Scenariusze systemów gospodarowania odpadami komunalnymi projekty stowarzyszenia na rok 2010 : 1. TURAWA limnologiczny 2. BIESZCZADY znakowanie szlaków 3. KRAKOW - monitoring technologiczny spalarni procedura OOS w Krakowie procedura OOS w Bydgoszczy procedura OOS w Chrzanowie 4. OPOLE monitoring proceduralny, PGO, WPGO 1
Projekt 2010-2011 stworzenie polskojęzycznej wersji serwisu Sprawdzone techniki gospodarowania odpadami komunalnymi w współpracy z UBA.de oraz TU-Dresden.de Adres: http://www.umweltbundesamt.de/best-practice-mwm/ Projekt 2010-2011 stworzenie polskojęzycznej wersji serwisu Sprawdzone techniki gospodarowania odpadami komunalnymi w współpracy z UBA.de oraz TU-Dresden.de Adres: http://www.umweltbundesamt.de/best-practice-mwm/ Wersja drukowana przewodnika po gospodarce odpadami zostanie rozesłana do wszystkich gmin w Polsce (ok. 3000 szt.) 2
Scenariusze systemów gospodarowania odpadami komunalnymi Umowny podział na cztery typy zabudowy: Scenariusz A tereny silnie zurbanizowane Skupisko miast 10-100 tys. mieszkańców na małym obszarze, rozdzielonych terenami rolniczymi lub leśnymi. Obecność stref przemysłowych lub centów logistycznych Przykład: Chrzanów - Trzebinia mapa.targeo.pl Scenariusze systemów gospodarowania odpadami komunalnymi Umowny podział na cztery typy zabudowy: Scenariusz B strefa wielkomiejska Obszar dużych aglomeracji miejskich z silnym centrum usługowym, skupiskiem instytucji i stref przemysłowych. Gęstość zaludnienia powyżej 1300 osób/km2, spora część mieszkańców mieszka w zwartej zabudowie wielorodzinnej lub kamienicznej Przykład: Kraków mapa.targeo.pl 3
Scenariusze systemów gospodarowania odpadami komunalnymi Umowny podział na cztery typy zabudowy: Scenariusz C tereny średnio zurbanizowane Tereny przemysłowo-rolnicze lub usługowo rolnicze. Mniejsze miasta otoczone są terenami intensywnie użytkowanymi rolniczo. Przykład: Maków Podhalański Sucha Beskidzka - Zembrzyce mapa.targeo.pl Scenariusze systemów gospodarowania odpadami komunalnymi Umowny podział na cztery typy zabudowy: Scenariusz D tereny słabo zurbanizowane Tereny rolnicze lub leśne, miejscowości z rozproszoną zabudową, często oddalone od centrum miejscowości przysiółki. Przykład: Zawoja mapa.targeo.pl 4
Zasada ogólna wynikająca z hierarchii postępowania z odpadami (2008/98/EU): Cztery stopnie poprawnego recyklingu RECYKLING Kompostownie : 85 sztuk - przerób 1,2 mln ton przerobu rocznie Fermentownie: 5 sztuk -87 tys ton Sortownie papieru: 31 sztuk -748 tys ton Sortownie plastiku: 25 sztuk -606 tys ton Sortownie szkła: 8 sztuk -177 tys ton Sortownie dla wielkogabarytowych : 21 sztuk - 750 tys ton Przerabialnia opon: 4 sztuki -71 tys ton Demontaż pojazdów: 81 sztuk -143 tys pojazdów na rok Przerabialnia elektrośmieci: 24 sztuki - 38 tys ton Przerabialnia drewna odpadowego: 33 sztuki - 845 tys ton Recykling odpadów budowlanych: 222 sztuki - 36,5 mln ton Sortownie odpadów budowlanych: 54 sztuki - 2,1 mln ton Mieszalnie (otaczarnie) asfaltu: 71 sztuk - 18,6 mln ton ODPADY RESZTKOWE /UNIESZKODLIWIANIE MBA/MBS/ -mechaniczno-biologiczne przerabialnie odpadów wymieszanych: 6 sztuk -745 tys ton MVA -spalarnie odpadów komunalnych -1 sztuka -225 tys ton Składowiska : 8 sztuk -pojemność 4 mln ton Praktyczny przykład z Saksonii ( 4,2 mln mieszkańców ) Porównanie mocy przerobowych instalacji recyklingu oraz unieszkodliwiania 5
Scenariusz A tereny silnie zurbanizowane domowe BIO Surowce wtórne wielkogabarytowe budowlane MBP/MBS - Zbiórka workach różnokolorowych Zbiórka centrach recyklingu (CR) Rozbiórka selektywna budynków, selektywny odbiór w CR Scenariusz B wielkomiejskie domowe BIO Surowce wtórne wielkogabarytow e Spalarnia - Zbiórka dzwonach, przy centrach handlowych oraz w CR Zbiórka centrach recyklingu (CR), frakcja energetyczna kierowana do spalarni budowlane Zbiórka nieselektywna, sortowanie w sortowniach odpadów budowlanych 6
Scenariusz C tereny średnio zurbanizowane domowe BIO Surowce wtórne wielkogabarytowe budowlane MBP/MBS Selektywna zbiórka, Kompostowni e lub fermentownie, w tym rolnicze Zbiórka workach różnokolorowych Zbiórka centrach recyklingu (CR) Rozbiórka selektywna budynków, selektywny odbiór w CR Scenariusz D tereny słabo zurbanizowane domowe BIO Surowce wtórne wielkogabarytowe budowlane MBP/MBS dodatkowo pojemnik na frakcję lekką by ograniczyć ilość odpadów -(brak, gdyż zakłada się kompostowan ie we własnym zakresie) Zbiórka workach różnokolorowych Zbiórka centrach recyklingu (CR) Rozbiórka selektywna budynków, selektywny odbiór w CR 7
Zagrożenia płynące z doświadczeń europejskich dla projektu ZTPO w Chrzanowie 1. Założenie, że wszyscy mieszkańcy niezależnie od strefy zabudowy będą produkowali ilości odpadów w wysokości średniej krajowej może spowodować problemy ze zbiórką wymaganej technologią ilości odpadów komunalnych Strategie dla terenów średnio zurbanizowanych przewidują maksymalizację recyklingu materiałowego, w tym kompostowania odpadów kuchennych i zielonych selektywnie zbieranych Zbiórka i wywóz odpadów z terenów słabo zurbanizowanych jest bardzo drogi, w tym celu należy przewidzieć wszelkie sposoby do zmniejszenia ilości produkowanych odpadów zmieszanych( CR oraz kompostowanie we własnym zakresie) Podniesienie cen za odbiór odpadów( kombinacja ceny na bramie oraz kosztów stacji przeładunkowych i zbiórki w terenach górskich ) może spowodować wzrost nielegalnego składowania lub spalania odpadów w Beskidach Zagrożenia płynące z doświadczeń europejskich dla projektu ZTPO w Chrzanowie 2. Założenie, że niezależnie od postępu recyklingu ilość odpadów wymieszanych do spalenia będzie wzrastać, może się nie sprawdzić, co spowoduje wzrost kosztów stałych instalacji. Zmiejszenie się ilości odbieranych odpadów komunalnych do spalenia w RAVON w Saaksonii w latach 1995-2007 spalarnia ma moc przerobową 240 tys. ton 8
Zagrożenia płynące z doświadczeń europejskich dla projektu ZTPO w Chrzanowie 3. Proste porównanie ilości produkowanych na Zachodzie odpadów na osobę z tymi w Polsce nie musi oznaczać, że w przyszłości czeka nas zalew odpadów Wzrost recyklingu powoduje obniżenie się ilości produkowanych odpadów wymieszanych na mieszkańca. Nowa ramowa dyrektywa odpadowa oraz wzrost opłat ten trend jeszcze wzmocnią. Realne wielkości produkcji odpadów wymieszanych w roku 2020: strefa A+B ok. 130 kg/os/rok, strefa C+D ok. 60 kg/os/rok Zagrożenia płynące z doświadczeń europejskich dla projektu ZTPO w Chrzanowie 4. Badania rynku REMONDIS w roku 2009 sugerują, że b. dobrze mieć spalarnię w pobliżu jednak niekoniecznie posiadanie spalarni na własność jest dobrym interesem. Od roku 2000 nasila się presja cenowa ze strony spalania przemysłowego (elektrownie RDF produkujące parę przemysłową lub energię dla konkretnych zakładów) lub współspalania (cementownie) co powoduje, że ceny na wolnym rynku są dużo niższe niż ceny wynikające z umów wieloletnich pomiędzy operatorem spalarni a gminą. W Polsce przykład gminy zyskującej na spalarni jest Toruń, który wprawdzie wspiera Bydgoszcz w budowie spalarni na jej terenie, jednak nie partycypuje w kosztach, skupiając się na rozbudowie własnego MPO i instalacji do odzysku. 9
Zagrożenia płynące z doświadczeń europejskich dla projektu ZTPO w Chrzanowie 5. Niewykluczone też jest bankructwo gminy z powodu spalarni na wskutek problemów eksploatacyjnych lub wymuszonej prawem rozbudowie IOS. Przykład LIBEREC 2000 uruchomienie spalarni. Jej akcjonariuszami jest 16 gmin wokół Liberca (to miasto miało 77% akcji), które wysyłają własne odpady. Budowa >kosztowała 1,65 mld koron, żyrantem było miasto Liberec. 2002 wymuszona dyrektywą unijną budowa filtra dioksynowego za 250 mln koron. Przy podpisywaniu umowy kredytowej (1996) z bankiem inwestycyjnym IPB dodano zapis, że akcjonariusze spalarni będą blokować wszelkie inicjatywy tańszego pozbywania się odpadów komunalnych, w tym recykling i kompostowanie tak, by śmieci nie zabrakło.("poręczyciel (miasto) zobowiązuje się do przekazywania WSZELKICH odpadów palnych do spalarni") budowa spalarni, mimo zgodności u harmonogramem, była droższa o 133 mln koron od zakładanej, do tego spalarnia była stratna ( rating z roku 2002 : B4 (ryzykowna z opcją sprzedaj) 2002 budowa filtra dioksynowego za 250 mln koron, miasto Liberec ogłasza, że nie ma na to pieniędzy i ogłasza upadłość. Państwo przejmuje zobowiązanie (z odsetkami 1,92 mld koron), obniża cenę instalacji do 715 mln koron i sprzedaje ją prywatnemu funduszowi inwestycyjnego pana Kellnera (odpowiednik >naszego Kulczyka) spółce PPB (90% akcji). Każdy czeski podatnik dopłacił do tego interesu równowartość 115 koron 2010: PBB sprzedaje spalarnię niemieckiej firmie MVV, tym samym Liberec całkowicie stracił kontrolę decyzyjną nad spalarnią na swoim terenie. Dziękuję za uwagę Stowarzyszenie technologii ekologicznych SILESIA PL-45219 Opole, Tulipanów 10 tel/fax: 77-45 10 349 http://ste-silesia.org hydroxy@o2.pl grafiki: Wolny Przemysław, Opole 10
Recykling po alpejsku (2010) Recykling po alpejsku (2010) 11
Recykling po alpejsku (2010) Recykling po alpejsku (2010) 12
Recykling po alpejsku (2010) Recykling po alpejsku (2010) 13
Recykling po alpejsku (2010) Recykling po alpejsku (2010) 14
Recykling po alpejsku (2010) 15