WIELKOPOLSKI URZĄD WOJEWÓDZKI w Poznaniu WYDZIAŁ SKARBU PAŃSTWA I NIERUCHOMOŚCI WYSTĄPIENIE POKONTROLNE

WIELKOPOLSKI URZĄD WOJEWÓDZKI w Poznaniu WYDZIAŁ SKARBU PAŃSTWA I NIERUCHOMOŚCI SN.V.431.10.2012.11 WYSTĄPIENIE POKONTROLNE z kontroli problemowej przeprowadzonej w Starostwie Powiatowym w Kościanie w zakresie gospodarowania przez Starostę nieruchomościami stanowiącymi własność Skarbu Państwa oraz wykonywania przez niego zadań zleconych w zakresie gospodarki nieruchomościami. USTALENIA OGÓLNE: 1. Jednostka kontrolowana: Starostwo Powiatowe w Kościanie al. Kościuszki 22 64-000 Kościan Starostwo Powiatowe w Kościanie działa na podstawie ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.), ustawy z dnia 24 lipca 1998 r. o zmianie niektórych ustaw określających kompetencje organów administracji publicznej w związku z reformą ustrojową państwa (Dz. U. Nr 106, poz. 668 ze zm.), ustawy z dnia 13 października 1998 r. - Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną (Dz. U. Nr 133, poz. 872 ze zm.), ustawy z dnia 29 grudnia 1998 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z wdrożeniem reformy ustrojowej państwa (Dz. U. z 1998 r. Nr 162, poz. 1126 ze zm.), Statutu Powiatu Kościańskiego uchwalonego Uchwałą Nr XIV/131/21 Rady Powiatu Kościańskiego, z dnia 25 kwietnia 2012 r., Regulaminu Organizacyjnego Starostwa Powiatowego w Kościanie, stanowiącego załącznik do uchwały Nr VII/72/11 Rady Powiatu Kościańskiego, z dnia 21 czerwca 2011 r., wraz z późniejszymi zmianami. Załącznik nr 1 Zgodnie z Regulaminem Organizacyjnym Starostwa Powiatowego w Kościanie zadania rządowe w zakresie gospodarki nieruchomościami realizuje Wydział Geodezji, Kartografii, Katastru i Gospodarki Nieruchomościami, składający się z Ośrodka Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej oraz Referatu ds. Gospodarki Nieruchomościami, którym kieruje Naczelnik Wydziału - Geodeta Powiatowy, nadzorowany przez Starostę Kościańskiego. Załącznik nr 2 1

2. Okres objęty kontrolą: Okres objęty kontrolą: od 1 stycznia 2011 r. do 5 grudnia 2012 r. 3. Kierownictwo jednostki kontrolowanej. Pan Andrzej Jęcz Pan Edward Strzymiński Załączniki nr: 3, 4 - Starosta Kościański wybrany Uchwałą Nr II/11/2010 Rady Powiatu Kościańskiego, z dnia 6 grudnia 2010 r., w sprawie wyboru Starosty Kościańskiego. - Wicestarosta Kościański wybrany Uchwałą Nr II/12/2010 Rady Powiatu Kościańskiego, z dnia 6 grudnia 2010 r., w sprawie wyboru Wicestarosty Kościańskiego. 4. W toku czynności kontrolnych informacji udzielali: Pan Czesław Marcinkowski Pani (...) Pani Jolanta Kasperska - Naczelnik Wydziału Geodezji, Kartografii, Katastru i Gospodarki Nieruchomościami; Geodeta Powiatowy. - Inspektor w Referacie ds. Gospodarki Nieruchomościami Wydziału Geodezji, Kartografii, Katastru i Gospodarki Nieruchomościami. - Główny Księgowy. 5. Podstawa przeprowadzenia kontroli: Upoważnienie Wojewody Wielkopolskiego nr KN-II.0030.671.2012.1 z dnia 27 listopada 2012 r. Załącznik nr 5 6. Data kontroli (data rozpoczęcia i zakończenia kontroli): Od 5 grudnia 2012 r. do 11 grudnia 2012 r. 7. Kontrolujący: Jacek Krystek starszy specjalista Wydziału Skarbu Państwa i Nieruchomości Wielkopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Poznaniu kierownik zespołu kontrolującego uczestniczący w czynnościach kontrolnych w dniach: 5 grudnia 2012 r., 10 grudnia 2012 r., 11 grudnia 2012 r., Agata Smal referent prawny Wydziału Skarbu Państwa i Nieruchomości Wielkopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Poznaniu, uczestnicząca w czynnościach kontrolnych w dniach: 5 grudnia 2012 r., 10 grudnia 2012 r., 11 grudnia 2012 r., Kamila Śliwowska inspektor wojewódzki Wydziału Skarbu Państwa i Nieruchomości 2

Wielkopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Poznaniu, uczestnicząca w czynnościach kontrolnych w dniach: 5 grudnia 2012 r., 10 grudnia 2012 r. W dalszej części protokołu Starostwo Powiatowe w Kościanie będzie nazywane Starostwem, a Starosta Kościański Starostą. USTALENIA SZCZEGÓŁOWE Zgodnie z Regulaminem Organizacyjnym Starostwa Powiatowego w Kościanie zadania w zakresie geodezji, kartografii, katastru i gospodarki nieruchomościami wykonywane są przez Wydział Geodezji, Kartografii, Katastru i Gospodarki Nieruchomościami, na czele którego stoi Naczelnik, pełniący również funkcję Geodety Powiatowego. Stanowisko to sprawuje Pan Czesław Marcinkowski. Załączniki nr: 6, 7 Do podstawowych zadań Geodety Powiatowego, zgodnie z 32 ust. 3 Regulaminu należy: 1) sprawowanie nadzoru nad: a) prowadzeniem powiatowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, w tym ewidencji gruntów i budynków, gleboznawczej klasyfikacji gruntów i geodezyjnej ewidencji sieci uzbrojenia terenu, b) zespołem uzgadniania usytuowania projektowanych sieci uzbrojenia terenu, c) zakładaniem osnów szczegółowych, d) zakładaniem i aktualizacją mapy zasadniczej, e) przeprowadzaniem powszechnej taksacji nieruchomości oraz opracowywania i prowadzenia map i tabel taksacyjnych dotyczących nieruchomości, f) ochroną znaków geodezyjnych, grawimetrycznych i magnetycznych, g) prowadzeniem powiatowych baz danych wchodzących w skład krajowego systemu informacji o terenie; 2) przeprowadzanie kontroli: a) pod względem zgodności wykonania prac geodezyjnych i kartograficznych ze standardami technicznymi dotyczącymi geodezji, kartografii oraz krajowego systemu informacji o terenie, b) w zakresie wypełniania obowiązku: - zgłaszania prac geodezyjnych i kartograficznych oraz przekazywania materiałów i informacji uzyskanych w wyniku tych prac do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, - uzyskiwania zgody na rozpowszechnianie, rozprowadzanie oraz reprodukowanie w celu rozpowszechniania i rozprowadzania map, materiałów fotogrametrycznych teledetekcyjnych, stanowiących państwowy zasób geodezyjny i kartograficzny; c) w zakresie posiadania uprawnień zawodowych przez osoby wykonujące samodzielne funkcje w dziedzinie geodezji i kartografii. Do podstawowych zadań Ośrodka Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej, zgodnie z 32 ust. 4 Regulaminu należy: 1) w zakresie geodezji i kartografii: a) zarządzanie nieruchomościami pod znakami geodezyjnymi, b) zapewnienie założenia i prowadzenia ewidencji sieci uzbrojenia terenu w zakresie 3

ewidencji geodezyjnej, c) zapewnienie dostępu do bazy danych ewidencji gruntów i budynków zgodnie z zasadami określonymi w przepisach Prawa geodezyjnego i kartograficznego, d) wprowadzanie zmian danych objętych ewidencją gruntów i budynków na podstawie odpisów prawomocnych decyzji administracyjnych i orzeczeń sądowych oraz odpisów aktów notarialnych, e) wydawanie wyrysów i wypisów z operatu ewidencyjnego oraz udostępnianie informacji, f) udzielanie Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego informacji niezbędnych do ustalenia okoliczności mających znaczenie w sprawach z zakresu ubezpieczenia, g) przyjmowanie prawomocnych orzeczeń sądowych lub ostatecznych decyzji ustalających przebieg granic nieruchomości w celu ujawnienia ich w ewidencji gruntów i budynków, h) sporządzanie gminnych i powiatowych zestawień zbiorczych danych objętych ewidencją gruntów i budynków; 2) prowadzenie powiatowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, w tym: a) ewidencji gruntów i budynków, b) gleboznawczej klasyfikacji gruntów, c) geodezyjnej ewidencji sieci uzbrojenia terenu; 3) w zakresie zespołu uzgadniania dokumentacji projektowej: a) uzgadnianie usytuowania projektowanych sieci uzbrojenia terenu, b) współpraca z zakresu uzgodnień z przedstawicielami poszczególnych branż, c) wydawanie opinii zawierających treść uzgodnienia, d) naliczanie opłat za czynności związane z uzgadnianiem usytuowania projektowanych sieci uzbrojenia terenu; 4) zakładanie osnów szczegółowych; 5) zakładanie i aktualizacja mapy zasadniczej; 6) przeprowadzanie powszechnej taksacji nieruchomości oraz opracowanie i prowadzenie map i tabel taksacyjnych dotyczących nieruchomości; 7) ochrona znaków geodezyjnych, grawimetrycznych i magnetycznych; 8) prowadzenie powiatowych baz danych wchodzących w skład krajowego systemu informacji o terenie; 9) naliczanie opłat za czynności związane z prowadzeniem powiatowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, udzielania informacji i wykonywania wyrysów i wypisów z operatu ewidencyjnego; 10) kontrola opracowań geodezyjnych i kartograficznych, a w szczególności: a) zgodności wykonywania prac geodezyjnych i kartograficznych ze standardami technicznymi dotyczącymi geodezji, kartografii oraz krajowego systemu informacji o terenie, b) wypełniania obowiązku zgłaszania prac geodezyjnych i kartograficznych oraz przekazywania materiałów i informacji uzyskanych w wyniku tych prac do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, c) posiadania uprawnień zawodowych przez osoby wykonujące samodzielne funkcje w dziedzinie geodezji i kartografii, o których mowa w ustawie Prawo geodezyjne i kartograficzne. Do podstawowych zadań Referatu ds. Gospodarki Nieruchomościami, zgodnie z 32 ust. 5 Regulaminu należy: 1) w zakresie gospodarki nieruchomościami powiatu i Skarbu Państwa: a) prowadzenie spraw związanych z nabywaniem mienia na rzecz powiatu, b) tworzenie powiatowego zasobu nieruchomości oraz zasobu nieruchomości Skarbu 4

Państwa, c) prowadzenie ewidencji zasobu nieruchomości powiatu i Skarbu Państwa, d) prowadzenie spraw dotyczących gospodarowania zasobem nieruchomości powiatu w tym: - przygotowywanie projektów uchwał w sprawie sprzedaży, nabycia, zamiany, oddawania w użytkowanie wieczyste, użytkowanie, dzierżawę, najem i użyczenie nieruchomości stanowiących własność powiatu, - prowadzenie czynności wynikających z procedury realizacji uchwał, - przygotowanie decyzji o oddaniu nieruchomości w zarząd powiatowym jednostkom organizacyjnym nie posiadającym osobowości prawnej, - ustalanie propozycji cen nieruchomości stanowiących własność powiatu, opłat z tytułu użytkowania wieczystego i zarządu oraz innych opłat, - ewidencjonowanie dochodów pochodzących z mienia powiatowego, - zarządzanie nieruchomościami, w których wyodrębnione zostały lokale mieszkalne a w szczególności ustanowienie wspólnot i wybór zarządu, e) prowadzenie spraw dotyczących gospodarowania zasobem nieruchomości Skarbu Państwa, w tym: - występowanie do wojewody z wnioskiem o nabycie, zbycie, najem, dzierżawę powyżej 3 lat, - prowadzenie czynności wynikających z zarządzeń wojewody, - przygotowanie projektów decyzji o przekazaniu nieruchomości na rzecz państwowych jednostek organizacyjnych nie posiadających osobowości prawnej, - zarządzanie nieruchomościami, w których wyodrębnione zostały lokale mieszkalne, a w szczególności ustanowienie wspólnot i wybór zarządu, f) gospodarowanie lokalami mieszkalnymi i użytkowymi, a w szczególności przygotowywanie: - projektów uchwał w sprawie zasad gospodarowania i wynajmu lokali, - projektów uchwał w sprawie ustalenia stawek czynszu, g) naliczanie i aktualizacja opłat z tytułu użytkowania wieczystego i trwałego zarządu, h) opiniowanie podziału nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa i powiatu dokonywanych z urzędu, i) prowadzenie spraw związanych z nieodpłatnym przekazywaniem Polskiemu Związkowi Działkowców gruntów Skarbu Państwa przeznaczonych w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego pod rodzinne ogrody działkowe, j) prowadzenie spraw dotyczących nieodpłatnego przekazywania Lasom Państwowym gruntów wchodzącym w skład zasobu przeznaczonych do zalesienia w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego albo w decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, k) występowanie do Agencji Nieruchomości Rolnych o przekazanie nieodpłatnie nieruchomości na cele związane z inwestycjami infrastrukturalnymi służącymi wykonywaniu zadań własnych, l) przygotowywanie na wniosek osób fizycznych decyzji o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów Skarbu Państwa w prawo własności, m) prowadzenie spraw związanych z nieodpłatnym przyznaniem na własność działki gruntu i działek pod budynkami osobie, która przekazała gospodarstwo rolne Państwu za rentę, n) prowadzenie spraw związanych z przekazywaniem na wniosek organu wojskowego trwałego zarządu nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa bez pierwszej opłaty rocznej, o) prowadzenie spraw na wniosek Ministra Obrony Narodowej lub innego organu 5

wojskowego stwierdzających wygaśnięcie trwałego zarządu nieruchomości, p) nieodpłatne przyjmowanie zbędnego mienia PKP, q) zabezpieczenie wierzytelności Skarbu Państwa przez wpisanie w księdze wieczystej hipoteki oraz wydawanie zaświadczeń o spłaceniu wierzytelności, r) prowadzenie spraw związanych z powszechną taksacją nieruchomości, s) podejmowanie czynności związanych z regulacją prawną nieruchomości Skarbu Państwa będących w posiadaniu osób fizycznych i prawnych oraz jednostek organizacyjnych, t) składanie wniosków o wpis do księgi wieczystej prawa własności nieruchomości przejętej na cele reformy rolnej, u) przygotowywanie decyzji związanych z wyrażeniem zgody na nadanie resztówki, v) prowadzenie spraw związanych z orzekaniem o nadaniu na własność nieruchomości, w) prowadzenie spraw związanych z postępowaniem regulacyjnym wynikającym z ustaw o stosunku państwa do kościoła katolickiego i innych kościołów i związków wyznaniowych, x) przekazywanie do Wydziału Finansów wykazu należności bieżących, y) przygotowywanie dokumentacji zmierzających do wyegzekwowania należności; 2) w zakresie postępowania wywłaszczeniowego: a) orzekanie o wywłaszczeniu, odszkodowaniu, nadaniu nieruchomości zamiennej, b) orzekanie o zwrocie nieruchomości, c) określanie niezbędnych służebności oraz ustalanie obowiązków budowy i utrzymania odpowiednich urządzeń na wywłaszczonym gruncie, d) przygotowywanie zezwoleń na zakładanie i przeprowadzanie na nieruchomości ciągów drenażowych, przewodów i urządzeń służących do przesyłania płynów, pary, gazów i energii elektrycznej oraz urządzeń łączności publicznej i sygnalizacji, a także innych podziemnych, naziemnych lub nadziemnych obiektów i urządzeń niezbędnych do korzystania z tych przewodów i urządzeń, jeżeli właściciel lub użytkownik wieczysty nie wyraził na to zgody, e) przygotowywanie zezwoleń na prowadzenie działalności polegającej na poszukiwaniu, rozpoznawaniu lub wydobywaniu kopalin stanowiących własność Skarbu Państwa, jeżeli właściciel lub użytkownik wieczysty nie wyraził na to zgody, f) przygotowywanie zezwoleń na czasowe zajęcie nieruchomości w przypadku wyższej konieczności lub nagłej potrzeby zapobieżenia powstawaniu znacznej szkody, g) ustalanie i wypłacanie odszkodowania za grunty zajęte pod drogi publiczne, h) ustalanie odszkodowania za grunty zajęte pod infrastrukturę kolejową; 3) w zakresie ochrony gruntów rolnych i leśnych: a) prowadzenie spraw związanych z wyłączaniem gruntów rolnych z produkcji, b) przygotowywanie decyzji nakładającej obowiązek zdjęcia próchniczej warstwy gleby oraz jej wykorzystania, c) prowadzenie spraw związanych z nakazaniem właścicielowi gruntów zalesienia, zadrzewienia, zakrzewienia lub założenia na nich trwałych użytków zielonych ze względu na ochronę gleby przed erozją, d) przygotowywanie decyzji nakładającej na osobę powodującą utratę lub ograniczenie wartości użytkowej gruntów obowiązku ich rekultywacji, e) przeprowadzanie kontroli wykonywania przepisów ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych, f) prowadzenie spraw związanych z nakładaniem podwyższonych opłat w razie stwierdzenia wyłączenia gruntów z produkcji niezgodnie z przepisami ustawy lub decyzji zezwalającej na wyłączenie, g) prowadzenie spraw związanych z nakładaniem podwyższonych opłat za nie zakończenie 6

rekultywacji gruntów zdewastowanych w określonym terminie, h) prowadzenie sprawozdawczości z zakresu ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych, i) przeprowadzanie badań okresowych, poziomu skażenia gleby i roślin dla gruntów położonych na obszarach szczególnej ochrony środowiska lub w strefach ochronnych zakładów przemysłowych, j) ustalanie, które nieruchomości stanowią wspólnotę gruntową bądź mienie gromadzkie, k) ustalanie wykazu osób uprawnionych do udziału we wspólnocie gruntowej oraz wykazu obszarów gospodarstw przez nich posiadanych i wielkości przysługujących im udziałów we wspólnocie, l) przygotowywanie decyzji zatwierdzających uproszczone plany zagospodarowania gruntów leśnych, lasów i nieużytków przeznaczonych do zalesienia opracowanych przez organy spółki wspólnoty gruntowej, m) prowadzenie scaleń i wymiany gruntów rolnych, n) prowadzenie rekultywacji gruntów rolnych zdegradowanych lub zdewastowanych przez nieustalone osoby lub klęski żywiołowe, o) wydawanie decyzji w sprawach rekultywacji i zagospodarowania gruntów, p) opiniowanie decyzji o warunkach zabudowy oraz decyzji o ustaleniu lokalizacji celu publicznego; 4) w zakresie przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (powiatowych i gminnych): a) wydawanie decyzji o wygaszaniu trwałego zarządu nieruchomości Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego przeznaczonych na pas drogowy na podstawie decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej, b) wydawanie decyzji stwierdzającej ustanowienie trwałego zarządu w odniesieniu do dróg powiatowych i gminnych dla nieruchomości przejętych na rzecz jednostek samorządowych z dniem, w którym decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stała się ostateczna, c) ustalanie wysokości odszkodowania za nieruchomości będące własnością osób fizycznych i prawnych objętych decyzją o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej. Załącznik nr 2 EWIDENCJONOWANIE NIERUCHOMOŚCI Zgodnie z art. 7d ustawy z 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. z 2010 r. Nr 193, poz. 1287, ze zm.) do zadań starosty należy w szczególności: prowadzenie powiatowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, w tym ewidencji gruntów i budynków, gleboznawczej klasyfikacji gruntów i geodezyjnej ewidencji sieci uzbrojenia terenu. Geodeta Powiatowy zadania z zakresu geodezji kartografii i katastru wynikające z Prawa geodezyjnego i kartograficznego, w zakresie ewidencji gruntów, budynków i lokali prowadzi w formie elektronicznej. Jak wyjaśnia p. Czesław Marcinkowski Naczelnik Wydziału Geodezji, Kartografii, Katastru i Gospodarki Nieruchomościami: 1. Ewidencja gruntów i budynków prowadzona jest w formie elektronicznej w systemie Geo- Info Integra. 2. Ewidencja została założona w latach 1962-1965 na podstawie katastru pruskiego oraz ustalenia stanu posiadania (operatu dochodzeniowego). W wersji pierwotnej ewidencja gruntów i budynków funkcjonowała w postaci rejestrów pisanych i map analogowych (papierowych). W latach 1992-1995 cześć opisowa ewidencji gruntów i budynków została przekształcona do postaci elektronicznej. Od 2000 roku rozpoczęto prowadzenie mapy ewidencji 7

w postaci elektronicznej o ograniczonej treści (działki, klasy i użytki), a od 2008 r. o pełnej treści. 3. Aktualizacja danych ewidencyjnych prowadzona jest na bieżąco. Zmiany w ewidencji gruntów i budynków dokonuje się niezwłocznie po otrzymaniu dokumentów prawnych (decyzje administracyjne, postanowienia i zawiadomienia sądowe) i geodezyjnych, określających zmiany danych ewidencyjnych. Aktualizacja operatu ewidencyjnego następuje zgodnie z 45 i 46 Rozporządzenia w sprawie ewidencji gruntów i budynków. 4. Nadzór nad prawidłowością i rzetelnością wprowadzonych zmian w ewidencji prowadzony jest poprzez wewnętrzną kontrolę oraz weryfikacje systemowe wynikające z samego programu. 5. Zgodnie z Rozporządzeniem w sprawie ewidencji gruntów i budynków, zgłoszenia i dokumenty dotyczące zmian w operacie ewidencji gruntów i budynków przechowuje się w teczkach aktowych, prowadzonych dla każdego obrębu, zgodnie z obowiązującą instrukcją kancelaryjną. Natomiast ich archiwizacja prowadzona jest zgodnie z instrukcją archiwalną dotyczącą dokumentów kat. A. Załączniki nr: 8, 9 Zgodnie z art. 4 pkt. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651, ze zm.) zdefiniowano pojęcie zasobu nieruchomości, a w art. 21 wskazanej wyżej ustawy określono, jakie nieruchomości wchodzą do zasobu nieruchomości Skarbu Państwa. Do zasobu nieruchomości Skarbu Państwa zalicza się nieruchomości, które stanowią przedmiot własności Skarbu Państwa i nie zostały oddane w użytkowanie wieczyste oraz nieruchomości będące przedmiotem użytkowania wieczystego Skarbu Państwa. Z przepisu tego wynika, że poza zasobem nieruchomości Skarbu Państwa aktualnie pozostają tylko nieruchomości trwale rozdysponowane (poprzez oddanie w użytkowanie wieczyste). Pan Czesław Marcinkowski Naczelnik Wydziału Geodezji, Kartografii, Katastru i Gospodarki Nieruchomościami wskazał, iż: 1. Ewidencja gruntów i budynków nie zawiera danych pozwalających wyodrębnić nieruchomości Skarbu Państwa, w stosunku do których starosta jest organem reprezentującym Skarb Państwa w sprawach ich gospodarowania. 2. System pozwala na wyszukiwanie w bazie wg parametrów określonych poniżej: - jednostka ewidencyjna - udział - numer obrębu - rodzaj osoby - nazwa obrębu - data upływu władania OD - charakter władania - data upływu władania DO - grupa rejestrowa - liczba podmiotów w JRG 3. Istnieje możliwość wygenerowania nieruchomości Skarbu Państwa w zależności od rodzaju grup rejestrowych. Jeżeli chodzi o prowadzenie monitoringu nieruchomości Skarbu Państwa to z pozycji ewidencji gruntów jest to niemożliwe. Starostwo posiada dodatkowy program Mienie, który współpracuje z programem ewidencji gruntów i budynków. Aktualnie są do niego wprowadzane dane mienia Skarbu Państwa, wobec czego generowanie powierzchni i liczby nieruchomości gruntowych Skarbu Państwa z podziałem na nieudostępnione, udostępnione odpłatnie i nieodpłatnie oraz o nieuregulowanym stanie prawnym jest niemożliwe. 4. Program Mienie jest wykorzystywany głównie do ewidencjonowania nieruchomości 8

Skarbu Państwa oddanych w trwały zarząd i użytkowanie wieczyste. 5. Ewidencja nieruchomości zasobu Skarbu Państwa nie jest powiązana z planem wykorzystania zasobu nieruchomości, wskazanym w art. 23 ustawy o gospodarce nieruchomościami Załączniki nr: 8, 9 W toku kontroli, w dniu 11 grudnia 2012 r. sporządzony został wykaz nieruchomości Skarbu Państwa wg ewidencji gruntów i budynków, których zestawienie przedstawia tabela poniżej: Lp grupa i podgrupa rejestrowa właścicieli nieruchomości powierzchnia (ha) 1 2 3 4 5 6 7 8 1 grunty Skarbu Państwa z wyłączeniem gruntów przekazanych w użytkowanie wieczyste 1.1 grunty wchodzące w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa 1.2 grunty w zarządzie Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe 1.3 grunty w trwałym zarządzie państwowych jednostek organizacyjnych z wyłączeniem PGL 1.4 grunty wchodzące w skład zasobu nieruchomości Skarbu Państwa z wyłączeniem gruntów przekazanych w trwały zarząd 1.5 grunty Skarbu Państwa przekazane do zagospodarowania Agencji Mienia Wojskowego 1.6 grunty Skarbu Państwa przekazane do zagospodarowania Wojskowej Agencji Mieszkaniowej 1.7 pozostałe grunty Skarbu Państwa spośród gruntów zaliczanych do 1 grupy 175435.2544 11267.9368 8834.6717 805.2585 132.4457 0 0 3831.6870 9 2 grunty Skarbu Państwa przekazane w użytkowanie wieczyste 942.5987 10 11 12 13 2.1 grunty Skarbu Państwa w użytkowaniu wieczystym osób fizycznych 2.2 grunty Skarbu Państwa w użytkowaniu wieczystym państwowych osób prawnych 2.3 grunty Skarbu Państwa w użytkowaniu wieczystym spółdzielni mieszkaniowych 2.4 grunty Skarbu Państwa w użytkowaniu wieczystym pozostałych osób 63.8417 50.5561 0.0208 828.1801 Załączniki nr: 10, 11 9

Mając na uwadze powyższe, działania Starosty Kościańskiego z zakresu ewidencjonowania nieruchomości Skarbu Państwa należy ocenić pozytywnie. UJAWNIANIE W KSIĘGACH WIECZYSTYCH PRAWA WŁASNOŚCI NIERUCHOMOŚCI SKARBU PAŃSTWA Przepisy ustawy z 7 września 2007 r. o ujawnieniu w księgach wieczystych prawa własności nieruchomości Skarbu Państwa oraz jednostek samorządu terytorialnego (t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 1460) nakładają na starostę obowiązki związane z uregulowaniem stanu prawnego nieruchomości Skarbu Państwa oraz poinformowaniem mieszkańców powiatu o potrzebie sprawdzenia zgodności ksiąg wieczystych z rzeczywistym stanem prawnym i udzieleniem im pomocy w tym zakresie. W powyższej kwestii informacji udzielił p. Czesław Marcinkowski Naczelnik Wydziału Geodezji, Kartografii, Katastru i Gospodarki Nieruchomościami wskazując, iż: 1) do grudnia 2012 roku sporządzone zostały następujące wykazy: - wykaz nieruchomości, które na mocy odrębnych przepisów przeszły na własność Skarbu Państwa i stanowią jego własność (cześć I), - wykaz nieruchomości, które na mocy odrębnych przepisów przeszły na własność Skarbu Państwa i stanowią własność samorządu województwa (cześć II), - wykaz nieruchomości, które na mocy odrębnych przepisów przeszły na własność Skarbu Państwa i stanowią własność powiatu (część III), - wykaz nieruchomości, które na mocy odrębnych przepisów przeszły na własność Skarbu Państwa i stanowią własność gmin (cześć IV), Wykazy te zostały sporządzone w latach 2009-2010. W maju 2009 roku przekazano wykazy: ANR Oddział Terenowy w Poznaniu, Marszałkowi Województwa Wielkopolskiego, Burmistrzowi Miasta i Gminy Krzywiń, Burmistrzowi Miasta Kościana, Burmistrzowi Gminy Czempiń, Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Poznaniu, natomiast w styczniu 2011 r. przekazano je Burmistrzowi Śmigla oraz Wójtowi Gminy Kościan. Ostatnie wykazy wygenerowane z systemu IPE przekazano odpowiednim podmiotom 10 lipca 2012 roku drogą elektroniczną. Z powodu braku informacji o nieruchomościach zabudowanych, niestanowiących własności Skarbu Państwa albo jednostek samorządu terytorialnego i niepozostających w posiadaniu ich właścicieli, w których lokale zajmowane są przez osoby objęte przepisami ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2005 r. Nr 31, poz. 266, ze zm.), nie sporządzono wykazu tych nieruchomości (część V). 2) Obowiązek wynikający z art. 2 ust. 1 ustawy o ujawnieniu w księgach wieczystych prawa własności nieruchomości Skarbu Państwa oraz jednostek samorządu terytorialnego nie był realizowany, ponieważ Starostwo Powiatowe w Kościanie nie posiada dokumentów deklaratoryjnych, stwierdzających nabycie z mocy prawa własności powiatu czy Skarbu Państwa. Procedura ta jest czasochłonna i kosztowna, gdyż najpierw zlecane jest rozliczenie ksiąg wieczystych, dopiero potem składany jest wniosek o sprostowanie księgi wieczystej. Poniżej przedstawiono zestawienie nieruchomości ujawnionych w księgach wieczystych oraz przeznaczonych do ujawnienia: 10

Lp. Numery ksiąg posiadających rozliczone działy I Data złożenia wniosku do sądu ujawniony 1 PO1K/00002072/8 19.07.2011 Tak 2 PO1K/00009797/5 19.07.2011 Tak 3 PO1K/00002525/9 8.06.2011 Tak 4 PO1K/00045202/2 26.10.2011 Tak 5 6 PO1K/00053199/6 (Nielęgowo Dobra) PO1K/00053042/1 (Mikoszki Dobra) 13.07.2012 Tak 17.04.2012 Tak 7 Mikoszki wyk. 71 31.08.2012 Tak 8 PO1K/00006335/8 31.08.2012 Tak 9 PO1K/00006336/5 31.08.2012 Tak 10 PO1K/00013960/0 31.08.2012 Tak 11 PO1K/00001185/6 31.08.2012 Tak 12 PO1K/00010336/6 5.07.2012 Tak 13 14 15 PO1K/00052746/9 (Łagowo wyk. 165) PO1K/00052467/9) (Lubiń wyk 183) PO1K/00053099/5 (Bielewo wyk. 136) 16.11.2012 Tak 24.05.2011 Tak 22.05.2011 Tak 16 PO1K/00053100/6 22.05.2012 Tak 17 Poladowo wyk. 125 - - 18 PO1K/00043339/7 - - 19 Piechanin wyk. 155 - - 20 Robaczyn wyk. 74 30.10.2012-21 Wydorowo wyk. 33 30.10.2012-22 Kościan wyk. 485 30.10.2012-23 PO1K/00032838/5 30.10.2012-24 Jerka wyk. 283 30.10.2012 - Na dzień dzisiejszy (tj. 7 grudnia 2012 r.) trudno oszacować jaka liczba ksiąg wieczystych pozostała do rozliczenia (ok. 80 ksiąg), a tym bardziej nie można określić przewidywanego terminu zakończenia prac. Wynika to głównie z wcześniejszych zaległości, zaniedbań oraz tego, że realizacja obowiązków wynikających z cyt. ustawy jest pracochłonna, kosztowna i uzależniona od uzyskanych na ten cel środków. 3) Obowiązek wynikający z art. 3 ust. 1 ww. ustawy realizowany jest na bieżąco, w miarę 11

posiadanych środków. Dotychczas stwierdzono nabycie własności Skarbu Państwa 4 nieruchomości tj.: - Łagowo wyk.165 wniosek z czerwca 2011 r. - Bieżyń wyk. 188 wniosek z listopada 2011 r. - Bielewo wyk. 136 wniosek z listopada 2011 r. - Lubiń wyk. 183 wniosek z listopada 2010 r. Obecnie w Sądzie Rejonowym w Kościanie toczą się postępowania o zasiedzenie nieruchomości przez Skarb Państwa oraz nabycie praw do spadku następujących nieruchomości: - zasiedzenie Kokorzyn wyk. 145 sygn. 605/11 - zasiedzenie działek 24/1, 24/2, 113 Żegrówko bez oznaczenia sygn. 683/11 - nabycie spadku po Janinie Michałowskiej(Jerka) sygn. 81/11 - zasiedzenie dz. 165/1 Bieżyń sygn. 244/12 - zasiedzenie dz. 61/1 Kurowo sygn. 734/11 - zasiedzenie wykazy Kościan 349 i 1234 sygn. 7/12 W Sądzie Okręgowym w Poznaniu toczy się postępowanie o zasiedzenie nieruchomości położonej w Robaczynie działka 82 sygn. akt XIIIC 180/12. 4) Obowiązek wynikający z art. 6 ust. 1 i 2 cyt. ustawy został zrealizowany informacją Starosty Kościańskiego o możliwości sprawdzenia zgodności ksiąg wieczystych z rzeczywistym stanem prawnym. Informacja ta ukazała się w Gazecie Kościańskiej dnia 29.07.2009 r. oraz została wywieszona w siedzibach gmin powiatu kościańskiego (GNII 0718/54/09 z 15 lipca 2009 r.). Informacja ta ukazała się na stronie internetowej Starostwa Powiatowego w Kościanie oraz w Biuletynie Informacji Publicznej dn. 22 lipca 200 9 r. Jednocześnie w 2009 r. utworzono punkt informacyjno-konsultacyjny w Wydziale Geodezji, Kartografii, Katastru i Gospodarki Nieruchomościami. Do dnia dzisiejszego (tj. 7.12.2012 r.) zainteresowanie mieszkańców powiatu kościańskiego możliwością regulowania stanów prawnych nieruchomości jest znikome. Załączniki nr: 12, 13 W związku z wydłużeniem, ustawą z dnia 28 czerwca 2012 r. o zmianie ustawy o ujawnieniu w księgach wieczystych prawa własności nieruchomości Skarbu Państwa oraz jednostek samorządu terytorialnego (Dz. U. z 2012 r. poz. 840), terminu do wykonania powyższego obowiązku, należy uznać dotychczasowe działania Starosty Kościańskiego za satysfakcjonujące. Mimo tego, z powodu braku możliwości przewidzenia terminu zakończenia prac zaleca się ich intensyfikację oraz wypracowanie harmonogramu, który pozwoli rozdysponować dostępne środki w celu spełnienia w terminie obowiązków przewidzianych w ww. ustawie. GOSPODAROWANIE NIERUCHOMOŚCIAMI SKARBU PAŃSTWA I. SPORZĄDZANIE PLANÓW WYKORZYSTANIA ZASOBU NIERUCHOMOŚCI SKARBU PAŃSTWA Zgodnie z treścią art. 23 ust. 1 pkt. 3 ustawy o gospodarce nieruchomościami, starostowie wykonując zadania z zakresu administracji rządowej sporządzają plany wykorzystania zasobu nieruchomości Skarbu Państwa. Przepis art. 23 ust. 1d określa elementy planu wykorzystania 12

zasobu wskazując, iż winien on zawierać: zestawienie powierzchni nieruchomości zasobu oraz nieruchomości Skarbu Państwa oddanych w użytkowanie wieczyste, prognozę: 1. dotyczącą udostępnienia nieruchomości z zasobu oraz nabywania nieruchomości do zasobu, 2. poziomu wydatków związanych z udostępnieniem nieruchomości z zasobu oraz nabywaniem nieruchomości do zasobu, 3. wpływów osiąganych z opłat z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości Skarbu Państwa oddanych w użytkowanie wieczyste oraz opłat z tytułu trwałego zarządu nieruchomości Skarbu Państwa, 4. dotyczącą aktualizacji opłat z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości Skarbu Państwa oddanych w użytkowanie wieczyste oraz opłat z tytułu trwałego zarządu nieruchomości Skarbu Państwa, program zagospodarowania nieruchomości zasobu. Nadto przepis powyższy wskazuje, iż plany wykorzystania zasobu winny być sporządzane na okres 3 lat. W toku kontroli wykazano, że plan wykorzystania zasobu nieruchomości Skarbu Państwa nie został sporządzony. Wyjaśnienia w tej kwestii złożył Naczelnik Wydziału Geodezji, Kartografii, Katastru i Gospodarki Nieruchomościami Pan Czesław Marcinkowski: Podstawą do odstąpienia od sporządzenia planu jest fakt, że zasób nieruchomości, którym w myśl art. 11 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651, ze zm.) gospodaruje starosta wykonujący zadania z zakresu administracji rządowej, w zdecydowanej większości jest w użytkowaniu wieczystym osób fizycznych, bądź osób prawnych. Wobec powyższego opracowanie planu co do jego wykorzystania jest bezprzedmiotowe, ponieważ gospodarowania tymi nieruchomościami dokonują wieczyści użytkownicy bez zgody i wiadomości właściciela. Natomiast przekazanie nieruchomości w trwały zarząd następuje na wniosek jednostek organizacyjnych, w związku z powyższym planowanie co do zakresu przekazania nieruchomości w trwały zarząd jest również moim zdaniem bezcelowe. Natomiast prognoza wpływów osiąganych z opłat z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości oraz opłat z tytułu trwałego zarządu nieruchomościami podana jest w planie budżetu. Niemniej na lata 2013-2015 plan taki zostanie opracowany w terminie do dnia 30 kwietnia 2013 r. Załączniki nr: 14, 15 Obowiązek w postaci sporządzenia planu wykorzystania zasobu nieruchomości Skarbu Państwa należy uznać za niespełniony. Zaleca się sporządzenie planu wykorzystania zasobu nieruchomości Skarbu Państwa zgodnie z wymaganiami wskazanymi w art. 23 ust. 1d ustawy o gospodarce nieruchomościami. 13

II. ZBYWANIE, NABYWANIE I ZAMIANA MAJĄTKU SKARBU PAŃSTWA W toku kontroli analizie poddano sprawy dotyczące obrotu nieruchomościami Skarbu Państwa. W okresie od 1 stycznia 2011 r. do 5 grudnia 2012 r. zarejestrowano łącznie 23 sprawy będące przedmiotem kontroli. Spośród skontrolowanych spraw: - 9 pozostaje w toku, - 1 została częściowo zakończona, - 13 zostało zakończonych. Kontrolą objęto wszystkie sprawy. Wykaz spraw zawiera poniższa tabela: ZBYCIA I NABYCIA NIERUCHOMOŚCI Lp nr sprawy temat sprawy wniosek data wpływu podjęte dalsze kroki stan sprawy uwagi ZBYCIA NIERUCHOMOŚCI NABYCIA NIERUCHOMOŚCI 14

W okresie od 1 stycznia 2011 r. do 5 grudnia 2012 r. zawarto 1 umowę sprzedaży nieruchomości Skarbu Państwa oraz 1 umowę darowizny. Sprzedaż nieruchomości nastąpiła w drodze przetargu ustnego nieograniczonego. Zbycia poprzedzone zostały uzyskaniem zgody Wojewody Wielkopolskiego w formie zarządzenia. Łączna powierzchnia zbytych nieruchomości wyniosła 2.9856 ha. Tabela poniżej zawiera szczegółowe dane dotyczące przedmiotowych transakcji: Lp obręb nieruchomość ark. działka mapy nr powierzchnia (ha) tryb zbycia zgoda wojewody zarządzenie nr data zbycia W okresie od 1 stycznia 2011 r. do 5 grudnia 2012 r. zawarto 6 umów nabycia nieruchomości na rzecz Skarbu Państwa. Nabycie poprzedzone zostały uzyskaniem zgody Wojewody Wielkopolskiego w formie zarządzenia. Łączna powierzchnia nabytych nieruchomości wyniosła 0.4028 ha. Lp obręb nieruchomość ark. działka mapy nr powierzchnia (ha) zgoda wojewody zarządzenie nr data nabycia W odniesieniu do spraw z zakresu zbywania nieruchomości Skarbu Państwa oraz nabywania nieruchomości na jego rzecz, nie stwierdzono żadnych nieprawidłowości, w związku z czym działania w tym obszarze Starosty Kościańskiego należy ocenić pozytywnie. III. NAJEM, DZIERŻAWA, UŻYCZENIE I TRWAŁY ZARZĄD W toku kontroli analizie poddano sprawy dotyczące oddawania w dzierżawę, najem, użyczenie oraz trwały zarząd nieruchomości Skarbu Państwa. W okresie od 1 stycznia 2011 r. do 5 grudnia 2012 r., w odniesieniu do nieruchomości Skarbu Państwa, obowiązywała: - 1 umowa dzierżawy, - 7 umów najmu, - 1 umowa użyczenia, oraz - 9 jednostek sprawowało trwały zarząd, - 1 nieruchomość była użytkowana bezumownie. Kontroli poddano wszystkie wyżej wymienione sprawy. Załączniki nr: 18-22 15

Wykaz umów zawiera poniższa tabela: Lp umowa zawarta z data zawarcia umowy okres na jaki zawarta została umowa przedmiot umowy aneksy do umowy data zawarcia aneksu okres na jaki została przedłużona umowa zgoda wojewody uwagi DZIERŻAWA NAJEM UŻYCZENIE BEZUMOWNE KORZYSTANIE Lp. Nazwa użytkownika Przedmiot bezumownego korzystania Uwagi 16

W toku kontroli ustalono, że w przypadku umów najmu, których przedmiotem są lokale położone w Kokorzynie (pałacu), Starosta Kościański nie uzyskał wymaganej przepisami ustawy o gospodarce nieruchomościami zgody Wojewody Wielkopolskiego na ich zawarcie. Do tej nieprawidłowości odniósł się Pan Czesław Marcinkowski Naczelnik Wydziału Geodezji, Kartografii, Katastru i Gospodarki Nieruchomościami wskazując, iż: umowy najmu lokali mieszkalnych zawarte przez Starostę Kościańskiego zostały sporządzone w trybie przepisów ustawy z dnia 21 czerwca 2001 roku o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. 2005 r. Nr 31, poz. 266, ze zm.), dlatego też nie wystąpiono do Wojewody Wielkopolskiego o wyrażenie zgody na ich zawarcie. Załączniki nr: 23-34 Odnosząc się do powyższych wyjaśnień należy stwierdzić, że przepisy ustawy z dnia 21 czerwca 2001 roku o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego nie zwalniają Starosty z obowiązku uzyskania zgody w przypadkach określonych w art. 23 ust. 1 pkt 7a ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. - o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651, ze zm.), tzn. gdy umowa zawierana jest na czas oznaczony dłuższy niż 3 lata lub czas nieoznaczony oraz gdy po umowie zawartej na czas oznaczony do 3 lat strony zawierają kolejne umowy, których przedmiotem jest ta sama nieruchomość. Pomimo stwierdzonych uchybień, z racji na ich jednostkowy i tożsamy charakter, w sprawach z zakresu: wynajmowania, wydzierżawiania oraz użyczania nieruchomości Skarbu Państwa, działania Starosty Kościańskiego należy ocenić pozytywnie. Jednak w związku ze stwierdzonymi uchybieniami zaleca się: 1. występowanie w przyszłości do Wojewody Wielkopolskiego o zgodę na zawarcie umów w przypadkach przewidzianych przez ustawę o gospodarce nieruchomościami, 2. podjęcie działań w celu likwidacji stanu bezumownego korzystania. W okresie od 1 stycznia 2011 r. do dnia kontroli trwały zarząd sprawowało 9 jednostek organizacyjnych, wymienionych w tabeli poniżej: Lp sprawujący trwały zarząd decyzja podstawa ustalenia opłaty rocznej okres sprawowania trwałego zarządu data ostatniej aktualizacji opłat rocznych uwagi Załącznik nr 22 W badanym okresie trwały zarząd sprawowano na podstawie: 11 decyzji, 1 protokołu zdawczoodbiorczego. Odnośnie jednej jednostki (GDDKiA) w aktach nie odnaleziono dokumentu potwierdzającego przekazanie nieruchomości w trwały zarząd. Obowiązujące stawki opłat rocznych zostały ustalone w oparciu operaty szacunkowe, sporządzone w celu aktualizacji opłat rocznych z tytułu trwałego zarządu. Opłaty zaktualizowano w odniesieniu do 8 nieruchomości,

a dokonano tego w: - 2011 r. - 2 opłaty, - 2010 r. - 1 opłata, - 2008 r. - 4 opłaty, - 2007 r. - 1 opłata, W dwóch przypadkach (...) nie ustalono opłat z tytułu trwałego zarządu. W tej kwestii wyjaśnień udzielił Pan Czesław Marcinkowski Naczelnik Wydziału Geodezji, Kartografii, Katastru i Gospodarki Nieruchomościami: w stosunku do nieruchomości będących we władaniu ( ), wszczęte zostało postępowanie zmierzające do wyjaśnienia podstawy władania nieruchomościami na terenie miasta Kościana i Krzywinia. Z posiadanych danych wynika, że podstawą władania nieruchomościami są odpowiednio protokół zdawczo - odbiorczy z dnia 17 grudnia 1952 r. oraz decyzja Naczelnika Miasta i Gminy Krzywiń z dnia 21 czerwca 1978 r. Z uwagi na brak w 2012 r. wystarczających środków na wykonanie operatów szacunkowych przedmiotowych nieruchomości, naliczenie opłat za trwały zarząd planowane jest na rok 2013. Załącznik nr 34 Działania Starosty Kościańskiego z zakresu gospodarowania nieruchomościami Skarbu Państwa, w odniesieniu do spraw z zakresu trwałego zarządu, należy ocenić pozytywnie, pomimo uchybienia w postaci braku naliczenia opłat z tytułu trwałego zarządu (..), za nieruchomości położone w Kościanie i Krzywiniu. Ma na to wpływ waga naruszonego obowiązku, wcześniej niewyjaśniony stan prawny oraz niewystarczające środki na dokonanie wyceny nieruchomości. W związku z powyższym zaleca się podjęcie natychmiastowych działań zmierzających do naliczenia opłat z tytułu trwałego zarządu (...) za nieruchomości położone w Kościanie i Krzywiniu. IV. UŻYTKOWANIE WIECZYSTE W toku kontroli analizie poddano dokonywanie aktualizacji opłat rocznych uiszczanych przez użytkowników wieczystych. Ogólna liczba użytkowników wieczystych wynosiła 564. Badanie przeprowadzono na próbie 61 użytkowników wieczystych, co stanowi około 11 % wszystkich użytkowników wieczystych. Załącznik nr 35

Lp. Nazwa/nazwisk o użytkownika wieczystego Data ostatniego pisma informującego o wysokości zaktualizowanej (lub ustalonej pierwszy raz) opłaty rocznej Nr działki Powierzchnia działki (ha) Kwota opłaty rocznej przed aktualizacją (zł) Data poprzedniej aktualizacji Obowiązująca opłata roczna (zł) Wzrost opłaty 1 2 3 4 5 7 8 9 10 11 Uwagi 19

Stwierdzono, że 12 opłat zostało ustalonych na podstawie opłaty wnoszonej przez poprzedniego użytkownika wieczystego i obowiązywało nieustannie od: 1. 2009 r. 2 opłaty, 3. 2005 r. 6 opłat, 2. 2008 r. 4 opłaty, Pozostałe 49 opłat zostało wypowiedzianych w: 1. 2012 r. 11 opłat, 5. 2008 r. 12 opłat, 2. 2011 r. 1 opłata, 6. 2007 r. 2 opłaty, 3. 2010 r. 1 opłata, 7. 2006 r. 5 opłat, 4. 2009 r. 16 opłat, 8. 2005 r. 1 opłata, Aktualizacji opłat dokonywano, do 8 października 2011 r. nie częściej niż raz w roku, a po tej dacie nie częściej niż co 3 lata. Aktualizując opłatę roczną z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej, każdorazowo wypowiadano na piśmie wysokość dotychczasowej opłaty, do dnia 31 grudnia roku poprzedzającego, przesyłając równocześnie ofertę przyjęcia jej nowej wysokości. W wypowiedzeniu wskazywano sposób obliczenia nowej wysokości opłaty i pouczano użytkownika wieczystego o sposobie zakwestionowania wypowiedzenia. Do wypowiedzenia dołączano informację o wartości nieruchomości oraz o miejscu, w którym można zapoznać się z operatem szacunkowym. W odniesieniu do spraw z zakresu użytkowania wieczystego nie stwierdzono żadnych uchybień ani nieprawidłowości, co pozwala ocenić działania Starosty Kościańskiego w tym zakresie pozytywnie. WYWŁASZCZENIA NIERUCHOMOŚCI, ZWROTY WYWŁASZCZONYCH NIERUCHOMOŚCI I ODSZKODOWANIA ZA WYWŁASZCZONE NIERUCHOMOŚCI W prowadzonym rejestrze spraw dotyczących wywłaszczania nieruchomości oraz zwrotów wywłaszczonych nieruchomości, wykonywania, ograniczania, pozbawiania praw do nieruchomości (znak GN.6821.) zarejestrowano w okresie kontrolowanym 244 sprawy w roku 2012 oraz 217 spraw w roku 2011 co daje łącznie 461 spraw. Zakresowi objętemu kontrolą podlegała zaledwie 1 sprawa. Wykaz sprawdzonych spraw zawiera tabela poniżej. Zestawienie poddanych kontroli spraw dotyczących ww. zagadnień z rejestru GN.6821.(...) z lat 2011 i 2012 (tj. do dnia kontroli). Lp Wnioskodawca Sygnatura sprawy Położenie nieruchomości Decyzja, postanowienie, pismo kończące sprawę Uwagi 20

Odnosząc się do spraw z powyższego zakresu, należy stwierdzić, iż w toku kontroli nie stwierdzono żadnych uchybień ani nieprawidłowości. Działania w tym obszarze należy zatem ocenić pozytywnie. W prowadzonym rejestrze spraw dotyczących odszkodowań za zajęcie nieruchomości pod drogi publiczne (znak WN PNR 683) zarejestrowano w okresie kontrolowanym 29 w roku 2011 i 10 w roku 2012, co łącznie daje 39 spraw. Kontrolą objęto wszystkie sprawy, które merytorycznie dotyczą ww. zakresu. W rejestrze spraw za 2012 r. sprawa zarejestrowana pod numerem 7 dotyczy ustalenia odszkodowania w trybie dobrowolnych negocjacji. Podobna sytuacja dotyczy spraw zarejestrowanych w rejestrze za rok 2011 r. pod numerami 2, 10-21, 26. Wyżej wymienione sprawy nie podlegały kontroli. Wykaz sprawdzonych spraw zawiera tabela poniżej. Zestawienie poddanych kontroli spraw dotyczących ww. zagadnień z rejestru WN PNR 683 z lat 2011 i 2012 (tj. do dnia kontroli). Lp Wnioskodawca Sygnatura sprawy Położenie nieruchomości Decyzja, postanowienie, pismo kończące sprawę Uwagi Załącznik nr 38 Pan Czesław Marcinkowski, Geodeta Powiatowy, Naczelnik Wydziału Geodezji, Kartografii, Katastru i Gospodarki Nieruchomościami złożył do powyższych spraw następujące wyjaśnienia: Dot. GN.II.683.(...).2012 Operat szacunkowy w powyższej sprawie został sporządzony przez osobę uprawnioną, której kompetencje oraz rzetelność nie zostały zakwestionowane oraz zgodnie z przepisami prawa oraz standardami zawodowymi i tym samym stanowił zgodnie z art. 75 kodeksu postępowania administracyjnego dowód na określoną wartość odszkodowania w postępowaniu administracyjnym. Powyższy dokument zawierał wszystkie elementy wymagane przepisami prawa a jego ustalenia zostały zaaprobowane przez organ gdyż, w przeciwnym razie nie zostałyby przedstawione na rozprawie administracyjnej oraz w treści decyzji. Okoliczność, że strony postępowania zgodnie zaakceptowały wartość odszkodowania przedstawioną przez organ, wpłynęły na odstąpienie przez organ od szczegółowego opisywania operatu w decyzji. GN.II.683.(...).2012 Wszczynając postępowanie administracyjne o ustalenie odszkodowania dnia 8 października 2012 r. organ nie posiadał wiedzy, że działka będąca przedmiotem przejęcia na Powiat Kościański pod inwestycję drogową jest przedmiotem umowy dzierżawy zawartej przez Agencję Nieruchomości Rolnych Oddz. Terenowy w Warszawie a (...), albowiem fakt dzierżawy nie został uwidoczniony w ewidencji gruntów a działka według oceny organu nie była zagospodarowana. Dnia 26 listopada 2012 r. zawiadomiono (...), że dnia 8 października 2012 r. zostało wszczęte postępowanie w sprawie o ustalenie odszkodowania, które jest w toku. Dnia 7 grudnia 2012 r. (...) zawiadomiła Starostę Kościańskiego, że nie użytkuje działki nr (...). Dnia 10 grudnia 2012 r. poinformowano strony na podstawie art. 10 1 Kodeks postępowania administracyjnego o zakończeniu zbierania 21

materiału dowodowego i możliwości zapoznania się z dokumentami w sprawie. Odnosząc się do spraw z powyższego zakresu, należy stwierdzić, iż działania podejmowane w tym obszarze przez Starostę Kościańskiego są oceniane, co do zasady, pozytywnie. W celu usprawnienia prowadzonych postępowań administracyjnych zaleca się podjęcie następujących działań: - należy każdorazowo dokonywać oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, ze szczególnym uwzględnieniem sporządzanego na potrzeby postępowania operatu szacunkowego, należy przestrzegać terminowości załatwianych spraw i każdorazowo zawiadamiać o konieczności przedłużenia terminu niezbędnego do ich rozpoznania wraz z podaniem nowego terminu wydania rozstrzygnięcia. PRZEKSZTAŁCANIE PRAWA UŻYTKOWANIA WIECZYSTEGO W PRAWO WŁASNOŚCI W prowadzonym rejestrze spraw dotyczących przekształcania prawa użytkowania wieczystego w prawo własności (znak GN 6825) zarejestrowano w okresie kontrolowanym 10 spraw w 2011 r. oraz 7 spraw w 2012 r., co łącznie daje 17 spraw. Kontrolą objęto wszystkie sprawy. Wykaz sprawdzonych spraw zawiera tabela poniżej. Zestawienie poddanych kontroli spraw dotyczących ww. zagadnień z rejestru GN 6825 z lat 2011 i 2012 (tj. do dnia kontroli). Lp Wnioskodawca Sygnatura sprawy Położenie nieruchomości Decyzja, postanowienie, pismo kończące sprawę Uwagi Załącznik nr 39 Pan Czesław Marcinkowski, Geodeta Powiatowy, Naczelnik Wydziału Geodezji, Kartografii, Katastru i Gospodarki Nieruchomościami złożył do powyższych spraw następujące wyjaśnienia: Dot. GN.II.6825.(...).2012 Państwo (...) mieli przedłużony czas załatwienia sprawy do 10 września 2012 r. W październiku 2012 r. otrzymali zawiadomienie o możliwości zapoznania się z materiałem zebranym w sprawie (art. 10 Kpa). Po przeprowadzeniu całej procedury administracyjnej Państwo ( ) wystąpili z wnioskiem do Starosty Kościańskiego (wniosek z dnia 17.12.2012 r. roku) o rezygnację z przekształcenia prawa wieczystego użytkowania w prawo własności nieruchomości. Dot. GN.II.6825.(...).2011, GN.II.6825.(...).2011 Jeżeli z pisma wynika, co najmniej oznaczenie organu wydającego decyzję, oznaczenie stron rozstrzygnięcia, podpis osoby upoważnionej to wtedy w doktrynie uważa się, że jest to wadliwa decyzja administracyjna (wyrok WSA w Bydgoszczy z 13 marca 2008 r., sygn. akt I SA/Bd 25/08). Jeżeli stronie nie odpowiada treść rozstrzygnięcia zawartego w piśmie, może wnieść na nie odwołanie do organu II instancji. Żadna ze stron w tych dwóch przypadkach nie wniosła odwołania. 22

Dot. GN.II.6825.(...).2011, GN.II.6825.(...).2011, GN.II.6825.(...).2011, GN.II.6825.(...).2011, GN.II.6825.(...).2011 Do 2012 r. organ pobierał zaliczkę na poczet operatu szacunkowego za przekształcenie prawa wieczystego użytkowania w prawo własności nieruchomości. Po stwierdzeniu przez Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 5 kwietnia 2012 r., iż koszty wynikające z przygotowania do przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności ponosi organ administracji publicznej dokonujący przekształcenia (I OSK 16/12) zaprzestano pobierania zaliczek. Do wniosków złożonych w 2012 r. organ nie pobierał już zaliczek na poczet wykonania operatów szacunkowych. Dot. GN.II.6825.4.2011 Do 2012 r. organ pobierał zaliczkę na poczet operatu szacunkowego za przekształcenie prawa wieczystego użytkowania w prawo własności nieruchomości. Do wniosków złożonych w 2012 r. organ nie pobierał już zaliczek na poczet wykonania operatów szacunkowych. Odnosząc się do spraw z powyższego zakresu, należy stwierdzić, iż działania podejmowane w tym obszarze przez Starostę Kościańskiego są oceniane, co do zasady, pozytywnie. W celu usprawnienia prowadzonych postępowań administracyjnych zaleca się podjęcie następujących działań: - należy przestrzegać terminowości załatwianych spraw i każdorazowo zawiadamiać o konieczności przedłużenia terminu niezbędnego do ich rozpoznania wraz z podaniem nowego terminu wydania rozstrzygnięcia. - należy przestrzegać procedury administracyjnej dotyczącej formy wydawanych przez organy administracji rozstrzygnięć (niedopuszczalne jest załatwianie spraw poprzez skierowanie pisma do stron postępowania, gdy przepis prawa obliguje wydanie w tej materii decyzji administracyjnej ). OGRANICZENIA W ZAKRESIE KORZYSTANIA Z NIERUCHOMOŚCI W prowadzonym rejestrze spraw dotyczących zezwoleń na czasowe zajęcie nieruchomości (znak: WN 6852) w okresie kontrolowanym (tj. w latach 2011-2012) nie zarejestrowano żadnej sprawy. W prowadzonym rejestrze spraw dotyczących zezwoleń na zakładanie, przeprowadzanie i wykonanie na nieruchomościach urządzeń technicznych (znak WN, PNR 6853) zarejestrowano w okresie kontrolowanym 24 sprawy. Kontrolą objęto zaledwie jedną sprawę merytorycznie dotyczącą ww. zakresu. Wykaz sprawdzonych spraw zawiera tabela poniżej. Lp Wnioskodawca Sygnatura sprawy Położenie nieruchomości Decyzja, postanowienie, pismo kończące sprawę Uwagi Odnosząc się do spraw z powyższego zakresu, należy stwierdzić, iż w toku kontroli nie stwierdzono żadnych uchybień ani nieprawidłowości. Działania w tym obszarze należy zatem ocenić pozytywnie. 23