. Projekt współfinansowany w ramach projektu "Wzmacniający Wirus Wolontariatu" realizowanego z Funduszu Inicjatyw Obywatelskich I Szczep Harcerski "Czarne Stopy" - Hufiec Chorzów Centrum Edukacji Nieformalnej "Trampolina" Towarzystwo Ochrony Praw i Godności Dziecka "WYSPA" - Chorzów
Dyplom DLA: Za: Udział w warsztatach z pierwszej pomocy przedmedycznej organizowanych w dniu 27 października 2013 roku w ramach projektu "Promocja Pierwszej Pomocy" realizowanemu dzięki wsparciu z Funduszu Inicjatyw Społecznych Projekt "Wzmacniający Wirus Wolontariatu"
Wstęp Drogi czytelniku! Oddaję w twoje ręce prosty poradnik dotyczący podstawowych zagadnień z pierwszej pomocy. Każdy z tych tematów został opisany dość skrótowo i stanowi podstawę do tego abyś sam pogłębił swoją wiedzę przez udział w szkoleniach, kursach czy też lekturę specjalistycznej literatury Pamiętaj! Twoja wiedza może uratować życie! PODSTAWA PRAWNA: USTAWA z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny Art. 162. 1. Kto człowiekowi znajdującemu się w położeniu grożącym bezpośrednim niebezpieczeństwem utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu nie udziela pomocy, mogąc jej udzielić bez narażenia siebie lub innej osoby na niebez-pieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. 2. Nie popełnia przestępstwa, kto nie udziela pomocy, do której jest konieczne poddanie się zabiegowi lekarskiemu albo w warunkach, w których możliwa jest niezwłoczna pomoc ze strony instytucji lub osoby do tego powołanej. Spis Treści NUMERY ALARMOWE... KRWOTOKI... OPARZENIE I ODMROŻENIE... UDAR SŁONECZNY I KRWOTOK Z NOSA... OMDLENIE... NAGŁE ZATRZYMANIE KRĄŻENIA... PLAKATY POLSKIEJ RADY RESUSCYTACJI... 2 3 4 5 6 7-8 9-10 1
Numery Alarmowe Wzywanie pomocy może wydawać się banalne wystarczy wykręcić numer, jednak w sytuacjach stresowych człowiek często działa impulsywnie nie myśląc racjonalnie przy wzywaniu pomocy liczy się każda minuta. Dyspozytorowi należy SPOKOJNIE przekazać informację w następującej kolejności: - MIEJSCE ZDARZENIA (adres, charakterystyczne punkty, kilometr drogi) - RODZAJ WYPADKU (Wypadek samochodowy, zasłabnięcie, atak serca, złamanie) - STAN POSZKODOWANEGO/ POSZKODOWANYCH - KTO DZWONI Upewnij się, że pomoc już jedzie i nie odkładaj słuchawki. Wykonuj polecenia dyspozytora 2 997 POLICJA 998 STRAŻ POŻARNA 999 POGOTOWIE RATUNKOWE 112 EUROPEJSKI NR RATUNKOWY a
Krwotoki ZEWNĘTRZNY W przypadku krwotoku w miejscu rany przykładamy opatrunek jałowy i uciskamy bezpośrednio miejsce krwawienia. Nadal uciskając bandażujemy tak aby opatrunek nie odcinał dopływu krwi jednak trzymał się i zabezpieczał ranę. Jeśli opatrunek będzie nasiąkał krwią nie należy ściągać bandażu a dokładać kolejne warstwy gazy. W przypadku gdy z rany wystaje przedmiot np. Nóż NIE NALEŻY go wyciągać. Wtedy zabezpieczamy ranę tak aby przedmiot był nieruchomo. Wyciągnięcie może spowodować poważny krwotok. - Sprawdź bezpieczeństwo - Załóż rękawiczki - Uciśnij miejsce krwawienia w przypadku kończyn unieś je do góry - Przyłóż gazę do miejsca krwawienia i uciśnij - Owiń i zabezpiecz ranę bandażem - Unieruchom zranioną kończynę WEWNĘTRZNY W przypadku krwotoku wewnętrznego nie widzimy krwawienia i nie możemy bezpośrednio pomóc tamując krwawienie. Potrzebna jest pomoc lekarska. Krwotok wewnętrzny możemy stwierdzić na podstawie twardości i zasinienia jamy brzusznej (duży siniak), bólu w tych okolicach, zasinienia, wymiotów. Możemy pomóc wzywając zespół ratunkowy, zabezpieczając poszkodowanego termicznie (zabezpieczenie przed utratą ciepła) i psychicznie (rozmawiając). Pod żadnym pozorem nie dajemy nic do jedzenia lub picia gdyż możliwe, że poszkodowany będzie potrzebował pomocy chirurgicznej. 3
Oparzenie i odmrożenie OPARZENIE Stopień I stopień II stopień III stopień Objawy Pomoc Zaczerwienienie, obrzęk, ból. Zaczerwienienie, bąble, odczuwalny ból - czucie jest zachowane. Skóra biała lub szara, sucha, zwęglona, brak czucia bólu. 1. Gasimy palącą się odzież. 2. Natychmiast chłodzimy poparzone miejsce zimną wodą. 3. Zdejmujemy paski, pierścionki, krawat itp. Gdyż poparzone miejsca szybko puchną. 4. Zabezpieczamy ranę jałowym opatrunkiem. 5. Udajemy się do lekarza. NIE WOLNO: - Zrywać ubrania które przykleiło się do skóry - W przypadku rozległych oparzeń stosujemy tylko wilgotne opatrunki nie schładzamy pod bieżącą wodą - Nie należy smarować rany kremami, kwaśnym mlekiem, spirytusem ani natłuszczać. ODMROŻENIE Stopień I stopień II stopień III stopień Objawy Pomoc Skóra jest blada i zimna, odczuwalne jest mrowienie, występuje upośledzenie ruchów. Zachowane jest czucie bólu. 1. Przerwanie działania zimna 2. Zdjęcie mokrej odzieży 3.Ogrzanie odmrożonej części ciała. Skóra jest biała, woskowa i twarda, Pojawiają się pęcherze i po ogrzaniu zaczerwienienie. Zachowane jest czucie. 1. Przerwanie działania zimna 2. Zdjęcie mokrej odzieży 3. Odmrożone części ciała ogrzać własnymi dłońmi 4. Po ogrzaniu okryć jałowym opatrunkiem 5. Okryć kocem poszkodowanego. Skóra jest biała i twarda, Widać pęcherze i obrzęk wykraczający poza zakres odmrożenia. Brak możliwości ruchu i brak czucia. 1. Przerwanie działania zimna 2. Zdjęcie mokrej odzieży 3. Odmrożone części ciała ogrzać własnymi dłońmi, kończyny zanurzyć w ciepłej wodzie. 4. Po ogrzaniu okryć jałowym opatrunkiem 5. Okryć kocem poszkodowanego, podać ciepłe płyny 4
Udar Słoneczny i Krwotok z Nosa Udar słoneczny - udar słoneczny jest spowodowany działaniem promieni UV na opony mózgowe osobę, u której jest podejrzenie udaru słonecznego należy umieścić w pozycji półsiedzącej w zacienionym miejscu z dostępem świeżego powietrza i stosować zimne lub wilgotne okłady na głowę podawać chłodne napoje, ale nie należy podawać: alkoholu, kawy czy herbaty wskazana jest chłodna kąpiel zamiast prysznica osobom nieprzytomnym należy udzielić pierwszej pomocy adekwatnie do stanu poszkodowanego, w ramach pierwszej pomocy i wezwać pogotowie w przypadku braku oddechu zastosować resuscytację krążeniowo-oddechową, do czasu przybycia zespołu ratownictwa medycznego lub odzyskania oddechu przez poszkodowanego. Krwotok z nosa- często występujący objaw chorobowy polegający na utracie krwi, kiedy źródło krwawienia znajduje się w obrębie jamy nosowej. Krwawienie z nosa może mieć różne nasilenie - od niewielkiego plamienia do poważnego, zagrażającego życiu krwotoku. 1. Osobę z krwotokiem z nosa posadź z głową lekko pochylona do przodu. Nie odchylaj głowy do tyłu, ponieważ powoduje to spływanie krwi do tchawicy lub gardła może to spowodować np. zakrztuszenie lub błędna interpretacje wyników przez lekarzy przy dalszym badaniu. Poza tym przy nisko ułożonej głowie krwawienie się nasila. 2. Poinformować poszkodowanego, aby oddychał ustami, 3. Połóż na karku zimy okład np. nasączony zimna woda ręcznik lub owinięte w ściereczkę kostki lodu. Zimno spowoduje obkurczenie się naczyń krwionośnych i zmniejszy się krwotok. 4. Daj poszkodowanemu gazik lub chusteczkę, która ma przyłożyć sobie do nosa. Jeżeli krwotok z nosa jest masywny, nie ustępuje po zastosowaniu wyżej wymienionych środków (trwa dłużej niż 15-20 minut) lub doszło do urazu głowy, szyi lub gdy u ratowanego występują zaburzenia świadomości należny natychmiast skontaktować się z lekarzem. 5
Omdlenie Omdlenie - krótkotrwała utrata przytomności spowodowane niedotlenieniem komórek mózgowych Poszkodowanego układamy na plecach. Aby zapewnić dopływ krwi do mózgu podnosimy wszystkie kończyny do góry. Ponadto należy zapewnić dostęp świeżego powietrza oraz umożliwić swobodny przepływ powietrza przez krtań (należy rozpiąć krawat, kołnierzyk, zdjąć szal). Do momentu odzyskania przytomności kontrolujemy parametry życiowe. Jeśli nie damy rady ułożyć poszkodowanego do pozycji koszyk lub nie umiemy utrzymać kończyn w górze to podkładamy np. krzesło pod nogi danej osoby. Od razu wzywamy pomoc. Gdy osoba oprzytomnieje musimy utrzymywać z nią kontakt. 6
Nagłe Zatrzymanie Krążenia ABC A Airway Drogi oddechowe Sprawdź czy poszkodowany jest przytomny. W tym celu chwyć go za barki i potrząśnij. Zadaj proste pytanie: Co się stało? Jeżeli poszkodowany nie reaguje to jest nieprzytomny. Wezwij pomoc. Zrób to sam, albo jeśli w pobliżu jest inna osoba, niech ona to zrobi. Ułóż poszkodowanego na plecach. Jeżeli poszkodowany mógł doznać wcześniej urazu głowy lub kręgosłupa najpierw go unieruchom. Zdejmij okulary poszkodowanego. Udrożnij drogi oddechowe. U osoby nieprzytomnej samoistnie dochodzi do zablokowania dróg oddechowych przez opadający język i nagłośnię. Stań z boku poszkodowanego. Odegnij głowę ku tyłowi kładąc rękę na czole poszkodowanego i unieś żuchwę dwoma palcami drugiej ręki.sprawdź zawartość jamy ustnej. Sięgnij palcem wskazującym do jamy ustnej i usuń ciało obce. Nie należy wykonywać tego manewru na ślepo. B Breathing Oddychanie Sprawdź czy poszkodowany oddycha. Pochyl się nad poszkodowanym Staraj się usłyszeć szmer wdychanego/wydychanego powietrza Obserwuj ruchy klatki piersiowej UWAGA! Bardzo wolny, nieregularny oddech jak również westchnienia (także w czasie ucisków klatki piersiowej) również należy uznać za BRAK ODDECHU! Jeżeli poszkodowany nie oddycha nie wykonuj wstępnych wdechów! Mimo wszystko powietrze w płucach zawiera wystarczającą ilość tlenu dla przeżycia poszkodowanego. Metody wykonywania wdechów ratunkowych: Metoda usta usta ratownik obejmuje swoimi ustami usta poszkodowanego, jednocześnie palcami zatyka nozdrza. Po wykonaniu wdechu zwalnia ucisk nosa. Metoda usta nos ratownik wdmuchuje powietrze przez nos poszkodowanego zamykając jednocześnie jego usta. Po każdym wdechu trwającym ok. 1 sekundy powinien nastąpić bierny wydech. Ratownik cały czas powinien kontrolować ruchy oddechowe klatki piersiowej poszkodowanego. Jeżeli po wykonaniu dwóch wdechów klatka piersiowa poszkodowanego nie opada, należy ponownie sprawdzić stan dróg oddechowych. C Circulation Krążenie Uciskanie klatki piersiowej Poszkodowany leży na plecach na twardym podłożu. Ratownik klęka z boku poszkodowanego i rozpina mu górną część ubrania. Ratownik kładzie część dłoniową nadgarstka na mostku 2 palce powyżej łuku żebrowego lub gdy ma problem z lokalizacją łuku żebrowego na środku klatki piersiowej. Splata palce obu dłoni jedna nad drugą. Wykonując uciśnięcia stara się przenosić ciężar na nadgarstki. Uciska mostek na głębokość 4,5 5,5 cm w tempie 100/minutę. 7
Uciśnięcia wykonuje się w cyklach 30:2 (30 uciśnięć 2 wdechy; ok. 3 cykli/minutę) Po każdej serii uciśnięć należy ponownie udrożnić drogi oddechowe przez odgięcie głowy ku tyłowi. Dopiero po tej czynności można wykonywać wdechy ratownicze. Resuscytacja jest mniej męcząca przy pochyleniu się nad poszkodowanym zachowując wyprostowane łokcie. Wykorzystuje się wtedy ciężar własnego ciała. Resuscytację prowadzi się do momentu: Powrotu przytomności poszkodowanego Przekazania poszkodowanego lekarzowi Zmęczenia ratownika uniemożliwiającego dalszą akację ratunkową. W sytuacji, gdy nie jest możliwe wykonywanie przez ratującego wdechów ratowniczych, można wykonywać samo uciskanie klatki piersiowej w tempie 100/min, nieprzerwanie. Gdy ratowników jest 2 lub więcej, warto zmieniać się co 2 minuty. Zapobiegnie to szybkiemu wyczerpaniu sił POZYCJA BEZPIECZNA Jeśli poszkodowany odzyska oddech należy go ułożyć w pozycji bezpiecznej i czekać na przyjazd służb ratowniczych. W miarę możliwości należy zabezpieczyć poszkodowanego przed utratą ciepła. 8
european resuscitation council Podstawowe Zabiegi Resuscytacyjne i Automatyczna Defibrylacja Zewnętrzna Oceń stan świadomości Delikatnie potrząśnij Głośno zapytaj: Czy wszystko w porządku? Jeżeli nie reaguje Udrożnij drogi oddechowe i sprawdź oddech Jeżeli brak oddechu lub nie oddycha prawidłowo Jeżeli oddycha prawidłowo Zadzwoń 112 lub 999, znajdź i przynieś AED Natychmiast rozpocznij RKO * Ułóż w pozycji bezpiecznej Połóż ręce na środku klatki piersiowej Wykonaj 30 uciśnięć klatki piersiowej: Uciskaj mocno na głębokość 5 cm Zadzwoń 112 lub 999 Regularnie oceniaj oddech i z częstością 100/min Przyłóż szczelnie usta wokół ust poszkodowanego Wdmuchuj powietrze jednostajnie, aż klatka piersiowa się uniesie Wykonaj następny oddech, gdy klatka piersiowa opadnie Kontynuuj RKO RKO 30:2 Włącz AED i naklej elektrody Bezzwłocznie wykonuj polecenia defibrylatora Przyklej jedną elektrodę pod lewą pachą Przyklej drugą elektrodę pod prawym obojczykiem, obok mostka Jeżeli jest więcej niż jeden ratownik, nie przerywaj RKO Odsuń się i wykonaj defibrylację Nikt nie może dotykać pacjenta - w trakcie analizy rytmu - w trakcie defibrylacji Jeżeli poszkodowany zaczyna reagować: porusza się, otwiera oczy, oddycha prawidłowo, przerwij RKO Jeżeli wciąż jest nieprzytomny ułóż w pozycji bezpiecznej*. www.erc.edu info@erc.edu - www.prc.krakow.pl Opublikowano Październik 2010: European Resuscitation Council Secretariat vzw, Drie Eikenstraat 661, 2650 Edegem, Belgium Referencje: Poster_10_BLSAED_01_01_POL Prawa autorskie: European Resuscitation Council
european resuscitation council Podstawowe Zabiegi Resuscytacyjne u Dzieci Ratownicy z obowiązkiem udzielenia pomocy NIE REAGUJE? Głośno wołaj o pomoc Udrożnij drogi oddechowe i sprawdź oddech NIE ODDYCHA PRAWIDŁOWO? 5 oddechów ratowniczych BRAK OZNAK ŻYCIA? 15 uciśnięć klatki piersiowej 2 oddechy ratownicze 15 uciśnięć Po 1 min RKO zadzwoń pod 112 lub 999 albo wezwij zespół resuscytacyjny www.erc.edu info@erc.edu - www.prc.krakow.pl Opublikowano Październik 2010: European Resuscitation Council Secretariat vzw, Drie Eikenstraat 661, 2650 Edegem, Belgium Referencje: Poster_10_PaedBLS_01_01_POL Prawa autorskie: European Resuscitation Council