieli. Dół podkolanowy. Uwagi kliniczne: złamanie szyjki kości udowej, złamania kości kończyny dolnej, choroba Perthesa, urazy stawu kolanowego. 21. Kończyna dolna. Quiz 21 Splot lędźwiowo-krzyżowy i jego gałęzie. Tętnice i żyły kończyny dolnej. Uwagi kliniczne: objawy porażenia głównych nerwów kończyny dolnej, wyczuwanie tętna na kończynie dolnej, nakłucie naczyń udowych. KOLOKWIUM 7 (ĆWICZENIA 20 i 21) 22. Centralny układ nerwowy i narządy zmysłów (powtórzenie, podsumowanie i utrwalenie materiału omawianego w ramach wykładów). KOLOKWIUM 8 (ĆWICZENIE 22)
TEMATY WYKŁADÓW 1. Rozwój i podział centralnego układu nerwowego. Rdzeń kręgowy. 2. Rdzeń przedłużony i most. 3. Móżdżek. Dół równoległoboczny. Komora IV. 4. Śródmózgowie. Cieśń tyłomózgowia. Wodociąg mózgu. 5. Międzymózgowie. Komora III. 6. Kresomózgowie cz. 1 - budowa zewnętrzna półkuli mózgu. Kresomózgowie nieparzyste. 7. Kresomózgowie cz. 2 - budowa wewnętrzna półkuli mózgu. Jądra podkorowe. Komora boczna. 8. Opony centralnego układu nerwowego. Płyn mózgowo-rdzeniowy i jego krążenie. Naczynia centralnego układu nerwowego. 9. Lokalizacja czynności w korze mózgu. Ośrodki i drogi nerwowe. 10. Narząd wzroku. 11. Narząd słuchu i równowagi. Uwagi kliniczne: urazy rdzenia kręgowego, uszkodzenia dróg nerwowych rdzenia kręgowego, zespół Brown-Sequarda, krwiak nad- i podtwardówkowy, krwawienie podpajęczynówkowe, śródmózgowe i dokomorowe, udar krwotoczny i niedokrwienny, choroba Parkinsona, choroba Alzheimera, choroba Huntingtona, uszkodzenia kory mózgu, afazja Broci i Wernickego, wodogłowie, doktryna Kelly-Monro, wgłobienia, uszkodzenia drogi wzrokowej, krótko i dalekowzroczność, jaskra, zaćma, niedosłuch przewodzeniowy i odbiorczy, zespół Meniera.
SZCZEGÓŁOWY ZAKRES WYMAGAŃ ANATOMIA OGÓLNA Ogólna budowa i podział kości - charakterystyka, przykłady. Czynność kości. Okostna i ochrzęstna. Szpik kostny - rodzaje, lokalizacja, czynność. Rozwój kości - podstawowe informacje. Połączenia ścisłe kości - charakterystyka, podział, przykłady. Połączenia wolne kości: stawy - podział, mechanika (osie, ruchy) i przykłady. Stawy jedno-, dwu- i wieloosiowe. Stałe i niestałe składniki stawów - charakterystyka, funkcja i przykłady. Ogólna budowa mięśni, sarkomer - budowa. Mięśnie prążkowane, gładkie i mięsień sercowy - charakterystyka. Narządy pomocnicze mięśni - charakterystyka, przykłady. Podział mięśni na grupy czynnościowo-topograficzne - informacje ogólne. Definicja: antagonizm, synergizm - przykłady. Podział obwodowego układu nerwowego - charakterystyka i zadania poszczególnych części. Organizacja ogólna somatycznego układu nerwowego. Organizacja autonomicznego układu nerwowego. Ogólna budowa nerwu rdzeniowego. Podział naczyń krwionośnych. Typy tętnic i żył. Czynniki warunkujące przepływ krwi. Różnice między krążeniem dużym i małym. Różnice między układem żylnym powierzchownym i głębokim. Naczynia i węzły chłonne, czynniki warunkujące przepływ chłonki. Znaczenie układu chłonnego. GRZBIET Ogólna budowa kręgu typowego. Cechy charakterystyczne kręgów szyjnych, piersiowych i lędźwiowych. Kręgi szczytowy, obrotowy i wystający - charakterystyka. Kość krzyżowa i guziczna - charakterystyka.
Krążek międzykręgowy - budowa i znaczenie. Stawy międzykręgowe powierzchnie stawowe i ich orientacja, typ. Ruchy kręgosłupa*. Więzadła kręgosłupa - podział i wymienić, określić położenie. Staw szczytowo-obrotowy i szczytowo-potyliczny - podział, powierzchnie stawowe, mechanika (typ i ruchy*). Krzywizny kręgosłupa. Mięśnie powierzchowne i właściwe grzbietu - przedstawiciele, podział, wymienić. Powięzie grzbietu - wymienić. Tętnice i żyły kręgosłupa i grzbietu. KLATKA PIERSIOWA Ogólna budowa żebra, typy żeber. Połączenia żeber z kręgosłupem. Mostek, połączenia żeber z mostkiem. Mięśnie klatki piersiowej - podział i wymienić. Powięzie klatki piersiowej - wymienić. Przepona - budowa, miejsca przyczepu, znaczenie, unerwienie i unaczynienie. Otwory przepony - położenie, relacja do kręgosłupa, zawartość, znaczenie. Powrózek naczyniowo-nerwowy międzyżebrza. Budowa sutka. Ogólne informacje na temat odpływu chłonki z sutka. Serce - budowa ogólna. Serce - topografia i umocowanie. Budowa ogólna ściany serca. Jamy serca. Budowa mięśniówki przedsionków i komór serca. Szkielet serca - części składowe, znaczenie. Układ bodźcotwórczo-przewodzący serca - elementy składowe i ich znaczenie. Budowa i mechanika zastawek przedsionkowo-komorowych. Budowa i mechanika zastawek pnia płucnego i aorty. Miejsca osłuchiwania zastawek serca. Tętnice wieńcowe. Żyły serca. Osierdzie - budowa i znaczenie. Zatoki osierdzia.
Krążenie płodowe. Pozostałości krążenia płodowego u osoby dorosłej. Tchawica - położenie i budowa. Oskrzela główne - położenie i budowa, różnice między oskrzelem głównym prawym i lewym. Budowa zewnętrzna płuca. Korzeń płuca. Krążenie czynnościowe i odżywcze płuca. Pęcherzyk płucny, zrazik, gronko - definicje. Segmenty płuc. Oskrzela płatowe i segmentowe. Mechanika oddychania. Mięśnie oddechowe. Opłucna ścienna. Zachyłki opłucnej i ich znaczenie. Opłucna płucna. Znaczenie opłucnej. Śródpiersie - definicja i podział. Zawartość i topografia śródpiersia górnego. Zawartość śródpiersia przedniego. Zawartość śródpiersia środkowego. Zawartość śródpiersia tylnego. Aorta piersiowa - podział, położenie i gałęzie. Naczynia i węzły chłonne klatki piersiowej. Przewód piersiowy - początek, położenie i ujście, znaczenie. Kąt żylny, żyły ramienno-głowowe, żyła główna górna - położenie. Układ żył nieparzystych. Przełyk - budowa, położenie, zwężenia fizjologiczne, naczynia i nerwy. Grasica - położenie, budowa i znaczenie. Pień współczulny w odcinku piersiowym. Nerwy trzewne. Nerw przeponowy - miejsce odejścia, położenie, zakres unerwienia. JAMA BRZUSZNA Mięśnie brzucha - podział i wymienić. Pochewka mięśnia prostego brzucha - budowa. Kanał pachwinowy - ograniczenia i zawartość. Powierzchnia wewnętrzna przedniej ściany brzucha. Naczynia i nerwy ściany brzucha.
Otrzewna - definicja, znaczenie. Sieć większa i mniejsza. Torba sieciowa. Stosunek narządów jamy brzusznej do otrzewnej. Definicja położenia wewnątrzotrzewnowego oraz pierwotnie i wtórnie zewnątrzotrzewnowego. Żołądek - położenie, budowa ogólna, budowa ściany (w tym rzeźba błony śluzowej), naczynia i nerwy. Dwunastnica - położenie, budowa ściany, cechy charakterystyczne błony śluzowej, naczynia i nerwy. Brodawki dwunastnicze. Jelito czcze i kręte - położenie, budowa ściany, różnice między jelitem czczym a krętym. Zastawka krętniczo-kątnicza. Naczynia i nerwy jelita cienkiego. Jelito grube - części składowe, cechy charakterystyczne, budowa ściany. Wyrostek robaczkowy. Naczynia i nerwy jelita grubego. Wątroba - budowa ogólna i położenie. Płaty i segmenty wątroby. Powierzchnia trzewna wątroby - pola przylegania, bruzdy, wnęka wątroby. Naczynia i nerwy wątroby. Krążenie czynnościowe i odżywcze wątroby. Triada wątrobowa. Pęcherzy żółciowy - budowa, naczynia i nerwy. Drogi żółciowe wewnątrz- i zewnątrzwątrobowe. Trzustka - budowa ogólna i położenie. Naczynia i nerwy. Czynność zewnątrz- i wewnątrzwydzielnicza trzustki. Przewody trzustkowe i ich ujścia. Śledziona - położenie, budowa, naczynia. Znaczenie śledziony. Nerka - budowa ogólna i położenie. Osłonki nerki. Korzeń nerki i jego topografia. Krzyż tętniczy i żylny. Nerka - budowa wewnętrzna. Nefron. Kielichy i miedniczka nerkowa. Moczowód - części, położenie, budowa ściany, fizjologiczne zwężenia. Nadnercza - położenie, budowa, naczynia i nerwy. Znaczenie nadnerczy. Aorta brzuszna. Gałęzie aorty brzusznej i ich zakres zaopatrzenia. Żyła główna dolna i jej dopływy. Zespolenia z żyłą główną górną - wymienić - ich znaczenie. Układ wrotny wątroby. Zespolenia z układem żył głównych - wymienić - ich znaczenie. Główne grupy węzłów i pnie chłonne jamy brzusznej. Układ nerwowy autonomiczny jamy brzusznej. Pień współczulny w odcinku brzusznym. Sploty autonomiczne - wymienić. Splot trzewny. Splot lędźwiowy - budowa i jego gałęzie zaopatrujące jamę brzuszną.
MIEDNICA Kości tworzące miednicę i ich główne części składowe. Połączenia kości miednicy. Płaszczyzny miednicy. Wymiary zewnętrzne miednicy i ich znaczenie. Mięśnie dna miednicy - podział i wymienić. Pęcherz moczowy - położenie, stosunek do otrzewnej, budowa ściany, rzeźba błony śluzowej. Cewka moczowa męska - części składowe, położenie, ujścia, miejsce ujścia dróg wyprowadzających nasienie i gruczołów płciowych męskich. Cewka moczowa żeńska - części składowe, położenie, ujścia. Odbytnica - położenie, stosunek do otrzewnej, budowa ściany. Odbyt. Tętnice biodrowe wspólna, wewnętrzna i zewnętrzna - początek i koniec, główne gałęzie. Żyły biodrowe. Naczynia i węzły chłonne miednicy. Splot krzyżowy - budowa i jego gałęzie zaopatrujące miednicę. Nerw sromowy. Układ autonomiczny miednicy. Końcowy odcinek pnia współczulnego i nerwy trzewne miedniczne - zakres zaopatrzenia. Sploty autonomiczne - wymienić. Jądro i najądrze - budowa zewnętrzna i wewnętrzna. Moszna, osłonki jądra. Nasieniowód - części, położenie, budowa ściany i ujście. Gruczoł krokowy, pęcherzyki nasienne, gruczoły opuszkowo-cewkowe - położenie, budowa, znaczenie. Prącie - budowa zewnętrzna i wewnętrzna. Jajnik - budowa zewnętrzna i wewnętrzna. Jajowód - części, położenie, budowa ściany i ujście. Macica - budowa ogólna, budowa ściany, statyka macicy. Naczynia i nerwy. Przymacicze - definicja, ograniczenia, zawartość. Pochwa - położenie, budowa ogólna, budowa ściany, unerwienie. Narządy płciowe żeńskie zewnętrzne. Krocze - definicja. Krocze u mężczyzny i kobiety.
GŁOWA I SZYJA: Czaszka - podział i kości tworzące. Oczodół - budowa ogólna, kości ograniczające, najważniejsze połączenia. Jama nosowa kostna - budowa ogólna, kości ograniczające, najważniejsze połączenia. Dół przedni czaszki - kości tworzące, zawartość. Dół środkowy czaszki - kości tworzące, zawartość. Dół tylny czaszki - kości tworzące, zawartość. Doły skroniowy i podskroniowy - położenie, najważniejsza zawartość. Dół skrzydłowo-podniebienny - położenie, najważniejsza zawartość. Miejsca wyjścia nerwów czaszkowych z jamy czaszki. Zawartość otworu wielkiego. Staw skroniowo-żuchwowy - powierzchnie stawowe, typ i mechanika (ruchy*). Mięśnie mimiczne twarzy - podział na grupy i przedstawiciele. Unerwienie. Mięśnie żucia. Unerwienie. Mięśnie szyi - podział na grupy i wymienić. Powięzie szyi - wymienić. Mięśnie podpotyliczne. Trójkąty szyi i trójkąt podpotyliczny- ograniczenia i najważniejsza zawartość. Budowa ogólna jamy ustnej, ograniczenia (w tym ograniczenia kostne). Budowa ogólna i unerwienie języka. Podniebienie twarde. Podniebienie miękkie i jego mięśnie (wymienić). Cieśń gardzieli - ograniczenia. Ślinianki - położenie, miejsca ujścia przewodów do jamy ustnej. Unerwienie. Jama nosowa - podział, małżowiny i przewody nosowe. Naczynia i nerwy. Zatoki oboczne nosa i miejsca ich ujścia. Gardło - części składowe i budowa ściany. Naczynia i nerwy. Chrząstki krtani - podział i cechy charakterystyczne. Połączenia chrząstek krtani. Błona włóknisto-sprężysta krtani. Jama krtani - podział i ograniczenia. Mięśnie krtani - ogólne dane i unerwienie. Tarczyca - położenie, budowa ogólna, unaczynienie i znaczenie.
Przytarczyce - położenie, znaczenie. Tętnica szyjna wspólna - początek i koniec, położenie, zakres unaczynienia. Różnice między tętnicą szyjną wspólną prawą i lewą. Zatoka tętnicy szyjnej oraz kłębek szyjny unerwienie i znaczenie. Tętnica szyjna zewnętrzna - początek i koniec, położenie, zakres unaczynienia. Gałęzie - pogrupować i wymienić. Tętnica szyjna wewnętrzna - początek i koniec, położenie, zakres unaczynienia. Miejsce przejścia do jamy czaszki i położenie w jamie czaszki. Główne gałęzie. Koło tętnicze mózgu - budowa i znaczenie. Tętnica podobojczykowa - początek i koniec, położenie. Główne gałęzie - pogrupować i wymienić. Tętnica kręgowa i podstawna - początek i koniec, położenie, zakres unaczynienia. Żyły szyjna wewnętrzna, zewnętrzna i przednia - początek i koniec. Główny obszar drenażu. Zatoki opony twardej - ogólna charakterystyka, podział na grupy i wymienić. Grupy węzłów chłonnych głowy i szyi. Nerwy węchowe (I) - charakterystyka, miejsce wyjścia z czaszki. Nerwy wzrokowe (II) - charakterystyka, miejsce wyjścia z czaszki. Nerwy gałkoruchowe (III, IV, VI) - charakterystyka, miejsce wyjścia z czaszki. Pień nerwu trójdzielnego (V) - charakterystyka. Nerw oczny (V1) - charakterystyka, miejsce wyjścia z czaszki, główne gałęzie, obszar unerwienia. Nerw szczękowy (V2) - charakterystyka, miejsce wyjścia z czaszki, główne gałęzie, obszar unerwienia. Nerw żuchwowy (V3) - charakterystyka, miejsce wyjścia z czaszki, główne gałęzie, obszar unerwienia. Nerw twarzowy (VII) - charakterystyka, miejsce wyjścia z czaszki, obszar unerwienia. Nerw przedsionkowo-ślimakowy (VIII) - charakterystyka, miejsce wyjścia z czaszki. Nerw językowo-gardłowy (IX) - charakterystyka, miejsce wyjścia z czaszki, obszar unerwienia. Nerw błędny (X) - charakterystyka, miejsce wyjścia z czaszki, obszar unerwienia. Nerw dodatkowy (XI) - charakterystyka, miejsce wyjścia z czaszki, obszar unerwienia. Nerw podjęzykowy (XII) - charakterystyka, miejsce wyjścia z czaszki, obszar unerwienia.
Budowa ogólna splotu szyjnego. Gałęzie skórne splotu szyjnego - wymienić, zbiorczo obszar unerwienia. Gałęzie mięśniowe splotu szyjnego - wymienić, zbiorczo obszar unerwienia. Układ autonomiczny głowy i szyi. Pień współczulny w odcinku szyjnym. Nerwy czaszkowe wiodące włókna przywspółczulne. KOŃCZYNA GÓRNA Kości kończyny górnej. Charakterystyka kości długich kończyny górnej. Staw mostkowo-obojczykowy i obojczykowo-barkowy - powierzchnie stawowe, typ i mechanika (ruchy). Staw ramienny - powierzchnie stawowe, typ i mechanika (ruchy*). Staw łokciowy - stawy składowe, powierzchnie stawowe, typ i mechanika (ruchy*). Staw promieniowo-nadgarstkowy - powierzchnie stawowe, typ i mechanika (ruchy*). Stawy ręki - nazwa i typ. Mięśnie obręczy kończyny górnej - podział i wymienić. Mięśnie ramienia - podział i wymienić. Unerwienie. Mięśnie przedramienia - podział i wymienić. Unerwienie. Mięśnie ręki - podział i wymienić. Jama pachowa - ograniczenia, zawartość. Dół pachowy. Dół łokciowy - ograniczenia, zawartość. Kanał nadgarstka - ograniczenia, zawartość. Tętnice kończyny górnej - granice pomiędzy nimi, główne gałęzie. Łuki dłoniowe powierzchowny i głęboki. Miejsca wyczuwania tętna na kończynie górnej. Żyły kończyny górnej. Budowa ogólna splotu ramiennego. Zbiorczy zakres unerwienia splotu. Nerw pachowy - miejsce odejścia, zakres unerwienia. Nerw mięśniowo-skórny - miejsce odejścia, zakres unerwienia. Nerw pośrodkowy - miejsce odejścia, zakres unerwienia. Objawy porażenia. Nerw łokciowy - miejsce odejścia, zakres unerwienia. Objawy porażenia. Nerw promieniowy - miejsce odejścia, zakres unerwienia. Objawy porażenia. Unerwienie skóry ramienia, przedramienia i ręki.
KOŃCZYNA DOLNA Kości kończyny dolnej. Charakterystyka kości długich kończyny dolnej. Staw biodrowy - powierzchnie stawowe, typ i mechanika (ruchy*). Staw kolanowy - powierzchnie stawowe, typ i mechanika (ruchy*). Najważniejsze więzadła. Staw skokowy górny powierzchnie stawowe, typ i mechanika (ruchy*). Stawy stopy - nazwa i typ. Mięśnie obręczy kończyny dolnej - podział i wymienić. Mięśnie uda - podział i wymienić. Unerwienie. Mięśnie łydki - podział i wymienić. Unerwienie. Mięśnie stopy - podział i wymienić. Trójkąt udowy, kanał przywodzicieli, dół podkolanowy - ograniczenia i zawartość. Tętnice kończyny dolnej - granice między nimi i główne gałęzie. Miejsca wyczuwania tętna na kończynie dolnej. Żyły kończyny dolnej. Splot lędźwiowy i krzyżowy. Zbiorczy zakres unerwienia. Nerw udowy - miejsce odejścia, miejsce przejścia na kończynę dolną, zakres unerwienia. Objawy porażenia. Nerw zasłonowy - miejsce odejścia, miejsce przejścia na kończynę dolną, zakres unerwienia. Nerw kulszowy - miejsce odejścia, miejsce przejścia na kończynę dolną, zakres unerwienia. Objawy porażenia. Unerwienie skóry uda, łydki i stopy. * - student powinien podać po dwa przykłady mięśni wywołujących dany ruch w stawie oznaczonym gwiazdką. CENTRALNY UKŁAD NERWOWY i NARZĄDY ZMYSŁÓW Podział ontogenetyczny centralnego układu nerwowego. Budowa zewnętrzna półkuli mózgu, płaty i ich granice. Bruzdy i zakręty I-, II- i III-rzędowe. Budowa wewnętrzna półkuli mózgu. Środek półowalny, torebki. Jądra podkorowe. Róg przedni komory bocznej - położenie i ograniczenia. Część środkowa komory bocznej - położenie i ograniczenia.
Róg tylny komory bocznej - położenie i ograniczenia. Róg dolny komory bocznej - położenie i ograniczenia. Hipokamp - znaczenie. Układ limbiczny i węchomózgowie. Międzymózgowie. Wzgórze. Niskowzgórze. Podwzgórze - położenie, elementy składowe, znaczenie. Przysadka mózgowa. Komora trzecia - położenie i ograniczenia. Powierzchnia grzbietowa śródmózgowia. Powierzchnia brzuszna śródmózgowia. Budowa wewnętrzna śródmózgowia. Wodociąg mózgu. Budowa zewnętrzna mostu. Budowa wewnętrzna mostu. Budowa zewnętrzna rdzenia przedłużonego. Budowa wewnętrzna rdzenia przedłużonego. Dół równoległoboczny. Budowa ogólna móżdżku. Jądra móżdżku. Strop komory czwartej. Budowa zewnętrzna rdzenia kręgowego. Budowa wewnętrzna rdzenia kręgowego. Lokalizacja jąder nerwów czaszkowych. Miejsca wyjścia nerwów czaszkowych z mózgowia. Opony centralnego układu nerwowego. Różnice między oponami rdzenia kręgowego a oponami mózgowia. Przestrzenie międzyoponowe. Zbiorniki podpajęczynówkowe. Produkcja, krążenie i znaczenie płynu mózgowo-rdzeniowego. Droga wzrokowa - ogólne dane. Droga słuchowa - ogólne dane. Droga korowo-rdzeniowa i korowo-jądrowa - lokalizacja, skrzyżowanie. Drogi czucia - lokalizacja, skrzyżowania. Podział kory mózgu wg Brodmanna. Lokalizacja czynności w korze mózgu. Tętnice i żyły mózgu.
Ucho zewnętrzne. Małżowina uszna, przewód słuchowy zewnętrzny. Błona bębenkowa - budowa. Ściany jamy bębenkowej - cechy charakterystyczne. Kosteczki słuchowe, mięśnie ucha środkowego i ich znaczenie. Trąbka słuchowa - położenie, ujścia, znaczenie. Błędnik kostny - budowa. Błędnik błoniasty - budowa. Budowa ogólna gałki ocznej. Błona zewnętrzna ściany gałki ocznej - części składowe i ich budowa. Błona środkowa ściany gałki ocznej - części składowe i ich budowa. Błona wewnętrzna ściany gałki ocznej - części składowe i ich budowa. Komora przednia i tylna oka - ograniczenia. Ciecz wodnista. Kąt przesączania. Ciało szkliste i soczewka. Mięśnie zewnętrzne gałki ocznej i ich unerwienie. Zawartość oczodołu. Powieki, spojówka. Narząd łzowy, droga łzy.