LAPIDARIUM I SZKOLNY OGRÓD DYDAKTYCZNY Szkoła Podstawowa im. Heleny Ponieważ w Słoneczniku PRZEWODNIK Słonecznik 2017
Jak powstał Szkolny Ogród Dydaktyczny? Pomysł utworzenia Szkolnego Ogrodu Dydaktycznego przy Szkole Podstawowej im. Heleny Ponieważ w Słoneczniku zrodził się w 2013 roku. Wówczas, z woli Dyrektora Szkoły, powołano Komitet, w skład którego wchodzili Nauczyciele, Rodzice i Uczniowie. Zaplanowali oni szereg działań zmierzających do zagospodarowania terenów zielonych wokół budynku szkoły. Wiosną 2014 roku przed gmachem szkoły powstał pierwszy element Ogrodu Dydaktycznego - Ogród Skalny. Następnie, dzięki zaangażowaniu Rodziców i lokalnej społeczności utworzono Lapidarium. W latach 2015-2017 utworzono kolejne elementy Ogrodu Dydaktycznego: Ścieżkę Zmysłów, Łączkę Kwiatową, Leśny Zakątek, Wiejski Zakątek, Oczko Wodne oraz Ogród Ziołowo-Warzywny. Przez cały okres tworzenia Szkolnego Ogrodu Dydaktycznego jego stałe elementy wzbogacano o różne pozycje, m.in. Hotel dla Owadów, kompostownik, poidełka i karmniki dla ptaków oraz klomby kwiatowe. Ogród Skalny Ścieżka Zmysłów Łączka Kwiatowa Leśny Zakątek Wiejski Zakątek Oczko Wodne Ogród Ziołowo-Warzywny Lapidarium
Plan Szkolnego Ogrodu Dydaktycznego 11 10 9 8 12 9 Legenda 1 - budynek szkoły 2 - klomby kwiatowe 3 - Lapidarium 4 - Ogród Skalny 5 - Łączka Kwiatowa 6 - Ścieżka Zmysłów 7 - Leśny Zakątek 8 - Wiejski Zakątek 9- Oczko Wodne 10 - Ogród Ziołowo- Warzywny 11 - część rekreacyjna 12 - boisko trawiaste OGRÓD SKALNY Ogród Skalny został utworzony przed budynkiem szkoły. Stanowi on połączenie skał, głównie granitów i piaskowców oraz różnego gatunku roślin. Dopełnieniem całości są te elementy Ogrodu, które wysypano korą. Rosną w nim: funkje, trawy ozdobne, żurawki, miodunki, zawilce, wrzosy, smagliczki, prymulki, floksy szydlate i floksy wysokie, goździki, róże, rozchodniki, krzewuszki oraz płożące jałowce, berberysy i tuje. W Ogrodzie umieszczono także kolorowe poidełka dla ptaków. Ogród Skalny - maj 2014 Ogród Skalny - wrzesień 2017 Ogród Skalny - wrzesień 2017
Ścieżka Zmysłów Ścieżka Zmysłów powstała w czerwcu 2015 roku. Jest to miejsce dość niezwykłe. Wije się ona wzdłuż prawej ściany budynku. Wykonali ją głównie uczniowie z niewielką pomocą pana Ryszarda Sójki i nauczycieli. Podzielona jest ona na kilka części, które wypełniają różne materiały: szyszki, kora, piach wymieszany z drobnym kruszywem, plastry drzewa. Do czego służy Ścieżka Zmysłów? Do pobudzania receptorów, które znajdują się na stopach. Aby w pełni skorzystać z jej walorów, należy zdjąć buty i skarpety, i udać na krótki, ale dość ekstremalny spacer. Ścieżka Zmysłów - czerwiec 2015 Ścieżka Zmysłów - czerwiec 2017 Łączka Kwiatowa i Hotel dla Owadów Łączka Kwiatowa - kwiecień 2016 Łączka Kwiatowa - czerwiec 2017 W bezpośrednim sąsiedztwie Ścieżki Zmysłów znajduję się Łączka Kwiatowa. To teren, na którym zostały wysiane nasiona roślin typowo łąkowych i polnych, tj. maki, chabry, osty, polne stokrotki oraz różnego rodzaju trawy. Na Łączce Kwiatowej pojawiają się także rośliny, które doskonale współgrają z całością. Można na niej dostrzec żółte kwiaty słonecznika, bordowe szarłaty czy kwiaty przymiotna białego. Łączka Kwiatowa jest również miejscem przyciągającym owady. W okresie kwitnięcia roślin pojawiają się pszczoły i trzmiele. Miejsce to w swej prostocie łączy elementy estetyczne z dydaktycznymi. Uczniowie mogą obserwować zmieniające się rośliny oraz przylatujące owady. Poza tym Łączka wabi swoją różnorodnością i magią zmieniających się barw. Na Łączce Kwiatowej ustawiony został także Hotel dla Owadów, w którym umieszczono Skrzynkę dla Motyli. Posadzono również na niej budleję - krzew wabiący motyle. Łączka Kwiatowa - wrzesień 2017
Leśny Zakątek Tuż za Łączką Kwiatową znajduje się Leśny Zakątek. Jest to element ogrodu, w którym posadzono podstawowe gatunki drzew i roślin leśnych oraz utworzono podłoże przypominające swym wyglądem runo leśne. W Leśnym Zakątku można zobaczyć modrzewie, brzozy, sosny, dęby, graby, cis i jarzębiny. Poza tym wśród wyżej wymienionych drzew rosną poziomki, jeżyny, konwalie, zawilce, przylaszczki, dziewanny, paprocie i typowo leśne trawy. Całość dopełniają omszałe kawałki drzew, nieduże skały oraz porozrzucane drobne patyki, szyszki i huby. Leśny Zakątek pozwala uczniom w prosty sposób rozpoznawać podstawowe gatunki drzew i roślin typowo leśnych. Pozwala on im także zrozumieć specyfikę lasu jako miejsca, w którym człowiek spotyka się z przyrodą. Leśny Zakątek - kwiecień 2016 Leśny Zakątek - wrzesień 2017 Wiejski Zakątek Wiejski Zakątek to miejsce poświęcone kwiatom, które jeszcze nie tak dawno można było spotkać w wiejskich, przydomowych ogródkach. Całościowym przygotowaniem tej części ogrodu zajęli się rodzice. To oni w ciągu kilku dni utworzyli miejsce, które w okresie kwitnięcia kwiatów zachwyca różnorodnością i niezwykłą kolorystyką. Można w nim zobaczyć, malwy, dalie, georginie, mieczyki, cenie, róże, niezapominajki, maciejkę, rudbekie, krokusy, przebiśniegi. Rośliny w Wiejskim Zakątku zostały posadzone w taki sposób, aby kwitły praktycznie przez cały okres wegetacji, od wczesnej wiosny, po późną jesień. Wiejski Zakątek - maj 2017 Wiejski Zakątek - wrzesień 2017 Wiejski Zakątek - wrzesień 2017
Oczko wodne Oczko Wodne - maj 2017 W niedalekim sąsiedztwie Wiejskiego Zakątka utworzyliśmy Oczko Wodne, które otaczają różne gatunki traw. Wykonaniem Oczka Wodnego zajęli sie zarówno rodzice, jak i uczniowie. W pierwszej kolejności wykopany został dół, w którym umieszczono piętrowy zbiornik. Tą częścią prac zajęli się uczniowie pod nadzorem pana Ryszarda Sójki i Huberta Ostojskiego. Następnie, gdy zbiornik został po brzegi wypełniony wodą, rodzice posadzili w nim różne gatunki roślin wodnych, wśród których królują białe lilie wodne. Zależało nam na stworzeniu miejsca, w którym utworzy się samoistnie swoisty mikroklimat właściwy małym zbiornikom wodnym. Myślę, że cel osiągnęliśmy. W czasie wakacji w roku 2017 Oczko Wodne pozyskało pierwszych mieszkańców. Zadomowiły się w nim żaby, ślimaki i wodne pająki. Oczko Wodne - wrzesień 2017 Ogród Ziołowo - Warzywny Tuż obok Oczka Wodnego znajduje się dość niezwykła skalno-drewniana kompozycja. Jest to Ogród Ziołowo- Warzywny. Ogród stanowi nietypową budowlę. Jego szkielet wykonany został z różnorodnych głazów. W najszerszej jego części posadzono zioła, w częściach węższych zboża i rośliny o właściwościach leczniczych. Tuż przed ogrodem wybudowano z głazów miejsce kształtem przypominające koło, w którym posadzono miętę. Dopełnienie całego ogrodu stanowi wysypane drobnym kruszywem podłoże. W ogrodzie posadzono: estragon, lubczyk, szałwię, oregano, szczawik krwisty, tymianek, jarmuż, rokitnik, różne gatunki mięty oraz kocimiętkę, pszenicę, jęczmień, żyto, owies, malwy i nasturcje. Tuż przed skalną kompozycją znajdują się skrzynie, które stanowią ogród warzywny. Obecnie znajdują się w nich warzywa, które wszyscy bardzo dobrze znamy: pory, selery, pomidorki koktajlowe, szczypior czosnkowy oraz pietruszka naciowa. Ogród Ziołowo - Warzywny przede wszystkim wabi różnorodnymi zapachami i kolorami. Jest także miejscem, w którym napotkać można w okresie wiosenno-letnim m.in. rusałkę osetnika, rusałkę pokrzywnika lub rusałkę admirała. Ogród Ziołowo - Warzywny - lipiec 2016 Ogród Ziołowo-Warzywny - lipiec 2016 Ogród Ziołowo - Warzywny - wrzesień 2016
Lapidarium Ostatnim elementem Szkolnego Ogrodu Dydaktycznego jest Lapidarium, w którym zgromadzono głównie skały magmowe, metamorficzne i osadowe. Powstało ono przed szkołą w miejscu dawnego trawnika. Obszar lapidarium wyznacza niewielki prostokąt. Jednak w zupełności wystarczył on na to, aby zgromadzić na nim wiele okazów skalnych. Prace nad lapidarium rozpoczęły się późną wiosną 2015 roku. Wówczas przygotowane zostało podłoże (wymiana ziemi, usytuowanie gniazd) oraz przywieziono wcześniej wybrane okazy skalne. W okresie wakacyjnym w roku 2015 dokończono prace, czyli wyłożono podłoże kruszywem drobnym oraz przy użyciu specjalistycznego sprzętu ustawiono w odpowiednich konfiguracjach okazy skalne. Są one pogrupowane zgodnie z typem. W Lapidarium zgromadzono liczne głazy narzutowe. Pierwszą grupę stanowią granity i granitoidy, drugą gnejsy, trzecią piaskowce, czwartą wapienie, piątą rudy darniowe, szóstą zaś porfiry. Poza wyżej wymienionymi skałami, w lapidarium znajdują się bazalty, diabazy i opoki. Dodatkowym elementem lapidarium jest skupisko różnych niedużych skał pozwalające uczniom kształtować wiedzę i umiejętności w rozpoznawaniu okazów skalnych. Wszystkie skalne okazy pochodzą z okolicznych Słonecznika: Kopalni Kruszywa w Rąbitach koło Zalewa, Gospodarstwa Rolnego w Wenecji, posiadłości Pana Piotra Kołconia i Państwa Elżbiety i Jana Nowocin. Lapidarium - październik 2015 Lapidarium - wrzesień 2017 Gnejsy Piaskowce Granity i granitoidy Ruda darniowa