W publikacji m.in.: Informacje na temat środków uzyskanych z 1% PIT Podmioty przekazujące część podatku dochodowego Przydatne wzory rozliczeniowe Księgowanie wpływów z 1% w OPP 2NG0007 1NG0004
Spis treści Wstęp.2 Podmioty przekazujące 1% PIT 3 Podatnicy, którzy nie mogą przekazać 1% podatku, na rzecz OPP..3 Organizacje uprawnione do otrzymywania 1% podatku...4 Ujawnianie informacji dotyczących 1% PIT w sprawozdaniach..6 Sprawozdanie finansowe.15 Księgowanie wpływów z 1% w OPP..16 Opodatkowanie wpływów z 1%...18 Ujęcie wydatków sfinansowanych z 1% w księgach rachunkowych..19 Za sprawozdawczość odpowiada kierownik jednostki 21 1
Wstęp Informacje na temat środków finansowych uzyskanych w ramach 1% podatku są jawne. Organizacja wykazuje je w sprawozdaniu finansowym w rachunku zysków i strat oraz w informacji dodatkowej bądź w rachunku wyników. Natomiast w sprawozdaniu merytorycznym wskazuje, na co zostały spożytkowane te środki. Zgodnie z ustawą o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (dalej: ustawa o działalności pożytku publicznego) organizacje pożytku publicznego (dalej: OPP) mogą uzyskiwać przychody z różnych źródeł. Ogromne znaczenie ma transparentność finansów organizacji, dlatego też każda OPP powinna zwracać szczególną uwagę na kwestie związane z właściwym rozliczeniem jej wpływów i pokazaniem tytułów, na które wydatkowała uzyskane środki. Organizacje pożytku publicznego mają szeroki wachlarz możliwości uzyskiwania przychodów. Wśród nich należy wskazać przede wszystkim: dotacje zarówno ze środków publicznych, jak i prywatnych, w tym ze środków europejskich; wpływy z 1% podatku dochodowego od osób fizycznych; składki członkowskie w przypadku stowarzyszeń; darowizny; zbiórki publiczne, kampanie; dochody z działalności gospodarczej; dochody z majątku; dochody z inwestycji kapitałowych; przychody od sponsorów; nawiązki sądowe; spadki i zapisy; inne źródła (np. pożyczki, kredyty). Każde z tych źródeł wiąże się z koniecznością posiadania odpowiednich informacji zarówno na temat pochodzenia środków, jak i sposobu ich wydatkowania. Szczególne regulacje w tym zakresie dotyczą wpływów z 1% podatku dochodowego od osób fizycznych. 2
Podmioty przekazujące 1% PIT Organizacjom mającym status pożytku publicznego mogą przekazać 1% podatku dochodowego rozliczający się w Polsce podatnicy: podatku dochodowego od osób fizycznych uzyskujący między innymi dochody z pracy, umów cywilnoprawnych oraz innej formy działalności wykonywanej osobiście, którzy składają deklaracje PIT-37; opodatkowani ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, którzy składają PIT-28; prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą i korzystający z liniowej, 19% stawki podatku, którzy składają PIT-36L; uzyskujący dochody z odpłatnego zbycia papierów wartościowych, którzy składają PIT-38; podatku dochodowego od osób fizycznych, którzy rozliczają przychody ze sprzedaży nieruchomości i praw majątkowych za pomocą formularza PIT-39; emeryci i renciści, którzy samodzielnie wypełnią PIT-37 i zrezygnują z pomocy ZUS w tym zakresie. Podatnicy, którzy nie mogą przekazać 1% podatku, na rzecz OPP Osoby fizyczne płacące podatek w formie karty podatkowej (PIT-16A) oraz osoby duchowne (PIT-19A), do których mają zastosowanie przepisy ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne nie mogą przekazać 1% na rzecz wybranej organizacji pożytku publicznego. Podatnicy, którzy zdecydują się na zadysponowanie części swojego podatku, wypełniają odpowiednią rubrykę w rocznym zeznaniu podatkowym: PIT-28 część M: poz. 125 126, PIT-36 część P, poz. 302 303, PIT-36L część O, poz. 105 106, PIT-37 część I, poz. 123 124, PIT-38 część H. poz. 58 59. 3
Organizacje uprawnione do otrzymywania 1% podatku Aby móc uzyskiwać środki przekazywane przez podatników PIT w ramach 1% organizacja musi mieć na dzień 1 listopada status OPP oraz spełnić dodatkowe warunki, o których mowa w przepisach. Elektroniczny wykaz organizacji uprawnionych jest prowadzony przez ministra pracy i polityki społecznej. Tabela 1. Zestawienie wymogów dla beneficjentów 1% PIT Organizacje posiadające status OPP Organizacje uzyskujące status OPP muszą wypełnić obowiązki sprawozdawcze, tj. sporządzić oraz przesłać do odpowiednich urzędów roczne sprawozdanie merytoryczne i finansowe; organizacje, które nie wypełnią obowiązków sprawozdawczych, nie są uwzględniane w wykazie OPP uprawnionych do otrzymywania 1% podatku; w wykazie nie są także umieszczane OPP, w stosunku do których rozpoczęto procedurę likwidacji lub ogłoszono upadłość muszą uzyskać status OPP, czyli wpis do KRS o jego nadaniu, najpóźniej do 30 listopada (włącznie z tym dniem) roku podatkowego, za który podatnik PIT może przekazać 1% podatku Prawo do przyjmowania 1% podatku jest przywilejem przysługującym tylko organizacjom, które uzyskały status pożytku publicznego (OPP). Fundacja czy stowarzyszenie nie może więc otrzymywać 1%, jeśli takiego statusu nie ma i nie zostanie umieszczona w wykazie OPP uprawnionych do otrzymywania 1% podatku. Organizacja nie musi posiadać specjalnego konta (subkonta) na wpłaty 1%, ale może je założyć. Bez względu na to, czy takie subkonto posiada, musi się ono znaleźć w wykazie organizacji pożytku publicznego. 4
Tabela 2. Ważne terminy dla OPP, które chcą uzyskać 1% podatku w rozliczeniu za 2014 rok Data zdarzenie podstawa prawna 30 listopada 2014 r. 15 grudnia 2014 r. 30 czerwca 2015 r. 1 maja lipiec 2015 r. wrzesień 2015 r. 30 września Do tego dnia organizacja musiała uzyskać status OPP, czyli wpis w Krajowym Rejestrze Sądowym (dalej: KRS) o posiadaniu tego statusu, aby znaleźć się w wykazie organizacji uprawnionych do otrzymywania 1% za 2014 rok Do tego dnia na stronie Biuletynu Informacji Publicznej Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej została opublikowana pierwsza wersja wykazu OPP zawierająca nazwę, siedzibę OPP i jej numer KRS Do tego dnia organizacja pożytku publicznego jest zobowiązana podać naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu według siedziby tej organizacji numer rachunku bankowego właściwy do przekazania 1% podatku dochodowego od osób fizycznych przez dokonanie zgłoszenia identyfikacyjnego albo zgłoszenia aktualizacyjnego na podstawie przepisów ustawy z 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników. Obowiązek nie dotyczy organizacji, które zgłosiły numer rachunku bankowego w latach ubiegłych jako właściwy do przekazania 1% podatku dochodowego od osób fizycznych i jest on aktualny W tym czasie urzędy skarbowe przekazują OPP środki z 1% podatku dochodowego od osób fizycznych za 2014 rok W tym czasie urzędy skarbowe przekazują OPP zbiorczą informację o osobach oraz celu szczegółowym, na jaki zostały przekazane środki z 1%. Dotyczy to tylko danych osób, które wyraziły na to zgodę, czyli zaznaczyły odpowiednie pola w zeznaniu podatkowym Do tego dnia minister finansów zamieszcza na swojej stronie internetowej wykaz OPP zawierający: nazwę i 5 Art. 27 ust. 3 ustawy o działalności pożytku publicznego Art. 27a ust. 1 ustawy o działalności pożytku publicznego Art. 27a ust 8 ustawy o działalności pożytku publicznego Art. 45c ust. 4 ustawy o PIT Art. 27 ust. 3 ustawy o działalności pożytku publicznego
2015 r. numer wpisu OPP do KRS oraz wysokość środków otrzymanych przez tę organizację, pochodzących z 1% za 2014 rok Przekazywaniem pieniędzy z 1% zajmują się urzędy skarbowe, pod warunkiem złożenia przez podatnika deklaracji w terminie i zapłacenia podatku (w pełnej wysokości). Urzędy mają obowiązek przekazania organizacji tych środków od maja do końca lipca roku następującego po roku podatkowym, za który składane jest zeznanie. Jeśli podatnik błędnie zawyżył swój podatek (i tym samym zadeklarował za duży 1% dla wybranej OPP), a przy korekcie zeznania okazało się, że podatek należny jest mniejszy, urząd skarbowy powinien podatnikowi zwrócić nadpłaconą kwotę. Jeśli pieniądze zostały już przekazane organizacji, fiskus nie będzie domagał się od organizacji zwrotu zawyżonej kwoty 1% (w istocie różnicy między poprawnie obliczoną kwotą a tą zawyżoną). Pobierze ją jednak z sumy, którą powinien zwrócić podatnikowi (art. 77c ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa, tekst jedn.: Dz.U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.). Ujawnianie informacji dotyczących 1% PIT w sprawozdaniach Odpowiednie ujęcie w księgach rachunkowych wpływów z 1%, a następnie wydatków jest wymogiem do ich poprawnego zaprezentowania w sprawozdaniu merytorycznym i finansowym organizacji. Publikacja sprawozdań w bazie i umieszczenie ich na stronie internetowej to dodatkowe obowiązki sprawozdawcze wynikające z faktu posiadania statusu organizacji pożytku publicznego. Poza tym OPP jak każda inna organizacja musi jeszcze przesłać sprawozdanie finansowe do urzędu skarbowego, a jeśli prowadzi działalność gospodarczą także do KRS. Fundacje, które mają status OPP, sporządzają i wysyłają sprawozdanie ze swojej działalności również do ministra pracy i polityki społecznej. Od 1 stycznia 2013 r. obowiązuje rozporządzenie ministra pracy i polityki społecznej z 12 lutego 2013 r. w sprawie wzorów rocznego sprawozdania merytorycznego oraz rocznego uproszczonego sprawozdania merytorycznego z działalności organizacji pożytku publicznego (Dz.U. z 2013 r. poz. 234). Wskazać należy, iż obowiązują dwa wzory sprawozdania merytorycznego: jeden dla OPP, które osiągnęły w roku obrotowym przychód powyżej 100.000 zł, a drugi dla organizacji, których przychód w roku obrotowym, nie 6
przekroczył tej kwoty (dla nich będzie obowiązywało tzw. uproszczone sprawozdanie merytoryczne). Wzór 1. Przychody OPP w okresie sprawozdawczym III. Przychody i koszty organizacji pożytku publicznego w okresie sprawozdawczym 1. Informacja o przychodach organizacji 1.1. Łączna kwota przychodów organizacji ogółem (zgodnie z rachunkiem wyników/ zysków i strat) a) Przychody z działalności nieodpłatnej pożytku publicznego, zł b) Przychody z działalności odpłatnej pożytku publicznego, zł c) Przychody z działalności gospodarczej, zł d) Przychody finansowe, zł e) Pozostałe przychody 2. Informacja o źródłach przychodów organizacji 2.1. Przychody z 1% podatku dochodowego od osób fizycznych 2.2. Ze źródeł publicznych ogółem:, zł, zł XXXX, zł w tym: a) ze środków europejskich w rozumieniu przepisów o finansach publicznych b) ze środków budżetu państwa, zł c) ze środków budżetu jednostek samorządu terytorialnego, zł d) z dotacji z funduszy celowych, zł 2.3. Ze źródeł prywatnych ogółem:, zł w tym: a) ze składek członkowskich, zł b) z darowizn od osób fizycznych, zł c) z darowizn od osób prawnych, zł d) z ofiarności publicznej (zbiórek publicznych, kwest), zł e) ze spadków, zapisów, zł f) z wpływów z majątku (w szczególności sprzedaż lub wynajem składników majątkowych) 2.4. Z innych źródeł, zł, zł, zł 7
Przykład 1. Prezentacja informacji o źródłach przychodów organizacji W części III sprawozdania należy zaprezentować sposób wykorzystania środków pochodzących z 1% podatku dochodowego. Konieczność zaprezentowania takiej informacji wymaga prowadzenia dokładnej analityki kosztów według źródeł finansowania. Jest to szczególnie istotne w większych organizacjach pożytku publicznego, które realizują zadania statutowe wieloletnie (np. polegające na procesach budowy środków trwałych). Należy również ująć informacje o kwotach pochodzących z 1% podatku, które przechodzą z roku na rok (pkt 3.1 Stan środków pochodzących z 1% podatku dochodowego od osób fizycznych na pierwszy dzień roku sprawozdawczego). W pkt 3.3 jest wymagana szczegółowa informacja o tym, jakie konkretnie działania są realizowane z tych wpływów pieniężnych. Tę informację można uzyskać, wykorzystując dane ujęte jako informacja analityczna do kosztów analityka według projektów i działań. Przy czym należy tu umieścić tylko informacje o działaniach, które były finansowane z 1%. 8
Za 2014 rok OPP będą również musiały przedstawić informacje o sposobie wydatkowania środków pochodzących z 1% podatku dochodowego od osób fizycznych, podając: stan środków pochodzących z 1% podatku dochodowego od osób fizycznych na pierwszy dzień roku sprawozdawczego; wysokość kwoty pochodzącej z 1% podatku dochodowego od osób fizycznych wydatkowanej w okresie sprawozdawczym ogółem; działania, na które wydatkowano środki pochodzące z 1% podatku dochodowego od osób fizycznych w okresie sprawozdawczym (w szczególności określone w pkt II.1.1), oraz szacunkowe kwoty przeznaczone na te działania; cele szczegółowe w rozumieniu przepisów o PIT wskazane przez podatników podatku dochodowego od osób fizycznych, na które organizacja pożytku publicznego wydatkowała najwięcej środków pochodzących z 1% podatku w okresie sprawozdawczym wraz z wydaną kwotą. Wzór 2. Informacja o sposobie wydatkowania środków pochodzących z 1% podatku dochodowego od osób fizycznych 9
Wzór 3. Informacja o wysokości kosztów organizacji sfinansowanych ze środków pochodzących z 1% podatku dochodowego od osób fizycznych Przykład 2. Sposób wydatkowania środków z 1% podatku w 2014 roku Fundacja uzyskała w 2014 roku 82.000 zł z podatku za 2013 rok. Z poprzedniego roku miała 2.000 zł. W tym roku wydała 71.000 zł na cele zaprezentowane w sprawozdaniu za 2014 rok w następujący sposób: 10
Organizacje pożytku publicznego podobnie jak w poprzednich latach także w 2014 roku muszą wskazać w sprawozdaniu merytorycznym, jaka część kosztów ogólnych działalności statutowej jest sfinansowana z wpływów z 1%. Przykład 3. Wydatki z 1% PIT w sprawozdaniu Fundacja ABCD realizowała działania polegające na wspieraniu działalności oświatowej. W 2014 roku otrzymała 180.000 zł wpływów, w tym 18.000 zł pochodziło z 1% podatku. Realizowała dwa działania w ramach 1%. Nie miała celów szczegółowych wskazanych przez podatników podatku dochodowego przekazujących swój podatek. 3. Informacje o sposobie wydatkowania środków pochodzących z 1% podatku dochodowego od osób fizycznych 3.1. Stan środków pochodzących z 1% podatku dochodowego od osób fizycznych na pierwszy dzień roku sprawozdawczego 3.2. Wysokość kwoty pochodzącej z 1% podatku dochodowego od osób fizycznych wydatkowanej w okresie sprawozdawczym ogółem 0, zł 18.000, zł 3.3. Działania, na które wydatkowano środki pochodzące z 1% podatku dochodowego od osób fizycznych w okresie sprawozdawczym (w szczególności określone w pkt II.1.1) oraz kwoty przeznaczone na te działania 1. Realizacja celów statutowych 18.000, zł 2. Działanie 1 10.000, zł 3. Działanie 2 8.000, zł 4., zł Jeśli w organizacji pożytku publicznego istnieje rada, to właśnie ona powinna podjąć decyzję o sposobie wydatkowania środków pochodzących z 1% w części nieprzeznaczonej na cele szczegółowe. Informację o tym należy zamieścić w opisowym sprawozdaniu merytorycznym. 11
4. Informacje o poniesionych kosztach w okresie sprawozdawczym 4.1. Koszty organizacji w okresie sprawozdawczym ogółem: w tym: a) koszty z tytułu prowadzenia nieodpłatnej działalności pożytku publicznego b) koszty z tytułu prowadzenia odpłatnej działalności pożytku publicznego c) koszty z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej Koszty ogółem: 145.000, zł 140.000, zł W tym: wysokość kosztów finansowana z 1% podatku dochodowego od osób fizycznych 1.000, zł 300, zł 0, zł 0, zł 0, zł d) koszty finansowe 0, zł e) koszty administracyjne 4.000, zł f) pozostałe koszty ogółem 1.000, zł, 4.2. Koszty kampanii informacyjnej lub reklamowej związanej z pozyskiwaniem 1% podatku dochodowego od osób fizycznych 700, zł Przykład 4. Cel szczegółowy Fundacja ABCE uzyskała w 2014 roku wpływy z 1% w kwocie 18.000 zł. Podatnicy wskazali szczegółowo, że przeznaczyli na cel: A 12.000 zł, B 5.000 zł. Pozostałe środki z 1%, jakie otrzymała fundacja, nie miały wskazanego celu szczegółowego. Informacja zaprezentowana w sprawozdaniu merytorycznym na ten temat będzie wyglądała następująco: 12
3. Informacje o sposobie wydatkowania środków pochodzących z 1% podatku dochodowego od osób fizycznych 3.1. Wysokość kwoty pochodzącej z 1% podatku dochodowego od osób fizycznych niewydatkowanej w poprzednich okresach sprawozdawczych 3.2. Wysokość kwoty pochodzącej z 1% podatku dochodowego od osób fizycznych wydatkowanej w okresie sprawozdawczym ogółem 0, zł 18.000, zł 3.3. Działania, na które wydatkowano środki pochodzące z 1% podatku dochodowego od osób fizycznych w okresie sprawozdawczym (w szczególności określone w pkt II.1.1) oraz kwoty przeznaczone na te działania 1. Realizacja działań statutowych 17.000, zł 2. 3. 4. 3.4. Cele szczegółowe, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, wskazane przez podatników podatku dochodowego od osób fizycznych, na które organizacja pożytku publicznego wydatkowała najwięcej środków pochodzących z 1% podatku dochodowego w okresie sprawozdawczym wraz z kwotą 1. Cel A 12.000, zł 2. Cel B 5.000, zł, zł, zł, zł 3. 4., zł, zł 13
Przykład 5. Koszty ogólne działalności statutowej finansowane z 1% podatku (dane z przykładu 3) Organizacje pożytku publicznego, które w roku obrotowym osiągnęły przychód nieprzekraczający 100.000 zł, zamieszczają na stronie internetowej Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej dane w formie uproszczonego sprawozdania merytorycznego. 14
Przykład 6. Informacje dotyczące wpływów i wydatków sfinansowanych z 1% podatku w sprawozdaniu za 2014 rok Sprawozdanie finansowe Beneficjenci 1% podatku wykazują przychody z tego tytułu w rachunku zysków i strat. Od 2014 roku dotyczy to zarówno organizacji prowadzących działalność gospodarczą, jak i organizacji nieprowadzących działalności gospodarczej. Nie ma potrzeby odrębnego wykazywania informacji na temat wpływów z 1%, ponieważ zostały one ukryte w danych dotyczących przychodów z działalności statutowej prezentowanej obecnie w pozycji A.1. Przychody ze sprzedaży. W sytuacji gdy wpływy mają niewielkie znaczenie dla gospodarki finansowej OPP, mogą być pokazane jako pozostałe przychody operacyjne. W informacji dodatkowej do rachunku zysków i strat należy jako notę objaśniającą zawrzeć strukturę przychodów. W tym miejscu powinna pojawić się informacja o wartości przychodów z 1%. Jeśli OPP za 2014 rok będzie sporządzała sprawozdanie finansowe według kryteriów przewidzianych dla jednostek mikro ma takie prawo nie będzie w informacji dodatkowej przedstawiała żadnych informacji na temat wpływów z 1% podatku dochodowego od osób fizycznych. Jednostki sporządzające sprawozdania według tzw. reżimu mikro nie prezentują bowiem w ogóle informacji dodatkowej. 15
Przykład 7. Wartość przychodów z 1% podatku w informacji dodatkowej Przychody z działalności statutowej Kwota składają się na nie wpłaty od darczyńców w ramach a) Przychodów z wpłat pieniężnych: Przychody z darowizn rzeczowych i celowych Przychody z 1% podatku Przychody ze zbiórki publicznej Księgowanie wpływów z 1% w OPP Organizacje pożytku publicznego muszą posiadać informacje o kwocie przychodów z 1%. Powinny więc w swoim zakładowym planie kont stworzyć odrębne konto, na którym będą ujmowane wpływy. W tym zakresie jednostki będą kierowały się zasadą kasową jako przychody zarejestrują jedynie te kwoty, które wpłynęły na rachunek bankowy z urzędu skarbowego. Niektóre jednostki ujmują to konto jako jedno z głównych kont przychodów, np. 720. Zdarza się również, że wskazują je jako konto analityczne w ramach konta przychody z działalności statutowej. Z kolei inne traktują je jako konto z grupy Pozostałych przychodów operacyjnych. Sposób ujęcia zależy przede wszystkim od tego, czy organizacja spodziewa się, że wpływy z 1% będą znaczącymi kwotami z punktu widzenia jednostki. Ujęcie w planie kont musi zapewnić przejrzystość informacji, które zostaną zaprezentowane w informacji dodatkowej do sprawozdania finansowego oraz w sprawozdaniu merytorycznym. W okresie od maja do lipca urzędy skarbowe zwykle informują OPP o kwocie środków z 1% podatku. Zdarza się jednak, że środki te są otrzymywane w późniejszym terminie albo występują rozbieżności. Dlatego też nie należy ujmować w ewidencji bilansowej należności na podstawie informacji uzyskanej z organu. Można ewentualnie ująć ją w ewidencji pozabilansowej. Księgowania dokonuje się dopiero na podstawie wyciągu bankowego. Wn Rachunek bankowy (ogólny lub przeznaczony dla 1%), Ma Przychody z wpływów z 1%. 16
Jeśli organizacja umożliwiła przekazywanie podatnikom pieniędzy na cele szczegółowe, w takim przypadku do konta Przychody powinna być prowadzona szczegółowa ewidencja. Wynika z niej, jakie cele zostały wsparte przez podatników. Często jednak informacja o konkretnych celach dociera do OPP z urzędu skarbowego we wrześniu lub później, o czym OPP powinna poinformować swoich beneficjentów. Warto również zapewnić przejrzystość informacji. Warto pamiętać, że informację o tym, od kogo zostały przekazane wpływy, urzędy skarbowe przekazują dopiero we wrześniu. Oznacza to, że rozksięgowanie na konta analityczne, a w szczególności na subkonta w ramach rachunku bankowego, będzie możliwe dopiero po uzyskaniu danych identyfikacyjnych. Zgodnie z art. 45c ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: ustawa o PIT) we wrześniu następnego roku (po roku, którego dotyczył podatek) przekazywane są zbiorcze informacje o: 1) danych identyfikacyjnych (imię, nazwisko i adres), w tym obojga małżonków, którzy na wniosek podlegają łącznemu opodatkowaniu; 2) wysokości kwoty przekazanej na rzecz tej organizacji; 3) przeznaczeniu kwoty przez organizację pożytku publicznego (cel szczegółowy). Jeśli podatnicy w zeznaniu nie wyrazili zgody na przekazanie swoich danych OPP, takie informacje nie są przekazywane. Przykład 8. Sposób księgowania środków z 1% PIT Fundacja otrzymała na rachunek bankowy 35.000 zł wpływów z 1% PIT za 2013 rok otrzymanych w 2014 roku. Na podstawie informacji otrzymanych z urzędu skarbowego dokonała podziału tej kwoty na cele szczegółowe: Cel szczegółowy A 4.000 zł, Cel szczegółowy B 4.500 zł, Cel szczegółowy C 4.500 zł, Cel szczegółowy D 4.500 zł. Działalność statutowa 17.500 zł. Księgowania w tej OPP, która prowadzi ewidencję analityczną do konta Przychody z wpływów z 1% będą przedstawiały się następująco: 17
1. Wb potwierdzający otrzymanie pieniędzy z urzędu skarbowego: Wn Rachunek bankowy 35.000 zł, Ma Przychody z wpływów z 1% kwoty do rozliczenia 35.000 zł. 2. PK rozliczenie kwot na poszczególne cele szczegółowe na podstawie informacji z urzędu skarbowego: Wn Przychody z wpływów z 1% kwoty do rozliczenia 35.000 zł, Ma Przychody z wpływów z 1% cel szczegółowy A 4.000 zł, Ma Przychody z wpływów z 1% cel szczegółowy B 4.500 zł, Ma Przychody z wpływów z 1% cel szczegółowy C 4.500 zł, Ma Przychody z wpływów z 1% cel szczegółowy D 4.500 zł, Ma Przychody z wpływów z 1% działalność statutowa 17.500 zł. Podkreślić należy, że z przepisów nie wynika wprost obowiązek rzeczywistego przeznaczenia wskazanych kwot na cele statutowe. Artykuł 27 ust. 2 ustawy o działalności pożytku publicznego wskazuje jedynie, że środki pochodzące z 1% podatku mogą być przeznaczone wyłącznie na działalność pożytku publicznego. W przypadku gdy jednostka będąca organizacją pożytku publicznego zawrze z beneficjentem odpowiednią umowę, możliwe jest prowadzenie subkont, czyli rachunków pomocniczych do rachunku ogólnego. Te subkonta są prowadzone, w przypadku gdy beneficjenci wyrazili chęć zbierania pieniędzy z darowizn lub 1% podatku bezpośrednio na to konto. W takim przypadku organizacja musi prowadzić również w księgach rachunkowych ewidencję analityczną dla tych kont. W sprawozdaniu merytorycznym (tzw. ogólnym) powinna poinformować o stanie środków pieniężnych zgromadzonych na tych kontach. Zazwyczaj zapisy umowy o prowadzenie takiego subkonta zawartej pomiędzy OPP a beneficjentami zawierają porozumienie, że OPP pobiera opłaty za jego prowadzenie. Opodatkowanie wpływów z 1% Środki finansowe, które organizacja pożytku publicznego otrzyma jako wpływy z 1%, są zwolnione z podatku dochodowego, pod warunkiem że przeznaczy je na działalność statutową. Zgodnie z art. 24 ust. 1 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie przysługuje na zasadach określonych w odrębnych przepisach zwolnienie od następujących podatków i opłat: 18
1) podatku dochodowego od osób prawnych, 2) podatku od nieruchomości, 3) podatku od czynności cywilnoprawnych, 4) opłaty skarbowej, 5) opłat sądowych w odniesieniu do prowadzonej przez nią działalności pożytku publicznego. Odrębne przepisy, do których odsyła cytowany przepis ustawy o działalności pożytku publicznego, to przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: ustawa o CIT). Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o CIT przedmiotem opodatkowania jest dochód, bez względu na rodzaj źródeł przychodów, z jakich został osiągnięty. W przypadkach wskazanych w tej ustawie przedmiotem opodatkowania jest przychód. Z kolei dochodem jest nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Tak ustalony dochód może być przedmiotem zwolnienia z opodatkowania, na zasadach określonych w art. 17 ust. 1 ustawy o CIT. Ustawa o CIT ściśle określa dwa warunki, których spełnienie uprawnia do skorzystania ze zwolnienia przedmiotowego na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 6c. Są to: 1) posiadanie przez jednostkę statusu organizacji pożytku publicznego, o której mowa w przepisach o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie; 2) przeznaczenie i wydatkowanie uzyskanego dochodu na działalność statutową, z wyłączeniem działalności gospodarczej. Co istotne, nie ma znaczenia w tym przypadku źródło tego dochodu, tj. czy został on osiągnięty w związku z realizacją zadań pożytku publicznego, czy też z działalności gospodarczej prowadzonej w rozmiarach służących realizacji zadań statutowych. Warunkiem skorzystania ze zwolnienia przedmiotowego jest bowiem przeznaczenie i bez względu na termin wydatkowanie osiągniętego dochodu na działalność statutową. Ujęcie wydatków sfinansowanych z 1% w księgach rachunkowych Uzyskane przez OPP środki finansowe pochodzące z 1% podatku mogą być wydatkowane wyłącznie na prowadzenie działalności pożytku publicznego. Oznacza to, że należy je przeznaczyć na zadania z zakresu przewidzianego 19
w ustawie o działalności pożytku publicznego, jeśli są wskazane jako działania statutowe organizacji. Planując strukturę kont w zakładowym planie kont (dalej: ZPK), należy przewidzieć zbieranie informacji o wydatkach sfinansowanych właśnie z 1%. Przykład 9. Przekazanie środków na działalność statutową Fundacja w ramach działalności statutowej zajmuje się zadaniami z zakresu kultury. Nie może więc przeznaczać środków, które uzyskuje w ramach 1%, na wspieranie i upowszechnianie wypoczynku dzieci i młodzieży, chociaż to zadanie należy do zakresu działań organizacji pożytku publicznego. Tworząc plan kont, warto zaplanować go tak, aby księgując koszt, od razu uzyskać informację o tym, jakie jest źródło finansowania i w ramach jakiego celu. Jest to konieczne, aby potem poprawnie sporządzić informacje merytoryczne do Ministerstwa Pracy i Polityki Socjalnej. W niektórych wystąpieniach pokontrolnych dotyczących wydatkowania środków pochodzących z 1% kontrolujący zwracali właśnie uwagę na brak możliwości powiązania wydatku i źródeł jego finansowania oraz na ogólne stwierdzenia, że wydatki zostały sfinansowane z wpływów z 1%. Oczywiście można umieścić stosowną adnotację na dowodzie księgowym, ale późniejsze korzystanie tylko z takich informacji może być utrudnione, szczególnie w większych organizacjach oraz w tych, które mają znaczną liczbę podopiecznych. Przykład 10. Ujęcie kosztów w składzie rodzajowym Fundacja będąca OPP ujmuje koszty tylko w składzie rodzajowym kosztów. Ewidencja analityczna została rozbudowana według następującego schematu: Konto kosztów według rodzaju działalność statutowa odpłatna projekt źródło finansowania, Konto kosztów według rodzaju działalność statutowa nieodpłatna projekt źródło finansowania, Konto kosztów według rodzaju działalność gospodarcza projekt źródło finansowania, Konto kosztów według rodzaju koszty administracyjne źródło finansowania, Konto kosztów według rodzaju kampanie informacyjne źródło finansowania. 20
Przykład 11. Ewidencja kosztów w ramach zespołu 5 Fundacja prowadzi ewidencję kosztów zarówno według miejsc powstawania, jak i rodzaju. Informacje o projektach i źródłach finansowania kosztów zbierane są w ramach tzw. 5, czyli układu funkcjonalnego. W związku z tym wyróżniono: Koszty działalności statutowej odpłatnej źródło finansowania projekt, Koszty działalności statutowej nieodpłatnej źródło finansowania projekt, Koszty administracyjne źródło finansowania. Za sprawozdawczość odpowiada kierownik jednostki Kierownik organizacji pożytku publicznego jest odpowiedzialny za rachunkowość i sprawozdawczość jednostki. Powinien czuwać nad tym, aby informacje niezbędne do sporządzenia sprawozdań były na bieżąco gromadzone w odpowiednich przekrojach informacyjnych. Podstawa prawna: ustawa z 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (tekst jedn.: Dz.U. z 2014 r. poz. 1118 ze zm.), ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz.U. z 2014 r. poz. 851 ze zm.); ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.). Autor: dr Katarzyna Trzpioła doktor nauk ekonomicznych Wydział Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego 21
Wydawca: Monika Kwiatkowska Redaktor: Marta Grabowska-Peda Autor: dr Katarzyna Trzpioła ISBN: 978-83-269-3640-1 Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z.o.o. 03-918 Warszawa, ul. Łotewska 9a Tel. 22 518 29 29, faks 22 617 60 10, e-mail: ng@wip.pl NIP: 526-19-92-256 Numer KRS: 0000098264 Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy, Sąd Gospodarczy XIII Wydział Gospodarczy Rejestrowy. Wysokość kapitału zakładowego: 200.000 zł Copyright by Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o. Warszawa 2015 Rozliczanie wpływów z 1% w sprawozdaniu OPP" wraz z przysługującym Czytelnikom innymi elementami dostępnymi w subskrypcji (e-letter, strona www i inne) chronione są prawem autorskim. Przedruk materiałów opublikowanych w Rozliczanie wpływów z 1% w sprawozdaniu OPP" oraz w innych dostępnych elementach subskrypcji bez zgody wydawcy jest zabroniony. Zakaz nie dotyczy cytowania publikacji z powołaniem się na źródło. Publikacja Rozliczanie wpływów z 1% w sprawozdaniu OPP" została przygotowana z zachowaniem najwyższej staranności i wykorzystaniem wysokich kwalifikacji, wiedzy i doświadczenia autorów oraz konsultantów. Zaproponowane w publikacji Rozliczanie wpływów z 1% w sprawozdaniu OPP" oraz w innych dostępnych elementach subskrypcji wskazówki, porady i interpretacje nie mają charakteru porady prawnej. Ich zastosowanie w konkretnym przypadku może wymagać dodatkowych, pogłębionych konsultacji. Publikowane rozwiązania nie mogą być traktowane jako oficjalne stanowisko organów i urzędów państwowych. W związku z powyższym redakcja nie może ponosić odpowiedzialności prawnej za zastosowanie zawartych w publikacji Rozliczanie wpływów z 1% w sprawozdaniu OPP" lub w innych dostępnych elementach subskrypcji wskazówek, przykładów, informacji itp. do konkretnych przykładów. Wydawca nie odpowiada za treść zamieszczonej reklamy; ma prawo odmówić zamieszczenia reklamy, jeżeli jej treść lub forma są sprzeczne z linią programową bądź charakterem publikacji oraz interesem Wydawnictwa Wiedza i Praktyka. Centrum Obsługi Klienta: Tel: 22 518 29 29 e-mail: cok@wip.pl 22