Nazwa Przedmiotu Prawo prywatne międzynarodowe; OBSZAR KSZTAŁCENIA W ZAKRESIE NAUK SPOŁECZNYCH WYDZIAŁ PRAWA I ADMINISTACJI UNIWERSYTETU GDAŃSKIEGO Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego Studia Kod ECTS kierunek stopień tryb specjalność specjalizacja prawo II stopień (zaoczne) niestacjonarne (zaoczne) Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących) dr Brodecka Aleksandra dr hab. Ciszewski Jerzy, prof. UG mgr Czuchwicki Filip dr Glicz Marcin, LL.M. dr Gliniecki Bartłomiej dr hab. Kruczalak-Jankowska Joanna, prof. UG dr hab. Majkowska-Szulc Sylwia dr Trzciński Krzysztof dr Wowerka Arkadiusz, LL.M. godzin Formy zajęć, sposób ich realizacji i przypisana im liczba godzin A. Formy zajęć 2-ga wykład forma: ćwiczenia audytoryjne 2-ga forma: ćwiczenia audytoryjne B. Sposób realizacji 2-ga zajęcia forma: w sali zajęcia dydaktycznej w sali dydaktycznej 2-ga forma: zajęcia w sali dydaktycznej C. Liczba godzin 2-ga 20 forma: 10 2-ga forma: 10 Rok, Semestr rok: III, semestr: 6, rok akademicki: 2014/2015 Status przedmiotu fakultatywny Liczba punktów ECTS 3 2-ga forma: 2 Cykl dydaktyczny semestr letni Język wykładowy język polski Strona 1 z 4
Metody dydaktyczne wykład, wykład konwersatoryjny, wykład problemowy, wykład z prezentacją multimedialną 2-ga forma: ćwiczenia audytoryjne: analiza tekstów z dyskusją, ćwiczenia audytoryjne: analiza zdarzeń krytycznych (przypadków), ćwiczenia audytoryjne: dyskusja, ćwiczenia audytoryjne: praca w grupach WYDZIAŁ PRAWA I ADMINISTACJI UNIWERSYTETU GDAŃSKIEGO Forma i sposób zaliczenia oraz podstawowe kryteria oceny lub wymagania egzaminacyjne A. Sposób zaliczenia egzamin 2-ga forma: zaliczenie z oceną B. Formy zaliczenia egzamin pisemny testowy z pytaniami (zadaniami) otwartymi), egzamin pisemny: dłuzsza wypowiedź pisemna (rozwiazanie problemu), egzamin ustny, ustalenie oceny zaliczeniowej na podstawie ocen cząstkowych otrzymywanych w trakcie trwania semestru, zaliczenie kolokwium, zaliczenie ustne C. Podstawowe kryteria Warunki zdania egzaminu oraz uzyskania zaliczenia ćwiczeń odpowiadają procentowi opanowanej wiedzy oraz umiejętnościom z uwzględnieniem systemu oceniania wynikającego z par. 4 ust. 1 Regulaminu Studiów UG (Uchwała Senatu nr 4/07 z 22 lutego 2007 roku z późn. zm., tekst jednolity: a) ocena bdb - powyżej 90% wymaganej wiedzy i b) ocena db+ - powyżej 80% wymaganej wiedzy i c) ocena db - powyżej 70% wymaganej wiedzy i d) ocena dst+ - powyżej 60% wymaganej wiedzy i e) ocena dst - powyżej 50% wymaganej wiedzy i umiejętności. Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymogami wstępnymi A. Wymagania formalne Zdany egzamin z prawa cywilnego i prawa handlowego. B. Wymagania wstępne Student powinien posiadać wiedzę teoretyczną z zakresu prawa cywilnego i handlowego, w szczególności jego działów - części ogólnej i zobowiązań, a także prawa spółek oraz papierów wartościowych i umów handlowych oraz posiadać umiejętność wykorzystania wiedzy zdobytej na przedmiocie wprowadzającym w praktyce (umiejętność rozwiązywania konkretnych stanów faktycznych). Cele przedmiotu Zapoznanie studentów z zagadnieniami prawa prywatnego międzynarodowego, ze szczególnym uwzględnieniem określania prawa właściwego i ustalania zakresu zastosowania tego prawa. Strona 2 z 4
Treści programowe Część ogólna. A. Zagadnienia wprowadzające I. Pojęcie oraz funkcje zadania prawa prywatnego międzynarodowego 1. Prawo prywatne międzynarodowe w ujęciu wąskim 2. Prawo prywatne międzynarodowe w ujęciu szerokim 3. Prawo prywatne międzynarodowe a prawo międzynarodowe publiczne II. Geneza i rozwój prawa prywatnego międzynarodowego III. Źródła obowiązującego prawa międzynarodowego prywatnego 1. Źródła krajowe 2. Źródła unijne 3. Źródła konwencyjne (umowy międzynarodowe) 4. Prawo zwyczajowe 5. Wzajemny stosunek źródeł prawa prywatnego międzynarodowego IV. Charakterystyka ustawy ppm z 2011 r. B. Normy kolizyjne prawa prywatnego międzynarodowego w ujęciu wąskim 1. Budowa i rodzaje norm kolizyjnych 1.1. Budowa norm kolizyjnych 1.1.1. Hipoteza zakres 1.1.2. Dyspozycja a) nakaz stosowania prawa, b) łącznik: - określnik nominalny, - subokreślnik temporalny 1.2. Rodzaje norm kolizyjnych Normy zupełne Normy jednostronne, Niezupełne normy dwustronne, Normy kolizyjne pierwszego stopnia, Normy kolizyjne drugiego stopnia (meta normy) 2. Łącznik normy kolizyjnej 2.1. Rodzaje łączników: Obiektywne Subiektywne Personalne Przedmiotowe Ustanawiające właściwości kilku praw Ustanawiające właściwość jednego prawa 2.2. Łącznik obywatelstwa Pojęcie obywatelstwa Wady i zalety łącznika obywatelstwa Prawo właściwe w przypadku podwójnego lub wielorakiego obywatelstwa lub braku lub niemożliwości ustalenia obywatelstwa 2.3. Łącznik miejsca zamieszkania Pojęcie miejsca zamieszkania Prawo właściwe w przypadku wielorakiego miejsca zamieszkania Ustalenie miejsca zamieszkania jako kryterium jurysdykcji w rozumieniu rozporządzenia nr 44/2001 2.4. Łącznik pobytu Pobyt zwykły Pobyt prosty 2.5. Inne łączniki 2.6. Rodzaje łączników na gruncie ustawy ppm z 2011 r. 3. Wykładnia przepisów prawa prywatnego międzynarodowego 4. Zagadnienie kwalifikacji Pojęcie kwalifikacji Metody kwalifikacyjne C. Oznaczenie i stosowanie prawa właściwego I. Kwestia wstępna i II. Ustalenie prawa właściwego dla kwestii wstępnej 1. Kwestia cząstkowa 2.Kwestia pierwotna D. Odesłanie I. Odesłanie zwrotne i dalsze II. Odesłanie pełne III. Odesłanie częściowe IV. Odesłanie złożone Strona 3 z 4
V. Odesłanie podwójne VI. Odesłanie na gruncie ustawy ppm z 2011 r. E. Prawo niejednolite jako prawo właściwe F. Zmiana statutu G. Obejście prawa H. Klauzula porządku publicznego I. Klauzule dozwalające i zakazujące II. Klauzule pozytywne i negatywne I. Przepisy wymuszające swoje zastosowanie J. Pojmowanie i stosowanie prawa właściwego I. Zasada równoważności prawa obcego wskazane jako właściwe II. Dopuszczalność stosowania obcego prawa publicznego III. Usuwanie trudności w trakcie stosowania prawa właściwego V. Zbiegi kwalifikacyjne IV. Dostosowanie VI. Ocena ekwiwalentności pojęć i instytucji prawnych - substytucja Część szczegółowa A. Osoby fizyczne I. Wskazanie prawa właściwego (statutu personalnego) II. Zdolność prawna III. Uznanie za zmarłego i stwierdzenie zgonu IV. Ubezwłasnowolnienie V. Zdolność do czynności prawnych VI. Wyjątki na rzecz prawa miejsca prowadzenia działalności gospodarczej i legis loci actus VII. Szczególna zdolność do czynności prawnych VIII. Imię i nazwisko osoby fizycznej B. Osoby prawne I. Wskazanie prawa właściwego (statutu personalnego) 1. Teoria siedziby 2. Teoria powstania 3. Teorie mieszane 4. Teoria kontroli II. Zakres statutu personalnego IV. Dobra osobiste osoby prawnej C. Czynności prawne I. Dopuszczalność oraz dokonanie czynności prawnej II. Forma czynności prawnej III. Wady oświadczenia woli IV. Treść czynności prawnej jako przesłanka jej ważności D. Przedstawicielstwo I. Przedstawicielstwo ustawowe II. Pełnomocnictwo III. Prokura E. Przedawnienie F. Zobowiązania I. Zobowiązania wynikające z czynności prawnych 1. Wskazanie statutu kontraktowego 1.1. Wybór prawa a) Wybór nieograniczony b) Wybór ograniczony c) Wybór następczy d) Wybór częściowy e) Unormowanie rozporządzenia Rzym I 1.2. Wskazanie statutu kontraktowego w braku wyboru prawa a) Koncepcja świadczenia charakterystycznego b) Koncepcja najściślejszego związku c)unormowanie rozporządzenia Rzym I 1.3. Zakres statutu kontraktowego w świetle rozporządzenia Rym I II. Zobowiązania z jednostronnych czynności prawnych III. Zobowiązania ze zdarzeń niebędących czynnościami prawnymi 1. Unormowania konwencyjne - Konwencja haska o prawie właściwym dla wypadków drogowych 2. Unormowania rozporządzenia Rzym II 2.1. Przedmiotowy zakres zastosowania rozporządzenia Rzym II 2.2. Wybór prawa właściwego 2.3. Prawo właściwe w braku wyboru prawa 2.4. Zakres zastosowania prawa właściwego G. Własności i inne prawa rzeczowe, posiadanie I. Pojęcie Strona 3 z 4
II. Wskazanie prawa właściwego (statutu rzeczowego) III. Miejsce położenia przedmiotu prawa rzeczowego (posiadania) 1. Situs naturalis 2. Situs civilis IV. Prawo właściwe dla res in transitu 1. Lex expeditionis 2. Lex destinationis V. Miejsce położenia prawa jako przedmiotu praw rzeczowych VI. Problematyka dokumentów reprezentujących towar (np. konosamenty) VII. Zakres statutu rzeczowego VIII. Zmiana statutu rzeczowego H. Prawo rodzinne i opiekuńcze I. Prawo właściwe dla materialnych przesłanek małżeństwa i zakres zastosowania tego prawa II. Prawo właściwe dla formy zawarcia małżeństwa i zakres zastosowania tego prawa III. Prawo właściwe dla skutków braku możności lub niezachowania formy zawarcia małżeństwa i zakres zastosowania tego prawa IV. Prawo właściwe dla stosunków osobistych i majątkowych między małżonkami i zakres zastosowania tego prawa V. Prawo właściwe dla rozwiązania małżeństwa i separacji oraz zakres zastosowania tego prawa VI. Prawo właściwe dla ustalenia i zaprzeczenia pochodzenia dziecka i zakres zastosowania tego prawa VII. Prawo właściwe dla uznania dziecka i zakres statutu uznania VIII. Prawo właściwe dla odpowiedzialności rodzicielskiej i ochrony dziecka IX. Prawo właściwe dla przysposobienia i zakres zastosowania statutu przysposobienia X. Prawo właściwe dla alimentacji i zakres zastosowania statutu alimentacji XI. Prawo właściwe dla opieki i kurateli I. Sprawy spadkowe I. Statut spadkowy 1. Prawo właściwe 2. Zakres statutu spadkowego 2.1. Przesłanki dziedziczenia 2.2. Ustalenie zawartości spadku 2.3. Powołanie do dziedziczenia 2.4. Nabycie spadku oraz zagadnienia związane z nabyciem spadku 2.5. Dział spadku II. Statut czynności prawnych mortis causa (testamentu i innych rozrządzeń na wypadek śmierci) 1. Prawo właściwe 2. Zakres statutu czynności mortis causa III. Unormowanie rozporządzenia UE nr 650/2012 Strona 3 z 4
Wykaz literatury A. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć (zdania egzaminu): A.1. wykorzystywana podczas zajęć M. Pazdan, Prawo prywatne międzynarodowe, Warszawa 2012. A.2. studiowana samodzielnie przez studenta K. Bagan-Kurluta, Prawo prywatne międzynarodowe, Warszawa 2011, L. Gołaczyński, Prawo prywatne międzynarodowe, Warszawa 2011, K. Kruczalak, Zarys międzynarodowego prawa prywatnego. Część ogólna, Gdańsk 2001, W. Ludwiczak, Międzynarodowe prawo prywatne, Poznań 1996 r., B. Literatura uzupełniająca Artykuły i opracowania publikowane w: Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego (red. M. Pazdan) Efekty uczenia się Wiedza Student uzyskuje wiedzę na temat pojęć i zasad obowiązujących na gruncie norm kolizyjnych prawa prywatnego międzynarodowego krajowego, międzynarodowego i europejskiego; ustalania na podstawie tych norm prawa właściwego dla sytuacji z elementem obcym oraz ustalania zakresu zastosowania tego prawa. Student potrafi zdefiniować pojęcia z zakresu prawa prywatnego międzynarodowego. Student samodzielnie rozwiązuje praktyczne problemy z zakresu prawa prywatnego międzynarodowego (kazusy) i proponuje najkorzystniejsze rozwiązanie przedstawionego problemu. Umiejętności Student uzyskuje umiejętności w zakresie wykładni i stosowania przepisów kolizyjnoprawnych - krajowych, unijnych, jak i zawartych w umowach międzynarodowych. Student potrafi wyszukać i wskazać przepisy prawa właściwego w stanach faktycznych z elementem obcym. Student poprawnie argumentuje swoje opinie dotyczące zagadnień problemowych prawa prywatnego międzynarodowego. Student ma świadomość potrzeby ciągłego pogłębiania i aktualizowania wiedzy z zakresu norm kolizyjnych prawa prywatnego międzynarodowego jest otwarty na różnorodność poglądów w nauce prawa i orzecznictwie sądowym w tym zakresie, zarówno na płaszczyźnie, krajowej, unijnej jak i konwencji międzynarodowych. Kompetencje społeczne (postawy) Student zachowuje ostrożność w wydawaniu opinii, popierając je odpowiednią argumentacją. Student dąży do optymalnego rozwiązania problemu prawnego. Student posiada umiejętność pracy w zespole. Kontakt http://prawo.ug.edu.pl/pracownik/454/aleksandra_brodecka http://prawo.ug.edu.pl/pracownik/645/filip_czuchwicki http://prawo.ug.edu.pl/pracownik/885/marcin_glicz http://prawo.ug.edu.pl/pracownik/887/bartlomiej_gliniecki http://prawo.ug.edu.pl/pracownik/1578/joanna_kruczalak-jankowska http://prawo.ug.edu.pl/pracownik/3235/arkadiusz_wowerka http://prawo.ug.edu.pl/pracownik/3022/krzysztof_trzcinski Strona 4 z 4