Karykatura, rysunek satyryczny, fotografia. opracowała Elżbieta Anioła
KARYKATURA Karykatura (wł. caricatura) to przedstawienie osoby, wydarzenia lub przedmiotu, które cechuje się przesadą w oddaniu charakterystycznych elementów, właściwości, cech. Karykatura uwydatnia te cechy zwykle w celu ośmieszenia danej osoby, zjawiska itd. Terminem tym określa się także dzieło zawierające właśnie takie przedstawienie. Często jest to rysunek (zazwyczaj portret), rzadziej rzeźba (np. karykatury autorstwa Józefa Gosławskiego). Także forma literacka, gdzie sposób przedstawienia postaci literackiej, polega na wyolbrzymieniu i pełnym przesady wyjaskrawieniu pewnych cech jej wyglądu zewnętrznego lub postawy wobec życia, mający na celu ośmieszającą charakterystykę. Karykatura jest jednym z uprzywilejowanych instrumentów satyry. Słowo karykatura jest także używane na określenie zniekształcenia, wykrzywienia właściwego, naturalnego charakteru kogoś lub czegoś (deformacja).
KARYKATURA Karykatura Wiktora Hugo
RYSUNEK Rysunek - kompozycja lini wykonana na płaszczyźnie, polegające na nanoszeniu na powierzchnię walorów wizualnych przy użyciu ołówka, tuszu, mazaka, kredki, piórka, pastel, węgla rysunkowego lub innych narzędzi.
Aby chronić prywatność użytkownika, program PowerPoint uniemożliwił automatyczne pobranie tego zewnętrznego obrazu. Aby pobrać i wyświetlić ten obraz, kliknij przycisk Opcje na pasku komunikatów, a następnie kliknij opcję Włącz zawartość zewnętrzną. RYSUNEK SATYRYCZNY Rysunek satyryczny z kolekcji Piotra Marca. Piotr Marzec Piotr Marzec karykaturzysta, malarz, rysownik
PORTRET Portret (fr. portrait) - obraz, zdjęcie lub inne dzieło będące przedstawieniem osoby i odwzorowujące jej wygląd zewnętrzny, a czasem także cechy osobowości.
PORTRET Atmosferę dzieła określa wybór konkretnej techniki, np.: rysunek węglem wywołuje nastrój gniewu i buntu, ołówek umożliwia uzyskanie szerokiego zakresu tonów i nadaje portretowi głębię, piórko i tusz pomagają oddać charakter portretowanej osoby.
PORTRET Oświetlenie wpływa na wygląd portretowanej osoby, np.: delikatne światło z boku daje ciekawe efekty, oświetlenie od dołu wytworzy niepokojący, tajemniczy nastrój, silne światło padające wprost spłaszcza rysy.
TYPY PORTRETÓW reprezentacyjny (oficjalny) - ukazuje z godnością i powagą postać zazwyczaj zajmującą wysokie stanowisko, np. króla albo kardynała, wraz z atrybutami władzy, często w bogatym stroju. Odmianą portretu oficjalnego jest portret konny; niereprezentacyjny (prywatny); zbiorowy (wielopostaciowy) - ukazuje więcej niż jedną postać, np. rodzinę, małżeństwo, władcę z dworem, członków organizacji itp.; realistyczny - wiernie odtwarza wygląd zewnętrzny modela; fikcyjny (nierealistyczny) - nie opiera się na rzeczywistym wyglądzie postaci, ale rekonstruuje go, często w sposób zupełnie swobodny (np. cykl portretów władców polskich Jana Matejki albo Marcello Bacciarelli); autoportret - portret własny artysty; historyzowany - rzeczywiste osoby przedstawione są jako postacie historyczne, bohaterowie mitologiczni albo biblijni; pośmiertny, portret trumienny; portret satyryczny (rysunek satyryczny);
SATYRA Satyra gatunek literacki lub publicystyczny łączący w sobie epikę i lirykę (także inne formy wypowiedzi) wywodzący się ze starożytności (pisał je m.in. Horacy), ośmiesza i piętnuje ukazywane w niej zjawiska, osoby, obyczaje, stosunki społeczne. Prezentuje świat poprzez komiczne wyolbrzymienie, ale nie proponuje żadnych rozwiązań pozytywnych. Cechą charakterystyczną satyry jest karykaturalne ukazanie postaci. Istotą satyry jest krytyczna postawa autora wobec rzeczywistości, ukazywanie jej w krzywym zwierciadle.
FOTOGRAFIA technika tworzenia trwałych obrazów za pomocą aparatu fotograficznego; fotograficzny obraz przedmiotu, osoby, wydarzenia, zjawiska;
TYPY FOTOGRAFII artystyczna (na przykład teatralna): Zdjęcie dokumentuje działania parateatralne prowadzone przez Ryszarda Cieślaka i Renę Mirecką w Teatrze Laboratorium Jerzego Grotowskiego w latach 1980-81.
TYPY FOTOGRAFII artystyczna (fotomontaż): Maciej Stawiński Labirynt
TYPY FOTOGRAFII dokument: Fotografia Macieja Stawińskiego ucznia Jerzego Grotowskiego
ILUSTRACJE W PODRĘCZNIKU karykatura; fotografia; rysunek; rysunek satyryczny;
WAŻNE ELEMENTY W ANALIZIE ILUSTRACJI: technika wykonania; znaczenie światła; przedstawiona sytuacja, zdarzenie; przedstawienie postaci; wyjaśnienie symboli; znaczenie tytułu, podpisu;
BIBLIOGRAFIA Historia portretu Warszawa: Wydawnictwo "Arkady", 2001 ISBN 83-213-4235-3 Słownik terminologiczny sztuk pięknych Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006 ISBN 83-01-12365-6 http://www.pacykista.com/rysunek_satyryc zny.html http://www.stawinski.art.pl/galeria1.html