AGENCJA RESTRUKTURYZACJI

AGENCJA RESTRUKTURYZACJI I MODERNIZACJI ROLNICTWA REALIZACJA PROGRAMU SAPARD Warszawa, styczeń 2006 Opracowano w Departamencie Analiz Działalności i Rozwoju ARiMR

Specjalny Akcesyjny Program na rzecz Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich (Special Accession Programme for Agriculture and Rural Development - SAPARD) został ustanowiony przez Komisję Europejską w celu wsparcia 10 państw kandydujących do Unii Europejskiej w rozwiązywaniu priorytetowych problemów związanych z procesami dostosowawczymi w rolnictwie i wdrażaniem acquis communautaire (zbiór aktów prawnych UE). Realizacja Programu SAPARD stanowiła ważny etap przygotowań instytucji i beneficjentów krajów kandydujących do korzystania z Funduszy Strukturalnych po przystąpieniu do Unii Europejskiej. W Polsce Program jest realizowany na podstawie przygotowanego przez MRiRW i zatwierdzonego przez Komisję Europejską 18 października 2000 r. Programu Operacyjnego SAPARD. Podstawę prawną ubiegania się o pomoc finansową w ramach Programu SAPARD stanowią Wieloletnia Umowa Finansowa pomiędzy Komisją Wspólnot Europejskich występującą w imieniu Wspólnoty Europejskiej a Rządem Rzeczypospolitej Polskiej występującym w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej podpisana w Brukseli w dniu 25 stycznia 2001 r. (M.P. Nr 30, poz. 502) Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 14 maja 2002 r. w sprawie szczegółowego zakresu i kierunków działań oraz sposobów realizacji zadań Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w zakresie gospodarowania środkami pochodzącymi z funduszy Unii Europejskiej (Dz. U. Nr 102, poz. 928 z późn. zm.). Program SAPARD finansowany jest z dotacji Unii Europejskiej oraz środków budżetu państwa. Z uwagi na przyjęte zasady wdrożeniowe, finansowe i kontrolne, SAPARD stawia wysokie wymagania zarówno instytucjom, które uczestniczą w jego wdrażaniu, jak i beneficjentom Programu. Jest to konsekwencją przyjęcia przez Komisję Europejską procedur finansowych, zgodnych z wymogami Sekcji Gwarancji EAGGF dla przedsięwzięć o charakterze strukturalnym. W ramach przyznanych funduszy, na wszystkie Działania Programu SAPARD, realizowane przez ARiMR, przeznaczone zostały 945,8 mln euro, z czego 709,4 mln to środki unijne, a 236,4 mln to współfinansowanie krajowe. Dodatkowo za zgodą Komisji Europejskiej z budżetu Planu Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW) przesunięto na finansowanie Programu 140 mln euro. Do pełnienia roli Agencji SAPARD w Polsce została wyznaczona Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, która realizuje dwie funkcje wdrożeniową i płatniczą. Realizację Programu SAPARD Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa rozpoczęła w lipcu 2002 r. Wykonując zadania związane z realizacją Programu SAPARD Agencja na bieżąco monitorowała jego przebieg. Codzienny monitoring Programu dotyczył ilości złożonych, zarejestrowanych i rozpatrywanych wniosków. W dalszym etapie zbierane były informacje o ilości podpisanych umów i wykonanych. Monitorowanie tych zmiennych pozwalało uzyskać bieżące informacje na temat poziomu wykorzystania kwot zaplanowanych w poszczególnych działaniach, jak również umożliwiało śledzenie i analizę podstawowych charakterystyk każdego działania, (które z działań cieszyły się relatywną popularnością, na którym etapie wnioski były najczęściej odrzucane, w którym działaniu wyczerpał się limit funduszy). W trakcie realizacji Programu, Agencja wykonała również dwa pogłębione badania, mające na celu zidentyfikowanie problemów utrudniających realizację Programu, szereg analiz oraz końcowe badanie ankietowe o charakterze ewaluacyjnym. Działania monitoringowe oraz wyniki badań ankietowych znalazły swoje bezpośrednie przełożenie w zmianach wprowadzonych poprzez kolejne nowelizacje rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 14 maja 2002 r. w sprawie szczegółowego zakresu i kierunków działań oraz

sposobów realizacji zadań Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w zakresie gospodarowania środkami pochodzącymi z funduszy Unii Europejskiej: Rozporządzenie RM z dnia 10 grudnia 2002 r. (Dz. U. Nr 222 z dnia 20.XII.2002 r.) m.in. zmiany w zapisach określających koszty kwalifikowane w ramach Działania 2. rozporządzenie RM z dnia 15 kwietnia 2003 r. (Dz. U. Nr 129 z dnia 22 lipca 2003 r.) wprowadzało przede wszystkim usprawnienia w ramach Działania 2 (m.in. podwyższenie górnych limitów produkcji mleka i trzody chlewnej uprawniających do ubiegania się o pomoc finansową, poszerzenie kategorii beneficjentów o rolników ubezpieczonych w ZUS, podwyższenie limitów pomocy finansowej, umożliwienie kilkakrotnego złożenia wniosku przez tę samą osobę) ponadto w ramach Działania 1 wprowadzono jednolity (50 procentowy) poziom finansowania kosztów kwalifikowanych dla wszystkich inwestycji, a w Działaniu 3 umożliwiono jednostkom samorządu terytorialnego składanie do maksimum 5 wniosków o pomoc. rozporządzenie RM z dnia 8 października 2003 r. (Dz. U. Nr 178 z dnia 16 października 2003 r.) wprowadziło kolejne zmiany w zakresie Działania 1 i 2. Dzięki nim, w ramach Działania 1 o pomoc mogli się ubiegać przedsiębiorcy prowadzący działalność związaną z usługowym przechowywaniem towarów zamrożonych lub schłodzonych oraz powiększony został limit pomocy. W ramach Działania 2 poszerzono dostępność przez dopuszczenie do udziału osób w wieku do 55 lat (wcześniej granicznym wiekiem było 50 lat), rozporządzenie RM z dnia 30 marca 2004 r. (Dz. U. Nr 55, poz. 537) określenie średniego kursu złotego do euro. Poza ww. zmianami wprowadzanymi na poziomie Programu Operacyjnego tzn. wymagających akceptacji Komisji Europejskiej, ARiMR wprowadzała szereg usprawnień proceduralnych i organizacyjnych, które ułatwiły obsługę Programu, uczyniły go przystępniejszym dla potencjalnych beneficjentów i poprawiły współpracę zaangażowanych instytucji. Główną intencją wprowadzających zmiany było rozszerzenie kategorii potencjalnych odbiorców Programu SAPARD i tym samym spowodowanie większego napływu wniosków. Po drugie, zgodnie z postulatami, Program stał się bardziej atrakcyjny finansowo, i wreszcie bardziej przyjazny, jeśli chodzi o wymogi proceduralne (mniej skomplikowanej dokumentacji). Wnioski o pomoc finansową w ramach poszczególnych Działań przyjmowane były w oddziałach regionalnych ARiMR w następujących terminach, ogłaszanych przez Prezesa ARiMR: Działanie 1. Poprawa przetwórstwa i marketingu artykułów rolnych i rybnych: I tura - od 17 lipca do 16 października 2002 r., II tura - od 6 stycznia do 7 lutego 2003 r., III tura - od 26 maja do 27 czerwca 2003 r., IV tura - od 30 lipca do 29 września 2003 r., V tura - od 29 października do 1 grudnia 2003 r., VI tura - od 2 grudnia 2003 r. do 2 stycznia 2004 r., VII tura - od 5 stycznia do 5 lutego 2004 r. Działanie 2. Inwestycje w gospodarstwach rolnych: od 17 lipca 2002 r. do 20 lutego 2004 r., Działanie 3. Rozwój i poprawa infrastruktury obszarów wiejskich: I tura - od 17 lipca do 16 września 2002 r., II tura - od 30 lipca do 15 września 2003 r. Działanie 4. Różnicowanie działalności gospodarczej na obszarach wiejskich: I tura od 3 grudnia do 22 grudnia 2003 r., 4

II tura od 23 grudnia 2003 r. do 12 stycznia 2004 r., która w schematach 4.1 i 4.2 została przedłużona do 26 stycznia 2004 r. W wyżej wymienionych terminach w oddziałach regionalnych Agencji zarejestrowano 27 761 wniosków o łącznej wartości 6 039 502, 7 tys. zł o pomoc finansową. Zawieranie umów z beneficjentami Programu SAPARD Agencja zakończyła 15 sierpnia 2004 r. W ramach wdrażanych przez ARiMR Działań zawarto 24 431 umów na łączną wartość 4 779 056,9 tys. zł. Wartość podpisanych umów z beneficjentami Programu SAPARD, wykorzystuje 99,7% dostępnych środków finansowych przeznaczonych na współfinansowanie inwestycji. Należy zaznaczyć, iż w związku z możliwością aneksowania przez beneficjentów programu umów wysokość procentowego wykorzystania dostępnych środków ulega zmianie. Ponadto, w analizowanym okresie: przyjęto 22 484 wnioski o płatność na łączną kwotę 4 167 857,7 tys. zł, co stanowi 86,9% dostępnego limitu, zrealizowano 21 760 na łączną kwotę 3 955 850,6 tys. zł, co stanowi 84,0% wykorzystania limitów środków. Realizacja Programu SAPARD (dane wg stanu na dzień 31.12.2005 r.) Województwo zarejestrowanych wniosków wniosków zawartych umów umów zrealizowanych dolno 887 219 931,2 716 160 114,6 611 135 474,4 kujawsko 1 898 370 566,3 1 716 300 230,9 1 592 257 025,8 2 479 421 547,9 2 296 373 444,9 2 129 306 362,3 532 161 350,8 438 116 620,6 391 93 706,8 1 819 413 413,8 1 585 331 206,5 1 382 273 684,5 mał 2 296 467 603,1 1 910 367 981,6 1 802 324 602,1 mazowieckie 4 611 708 300,4 4 336 578 663,7 3 783 508 065,0 570 137 095,2 466 103 093,2 410 77 898,3 1 424 359 131,5 1 300 317 604,9 1 189 291 576,7 1 272 297 490,1 1 044 243 541,1 937 216 349,6 1 496 352 453,6 1 277 243 189,7 1 086 172 683,7 1 166 416 190,8 969 338 447,4 890 268 726,8 2 114 288 802,9 1 856 248 444,3 1 625 215 406,1 warmińskomazurskie 1 108 327 341,9 908 228 131,8 776 171 460,5 wielk 3 457 877 626,2 3 097 659 151,4 2 740 524 955,1 zachodnio 632 220 657,0 517 169 190,4 417 117 872,9 SUMA 27 761 6 039 502,7 24 431 4 779 057,0 21 760 3 955 850,6 5

zawartych umów (Działania 1, 2, 3, 4 Programu SAPARD) w podziale na województwa Województwa LIczba zawartych umów 500 Działanie 1 Działanie 2 Działanie 3 Działanie 4 zawartych umów (Działania 1, 2, 3, 4 Programu SAPARD) w podziale na województwa 6

0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500 5000 dolno kujaw sko- mał zachodnio Działanie 1 Działanie 2 Działanie 3 Działanie 4 zawartych umów na 100 tys. ha UR (Działania 1, 2, 3, 4 Programu SAPARD) w podziale na województwa Wojew ództw a umów na 100 ty s. ha UR 50 Działanie 1 Działanie 2 Działanie 3 Działanie 4 Dane o wielkości użytków rolnych za I półrocze 2004 z publikacji GUS 7

zawartych umów na 100 tys. ha UR (Działania 1, 2, 3, 4 Programu SAPARD) w podziale na województwa dolno kujaw sko- mał zachodnio 0 50 100 150 200 250 300 350 Dane o wielkości użytków rolnych za I półrocze 2004 z publikacji GUS Działanie 1 Działanie 2 Działanie 3 Działanie 4 Działanie 1 Przetwórstwo i marketing artykułów rolnych i rybnych Pomoc udzielana była przedsiębiorcom prowadzącym działalność gospodarczą w zakresie: przetwórstwa mleka, uboju zwierząt rzeźnych, rozbioru mięsa lub jego przetwórstwa, ryb i innych organizmów wodnych (Schemat 1.1), przetwórstwa owoców i warzyw (Schemat 1.2). Ponadto pomoc dla przetwórstwa udzielona była grupom producentów rolnych lub ich związkom, prowadzącym działalność w zakresie produkcji: mleka, żywca lub mięsa, ryb i innych organizmów wodnych, owoców i warzyw. W oddziałach regionalnych ARiMR zarejestrowano 1 516 wniosków w ramach Działania 1, w tym: Schemat 1.1 1 233 wnioski, Schemat 1.2 283 wnioski. Program cieszył się największym powodzeniem wśród przetwórców działających w sektorze mięsnym (781 wniosków 51,51 % wszystkich zarejestrowanych wniosków w ramach Działania). Największa ilość wnioskodawców pochodziła z województwa wielkgo (249 wniosków). Agencja podpisała 1 342 umowy określające warunki i tryb udzielenia przez ARiMR pomocy finansowej Beneficjentowi ze środków Programu SAPARD. Łączna wartość podpisanych umów wynosi 1 680 581,6 tys. zł, co, na dzień 31 grudnia 2005 r., stanowi 100,3 % dostępnych środków. Realizacja Programu SAPARD w Działaniu 1 (dane wg stanu na 31.12.2005 r.) 8

Województwo zarejestrowanych wniosków wniosków w tys. zł zawartych umów umów zrealizowanych dolno 50 34 091,3 47 32 936,3 39 22 781,1 kujawsko 99 110 258,0 93 98 325,5 85 74 141,5 88 125 674,1 80 115 938,0 71 68 635,4 47 56 785,4 40 36 935,4 29 17 915,9 116 176 813,5 99 150 389,8 89 112 623,3 mał 103 105 282,8 93 81 459,2 74 57 217,3 mazowieckie 173 245 623,5 147 206 172,1 141 173 115,3 38 44 661,7 32 36 780,1 30 18 240,5 61 55 848,4 51 43 212,6 46 32 190,3 70 116 468,6 63 111 642,0 59 93 415,8 111 131 650,9 93 98 908,4 75 47 899,6 121 157 548,8 109 146 965,0 93 100 744,4 43 51 936,3 40 50 239,7 39 36 274,6 warmińskomazurskie 90 127 217,5 80 107 618,1 66 64 074,8 wielk 249 362 216,4 226 280 662,8 192 188 390,0 zachodnio 57 104 307,4 49 82 396,7 36 41 124,4 SUMA 1 516 2 006 384,6 1 342 1 680 581,7 1 164 1 148 784,2 zawartych umów w Działaniu 1 w stosunku do liczby przedsiębiorstw sektora rolnospożywczego w % w podziale na województwa - 1,0 2,0 3,0 4,0 5,0 6,0 7,0 8,0 9,0 10,0 dolno kujaw sko- mał zachodnio przedsiębiorstw sektora rolno-spożywczego dane uzyskane z GUS z Rejestru REGON Do końca grudnia 2005 r. wnioski o płatność, o łącznej wartości 1 279 839,3 tys. zł, złożyło 1 220 beneficjentów. Jednocześnie Agencja zrealizowała 1 164, o łącznej wartości 1 148 784,2 tys. zł. Dotychczas najwięcej środków przekazano firmom z województwa go. 9

zrealizowanych w Działaniu 1 w stosunku do liczby przedsiębiorstw sektora rolnospożywczego w % w podziale na województwa (wg stanu na 31.12.2005 r.) - 1,0 2,0 3,0 4,0 5,0 6,0 7,0 8,0 dolno kujaw sko- mał zachodnio przedsiębiorstw sektora rolno-spożywczego dane uzyskane z GUS z Rejestru REGON Działanie 2 Inwestycje w gospodarstwach rolnych Pomoc udzielana była osobom fizycznym prowadzącym na własny rachunek działalność rolniczą jako posiadacz gospodarstwa rolnego albo prowadzącym dział specjalny produkcji rolnej. Inwestycje dotyczyć mogą: restrukturyzacji produkcji mleka (Schemat 2.1), modernizacji gospodarstw rolnych specjalizujących się w produkcji bydła mięsnego (Schemat. 2.2, Komponent 2.2.1), odbudowy produkcji owiec (Schemat. 2.2, Komponent 2.2.2), modernizacji produkcji trzody chlewnej i drobiu mięsnego (Schemat 2.2, Komponent 2.2.3), zwiększenia różnorodności produkcji w gospodarstwach rolnych (Schemat 2.3). W oddziałach regionalnych ARiMR zarejestrowano 14 551 wniosków w ramach Działania 2, w tym: Schemat 2.1 1 101 wniosków, Schemat 2.2 948 wniosków, w tym: Komponent 2.2.1 283 wniosków, Komponent 2.2.2 35 wniosków, Komponent 2.2.3 861 wniosków. Schemat 2.3 12 502 wnioski. Największa ilość wnioskodawców pochodziła z województwa mazowieckiego (3 475 wniosków). 10

Agencja podpisała 13 742 umowy określające warunki i tryb udzielenia przez ARiMR pomocy finansowej Beneficjentowi ze środków Programu SAPARD. Łączna wartość umów wynosi 637 400,8 tys. zł, co, na 31 grudnia 2005 r., stanowi 95,74 % dostępnych środków. Realizacja Programu SAPARD w Działaniu 2 (dane wg stanu na 31.12.2005 r.) umów Województwo zarejestrowanych wniosków zawartych wniosków umów zrealizowanych dolno 308 12 831,7 279 11 567,6 257 10 515,8 kujawsko- 1 189 60 231,9 1 149 57 999,3 1 076 53 407,8 1 579 68 287,4 1 512 65 154,0 1 415 59 720,5 Lubuskie 164 7 716,1 141 6 549,0 126 5 659,9 Łódzkie 986 48 009,3 925 44 432,4 840 39 312,6 mał 986 41 981,3 852 36 203,8 811 33 918,9 mazowieckie 3 475 157 559,5 3 423 153 528,5 2 944 130 125,1 Opolskie 239 11 456,0 210 10 259,2 199 9 374,5 259 11 361,3 230 10 084,5 214 9 225,1 476 27 149,3 448 25 841,6 443 25 131,1 700 33 920,0 677 32 301,4 595 27 693,2 Śląskie 261 12 953,3 229 11 447,3 213 10 682,2 1 431 55 846,5 1 302 49 964,5 1 097 41 296,7 401 20 828,9 377 19 349,3 336 16 865,2 wielk 1 890 99 120,3 1 807 94 942,8 1 650 84 719,2 zachodnio 207 9 004,2 181 7 775,6 143 5 959,2 SUMA 14 551 678 257,0 13 742 637 400,8 12 359 563 607,0 zawartych umów w Działaniu 2 w stosunku do liczby indywidualnych gospodarstw rolnych w % w podziale na województwa 0,00 0,20 0,40 0,60 0,80 1,00 1,20 1,40 dolno kujaw sko- mał zachodnio indywidualnych gospodarstw rolnych dane z PSR 2002 zawartych umów w Działaniu 2 na 100 tys. ha UR w podziale na województwa 11

0,00 50,00 100,00 150,00 200,00 250,00 dolno kujaw sko- mał zachodnio Dane o wielkości użytków rolnych za I półrocze 2004 z publikacji GUS Do końca grudnia 2005 r. wnioski o płatność, o łącznej wartości 572 327,2 tys. zł, złożyło 12 559 beneficjentów. Jednocześnie Agencja zrealizowała 12 359, o łącznej wartości 563 607,0 tys. zł. zrealizowanych w Działaniu 2 w stosunku do liczby indywidualnych gospodarstw rolnych w % w podziale na województwa (wg stanu na 31.12.2005 r.) 12

0,00 0,20 0,40 0,60 0,80 1,00 1,20 1,40 dolno kujaw sko- mał zachodnio indywidualnych gospodarstw rolnych dane z PSR 2002 zrealizowanych w Działaniu 2 na 100 tys. ha UR w podziale na województwa (wg stanu na 31.12.2005 r.) 0,00 20,00 40,00 60,00 80,00 100,00 120,00 140,00 160,00 180,00 200,00 dolno kujaw sko- mał zachodnio Dane o wielkości użytków rolnych za I półrocze 2004 z publikacji GUS 13

Działanie 3 Rozwój i poprawa infrastruktury obszarów wiejskich Pomoc udzielana była jednostkom samorządu terytorialnego (gminom i związkom gmin oraz w ramach Schematu 3.4 - powiatom). Inwestycje mogą być realizowane na obszarach wiejskich lub w miastach do 7 tysięcy mieszkańców i mogą dotyczyć: zaopatrzenia gospodarstw wiejskich w wodę wraz z jej uzdatnianiem (Schemat 3.1); odprowadzania i oczyszczania ścieków komunalnych (Schemat 3.2); gospodarki odpadami komunalnymi (Schemat 3.3); budowy i modernizacji dróg gminnych i powiatowych (Schemat 3.4); zaopatrzenia w energię przy wykorzystaniu odnawialnych źródeł energii, w szczególności wiatru, wody, wody geotermalnej, słońca albo biomasy w szczególności przez spalanie słomy i drewna odpadowego (Schemat 3.5). W oddziałach regionalnych ARiMR zarejestrowano 5 926 wniosków w ramach Działania 3, w tym: Schemat 3.1 1 224 wniosków, Schemat 3.2 1 792niosków, Schemat 3.3 39 wniosków, Schemat 3.4 2 829 wniosków Schemat 3.5 24 wnioski. Największa ilość wniosków pochodziła z województwa wielkgo (678 wniosków). Agencja podpisała 4 493 umowy określające warunki i tryb udzielenia przez ARiMR pomocy finansowej Beneficjentowi ze środków Programu SAPARD. Łączna wartość umów wynosi 2 023 937,9 tys. zł, co, na 31 grudnia 2005 r., stanowi 102,55 % dostępnych środków. Realizacja Programu SAPARD w Działaniu 3 (dane wg stanu na 31.12.2005 r.) Województwo zarejestrowanych wniosków wniosków zawartych umów umów zrealizowanych dolno 276 149 534,6 194 96 563,7 195 91 590,7 kujawsko- 366 177 592,9 254 123 561,9 249 114 741,1 447 196 221,4 373 164 233,9 377 159 858,0 174 82 051,9 140 62 871,7 140 62 845,0 379 154 274,9 263 106 757,6 262 106 031,9 mał 516 256 147,4 428 200 285,3 462 197 184,3 mazowieckie 601 267 310,0 453 186 890,2 455 181 777,4 135 67 241,1 100 45 684,5 99 44 405,0 510 245 678,0 479 222 694,1 480 219 507,2 360 132 508,9 240 88 825,4 240 87 836,4 327 159 251,1 190 87 216,6 184 81 151,4 379 204 713,9 288 145 294,5 309 134 529,5 348 153 641,5 305 128 868,6 320 124 910,2 251 150 050,8 148 76 066,6 154 75 344,8 wielk 678 349 747,2 504 223 460,3 507 216 754,1 zachodnio 179 90 610,1 134 64 663,0 131 62 607,0 SUMA 5 926 2 836 575,7 4 493 2 023 937,9 4 564 1 961 074,0 Średnia liczba zawartych umów w Działaniu 3 na jedną gminę lub powiat w podziale na województwa 14

0,00 0,50 1,00 1,50 2,00 2,50 3,00 dolno kujaw sko- mał zachodnio Do końca grudnia 2005 r. wnioski o płatność, o łącznej wartości 1 995 051,5 tys. zł, złożyło 4 617 beneficjentów. Jednocześnie Agencja zrealizowała 4 564, o łącznej wartości 1 961 073,9 tys. zł. Średnia liczba zrealizowanych w Działaniu 3 na jedną gminę lub powiat w podziale na województwa (wg stanu na 31.12.2005 r.) 0,00 0,50 1,00 1,50 2,00 2,50 3,00 dolno kujaw sko- mał zachodnio Działanie 4 Różnicowanie działalności gospodarczej na obszarach wiejskich 15

Pomoc finansowa na przedsięwzięcia w zakresie różnicowania działalności gospodarczej na obszarach wiejskich, mogła być udzielona następującym podmiotom: rolnikom lub domownikom w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników na przedsięwzięcia realizowane w zakresie tworzenia źródeł dodatkowego dochodu w gospodarstwach rolnych (Schemat 4.1), przedsiębiorcom - na przedsięwzięcia realizowane w zakresie tworzenia miejsc pracy na obszarach wiejskich (Schemat 4.2), gminom, związkom gmin, stowarzyszeniom zarejestrowanym, fundacjom (z wyłączeniem fundacji utworzonych przez partie polityczne lub Skarb Państwa), izbom rolniczym, izbom gospodarczym, społeczno- zawodowym organizacjom rolników, związkom zawodowym na przedsięwzięcia realizowane w zakresie tworzenia publicznej infrastruktury turystycznej na obszarach wiejskich (Schemat 4.3). Przyjmowanie wniosków o pomoc w finansowaniu inwestycji w Działaniu 4 rozpoczęto 3 grudnia 2003 r. W oddziałach regionalnych ARiMR zarejestrowano 5 768 wniosków, w tym: Schemat 4.1 2 065 wniosków, Schemat 4.2 3 115 wniosków, Schemat 4.3 588 wniosków. Największa ilość wnioskodawców pochodziła z województwa małgo (691 wniosków). Agencja podpisała 4 854 umowy określające warunki i tryb udzielenia przez ARiMR pomocy finansowej Beneficjentowi ze środków Programu SAPARD. Łączna wartość umów wynosi 437 136,6 tys. zł, co, na 31 grudnia 2005 r., stanowi 91,02 % dostępnych środków. Realizacja Programu SAPARD w Działaniu 4 (dane wg stanu na 31.12.2005 r.) Województwo zarejestrowanych wniosków wniosków w tys. zł zawartych umów umów zrealizowanych dolno 253 23 473,6 196 19 047,0 120 10 586,8 kujawsko- 244 22 483,5 220 20 344,2 182 14 735,4 365 31 365,1 331 28 119,0 266 18 148,4 147 14 797,4 117 10 264,5 96 7 285,9 338 34 316,1 298 29 626,6 191 15 716,6 mał 691 64 191,7 537 50 033,3 455 36 281,5 mazowieckie 362 37 807,4 313 32 072,9 243 23 047,2 158 13 736,4 124 10 369,5 82 5 878,3 594 46 243,8 540 41 613,6 449 30 654,1 366 21 363,3 293 17 232,2 195 9 966,4 358 27 631,6 317 24 763,3 232 15 939,6 405 40 974,7 343 34 740,6 275 22 770,7 292 27 378,6 209 19 371,4 169 12 924,6 366 29 244,7 303 25 097,8 220 15 175,8 wielk 640 66 542,2 560 60 085,6 391 35 091,8 zachodnio 189 16 735,3 153 14 355,1 107 8 182,4 SUMA 5 768 518 285,4 4 854 437 136,6 3 673 282 385,5 zawartych umów w Działaniu 4 na 100 tys. ha UR w podziale na województwa 16

0,00 10,00 20,00 30,00 40,00 50,00 60,00 70,00 80,00 dolno kujaw sko- mał zachodnio Dane o wielkości użytków rolnych za I półrocze 2004 z publikacji GUS Do końca grudnia 2005 r. wnioski o płatność, o łącznej wartości 320 657,7 tys. zł, złożyło 4 088 beneficjentów. Jednocześnie Agencja zrealizowała 3 673, o łącznej wartości 282 385,5 tys. zł. zrealizowanych w Działaniu 4 na 100 tys. ha UR w podziale na województwa (wg stanu na 31.12.2005 r.) 0,00 10,00 20,00 30,00 40,00 50,00 60,00 70,00 dolno kujaw sko- mał zachodnio Dane o wielkości użytków rolnych za I półrocze 2004 z publikacji GUS 17