20 lat działalności PFHBiPM Szanowni Państwo, Obchodzimy dzisiaj piękny i bogaty w wydarzenia Jubileusz 20 lecia powstania i działalności Polskiej Federacji Hodowców Bydła i Producentów Mleka. 20 lat temu, 11 marca 1995 odbył się Założycielski Zjazd Polskiej Federacji Hodowców Bydła, na którym porozumiały się i zrzeszyły regionalne i wojewódzkie związki hodowców bydła. To historyczne wydarzenie, zapoczątkowało powstanie na mapie gospodarczej i związkowej Polski, krajowej organizacji zrzeszającej hodowców bydła z całego kraju. Zjazd założycielski potwierdził, że hodowcy bydła postanowili budować swoją siłę i skuteczność nie w dzieleniu się a w jedności. Ta maksyma Federacji była zawsze Jej siłą od samego początku powstania. Jedność i współpraca oznaczały, że w szyldzie Federacji obok hodowców bydła powinni się również znaleźć producenci mleka. Tylko w ten sposób Federacja mogła stać się reprezentantem i rzecznikiem interesów całego środowiska bydła mlecznego. Dlatego też na III Walnym Zjeździe Federacji w 2003 r. do przyjętej nazwy Polska Federacja Hodowców Bydła, dodano drugi człon nazwy i Producentów Mleka, podkreślając w ten sposób nie tylko hodowlany, ale także branżowy charakter naszego Związku. Proces łączenia i jednoczenia się Federacji miał miejsce również w 2006 r kiedy to członkami Federacji stały się Związki Hodowców Bydła i Producentów Mleka z woj. Lubelskiego, Śląskiego i Świętokrzyskiego oraz Związek Hodowców Bydła Polskiego Czerwonego. Dzisiaj Federacja zrzesza 18 regionalnych związków hodowców bydła i producentów mleka i 2 krajowe związki rasowe. Liczy 11.000 członków. Pozwólcie, że w tym miejscu przypomnę słowa, które wypowiedziałem 20 marca br. na X Sprawozdawczo Wyborczym Zjeździe Federacji: Dzisiaj Polska Federacja Hodowców Bydła i Producentów Mleka stała się i tak jest postrzegana, nie tylko w kraju ale również w Europie i świecie, jako bardzo prężna, nowoczesna, dynamicznie rozwijającą się, uznawana i szanowana organizacja, zrzeszająca hodowców i producentów bydła mlecznego z całego kraju. Dzisiaj możemy powiedzieć o sobie, że jesteśmy aktywnymi i wiarygodnymi partnerami, a także uczestnikami krajowych i międzynarodowych organizacji oraz stowarzyszeń, zajmujących się rynkiem mleka, hodowlą i oceną bydła. Jesteśmy również wiarygodnymi partnerami władz, zarówno na szczeblu krajowym jak też regionalnym, w rozwiązywaniu 1
żywotnych problemów dotyczących rolnictwa i gospodarki żywnościowej, a zwłaszcza hodowli bydła i produkcji mleka. Utrzymujemy bardzo dobrą i ścisłą współpracę z instytucjami oraz związkami branżowymi innych gatunków zwierząt gospodarskich. Nasze pozytywne zmiany i osiągnięcia dostrzegły również i doceniły pracownicze związki zawodowe. Na wniosek jednego z nich NSZZ Solidarność przyznano nam Certyfikat Pracodawca Przyjazny Pracownikom. To szczególne wyróżnienie, wspólnie z Dyrektorem Federacji Stanisławem Kautzem, miałem możliwość odebrać w 2013 r, z rąk Prezydenta RP Bronisława Komorowskiego. Dodam, że wyróżnienie to promujące dobre praktyki w zakładach pracy objęło tylko 22 pracodawców, w tym jedynego z branży rolniczej czyli PFHB i PM. Szanowni Państwo, Nikt nam tak prężnej organizacji nie podarował, musieliśmy ją stworzyć sami, wypełnić ją naszą aktywnością i skutecznością. Musieliśmy swoim codziennym zaangażowaniem, osiągnięciami i dokonaniami, udowadniać, że można nam zaufać i powierzać coraz poważniejsze obowiązki i zadania. Tylko w ten sposób mogliśmy: 1. Skutecznie wypełniać rolę reprezentanta i obrońcy interesów hodowców bydła i producentów mleka, 2. Walczyć o pełne uspołecznienie hodowli bydła poprzez przejęcie ksiąg hodowlanych, oceny krów, oceny typu i pokroju, 3. Walczyć o prawa właścicielskie bądź pakiet większościowy prywatyzowanych spółek inseminacyjnych, 4. Angażować się w walkę o stabilny i bezpieczny rynek mleka, 5. Wypowiadać się i opiniować procedowane dokumenty dotyczące tworzonego prawa hodowlanego, rynku mleka, zdrowotności zwierząt, zagadnień związanych z hodowlą i produkcją mleka. Wszystkie te wyzwania, pomimo naszej determinacji i aktywności, nie były łatwe do zrealizowania, między innymi ze względu na obawy i wątpliwości administracji rządowej co do naszych kompetencji i kwalifikacji, a także z uwagi na ułomności naszego prawa hodowlanego pozbawionego zapisów o uspołecznieniu hodowli i przekazaniu jej hodowcom. Z powyższych względów, kluczowa dla nas kwestia, jaką było uspołecznienia hodowli, nie mogła być zrealizowana, tuż po naszym powstaniu, bo nie było podstaw prawnych w uchwalonej w 1997 r Ustawie o organizacji hodowli i rozrodzie zwierząt 2
gospodarskich do tego, by Związki Hodowców mogły się ubiegać o przejęcie ksiąg hodowlanych czy też oceny krów. Dopiero nowelizacja tej ustawy w 2003, dzięki naszym staraniom, wprowadziła stosowny zapis, dzięki któremu i pozytywnej decyzji ówczesnego Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z datą 1 lipca 2004 r do Federacji trafiło prowadzenie ksiąg zwierząt hodowlanych. Dwa lata później 1 lipca 2006 r, nastąpiło kolejne historyczne wydarzenie, polegające na przekazaniu PFHB i PM: prowadzenia oceny krów bydła mlecznego i mięsno-mlecznego publikowania wyników tej oceny prowadzenia laboratoriów oceny mleka prowadzenia systemu teleinformatycznego SYMLEK na potrzeby oceny bilansowania potrzeb i możliwości produkcyjnych w hodowli zwierząt prowadzenia specjalistycznych szkoleń dla osób prowadzących ocenę wartości użytkowej oraz wydawanie zaświadczeń w tym zakresie ustalania założeń krajowych programów hodowlanych W ten oto sposób pełne uspołecznienie hodowli stało się faktem, a Federacja największym związkiem branżowym w Polsce, zatrudniającym ponad 1000 pracowników. Wkrótce po ocenie, 1 lipca 2007 r do Federacji trafiła grupa klasyfikatorów, zajmujących się oceną typu i pokroju bydła. Dzisiaj walczymy o powierzenie nam szacowania wartości hodowlanej bydła w odniesieniu do materiału żeńskiego i męskiego. Mam nadzieję, że i ta walka zakończy się dla nas sukcesem. Nie udało się nam niestety wejść w posiadanie spółek inseminacyjnych bądź zdobyć ich pakiet większościowy, mimo że tej problematyce, zwłaszcza w ostatniej kadencji 2011 2015 poświęciliśmy najwięcej czasu i starań. Niestety prywatyzacja ta i to nie z naszej winy czy opieszałości, potoczyła się w kierunku niezgodnym z oczekiwaniami hodowców. Przejęcie przez Federację zadań związanych z prowadzeniem ksiąg, oceny krów czy też oceny typu i pokroju bydła, bardzo nas wzmocniło na arenie krajowej i międzynarodowej, ale również bardzo nas uskrzydliło i zmotywowało do jeszcze intensywniejszych działań na rzecz: 1. Rynku mleka, 1. Doskonalenia oceny i hodowli bydła, 2. Tworzenia i rozwijania nowych usług zarówno w hodowli jak też ocenie, 3. Inwestowania w zakup nieruchomości i tworzenia nowych, własnościowych siedzib PFHB i PM, 4. Rozwiązywania problemów nurtujących hodowców bydła i producentów 3
mleka, 5. Budowania pozycji, prestiżu i pozytywnego wizerunku PFHB i PM na arenie krajowej i międzynarodowej. Rynek mleka zawsze był dla nas bardzo ważną sprawą, jako klucz do naszego bezpieczeństwa ekonomicznego, stabilności naszych dochodów i godziwego życia naszych rodzin. Poświęciliśmy mu sporo miejsca i czasu, angażując się w różnego rodzaju przedsięwzięcia, na terenie kraju i na forum UE, obejmujące również promocję mleka i produktów mlecznych. Broniąc rynku mleka, byliśmy organizatorami bądź uczestnikami akcji protestacyjnych w Polsce i poza granicami kraju, między innymi w Brukseli, Pradze, Berlinie, Luksemburgu, Zurychu, Brnie. Bardzo intensywnie zabiegaliśmy na Forum UE i w kraju, o zmniejszenie, bądź eliminację konsekwencji związanych z przekroczeniem kwot mlecznych. Nie wszystko niestety udało się nam załatwić po naszej myśli, bo nie wszystko zależy od nas. Z przykrością muszę stwierdzić, że nasze wysiłki i starania o zdrowy i stabilny rynek mleka w Polsce, nie przyniosły nam w pełni oczekiwanych rezultatów, między innymi dlatego, że kluczowe rozstrzygnięcia wyznaczane były zmianami i tendencjami na światowym rynku mleka i prawodawstwem Komisji Europejskiej. Pomimo istnienia tych niezależnych od nas korelacji, nadal będziemy monitorować i analizować rynek mleka w Polsce, chociażby ze względu na uwolnienie kwot mlecznych. Szanowni Państwo, Przejęcie oceny zapoczątkowało bardzo intensywny proces działań na rzecz rozwoju populacji ocenianej, doskonalenia jej jakości, rozwoju nowych usług w ramach prowadzonej oceny, stwarzania hodowcom nowych narzędzi do zarządzania stadem. Zaczęliśmy od ubiegania się o członkowstwo w ICAR, by potwierdzić międzynarodowe standardy prowadzenia oceny krów. W czerwcu 2007 r PFHB i PM stała się członkiem ICAR a w grudniu 2010 r otrzymała Certyfikat, przedłużony do 2016 r, potwierdzający międzynarodowe standardy w ocenie krów i laboratoriach oceny mleka a także identyfikacji i rejestracji populacji ocenianej. Nasze duże zaangażowanie w działalność ICAR, nagrodzone zostało powierzeniem nam organizacji Zgromadzenia Ogólnego, które odbędzie się w dniach 10 12 czerwca br. w Krakowie. Nie ukrywam, że jest to bardzo duże 4
wyróżnienie nie tylko dla nas, ale również dla naszego kraju. Podobne wyróżnienie a zarazem potwierdzenie naszej istotnej roli w międzynarodowych strukturach hodowlanych, znalazło swoje odbicie w powierzeniu Polskiemu Związkowi Hodowców Bydła Simentalskiego organizacji w 2016 r KONGRESU ŚWIATOWEJ i EUROPEJSKIEJ FEDERACJI BYDŁA SIMENTALSKIEGO. Budując nowoczesną i docelową strukturę organizacyjną oceny krów, musieliśmy w latach 2009 2013, na mocy Uchwały ówczesnego Zarządu, przeprowadzić niezbędną restrukturyzację tego Działu, mającą na celu obniżenie ponoszonych kosztów, między innymi poprzez zmniejszenie liczby laboratoriów oceny mleka, dokonane zmiany w dokumentacji hodowlanej, administracji i kadrach. Jednym z głównych zadań po przejęciu oceny było rozwijanie ilościowe i jakościowe populacji aktywnej. Na przestrzeni lat 2006 2015 ocena osiągnęła stan 749.427 krów i wzrosła o 228.761 krów tj. o 44 %, przy czym największy wzrost miał miejsce w 2014 r i wyniósł 54.211 krów. Zwiększyło się procentowe objęcie krów oceną z 19,45 % w 2006 r do 32,91 % w 2014 r. Wzrosła również przeciętna wydajność krów ocenianych z 6.664 kg w 2006 r do 7.582 kg w 2014 r. Wyniki te potwierdzają rosnący każdego roku potencjał oceny, zarówno w odniesieniu do ilości jak też wydajności krów ocenianych. Chciałbym w tym miejscu podkreślić pozytywną rolę i podziękować Spółdzielniom Mleczarskim za finansowe wspieranie hodowców i Federacji w działaniach na rzecz rozwoju populacji ocenianej. Obok wzrostu oceny, wypełniając oczekiwania hodowców, doskonaląc narzędzia do zarządzania stadem, uruchomiliśmy nowe usługi takie jak : 1. Hodowca one-line 2. Program DoKO 3. Wskazywanie subklinicznej ketozy 4. Doradztwo żywieniowe i ekonomiczne 5. Nowy Indeks PF Być może, do tych nowych usług dołączy kolejna, która aktualnie jest w trakcie badań a która nazywałaby się wskazywanie subklinicznej kwasicy krów. Bardzo ważnym wydarzeniem w ocenie krów, usprawniającym jej jakość i skuteczność, było wyposażenie zootechników w 442 samochody Skoda Citigo oraz urządzenia PDA do elektronicznej rejestracji danych podczas próbnego udoju. Od stycznia 2014 roku, białe Skody Citigo opatrzone logiem PFHBiPM 5
wykorzystywane są już na terenie całej Polski, w pracy terenowej związanej z oceną wartości użytkowej bydła. Obok doskonalenia usług w ocenie krów jako organizacja zawsze przywiązywaliśmy dużą uwagę do właściwego traktowania, wyróżniania i nagradzania hodowców za Ich osiągnięcia hodowlane. Nigdy nie mieliśmy wątpliwości, że głównymi podmiotami w prowadzeniu oceny, zwłaszcza po jej uspołecznieniu, zawsze byli i są hodowcy. To Oni, Ich zwierzęta, Ich osiągnięcia hodowlane, zawsze były i będą wizytówką Federacji, a także wizytówką Polski na arenie krajowej i międzynarodowej. Zasługują więc w pełni na to, by Ich codzienna, uciążliwa, nie zawsze właściwie opłacana praca, zostały dostrzeżone i nagrodzone, nie tylko na szczeblu regionalnym ale także krajowym. Z powyższych względów w kalendarzu krajowym, obok organizowanych już od lat Ogólnopolskich Wystaw Hodowlanych pojawiły się dwie nowe uroczystości o nazwie Mleczna Gala i przyznawanie pamiątkowych grawertonów właścicielom krów, które przekroczyły wydajność życiową 100 tys. kg mleka. Szanowni Państwo, Duże zmiany nastąpiły w hodowli bydła. Opłacalna produkcja mleka to nie tylko dobre żywienie i użytkowanie ale również dobra genetyka. Stąd tak ważna zawsze była i jest realizacja krajowych programów hodowlanych, doskonalenie obowiązujących indeksów hodowlanych, rozwijanie technologii genomowej. Nie ukrywam, że łatwiej byłoby nam jako Federacji, realizować wszystkie te zadania w roli właściciela sprywatyzowanych Spółek Inseminacyjnych. Niestety jak już wspomniałem pomimo wkładanego przez nas olbrzymiego wysiłku i zaangażowania, prywatyzacja inseminacji nie potoczyła się po naszej myśli. Nie jesteśmy właścicielami Spółek Inseminacyjnych i nie posiadamy pakietu większościowego, mimo, że w latach 2011 2014, nabyliśmy 49.794 udziałów prywatyzowanych spółek inseminacyjnych na łączną kwotę 3.575.198 zł. Na szczęście utrata spółek inseminacyjnych nie podcięła nam skrzydeł, podejmujemy nowe działania w sferze genomiki i szacowania wartości hodowlanej bydła, z myślą o utrzymaniu poziomu polskiej hodowli na arenie krajowej i międzynarodowej. Najpierw jako Federacja staliśmy się członkiem krajowego konsorcjum Genomika Polska, a następnie poprzez to konsorcjum w dniu 26 październiku 6
2012 r zostaliśmy członkiem Eurogenomicsu ( EG ), w którym mam możliwość reprezentowania Hodowców w Zarządzie tego konsorcjum. W styczniu 2014 zorganizowana została, w Poznaniu, konferencja pt. Rewolucja genomowa w selekcji bydła mlecznego która uświadomiła nam, a może potwierdziła nasze obawy, że świat nam ucieka, że nie mamy innego wyjścia jak dążyć za wszelką cenę, nawet samodzielnie, do rozwoju tej technologii. Tego oczekują od nas nasi hodowcy, a my mamy obowiązek te oczekiwania spełnić. W lipcu 2014 opracowany został, przy udziale Rady Hodowlanej, NOWY KRAJOWY PROGRAM HODOWLANY DLA BYDŁA rasy polskiej holsztyńskofryzyjskiej, przyjęty przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, który uwzględnia genomową ocenę wartości hodowlanej w selekcji materiału żeńskiego i męskiego oraz zmodyfikowany indeks PF, z wartością hodowlaną dla długowieczności. W sierpniu 2014 Polska uznała za oficjalną, genomową ocenę wartości hodowlanej buhajów rasy polskiej holsztyńsko-fryzyjskiej. W marcu 2015 r PFHBiPM otwiera w Parzniewie na potrzeby całego kraju, Laboratorium Genetyki Bydła, którego celem jest genotypowanie materiału żeńskiego, dla osiągnięcia szybszego tempa postępu genetycznego. Oficjalne otwarcie, tego bardzo nowoczesnego i dobrze wyposażonego Laboratorium Genetyki Bydła, nastąpiło w dniu 5 marca br. podczas posiedzenia Zarządu Federacji. Trudno byłoby mówić o ciągłości i perspektywie hodowli bydła, bez zaangażowania młodych hodowców. W czerwcu 2012 r na posiedzeniu Zarządu omówiona została sprawa celów, sposobu finansowania i formalnych aspektów organizacji klubów młodych hodowców bydła, w takich krajach jak: Niemcy, Wielka Brytania i Szwajcaria. Odczuwalny wzrost zainteresowania naszej młodzieży działalnością klubów młodych hodowców w krajach zachodnich, przyczynił się do powstania w 2013 r, na Podlasiu, pod egidą Podlaskiego Związku Hodowców i Producentów Mleka pierwszego w Polsce,, oficjalnego klubu młodego hodowcy. Szanowni Państwo, Dużą wagę jako Federacja przywiązywaliśmy do zakupu i tworzenia nowych siedzib własnościowych. Na przestrzeni tych 20 lat a właściwie 7
ostatnich 9 ciu liczonych od przejęcia oceny krów, zamieniliśmy prawie wszystkie użyczone nam wraz z oceną siedziby naszych jednostek terenowych na własnościowe, wyremontowane bądź od podstaw wybudowane, nowoczesne obiekty w których swoje siedziby mają Regionalne Związki Hodowców Bydła i Producentów Mleka, Regiony Oceny, Oddziały i Laboratoria Oceny Mleka. Takie nowoczesne nasze obiekty własnościowe powstały w Jeżewie Starym, Parzniewie, Kobiernie, Minikowie, Rzgowie i Dorotowie. Było to możliwe dzięki dodatkowym opłatom jakie ponieśli Hodowcy bydła będący pod oceną. Chciałbym w tym miejscu, przy okazji naszego Jubileuszu serdecznie Wam za tę pomoc podziękować. Wiele wysiłku włożyliśmy w przywrócenie w Polsce uboju rytualnego i wykonywania uboju z konieczności a także opiniowanie dokumentów tworzonego i procedowanego prawa hodowlanego. Nie sposób również nie wspomnieć podczas naszego Jubileuszu o pięknej inicjatywie i tradycji, która pojawiła się w naszych Regionalnych Związkach i która nadal jest kontynuowana, a polega na fundowaniu, święceniu i uroczystym wręczaniu sztandarów. Takie wydarzenia miały miejsce: 1. W Pułtusku, w 2012 r w odniesieniu do Mazowieckiego Związku Hodowców Bydła i Producentów Mleka. 2. W Olsztynie również w 2012 r w odniesieniu do Warmińsko- Mazurskiego Związku Hodowców Bydła Mlecznego. 3. W Kobiernie w 2013 r w odniesieniu do Wielkopolskiego Związku Hodowców i Producentów Bydła. 4. W Rzgowie w 2014 r w odniesieniu do Łódzkiego Związku Hodowców Bydła. Chciałbym tutaj dodać, że ta uroczystość miała szczególny charakter, gdyż obok poświęcenia sztandaru połączona była z odsłonięciem tablicy upamiętniającej działalność śp. Stefana Glonka, współzałożyciela PFHBiPM, wiceprezydenta PFHB i PM, wieloletniego prezesa ŁZHB. Federacja zawsze otwarta była na współpracę z krajowymi i międzynarodowymi organizacjami zajmującymi się hodowlą bydła. W latach 1995 2015 nawiązaliśmy kontakty i spotykaliśmy się w Biurze w Warszawie z delegacjami USA, Nowej Zelandii, Litwy, Łotwy, Finlandii, Czech, Grecji, Europejskiej Rady Mleka ( EMB ), Bretanii nt. wzajemnej współpracy, uspołecznienia, organizacji 8
i funkcjonowania hodowli bydła w Polsce. Jako organizacja prowadząca księgi staliśmy się członkiem Światowej Federacji oraz Europejskiej Konfederacji Holsztyńskiego Bydła Czarno-Białego i Czerwono-Białego. W 2009 roku, jako PFHB i PM, podpisaliśmy dwustronne porozumienie z Amerykańskim Związkiem Hodowców Bydła Holsztyńsko-Fryzyjskiego w zakresie wzajemnej współpracy, uznawania ksiąg hodowlanych bydła i wymiany informacji hodowlanych. Szanowni Państwo. Jak na 20 to letni okres działalności udało nam się sporo osiągnąć i dokonać, chociaż mamy świadomość, że nadal czeka nas ciężka praca. Musimy nadal: 1. Kontynuować starania na rzecz przyjmowania nowych obór i wzrostu populacji ocenianej. 2. Doprowadzić do przejęcia prowadzenia oceny wartości hodowlanej i utworzenia centrum strategicznego genetyki bydła mlecznego. 3. Kontynuować badania na rzecz możliwości wskazywania kwasicy u bydła 1) Uruchomić drugie obok Kobierna LABORATORIUM ANALIZY PASZ W JEŻEWIE STARYM. 2) Zautomatyzować LABORATORIA OCENY MLEKA. 3) Rozbudować świadczenie usług niezależnych: doradztwo rolno hodowlane, żywieniowe, ekonomiczne dotyczące produkcji mleka w gospodarstwie. 4) Doskonalić USŁUGĘ KETOZOWĄ poprzez zwiększenie precyzji diagnozowania stanu zdrowotnego krów. 5) Opracować metody SZACOWANIA I PRZEWIDYWANIA WYDAJNOŚCI LAKTACYJNYCH NA PODSTAWIE KRZYWYCH LAKTACJI. 6) Opracować program STADO on LINE jako internetowy program wspierający zarządzanie stadem. 7) Rozwijać usługi w zakresie genotypowania bydła, zwłaszcza materiału żeńskiego. 8) Opracować i wdrożyć nowe programy hodowlano - informatyczne, pomagające w zarządzaniu stadem, np. pt. Bilans genetyczny stad ocenianych. 9) Doprowadzić do uruchomienia i wdrożenia programu zwalczania chorób wirusowych u bydła typu IBR/IPV oraz BVD/MD. Myślę więc, że do kolejnego Jubileuszu pracy nam nie zabraknie. 9
Szanowni Państwo, Na zakończenie chciałbym serdecznie podziękować wszystkim Regionalnym Związkom Hodowców Bydła i Producentów Mleka, Członkom Prezydiów i Zarządów Federacji, Członkom Komisji Rewizyjnych i Sądów Koleżeńskich w latach 1995 2015. Nie sposób dzisiaj wymienić wszystkich Hodowców, zasłużonych dla powstania i rozwoju Federacji, ale pozwólcie że szczególnie ciepło podziękuję Prezydentom pierwszej i drugiej kadencji naszej Federacji, Panu Krzysztofowi Banachowi i Andrzejowi Strzyżewskiemu. Sam miałem honor i przyjemność pełnić godną i zaszczytną funkcję Prezydenta PFHB i PM w kolejnych 3 kadencjach w latach 2003 2015. Było to dla mnie bardzo duże wyróżnienie i ogromna satysfakcja. Serdecznie dziękuję wszystkim pracownikom Federacji w okresie minionych 20 lat, na czele z Dyrektorem Federacji Stanisławem Kautzem za zaangażowanie, bardzo owocną i konstruktywną współpracę, budowanie pozytywnego wizerunku Federacji, za rzetelne wykonywanie przez pracowników swoich obowiązków i profesjonalną obsługę Hodowców. Jeszcze raz pragnę podkreślić, że byłem i jestem dumny z faktu, że miałem możliwość i przyjemność przez 3 kadencje współpracować, z tak znakomitym gronem hodowców i współpracowników. Serdecznie dziękuję Panu Markowi Sawickiemu Ministrowi Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Jego poprzednikom za uspołecznienie polskiej hodowli bydła, za wspieranie naszych działań w kraju i na forum Unii Europejskiej. Chciałbym również serdecznie podziękować wszystkim instytucjom, agencjom, związkowym organizacjom krajowym i zagranicznym, instytutom rolniczym, instytutom naukowym i badawczym, za wieloletnią i owocną współpracę, za wspieranie naszych działań w zakresie uspołecznienia, funkcjonowania i rozwoju hodowli bydła mlecznego w Polsce. Zawsze podkreślałem, że razem możemy zrobić wiele, osobno nic. Życzę Wam wszystkim i każdemu z Was z osobna, Waszym Rodzinom, przyjaciołom i znajomym, w dniu tak ważnego i pięknego Jubileuszu, wszystkiego najlepszego, dobrego zdrowia, samopoczucia, pomyślności w życiu osobistym i sukcesów w pracy zawodowej. Dziękuję za uwagę. 10
Leszek Hądzlik, prezydent PFHBiPM 11