SZKOLENIE NR 2/2013 PROGRAM SZKOLENIA OKRESOWEGO DLA PRACOWNIKÓW W ZAKRESIE BHP zorganizowanego przez Wielkopolskie Centrum Pulmonologii i Torakochirurgii w technologii e- learning DLA,,PERSONELU MEDYCZNEGO,, i innych pracowników służby zdrowia których charakter pracy wiąże się z narażeniem na czynniki szkodliwe dla zdrowia, uciążliwe lub niebezpieczne albo z odpowiedzialnością w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy. Częstotliwość i czas trwania szkolenia ustalono przy udziale przedstawicieli pracowników, biorąc pod uwagę rodzaj i warunki wykonywania prac na wyszczególnionych w programie stanowiskach:.. Data i podpis przedstawicieli pracowników opracowała: zatwierdził: Poznań, październik 2013r. 1
I. Wstęp Program szkolenia okresowego dla <PERSONELU MEDYCZNEGO> pracowników placówek służby zdrowia, o których mowa w 14 ust. 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy 2) (Dz. U. z 2004r., nr 180, poz. 1860, z póź. zm.) 1. Założenia organizacyjno programowe a) cel szkolenia celem szkolenia jest aktualizacja i uzupełnienie wiedzy i umiejętności w szczególności z zakresu: oceny zagrożeń występujących w procesach pracy oraz ryzyka zawodowego związanego z tymi zagrożeniami, metod ochrony przed zagrożeniami dla zdrowia i bezpieczeństwa pracowników, kształtowania warunków pracy w sposób zgodny z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy, postępowania w razie wypadku oraz w sytuacjach awaryjnych. b) organizator szkolenia pracodawca WCPiT w Poznaniu, c) prowadzący szkolenie: samokształcenie kierowane pracownik służb bhp i ppoż. pokaz i ćwiczenia w zakresie ppoż. - instruktor posiadający niezbędną wiedzę i umiejętności, pokaz i ćwiczenia w zakresie udzielania pierwszej pomocy w stanach zagrożenia życia instruktor posiadający wymagane kwalifikacje i/lub ratownik medyczny. d) częstotliwość szkoleń: nie rzadziej niż raz na 5 lat e) uczestnicy szkolenia : pracownicy medyczni zatrudnieni na stanowiskach nie robotniczych, których charakter pracy wiąże się z narażeniem na czynniki szkodliwe dla zdrowia, uciążliwe lub niebezpieczne albo z odpowiedzialnością w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy: - lekarze, - pielęgniarki/pielęgniarze, - diagności i technicy laboratoryjni, 2
- lekarze i technicy rtg, elektroradiolodzy, - mgr i technicy rehabilitacji i fizjoterapii, - mgr i technicy farmacji, pracownicy nie medyczni zatrudnieni na stanowiskach nie robotniczych, których charakter pracy wiąże się z narażeniem na czynniki szkodliwe dla zdrowia, uciążliwe lub niebezpieczne albo z odpowiedzialnością w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy: - psycholodzy, - pracownicy socjalni, - kapelani szpitalni, - statystycy medyczni, - archiwiści, - zaopatrzeniowcy, - magazynierzy. f) forma zgłoszenia uczestnictwa: zgłoszenie uczestnictwa pracownicy realizują elektronicznie poprzez wpisanie się w intranecie w dziale < ZAPISY > na listę uczestników szkolenia. g) formy szkolenia - nauczania: samokształcenie kierowane organizator zamierza przez tą formę szkolenia umożliwić uzyskanie, zaktualizowanie lub uzupełnianie wiedzy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, przekazując szkolonym materiały, przy zastosowaniu poczty internetowej z wykorzystaniem intranetu, przy jednoczesnym zapewnieniu konsultacji z osobami posiadającymi zasób wiedzy, doświadczenie zawodowe oraz przygotowanie dydaktyczne zapewniające właściwą realizację programu szkoleniowego. W tym celu organizator zamieszcza w intranecie materiały szkoleniowe, które udostępnia szkolonym przez okres co najmniej czterech tygodni tak aby każdy uczestnik mógł przyswoić materiał szkoleniowy w dowolnie ustalonym czasie, oglądać zdjęcia, krótkie 3
filmiki, rozwiązywać zadania a na końcu napisać test potwierdzający przyswojenie wiedzy. Pokaz praktyczne ćwiczenia Formę samokształcenia kierowanego poszerza się o praktyczne ćwiczenia z użyciem sprzętu ppoż. znajdującego się na terenie szpitala oraz o ćwiczenia z zakresu udzielania pierwszej pomocy w stanach zagrożenia życia. Poprzez tą formę organizator zapewnia nabycie umiejętności wykonywania pracy w sposób bezpieczny dla siebie i innych osób, a także postępowania w sytuacjach awaryjnych np. pożaru oraz udzielania pomocy osobie, która uległa wypadkowi. h) Sposób i sprawdzanie efektów nauczania: Szkolenie kończy się egzaminem sprawdzającym w formie elektronicznej (test jednokrotnego wyboru zawierający 20 pytań). Zawsze tylko jedna odpowiedź jest prawidłowa. Egzamin uczestnicy szkolenia realizują poprzez rozwiązanie testu zamieszczonego w intranecie, który po wydrukowaniu wymaga podpisu przez uczestnika po czym przekazania go osobie odpowiedzialnej za organizację szkolenia z ramienia pracodawcy, która test przekazuje komisji egzaminacyjnej, która to dokonuje oceny wiedzy na podstawie przyjętych kryteriów. Obecność na ćwiczeniach i pozytywna ocena z egzaminu jest podstawą do wydania imiennego zaświadczenia, będącego potwierdzeniem odbycia szkolenia okresowego. Wykaz uczestników szkolenia stanowi lista obecności, potwierdzająca udział w ćwiczeniach oraz rejestr osób sporządzony na podstawie otrzymanego zgłoszenia w którym pracownicy potwierdzą przystąpienie do uczestnictwa w szkoleniu. Z uczestnictwa w ćwiczeniach z zakresu udzielania pierwszej pomocy w stanach zagrożenia życia zwolnieni są pracownicy medyczni, objęci szkoleniami wynikającymi z odrębnych przepisów. Sposób oceny Za każdą poprawną odpowiedź egzaminowany otrzyma 2 punkty. Suma punktów za wszystkie poprawne odpowiedzi wynosi 40. Skala ocen: test zostaje zaliczony po udzieleniu co najmniej 70% prawidłowych odpowiedzi tj. 28 pkt. i) Założenia programowe 4
Szczegółowy program szkolenia został ustalony przez organizatora szkolenia i uwzględnia minima programowe ramowych szkoleń okresowych bhp. Treści podzielono na 4 moduły szkoleniowe, które zakresem odpowiadają ramowemu programowi szkolenia. MODUŁ 1-2 godz. ( Dostępność do materiałów co najmniej 30 dni) 1. Wybrane regulacje prawne z zakresu prawa pracy dotyczące bhp: Istota bhp, Akty prawne regulujące sprawy bhp w Polsce oraz ich źródła, Prawa i obowiązki grup pracowniczych określonych w Kodeksie Pracy, Obowiązki pracodawcy - art. 207 i 207 1 Kodeksu Pracy, Obowiązki pracownika - art. 211 Kodeksu Pracy, Uprawnienia pracownika przy zatrudnieniu w warunkach nie odpowiadającym przepisom BHP art. 210 Kodeksu Pracy, Obowiązki osób kierujących pracownikami, Odpowiedzialność za naruszenie przepisów lub zasad BHP, Ochrona pracy kobiet i pracowników młodocianych, Wypadki przy pracy i choroby zawodowe oraz świadczenia z nimi związane, Profilaktyczna ochrona zdrowia pracowników, Nadzór i kontrola nad warunkami pracy, Państwowa Inspekcja Pracy, Państwowa Inspekcja Sanitarna, Społeczna Inspekcja Pracy, Związki Zawodowe, Służba bezpieczeństwa i higieny pracy. MODUŁ 2-3 godz. ( Dostępność do materiałów co najmniej 30 dni) 2. Postęp w zakresie oceny zagrożeń czynnikami występującymi w procesach pracy oraz w zakresie metod ochrony przed zagrożeniami dla zdrowia i życia pracowników: 5
Zagrożenia czynnikami szkodliwymi dla zdrowia, uciążliwymi i niebezpiecznymi, czynniki niebezpieczne środowiska pracy, czynniki szkodliwe środowiska pracy, czynniki uciążliwe środowiska pracy, działania profilaktyczne. Bezpieczeństwo i higiena pracy przy wykonywaniu prac związanych z narażeniem na zranienie ostrymi narzędziami używanymi przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych. zakłucia-definicja zagrożenia, przyczyny zakłuć konsekwencje zakłuć strategie zapobiegawcze, zapobieganie ryzyku zakłuć, procedura postępowania poekspozycyjnego procedura zgłaszania oraz prowadzenia wykazu zranień ostrymi narzędziami i sprawozdawczość w tym zakresie. okoliczności i przyczyny zranień ostrymi narzędziami, zarejestrowanych na przełomie ostatnich 3 lat. Ekspozycja personelu na oddziaływanie niebezpiecznych leków przyczyny skażenia lekami konsekwencje skażenia lekami strategie prewencyjne produkty służące zapobieganiu ryzyka Badania i pomiar czynników szkodliwych w środowisku pracy, 6
MODUŁ 3-3 godz. ( Dostępność do materiałów co najmniej 30 dni) 2. Problemy związane z organizacją stanowisk pracy, z uwzględnieniem zasad ergonomii, w tym stanowisk wyposażonych w monitory ekranowe i inne urządzenia występujące na stanowisku pracy. Podstawowe zasady organizacji pracy na stanowiskach związanych z narażeniem na działanie czynników szkodliwych, uciążliwych lub niebezpiecznych występujących w środowisku pracy związanych z narażeniem na czynniki biologiczne. Zagrożenia wynikające z charakteru wykonywanej pracy oraz sposoby ich ograniczania - Międzynarodowe karty charakterystyk zagrożeń zawodowych wybranych zawodów medycznych: Lekarz chirurg, Pielęgniarka, Pielęgniarka operacyjna, Pracownik laboratorium Wybrane problemy związane z pracą wykonywaną w szpitalu: Zmęczenie układu mięśniowo szkieletowego stary problem cywilizacyjny, Sposoby bezpiecznego używania narządu ruchu w praktyce pielęgniarskiej - zastosowanie ergonomii w profilaktyce chorób układu ruchu, Problemy związane z organizacją pracy zmianowej, Czynniki niebezpieczne, szkodliwe i uciążliwe w pracy pielęgniarki anestezjologicznej, Agresja pacjentów jako problem pracy lekarzy, Obowiązki pracodawcy zatrudniającego pracownika w narażeniu na szkodliwe czynniki fizyczne: Oddziaływanie pól elektromagnetycznych na człowieka, Promieniowanie jonizujące kategorie narażenia zawodowego, 7
Oddziaływanie promieniowania optycznego na pracownika oraz zasady profilaktyki - odniesienie do nowego rozporządzenia, Bezpieczeństwo i higiena pracy przy wykonywaniu prac związanych z narażeniem na zranienie ostrymi narzędziami używanymi przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych. zakłucia-definicja zagrożenia, przyczyny zakłuć konsekwencje zakłuć strategie zapobiegawcze, zapobieganie ryzyku zakłuć, procedura postępowania poekspozycyjnego procedura zgłaszania oraz prowadzenia wykazu zranień ostrymi narzędziami i sprawozdawczość w tym zakresie. okoliczności i przyczyny zranień ostrymi narzędziami, zarejestrowanych na przełomie ostatnich 3 lat. Ekspozycja personelu na oddziaływanie niebezpiecznych leków przyczyny skażenia lekami konsekwencje skażenia lekami strategie prewencyjne produkty służące zapobieganiu ryzyka Organizacja stanowiska pracy biurowej, Hałas w pomieszczeniach biurowych, Oświetlenie w pomieszczeniach biurowych, Bezpieczeństwo i higiena pracy przy komputerze: wymagania dla pomieszczeń pracy z komputerami, wymagania dla stołu, wymagania monitor ekranowy, wymogi bhp krzesło komputerowe, klawiatura, wyposażenie dodatkowe, rozmieszczenie elementów stanowiska pracy, usytuowanie komputerowego stanowiska pracy wymagania dla operatora sprzętu komputerowego, warunki środowiska pracy w pomieszczeniach z komputerami: oświetlenie, mikroklimat, hałas, 8
Zagrożenia dla zdrowia w pracy biurowej: dolegliwości układu ruchu, zmęczenie układu mięśniowo szkieletowego, schorzenia nadgarstka, leczenie, zapobieganie, schorzenia ramion dolegliwości kręgosłupa, dyskopatia, dolegliwości oczu, ćwiczenia odprężające praca z komputerem. Kształtowanie prawidłowych postaw wobec problemów bezpieczeństwa pracy. MODUŁ 5-0,5 godz. ( Dostępność do materiałów co najmniej 30dni) 1. Zasady postępowania w razie wypadku w czasie pracy i w sytuacjach zagrożeń ( np. pożaru, awarii), w tym zasady udzielania pierwszej pomocy w razie wypadku. 1.1.Forma samokształcenia: Obowiązek zawiadamiania o wypadku, Zasady udzielania pierwszej pomocy w razie wypadku: Wyposażenie apteczki, Ocena czynności życiowych, Ocena obrażeń całego ciała, Zatrzymanie krążenia, Pozycja bezpieczna, Zadławienia, Omdlenia, Wstrząs, Zatrucia, Zranienie, Krwotok, Złamanie, Skręcenie stawu, Oparzenie, Porażenie prądem elektrycznym, Zasady postępowania w sytuacji zaistnienia pożaru lub innego miejscowego zagrożenia: 9
Obowiązki i zasady w zakresie zapobiegania powstawaniu i rozszerzaniu się pożarów, Zadania i obowiązki na wypadek powstania pożaru, Zasady alarmowania, Postępowanie w przypadku ogłoszenia alarmu i zarządzenia ewakuacji, Rodzaj podręcznego sprzętu gaśniczego i sposób jego uruchamiania, Wybrane postanowienia z obowiązującej dla szpitala,,instrukcji bezpieczeństwa pożarowego, Zagrożenia pożarowe występujące w budynkach i pomieszczeniach pracy oraz przyczyny ich powstawania i szerzenia się. 1.2. Forma wykładu połączona z pokazem i ćwiczeniami. 1.2.1. Podstawowe zabiegi ratujące życie Czas trwania: 1:00 godz. Wykład: motywacja do udzielania pierwszej pomocy, aspekty prawne pierwszej pomocy, podstawy fizjologii człowieka, łańcuch przeżycia, bezpieczeństwo własne, bezpieczeństwo na miejscu zdarzenia, prawidłowe wezwanie pomocy, kontrola czynności życiowych, postępowanie z osobą nieprzytomną, resuscytacja krążeniowo-oddechowa, zachłyśnięcia, stany zagrożenia życia, pochodzenia wewnętrznego, zaopatrywanie pacjenta pourazowego. Ćwiczenia: wezwanie pomocy ewakuacja poszkodowanego Ocena poszkodowanego, pozycja boczna ustalona (bezpieczna) Resuscytacja krążeniowo-oddechowa CPR 10
Postępowanie przy zadławieniu 1.2.2. Szkolenie przeciwpożarowe Czas trwania pokazu i ćwiczeń : 0,5 godz. Ćwiczenia: Podręczny sprzęt gaśniczy, urządzenia przeciwpożarowe i środki gaśnicze, rodzaje - omówienie na przykładach zasad ich działania, Pokaz gaszenia różnego rodzaju pożarów (na terenie szpitala), Próba samodzielnego gaszenia ćwiczenia pod nadzorem z użyciem podręcznego sprzętu gaśniczego. 11