Zagrożenia związane z użytkowaniem komputera i dostępem do Internetu. materiały pomocnicze dla Rodziców
Negatywne konsekwencje użytkowania komputera i dostępu do sieci internetowej można podzielić na kilka rodzajów: - psychiczne, - fizyczne, - społeczno-moralne, - intelektualne, - związane z bezpieczeństwem dzieci i młodzieży.
Zagrożenia dla rozwoju psychicznego: - zaburzenia koncentracji uwagi, rozkojarzenie, napięcie, nerwowość, - zatracanie poczucia czasu, obsesyjne granie, - uzależnienie od komputera, - zaniedbywanie obowiązków szkolnych i domowych, - izolowanie się od kontaktów z rodziną i rówieśnikami, - zaburzenia osobowości związane z częstym kontaktem z obrazami zła, agresywnymi komentarzami, nienawiścią, zabijaniem, przemocą.
Zagrożenia dla rozwoju fizycznego: - wady wzroku i postawy, - zmęczenie i znużenie spowodowane niekontrolowanym, długotrwałym przebywaniem przy komputerze, - dolegliwości mięśni pleców i karku, bóle nadgarstka, bóle kręgosłupa, migreny, - zaniedbywanie snu, - otyłość, - spędzanie wolnego czasu w pomieszczeniu - brak odpowiedniej aktywności fizycznej na świeżym powietrzu.
Konsekwencje społeczno - moralne: - zachowania nieetyczne spowodowane anonimowością, obraźliwe i agresywne komentarze (tzw. hejt), groźby, wulgarność, cyberprzemoc i jej skutki prawne, - nielegalne pobieranie (kradzież) plików bez zezwolenia, - niekontrolowany, łatwy dostęp do pornografii, brutalnych scen przemocy i okrucieństwa oraz innych bardzo niebezpiecznych treści (np. rasizm, neonazizm, sekty), - obojętność na problemy świata rzeczywistego, zauroczenie światem wirtualnym.
Konsekwencje intelektualne: - bezkrytyczne zaufanie do maszyny, - szok informacyjny - mózg ludzki traci naturalną zdolność racjonalnej selekcji wiadomości na sensowne i nic nie warte, - brak pewności treści - ogromna ilość informacji o niskiej jakości lub nieprawdziwych, - manipulacja - narzucanie poglądów, dezinformacja, - elektroniczny hazard - przeznaczanie czasu i pieniędzy na gry sieciowe, aukcje, zakłady.
Zagrożenie bezpieczeństwa dzieci i młodzieży: - uwodzenie dzieci przez środowiska pedofilskie, - kontakt z niebezpiecznymi treściami lub z groźnymi osobami, które w Sieci podają się za kogoś innego, - psychomanipulacja: nakłanianie (np. w grach jako zadanie do wykonania) do samookaleczeń, samobójstwa, - propagowanie środków odurzających, - wyłudzenie lub kradzież i ujawnienie prywatnych danych, w tym: danych osobowych i wizerunku, - internetowy seks i dziecięca prostytucja.
Co powinno wzbudzić niepokój rodziców? - dziecko udaje, że się uczy, siedząc godzinami przed monitorem, - woli komputer niż ruch na świeżym powietrzu, - unika spotkań z kolegami, nie ma przyjaciół, nie wzrusza się, interesuje go tylko wirtualny, a nie realny świat, - jest zafascynowane Internetem, jego zachowanie podczas kontaktu z komputerem przypomina trans, - próby ograniczenia kontaktu z komputerem wzbudzają u dziecka silne emocje, złość, opór lub agresję.
Jak uniknąć zagrożeń? - komputer należy umieścić w ogólnodostępnym miejscu, a nie w pokoju dziecka, - należy zainstalować narzędzia do filtrowania i blokowania zawartości Internetu (funkcja kontroli rodzicielskiej), program antywirusowy, antyspamowy, - wspólnie z rodziną ustalić domowy regulamin korzystania z komputera i przestrzegać go, - rodzice muszą kontrolować, ile czasu dziecko spędza przed komputerem,
Jak uniknąć zagrożeń? - należy poznać treść i zasady gier, w które gra dziecko, - przestrzegać dzieci przed zawieraniem znajomości przez Internet, umawianiem się, podawaniem swoich danych, osobistych informacji, haseł, loginów, - rozmawiać z dziećmi o zagrożeniach ze strony środowisk pedofilskich, stron z pornografią i przemocą, - uczyć etycznego zachowania w Internecie - rozmawiać o konsekwencjach cyberprzemocy, gróźb, plotek, obrażania, kradzieży danych i łamania praw autorskich,
Jak uniknąć zagrożeń? - w domu należy często rozmawiać z dzieckiem o bieżących problemach i o tym, co je niepokoi, - rodzice muszą wspierać swoje dziecko w rozwiązywaniu problemów, nie pozostawiać go bez pomocy, - należy rozmawiać z dziećmi o zagrożeniach w Sieci, - sprawdzać witryny najczęściej odwiedzane przez dzieci, język, jakim się posługują i sposób korzystania z Internetu.
Możliwość korzystania z komputerów i zasobów Internetu to niewątpliwie ogromne osiągnięcie cywilizacyjne. Jednak należy zdawać sobie sprawę z zagrożeń, na jakie mogą natrafić młodzi ludzie. Z zasobów internetowych powinno się korzystać rozsądnie i zachować umiar w ilości czasu spędzonego przed monitorem. Dorośli odpowiedzialni za dobro, rozwój oraz bezpieczeństwo dzieci i młodzieży muszą o tym pamiętać.