http://www.permanent-project.eu/ Finansowanie projektów poprawy efektywności energetycznej w warunkach braku własnych środków międzynarodowe protokoły IPMVP, IEEFP Szymon Liszka FEWE 1 1
Dlaczego poprawa efektywności energetycznej? -ekonomia (rosnące koszty) - prawo (dyrektywa ES i ustawa EE) - ekologia (jakość powietrza, klimat) 2 2
Finansowanie przedsięwzięć poprawy efektywności energetycznej Konwencjonalne sposoby finansowania - środki własne inwestora - dotacje - kredyty preferencyjne - kredyty komercyjne, leasing 3 3
Finansowanie przedsięwzięć poprawy efektywności energetycznej Zadania inwestora podejmującego przedsięwzięcie : rozpoznać problem i dokonać wstępnych oszacowań; wykonać we własnym zakresie lub zlecić wykonanie analiz i koncepcji, a następnie projektu technicznego; zapewnić środki finansowe na realizację; podjąć się we własnym zakresie, bądź zlecić wykonawstwo; dokonać rozruchu i odbioru urządzeń; eksploatować urządzenia. 4 4
Finansowanie przedsięwzięć poprawy efektywności energetycznej FINANSOWANIE PRZEZ TRZECIĄ STRONĘ: Third Party Financing (TPF) - finansowanie przez trzecią stronę; Energy Performance Contracting (EPC) - umowa o osiągnięcie oszczędności energii; Energy Services Company (ESCO) -firma usług energetycznych; 5 5
Finansowanie przedsięwzięć poprawy efektywności energetycznej FINANSOWANIE PRZEZ TRZECIĄ STRONĘ: Third Party Financing (TPF) - finansowanie przedsięwzięć energooszczędnych przez zewnętrzną (trzecią) firmę (np. bank), która odbiera wyłożone pieniądze poprzez różnicę w rachunku za energię przed i po wdrożeniu przedsięwzięć; Energy Performance Contracting (EPC) -najczęściej jest to zmniejszenie zużycia energii u użytkownika poprzez wdrożenie przedsięwzięć energooszczędnych w zamian za opłatę, której wysokość jest proporcjonalna do ilości rzeczywiście zaoszczędzonej energii; 6 6
Finansowanie przedsięwzięć poprawy efektywności energetycznej FINANSOWANIE PRZEZ TRZECIĄ STRONĘ: Energy Services Company (ESCO) - zazwyczaj prywatne firmy, które oferują użytkownikowi (klientowi) szeroki wachlarz usług energetycznych, w tym również inwestycje w przedsięwzięcia energooszczędne, gwarantując co najmniej, że rachunek za energię nie wzrośnie; 7 7
Finansowanie przedsięwzięć poprawy efektywności energetycznej FINANSOWANIE PRZEZ TRZECIĄ STRONĘ: użytkownik nie angażuje własnego kapitału w inwestycje energooszczędne użytkownik gwarantuje regularne regulowanie należności za energię i usługi dodatkowe UNIKNIĘTE KOSZTY ENERGII = OPŁATA dla "TRZECIEJ STRONY" 8 8
Finansowanie przedsięwzięć poprawy efektywności energetycznej FINANSOWANIE PRZEZ TRZECIĄ STRONĘ PIERWOTNE ODMIANY EPC: Najpierw Spłata - First Out ESCo dostarcza kompleksową usługę, a uzyskane oszczędności są w całości przeznaczone na spłatę poniesionych nakładów. Podział Oszczędności - Shared Savings ESCo dostarcza kompleksową usługę, a uzyskane oszczędności są dzielone pomiędzy ESCo a użytkownika. 9 9
Formuła - podział oszczędności rozpoznanie projektu inwestycja KLIENT ESCO Ryzyko osiągnięcia wyników Ryzyko kredytowe Spłata z oszczędności (po podziale) Finansowanie projektu Przygotowanie projektu Gwarancja oszczędności Obsługa projektu Wpłaty rat kredytu POŻYCZKODAWCA/ INWESTOR 100% FINANSOWANIA 10 10
Formuła gwarantowane oszczędności KLIENT Ryzyko rynkowe i ryzyko zadłużenia Gwarancja oszczędności Stała spłata ESCO Ryzyko osiągnięcia wyników POŻYCZKODAWCA/ INWESTOR Ryzyko kredytowe 11 11
Plan na rzecz efektywności energetycznej z 2011 r. Umowy o poprawę efektywności energetycznej Umowy o poprawę efektywności energetycznej stanowią ważne narzędzie przy renowacji budynków. Ta oparta na wynikach forma zamówień polega na sfinansowaniu części lub całości kosztów inwestycji w efektywność energetyczną oszczędnościami wynikającymi z niższych rachunków za media i kosztów utrzymania. Model ten został wypróbowany i okazał się opłacalny w szeregu państw członkowskich. Umowy o poprawę efektywności energetycznej mają zastosowanie przy podejmowaniu renowacji budynków publicznych i przy modernizacji infrastruktury publicznej, np. oświetlenia ulicznego, w celu poprawy jej efektywności energetycznej. Wprowadzenie umów o poprawę efektywności energetycznej napotyka jednak w wielu państwach członkowskich przeszkody wynikające z niejednoznaczności w ramach prawnych oraz z braku wiarygodnych danych na temat zużycia energii, które mogłyby posłużyć do ustalenia wartości referencyjnych, względem których mierzone byłyby charakterystyki. Komisja w 2011 r. przedstawi wnioski ustawodawcze mające na celu przezwyciężenie tych problemów. 12 12
Plan na rzecz efektywności energetycznej z 2011 r. Przedsiębiorstwa usług energetycznych katalizatorem renowacji Przedsiębiorstwa usług energetycznych realizują poprawę efektywności energetycznej, biorąc na siebie ryzyko finansowe poprzez pokrycie lub współfinansowanie ponoszonych z góry kosztów inwestycji i ich refinansowanie z uzyskiwanych oszczędności. Mogą pomóc władzom publicznym w modernizacji budynków, grupując je w skalowalne projekty w ramach umów o poprawę efektywności energetycznej. Z analiz wynika, że rynek usług energetycznych w Europie nie rozwija się tak, jak na to pozwala jego potencjał. Potencjalni klienci w sektorach prywatnym i publicznym często nie mają systematycznych informacji na temat dostępnych usług świadczonych przez przedsiębiorstwa usług energetycznych lub mają wątpliwości co do jakości oferowanych usług. W celu przezwyciężenia tych przeszkód i zwiększenia przejrzystości na rynku usług energetycznych Komisja zaproponuje, aby państwa członkowskie przedstawiały przeglądy rynku, zestawienia akredytowanych przedsiębiorstw usług energetycznych i wzory umów. ( ) 13 13
Plan na rzecz efektywności energetycznej z 2011 r. Przedsiębiorstwa usług energetycznych katalizatorem renowacji (..) Aby móc spełniać swoją rolę przedsiębiorstwa usług energetycznych muszą mieć dostęp do zasobów finansowych. Odpowiednim sposobem stymulowania rozwoju tego rynku byłoby innowacyjne finansowanie ze znacznym wykorzystaniem dźwigni finansowej na poziomie krajowym i europejskim, na przykład poprzez rozszerzenie dostępu do finansowania projektów za pomocą instrumentów, które mogą obejmować udostępnienie płynności i gwarancji, linie kredytowe i fundusze odnawialne. 14 14
Ustawa z dnia 15 kwietnia 2011 r. o efektywności energetycznej Zadania jednostek sektora publicznego w zakresie efektywności energetycznej Art. 10. 1. Jednostka sektora publicznego, realizując swoje zadania, stosuje co najmniej dwa ze środków poprawy efektywności energetycznej, o których mowa w ust. 2. 2. Środkiem poprawy efektywności energetycznej jest: 1) umowa, której przedmiotem jest realizacja i finansowanie przedsięwzięcia służącego poprawie efektywności energetycznej; ( ) 15 15
Projekt - Drugi Krajowy Plan Działań dotyczący efektywności energetycznej 3.3 Rynek dla usług energetycznych Mając na celu pobudzenie rynku dla firm świadczących usługi energetyczne, takich jak przedsiębiorstwa oszczędzania energii typu ESCO, w ustawie z dnia 15 kwietnia 2011 r. o efektywności energetycznej wprowadzono regulację dotyczącą możliwości przystępowania do przetargu przez tego typu podmioty w celu uzyskania świadectwa efektywności energetycznej (białego certyfikatu). Przedsiębiorstwa oszczędzania energii typu ESCO będą beneficjentami systemu białych certyfikatów, dzięki przewidzianej ustawą możliwości agregowania oszczędności energii i przystępowania z nimi do przetargu w imieniu innych podmiotów, u których zrealizowano przedsięwzięcie służące poprawie efektywności energetycznej, w sumie osiągające oszczędność energii na poziomie 10 toe. 16 16
Projekt - Drugi Krajowy Plan Działań dotyczący efektywności energetycznej 3.3 Rynek dla usług energetycznych Ponadto jednostki sektora publicznego, będąc zobligowane do stosowania przewidzianych ustawą o efektywności energetycznej środków poprawy efektywności energetycznej, będą mogły zawierać umowy, których przedmiotem jest realizacja i finansowanie przedsięwzięcia służącego poprawie efektywności energetycznej, z podmiotami takimi jak przedsiębiorstwa oszczędzania energii typu ESCO. Przyczyni się to do zwiększenia rynku dla usług tego typu podmiotów, które oferują różnorodne formy finansowania pozabudżetowego jak np. finansowanie przez stronę trzecią, czy umowa o poprawę efektywności energetycznej, na podstawie której inwestycja finansowana jest ze środków uzyskanych w związku z określoną w umowie oszczędnością energii. 17 17
Projekt - Drugi Krajowy Plan Działań dotyczący efektywności energetycznej 3.3 Rynek dla usług energetycznych Na stronach internetowych Ministerstwa Gospodarki planowane jest umieszczenie listy przedsiębiorstw oszczędzania energii typu ESCO wraz ze wzorem umowy na usługi gwarantujące poprawę efektywności energetycznej. 18 18
W projektach poprawy efektywności energetycznej w szczególności finansowanych przez stronę trzecią lub realizowanych w formule Energy Performance Contracting kluczowym aspektem jest określanie oszczędności PErformance Risk MANagement for ENergy efficiency projects through Training Zarządzanie ryzykiem realizacji przedsięwzięć z zakresu efektywności energetycznej zwiększenie wiarygodności sektora usług energetycznych w Polsce, Republice Czeskiej, Rumunii, Bułgarii i Chorwacji, upowszechnienie wiedzy o pomiarze i weryfikacji oszczędności oraz lepsze zrozumienie problematyki związanej z projektami związanymi z EE. 19 19
http://www.permanent-project.eu/ PROTOKOŁY MIĘDZYNARODOWE IPMVP International Performance Measurement and Verification Protocol - Międzynarodowy Protokół Pomiarów Eksploatacyjnych i Weryfikacji; IEEFP International Energy Efficiency Financing Protocol - Międzynarodowy Protokół Finansowania Efektywności Energetycznej 20 20