Projekt Tworzenie i rozwijanie standardów usług pomocy i integracji społecznej Konferencja Zatrudnienie i integracja społeczna realizacja Priorytetu I Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013 Warszawa, 22 października 2014 r.
Cel projektu Projekt systemowy realizowany w latach 2009-2014, którego głównym celem jest podniesienie profesjonalizmu i zwiększenie skuteczności instytucji pomocy i integracji społecznej w rozwiązywaniu problemu wykluczenia społecznego poprzez stworzenie, przetestowanie oraz wdrożenie do 2014 roku standardów instytucji i usług pomocy oraz integracji społecznej
Realizacja cel projektu stworzenie standardów Przygotowane w ramach projektu standardy stanowią odpowiedź na potrzeby środowiska pomocy i integracji społecznej wyrażone w ogólnopolskich badaniach prowadzonych w ramach projektu w latach 2009-2010.
Realizacja celu projektu stworzenie standardów Badania prowadzone były w zakresie: - stosowanych bądź nie standardów usług wobec wybranych grup i standardów funkcjonowania instytucji pomocy i integracji społecznej, - realiów pracy socjalnej prowadzonej przez pracowników socjalnych w Polsce oraz portretu własnego pracowników socjalnych, - problemu bezdomności oraz możliwości jego rozwiązywania.
Realizacja celu projektu stworzenie standardów Wyniki badań: - pomoc społeczna postrzegana jest z perspektywy świadczeń pieniężnych, -niektóre samorządy wypracowały lokalne standardy usług, - pracownicy socjalni zajmują się głównie postępowaniami administracyjnymi, - brak wsparcia ze strony innych profesjonalistów, - praca socjalna oparta jest w znakomitej większości na pracy z rodziną i osobą
Realizacja celu projektu stworzenie standardów - niski prestiż zawodowy i brak reprezentantów profesji, samorządu zawodowego, - konieczna jest zmiana podejścia w pomocy społecznej na aktywizujące, -niewystarczające warunki niematerialne do prowadzenia profesjonalnej pracy socjalnej, - poparcie pracowników socjalnych dla rozwoju środowiskowych metod i form pracy socjalnej, przy niskiej ich znajomości, -brak spójności lokalnego systemu polityki społecznej,
Realizacja celu projektu stworzenie standardów -brak ujęcia problemu bezdomności w strategiach rozwiązywania problemów społecznych (małe i średnie gminy), - brak rzetelnej diagnozy, w tym szczególnie zjawiska bezdomności i zagrożenia bezdomnością na poziomie lokalnym, -brak współpracy międzysektorowej i międzyinstytucjonalnej, - środowisko podzielone w sprawie standaryzacji usług, przy czym zwolennicy opowiadają się za standaryzacją ogólnopolską.
Realizacja celu projektu stworzenie standardów Do opracowania standardów powołano zespoły składające się z: -doświadczonych praktyków, -pracujących bezpośrednio z osobami korzystającymi ze wsparcia, -znających tematykę pomocy i integracji społecznej.
Standardy powstały w oparciu o: Realizacja celu projektu stworzenie standardów -doświadczenia własne ekspertów, - wyniki badań ogólnopolskich, - z wykorzystaniem dobrych praktyk krajowych oraz opracowań, ekspertyz i obserwacji doświadczeń zagranicznych, - wyniki pilotażowych wdrożeń.
Grupy docelowe, dla których opracowano standardy usług Osoby pozostające bez pracy Osoby niepełnosprawne Osoby starsze Rodziny z dziećmi Społeczności lokalne Osoby bezdomne Rodziny z problemem przemocy
Realizacja celu projektu stworzenie standardów 1) rozdzielenie pracy socjalnej od postępowań administracyjnych oraz określenie nowych ról pracowników socjalnych, ich kompetencji i zadań: - pracownik socjalny świadczący pracę socjalną, - pracownik socjalny ds. świadczeń. 2) wyposażenie pracowników socjalnych w nowe narzędzia pracy socjalnej. 3) położenie nacisku na metodyczne postępowanie w pracy socjalnej.
Realizacja celu projektu stworzenie standardów 4) określenie: - sposobu wykonywania usługi, - prowadzenia dokumentacji usługi, - zasad organizacji pracy, - minimalnych warunków technicznych i materialnych do prowadzenia usługi. 5) określenie zasad nadzoru merytorycznego nad świadczonymi usługami w celu podnoszenia ich jakości. 6) obowiązek tworzenia warunków rozwoju zawodowego wykonawców usług (konsultacje, superwizja, szkolenia).
Realizacja celu projektu stworzenie standardów 7) rekomendacje dla prowadzenia działań z zakresu organizowania społeczności lokalnej w ramach lokalnych programów pomocy społecznej. 8) określenie trzech podstawowych, przenikających się ról pracowników socjalnych organizatorów społeczności lokalnej: - animator lokalny, - organizator sieci społecznych, - lokalny planista.
Realizacja celu projektu stworzenie standardów 9) budowanie współpracy międzysektorowej i międzyinstytucjonalnej, tworzenie partnerstw lokalnych. 10) prowadzenie współpracy pomiędzy różnymi specjalistami, wymiana informacji, spotkania.
Pilotażowe wdrażanie standardów usług: -odbywało się w 92 instytucjach pomocy i integracji społecznej, - instytucje rozmieszczone były na terenie całego kraju, -różne pod względem wielkości i świadczonych usług, -różne pod względem zasobów i potrzeb, Realizacja celu projektu stworzenie standardów -współpracujące z niemal 200 organizacjami pozarządowymi w ramach partnerstw lokalnych,
- ponad 1300 osób/rodzin objętych pracą socjalną, Pilotaż liczby nie kłamią - ponad 100 osób objętych usługami opiekuńczymi, którym świadczono kilkadziesiąt tysięcy godzin wsparcia, - ponad 15 000 spotkań w ramach poradnictwa specjalistycznego dla rodzin z dziećmi i osób niepełnosprawnych i ich rodzin, - mnóstwo szkoleń, spotkań, seminariów, konferencji, kampanii informacyjnych, wydarzeń, pikników, - powstanie kilku klubów seniora i grup wsparcia, klubu wsparcia osób niepełnosprawnych i ich rodzin, Punktu Informacyjnego Kiosku Pracy.
Pilotaż liczby nie kłamią W jednym z ośrodków pomocy społecznej realizujących pracę socjalną z rodziną doświadczającą przemocy w rodzinie podjęto działania wobec 294 rodzin dotkniętych tym problemem. Efekt: - zawarto 147 umów współpracy i 2 kontrakty socjalne, - 43 z nich zostały zakończone pozytywnie, ze względu na osiągnięcie celów umowy/kontraktu, - 105 środowisk zakończyło korzystanie ze wsparcia.
Pilotaż liczby nie kłamią W jednym z ośrodków pomocy społecznej realizujących pracę socjalną z osobami niepełnosprawnymi i ich rodzinami podjęto działania wobec 107 rodzin dotkniętych tym problemem. Efekt: - zawarto 49 umów współpracy/kontraktów socjalnych, - 35 z nich zostało zakończonych pozytywnie, ze względu na osiągnięcie celów umowy/kontraktu, -6 środowisk zakończyło korzystanie ze wsparcia.
Pilotaż liczby nie kłamią W 4 ośrodkach pomocy społecznej podjęto pracę z 218 osobami długotrwale bezrobotnymi. Efekt: - 51 osób podjęło pracę na umowę o pracę, 40 na inne umowy (umowa cywilno prawna, staż, prace społecznie użyteczne), - 31 osób nie korzysta ze świadczeń pomocy społecznej, - wysokość świadczeń finansowych dla osób objętych wystandaryzowanymi usługami spadła od kilkunastu procent nawet do 80%.
Pilotaż liczby nie kłamią Praca ze społecznościami lokalnymi: 44 społeczności (małe miasto, osiedla, bloki socjalne, kilka ulic, wieś), 82 pracowników socjalnych organizatorów społeczności lokalnej.
Pilotaż liczby nie kłamią Działania podejmowane przez mieszkańców: na rzecz organizacji czasu wolnego dla dzieci i młodzieży (remonty, tworzenie placu zabaw, miejsc dla dzieci, świetlic, itp.) 15, prace na rzecz poprawy estetyki otoczenia, malowanie klatek schodowych, drobne remonty 18, przygotowanie 5 petycji do władz, administracji wolontariat - w 13 ośrodkach, w 32 przypadkach działania, mające na celu zawiązanie współpracy partnerskiej,
Pilotaż liczby nie kłamią grupy samopomocowe, wsparcia, edukacyjne (seniorzy, samotne matki itp.) 20, kampanie 13, utworzono 6 punktów informacyjno konsultacyjnych, różnego rodzaju warsztaty (kulinarne, plastyczne, rękodzieła, dot. problemu uzależnień, itp.), zajęcia plastyczne, taneczne, sportowe 18, lokalne wydarzenia ( festyny, pikniki, rozgrywki sportowe, imprezy okolicznościowe, ogniska, bale charytatywne, itp.) 101,
Pilotaż liczby nie kłamią Ponad 30 streetworkerów; ponad 60 specjalistów w zakresie pracy socjalnej, ponad 20 specjalistów w zakresie zatrudnienia i edukacji, ponad 20 w sferze ochrony zdrowia, Dziesiątki szkoleń, kursów, staży, spotkania, seminaria, konferencje, kampanie społeczne, edukacja w szkołach, szkolenia, 40 mieszkań treningowych/chronionych/ wspieranych; 5 ogrzewalni; 3 schroniska; 2 noclegownie; 6 pokoi treningowych; 2 punkty wydawania żywności i odzieży; 4 Punkty Informacyjno-Konsultacyjne; 2 świetlice; 2 łaźnie; 1 stołówka; 1 Centralny Magazyn Żywności; 1 Punkt Pomocy Obywatelskiej; 1 pralnia.
ponad 7400 osób bezdomnych i zagrożonych bezdomnością uczestników pilotażu (wszystkie usługi), liczba osób usamodzielnionych 211, liczba osób, które powróciły do rodziny 44, liczba osób, które przeszły do samodzielnego zamieszkania 172, liczba osób, które otrzymały lokal socjalny 44, Pilotaż liczby nie kłamią liczba osób, które skorzystały z ogrzewalni, noclegowni, schroniska 861,
liczba osób objętych wsparciem w formie housing first 19, liczba osób, które podjęły zatrudnienie 240, liczba osób przygotowujących się do zatrudnienia w ramach różnych form pracy (praca na rzecz placówki, prace społecznie użyteczne, staż, zatrudnienie socjalne w CIS) 529, liczba osób, które rozpoczęły spłatę zadłużeń 130, liczba osób objętych pracą socjalną 3365, liczba IPWzB lub kontraktów 1375, Pilotaż liczby nie kłamią
Opinie z życia (pilotaży) wzięte Pomoc ze strony Ośrodka jest lepsza teraz, gdy jest dwóch pracowników, niż wtedy gdy był tylko jeden pracownik. Standard pomógł mi w wykonywaniu pracy. Zaczerpnąłem z tego dużo informacji ( ). Nie było tak żebym postąpił zgodnie ze standardem i żeby to nie zadziałało ( ) Jak przez 20 lat pracuję, to nigdy wcześniej nie miałam takich informacji o kliencie, o relacjach, o tym jak wyglądają jego problemy na co dzień. To jest nieporównywalne Dużym plusem jest to, że pracujemy w końcu pracą socjalną. To jest zupełnie inny komfort pracy, inne efekty i tak naprawdę zaczynamy pomagać a nie opiekujemy się Wypowiedzi uczestników pilotażowych wdrożeń Inna rzecz bardzo, bardzo pozytywna to właśnie to, że się bardziej poznajemy i ta współpraca wymuszona jakby standardem, z większą ilością spotkań itd. przynosi owoce ( ).
Opinie z życia (pilotaży) wzięte Organizowanie społeczności lokalnej daje możliwości rozwoju, pracownicy socjalni mogą spojrzeć na swą pracę z innej perspektywy. Daje widoczne, zadowalające efekty pracy. Jest przyszłością pomocy społecznej. Wdrażanie standardu dało nam możliwość udziału w innowacyjnym przedsięwzięci realizowanym na skalę kraju, zgodnie z zasadą nic o nas bez nas w pomocy społecznej. Ten nacisk na jakościowe wywiady, to że muszę angażować klienta w ustalenie celów współpracy, ocenę ich realizacji, otwiera klienta i wewnętrznie motywuje do pracy OSL zmienia wizerunek OPS i pracowników socjalnych. Przełamuje stereotypy i zmienia myślenie o roli OPS. Wypowiedzi uczestników pilotażowych wdrożeń Jak się okazało przeprowadzona przez Organizatorów dogłębna i całościowa diagnoza problemów, dobór odpowiednich metod pracy ze społecznością traktowaną na partnerskim poziomie przyniosła zaskakujące rezultaty i zmiany w samej społeczności wydobywając jej potencjał.
Realizacja celu projektu wdrażanie standardów 1) Pilotażowe wdrożenie w okresie 2011-2013, 2) Szkolenia kadr instytucji pomocy i integracji społecznej, 3) Wsparcie dla instytucji w formie doradztwa.
Realizacja celu projektu wdrażanie standardów, podniesienie profesjonalizmu kadr pomocy i integracji społecznej przeszkolono ponad 7000 pracowników instytucji pomocy i integracji społecznej ze standardów usług, przeszkolono ponad 8000 osób z obsługi narzędzi informatycznych, jako elementu standaryzacji usług, doposażono ponad 800 jednostek organizacyjnych pomocy społecznej w komputery (3 316) i urządzenia wielofunkcyjne (100), ponad 300 osób poznało zagraniczne rozwiązania w obszarze pomocy społecznej podczas 36 studyjnych wizyt,
Realizacja celu projektu wdrażanie standardów, podniesienie profesjonalizmu kadr pomocy i integracji społecznej wydano kilkadziesiąt publikacji dotyczących: polskiego systemu pomocy społecznej, przeprowadzonych badań ogólnopolskich, promowania Dobrych praktyk, opracowanych standardów usług, doświadczeń zagranicznych. kontynuujemy rozpoczęte w roku bieżącym wsparcie dla instytucji w formie doradztwa w zakresie wypracowanych standardów i możliwości ich implementacji (dotychczas objęto tą formą ponad 1000 instytucji pomocy i integracji społecznej).
Zapraszam do zapoznania się z publikacjami projektu zamieszczonymi na stronie: www.crzl.gov.pl Dziękuję za uwagę # zdjęcia wykorzystane w prezentacji pochodzą z publikacji projektowych oraz archiwów Partnerów projektu