1

Projekt adaptacji akustycznej Wojewódzkiego Centrum Powiadomienia Ratunkowego (WCPR) w Małopolskim Urzędzie Wojewódzkim w Krakowie przy ulicy Worcella 7. 1 www.colosseum.net.p

Spis treści: Wstęp - Cel wykonywania opracowania 3 Podstawy wykonywania opracowania 3 Wyznaczenie parametrów akustycznych sal (boksów) powiadomienia ratunkowego 4 Sala duża symulacje komputerowe 7 Sala mała symulacje komputerowe 26 2 www.colosseum.net.p

1. Wstęp - Cel wykonywania opracowania Główną funkcją sal Wojewódzkiego Centrum Powiadomienia Ratunkowego przy ulicy Worcella 7 w Krakowie na poziomie 1 piętra jest przyjmowanie zgłoszeń telefonicznych od dzwoniących petentów oraz udzielenie im jak najlepszej i najszybszej pomocy. Pomoc ta udzielana jest w różnego rodzaju sposobach od: udzielania wyjaśnień, uspokajania, wykonywania powiadomień do służb ratunkowych typu straż miejska, policja, pogotowie czy straż pożarna czy udzielanie innych wyjaśnień czy kierowania pod odpowiednie jednostki. Ponieważ w pomieszczeniu tym znajduje się kilkanaście osób jednocześnie, zachodzi potrzeba tak przygotowania sali w tym miejsc pracy pracowników, i ich wydzielenia, aby przy jednoczesnym udzielaniu pomocy osobom dzwoniącym udzielić im jak najlepszej i precyzyjniejszej pomocy a zarazem nie przeszkadzać swoimi wypowiedziami osobom zajmującym się podobnymi sprawami siedzącymi w tym samym pomieszczeniu jednocześnie. Zatem niniejsze opracowanie zostało wykonane przede wszystkim w oparciu o główne założenia dobrej zrozumiałości mowy (określenia szacunkowego wskaźnika STI/RASTI) słowa mówionego oraz czasu pogłosu. Do niniejszego opracowania przyjęto dla każdego z pomieszczeń tyle źródeł ile będzie wygenerowanych stanowisk ratunkowych. I tak dla pomieszczenia dużego wydzielono 11 stanowisk, zaś dla pomieszczenia małego 4 stanowiska. Dla każdego źródła, przyjęto źródło wszechkierunkowe i pobudzanie sali szumem różowym. Odbiornik został umieszczony na wysokości 170 cm nad poziomem posadzki. 2. Podstawy wykonywania opracowania Podstawą wykonywania opracowania adaptacji akustycznej sal oraz wydzielenia stanowisk były konsultacje z Zamawiającym. Zamawiający i Użytkownik sal życzył sobie, aby w sali dużej wydzielić 11 stanowisk, zaś w sali małej 4 stanowiska, które były by zaopatrzone w zestaw komputerowy, zestaw głośników i słuchawek nagłownych ora telefon. Wydzielone miejsca (zabudowy-boksy) miały mieć max wysokość 140 cm w celu umożliwienia komunikacji wzrokowej ponad nimi z innymi uczestnikami. Odbywałoby się to poprzez wstanie ze swojego miejsca. Długość zabudów miały być około 60 cm dłuższe od długości blatów stolików. Zabudowy miały wydzielać nad stołem i pod stołem miejsca dla poszczególnych pracowników. Zamocowania wydzielających przegród miały być mocowane do ścian i blatu. Powstałe zabudowy muszą niwelować odbicia dźwięku osoby udzielającej odpowiedzi oraz izolować możliwie jak najlepiej dobiegający hałas od innych uczestników. Parametrami wyjściowymi do wykonania wytycznych były pomiary akustyczne wykonane 29 października 2012 roku a przedstawione w dalszej części opracowania. Pomiary były wykonane w środowisku jak opisanym w dalszej części opracowania. 3 www.colosseum.net.p

3. Wyznaczenie parametrów akustycznych sal (boksów) powiadomienia ratunkowego W związku z tym, że podstawowym parametrem i funkcją sal będzie jak najlepsza zrozumiałość mowy parametrami, które będą miały nadrzędną funkcję i określały niniejsze założenie będą: 1. czas pogłosu - RT 2. wskaźnik zrozumiałości mowy STI 3.1. Charakterystyka czasu pogłosu RT Czas pogłosu jest ważnym parametrem określającym jakość akustyczną wnętrz. Definiowany jest jako czas, wyrażony w sekundach, w którym poziom dźwięku maleje o 60, 30, 20, 10 db od momentu wyłączenia źródła, gdy w pomieszczeniu panował stan ustalony. Czas pogłosu wpływa na zrozumiałość mowy, brzmienie muzyki oraz poziom dźwięku. Zmiana wartości RT60, 30, 20, 10 w pomieszczeniu jest uzależniona od rodzaju i kształtu materiałów składających się na jego wystrój, stopnia wypełnienia publicznością, warunków atmosferycznych. Temperatura i wilgotność ma jednak zdecydowanie mniejszy wpływ w porównaniu do pozostałych czynników. Istnieją zalecane wartości czasu pogłosu, jakie powinny istnieć w pomieszczeniach przeznaczonych dla muzyki i form słownych w funkcji objętości. 3.2. Charakterystyka zrozumiałości mowy - wskaźnik STI Wartość tego wskaźnika określa w sposób bezpośredni stopień zrozumiałości mowy na drodze transmisji sygnału w danym pomieszczeniu. W skutek wielokrotnego nakładania się różnych warstw sygnału, która zachodzi wskutek bliższych i dalszych odbić, maleje głębokość modulacji transmitowanego sygnału. Do wyznaczenia odpowiedzi impulsowej h(t) wykorzystuje się zazwyczaj pobudzenie akustyczne w postaci sekwencji szumowych o stałej gęstości widmowej. Szczególnie przydatne do tego celu są sygnały MLS (Maximum Length Sequence). Cechą wspólną tych sekwencji jest stała amplituda sygnału przyjmująca tylko wartości U max i U min oraz funkcją autokorelacji w postaci delty Diraca. Z tego powodu uzyskany przebieg odpowiedzi impulsowej wykazuje dużą odporność na działanie zewnętrznych zakłóceń. Metoda RASTI opiera się na 9 pomiarach przeprowadzonych w 2 pasmach oktawowych o częstotliwościach środkowych 500 i 2000 Hz (dla f = 500 Hz częstotliwości modulacji zawierają się w zakresie 1-8 Hz z odstępem tercjowym, natomiast dla f = 2000 Hz częstotliwości modulacji zawierają się w zakresie 0,7-11,2 Hz również z odstępem tercjowym) co powoduje znaczne skrócenie czasu pomiaru. Metoda ta opiera się na wyznaczeniu modulacyjnej funkcji przejścia MTF (ang. modulation transfer function): 4 www.colosseum.net.p

MTF = 0 0 p 2 (t) e - jωt dt p 2 (t) dt MTF = m out m in gdzie m - głębokość modulacji. System transmisji jakim jest pomieszczenie zmniejsza stopień modulacji sygnału, natomiast nie zmniejsza kształtu sinusoidalnej fali modulacyjnej. Poniżej przedstawiono zależność między współczynnikiem RASTI a zrozumiałością mowy: RASTI Zrozumiałość mowy 0,00-0,30 zła 0,30-0,45 uboga 0,45-0,60 dostateczna 0,60-0,75 dobra 0,75-1,00 doskonała 5 www.colosseum.net.p

Pomiary akustyczne stanu aktualnego: Pomiarów akustycznych czasu Rt60 pogłosu dokonano w dniu 29.10.2012r. Podczas wykonywania pomiaru w sali małej znajdowały się 4 osoby (łącznie z osobą wykonująca pomiar), natomiast w sali dużej było obecnych 7 osób (łącznie z osobą wykonująca pomiar). Otrzymane wartości czasu pogłosu dla sali dużej w różnych pasmach częstotliwościowych. Otrzymane wartości czasu pogłosu dla sali małej w różnych pasmach częstotliwościowych. 6 www.colosseum.net.p

1. Sala duża symulacje komputerowe 7 www.colosseum.net.p

1.1. Stan surowy Udział procentowy otrzymanych wartości poziomów ciśnień od dźwięku bezpośredniego dla pasma częstotliwościowego 1000Hz (1/3 oktawy). Rozkład otrzymanych wartości poziomów ciśnień od dźwięku bezpośredniego w pomieszczeniu dla pasma częstotliwościowego 1000Hz (1/3 oktawy). Wartości poziomów ciśnień od dźwięku bezpośredniego dla różnych częstotliwości. 8 www.colosseum.net.p

Udział procentowy otrzymanych wartości czasu wczesnego zaniku dla pasma częstotliwościowego 1000Hz (1/3 oktawy). Rozkład otrzymanych wartości czasu wczesnego zaniku dla pasma częstotliwościowego 1000Hz (1/3 oktawy). Wartości czasu wczesnego zaniku w zależności od częstotliwości. 9 www.colosseum.net.p

Udział procentowy otrzymanych wartości wskaźnika zrozumiałości mowy STI. Rozkład otrzymanych wartości wskaźnika zrozumiałości mowy STI w pomieszczeniu. 10 www.colosseum.net.p

Udział procentowy otrzymanych wartości czasu pogłosy T30 dla pasma częstotliwościowego 1000Hz (1/3 oktawy). Rozkład otrzymanych wartości czasu pogłosy T30 w pomieszczeniu dla pasma częstotliwościowego 1000Hz (1/3 oktawy). Wartości czasu pogłosy T30 w dla różnych częstotliwości. 11 www.colosseum.net.p

Udział procentowy otrzymanych wartości poziomów ciśnień od dźwięku bezpośredniego i dźwięków odbitych dla pasma częstotliwościowego 1000Hz (1/3 oktawy). Rozkład otrzymanych wartości poziomów ciśnień od dźwięku bezpośredniego i dźwięków odbitych dla pasma częstotliwościowego 1000Hz (1/3 oktawy). Wartości poziomów ciśnień od dźwięku bezpośredniego i dźwięków odbitych dla różnych częstotliwości. 12 www.colosseum.net.p

1.2. Stan po adaptacji z tynkiem akustycznym Udział procentowy otrzymanych wartości poziomów ciśnień od dźwięku bezpośredniego dla pasma częstotliwościowego 1000Hz (1/3 oktawy). Rozkład otrzymanych wartości poziomów ciśnień od dźwięku bezpośredniego w pomieszczeniu dla pasma częstotliwościowego 1000Hz (1/3 oktawy). 13 www.colosseum.net.p

Wartości poziomów ciśnień od dźwięku bezpośredniego dla różnych częstotliwości. Udział procentowy otrzymanych wartości czasu wczesnego zaniku dla pasma częstotliwościowego 1000Hz (1/3 oktawy). Rozkład otrzymanych wartości czasu wczesnego zaniku dla pasma częstotliwościowego 1000Hz (1/3 oktawy). 14 www.colosseum.net.p

Wartości czasu wczesnego zaniku w zależności od częstotliwości. Udział procentowy otrzymanych wartości wskaźnika zrozumiałości mowy STI. Rozkład otrzymanych wartości wskaźnika zrozumiałości mowy STI w pomieszczeniu. 15 www.colosseum.net.p

Udział procentowy otrzymanych wartości czasu pogłosy T30 dla pasma częstotliwościowego 1000Hz (1/3 oktawy). Rozkład otrzymanych wartości czasu pogłosy T30 dla pasma częstotliwościowego 1000Hz (1/3 oktawy). 16 www.colosseum.net.p

Wartości czasu pogłosy T30 w dla różnych częstotliwości. Udział procentowy otrzymanych wartości poziomów ciśnień od dźwięku bezpośredniego i dźwięków odbitych dla pasma częstotliwościowego 1000Hz (1/3 oktawy). Rozkład otrzymanych wartości poziomów ciśnień od dźwięku bezpośredniego i dźwięków odbitych dla pasma częstotliwościowego 1000Hz (1/3 oktawy). 17 www.colosseum.net.p

Wartości poziomów ciśnień od dźwięku bezpośredniego i dźwięków odbitych dla różnych częstotliwości. 18 www.colosseum.net.p

1.3. Stan po adaptacji bez tynku akustycznego Udział procentowy otrzymanych wartości poziomów ciśnień od dźwięku bezpośredniego dla pasma częstotliwościowego 1000Hz (1/3 oktawy). Rozkład otrzymanych wartości poziomów ciśnień od dźwięku bezpośredniego w pomieszczeniu dla pasma częstotliwościowego 1000Hz (1/3 oktawy). 19 www.colosseum.net.p

Wartości czasu pogłosy T30 w dla różnych częstotliwości. Udział procentowy otrzymanych wartości poziomów ciśnień od dźwięku bezpośredniego i dźwięków odbitych dla pasma częstotliwościowego 1000Hz (1/3 oktawy). 23 www.colosseum.net.p

Rozkład otrzymanych wartości poziomów ciśnień od dźwięku bezpośredniego i dźwięków odbitych dla pasma częstotliwościowego 1000Hz (1/3 oktawy). Wartości poziomów ciśnień od dźwięku bezpośredniego i dźwięków odbitych dla różnych częstotliwości. 24 www.colosseum.net.p

2. Sala mała symulacje komputerowe 25 www.colosseum.net.p

2.1. Stan surowy Udział procentowy otrzymanych wartości poziomów ciśnień od dźwięku bezpośredniego dla pasma częstotliwościowego 1000Hz (1/3 oktawy). Rozkład otrzymanych wartości poziomów ciśnień od dźwięku bezpośredniego w pomieszczeniu dla pasma częstotliwościowego 1000Hz (1/3 oktawy). 26 www.colosseum.net.p

Udział procentowy otrzymanych wartości czasu pogłosy T30 dla pasma częstotliwościowego 1000Hz (1/3 oktawy). 29 www.colosseum.net.p

Rozkład otrzymanych wartości czasu pogłosy T30 dla pasma częstotliwościowego 1000Hz (1/3 oktawy). Wartości czasu pogłosy T30 w dla różnych częstotliwości. Udział procentowy otrzymanych wartości poziomów ciśnień od dźwięku bezpośredniego i dźwięków odbitych dla pasma częstotliwościowego 1000Hz (1/3 oktawy). 30 www.colosseum.net.p

Rozkład otrzymanych wartości poziomów ciśnień od dźwięku bezpośredniego i dźwięków odbitych dla pasma częstotliwościowego 1000Hz (1/3 oktawy). Wartości poziomów ciśnień od dźwięku bezpośredniego i dźwięków odbitych dla różnych częstotliwości. 31 www.colosseum.net.p

2.2. Stan po adaptacji z tynkiem akustycznym Udział procentowy otrzymanych wartości poziomów ciśnień od dźwięku bezpośredniego dla pasma częstotliwościowego 1000Hz (1/3 oktawy). Rozkład otrzymanych wartości poziomów ciśnień od dźwięku bezpośredniego w pomieszczeniu dla pasma częstotliwościowego 1000Hz (1/3 oktawy). 32 www.colosseum.net.p

Udział procentowy otrzymanych wartości czasu pogłosy T30 dla pasma częstotliwościowego 1000Hz (1/3 oktawy). Rozkład otrzymanych wartości czasu pogłosy T30 dla pasma częstotliwościowego 1000Hz (1/3 oktawy). Wartości czasu pogłosy T30 w dla różnych częstotliwości. 35 www.colosseum.net.p

Udział procentowy otrzymanych wartości poziomów ciśnień od dźwięku bezpośredniego i dźwięków odbitych dla pasma częstotliwościowego 1000Hz (1/3 oktawy). Rozkład otrzymanych wartości poziomów ciśnień od dźwięku bezpośredniego i dźwięków odbitych dla pasma częstotliwościowego 1000Hz (1/3 oktawy). Wartości poziomów ciśnień od dźwięku bezpośredniego i dźwięków odbitych dla różnych częstotliwości. 36 www.colosseum.net.p

2.3. Stan po adaptacji bez tynku akustycznego Udział procentowy otrzymanych wartości poziomów ciśnień od dźwięku bezpośredniego dla pasma częstotliwościowego 1000Hz (1/3 oktawy). Rozkład otrzymanych wartości poziomów ciśnień od dźwięku bezpośredniego w pomieszczeniu dla pasma częstotliwościowego 1000Hz (1/3 oktawy). 37 www.colosseum.net.p

Wartości poziomów ciśnień od dźwięku bezpośredniego dla różnych częstotliwości. Udział procentowy otrzymanych wartości czasu wczesnego zaniku dla pasma częstotliwościowego 1000Hz (1/3 oktawy). Udział procentowy otrzymanych wartości czasu wczesnego zaniku dla pasma częstotliwościowego 1000Hz (1/3 oktawy). 38 www.colosseum.net.p

Wartości czasu pogłosy T30 w dla różnych częstotliwości. Udział procentowy otrzymanych wartości poziomów ciśnień od dźwięku bezpośredniego i dźwięków odbitych dla pasma częstotliwościowego 1000Hz (1/3 oktawy). Rozkład otrzymanych wartości poziomów ciśnień od dźwięku bezpośredniego i dźwięków odbitych dla pasma częstotliwościowego 1000Hz (1/3 oktawy). 41 www.colosseum.net.p

Wartości poziomów ciśnień od dźwięku bezpośredniego i dźwięków odbitych dla różnych częstotliwości. Wnioski: W celu osiągnięcia jak najlepszych wyników w poszczególnych salach przyjęto następujące rozwiązania: Dla sali dużej na suficie należy zastosować 48,31 m2 akustycznego celulozowego tynku gr. 19 mm np. Sonaspray K 13 Special o współczynnikach pochłaniania nie gorszych niż: 125Hz 0,12, 250Hz-0,39, 500Hz 0,85, 1000Hz-0,90, 2000Hz-0,90, 4000Hz-0,90 lub równoważny. Wnęki wygradzające stanowiska należy wykonać z płyty silnie sprasowanej np. mdf grubości min 18 mm zabezpieczonej ogniowo do klasy B, s-2, d-0 lakierowanej. Płyta frezowana pod profile nośne wykonane z profila stalowego gr. 1,2 mm i szerokości 75 mm. Płytowanie obustronne w/w płytą. Wnętrze wnęki wypełnić wełną mineralną grubości 6 cm i gęstości min 45,00 kg/m3. Od góry i w pionie opaska zamykająca wklejana z płyty mdf gr 18 mm zabezpieczonej ogniowo do klasy B,s2, d-0. Powstałe w ten sposób boksy (stanowiska operatorskie) przykręcane do ściany i blatów stołów odpowiednimi kołkami i wkrętami. Pod profilami stalowymi wnętrza boksów na styku ze ścianą, blatem stołów i posadzką przekładki akustyczne grubości min 0,5 mm w stanie nie obciążonym. W tak powstałych wnękach (boksy operatorskie) od wewnętrznej ich strony oraz na ścianach należy zamontować okładziny akustyczne pochłaniające gr. 40 mm np. Ecophon Wall panel Texona. Rdzeń okładzin akustycznych wypełniony jest wełną szklana o gęstość około 50,00 kg/m3. Powierzchnia licowa panela powinna być pokryta tkaniną z włókna szklanego w kolorze jasnoszarym. Tył płyty pokryty jest welonem szklanym zabezpieczającym przed pyleniem. Konstrukcja stalowa paneli akustycznych pochłaniających jest wykonana z ocynkowanej stali o orientacyjnej wadze 4 kg/m2. Wymagane minimalne współczynniki pochłaniania dźwięku okładzin ściennych to: 125Hz 0,2, 250Hz-0,65,500Hz 0,99, 1000Hz-0,99,2000Hz-0,99, 4000Hz-0,95. Minimalna ilość okładzin ściennych do zastosowania w całej sali to 36,02 m2. 42 www.colosseum.net.p

Dla sali małej na suficie należy zastosować 19,05 m2 celulozowego tynku akustycznego gr. 19 mm o współczynnikach pochłaniania nie gorszych niż: 125Hz 0,12, 250Hz-0,39, 500Hz 0,85, 1000Hz-0,90, 2000Hz-0,90, 4000Hz-0,90, Wnęki wygradzające stanowiska należy wykonać z płyty silnie sprasowanej np. mdf grubości min 18 mm zabezpieczonej ogniowo do klasy B, s-2, d-0 lakierowanej. Płyta frezowana pod profile nośne wykonane z profila stalowego gr. 1,2 mm i szerokości 75 mm. Płytowanie obustronne w/w płytą. Wnętrze wnęki wypełnić wełną mineralną grubości 6 cm i gęstości min 45,00 kg/m3. Od góry i w pionie opaska zamykająca wklejana z płyty mdf gr 18 mm zabezpieczonej ogniowo do klasy B,s2, d-0. Powstałe w ten sposób boksy (stanowiska operatorskie) przykręcane do ściany i blatów stołów odpowiednimi kołkami i wkrętami. Pod profilami stalowymi wnętrza boksów na styku ze ścianą, blatem stołów i posadzką przekładki akustyczne grubości min 0,5 mm w stanie nie obciążonym. W tak powstałych wnękach (boksy operatorskie) od wewnętrznej ich strony oraz na ścianach należy zamontować okładziny akustyczne pochłaniające gr. 40 mm np. Ecophon Wall panel Texona. Rdzeń okładzin akustycznych wypełniony jest wełną szklana o gęstość około 50,00 kg/m3. Powierzchnia licowa panela powinna być pokryta tkaniną z włókna szklanego w kolorze jasnoszarym. Tył płyty pokryty jest welonem szklanym zabezpieczającym przed pyleniem. Konstrukcja stalowa paneli akustycznych pochłaniających jest wykonana z ocynkowanej stali o orientacyjnej wadze 4 kg/m2. Wymagane minimalne współczynniki pochłaniania dźwięku okładzin ściennych to: 125Hz 0,2, 250Hz-0,65,500Hz 0,99, 1000Hz-0,99,2000Hz-0,99, 4000Hz-0,95. Minimalna ilość okładzin ściennych do zastosowania w całej sali to 17,42 m2. Od każdego Wykonawcy należy żądać potwierdzenia skuteczności wykonanych prac poprzez wykonanie pomiarów Rt, STI /RASTI, SPL, EDT wykonanych prac. 43 www.colosseum.net.p