Kwalifikacje i kompetencje istotne w zawodzie CHARAKTERYZATOR Zestaw kwalifikacji i opracowano w ramach badania pn. Bilans sektora filmowego między potrzebami branży a możliwościami edukacji Zamawiający: Polski Instytut Sztuki Filmowej www.pisf.pl Wykonawca: ECORYS Polska Sp. z o.o. www.ecorys.pl 1 S t r o n a
Cele badania informacje podstawowe Głównymi celami badania Bilans sektora filmowego między potrzebami branży a możliwościami edukacji były: OCENA POPYTU NA KOMPETENCJE I KWALIFIKACJE W 50 WYBRANYCH ZAWODACH BRANŻY AUDIOWIZUALNEJ, TJ.: 1) rozpoznanie kwalifikacji i, które w ocenie przedstawicieli badanych zawodów są potrzebne w 50 wybranych zawodach/spejcalnościach branży audiowizualnej, 2) opracowanie dla 50 wybranych zawodów branży audiowizualnej katalogów potrzebnych zdaniem branży i kwalifikacji. OCENA PODAŻY KOMPETENCJI ZAPEWNIANIA OKREŚLONYCH KOMPETENCJI I KWALIFIKACJI PRZEZ UCZELNIE I INSTYTUCJE KSZTAŁCENIA: 3) rozpoznanie, w jakim stopniu potrzebne branży kompetencje i kwalifikacje są zapewniane przez uczelnie i instytucje kształcenia. Wyniki badania uzyskane dzięki szczegółowej analizie wybranych zawodów/specjalności ze względu na wymagane w tych zawodach kompetencje i kwalifikacje pozwoliły uzyskać odpowiedzi na następujące główne pytania badawcze: Jakie kompetencje i kwalifikacje aktulanie są (i będą w najbliższej przyszłości) potrzebne i ważne w zawodach/specjalnościach objętych badaniem? Jaka wiedza, umiejętności, kompetencje osobiste i społeczne składają sią na zawody/specjalności objęte badaniem? Czy w badanych zawodach istnieją kompetencje i kwalifikacje krytyczne (wymagane i ważne) i jednocześnie trudne do zdobycia? Jak kształtuje się oferta placówek i instytucji edukacyjnych pod kątem możliwości nabycia i kwalifikacji w zakresie badanych zawodów/specjalności? Wyniki badania są w szczególności skierowane do podmiotów (uczelni, instytucji kształcenia, placówek edukacyjnych oraz organów je nadzorujących) zainteresowanych lepszą, trafniejszą (tj. odpowiadającą w większym stopniu na potrzeby branży i gospodarki) realizacją celów polityki edukacyjnej i na rzecz uczenia się przez całe życie. Sprzyja temu opisanie i kwalifikacji w języku efektów uczenia się, ponieważ służy weryfikacji istniejącej oraz tworzeniu nowej i bardziej przejrzystej oferty edukacyjnej, a w konsekwencji poprawie jakości usług edukacyjnych i lepszemu dopasowaniu i kwalifikacji do potrzeb uczestników rynku pracy. Ponadto opracowanie dla 50 zawodów/specjalności katalogów i kwalifikacji (opisanych poprzez efekty uczenia się ) może poprawić czytelność wymagań branży wobec absolwentów i potencjalnych pracowników jasne jest, co pracownik powinien wiedzieć, rozumieć i umieć wykonać i do jakich zobowiązań zawodowych powinien być przygotowany. Może to służyć zarówno pracodawcom poszukującym odpowiednich pracowników, wspierając ich w procesie rekrutacji, selekcji i planowaniu rozwoju swoich pracowników, jak i samym pracownikom planującym swój rozwój zawodowy. Poszczególne kompetencje i kwalifikacje (zestawy efektów ucznia się) wskazane przez przedstawicieli branży jako istotne dla zawodów zostały ocenione ze względu na następujące kryteria: wymagalność 2 S t r o n a
w zawodzie/specjalności; ważność w zawodzie/specjalności; trudność pozyskania i kwalifikacji; stopień, w jakim badane programy kształcenia są nakierowane na nabywanie i kwalifikacji (zapewniane efekty uczenia się). Określenie stopnia, w jakim badane programy kształcenia są nakierowane na nabywanie kwalifikacji w poszczególnych zawodach dotyczyło wyłącznie 35 badanych specjalności; zgodnie z informacją zawartą w rozdziale 1 dla 15 specjalności/zawodów (wskazanych w tabeli 3) nie zidentyfikowano form kształcenia formalnego i powtarzalnych w czasie form kształcenia pozaformalnego. Ponadto zaprezentowanym katalogom i kwalifikacji dla poszczególnych zawodów towarzyszą zestawienia następujących wyników: ważność i kwalifikacji vs trudność ich pozyskania (w szkole, na uczelni, podczas praktyki i pracy zawodowej); wymagalność lub ważność i kwalifikacji vs stopień, w jakim badane programy kształcenia były nakierowane na nabywanie kwalifikacji w zawodzie (zapewniane przez instytucje edukacyjne efekty kształcenia); analiza tych atrybutów (istotnych cech) i kwalifikacji w poszczególnych zawodach/specjalnościach, tj. ważności, trudności pozyskania oraz osiągania efektów kształcenia pozwala zidentyfikować kompetencje i kwalifikacje krytyczne w danym zawodzie, stanowiące o słabości potencjału branży (wymagane, ważne i trudne do zdobycia oraz nieznajdujące odzwierciedlenia w programach kształcenia); jak również te, które decydują o sile danego zawodu i sektora (ważne dla zawodu i łatwe do zdobycia, uwzględniane w programach kształcenia). Opisane relacje dla poszczególnych zawodów zostały zaprezentowane w postaci wykresów. Dla poszczególnych zawodów/specjalności: określony został dominujący sposób nabywania i kwalifikacji, wskazane (w wybranych przypadkach) specjalności/zawody powiązane. 4 S t r o n a
Zawód: Charakteryzator Kompetencje i kwalifikacje istotne w zawodzie poszukiwane/pożądane przez branżę efekty uczenia się. Lista i kwalifikacji została stworzona przez przedstawicieli zawodu w trakcie badania jakościowego, a następnie oceniona przez nich pod kątem ważności, wymagalności, trudności pozyskania w trakcie badania ilościowego. L.p. Kompetencje kwalifikacje w zawodzie Stopień, w jakim kompetencja kwalifikacja jest wymagana w zawodzie 12 ważności kwalifikacji 3 trudności pozyskania kwalifikacji 4 Stopień, w jakim badane programy kształcenia są nakierowane na nabywanie kwalifikacji w zawodzie (efekty kształcenia) 5 [n=7] I. Wyodrębnione/właściwe dla zawodu kompetencje kwalifikacje 1. 2. Ma wiedzę na temat różnorodnych środków charakteryzatorskich i ich właściwości (kosmetyków, peruk, zarostów, rzęs, środków imitujących krew, łzy i innych) oraz zasad ich stosowania, konserwacji, zabezpieczania i przechowywania. Ma wiedzę na temat różnorodnych technik charakteryzacji; np. charakteryzacja 3D (prostetyki m.in. doklejki silikonowe, lateksowe np. nosa, uszu, całej twarzy); maski; efekty specjalne, m.in. rany (cięte, kłute, postrzałowe), szramy, poparzenia, opuchlizny, otarcia naskórka, sińce, choroby, odczłowieczenia /deformacje; stylizacja i wizaż. 4,0 3,9 4,0 3,0 2,0 3,7 1 Opracowano na podstawie wyników badań jakościowych i ilościwych przeprowadzonych wśród przedstawicieli zawodu / specjalności, działających w branży filmowej. 2 W celu ilościowej oceny stopnia w jakim kompetencja i / lub kwalifikacja jest wymagana w zawodzie zastosowano pięciostopniową skalę Likerta gdzie 1 oznaczało wcale nie jest wymagana; 2 jest wymagana w niewielkim stopniu; 3 jest wymagana częściowo; 4 jest wymagana wysokim stopniu; 5 jest wymagana w bardzo wysokim stopniu. 3 Opracowano na podstawie wyników badań jakościowych i ilościowych. W celu ilościowej oceny stopnia w jakim kompetencja i / lub kwalifikacja jest ważna w zawodzie zastosowano pięciostopniową skalę Likerta gdzie 1 oznaczało wcale nie są ważne; 2 są ważne w niewielkim stopniu; 3 są ważne częściowo; 4 są ważne w wysokim stopniu; 5 są ważne w bardzo wysokim stopniu. 4 Opracowano na podstawie wyników badań ilościowych. W celu ilościowej oceny stopnia w jakim kompetencja i / lub kwalifikacja jest trudna do pozyskania w zawodzie zastosowano pięciostopniową skalę Likerta gdzie 1 oznacza bardzo łatwo je pozyskać; 2 można je częściowo pozyskać; 3 trudno je pozyskać; 4 bardzo trudno je pozyskać; 5 w ogóle nie można ich pozyskać. 5 Opracowano na podstawie wyników badań jakościowych i ilościowych. W celu ilościowej oceny stopnia w jakim badane i realizowane programy kształcenia są nakierowane na nabywanie i rozwijanie (zapewniane efekty kształcenia) zastosowano pięciostopniową skalę Likerta gdzie 1 oznaczało program/-y wcale nie są nakierowane na ten efekt kształcenia; 2 są nakierowane w niewielkim stopniu; 3 są nakierowane częściowo; 4 są nakierowane w wysokim stopniu; 5 są nakierowane w bardzo wysokim stopniu. 3 S t r o n a
L.p. Kompetencje kwalifikacje w zawodzie Stopień, w jakim kompetencja kwalifikacja jest wymagana w zawodzie 12 ważności kwalifikacji 3 trudności pozyskania kwalifikacji 4 Stopień, w jakim badane programy kształcenia są nakierowane na nabywanie kwalifikacji w zawodzie (efekty kształcenia) 5 [n=7] 3. 4. Wykorzystując różnorodne środki charakteryzatorskie i techniki charakteryzacji, potrafi nadać twarzy i sylwetce odtwórcy cechy odtwarzanej przez niego postaci, tj. cechy wieku, osobowości, pochodzenia/prestiżu/pozycji społecznej i zawodowej, stylu życia i inne. Potrafi opracować własne projekty charakteryzatorskie, dostosowując je do ogólnych założeń artystycznych oraz kluczowych założeń co do stylu zdjęć, epoki, tematu, gatunku i sposobów realizacji, zarówno obrazu całego filmu, jak również poszczególnych scen i sekwencji (potrafi stworzyć obraz postaci). 5,0 5,0 2,0 3,7 5,0 5,0 3,4 5. Potrafi opracować dokumentację ikonograficzną. 5,0 5,0 1,0 3,9 6. 7. 8. Potrafi wykonać szkice/rysunki planowanej charakteryzacji odtwórców, będące wsparciem procesu komunikacji między pionami produkcji filmowej. Potrafi skonstruować budżet uwzględniający zakup potrzebnych materiałów i środków charakteryzatorskich, wykonawstwo/usługi, wypożyczenia, sprzęt, wynajem pomieszczeń i stanowisk przenośnych do charakteryzacji podczas produkcji filmu wraz z niezbędnym wyposażeniem (urządzone charakteryzatornie z meblami i oświetleniem). Potrafi pokierować całością prac przygotowawczych i zdjęciowych podległych mu pracowników pionu charakteryzatorskiego (drugi charakteryzator, asystent charakteryzatora, zewnętrzni podwykonawcy, np. fryzjerzy, perukarze, manikiurzyści) we współpracy artystyczno-twórczej z innymi realizatorami i członkami grupy zdjęciowej. 3,0 3,0 3,6 5,0 5,0 3,9 5,0 5,0 3,5 3,1 9. Potrafi czytać/analizować (rozumie) scenariusz 5,0 5,0 3,4 4 S t r o n a
L.p. Kompetencje kwalifikacje w zawodzie Stopień, w jakim kompetencja kwalifikacja jest wymagana w zawodzie 12 ważności kwalifikacji 3 trudności pozyskania kwalifikacji 4 Stopień, w jakim badane programy kształcenia są nakierowane na nabywanie kwalifikacji w zawodzie (efekty kształcenia) 5 [n=7] pod kątem: 1) wpływu chronologii wydarzeń/akcji na wygląd postaci, 2) cech poszczególnych postaci, 3) innych szczegółów istotnych z punktu widzenia charakteryzacji. II. Kompetencje kwalifikacje wspólne dla wszystkich 50 badanych specjalności/zawodów branży filmowej 10. Zna i uwzględnia rozwiązania odnoszące się do ochrony prawa autorskiego obecne w systemie prawnym w Polsce; rozumie konieczność zarządzania zasobami własności intelektualnej. 4,0 4,0 3,4 II.1. Język obcy ukierunkowany zawodowo 11. Posługuje się w swojej działalności wybranym językiem obcym: potrafi zrozumieć (słucha, czyta), potrafi mówić (porozumiewa się, samodzielnie wypowiada się), potrafi pisać w języku obcym. 3,5 2,0 3,1 II.2. Kompetencje osobiste i społeczne 12. 13. Wykazuje się kompetencjami osobistymi/intrapersonalnymi, tj.1) jest kreatywny/-a i konsekwentny/-a w realizacji zadań; 2) przewiduje skutki podejmowanych działań; 3) jest otwarty/-a na zmiany; 4) potrafi radzić sobie ze stresem; 5) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe. Wykazuje się kompetencjami społecznymi/interpersonalnymi, tj. 1) przestrzega zasad kultury i etyki; 2) przestrzega tajemnicy zawodowej; 3) potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania; 4) potrafi negocjować warunki porozumień; 5) współpracuje w zespole; 6) zna podstawy komunikowania społecznego; potrafi zrozumiale przedstawiać swoje opinie i decyzje. 5,0 3,5 3,0 5,0 4,0 3,3 Średni wynik dla profilu 4,4 4,4 2,8 3,5 5 S t r o n a
Wykres 1. CHARAKTERYZATOR ocena wymagalności kwalifikacji w zawodzie KOMPETENCJA 13 0 KOMPETENCJA 12 KOMPETENCJA 11 0 KOMPETENCJA 10 4,00 KOMPETENCJA 9 KOMPETENCJA 8 KOMPETENCJA 7 KOMPETENCJA 6 3,00 KOMPETENCJA 5 KOMPETENCJA 4 KOMPETENCJA 3 KOMPETENCJA 2 4,00 KOMPETENCJA 1 4,00 1,00 1,50 2,00 0 3,00 3,50 4,00 0 Źródło: opracowanie własne [ocena na pięciostopniowej skali Likerta: 1 wcale nie jest wymagana; 2 jest wymagana w niewielkim stopniu; 3 jest wymagana częściowo; 4 jest wymagana w wysokim stopniu; 5 jest wymagana w bardzo wysokim stopniu]. Wykres 2 ważności/istotności kwalifikacji vs ocena trudności ich pozyskania (w szkole, na uczelni, podczas praktyki i pracy zawodowej) 5 4 3,5 3 2 1,5 1 3 2 2 5 5 5 1 3 5 5 5 3,5 4 3,5 2 3,5 5 4 Średnia ważność/istotność kwalifikacji w zawodzie Średnia trudność ich pozyskania Źródło: opracowanie własne [ocena ważności na pięciostopniowej skali Likerta: 1 oznaczało wcale nie są ważne; 2 są ważne w niewielkim stopniu; 3 są ważne częściowo; 4 są ważne w wysokim stopniu; 5 są ważne w bardzo wysokim stopniu; ocena trudności pozyskania na pięciostopniowej skali Likerta: 1 oznacza bardzo łatwo je pozyskać; 2 można je częściowo pozyskać; 3 trudno je pozyskać; 4 bardzo trudno je pozyskać; 5 w ogóle nie można ich pozyskać]. 6 S t r o n a
Wykres 3 ważności/istotności kwalifikacji vs stopień, w jakim kompetencje kwalifikacje są uwzględnione w programach kształcenia Stopień w jakim badane programy kształcenia są nakierowane na nabywanie kwalifikacji w zawodzie (efekty kształcenia) Średnia ważność/istotność kwalifikacji w zawodzie Kompetencja 12 Kompetencja 11 Kompetencja 13 Kompetencja 1 5,0 4,0 3,5 3,0 2,0 1,5 1,0 Kompetencja 2 Kompetencja 3 Kompetencja 4 Kompetencja 10 Kompetencja 5 Kompetencja 9 Kompetencja 6 Kompetencja 8 Kompetencja 7 Źródło: opracowanie własne [ocena na pięciostopniowej skali Likerta: ocena ważności na pięciostopniowej skali Likerta: 1 oznaczało wcale nie są ważne; 2 są ważne w niewielkim stopniu; 3 są ważne częściowo; 4 są ważne w wysokim stopniu; 5 są ważne w bardzo wysokim stopniu; ocena efektów kształcenia na pięciostopniowej skali Likerta: 1 oznaczało program/-y wcale nie są nakierowane na ten efekt kształcenia; 2 są nakierowane w niewielkim stopniu; 3 są nakierowane częściowo; 4 są nakierowane w wysokim stopniu; 5 są nakierowane w bardzo wysokim stopniu. Sposoby nabywania kwalifikacji w zawodzie: CHARAKTERYZATOR głównie podczas nauki w szkole na uczelni głównie dzięki uczestnictwu w kursach zawodowych, szkoleniach, zorganizowanych formach kształcenia innych niż standardowy proces kształcenia w szkole na uczelni Wyniki badania 6 ; n=2 głównie dzięki praktyce/pracy zawodowej 2 nabyte kompetencje są w takim samym stopniu efektem nauki w szkole na uczelni, udziału w kursach zawodowych czy szkoleniach, praktyki (pracy) zawodowej żadne z powyższych nabył(a)em kompetencje kwalifikacje w inny sposób CHARAKTERYZATOR PODSUMOWANIE Przedstawiciele zawodu biorący udział w badaniu jakościowym i ilościowym wskazali 13 i kwalifikacji istotnych w zawodzie (poszukiwanych/pożądanych przez branżę efektów uczenia się ). 6 Opracowano na podstawie wyników badań jakościowych i ilościowych przeprowadzonych wśród przedstawicieli zawodu / specjalności, działających w branży filmowej. 7 S t r o n a
Wśród i kwalifikacji tworzących profil charakteryzatora znajduje się dziewięć kwalifikacji właściwych dla zawodu oraz cztery kompetencje kwalifikacje jednocześnie będące wspólnymi dla wszystkich 50 badanych specjalności/zawodów branży filmowej. Porównanie ważności i kwalifikacji z wymaganiami zawodu Porównując odpowiedzi respondentów dotyczące oceny wymagalności i ważności I kwalifikacji, obserwujemy wysoki stopień zgodności między ocenami kompetencje uznawane przez badanych za ważne i bardzo ważne na jednej skali otrzymują podobne wskazania na drugiej ze skal. Wobec 10 i kwalifikacji spośród 13 tworzących profil responednci stoją na stanowisku, że są one jednocześnie wymagane i ważne w wysokim i bardzo wysokim stopniu (wynik średni na obu skalach: 4,0 i powyżej); są to następujące kompetencje: nr 1 Ma wiedzę na temat różnorodnych środków charakteryzatorskich i ich właściwości (kosmetyków, peruk, zarostów, rzęs, środków imitujących krew, łzy i innych) oraz zasad ich stosowania, konserwacji, zabezpieczania i przechowywania, nr 3 Wykorzystując różnorodne środki charakteryzatorskie i techniki charakteryzacji, potrafi nadać twarzy i sylwetce odtwórcy cechy odtwarzanej przez niego postaci, tj. cechy wieku, osobowości, pochodzenia/prestiżu/pozycji społecznej i zawodowej, stylu życia i inne, nr 4 Potrafi opracować własne projekty charakteryzatorskie, dostosowując je do ogólnych założeń artystycznych oraz kluczowych założeń co do stylu zdjęć, epoki, tematu, gatunku i sposobów realizacji, zarówno obrazu całego filmu, jak również poszczególnych scen i sekwencji (potrafi stworzyć obraz postaci). nr 5 Potrafi opracować dokumentację ikonograficzną, nr 7 Potrafi skonstruować budżet uwzględniający zakup potrzebnych materiałów i środków charakteryzatorskich, wykonawstwo/usługi, wypożyczenia, sprzęt, wynajem pomieszczeń i stanowisk przenośnych do charakteryzacji podczas produkcji filmu wraz z niezbędnym wyposażeniem (urządzone charakteryzatornie z meblami i oświetleniem), nr 8 Potrafi pokierować całością prac przygotowawczych i zdjęciowych podległych mu pracowników pionu charakteryzatorskiego (drugi charakteryzator, asystent charakteryzatora, zewnętrzni podwykonawcy, np. fryzjerzy, perukarze, manikiurzyści) we współpracy artystycznotwórczej z innymi realizatorami i członkami grupy zdjęciowej, nr 9 Potrafi czytać/analizować (rozumie), scenariusz pod kątem: 1) wpływu chronologii wydarzeń/akcji na wygląd postaci, 2) cech poszczególnych postaci, 3) innych szczegółów istotnych z punktu widzenia charakteryzacji, nr 10 Zna i uwzględnia rozwiązania odnoszące się do ochrony prawa autorskiego obecne w systemie prawnym w Polsce; rozumie konieczność zarządzania zasobami własności intelektualnej, nr 12 Wykazuje się kompetencjami osobistymi/intrapersonalnymi, tj.1) jest kreatywny/-a i konsekwentny/-a w realizacji zadań; 2) przewiduje skutki podejmowanych działań; 3) jest otwarty/-a na zmiany; 4) potrafi radzić sobie ze stresem; 5) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe, nr 13 Wykazuje się kompetencjami społecznymi/interpersonalnymi, tj. 1) przestrzega zasad kultury i etyki; 2) przestrzega tajemnicy zawodowej; 3) potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania; 4) potrafi negocjować warunki porozumień; 5) współpracuje w zespole; 6) zna podstawy komunikowania społecznego; potrafi zrozumiale przedstawiać swoje opinie i decyzje. 8 S t r o n a
Nieco niższe oceny na obu skalach uzyskały kompetencje nr: 6: Potrafi wykonać szkice/rysunki planowanej charakteryzacji odtwórców, będące wsparciem procesu komunikacji między pionami produkcji filmowej, 11: Posługuje się w swojej działalności wybranym językiem obcym: potrafi zrozumieć (słucha, czyta), potrafi mówić (porozumiewa się, samodzielnie wypowiada się), potrafi pisać w języku obcym. Porównanie ważności i kwalifikacji z trudnością ich pozyskania Wynik średni dla profilu w zakresie trudności pozyskania i kwalifikacji wynosi 2,8 w skali pięciopunktowej, co oznacza, że kompetencje i kwalifikacje strategiczne dla zawodu można pozyskać na rynku edukacji lub poprzez pracę zawodową przynajmniej częściowo. Najtrudniejsze zdaniem badanych jest pozyskanie następujących, strategicznych w zawodzie (tj. ważnych lub bardzo ważnych) i kwalifikacji: nr 7: Potrafi skonstruować budżet uwzględniający zakup potrzebnych materia-łów i środków charakteryzatorskich, wykonawstwo/usługi, wypożyczenia, sprzęt, wynajem pomieszczeń i stanowisk przenośnych do charakteryzacji podczas produkcji filmu wraz z niezbędnym wyposażeniem (urządzone charakteryzatornie z meblami i oświetleniem) wynik średni na skali ważności: 5,0; na skali trudności pozyskania:, nr 8 Potrafi pokierować całością prac przygotowawczych i zdjęciowych podległych mu pracowników pionu charakteryzatorskiego (drugi charakteryzator, asystent charakteryzatora, zewnętrzni podwykonawcy, np. fryzjerzy, perukarze, manikiurzyści) we współpracy artystycznotwórczej z innymi realizatorami i członkami grupy zdjęciowej wynik średni na skali ważności: 5,0; na skali trudności pozyskania: 3,5, nr 9: Potrafi czytać/analizować (rozumie), scenariusz pod kątem: 1) wpływu chronologii wydarzeń/akcji na wygląd postaci, 2) cech poszczególnych postaci, 3) innych szczegółów istotnych z punktu widzenia charakteryzacji wynik średni na skali ważności: 5,0; na skali trudności pozyskania:, nr 13: Wykazuje się kompetencjami społecznymi/interpersonalnymi, tj. 1) przestrzega zasad kultury i etyki; 2) przestrzega tajemnicy zawodowej; 3) potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania; 4) potrafi negocjować warunki porozumień; 5) współpracuje w zespole; 6) zna podstawy komunikowania społecznego; potrafi zrozumiale przedstawiać swoje opinie i decyzje wynik średni na skali ważności: 5,0; na skali trudności pozyskania: 4,0. Powyższe kompetencje należy uznać za krytyczne dla zawodu. Jako łatwe lub możliwe przynajmniej częściowo do pozyskania i jednocześnie ważne wskazano następujące kompetencje: nr 5: Potrafi opracować dokumentację ikonograficzną, nr 3: Wykorzystując różnorodne środki charakteryzatorskie i techniki charakteryzacji, potrafi nadać twarzy i sylwetce odtwórcy cechy odtwarzanej przez niego postaci, tj. cechy wieku, osobowości, pochodzenia/prestiżu/pozycji społecznej i zawodowej, stylu życia i inne. Porównanie ważności i kwalifikacji z osiąganymi efektami kształcenia Zgodnie z opinią badanych instytucji kształcących na potrzeby zawodu charakteryzator nabycie /kwalifikacji jest częściowo uwzględniane w programach kształcenia (wynik średni dla profilu w zakresie nakierowania programów kształcenia na osiąganie poszczególnych efektów kształcenia to 3,5). wymagalności i ważności i kwalifikacji jest wyższa niż stopień, w jakim programy kształcenia nakierowane są na zdobywanie potrzebnych w zawodzie i kwalifikacji. Najbardziej wyraźnie różnice zaznaczają się, gdy zestawimy wyniki dla poszczególnych 9 S t r o n a
i porównamy je na skali ważność vs efekty kształcenia. Największa różnica punktowa (1 stopień na skali i więcej) dotyczy : nr 3: Wykorzystując różnorodne środki charakteryzatorskie i techniki charakteryzacji, potrafi nadać twarzy i sylwetce odtwórcy cechy odtwarzanej przez niego postaci, tj. cechy wieku, osobowości, pochodzenia/prestiżu/pozycji społecznej i zawodowej, stylu życia i inne, nr 4: Potrafi opracować własne projekty charakteryzatorskie, dostosowując je do ogólnych założeń artystycznych oraz kluczowych założeń co do stylu zdjęć, epoki, tematu, gatunku i sposobów realizacji, zarówno obrazu całego filmu, jak również poszczególnych scen i sekwencji (potrafi stworzyć obraz postaci). nr 8: Potrafi pokierować całością prac przygotowawczych i zdjęciowych podległych mu pracowników pionu charakteryzatorskiego (drugi charakteryzator, asystent charakteryzatora, zewnętrzni podwykonawcy, np. fryzjerzy, perukarze, manikiurzyści) we współpracy artystycznotwórczej z innymi realizatorami i członkami grupy zdjęciowej. nr 9: Potrafi czytać/analizować (rozumie), scenariusz pod kątem: 1) wpływu chronologii wydarzeń/akcji na wygląd postaci, 2) cech poszczególnych postaci, 3) innych szczegółów istotnych z punktu widzenia charakteryzacji. nr 12: Wykazuje się kompetencjami osobistymi/intrapersonalnymi, tj.1) jest kreatywny/-a i konsekwentny/-a w realizacji zadań; 2) przewiduje skutki podejmowanych działań; 3) jest otwarty/-a na zmiany; 4) potrafi radzić sobie ze stresem; 5) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe. nr 13: Wykazuje się kompetencjami społecznymi/interpersonalnymi, tj. 1) przestrzega zasad kultury i etyki; 2) przestrzega tajemnicy zawodowej; 3) potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania; 4) potrafi negocjować warunki porozumień; 5) współpracuje w zespole; 6) zna podstawy komunikowania społecznego; potrafi zrozumiale przed-stawiać swoje opinie i decyzje. Wymienione kompetencje wymagają uwagi ze strony osób i instytucji kształcenia tworzących dla branży ofertę edukacyjną. 10 S t r o n a