M. Górski / M. Pchałek W. Radecki / J. Jerzmański M. Bar / S. Urban / J. Jendrośka Prawo ochrony środowiska Komentarz Wydawnictwo C. H. Beck
Prawo ochrony środowiska
Prawo ochrony środowiska Komentarz Autorzy prof. dr hab. Marek Górski, dr Marcin Pchałek, prof. dr hab. Wojciech Radecki, dr Jan Jerzmański, mec. Magdalena Bar, dr Sergiusz Urban, dr Jerzy Jendrośka WYDAWNICTWO C. H. BECK WARSZAWA 2011
Propozycja cytowania: M. Bar, [w:] Prawo ochrony środowiska. Komentarz, Warszawa 2011. Wydawca: Joanna Ziemiecka Redakcja: Aleksandra Dróżdż Wydawnictwo C. H. Beck 2011 Wydawnictwo C. H. Beck Sp. z o.o. ul. Bonifraterska 17, 00 203 Warszawa Skład i łamanie: Wydawnictwo C. H. Beck Druk i oprawa: Białostockie Zakłady Graficzne ISBN 978 83 255 1941 4 ISBN e-book 978 83 255 2313 8
Autorzy Prof. dr hab. Marek Górski Prof. zw. dr hab. nauk prawnych Uniwersytetu Szczecińskiego, kierownik Katedry Prawa Ochrony Środowiska na Wydziale Prawa i Administracji, prof. zw. Uniwersytetu Łódzkiego w Zakładzie Prawa Ochrony Środowiska na Wydziale Prawa i Administracji. Brał udział w tworzeniu systemu przepisów o ochronie środowiska, współuczestnicząc w przygotowywaniu projektów nowych aktów prawnych, a następnie uczestnicząc w pracach podkomisji sejmowych (ustawa Prawo ochrony środowiska, ustawy związane z gospodarowaniem odpadami, ustawa Prawo wodne, ustawa o ochronie przyrody). Przygotowuje także ekspertyzy dla Komisji Ochrony Środowiska Sejmu RP, pełnił również funkcję doradcy Ministra Środowiska, przygotowywał wiele projektów aktów nowelizujących. Przez dwie kadencje był członkiem Państwowej Rady Ochrony Przyrody, wojewódzkiej Komisji Ochrony Przyrody, od 2004 r. jest przewodniczącym wojewódzkiej Komisji ds. Ocen Oddziaływania na Środowisko. Wprowadzenie do komentarza; Tytuł I art. 1 2; wprowadzenie do Działu II teza 1; art. 3 pkt 1, 2, 3, 4, 6, 7, 8a, 9, 10, 14, 15, 21, 29, 30, 31, 32a, 33, 34, 35, 38, 38a, 38b, 38c, 42, 42a, 43, 46, 47, 48, 49; art. 4, art. 12; Tytuł III komentarz wstępny; komentarz wstępny do Działu I; art. 137 172; art. 180 229; komentarz wstępny do Działu IV; komentarz wstępny do Działu V; art. 237 242; Tytuł VI komentarz wstępny; komentarz wstępny do Działu III; art. 362 375; Tytuł VII komentarz wstępny do Działu I; art. 376 385; komentarz wstępny do Działu II; art. 386 393; Tytuł VIII komentarz wstępny; Tytuł IX komentarz wstępny. Dr Marcin Pchałek Doktor nauk prawnych, absolwent Podyplomowego Studium Prawa Europejskiego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego oraz Podyplomowego Studium Ochrony Środowiska na Wydziale Biologii Uniwersytetu Warszawskiego; radca ds. prawa ochrony środowiska w międzynarodowej firmie konsultingowej. Ekspert ds. ocen oddziaływania na środowisko w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego (2007 2013) dla Województwa Pomorskiego. Kierownik Zespołu Prawnego w ramach przedsięwzięcia Nadzór Projektowo-Konstrukcyjny nad Pracami Ochrony Przeciwpowodziowej Celem Modernizacji Systemu Kanałów Przeciwpowodziowych Miasta Wrocław (WFS). Tytuł I art. 3 pkt 8, 13, 26, 28, 32, 32c, 39, 50, art. 5 7a; Tytuł II art. 81 100, art. 125 134. Prof. dr hab. Wojciech Radecki Prof. zw. dr hab. nauk prawnych, kierownik wrocławskiego Zakładu Prawa Ochrony Środowiska Instytutu Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk. Tytuł V art. 272 321; Tytuł VI art. 329 361. V
Autorzy Dr Jan Jerzmański Doktor nauk prawnych, wspólnik kancelarii prawnej specjalizującej się w prawie ochrony środowiska, pracownik naukowy Uniwersytetu Opolskiego Wydziału Prawa i Administracji Zakładu Administracji Publicznej i Zarządzania, wykładowca na podyplomowych studiach prawa ochrony środowiska na Uniwersytecie Wrocławskim oraz Opolskim, członek zarządu Centrum Prawa Ekologicznego oraz Towarzystwa Naukowego Prawa Ochrony Środowiska, przez dwie kadencje (do 2010 r.) członek Rady Naukowej Karkonoskiego Parku Narodowego. Tytuł I art. 3 pkt 5, 10a, 10b, 12, 17, 18, 23, 24, 25, 26a, 32a, 32b, 36, 37, 44, 45, 47; Tytuł II wprowadzenie do Działu IV; art. 101 110a; wprowadzenie do Działu V; art. 112 120a; wprowadzenie do Działu VI; art. 121 124; art. 173 179; Tytuł IV wprowadzenie; art. 243 271b; art. 267 (współautorstwo M. Bar). Mec. Magdalena Bar Radca prawny, wspólnik kancelarii prawnej specjalizującej się w prawie ochrony środowiska; wiceprezes Centrum Prawa Ekologicznego; wykładowca na podyplomowym studium europejskiego prawa ochrony środowiska na Uniwersytecie Opolskim. W latach 2002 2003 uczestniczyła w negocjacjach nad protokołem EKG ONZ o odpowiedzialności cywilnej za szkody transgraniczne spowodowane działalnością niebezpieczną. Tytuł I art. 3 pkt 16, 20, 40, 41; wprowadzenie do Działu II, tezy 2 7; wprowadzenie do Działu III; art. 13 18; art. 25 29; wprowadzenie do Działu VII (tezy 4 8 współautorstwo J. Jendrośka); art. 71 76; art. 77 80c; wprowadzenie do rozdz. 3 w Dziale IX; art. 135 136d; Tytuł III wprowadzenie do Działu IVa (współautorstwo J. Jendrośka); art. 236a 236d; Tytuł IV art. 267 (współautorstwo J. Jerzmański); Tytuł VI art. 322 328. Dr Sergiusz Urban Doktor nauk prawnych (PAN), wspólnik kancelarii prawnej specjalizującej się w prawie ochrony środowiska, wykładowca akademicki (WSKM w Koninie, WSZiB w Poznaniu, podyplomowe studium europejskiego prawa ochrony środowiska na Uniwersytecie Opolskim). Ekspert ds. ocen oddziaływania na środowisko w ramach Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego oraz Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko. Tytuł VII art. 400 411a. Dr Jerzy Jendrośka Doktor nauk prawnych, wspólnik zarządzający kancelarii prawnej specjalizującej się w prawie ochrony środowiska, kierownik Podyplomowego Studium Europejskiego Prawa Ochrony Środowiska na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Opolskiego. Brał udział w tworzeniu systemu przepisów o ochronie środowiska (w tym ustawy Prawo ochrony środowiska), współuczestnicząc w przygotowywaniu projektów nowych aktów prawnych, a następnie uczestnicząc w pracach podkomisji sejmowych. Przygotowuje także ekspertyzy dla Komisji Ochrony Środowiska Sejmu RP, pełnił również funkcję doradcy Ministra Środowiska. Od 1996 r. reprezentuje rząd Polski na forum międzynarodowym. Obecnie Członek Komitetu ds. Implementacji Konwencji z Espoo oraz Komitetu ds. Przestrzegania Konwencji z Aarhus. Od 2002 r. arbiter Stałego Trybunału Arbitrażowego w Hadze. Tytuł I art. 3 pkt 11, art. 8; wprowadzenie do Działu VII, tezy 4 8 (współautorstwo M. Bar); Tytuł III wprowadzenie do Działu IVa (współautorstwo M. Bar). VI
Spis treści Wykazskrótów... XIII Prawo ochrony środowiska Wprowadzenie. Ogólna charakterystyka ustawy Prawo ochrony środowiska i jej miejsca w systemie przepisów o ochronie środowiska... 3 Tytuł I. Przepisy ogólne... 21 DziałI.Zakresobowiązywaniaustawy... 21 Art.1 2... 21 DziałII.Definicjeizasadyogólne... 35 Wprowadzenie... 37 Art. 3 12....................................... 40 Dział III. Polityka ekologiczna oraz programy ochrony środowiska 214 Wprowadzenie... 215 Art. 13 18...................................... 215 DziałIV.Informacjeośrodowisku... 229 Rozdział 1. (uchylony)... 229 Art. 19 24a..................................... 229 Rozdział 2. Państwowy monitoring środowiska oraz rozpowszechnianieinformacjiośrodowisku... 230 Art. 25 30...................................... 230 Dział V. (uchylony)... 249 Art. 31 39...................................... 249 Dział VI. (uchylony)... 249 Rozdział 1. (uchylony)... 249 Art. 40 45...................................... 249 Rozdział 2. (uchylony)... 249 Art. 46 57...................................... 249 Rozdział 3. (uchylony)... 250 Art. 58 70...................................... 250 Dział VII. Ochrona środowiska w zagospodarowaniu przestrzennym i przy realizacji inwestycji.......................... 250 Art. 71 76...................................... 254 VII
Spis treści Dział VIII. Edukacja ekologiczna, badania z zakresu ochrony środowiskaorazreklama... 275 Art. 77 80c..................................... 275 Tytuł II. Ochrona zasobów środowiska... 288 DziałI.Przepisyogólne... 288 Art. 81 84...................................... 289 DziałII.Ochronapowietrza... 332 Art. 85 96...................................... 332 Dział III. Ochrona wód.................................. 375 Art. 97 100..................................... 375 DziałIV.Ochronapowierzchniziemi... 388 Wprowadzenie... 388 Art. 101 111.................................... 389 DziałV.Ochronaprzedhałasem... 415 Wprowadzenie... 415 Art. 112 120a................................... 422 Dział VI. Ochrona przed polami elektromagnetycznymi........ 468 Wprowadzenie... 468 Art. 121 124.................................... 480 DziałVII.Ochronakopalin... 490 Art. 125 126.................................... 490 Dział VIII. Ochrona zwierząt oraz roślin.................... 496 Art. 127 128.................................... 496 Dział IX. Ograniczanie sposobu korzystania z nieruchomości wzwiązkuzochronąśrodowiska... 520 Rozdział1.Przepisyogólne... 521 Art.129... 521 Rozdział 2. Ograniczenia związane z ochroną zasobów środowiska... 539 Art. 130 134.................................... 539 Rozdział 3. Obszary ograniczonego użytkowania............ 564 Wprowadzenie... 564 Art. 135 136.................................... 566 Rozdział4.Strefyprzemysłowe... 588 Wprowadzenie... 588 Art. 136a 136d.................................. 590 Tytuł III. Przeciwdziałanie zanieczyszczeniom... 602 Wprowadzenie... 603 DziałI.Przepisyogólne... 604 Wprowadzenie... 604 Art. 137 140.................................... 605 VIII
Spis treści Dział II. Instalacje, urządzenia, substancje oraz produkty....... 611 Rozdział1.Instalacjeiurządzenia... 611 Art. 141 157.................................... 611 Rozdział2.Substancje... 665 Wprowadzenie... 665 Art. 158 165.................................... 665 Rozdział 3. Produkty.................................. 678 Wprowadzenie... 678 Art. 166 172.................................... 680 Dział III. Drogi, linie kolejowe, linie tramwajowe, lotniska oraz porty... 691 Wprowadzenie... 691 Art. 173 179.................................... 693 Dział IV. Pozwolenia na wprowadzanie do środowiska substancji lubenergii... 710 Wprowadzenie... 710 Rozdział1.Przepisyogólne... 716 Art. 180 183a................................... 716 Rozdział2.Wydawaniepozwoleń... 728 Wprowadzenie... 728 Art. 184 192.................................... 729 Rozdział 3. Wygaśnięcie, cofnięcie i ograniczenie pozwolenia. 780 Wprowadzenie... 780 Art. 193 200.................................... 781 Rozdział4.Pozwoleniazintegrowane... 806 Wprowadzenie... 806 Art. 201 219.................................... 807 Rozdział 5. Pozwolenia na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza... 846 Wprowadzenie... 846 Art. 220 229.................................... 846 Rozdział 6. (uchylony)... 857 Art. 230 233.................................... 857 Rozdział 7. (uchylony)... 857 Art. 234 236.................................... 857 Dział IVA. Krajowy Rejestr Uwalniania i Transferu Zanieczyszczeń................................................ 857 Wprowadzenie... 857 Art. 236a 236d.................................. 873 DziałV.Przeglądyekologiczne... 881 Wprowadzenie... 881 Art. 237 242.................................... 882 IX
Spis treści Tytuł IV. Poważne awarie... 894 Wprowadzenie... 894 DziałI.Przepisyogólne... 901 Art. 243 247.................................... 901 Dział II. Instrumenty prawne służące przeciwdziałaniu poważnej awariiprzemysłowej... 914 Rozdział1.Przepisyogólne... 914 Art.248... 914 Rozdział 2. Obowiązki prowadzącego zakład stwarzający zagrożeniewystąpieniaawariiprzemysłowej... 918 Art. 249 264.................................... 918 Rozdział 3. Obowiązki organów administracji związane z awariąprzemysłową... 948 Art. 265 269.................................... 948 Dział III. Współpraca międzynarodowa..................... 959 Art. 270 271b................................... 959 Tytuł V. Środki finansowo-prawne... 968 Wprowadzenie... 969 DziałI.Przepisyogólne... 985 Art. 272 283.................................... 985 Dział II. Opłaty za korzystanie ze środowiska................ 1013 Rozdział 1. Wnoszenie opłat............................ 1013 Art. 284 289.................................... 1013 Rozdział 2. Stawki opłat za korzystanie ze środowiska....... 1033 Art. 290 291.................................... 1033 Rozdział 3. Opłaty podwyższone......................... 1037 Art. 292 293.................................... 1037 Rozdział 4. Przepisy szczególne dotyczące opłat za pobór wody, wprowadzanie ścieków i za składowanie odpadów......... 1051 Art. 294 297a................................... 1051 Dział III. Administracyjne kary pieniężne.................... 1059 Rozdział 1. Postępowanie w sprawie wymierzenia kary....... 1059 Art. 298 308.................................... 1059 Rozdział 2. Wysokość kar.............................. 1083 Art. 309 312.................................... 1083 Rozdział 3. Przepisy szczególne dotyczące kar za wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza, wprowadzanie ścieków oraz emisję hałasu....................................... 1087 Art. 313 315.................................... 1087 X
Spis treści Dział IV. Odraczanie, zmniejszanie oraz umarzanie podwyższonej opłaty za korzystanie ze środowiska oraz administracyjnych kar pieniężnych.......................................... 1089 Art. 316 321.................................... 1089 Tytuł VI. Odpowiedzialność w ochronie środowiska........... 1104 Wprowadzenie.................................. 1104 Dział I. Odpowiedzialność cywilna......................... 1106 Wprowadzenie.................................. 1106 Art. 322 328.................................... 1108 Dział II. Odpowiedzialność karna.......................... 1122 Wprowadzenie.................................. 1123 Art. 329 361.................................... 1141 Dział III. Odpowiedzialność administracyjna................. 1200 Wprowadzenie.................................. 1201 Art. 362 375.................................... 1204 Tytuł VII. Organy administracji oraz instytucje ochrony środowiska................................................. 1246 Dział I. Organy administracji do spraw ochrony środowiska..... 1246 Wprowadzenie.................................. 1246 Art. 376 385.................................... 1249 Dział II. Instytucje ochrony środowiska..................... 1283 Wprowadzenie.................................. 1283 Rozdział 1. Przepisy ogólne............................. 1283 Art. 386........................................ 1283 Rozdział 2. Państwowa Rada Ochrony Środowiska.......... 1284 Art. 387 393.................................... 1284 Rozdział 3. (uchylony)................................. 1289 Art. 394 399.................................... 1289 Rozdział 4. Finansowanie ochrony środowiska i gospodarki wodnej............................................ 1290 Wprowadzenie.................................. 1290 Art. 400 421.................................... 1292 Tytuł VIII. Programy dostosowawcze........................ 1368 Wprowadzenie.................................. 1368 Dział I. Przepisy ogólne.................................. 1371 Art. 422 425.................................... 1371 Dział II. Ustalenie treści programu dostosowawczego.......... 1372 Art. 426 436.................................... 1372 Dział III. Komisja negocjacyjna........................... 1377 Art. 437 438.................................... 1377 XI
Spis treści Dział IV. Skutki prawne wszczęcia postępowania negocjacyjnego oraz ustalenia programu dostosowawczego................. 1378 Art. 439 441.................................... 1378 Tytuł IX. Przepis końcowy................................. 1380 Wprowadzenie.................................. 1380 Art. 442........................................ 1380 Indeks rzeczowy.......................................... 1381 XII
Wykaz skrótów 1. Źródła prawa BaterieU... ustawa z 24.4.2009 r. o bateriach i akumulatorach (Dz.U. Nr 79, poz. 666) d.prwod... ustawa z 24.10.1974 r. Prawo wodne (Dz.U. Nr 38, poz. 230 ze zm.) DrogPublU........ ustawa z 21.3.1985 r. o drogach publicznych (t.j. Dz.U. z 2007 r. Nr 19, poz. 115 ze zm.) EKPC... Europejska Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności sporządzona w Rzymie 4.11.1950 r. (Dz.U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284 ze zm.) EmisjeU... ustawa z 17.7.2009 r. o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji (Dz.U. Nr 130, poz. 1070 ze zm.) FinPublU... ustawa z 27.8.2009 r. o finansach publicznych (Dz.U. Nr 157, poz. 1240 ze zm.) GospNierU... ustawa z 21.8.1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 ze zm.) InfŚrodU... ustawa z 3.10.2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz.U. Nr 199, poz. 1227 ze zm.) IOŚU... ustawa z 20.7.1991 r. o Inspekcji Ochrony Środowiska (t.j. Dz.U. z 2007 r. Nr 44, poz. 287 ze zm.) KC... ustawa z 23.4.1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) KK... ustawa z 6.6.1997 r. Kodeks karny (Dz.U. Nr 88, poz. 553 ze zm.) KKW... ustawa z 6.6.1997 r. Kodeks karny wykonawczy (Dz.U. Nr 90, poz. 557 ze zm.) Konstytucja RP.... ustawa z 2.4.1997 r. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. Nr 78, poz. 483 ze zm.) KP... ustawa z 26.6.1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zm.) XIII
Wykaz skrótów KPA............. KPC............. KSH............. ustawa z 14.6.1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 ze zm.) ustawa z 17.11.1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. Nr 43, poz. 296 ze zm.) ustawa z 15.9.2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz.U. Nr 94, poz. 1037 ze zm.) KPW............ ustawa z 24.8.2001 r. Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (t.j. Dz.U. z 2008 r. Nr 133, poz. 848 ze zm.) KW... ustawa z 20.5.1971 r. Kodeks wykroczeń (t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 46, poz. 275 ze zm.) LasyU... ustawa z 28.9.1991 r. o lasach (t.j. Dz.U. z 2011 r. Nr 12, poz. 59 ze zm.) MOdpadyU....... ustawa z 29.6.2007 r. o międzynarodowym przemieszczaniu odpadów (Dz.U. Nr 124, poz. 859 ze zm.) OchrGrRLU....... ustawa z 3.2.1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (t.j. Dz.U. z 2004 r. Nr 121, poz. 1266 ze zm.). OchrPożU........ ustawa z 24.8.1991 r. o ochronie przeciwpożarowej OchrPrzyrU....... OchrŚrodU........ (t.j. Dz.U. z 2009 r. Nr 178, poz. 1380 ze zm.) ustawa z 16.4.2004 r. o ochronie przyrody (t.j. Dz.U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1220 ze zm.) ustawa z 31.1.1980 r. o ochronie i kształtowaniu środowiska (t.j. Dz.U. z 1994 r. Nr 49, poz. 196 ze zm.) OchrZwierzU... ustawa z 21.8.1997 r. o ochronie zwierząt (t.j. Dz.U. z 2003 r. Nr 106, poz. 1002 ze zm.) OdpadyU... ustawa z 27.4.2001 r. o odpadach (t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 185, poz. 1243 ze zm.) OdpadyWydU..... ustawa z 10.7.2008 r. o odpadach wydobywczych (Dz.U. Nr 138, poz. 865 ze zm.) OrdPod... ustawa z 29.8.1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) PostEgzAdmU... ustawa z 17.6.1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (t.j. Dz.U. z 2005 r. Nr 229, poz. 1954 ze zm.) PrAtom........... PrBank........... XIV ustawa z 29.11.2000 r. Prawo atomowe (t.j. Dz.U. z 2007 r. Nr 42, poz. 276 ze zm.) ustawa z 29.8.1997 r. Prawo bankowe (t.j. Dz.U. z 2002 r. Nr 72, poz. 665 ze zm.)
Wykaz skrótów PrBud... ustawa z 7.7.1994 r. Prawo budowlane (t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 243, poz. 1623) PrGeod... ustawa z 17.5.1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne (t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 193, poz. 1287) PrGeolGór... ustawa z 4.2.1994 r. Prawo geologiczne i górnicze (t.j. Dz.U. z 2005 r. Nr 228, poz. 1947 ze zm.) PrŁow... ustawa z 13.10.1995 r. prawo łowieckie (t.j. Dz.U. z 2005 r. Nr 127, poz. 1066 ze zm.) PrOchrŚrod... ustawa z 27.4.2001 r. Prawo ochrony środowiska (t.j. Dz.U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 ze zm.) PrPostAdm... ustawa z 30.8.2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) PrWod... ustawa z 18.7.2001 r. Prawo wodne (t.j. Dz.U. z 2005 r. Nr 239, poz. 2019 ze zm.) PSPU............ ustawa z 24.8.1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej (t.j. Dz.U. z 2009 r. Nr 12, poz. 68 ze zm.) RecyklingU... ustawa z 20.1.2005 r. o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji (Dz.U. Nr 25, poz. 202 ze zm.) RTVU... ustawa z 29.12.1992 r. o radiofonii i telewizji (t.j. Dz.U. z 2004 r. Nr 253, poz. 2531 ze zm.) RybactwoŚródU.... ustawa z 18.4.1985 r. o rybactwie śródlądowym (t.j. Dz.U. z 2009 r. Nr 189, poz. 1471 ze zm.) RybołówstwoU..... ustawa z 19.2.2004 r. o rybołówstwie (Dz.U. Nr 62, poz. 574 ze zm.) SamGmU... ustawa z 8.3.1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.) SamPowU... ustawa z 5.6.1998 r. o samorządzie powiatowym (t.j. Dz.U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1592 ze zm.) SamWojU... ustawa z 15.6.1998 r. o samorządzie województwa (t.j. Dz.U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1590 ze zm.) SpElU... ustawa z 29.7.2005 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym (Dz.U. Nr 180, poz. 1495 ze zm.) StKlŻywU... ustawa z 18.4.2002 r. o stanie klęski żywiołowej (Dz.U. Nr 62, poz. 558 ze zm.) SwDziałGospU.... ustawa z 2.7.2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1447 ze zm.) SystOcenZgodnU... ustawa z 30.8.2002 r. (t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 138, poz. 935) XV
Wykaz skrótów SystOśwU........ ustawa z 7.9.1991 r. o systemie oświaty (t.j. Dz.U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 ze zm.) SzkodyŚrodU...... ustawa z 13.4.2007 r. o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie (Dz.U. Nr 75, poz. 493 ze zm.) UzdrU........... ustawa z 28.7.2005 o lecznictwie uzdrowiskowym, uzdrowiskach i obszarach ochrony uzdrowiskowej oraz o gminach uzdrowiskowych (Dz.U. Nr 167, WojU............ poz. 1399 ze zm.) ustawa z 23.1.2009 r. o wojewodzie i administracji rządowej w województwie (Dz.U. Nr 31, poz. 206 ze zm.) WrowPrOchrŚrod.. ustawa z 27.7.2001 r. o wprowadzeniu ustawy Prawo ochrony środowiska, ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. Nr 100, poz. 1085 ze zm.) ZagospNierFRU.... ustawa z 10.6.1994 r. o zagospodarowaniu nieruchomości Skarbu Państwa przejętych od wojsk Federacji Rosyjskiej (Dz.U. Nr 79, poz. 363 ze zm.) ZagospPrzestrzU... ustawa z 27.3.2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. Nr 80, poz. 717 ze zm.) ZwKlŻywD....... 2. Organy i instytucje dekret z 23.4.1953 r. świadczeniach w celu zwalczania klęsk żywiołowych (Dz.U. Nr 23, poz. 93 ze zm.) ETPC... Europejski Trybunał Praw Człowieka ETS............. Europejski Trybunał Sprawiedliwości GIOŚ... GłównyInspektorOchronyŚrodowiska IOŚ.............. Inspekcja Ochrony Środowiska MOP............. Międzynarodowa Organizacja Pracy NSA............. Naczelny Sąd Administracyjny PSP... PaństwowaStrażPożarna RM... RadaMinistrów SN... SądNajwyższy TK... Trybunał Konstytucyjny WIOŚ... Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska WSA... WojewódzkiSądAdministracyjny 3. Publikatory i czasopisma AUL............. XVI Acta Universitatis Lodziensis
Wykaz skrótów Dz.U.... DziennikUstaw Dz.Urz.... DziennikUrzędowy FK... FinanseKomunalne G.Pr.............. Gazeta Prawna KPPubl.... KwartalnikPrawaPublicznego M.P.... MonitorPolski NZS... NoweZeszytySamorządowe ONSA........... Orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego ONSA i WSA..... Orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego i Wojewódzkich Sądów Administracyjnych OSP............. Orzecznictwo Sądów Polskich OSPiKA.......... Orzecznictwo Sądów Polskich i Komisji Arbitrażowych OŚ.Przegląd....... Ochrona Środowiska. Przegląd OŚPiP........... Ochrona Środowiska. Prawo i Polityka OTK............. Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego OwSS............ Orzecznictwo w Sprawach Samorządowych PiP... PaństwoiPrawo PiŚ... PrawoiŚrodowisko PK... PrzeglądKomunalny PPOŚ... PrzeglądPrawaOchronyŚrodowiska Prok. i Pr......... Prokuratura i Prawo PS... PrzeglądSądowy PUG............. Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego Rzeczp........... Rzeczpospolita SPE............. Studia Prawno-Ekonomiczne Wok.... Wokanda Zb.Orz............ Zbiory Orzecznictwa Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości ZNUMK.......... Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika ZW.............. Zagadnienia Wykroczeń 4. Inne skróty art.... artykuł cz................ część GMO............ organizmy genetycznie zmodyfikowane lit................ litera MPZP............ Miejski Plan Zagospodarowania Przestrzennego n.... następny(-a,-e) Nr... numer OOŚ............. ocena oddziaływania na środowisko orzecz............ orzeczenie XVII
Wykaz skrótów OSO... obszaryspecjalnejochronyptaków OZW............ obszary o znaczeniu wspólnotowym pkt.............. punkt PMŚ... państwowymonitoringśrodowiska poz.... pozycja r.... rok red.... redakcja s.... strona SOO... specjalneobszaryochronysiedlisk SOOŚ............ strategiczna ocena oddziaływania na środowisko t.j................ tekst jednolity ust.... ustęp wyr.... wyrok zezm.... zezmianami XVIII
Prawo ochrony środowiska 1 z dnia 27 kwietnia 2001 r. (Dz.U. Nr 62, poz. 627) Tekst jednolity z dnia 23 stycznia 2008 r. (Dz.U. Nr 25, poz. 150) 2 (zm.: Dz.U. 2008, Nr 111, poz. 708, Nr 138, poz. 865, Nr 154, poz. 958, Nr 171, poz. 1056, Nr 199, poz. 1227, Nr 223, poz. 1464, Nr 227, poz. 1505; 2009, Nr 19, poz. 100, Nr 20, poz. 106, Nr 79, poz. 666, Nr 130, poz. 1070, Nr 215, poz. 1664; 2010, Nr 21, poz. 104, Nr 28, poz. 145, Nr 40, poz. 227, Nr 76, poz. 489, Nr 119, poz. 804, Nr 152, poz. 1018 i 1019, Nr 182, poz. 1228, Nr 229, poz. 1498, Nr 249, poz. 1657; ustawa z 5.1.2011, Druk sejmowy Nr 3425) 1 Odnośnik nr 1 dodany do tytułu ustawą z dnia 20.04.2004 r. (Dz.U. Nr 96, poz. 959), która wchodzi w życie 1.05.2004 r.; w brzmieniu ustawy z dnia 29.07.2005 r. (Dz.U. Nr 175, poz. 1458), która wchodzi w życie 13.10.2005 r. Treść odnośnika publikujemy na końcu ustawy. 2 Tekst jednolity ogłoszono dnia 15.02.2008 r.