LLU 4101-19-02/2012 P/12/180 WYSTĄPIENIE POKONTROLNE

LLU 4101-19-02/2012 P/12/180 WYSTĄPIENIE POKONTROLNE

I. Dane identyfikacyjne kontroli Numer i tytuł kontroli Jednostka przeprowadzająca kontrolę P/12/180 Recykling pojazdów wycofanych z eksploatacji. Najwyższa Izba Kontroli Delegatura w Lublinie Kontroler Janusz Rybaczek, główny specjalista kontroli państwowej, upoważnienie do kontroli 1 nr 83677 z dnia 19 października 2012 r. (dowód: akta kontroli str. 1-2) Jednostka kontrolowana Kierownik jednostki kontrolowanej Przedsiębiorstwo Handlowo-Usługowe KOT&W s.c., 22-550 Werbkowice ul. Piłsudskiego 37. Piotr Kot - współwłaściciel, Andrzej Kot współwłaściciel. 2 (dowód: akta kontroli str. 3-12) Ocena ogólna II. Ocena kontrolowanej działalności Najwyższa Izba Kontroli ocenia pozytywnie 3 działalność kontrolowanej jednostki w zbadanym zakresie, mimo stwierdzonych nieprawidłowości. Uzasadnienie oceny ogólnej Powyższa ocena ogólna wynika z ocen cząstkowych działań kontrolowanej jednostki w obszarach objętych kontrolą. Formułując ocenę pozytywną NIK uwzględniła w szczególności: spełnianie określonych przepisami prawa minimalnych wymagań dla stacji demontażu pojazdów, przestrzeganie przepisów o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji, uzyskanie w latach 2010-2011 określonych ustawowo poziomów odzysku i recyklingu odpadów pochodzących ze zdemontowanych pojazdów, prawidłową realizację obowiązku sporządzenia rocznych sprawozdań o pojazdach wycofanych z eksploatacji, spełnienie warunków przy ubieganiu się o dopłatę do stacji demontażu pojazdów i zgodne z przepisami złożenie wniosków w tym zakresie. Nieprawidłowości dotyczyły: niezgodnej z katalogiem odpadów 4 klasyfikacji odpadów powstających w separatorze substancji ropopochodnych i okresowego braku dostępu do separatora, niezalegalizowania przez okres ponad 9 miesięcy wagi służącej m.in. do ważenia przyjmowanych do demontażu pojazdów jak i przekazywanych odpadów. III. Opis ustalonego stanu faktycznego 1 Przeprowadzonej w firmie KOT&W s.c. na podstawie art. 2 ust. 3, w związku z art. 5 ust. 3 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o Najwyższej Izbie Kontroli (Dz. U. z 2012 r., poz. 82 ze zm.). 2 Do 30 września 2011 r. współwłaścicielem firmy KOT&W w Werbkowicach był Józef Wiercigroch. 3 Najwyższa Izba Kontroli stosuje 3-stopniową skalę ocen: pozytywna, pozytywna mimo stwierdzonych nieprawidłowości, negatywna. 4 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz. 1206). 2

Opis stanu faktycznego Przestrzeganie przepisów o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji 1.1. Przestrzeganie minimalnych wymagań dla stacji demontażu. Warunki, jakie powinna spełniać stacja demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji określa rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 28 lipca 2005 r. w sprawie minimalnych wymagań dla stacji demontażu oraz sposobu demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji 5. Przeprowadzone w dniu 5 listopada 2012 r. oględziny stacji demontażu pojazdów wykazały, że stacja ta: 1. znajduje się w całości na terenie utwardzonym i ogrodzonym, z zamykaną bramą wjazdową, 2. posiada separator 6 substancji ropopochodnych o przepustowości odpowiedniej dla potrzeb stacji, z automatycznym zamknięciem odpływu ścieków z separatora. Dostęp do niego, od strony stacji demontażu pojazdów, uniemożliwiał wysoko składowany złom, 3. jest wyposażona w wagę samochodową o skali ważenia do 60 Mg z ważnym świadectwem legalizacji do 31 maja 2013 r. Przez okres ponad 9 miesięcy 7 waga ta nie była jednak zalegalizowana, 4. ma wydzielone pomieszczenie biurowe do przyjmowania i obsługi osób przekazujących pojazdy, 5. posiada na wyposażeniu biura szafę metalową do przechowywania zaświadczeń o przekazaniu pojazdu oraz rejestrów ewidencji przyjętych do demontażu pojazdów. Na terenie stacji demontażu pojazdów stwierdzono wyodrębnione sektory: 1. przyjmowania pojazdów (rejon wagi do ważenia samochodów), 2. magazynowania pojazdów przyjętych do demontażu we wschodniej części terenu stacji, o powierzchni powyżej 200 m 2 (samochody były składowane wielopoziomowo, ale nie stwierdzono samochodów leżących w pozycji bocznej lub na dachu), 3. demontażu z pojazdów elementów i substancji niebezpiecznych, 4. demontażu z pojazdów przedmiotów wyposażenia i części nadających się do odzysku lub recyklingu, 5. magazynowania wymontowanych przedmiotów wyposażenia i części nadających się do ponownego użycia, 6. magazynowania odpadów pochodzących z demontażu pojazdów; sektor ten był wyposażony w pojemniki na odpady oznaczone tabliczkami z kodami odpadów. W hali demontażu pojazdów stwierdzono m.in. takie urządzenia jak: podnośnik samochodów, odsysarki substancji niebezpiecznych, urządzenie do demontażu kół, wiertarki, szlifierki, przecinarki, gazowe urządzenia spawalnicze. (dowód: akta kontroli str. 13-16) Stwierdzone w oględzinach warunki terenowe, organizacja stacji oraz jej wyposażenie w niezbędny sprzęt i urządzenia spełniały przepisy ww. rozporządzenia w sprawie minimalnych wymagań dla stacji demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji ( ). Nie zapewniono jednak: ciągłości legalizacji wagi 5 Dz. U. Nr 143, poz. 1206 ze zm. 6 Typu SWOK 6 DHF 106 E o przepustowości 6 l/sek. 7 Od 1 sierpnia 2010 r. do 11 maja 2011 r. 3

samochodowej - co naruszało obowiązujące przepisy prawa w tym zakresie 8, oraz stałego dostępu do separatora substancji ropopochodnych - niezbędnego do monitorowania prawidłowości jego pracy. Ustalone nieprawidłowości Waga samochodowa. do ważenia pojazdów przyjmowanych do stacji demontażu oraz przekazywanych odpadów nie była zalegalizowana (nie posiadała ważnego świadectwa legalizacji) w okresie od 1 sierpnia 2010 r. do 11 maja 2011 r. Nie spełniała więc wymagań określonych rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 31 stycznia 2008 r. w sprawie wymagań, którym powinny odpowiadać wagi nieautomatyczne oraz szczegółowego zakresu sprawdzeń wykonywanych podczas kontroli metrologicznej tych przyrządów pomiarowych 9. Na podstawie wskazań niezalegalizowanej wagi przyjęto ogółem 889 pojazdów (42% badanych) do stacji demontażu o łącznej masie 889,5 Mg i przekazano 715,8 Mg odpadów do recyklingu i odzysku. Piotr Kot - współwłaściciel firmy KOT&W s.c. wyjaśnił, że za legalizację wagi odpowiada on i jego brat Andrzej (współwłaściciel), a przyczyną jej niezalegalizowania w ww. okresie było przeoczenie faktu utraty ważności z dniem 31 lipca 2010 r. poprzedniego świadectwa legalizacji. Zgodnie z dokumentacją techniczną separatora prawidłowa jego eksploatacja wymaga okresowego usuwania powstałych w nim odpadów. W trakcie oględzin wykonanych w dniu 23 października 2012 r. dostęp do separatora uniemożliwiał 10 złom składowany na wysokość ok. 5 m. Wprawdzie dokumentacja czyszczenia separatora świadczy o przelewaniu wydobytego z niego oleju do beczek, to nie ujęto go jednak pod odpowiednim kodem (13 05 06* - olej z odwodnienia olejów w separatorach), określonym dla tego rodzaju odpadu w katalogu odpadów 11. Nie wykazywano również w ewidencji odpadów szlamów z odwodnienia oleju w separatorze (kod 13 05 02*), pomimo że katalog, o którym wyżej mowa, wyodrębnia te odpady, a decyzja Wojewody Lubelskiego 12, pozwalająca firmie KOT&W s.c. na wytwarzanie odpadów powstających w stacji demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji, określa dopuszczalne ich ilości do wytworzenia w ciągu roku. Piotr Kot wyjaśnił, że olej wydobywany z separatora substancji ropopochodnych wraz ze szlamem gromadzony był dotychczas wraz z innymi olejami silnikowymi zebranymi w procesie demontażu pojazdów. Odbiorca zużytych olejów (Rafineria Jedlicze S.A.) nie kwestionował stopnia ich zanieczyszczeń i kodu odpadu pod jakim je przyjmował. Było to przyczyną przeoczenia faktu, że olej i szlam z separatora stanowi oddzielne pozycje odpadów niż oleje pozyskane z silników przy demontażu pojazdów. Kilkudniowy brak dostępu do separatora był natomiast wynikiem chwilowego załamania cen złomu na rynku krajowym i zagranicznym, przez co wstrzymany został wywóz złomu, powodujący jego spiętrzenie na placu składowym. (dowód: akta kontroli str. 15-16, 263, 266) 8 Patrz następny akapit i przypis nr 9. 9 Dz. U. Nr 26, poz. 152. 10 W czasie kontroli przeprowadzanej przez WIOŚ (19 i 22 listopada) dostęp ten był właściwy. 11 Określony w załączniku do rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz. 1206.) 12 ŚiR.VII.6220/28/06 z 16 października 2006 r. 4

1.2. Wywiązywanie się z obowiązków określonych w art. 21 ustawy z dnia 20 stycznia 2005 r. o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji 13. Opis stanu faktycznego W latach 2010 2012 (do 30 września) w wyniku demontażu pojazdów, na podstawie ustawy o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji, Spółka pozyskała łącznie 36,305 Mg zużytych akumulatorów (kod odpadu 16 06 01*), z tego 14,028 Mg w 2010 r., 21,501 Mg w 2011 r. i 0,776 Mg w 2012 r. Do recyklingu przekazano w ww. okresie łącznie 32,546 Mg, z tego, 9,880 Mg w 2010 r., 21,890 Mg w 2011 r. i 0,776 Mg w 2012 r.) Przekazanie ww. ilości akumulatorów dokumentują karty przekazania zużytych baterii i akumulatorów potwierdzone przez firmy je przetwarzające 14 lub odbierające i transportujące 15 do zakładów przetwarzania, tj.: 1. ORZEŁ BIAŁY S.A. w Bytomiu (przetwarzający) 7,200 Mg (2010 r.), 2. BATERPOOL Sp. z o.o. w Katowicach (przetwarzający) 2,680 Mg (2010 r.), 3. SYNTOM S.A. w Warszawie (odbierający) 12,680 Mg (2011 r.), 4. P.H. MARYLKA Maria Filipiak w m. Sydół 23 powiat Zwoleń (odbierający) 9,210 Mg w 2011 r. i 0,776 Mg w 2012 r. Firmy ww. w poz. 1 i 2 posiadały decyzje właściwego terytorialnie wojewody wydane dla podmiotu przetwarzającego akumulatory. Na podstawie informacji uzyskanych 16 z firm wymienionych wyżej w poz. 3 i 4 ustalono, że: firma SYNTOM S.A. posiada ważną do 30 czerwca 2019 r. decyzję 17 Prezydenta Miasta Stołecznego Warszawy, na transport odpadów niebezpiecznych, w tym baterii i akumulatorów ołowiowych (kod 16 06 01*), z określeniem obszaru prowadzenia działalności w tym zakresie jako teren Rzeczypospolitej Polskiej. Odebrane przez tę firmę w 2011 r. akumulatory (12,680 Mg) od firmy KOT&W s.c. przekazane zostały do ich przetworzenia firmie ORZEŁ BIAŁY S.A. w Bytomiu, posiadającej pozwolenie 18 zintegrowane dla instalacji Zakładu Bytom do przetwarzania złomu akumulatorowego (kod 16 06 01*), P.H. MARYLKA posiada zezwolenie 19 na działalność w zakresie zbierania odpadów, w tym akumulatorów i baterii ołowiowych (kod 16 06 01*) na terenie powiatu zwoleńskiego. Posiada również zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie transportu odpadów innych niż niebezpieczne 20. Nie posiadała jednak zezwolenia na transport odpadów niebezpiecznych, w tym akumulatorów ołowiowych, z określonym obszarem tego rodzaju działalności na terenie całego kraju, transport akumulatorów odebranych przez P.H. MARYLKA od firmy KOT&W s.c. w Werbkowicach odbywał się faktycznie za pośrednictwem firmy Skup Akumulatorów SCT Sp. z o.o. w Warszawie (posiadającej uprawnienia do transportu akumulatorów ołowiowych), współpracującej z zakładem 13 Dz. U. Nr 25, poz. 202 ze zm. 14 Dotyczy akumulatorów przekazanych w 2010 r. 15 Dotyczy akumulatorów przekazanych w latach 2011-2012. 16 Uzyskane w trybie art. 29 pkt 2 lit. f ustawy o NIK - Dz. U. z 2012 r., poz. 82 ze zm. 17 Decyzja OS-II-MRO-76615/20-2/09 z dnia 24 lipca 2009 r. 18 Decyzja Wojewody Śląskiego ŚR-IV/6618/Byt/25/12/04 z dnia 18 października 2004 r. 19 Decyzja Starosty Zwoleńskiego nr RLOŚ.7644-0/8/2010 z dnia 13 kwietnia 2010 r. 20 Decyzja Starosty Zwoleńskiego nr RLOŚ.-O-7644/16/2006 z dnia 30 marca 2006 r., ze zmianą z 2.06.2010 r. 5

przetwarzania akumulatorów ORZEŁ BIAŁY S.A. w Bytomiu, pomimo że w ośmiu kartach przekazania odpadów P.H. MARYLKA wykazane zostało jako podmiot wykonujący transport akumulatorów i jako podmiot przejmujący te odpady, co Maria Filipiak (właścicielka P.H. Marylka) poświadczyła w tych kartach. (dowód: akta kontroli str. 19-69, 70-90) Na podstawie kart przekazania odpadów ustalono, że w latach 2011-2012 (do 11 września) firma KOT&W s.c. przekazała do P.H. MARYLKA łącznie 24,770 Mg akumulatorów, z tego: 9,986 Mg pozyskanych z pojazdów poddanych demontażowi na podstawie ustawy o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji, 5,180 Mg pozyskanych z demontażu pojazdów niepodlegających ww. ustawie, 9,604 Mg pozyskanych w ramach skupu złomu. Maria Filipiak z firmy Maria Filipiak P.H. MARYLKA w udzielonej informacji 21 stwierdziła, że jej firma nie posiadała w latach 2011-2012 uprawnień do transportu akumulatorów, a transport ten w imieniu jej firmy, na podstawie umowy handlowej, wykonywała firma Skup Akumulatorów SCT Sp. z o.o. w Warszawie, która posiada stosowną decyzję 22 na transport zużytych baterii i akumulatorów ołowiowych. (dowód: akta kontroli str. 19, 69, 84-95) W działalności kontrolowanej jednostki w przedstawionym wyżej zakresie nie stwierdzono nieprawidłowości. Uwagi dotyczące badanej działalności W ośmiu kartach przekazania odpadów firma KOT&W s.c. niezgodnie ze stanem faktycznym wykazała transport 24,770 Mg akumulatorów ołowiowych, będących odpadami niebezpiecznymi (kod 16 06 01*) wykazując jego wykonanie przez podmiot, który nie posiadał uprawnień do transportu odpadów niebezpiecznych. Faktycznie zaś transportująca te odpady firma, która nie została wykazana w karcie jako podmiot transportujący akumulatory, posiadała takie uprawnienia. Zgodnie z art. 28 ust. 1 i ust. 5 pkt 2 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach 23 - transport odpadów wymaga uzyskania zezwolenia ( ), w którym, określa się obszar prowadzenia działalności (w zakresie transportu odpadów). Piotr Kot wyjaśnił, że osobiście z bratem Andrzejem odpowiada za zgodne z ustawą o odpadach postępowanie w zakresie powierzania transportu odpadów niebezpiecznych, jakimi są zużyte akumulatory ołowiowe. Powierzenie w latach 2011-2012 transportu tych odpadów firmie P.H. MARYLKA wynikało z przekonania, że firma ta posiada stosowne zezwolenia w tym zakresie. Wyjaśniający stwierdził, że ani on, ani jego brat Andrzej nie weryfikował tych uprawnień, co jak się okazuje było błędem. Wystawiająca karty przekazania odpadów (w imieniu firmy KOT&W s.c.) [.] 24 wyjaśniła, że wpisywała do tych kart firmę P.H. MARYLKA jako podmiot transportujący odpady po wcześniejszych uzgodnieniach telefonicznych w zakresie 21 Uzyskanej w trybie art. 29 pkt 2 pkt. f ustawy o NIK - Dz. U. z 2012 r., poz. 82 ze zm. 22 Decyzja nr 335/OŚ/2010 wydana przez Prezydenta Miasta Stołecznego Warszawy. 23 Dz. U. z 2010 r. Nr 185, poz. 1243 ze zm. 24 Usunięto z uwagi na art. 5 ust. 2 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. Nr 112, poz. 1198 ze zm.) 6

ich przejęcia i transportu. Nie miała jednak udokumentowanej wiedzy na temat faktycznych uprawnień firmy P.H.MARYLKA zarówno w zakresie transportu, jak i odbioru odpadów w świetle wymaganych przepisami ustawy o odpadach uprawnień dla tego rodzaju działalności oraz nie wiedziała, że transport odpadów wykonywała inna firma, o czym P.H. MARYLKA nie informowała. (dowód: akta kontroli str. 68, 84-90, 264, 266) Opis stanu faktycznego 1.3. Ilości pojazdów przyjętych przez stację demontażu. Zgodnie z wymogiem art. 26 ustawy o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji prowadzono ewidencję wydanych zaświadczeń, które przechowywano w metalowej szafie. Według tej ewidencji - do stacji demontażu przyjęto w latach 2010-2012 (do 30 września) 2 367 pojazdów wycofanych z eksploatacji (wszystkie kompletne) 25, w tym: 2 098 pojazdów podlegających ustawie o recyklingu, z tego: 954 pojazdy w 2010 r., 1 098 w 2011 r. i 46 w 2012 roku, 269 pojazdy niepodlegające ustawie o recyklingu (m.in. ciężarowe, naczepy, przyczepy, ciągniki) Stacja demontażu pojazdów firmy KOT&W s.c. wydała w badanym okresie łącznie 2 367 zaświadczeń o demontażu pojazdów. Zgodnie z art. 24 ust. 2 ww. ustawy - w każdym zaświadczeniu zamieszczone jest oświadczenie osoby je wystawiającej o unieważnieniu dowodu rejestracyjnego, karty pojazdu i tablic rejestracyjnych, bądź w przypadku ich braku znajduje się wzmianka o tym lub pozostawione wolne (niewypełnione) miejsce. [.] 26 pracownik firmy KOT&W s.c. - wystawiająca zaświadczenia o demontażu pojazdów wyjaśniła, że w każdym przypadku, gdy przy przekazywaniu pojazdu do demontażu brakowało dowodu rejestracyjnego, karty pojazdu lub tablic rejestracyjnych osoba zdająca pojazd pisała oświadczenie o przyczynach tego braku, które wraz z zaświadczeniami o demontażu pojazdów przechowywane są w metalowej szafie. Dowody rejestracyjne i karty pojazdów unieważniała zaś poprzez obcięcie prawego dolnego rogu dokumentów o powierzchni ok. 2-4 cm 2, a tablice rejestracyjne poprzez ich przedziurawienie w środkowej części trzema otworami, w tym w miejscu zamieszczenia hologramu. Piotr Kot wyjaśnił, że przyczyną istotnego spadku liczby pojazdów przyjętych do stacji demontażu w 2012 r. jest wykorzystanie niemalże w całości limitu możliwej do otrzymania pomocy de minimis w trzyletnim okresie rozliczeniowym. W związku z tym firma KOT&W s.c. otworzyła punkt zbierania pojazdów 27, który w okresie do końca października 2012 r. przyjął łącznie 747 pojazdów, które zostały/zostaną przewiezione do demontażu w stacji demontażu pojazdów Firmy Handlowo- Usługowej DAJUKA w m. Dębowiec k/ustronia. (dowód: akta kontroli str. 157-159, 167-169, 260, 264-267) Ocena cząstkowa Najwyższa Izba Kontroli ocenia pozytywnie działalność kontrolowanej jednostki w zbadanym zakresie, mimo stwierdzonych nieprawidłowości. 25 W latach 2010-2012 do stacji demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji nie dostarczano pojazdów niekompletnych. 26 Usunięto z uwagi na art. 5 ust. 2 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. Nr 112, poz. 1198 ze zm.) 27 Utworzony na podstawie decyzji RLO.6233.3.2012 z dnia 22 marca 2012 r. Starosty Powiatowego w Hrubieszowie. 7

Opis stanu faktycznego Osiągnięte poziomy odzysku i recyklingu oraz sprawozdawczość dotycząca recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji 2.1. Poziom odzysku i recyklingu. W latach 2010-2011 stacja demontażu pojazdów firmy KOT&W s.c. w Werbkowicach osiągała następujące poziomy odzysku i recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji: w 2010 r. dla pojazdów wyprodukowanych do 31 grudnia 1979 r.: poziom odzysku 92,13% (wymagany ustawą - 75%), poziom recyklingu 92,13% (wymagany ustawą - 70%), w 2010 r. dla pojazdów wyprodukowanych od 1 stycznia 1980 r.: poziom odzysku 92,16% (wymagany ustawą - 85%), poziom recyklingu 92,16% (wymagany ustawą - 80%), w 2011 r.: poziom odzysku 93,52% (wymagany ustawą - 85%), poziom recyklingu 93,52% (wymagany ustawą - 80%). Osiągnięte przez stację demontażu pojazdów poziomy odzysku i recyklingu spełniały wymogi 28 art. 60 ustawy o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji i art. 28 ust. 2 29 ww. ustawy w 2010 roku dla pojazdów wyprodukowanych przed dniem 1 stycznia 1980 r. 2.2. Liczby i masy pojazdów przyjętych do demontażu oraz ilości odpadów uzyskanych w wyniku demontażu. W latach 2010 2011 stacja demontażu pojazdów firmy KOT&W s.c. przyjęła ogółem 2 052 pojazdy do demontażu w ramach ustawy o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji o łącznej masie 2 040,4 Mg. Ponad 1 803 Mg odpadów powstałych w wyniku demontażu pojazdów przekazano do recyklingu i odzysku, a 95,2 Mg przedmiotów i części wyposażenia przeznaczono do ponownego użycia. Szczegóły w tym zakresie zamieszczono w poniższej tabeli. Lp. Wyszczególnienie 2010 r. 2011 r. Pojazdy przyjęte do demontażu (wycofane z eksploatacji) - wyprodukowane do dnia 31 grudnia 15 1. 1979 r. (szt.) Masa ww. pojazdów 13,660 1.1. Masa odpadów (z ww. pojazdów) przekazanych do odzysku i recyklingu 12,585 Pojazdy przyjęte do demontażu (wycofane z eksploatacji) - wyprodukowane od dnia 1 stycznia 939 2. 1980 r. (szt.) Masa ww. pojazdów 927,531 28 Poziom odzysku 85%, poziom recyklingu 80%. 29 Przepis uchylony z dniem 1 stycznia 2011 r. określający wymagane poziomy: odzysku 75% i recyklingu 70% - dla pojazdów wyprodukowanych do końca 1979 r. 8

2.1. 3. 3.1 3.2 4. 5. Masa odpadów (z ww. pojazdów) przekazanych do odzysku i recyklingu Ogółem - pojazdy przyjęte do demontażu (wycofane z eksploatacji) (szt.) Ogółem - masa ww. pojazdów Ogółem - masa odpadów (z ww. pojazdów) przekazanych do odzysku i recyklingu Masa odpadów (z pojazdów ww.) przekazanych do innego kraju Masa przedmiotów, wyposażenia i części (z pojazdów ww.) przeznaczonych do ponownego użycia 782,835 954 1098 941,191 1099,191 795,420 1004,754 0 0 72,009 23,229 Opis stanu faktycznego Wymienione wyżej dane, wykazane przez firmę KOT&W s.c. w sprawozdaniach o pojazdach wycofanych z eksploatacji za 2010 r. i 2011 r. wynikały z prowadzonych przez firmę KOT&W s.c. ewidencji oraz kart przekazania odpadów do innych podmiotów uprawnionych do ich odbioru. Dane te potwierdzają wyniki kontroli przeprowadzonych w firmie KOT&W s.c. w 2011 i 2012 roku przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Lublinie Delegaturę w Zamościu. (dowód: akta kontroli str. 137-179, 196-202) 2.3. Przekazywanie właściwym organom rocznych sprawozdań. Zgodnie z art. 30 ust. 1 i 2 ustawy o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji przedsiębiorca prowadzący stację demontażu jest zobowiązany do sporządzenia rocznego sprawozdania o pojazdach wycofanych z eksploatacji i przekazania go w terminie do 15 marca następnego roku Narodowemu Funduszowi Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz marszałkowi województwa. Terminowo sporządzono i przekazano ww. adresatom roczne sprawozdania za rok 2010 i 2011 o pojazdach wycofanych z eksploatacji. Podano w nich wymagane ww. przepisem dane o liczbie, markach, masie i roku produkcji pojazdów oraz masie pojazdów przyjętych do stacji demontażu. Ujęto w nich również dane o masie odpadów przekazanych do odzysku, w tym recyklingu, masie przeznaczonych do ponownego użycia części wymontowanych z tych pojazdów i dane o podmiotach, którym przekazano odpady do odzysku i recyklingu. Sprawozdanie za 2010 rok sporządzono według wzoru określonego rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 29 września 2005 r. w sprawie rocznego sprawozdania o pojazdach wycofanych z eksploatacji 30 (obowiązującego do 31 grudnia 2010 r.), a za rok 2011 według wzoru określonego rozporządzeniem z dnia 10 listopada 2010 r. o takim samym tytule 31, obowiązującego od 1 stycznia 2011 r. Przekazane sprawozdania nie były korygowane, a dane w nich zawarte potwierdziły kontrole stacji demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji, przeprowadzone przez WIOŚ w Lublinie. (dowód: akta kontroli str. 137-143, 148, 157-161-172, 209-213) 30 Dz. U. Nr 201, poz. 1672. Rozporządzenie obowiązywało do 31 grudnia 2010 r. 31 Dz. U. Nr 225, poz. 1471. 9

Ustalone nieprawidłowości W działalności kontrolowanej jednostki w przedstawionym wyżej zakresie nie stwierdzono nieprawidłowości. Opis stanu faktycznego Wnioski o dopłatę do demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji 3.1. Spełnianie warunków otrzymania dopłat. Zgodnie z art. 410a ust. 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska 32 - Narodowy Fundusz 33 udziela dopłat do demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji przedsiębiorcy prowadzącemu stację demontażu, który łącznie spełnia następujące warunki: 1) uzyskał wymagane poziomy odzysku i recyklingu 34, o których mowa w art. 28 ustawy z dnia 20 stycznia 2005 r. o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji (na mocy art. 60 ustawy o recyklingu - w latach 2010-2012 wynosiły one odpowiednio 85% i 80%); 2) posiada decyzje wymagane w związku z prowadzeniem stacji demontażu; 3) złożył w terminie sprawozdanie, o którym mowa w art. 30 ust. 1 ustawy z dnia 20 stycznia 2005 r. o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji. W latach 2010-2011 firma KOT&W s.c. w Werbkowicach, prowadząca staję demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji, osiągała wymagany ww. przepisem poziom odzysku, równy poziomowi recyklingu, odpowiednio ponad 92% w 2010 r. i ponad 93 % w 2011 r. Kontrolowany podmiot posiada ważną do 16 października 2016 roku decyzję Wojewody Lubelskiego 35, pozwalającą firmie KOT&W s.c. na wytwarzanie odpadów powstających w stacji demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji. Decyzja ta ustala rodzaje i ilości dopuszczonych do wytworzenia w ciągu roku odpadów niebezpiecznych i odpadów innych niż niebezpieczne. W terminie do 15 marca 2011 i 2012 roku firma KOT&W s.c. przesłała właściwym adresatom sprawozdania, o których mowa w art. 30 ust. 1 ustawy o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji. Sprawozdania te zawierały dane, o których mowa w pkt 1-4 ww. przepisu. (dowód: akta kontroli str. 140, 148, 165, 210-213) 3.2. Prawidłowość złożonych wniosków. W 2011 i 2012 roku firma KOT&W s.c. przedkładała do Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie (NFOŚiGW) wnioski o dopłatę do demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji. Wniosek za 2010 rok wypełniono bezbłędnie, a błąd 36 we wniosku za 2011 rok został poprawiony z inicjatywy własnej wnioskującego (autokorekta) 29.03.2012 r., tj. przed upływem terminu składania wniosku. W protokołach kontroli, przeprowadzonych w firmie KOT&W s.c. przez WIOŚ w Lublinie w 2011 i 2012 roku 37 zawarto w obu przypadkach ustalenia odnoszące się do danych wykazanych przez firmę KOT&W s.c. w 32 Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 ze zm. 33 Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. 34 W 2010 r. poziom odzysku 85%, poziom recyklingu 80% - dla pojazdów wyprodukowanych od 1 stycznia 1980 r. i odpowiednio 75% i 70% - dla pojazdów wyprodukowanych do 31 grudnia 1979 r. W 2011 r. poziom odzysku 85%, poziom recyklingu 80% - dla wszystkich pojazdów. 35 Decyzja ŚiR.VII.6620/28/06 z dnia 16.10.2006 r. 36 Błędnie podano łączną masę pojazdów wycofanych z eksploatacji zamiast 1094,700 Mg podano 1099,191 Mg. 37 Kontrole dotyczące demontażu pojazdów w latach 2010 i 2011. 10

sprawozdaniach dot. recyklingu pojazdów, przekazywanych do NFOŚiGW, w tym m.in. w zakresie 38 : liczby i masy przyjętych do stacji demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji, osiąganych poziomów odzysku i recyklingu, sposobu obliczania masy przyjętego pojazdu, bilansu gospodarowania odpadami, przyjętego do rocznego sprawozdania o pojazdach wycofanych z eksploatacji z podziałem na rodzaje odpadów, odzysk lub recykling odpadów i wiek pojazdów, masy pojazdów poddanych procesowi demontażu, masy ponownie użytych części i podzespołów. (dowód: akta kontroli str. 137-143, 162-166, 203-207) 3.3. Terminowość składania wniosków. Zgodnie z art. 410a ust. 3 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska wniosek o dopłatę przesyła się do Narodowego Funduszu w terminie do dnia 31 marca roku następującego po roku, w którym przedsiębiorca prowadzący stację demontażu spełnił warunki, o których mowa w ust. 1 pkt 1 ww. artykułu. 39 Wnioski o dopłaty do demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji zostały przesłane pocztą do NFOŚIiGW w wymaganym ww. przepisem terminie: 30 marca 2011 r. (za 2010 rok) i 27 marca 2012 r. (za 2011 rok). (dowód: akta kontroli str. 209, 212,213) 3.4. Terminowość otrzymywania dopłat. W myśl art. 410a ust. 3a ww. ustawy - Narodowy Fundusz (NFOŚiGW) przekazuje dopłatę w terminie do dnia 31 lipca roku, w którym złożył wniosek (do 31 grudnia - jeżeli przedsiębiorca prowadzący stację demontażu usunął błędy lub uzupełnił wniosek lub sprawozdanie stosownie do wezwania). Zgodnie z ww. przepisem dopłatę za 2010 i 2011 rok firma KOT&W s.c. otrzymała przelewem na rachunek bankowy odpowiednio 20 lipca 2011 roku i 16 lipca 2012 roku. (dowód: akta kontroli str. 204, 208) 3.5. Kwoty otrzymywanych dopłat. W latach 2010-2012 firma KOT&W s.c. zawarła z NFOŚiGW trzy umowy na dofinansowanie dopłat do demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji 40 na łączną kwotę 1.396.836 zł dotacji, określoną tymi umowami. W każdej z tych umów (w 1 pkt 2) postanowiono, że wypłacona wartość dotacji nie może przekroczyć dopuszczalnego limitu pomocy de minimis. W latach 2010-2012 firma KOT&W otrzymała pomoc publiczną w formie dotacji (dopłata do demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji) w łącznej kwocie 811.108,65 zł, co stanowiło równowartość 200.000 euro - z tego: w 2012 r. (za 2011 rok) 329.082,73 zł równowartość 77.612,02 euro w 2011 r. (za 2011 rok) 467.634,50 zł równowartość 118.854,87 euro w 2010 r. (za 2009 rok) 14.391,42 zł równowartość 3.533,11 euro 811.108,65 zł - równowartość 200.000,00 euro Zgodnie z postanowieniem pkt 8 rozporządzenia Komisji (WE) Nr 1998/2006 z dnia 15 grudnia 2006 r. w sprawie stosowania art. 87 i 88 Traktatu WE 41 - pomoc de minimis, którą 38 Za 2010 r. - z podziałem dla pojazdów wyprodukowanych do 31 grudnia 1979 r. i po tej dacie. 39 Patrz pkt 3.1. 40 Dotyczące samochodów wycofanych z eksploatacji w latach 2009-2011. 41 Dz. Urz. UE L 379 z 28 grudnia 2006 r., str. 5. 11

otrzymała firma KOT&W s.c. w latach 2010-2012, nie przekroczyła dozwolonego wymienionym przepisem pułapu, określonego na kwotę 200.000 euro w okresie trzech kolejnych lat. (dowód: akta kontroli str. 204, 208, 214-223) 3.6. Kontrole przeprowadzone u przedsiębiorcy w latach 2010-2012. Według informacji uzyskanych 42 z Urzędu Kontroli Skarbowej w Lublinie, Urzędu Skarbowego w Hrubieszowie i Urzędu Gminy w Werbkowicach kontrolę w firmie KOT&W s.c. w Werbkowicach przeprowadził jedynie Urząd Skarbowy. [.] 43 W uzyskanej informacji ze Starostwa Powiatowego w Hrubieszowie Kierownik Wydziału Rolnictwa, Leśnictwa i Ochrony Środowiska stwierdził, że w latach 2010-2012 tylko jeden podmiot ubiegał się o zezwolenie na prowadzenie punktu zbierania pojazdów wycofanych z eksploatacji, które zostało wydane na jego wniosek. W trakcie trwania kontroli NIK, główny specjalista z Delegatury WIOŚ 44 w Zamościu przeprowadził kontrolę doraźną firmy KOT&W s.c. na zlecenie Najwyższej Izby Kontroli 45. Kontrolą objął zagadnienia wskazane przez kontrolera NIK, w zakresie których stwierdził nw. nieprawidłowości i naruszenia nw. przepisów: brak ewidencji odpadów wytwarzanych w wyniku czyszczenia separatora substancji ropopochodnych, których dopuszczalny do wytworzenia limit określa decyzja Wojewody Lubelskiego z dnia 16.10.2006 r. ŚiR.VII.6620/28/06, wymaganej przepisem art. 36 ustawy o odpadach 46, brak selektywnego zbierania odpadów z separatora art. 10 ww. ustawy, brak właściwego dostępu do separatora (stwierdzone przez kontrolera NIK) 47 art. 21 ustawy o recyklingu pojazdów, niewłaściwe sporządzanie kart przekazania zużytych akumulatorów. Nie określono podmiotu faktycznie transportującego odpady art. 36 48 ustawy o odpadach, brak ważności legalizacji wagi w okresie od 1.08.2010 r. do 10.05.2011 r. - 2 rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie minimalnych wymagań dla stacji demontażu ( ) 49, niewłaściwa klasyfikacja kodowa odpadów o kodach 16 01 08, 16 01 09, 16 01 10 art. 36 ustawy o odpadach. Ustalone Ustalone nieprawidłowości nieprawidłowości W działalności kontrolowanej jednostki nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie spełniania warunków otrzymania dopłat do demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji, składania wniosków o ich udzielenie i wysokości otrzymanych kwot. W wyniku stwierdzonych przez WIOŚ nieprawidłowości, o których wyżej mowa, inspektor WIOŚ przeprowadzający kontrolę zastosował pouczenie na piśmie wobec współwłaściciela kontrolowanego podmiotu - Piotra Kota, wskazując na wykroczenia 42 W trybie art. 29 pkt 2 lit f ustawy o NIK - Dz. U. z 2012 r., poz. 82 ze zm. 43 Usunięto z uwagi na art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. Ner 112, poz. 1198 ze zm.) oraz art. 297 i art. 298 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) 44 Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Lublinie. 45 Na podstawie art. 12 pkt 3 ustawy o NIK - Dz. U. z 2012 r., poz. 82 ze zm. 46 Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach Dz. U. z 2010 r. Nr 185, poz. 1243 ze zm. 47 W trakcie oględzin przeprowadzonych 23 października 2012 r. W dniu 22 listopada był zapewniony dostęp do separatora. 48 Art. 36 ustawy o odpadach ust. 1 w związku z ust. 4 pk 2 tego przepisu i 1 pkt 5 rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 8 grudnia 2010 r. w sprawie wzorów dokumentów stosowanych na potrzeby ewidencji odpadów (Dz. U. Nr 249, poz. 1673 ze zm. 49 Dz. U. z 2005 r. Nr 143, poz. 1206 ze zm. 12

Wnioski pokontrolne Prawo zgłoszenia zastrzeżeń Obowiązek poinformowania NIK o sposobie wykorzystania uwag i wykonania wniosków dotyczące nieprawidłowości w zakresie ewidencji odpadów i braku ich selektywnego zbierania. (dowód: akta kontroli str. 224-237) IV. Uwagi i wnioski Przedstawiając powyższe oceny i uwagi wynikające z ustaleń kontroli, Najwyższa Izba Kontroli, na podstawie art. 53 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o Najwyższej Izbie Kontroli 50, wnosi o: 1. Zapewnienie bieżącego dostępu do separatora substancji ropopochodnych i prawidłowej ewidencji ilościowo-jakościowej powstających w nim odpadów. 2. Przekazywanie odpadów niebezpiecznych do transportu wyłącznie podmiotom posiadającym stosowne uprawnienia i zgodne ze stanem faktycznym wypełnianie kart przekazania odpadów w tym zakresie. 3. Przeprowadzanie legalizacji wagi samochodowej w terminach zapewniających stałą ważność świadectw jej legalizacji. V. Pozostałe informacje i pouczenia Wystąpienie pokontrolne zostało sporządzone w dwóch egzemplarzach; jeden dla kierownika jednostki kontrolowanej, drugi do akt kontroli. Zgodnie z art. 54 ustawy o NIK kierownikowi jednostki kontrolowanej przysługuje prawo zgłoszenia na piśmie umotywowanych zastrzeżeń do wystąpienia pokontrolnego, w terminie 21 dni od dnia jego przekazania. Zastrzeżenia zgłasza się do dyrektora Delegatury NIK w Lublinie. Zgodnie z art. 62 ustawy o NIK proszę o poinformowanie Najwyższej Izby Kontroli, w terminie 21 dni od otrzymania wystąpienia pokontrolnego, o sposobie wykorzystania uwag i wykonania wniosków pokontrolnych oraz o podjętych działaniach lub przyczynach niepodjęcia tych działań. W przypadku wniesienia zastrzeżeń do wystąpienia pokontrolnego, termin przedstawienia informacji liczy się od dnia otrzymania uchwały o oddaleniu zastrzeżeń w całości lub zmienionego wystąpienia pokontrolnego. Lublin, dnia 06 grudnia 2012 r. Kontroler Janusz Rybaczek Główny specjalista kontroli państwowej Najwyższa Izba Kontroli Delegatura w Lublinie Dyrektor Adam Pęzioł...... 50 Dz. U. z 2012 r., poz.82 ze zm. 13