Komentarz tygodniowy 31.07-07.08.2015 DANE MAKROEKONOMICZNE Z Z POLSKI Prognozy gospodarcze IBnGR Gdański Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową opublikował swoje najnowsze prognozy makroekonomiczne dla Polski. W aktualnej prognozie podtrzymano przewidywania odnośnie poziomu średniorocznej inflacji zarówno w br. (minus 0,6 %), jak i w roku 2016 (1,1 %). Instytut przewiduje ponadto, iż polska gospodarka w tym roku wzrośnie o 3,7 % (wobec 3,5 % wzrostu w prognozie z kwietnia br.), zaś w 2016 r. PKB wzrośnie o 3,8 % (bez zmian w porównaniu z prognozą z kwietnia). Głównym czynnikiem wzrostu gospodarczego ma być wzrost inwestycji oraz spożycia indywidualnego. Wzrost inwestycji ma wynikać ze zwiększenia nakładów na odnowienie majątku trwałego w sektorze przedsiębiorstw, a także z napływu nowych środków europejskich na finansowanie projektów infrastrukturalnych. Z kolei wzrostowi spożycia indywidualnego będzie sprzyjać oczekiwana, dalsza poprawa sytuacji na rynku pracy (stopa bezrobocia na koniec 2015 r. powinna spaść do 9,9 %, wobec 11,5 % na koniec 2014 r.) oraz niski poziom inflacji konsumentów. Stopa bezrobocia dane MPiPS Według szacunkowych danych Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej stopa bezrobocia rejestrowanego na koniec lipca br. ukształtowała się na poziomie 10,1 % (tj. o 1,7 pp. mniej niż na koniec lipca 2014 r.). Jest to najniższe bezrobocie rejestrowane o tej porze roku od 2009 r. Na podstawie meldunków nadesłanych przez urzędy pracy oszacowano, iż liczba zarejestrowanych bezrobotnych na koniec lipca br. wyniosła 1 587,0 tys. osób (tj. spadła w ciągu roku o 291,5 tys. osób). Lepsza niż w poprzednich latach sytuacja na rynku pracy (wykres obok) powinna wspierać wzrost konsumpcji, który w najbliższych kwartałach będzie decydował o tempie wzrostu PKB w Polsce. Uwzględniając obserwowane w poprzednich latach tendencje sezonowe (spadek bezrobocia rejestrowanego w sierpniu), można oczekiwać, iż na koniec miesiąca stopa bezrobocia w Polsce obniży się do 10 %. 1
WYDARZENIA W serwisie internetowym UKNF opublikowano dane dotyczące sektora bankowego według stanu na koniec czerwca 2015 r. Zysk netto sektora wyniósł 8,0 mld zł i w relacji do czerwca 2014 r. spadł o 707,0 mln zł, tj. o 8,2 %. Na osiągnięcie niższego zysku wpływ miało m.in. pogorszenie wyniku z tytułu odsetek (o 1,6 mld zł, tj. o 8,7 % r/r), które tylko częściowo zostało zrekompensowane przez poprawę wyniku na operacjach finansowych wraz z wynikiem z pozycji wymiany (o 467,0 mln zł, tj. o 16,6 % r/r). W analizowanym okresie sektor spółdzielczy osiągnął wynik na poziomie 364,3 mln zł, tj. był o 16,5 % (72,2 mln zł) niższy niż przed rokiem. Natomiast banki komercyjne osiągnęły wynik na poziomie 7,4 mld zł, który był niższy niż przed rokiem o 9,1 % r/r (740,4 mln zł). Odmienna tendencja była widoczna w wyniku oddziałów instytucji kredytowych, których wynik na poziomie 194,1 mln zł był o 119,1 % wyższy niż przed rokiem. Sejm przyjął ustawę o szczególnych zasadach restrukturyzacji walutowych kredytów mieszkaniowych w związku ze zmianą kursu walut obcych do waluty polskiej oraz o zmianie niektórych ustaw (http://www.sejm.gov.pl/sejm7.nsf/przebiegproc.xsp?nr=3660). Z uprawnienia do restrukturyzacji mogliby skorzystać kredytobiorcy, spełniający określone warunki wymienione w ustawie (m.in. wartość wskaźnika LtV jest wyższa niż 80 %, powierzchnia użytkowa nieruchomości nie przekracza 100m2 dla lokalu mieszkalnego i 150m2 dla domu jednorodzinnego). Restrukturyzacja kredytu mieszkaniowego polegałoby na ustaleniu różnicy pomiędzy wartością kredytu po przewalutowaniu po kursie bieżącym a zadłużeniem, które pozostałoby do spłaty, gdyby kredytobiorca zawarł umowę o kredyt mieszkaniowy w walucie polskiej. Bank ma umarzać 90 % tej kwoty (jeśli różnica jest wartością ujemną, nie podlega ona umorzeniu i stanowi zobowiązanie kredytobiorcy w całości). Zgodnie z harmonogramem, teraz ustawą zajmie się Senat. W serwisie internetowym NBP opublikowano wyniki ankiety przeprowadzonej wśród przewodniczących komitetów kredytowych, dotyczącej sytuacji na rynku kredytowym w II kwartale br. oraz przewidywań banków na III kwartał br. Ankieta została przeprowadzona na przełomie czerwca i lipca br. wśród 25 banków, których łączny udział należności od przedsiębiorstw i gospodarstw domowych w portfelu sektora bankowego wynosi 86 %. W wynikach badania prezentuje się m.in. tzw. procent netto, który jest różnicą między odsetkiem odpowiedzi pokazujących przeciwne kierunki (np. zaostrzenie lub złagodzenie kryteriów), co pozwala pokazać ogólną tendencję w danym segmencie rynku. W raporcie wskazuje się, iż w II kwartale br. polityka kredytowa w segmencie kredytów dla przedsiębiorstw zmieniła się w niewielkim stopniu. Wśród zmian, które zostały wprowadzone, warto odnotować podwyższenie marż kredytowych, przy czym skalę zaostrzenia określono jako nieznaczną. Równocześnie część banków (procent netto 9 %) obniżyła pozaodsetkowe koszty kredytu. Jako czynnik wspierający popyt na kredyty, ankietowane banki wskazały zwiększone zapotrzebowanie na finansowanie inwestycji. Przewidywania ankietowanych instytucji zakładają, iż w III kwartale nie będzie istotnych zmian polityki kredytowej w segmencie przedsiębiorstw, z wyjątkiem kredytów długoterminowych dla małych i średnich przedsiębiorstw, gdzie banki deklarują złagodzenie polityki kredytowej. Zmiany polityki w przypadku kredytów długoterminowych dla małych i średnich przedsiębiorstw wydają się być konsekwencją oczekiwanego przez ankietowanych spadku popytu w tym segmencie. NE MAKROEKONOMICZNE Z POLSKI 2
RYNKI FINANSOWE RYNEK STÓP PROCENTOWYCH Rynkowe stawki WIBOR pozostały w ubiegłym tygodniu stabilne (wykres obok). Poziom stawek oraz nachylenie krzywej odzwierciedlają oczekiwania rynku, zgodnie z którymi w najbliższych miesiącach stopy NBP pozostaną bez zmian, zaś pierwszą decyzją zmieniającą poziom stóp procentowych banku centralnego będzie podwyżka. Najbliższe dni oraz tygodnie powinny przynieść dalszą stabilizację stawek. Taki scenariusz wspierać będzie fakt, iż sierpień jest miesiącem, w którym nie zaplanowano posiedzenia decyzyjnego Rady Polityki Pieniężnej. Średnie rynkowe stopy procentowe w okresie 03 07.08.2015 r. Okres WIBOR EURIBOR LIBOR-USD LIBOR-CHF LIBOR-GBP 1M 1,66% -0,08% 0,19% -0,79% 0,51% 3M 1,72% -0,02% 0,31% -0,74% 0,59% 6M 1,79% 0,05% 0,50% -0,69% 0,75% 1Y 1,83% 0,16% 0,82% -0,58% 1,08% RYNEK WALUTOWY Wyszczególnienie 31.07.2015 07.07.2015 Zmiana USD/PLN 3,7929 3,8326 1,0% EUR/PLN 4,1488 4,1868 0,9% CHF/PLN 3,9355 3,8989-0,9% Na rynku walutowym złoty (podobnie jak pozostałe waluty z Europy Środkowo- Wschodniej) pozostaje relatywnie słaby. Kierunek zmian na rynku wyznaczają m.in. perspektywy możliwego rozpoczęcia w tym roku przez amerykańską Rezerwę Federalną cyklu podwyżek stóp procentowych w USA. Za takim scenariuszem (zaostrzenie polityki pieniężnej w USA) przemawiają m.in. opublikowane w ubiegłym tygodniu dane amerykańskiego Departamentu Pracy (stopa bezrobocia w lipcu br. wyniosła 5,3 %, co jest drugim najniższym poziomem od maja 2008 r.). Dobre dane z realnej gospodarki w USA faworyzują dolara i mają niekorzystny wpływ na notowania (postrzeganych jako bardziej ryzykowne) walut z naszego regionu. Od początku roku złoty oraz czeska korona osłabiły się wobec dolara o 8 %, węgierski forint stracił 9 %, zaś euro osłabiło się wobec dolara o 11 %. 3
RYNEK TOWAROWY Data ropy (Brent) miedzi złota srebra (USD/bbl) (USD/t) (USD/oz.) (USD/oz.) 31.07 52,21 5221,00 1095,40 14,77 03.08 49,52 5211,00 1085,75 14,48 04.08 49,99 5230,25 1087,00 14,58 05.08 49,59 5172,00 1084,65 14,56 06.08 49,52 5178,00 1089,01 14,58 07.08 48,61 5166,00 1093,80 14,84 W piątek (7 sierpnia) opublikowano dane z rynku pracy w USA w lipcu br., które zarówno pod względem wzrostu zatrudnienia (215 tys. m/m), jak i poziomu bezrobocia (5,3 %) potwierdziły dobrą koniunkturę na rynku pracy. W związku z tym szanse na podwyżki stóp procentowych w najbliższych miesiącach w USA wzrosły, co (m.in. ze względu na umocnienie dolara) sprzyja utrzymywaniu tendencji spadkowej cen surowców. Kondycja gospodarki amerykańskiej ma największy wpływ na notowania cen ropy, stąd w ostatnim tygodniu notowania właśnie tego surowca uległy wyraźnej (blisko 7-procentowej przecenie). Mając na uwadze zachowanie rynku ropy pod koniec stycznia br., kiedy obniżenie cen poniżej 50 dolarów za baryłkę (Brent) spowodowało wyhamowanie spadkowej tendencji, można oczekiwać, iż także tym razem tempo spadków nieco złagodnieje. Podstawę do stabilizacji cen (podobnie jak w styczniu) mogą być obawy rynku o zmniejszenie podaży surowca wydobywanego ze złóż łupkowych w USA. RYNEK KAPITAŁOWY Indeks WIG30 stracił w minionym tygodniu 1,0 %. Przecenie indeksu grupującego akcje największych spółek na GPW sprzyjało m.in. przyjęcie przez Sejm projektu ustawy o restrukturyzacji kredytów walutowych, co miało negatywny wpływ na sektor bankowy (np. kurs PKO spadł o 7,6 % w ujęciu tygodniowym). Ponadto, przecenie indeksu WIG30 sprzyjała sytuacja na rynku surowcowym, która miała negatywny wpływ na notowania spółki wydobywczej KGHM (spadek kursu w ujęciu tygodniowym o 2,6 %). Z globalnych czynników ryzyka, sprzyjających spadkom na rynku akcji należy wymienić rosnące szanse na podwyżki stóp procentowych w USA. 4
KALENDARIUM Kalendarium na najbliższy tydzień (10-15.08.2015 r.) Data Kraj Wskaźnik makro Okres Prognoza BPS Wartość poprzednia 13 sierpnia Polska Inflacja konsumentów, r/r VII -0,8 % -0,8 % 14 sierpnia Polska Szybki szacunek PKB, r/r II kwartał 3,7 % 3,6 % DEPARTAMENT PLANOWANIA I ANALIZ Piotr Lebiedziński Wicedyrektor Departamentu Planowania i Analiz, tel.: 22 539-52-62 Daniel Piekarek Analityk Makroekonomiczny, tel.: 22 539-54-97 Niniejsze opracowanie zostało sporządzone wyłącznie w celu informacyjnym i nie może być traktowane jako doradztwo ani porada inwestycyjna. W szczególności nie może być traktowane jako oferta ani propozycja zawarcia jakiejkolwiek transakcji, jak również nie jest formą reklamy ani ofertą sprzedaży jakiejkolwiek usługi świadczonej przez Bank BPS S.A. przedstawione opinie i komentarze są niezależnymi opiniami Banku BPS S.A. i pozostają aktualne wyłącznie w momencie ich wydania. Przy ich opracowaniu wykorzystano źródła informacji, które są uważane za wiarygodne i dokładne, jednak zastrzegamy, iż mimo to mogą być one niekompletne lub skrócone. Niniejszy dokument stanowi własność Banku. Kopiowanie i rozpowszechnianie niniejszego dokumentu w całości lub w części możliwe jest wyłącznie po uprzednim uzyskaniu pisemnej zgody Banku. 5