Biuletyn Informacyjny 9/2009 Warszawa 2010
Na podstawie materia ów NBP opracowano w Departamencie Statystyki Wed ug stanu na dzieƒ 10.11.2009 r. Projekt graficzny: Oliwka s.c. Zdj cie na ok adce: Corbis/Free Sk ad i druk: Drukarnia NBP Wyda : Narodowy Bank Polski Departament Edukacji i Wydawnictw 00-919 Warszawa, ul. Âwi tokrzyska 11/21 Telefon 022 63 23 3 Fax 022 63 13 21 www.nbp.pl Copyright Narodowy Bank Polski, 2010 ISSN 1230-0020
Spis treêci 1. Przeglàd gospodarczy....................................... 4 2. Przeglàd monetarny........................................ 9 3. Bilans p atniczy we wrzeêniu 2009 r............................ 14 3.1. Ujemne saldo rachunku bie àcego.......................................... 14 3.2. Dodatnie saldo transferów z Unià Europejskà.................................. 16 3.3. Dodatnie saldo inwestycji nierezydentów w Polsce............................... 16 3.4. Wzrost inwestycji polskich podmiotów za granicà............................... 16 3.. Oficjalne aktywa rezerwowe.............................................. 16 4. Najwa niejsze decyzje Rady Polityki Pieni nej NBP................. 17. Aneks statystyczny........................................ 18.1. Tabele.............................................................. 19.2. Wykresy............................................................. 71.3. Szeregi czasowe....................................................... 76.4. Uwagi metodyczne..................................................... 8 3
Przeglàd gospodarczy 1 1 Przeglàd gospodarczy Opublikowane przez GUS dane makroekonomiczne za wrzesieƒ br. potwierdzi y obserwowane w ostatnim okresie o ywienie w gospodarce krajowej. Wiele wskazuje jednak, e proces wychodzenia z zapaêci b dzie powolny, z towarzyszàcym mu wysokim i ciàgle zwi kszajàcym si bezrobociem. Opublikowane wartoêci wskaêników oceny koniunktury gospodarczej nadal kszta tujà si znacznie poni ej zapewniajàcych popraw sytuacji na rynku pracy. Nale y jednak e podkreêliç, e spadek produkcji sprzedanej przemys u w uj ciu rocznym by we wrzeêniu mniejszy ni wynosi konsensus rynkowy, co wraz z poprawà nastrojów wêród producentów daje podstawy do umiarkowanego optymizmu w kolejnych miesiàcach. Pomimo trwajàcego zastoju na rynku mieszkaniowym, korzystnie prezentowa- y si wyniki przedsi biorstw budowlanych, które odnotowa y wzrost produkcji sprzedanej o blisko 6% r/r. W porównaniu z okresem letnim, w ostatnim miesiàcu nastàpi wyraêny wzrost liczby bezrobotnych, co by o zwiàzane z ograniczeniem prac o charakterze sezonowym. RównoczeÊnie dalszej redukcji uleg o zatrudnienie w sektorze przedsi biorstw. W konsekwencji stopa bezrobocia zbli y a si do granicy 11% i by a o 2 pkt proc. wy sza ni rok wczeêniej. Pochodnà stopniowego pogarszania si sytuacji na rynku pracy by o niskie tempo przyrostu wynagrodzeƒ. W sektorze przedsi biorstw, drugi miesiàc z rz du, przeci tne tempo wzrostu p ac by o ni sze od stopy inflacji, co wraz ze spadajàcym zatrudnieniem negatywnie oddzia ywa o na dynamik spo ycia indywidualnego. Wyraênie wolniej od cen konsumpcyjnych ros y ceny produkcji sprzedanej przemys u. By o to w znacznym stopniu efektem ujemnej rocznej dynamiki cen w przetwórstwie przemys owym. Ujemne tempo wzrostu wykaza y równie ceny produkcji budowlano-monta owej, których spadek obserwowany jest nieprzerwanie od czerwca 2009 r. W porównaniu z poprzednim miesiàcem, mniej korzystnie prezentowa a si sytuacja bud etu paƒstwa. We wrzeêniu deficyt wzrós o,8 mld z do 21, mld, co po 3 kwarta ach 2009 r. stanowi o 79% rocznego planu przewidzianego w lipcowej nowelizacji ustawy bud etowej. We wrzeêniu 2009 r. produkcja sprzedana przemys u 1 spad a o 1,3% r/r wobec wzrostu o 0,1% r/r miesiàc wczeêniej. Po wyeliminowaniu wp ywu czynników o charakterze sezonowym, obni ka produkcji sprzedanej wynios a 2,1% r/r. W przetwórstwie przemys owym sprzeda zmniejszy a si o 1% r/r. Spadek sprzeda y odnotowa y równie przedsi biorstwa wytwarzajàce i zaopatrujàce w energi elektrycznà, gaz, par wodnà i goràcà wod (o 0,7% r/r) oraz przedsi biorstwa górnicze (o 10,2% r/r). Obni enie produkcji sprzedanej w stosunku do tego samego okresu 2008 r. wystàpi o w 17 (spoêród 34) dzia ach przemys u. WÊród dzia ów przetwórstwa przemys owego, liczàcych si pod wzgl dem zatrudnienia 2, spad a sprzeda odzie y (o 14% r/r), pojazdów samochodowych przyczep i naczep (o 10,4% r/r), wyrobów z metali (o 9,4% r/r), maszyn i urzàdzeƒ (o 6,8% r/r) oraz mebli (o 1,8% r/r). Wzros a natomiast sprzeda artyku ów spo ywczych (o,6% r/r), wyrobów z pozosta ych mineralnych surowców niemetalicznych (o 1,7% r/r) oraz wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych (o 0,% r/r). Produkcja budowlano-monta owa zrealizowana we wrzeêniu 2009 r. na terenie kraju przez przedsi biorstwa o liczbie pracujàcych powy ej 9 osób ukszta towa a si na poziomie o,7% wy szym ni przed rokiem. W sierpniu 2009 r. wskaênik ten osiàgnà poziom 11%. Po wyeliminowaniu wp ywu czynników o charakterze sezonowym produkcja wzros a o 7,1% r/r. 1 Dane obejmujà przedsi biorstwa o liczbie pracujàcych powy ej 9 osób. 2 Uwzgl dniono dzia y przetwórstwa przemys owego, w których przeci tne zatrudnienie wynios o powy ej 100 tys. osób. 4 N a r o d o w y B a n k P o l s k i
Przeglàd gospodarczy Roczny wskaênik cen produkcji sprzedanej przemys u (PPI) we wrzeêniu 2009 r. wyniós 1,6% wobec 2,2% miesiàc wczeêniej. Ceny w sekcji wytwarzanie i zaopatrywanie w energi elektrycznà, gaz, par wodnà i goràcà wod wzros y o 13,7% r/r oraz o 12,8% r/r w przedsi biorstwach górniczych. Spadek cen odnotowano natomiast w przetwórstwie przemys owym (o 1% r/r). 1 Wed ug danych GUS dost pnych za sierpieƒ 2009 r. 3, wêród dzia ów przetwórstwa przemys owego liczàcych si pod wzgl dem zatrudnienia, wzrost cen odnotowano w przypadku produk- Wykres 1. Dynamika produktu krajowego brutto 108 107 106 10 104 103 102 101 100 I I I I I I 2007 2008 2009 Wykres 2. Produkcja sprzedana przemys u (analogiczny okres poprzedniego roku = 100) 110 10 100 9 90 8 80 7 I I I I 2008 2009 Produkcja sprzedana przemys u Przetwórstwo przemys owe Górnictwo i kopalnictwo I Wytwarzanie i zaopatrywanie w energi elektrycznà, gaz, par wodnà i goràcà wod Wykres 3. Wskaêniki cen produkcji sprzedanej przemys u (analogiczny okres poprzedniego roku = 100) 12 120 11 110 10 100 9 I I I I 2008 2009 I Ceny produkcji sprzedanej przemys u Przetwórstwo przemys owe Produkcja budowlano-monta owa Górnictwo i kopalnictwo Wytwarzanie i zaopatrywanie w energi elektrycznà, gaz, par wodnà i goràcà wod 3 Ceny produkcji sprzedanej przemys u oraz dla trzech g ównych sekcji: górnictwo i kopalnictwo, przetwórstwo przemys owe oraz wytwarzanie i zaopatrywanie w energi elektrycznà, gaz, par wodnà i goràcà wod sà publikowane przez GUS z wyprzedzeniem w stosunku do informacji o cenach w poszczególnych dzia ach przetwórstwa przemys owego. BIULETYN INFORMACYJNY 9/2009
Przeglàd gospodarczy 1 Wykres 4. Wskaêniki cen wybranych grup towarów i us ug konsumpcyjnych (analogiczny okres poprzedniego roku = 100) 114 112 110 108 106 104 102 100 98 96 94 92 90 I I I I 2008 2009 I Towary i us ugi konsumpcyjne Napoje alkoholowe i wyroby tytoniowe U ytkowanie mieszkania i noêniki energii Transport ywnoêç i napoje bezalkoholowe Odzie i obuwie Opieka zdrowotna àcznoêç Wykres. Przeci tne zatrudnienie w sektorze przedsi biorstw (analogiczny okres poprzedniego roku = 100) 110 10 100 9 90 I I I I 2008 2009 I Przeci tne zatrudnienie w sektorze przedsi biorstw Górnictwo i kopalnictwo Przetwórstwo przemys owe Wytwarzanie i zaopatrywanie w energi elektrycznà, gaz, par wodnà i goràcà wod Budownictwo Wykres 6. Bezrobotni zarejestrowani (analogiczny okres poprzedniego roku = 100) i stopa bezrobocia 12 120 11 110 10 100 9 90 8 80 7 I I I I 2008 2009 Stopa bezrobocia (%) 11, 11,0 10, 10,0 9, 9,0 8, I Bezrobotni zarejestrowani Stopa bezrobocia (prawa skala) 6 N a r o d o w y B a n k P o l s k i
Przeglàd gospodarczy Wykres 7. Przeci tne miesi czne wynagrodzenie brutto w sektorze przedsi biorstw (analogiczny okres poprzedniego roku = 100) 120 1 11 110 10 100 9 90 I I I I 2008 2009 I Przeci tne miesi czne wynagrodzenie brutto w sektorze przedsi biorstw Górnictwo i kopalnictwo Przetwórstwo przemys owe Wytwarzanie i zaopatrywanie w energi elektrycznà, gaz, par wodnà i goràcà wod Budownictwo cji pojazdów samochodowych, przyczep i naczep (o 13,3% r/r), mebli (o 6,1% r/r), wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych (o,% r/r), maszyn i urzàdzeƒ (o 3,7% r/r), artyku ów spo ywczych (o 2% r/r), wyrobów z pozosta ych mineralnych surowców niemetalicznych (o 1,7% r/r) oraz odzie- y (o 0,8% r/r). W tym okresie spad y ceny produkcji wyrobów z pozosta ych mineralnych surowców niemetalicznych (o 2,% r/r). Ceny produkcji budowlano-monta owej spad y we wrzeêniu 2009 r. o 0,8% r/r wobec spadku o 0,7% r/r w poprzednim miesiàcu. Ceny towarów i us ug konsumpcyjnych (CPI) wzros y we wrzeêniu 2009 r. o 3,4% r/r wobec 3,7% r/r w poprzednim miesiàcu. Najbardziej podro a y napoje alkoholowe i wyroby tytoniowe (o 9,4% r/r) oraz ceny zwiàzane z u ytkowaniem mieszkania i noêniki energii (o 7,6% r/r). Wzros y równie ceny ywnoêci i napojów bezalkoholowych (o 3,6% r/r) oraz koszty opieki zdrowotnej (o 3,3% r/r). Obni ki cen obj y odzie i obuwie (o 7,6% r/r), us ugi transportowe (o 1% r/r) oraz us ugi zwiàzane z àcznoêcià (o 0,2% r/r). Przeci tne zatrudnienie w sektorze przedsi biorstw we wrzeêniu 2009 r. ukszta towa o si na poziomie 267 tys. i by o o 2,4% (o 128 tys.) ni sze ni rok wczeêniej. W przemyêle spadek miejsc pracy odnotowano w sekcji przetwórstwo przemys owe (o 7,8% r/r), wytwarzanie i zaopatrywanie w energi elektrycznà, gaz, par wodnà i goràcà wod (o 1,1% r/r) oraz w górnictwie (o 0,6% r/r). SpoÊród dzia ów przetwórstwa przemys owego o znaczàcym udziale w rynku pracy, spadek przeci tnego zatrudnienia wystàpi przy produkcji pojazdów samochodowych, przyczep i naczep (o 16% r/r), odzie y (o 1% r/r), wyrobów z pozosta ych mineralnych surowców niemetalicznych (o 9,4% r/r), maszyn i urzàdzeƒ (o 8,9% r/r), wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych (o 6,7% r/r), mebli (o,8% r/r), wyrobów z metali (o,6% r/r) oraz artyku ów spo ywczych (o 1,9% r/r). Poza przemys em, zatrudnienie wzros o w grupie zakwaterowanie i gastronomia (o 6,4% r/r), w budownictwie (o 4,% r/r), w grupie administrowanie i dzia alnoêç wspierajàca (o 1,8% r/r) oraz handel, naprawa pojazdów samochodowych (o 0,7% r/r). Spadek zatrudnienia wystàpi natomiast w grupie transport i gospodarka magazynowa (o 0,7% r/r) oraz w grupie informacja i komunikacja (o 0,4% r/r). Liczba bezrobotnych zarejestrowanych wynios a we wrzeêniu 2009 r. 171,9 tys. i by a o 339,3 tys. (24,6%) wy sza ni przed rokiem. Stopa bezrobocia wynios a 10,6% o 2 pkt proc. wi cej ni w tym samym okresie 2008 r. Przeci tne miesi czne wynagrodzenie brutto w sektorze przedsi biorstw we wrzeêniu 2009 r. ukszta towa o si na poziomie 3283,2 z, tj. o 3,3% wy szym ni rok wczeêniej. W prze- BIULETYN INFORMACYJNY 9/2009 7
Przeglàd gospodarczy 1 twórstwie przemys owym p ace wzros y o 3,1% r/r, w sekcji wytwarzanie i zaopatrywanie w energi elektrycznà, gaz, par wodnà i goràcà wod o 3,7% r/r oraz o 11,4% r/r w przedsi biorstwach górniczych. Z pozaprzemys owych sekcji przedsi biorstw wzrost przeci tnych wynagrodzeƒ odnotowano w grupie administrowanie i dzia alnoêç wspierajàca (o,9% r/r), zakwaterowanie i gastronomia (o 3,2% r/r), handel, naprawa pojazdów samochodowych (o 1,9% r/r), w budownictwie (o 0,9% r/r) oraz w grupie transport i gospodarka magazynowa (o 0,8% r/r). P ace spad y natomiast w grupie informacja i komunikacja (o 0,3% r/r). W okresie styczeƒ wrzesieƒ 2009 r. dochody bud etu paƒstwa wynios y 202,4 mld z przy wydatkach na poziomie 223,9 mld z. Kwoty dochodów i wydatków by y wy sze w porównaniu z tym samym okresem poprzedniego roku odpowiednio o,2% i 13,9% i stanowi y odpowiednio 74,2% i 74,6% planu za o onego w ustawie bud etowej na 2009 r. Deficyt bud etowy wyniós po 9 miesiàcach 21, mld z przy planowanej na ten rok kwocie po nowelizacji bud etu w wysokoêci 27,2 mld z. Wp ywy z podatków poêrednich by y ni sze od ubieg orocznych o 1,2%. Spad y równie dochody z podatku dochodowego od osób prawnych (o 14,4%) oraz od osób fizycznych (o 6,8%). Wy sze by y natomiast dochody paƒstwowych jednostek bud etowych (o 0,4%). 8 N a r o d o w y B a n k P o l s k i
Przeglàd monetarny 2 Przeglàd monetarny Rada Polityki Pieni nej (RPP) na posiedzeniu w dniach 29 30 wrzeênia 2009 r. postanowi a utrzymaç stopy procentowe NBP na niezmienionym poziomie: 2 stopa referencyjna 3,% w skali rocznej; stopa lombardowa % w skali rocznej; stopa depozytowa 2% w skali rocznej; stopa redyskonta weksli 3,7% w skali rocznej. We wrzeêniowym okresie rezerwowym 4 stawka POLONIA charakteryzowa a si mniejszym odchyleniem od stopy referencyjnej NBP oraz wi kszà zmiennoêcià, w porównaniu z poprzednim miesiàcem. Ârednie absolutne odchylenie POLON od stopy referencyjnej NBP wynios o 92 punkty bazowe, zaê zmiennoêç stawki mierzona odchyleniem standardowym ró nicy pomi dzy tà stawkà a stopà referencyjnà NBP 44 punkty bazowe (w sierpniu odpowiednio: 94 punkty bazowe i 41 punktów bazowych). We wrzeêniu Êrednia wartoêç regularnych operacji otwartego rynku by a wy sza ni miesiàc wczeêniej 41,4 mld z wobec 38,7 mld z ; saldo podstawowych i dostrajajàcych operacji NBP ukszta towa o si na poziomie 34,6 mld z. W omawianym okresie NBP przeprowadzi dwie operacje zasilajàce repo 3- i 6-miesi cznà, w kwotach odpowiednio 0,7 mld z w dniu 8 wrzeênia oraz 0, mld z w dniu 1 wrzeênia. Saldo operacji repo wynios o Êrednio w okresie 7,3 mld z. JednoczeÊnie banki wykorzystywa y 7-dniowe transakcje typu swap walutowy na parze walut CHF/PLN, przy saldzie na poziomie 0, mld z. Przez ca y okres utrzymywania rezerwy obowiàzkowej banki sk ada y w NBP depozyt na koniec dnia, którego Êredni poziom wyniós 1, mld z. We wrzeêniu 2009 r. Êrednie oprocentowanie kredytów z otowych dla przedsi biorstw wzros o o 0,1 pkt proc. do 6,% 6. W przypadku przedsi biorców indywidualnych koszt udzielonych kredytów by wy szy o 2,4 pkt proc. Oprocentowanie kredytów konsumpcyjnych z otowych dla gospodarstw domowych pozosta o na poziomie z poprzedniego miesiàca, tj. 1,7%. Wzros o natomiast oprocentowanie kredytów na cele mieszkaniowe w tym z otowych o 0,2 pkt proc. do 7,% oraz o 0,4 pkt proc. do 4,4% kredytów denominowanych we frankach szwajcarskich. W tym okresie banki nie zmieni y Êredniego oprocentowania depozytów gospodarstw domowych i depozytów przedsi biorstw, które pozosta o na poziomie z poprzedniego miesiàca, tj. odpowiednio 4,2% i 3%. We wrzeêniu 2009 r. wartoêç agregatu M3 wzros a o,9 mld z (0,9%) do 691,3 mld z. Jego roczne tempo zmian zwi kszy o si o 0,6 pkt proc. do 9,6% r/r. Wp yw czynników nietransakcyjnych, zwiàzanych ze zmianami kursu z otego wzgl dem g ównych walut, by w tym okresie istotny. W wyniku ich dzia ania walutowe komponenty pieniàdza zwi kszy y si o oko o 1,2 mld z. 4 Omawiany okres utrzymywania rezerwy obowiàzkowej i rozliczenia wykonania p ynnoêci dotyczy przedzia u czasowego od 31.08.2009 do 29.09.2009. Stawki porównano wed ug jednolitej bazy 36 dni; odchylenia od stopy referencyjnej NBP liczone sà w wielkoêciach absolutnych. 6 Oprocentowanie kredytów i depozytów bankowych dotyczy nowych umów zawartych w danym miesiàcu sprawozdawczym. Poprzez nowe umowy rozumie si równie aneksy do ju istniejàcych umów. W przypadku kredytów przedsi biorstw uwzgl dniono umowy kredytowe o wysokoêci do 4 mln z w àcznie. Sposób wyliczenia Êredniego oprocentowania zosta opisany w Instrukcji u ytkownika statystyki stóp procentowych na stronie www.nbp.pl w dziale Statystyka\Statystyka pieni na i bankowa\statystyka stóp procentowych. BIULETYN INFORMACYJNY 9/2009 9
Przeglàd monetarny Wskaênik zmian sk adników poda y pieniàdza o wysokim stopniu p ynnoêci, wchodzàcych w sk ad agregatu M1, zmniejszy si o 0,1 pkt proc. do % r/r. Pozosta e sk adniki szerokiego pieniàdza ros y w tempie 1,6% r/r o 1,6 pkt proc. szybciej w porównaniu z poprzednim miesiàcem. 2 WartoÊç pieniàdza gotówkowego poza kasami MIF spad a we wrzeêniu br. o 1,3 mld z (1,4%) do 89,7 mld z. Jego roczne tempo zmian zmniejszy o si o 0,2 pkt proc. do 8,6% r/r. Wykres 8. Stopy rynku mi dzybankowego na tle podstawowych stóp NBP % 6 4 3 2 1 31.08.2009 1.09.2009 2.09.2009 3.09.2009 4.09.2009 7.09.2009 8.09.2009 9.09.2009 10.09.2009 11.09.2009 14.09.2009 1.09.2009 16.09.2009 17.09.2009 18.09.2009 21.09.2009 22.09.2009 23.09.2009 24.09.2009 2.09.2009 28.09.2009 29.09.2009 Stawka referencyjna POLONIA Stopa referencyjna WIBOR ON Stopa lombardowa WIBOR 3M Stopa depozytowa Wykres 9. Ârednie oprocentowanie nowych umów depozytowych (w z otych) % 7 6 4 3 2 I I I I I I I I I 2007 2008 2009 I Przedsi biorstwa Gospodarstwa domowe Wykres 10. Ârednie oprocentowanie nowych umów kredytowych (w z otych) % 17 1 13 11 9 7 I I I I I I I I I 2007 2008 2009 I Kredyty dla gospodarstw domowych na cele konsumpcyjne Kredyty dla gospodarstw domowych na cele mieszkaniowe Kredyty dla przedsi biorstw 10 N a r o d o w y B a n k P o l s k i
Przeglàd monetarny Wykres 11. Udzia gotówki poza kasami banków i zobowiàzaƒ bie àcych sektorów krajowych w agregacie M3 na tle dynamiki pieniàdza M1 i M3-M1 (analogiczny okres poprzedniego roku = 100) Dynamika Udzia w % 140 60 130 120 110 100 I I I I I I I I I I I I I I I 2006 2007 2008 2009 8 6 4 2 0 48 46 2 M3-M1 M1 Udzia gotówki i zobowiàzaƒ bie àcych w M3 Wykres 12. Udzia gotówki poza kasami banków w agregacie M1 % 27 26 2 24 23 22 I I I I I I I I I I I I I I I 2006 2007 2008 2009 Wykres 13. Zobowiàzania MIF wobec gospodarstw domowych i przedsi biorstw zaliczane do pieniàdza M3 (analogiczny okres poprzedniego roku = 100) 130 12 120 11 110 10 100 9 I I I I I I I I I 2007 2008 2009 I Przedsi biorstwa Gospodarstwa domowe Wskaênik p ynnoêci pieniàdza M3, mierzony udzia em gotówki i zobowiàzaƒ bie àcych w pieniàdzu M3, zmniejszy si o 0,2 pkt proc. do 3,9%. Wskaênik p ynnoêci pieniàdza M1, mierzony udzia em gotówki w obiegu poza kasami MIF w pieniàdzu M1, zmniejszy si o 0, pkt proc. do 24%. Depozyty i inne zobowiàzania zaliczane do pieniàdza M3 wzros y we wrzeêniu 2009 r. o 7,9 mld z (1,3%) do 9,8 mld z. Ich tempo zmian zwi kszy o si o 0,2 pkt proc. do 10,9% r/r. Ârodki na rachunkach gospodarstw domowych wzros y o 1,2 mld z (0,3%). Wy szy by równie stan depozytów przedsi biorstw (o 4,7 mld z, tj. 3,3%), instytucji samorzàdowych (o 1,4 mld BIULETYN INFORMACYJNY 9/2009 11
Przeglàd monetarny Wykres 14. Nale noêci MIF od gospodarstw domowych i przedsi biorstw (analogiczny okres poprzedniego roku = 100) 10 2 14 140 13 130 12 120 11 110 10 I I I I I I I I I 2007 2008 2009 I Przedsi biorstwa Gospodarstwa domowe Wykres 1. Nale noêci od gospodarstw domowych z tytu u kredytów i po yczek bankowych (analogiczny okres poprzedniego roku = 100) 180 170 160 10 140 130 120 110 I I I I I I I I I 2007 2008 2009 I Ogó em Mieszkaniowe Konsumpcyjne z, tj.,8%) oraz niemonetarnych instytucji finansowych (o 0,7 mld z, tj. 2,1%). Nieznacznie natomiast spad a wartoêç depozytów funduszy ubezpieczeƒ spo ecznych (o 0,1 mld z, tj. 0,9%). G ównym czynnikiem kreacji pieniàdza we wrzeêniu 2009 r. by wzrost zad u enie sektorów krajowych 7 o 11,9 mld z (1,8%) do 679, mld z. W kierunku obni enia zasobów pieni nych oddzia ywa natomiast spadek aktywów zagranicznych netto o 1, mld z (2,1%) do 67,9 mld z, spadek zad u enia netto instytucji rzàdowych szczebla centralnego o 1,8 mld z (1,9%) do 93,4 mld z oraz wzrost d ugoterminowych zobowiàzaƒ finansowych o 0,9 mld z (0,6%) do 162,1 mld z. Zad u enie przedsi biorstw w monetarnych instytucjach finansowych (MIF) wzros o we wrzeêniu br. o 2,1 mld z (1%) do 223,6 mld z. Jego roczne tempo zmian zmniejszy o si o 0,8 pkt proc. do 6,8% r/r. Kredyty do 1 roku w àcznie wraz z zad u eniem w rachunku bie àcym wykaza y ujemne tempo wzrostu (-6,4% r/r spadek tempa o 2,9 pkt proc.). Przyrost kredytów od 1 roku do lat w àcznie wyniós 7% r/r (wzrost o 0,7 pkt proc.), a kredytów powy ej lat 20% r/r (wzrost o 0,1 pkt proc.). Zad u enie gospodarstw domowych w MIF wzros o we wrzeêniu 2009 r. o 9,6 mld z (2,4%) do 412, mld z. Jego roczne tempo zmian zmniejszy o si o 1,6 pkt proc. do 26,3% r/r. Kredyty bankowe na cele mieszkaniowe ros y w tempie 36,7% r/r (spadek o 2,4 pkt proc.). Tempo kredytów konsumpcyjnych wynios o 18,9% r/r (spadek o 1,8 pkt proc.). 7 Zad u enie w monetarnych instytucjach finansowych (MIF) z tytu u kredytów, po yczek, skupionych wierzytelnoêci i zrealizowanych gwarancji i por czeƒ. Kategoria ta nie obejmuje odsetek zapad ych i nale noêci z tytu u papierów wartoêciowych. Do sektorów krajowych zaliczono niemonetarne instytucje finansowe, przedsi biorstwa, gospodarstwa domowe, instytucje niekomercyjne dzia ajàce na rzecz gospodarstw domowych, instytucje samorzàdowe oraz fundusze ubezpieczeƒ spo ecznych. 12 N a r o d o w y B a n k P o l s k i
Przeglàd monetarny Wykres 16. Nale noêci od przedsi biorstw z tytu u kredytów i po yczek bankowych (analogiczny okres poprzedniego roku = 100) 140 13 130 12 120 11 110 10 100 9 90 I I I I I I I I I 2007 2008 2009 I 2 Ogó em Powy ej 1 roku do lat w àcznie Do 1 roku (z rachunkami bie àcymi) Powy ej lat Wykres 17. Udzia agregatów monetarnych oraz zad u enia sektorów krajowych w PKB % 0 4 40 3 30 2 20 I I I I I I 2007 2008 2009 M1/PKB M3/PKB Zad u enie/pkb Wed ug danych dost pnych za kwarta 2009 r., wskaêniki okreêlajàce stopieƒ monetyzacji gospodarki wykaza y ró ne kierunki zmian. Stosunek zasobów pieniàdza M1 i M3 do PKB w uj ciu procentowym zwi kszy si w okresie kwarta u odpowiednio: o 0,7 pkt proc. do 28,4% oraz o 0,1 pkt proc. do 3,2%. W tym okresie udzia zad u enia sektorów krajowych w PKB spad o 0,6 pkt proc. do 1,9%. We wrzeêniu 2009 r. Êredni kurs z otego w NBP 8 os abi si o 3% w stosunku do euro, o 0,6% do dolara amerykaƒskiego, o 4,6% do franka szwajcarskiego oraz o 2,8% do funta brytyjskiego. 8 Zmiany kursowe liczone w okresie pomi dzy koƒcem sierpnia 2009 r. i koƒcem wrzeênia 2009 r. na podstawie Êrednich kursów NBP. BIULETYN INFORMACYJNY 9/2009 13
Bilans p atniczy we wrzeêniu 2009 r. 3 Bilans p atniczy we wrzeêniu 2009 r. 3 Komponenty miesi cznego bilansu p atniczego sà szacowane przy wykorzystaniu miesi cznych p atnoêci zarejestrowanych przez system bankowy, informacji kwartalnych pochodzàcych bezpoêrednio ze sprawozdaƒ polskich podmiotów uczestniczàcych w obrotach z zagranicà oraz badaƒ statystyki publicznej. Prezentowana wersja bilansu p atniczego ma charakter informacji wst pnej i mo e ulec weryfikacji. 3.1. Ujemne saldo rachunku bie àcego We wrzeêniu 2009 r. saldo rachunku bie àcego by o ujemne i wynios o 7 mln EUR. Na jego wysokoêç wp yn y: ujemne saldo dochodów (704 mln EUR) i obrotów towarowych (4 mln EUR) oraz dodatnie saldo transferów bie àcych (376 mln EUR) i us ug (27 mln EUR). W porównaniu z wrzeêniem 2008 r. ujemne saldo rachunku bie àcego poprawi o si o 1.988 mln EUR, co by o wynikiem przede wszystkim poprawy salda obrotów towarowych. Eksport towarów we wrzeêniu 2009 r. oszacowano na poziomie 9.413 mln EUR, a import 9.417 mln EUR. W porównaniu z danymi za wrzesieƒ 2008 r. wartoêç eksportu towarów by a ni sza o 1.940 mln EUR, tj. o 17,1%, a import towarów zmniejszy si o 3.386 mln EUR, tj. o 26,4%. Ujemne saldo towarów wynios o 4 mln EUR, wobec 1.40 mln EUR we wrzeêniu 2008 r. Przychody z tytu u us ug we wrzeêniu 2009 r., w porównaniu z wrzeêniem 2008 r., zmniejszy y si o 19,7% do poziomu 1.77 mln EUR, a wartoêç rozchodów zmniejszy a si o 24,0% i wynios a 1.482 mln EUR. Saldo us ug w omawianym okresie by o dodatnie i wynios o 27 mln EUR. Na wartoêç salda us ug z o y y si : dodatnie salda us ug transportowych (21 mln EUR) i podró y zagranicznych (9 mln EUR) oraz ujemne saldo pozosta ych us ug (3 mln EUR). Saldo dochodów we wrzeêniu 2009 r. by o ujemne i wynios o 704 mln EUR. W analogicznym miesiàcu 2008 r. saldo to równie by o ujemne i wynosi o 1.067 mln EUR. We wrzeêniu 2009 r. na saldo to z o y o si : dodatnie saldo wynagrodzeƒ pracowników (213 mln EUR) oraz ujemne saldo dochodów z inwestycji (917 mln EUR). Przychody z tytu u wynagrodzeƒ pracowników oszacowano na poziomie 299 mln EUR i by- y one o 12 mln EUR ni sze ni we wrzeêniu 2008 r. O wysokoêci ujemnego salda dochodów od inwestycji w omawianym miesiàcu w g ównej mierze zadecydowa y dochody zagranicznych inwestorów bezpoêrednich z tytu u ich zaanga owania kapita owego w polskich podmiotach w wysokoêci 690 mln EUR (w tym: wyp acone dywidendy w wysokoêci 461 mln EUR, reinwestowane zyski w wysokoêci 136 mln EUR oraz zap acone odsetki od kredytów otrzymanych 93 mln EUR). W stosunku do analogicznego okresu roku ubieg ego dochody nierezydentów z inwestycji bezpoêrednich w Polsce sà ni sze o 87 mln EUR. Na wysokoêç ujemnego salda dochodów wp yn y równie zap acone odsetki od kredytów otrzymanych (21 mln EUR) oraz zap acone wierzycielom zagranicznym odsetki od d u nych papierów wartoêciowych (104 mln EUR). Dla ostatnich dwunastu miesi cy (tj. od paêdziernika 2008 r. do wrzeênia 2009 r.) ujemne saldo rachunku bie àcego wynios o 6.28 mln EUR, zaê w poprzednim okresie (paêdziernik 2007 wrzesieƒ 2008) deficyt rachunku bie àcego wyniós 18.091 mln EUR. W uj ciu p ynnego roku ujemne saldo rachunku bie àcego zmniejszy o si o 11.833 mln EUR. Poprawa ta by a przede wszystkim rezultatem zmniejszenia ujemnego salda obrotów towarowych (z 16.771 mln EUR w po- 14 N a r o d o w y B a n k P o l s k i
Bilans p atniczy we wrzeêniu 2009 r. Bilans p atniczy (w mln EUR) Wyszczególnienie A. Rachunek bie àcy Saldo obrotów towarowych Eksport f.o.b. Import f.o.b. Saldo us ug Przychody Rozchody Saldo dochodów Przychody Rozchody Saldo transferów bie àcych Przychody Rozchody B. Rachunek kapita owy Przychody Rozchody C. Rachunek finansowy Polskie inwestycje bezpoêrednie za granicà Zagraniczne inwestycje bezpoêrednie w Polsce Inwestycje portfelowe aktywa Udzia owe papiery wartoêciowe D u ne papiery wartoêciowe Inwestycje portfelowe pasywa Udzia owe papiery wartoêciowe D u ne papiery wartoêciowe Pozosta e inwestycje aktywa NBP Sektor rzàdowy Monetarne Instytucje Finansowe (z wy àczeniem NBP) Pozosta e sektory Pozosta e inwestycje pasywa NBP Sektor rzàdowy Monetarne Instytucje Finansowe (z wy àczeniem NBP) Pozosta e sektory Pochodne instrumenty finansowe D. Saldo b dów i opuszczeƒ Razem A D E. Oficjalne aktywa rezerwowe 2008 I* 2009 * Dane skumulowane** 2007 2008 2008 2009* -2.04 124-7 -18.091-6.269-1.40-348 -4-16.771-6.947 11.33 7.66 9.413 122.601 99.912 12.803 8.013 9.417 139.372 106.89 237 411 27 3.08 4.19 2.187 1.937 1.77 24.042 21.21 1.90 1.26 1.482 20.34 17.326-1.067-660 -704-11.061-8.797 18 07 463 7.044.938 1.8 1.167 1.167 18.10 14.73 23 721 376 6.233.280 616 1.160 746 11.792 11.337 381 439 370.9 6.07 37 68 81.17 3.481 98 86 98.86 4.302 61 18 17 708 821-627 2.901 2.090 34.072 20.104-94 -162-186 -4.17-1.248 609 804 378 12.39 6.828 616-14 1-167 860-160 -19-11 -60-373 776 14 166 393 1.233-862 433 1.301 2.348 4.117-31 399 188 1.263-46 -11 34 1.113 1.08 4.73-10 -1.06-18 -863 7.377-7 -68-40 -260-724 -3-3 -3-177 -99 21-88 48 2.046 7.111-439 -127-600 -2.472 1.089-34 3.103 19 2.228 3.647-3.72 740 296.213 -.041-739 1.19-3 -1.62 2.001 4.094 72 21 12.898.94 363 92 7 8.742 742-32 -76 108-86 -1.477-2.14-480 -1.273-11.311-16.292-4.780 2.613 841 9.827 1.024 4.780-2.613-841 -9.827-1.024 3 * Dane wst pne. ** Dane skumulowane sà prezentowane kroczàco w uj ciu 12 miesi cy. przednim okresie do 6.947 mln EUR) oraz dochodów (z 11.061 mln EUR do 8.797 mln EUR). W tym samym czasie zwi kszy o si dodatnie saldo us ug (z 3.08 mln EUR do 4.206 mln EUR) i zmniejszy o si saldo transferów bie àcych (z 6.233 mln EUR do.280 mln EUR). Skumulowany eksport towarów w ostatnich dwunastu miesiàcach wyniós 99.912 mln EUR, a import 106.89 mln EUR. W porównaniu z poprzednim okresem (paêdziernik 2007 wrzesieƒ 2008) eksport towarów zmniejszy si o 22.689 mln EUR, tj. o 18, %, a import o 32.13 mln EUR, tj. o 23,3%. BIULETYN INFORMACYJNY 9/2009 1
Bilans p atniczy we wrzeêniu 2009 r. 3.2. Dodatnie saldo transferów z Unià Europejskà Saldo transferów z Unià Europejskà by o dodatnie i wynios o 3 mln EUR. Nap yw Êrodków z Unii Europejskiej, w uj ciu bilansu p atniczego, wyniós : w transferach bie àcych 14 mln EUR, a w transferach kapita owych 89 mln EUR. W tym samym czasie Polska wp aci a 208 mln EUR do bud etu Unii Europejskiej z tytu u sk adek i op at cz onkowskich. 3 3.3. Dodatnie saldo inwestycji nierezydentów w Polsce Saldo zagranicznych inwestycji w Polsce by o dodatnie i wynios o 2.198 mln EUR. O wysoko- Êci tego salda zadecydowa w g ównej mierze nap yw netto kapita u z tytu u inwestycji portfelowych. Saldo zagranicznych inwestycji bezpoêrednich w Polsce by o dodatnie i wynios o 378 mln EUR. Z o y y si na nie: nap yw netto Êrodków, które zwi kszy y kapita y w asne polskich przedsi biorstw bezpoêredniego inwestowania (342 mln EUR), dodatnie reinwestowane zyski (136 mln EUR) oraz odp yw netto Êrodków z tytu u kredytów otrzymanych od inwestorów bezpo- Êrednich (100 mln EUR). We wrzeêniu 2009 r. saldo zagranicznych inwestycji portfelowych by o dodatnie i wynios o 1.301 mln EUR. Nierezydenci zainwestowali w udzia owe papiery wartoêciowe polskich podmiotów netto 188 mln EUR. Nap yw netto kapita u z tytu u inwestycji nierezydentów w d u ne papiery wartoêciowe wyniós 1.113 mln EUR. Nierezydenci inwestowali g ównie w obligacje Skarbu Paƒstwa wyemitowane na rynku krajowym, jak i zagranicznym. Zobowiàzania polskich podmiotów wobec zagranicy w kategorii pozosta e inwestycje zwi kszy y si o 19 mln EUR. W g ównej mierze by to rezultat zwi kszenia zad u enia z tytu u wykorzystania nowych kredytów przez sektor bankowy netto o 19 mln EUR oraz zwi kszenia zobowiàzaƒ NBP o 296 mln EUR, g ównie z tytu u alokacji SDR na kontach paƒstw cz onkowskich MFW. 3.4. Wzrost inwestycji polskich podmiotów za granicà Polskie inwestycje za granicà netto zwi kszy y si o 216 mln EUR. O wartoêci tego salda zadecydowa przede wszystkim wzrost nale noêci sektora przedsi biorstw z tytu u udzielonych kredytów handlowych (netto o 494 mln EUR). W tym samym czasie polskie banki zmniejszy y stan lokat w bankach za granicà o 480 mln EUR. Rezydenci zwi kszyli równie swoje aktywa z tytu u inwestycji bezpoêrednich o 186 mln EUR oraz z tytu u inwestycji portfelowych w udzia owe papiery wartoêciowe o 11 mln EUR, natomiast zmniejszyli swój portfel d u nych papierów wartoêciowych o 166 mln EUR. 3.. Oficjalne aktywa rezerwowe Transakcje w asne NBP (w tym druga transza alokacji SDR w wysokoêci 290 mln SDR) oraz transakcje zrealizowane na rzecz klientów NBP wzrost wartoêci aktywów rezerwowych o 841 mln EUR. Ró nice kursowe oraz zmiany z wyceny spowodowa y ich spadek o 461 mln EUR. Stan oficjalnych aktywów rezerwowych na koniec wrzeênia 2009 r. wyniós 3.408 mln EUR. 16 N a r o d o w y B a n k P o l s k i
Najwa niejsze decyzje Rady Polityki Pieni nej NBP 4 Najwa niejsze decyzje Rady Polityki Pieni nej NBP 1. Uchwa a Nr 9/2004 Rady Polityki Pieni nej z dnia 2 sierpnia 2004 r. w sprawie stopy referencyjnej, oprocentowania kredytów refinansowych, oprocentowania lokaty terminowej oraz stopy redyskontowej weksli w Narodowym Banku Polskim. 4 BIULETYN INFORMACYJNY 9/2009 17
Aneks statystyczny Aneks statystyczny 18 N a r o d o w y B a n k P o l s k i
Aneks statystyczny. Tabele.1. Tabele Tabela 1. Podstawowe dane statystyczne 2004 I 200 I I I I I 2006 I I I I I 2007 I I I I I 2008 I I I I I 2009 I I I w cenach bie àcych 1. Produkcja sprzedana przemys u w cenach sta ych ten sam miesiàc poprzedniego roku = 100 % poprzedni miesiàc = 100 2. Sprzeda produkcji budowlano-monta owej w cenach sta ych w cenach bie àcych ten sam miesiàc poprzedniego roku = 100 % poprzedni miesiàc = 100 3. Wskaêniki cen towarów i us ug konsumpcyjnych ten sam miesiàc poprzedniego roku = 100 poprzedni miesiàc = 100 grudzieƒ poprzedniego roku = 100 4. Wskaêniki cen produkcji sprzedanej przemys u ten sam miesiàc poprzedniego roku = 100 poprzedni miesiàc = 100 mln z % mln z % % % % % % 1 2 3 4 6 7 8 9 10 11 4.284,4 106,8 97,7.224,0 107,8 148,2 104,4 100,1 104,4 10,2 98,7 49.902,0 104,6 91,7 1.711,6 118, 32,6 103,7 100,1 100,1 104, 100,1 49.482,7 102,3 99,7 1.83,6 113,2 108,2 103,6 99,9 100,0 103,2 99, 4.93,2 96,3 110,2 2.078,0 96,2 111,9 103,4 100,1 100,2 102,2 100, 4.372,6 98,9 99,6 2.98,0 82,3 124,8 103,0 100,4 100, 100,9 100,7 1.647,7 100,9 9,2 3.178,0 121,8 122,3 102, 100,3 100,8 99, 99,8 6.17, 106,9 109,0 3.88,8 129,9 122,2 101,4 99,8 100,6 100,0 100,3 1.948,6 102,6 92,1 3.820,3 117,3 97,9 101,3 99,8 100,4 100,0 100,2 4.238,1 104,8 104,0 3.912,9 106, 102,1 101,6 99,9 100,3 99,8 100,1 9.097,0 10,9 110,2 4.441,7 110, 113,3 101,8 100,4 100,7 99, 99,7 60.064,3 107,6 101,4 4.639,6 106,8 104,3 101,6 100,4 101,1 99,1 99,9 60.078,4 108, 99,8 3.809,2 10,9 82,0 101,0 99,8 100,9 99,6 100,1 8.834,0 109,6 98,7.774,0 108,2 11, 100,7 99,8 100,7 100,2 99,3 4.731,4 109,8 92,0 1.619,9 92,2 27,8 100,6 100,2 100,2 100,3 100,2 4.3,3 110,2 100,0 1.827,3 96, 113,1 100,7 100,0 100,2 100,7 99,9 63.377,0 116,4 116,4 2.43,4 11, 134,0 100,4 99,9 100,1 100,9 100,7 8.06,7 10,7 90,4 2.761,3 104,1 112,4 100,7 100,7 100,8 101,7 101, 62.009,4 119,1 107,3 3.690,1 113,4 133,3 100,9 100, 101,3 102,3 100,4 64.229,7 112,2 102,6 4.611,0 11,7 124,6 100,8 99,7 101,0 103,0 100,9 61.127,7 114,3 93,8 4.117, 104,9 88,8 101,1 100,0 101,0 103, 100,7 62.440,6 112,7 102,1 4.641,9 114,8 112,9 101,6 100,3 101,3 103,0 99,8 67.42,6 111,4 108,6.46,6 122,7 118, 101,6 100,2 101, 103,4 99,9 69.849,6 114,0 104,3 6.189,8 129,8 110, 101,2 100,1 101,6 102,9 99,4 67.840,8 111,2 97, 4.883,9 12,4 79,1 101,4 100,0 101,6 102,2 99,3 63.407,8 106, 94,1 7.107,3 120,3 14,2 101,4 99,8 101,4 102,4 99, 63.983,9 114,1 99,9 2.713,6 14,1 37,8 101,6 100,4 100,4 103,0 100,7 62.823,9 112,1 97,8 3.017, 14,2 110,6 101,9 100,3 100,7 103,4 100,3 72.02,4 110,9 114,6 3.633,6 139,4 120,4 102, 100, 101,1 103,1 100, 66.34, 112, 91,7 4.02,0 136,3 108,9 102,3 100, 101,6 101,9 100,4 68.244,6 108,2 102,6 4.636,4 11,4 112,7 102,3 100, 102,2 101,9 100,4 68.460,7 10,7 100,1.196,3 104,1 112, 102,6 100,0 102,2 101,3 100, 67.897,1 110,6 98,1.297,7 118,9 100,9 102,3 99,7 101,9 100,8 100,2 68.40,1 108,4 100,1.780,7 114,7 109,0 101, 99,6 101,6 101,4 100,4 71.73,7 10,4 10,6 6.09,0 101,3 104,7 102,3 100,8 102,3 101, 99,9 78.43, 110,9 109,7 7.023,6 10, 11,0 103,0 100,6 103,0 101,6 99,6 73.761,9 108, 9,3 6.169,1 112,1 84,0 103,6 100,7 103,7 102,2 99,9 67.213,8 10,8 91,7 9.112,9 114,0 147,7 104,0 100,3 104,0 101,9 99,2 71.003,4 110, 104,4 3.316,1 108,6 36,0 104,0 100,7 100,7 102, 101,3 72.393,8 114,7 101, 4.106, 121,3 123,6 104,2 100,4 101,1 102,8 100, 72.976,1 100,7 100,7 4.768,1 116,8 11,8 104,1 100,4 101, 102, 100,2 7.716,2 114,4 104,1.396,9 120,9 112,8 104,0 100,4 101,8 101,9 99,8 69.21,7 101,4 90,9.836,6 11,9 107,9 104,4 100,8 102,6 102,4 100,8 73.360,1 106, 10,2 6.782,8 119,4 11,9 104,6 100,2 102,9 102,2 100,3 71.441,1 104,8 97,3 6.10,1 113,4 9,8 104,8 100,0 102,8 101,7 99,8 6.42,2 9,6 91,2 6.49,7 102,9 98,9 104,8 99,6 102,4 101,4 100,1 7.674,2 10, 116,6 7.203,1 109,6 111,4 104, 100,3 102,8 102,0 100,4 77.012,1 98,0 101,9 7.980,2 10,6 110,8 104,2 100,4 103,2 102,4 100,0 66.889, 89,4 86,9 6.378,9 100,4 79,9 103,7 100,2 103,4 102,2 99,8 6.023,9 94,4 96,9 9.43,6 102,0 10,1 103,3 99,9 103,3 102,7 99,6 62.409,7 84,7 93,7 3.638, 107,4 37,9 102,8 100, 100, 103,6 102,3 6.264,4 8,4 102,4 4.24,1 101,9 117,2 103,3 100,9 101,3 10,7 102,6 7.180,0 98,1 11,6 4.887, 101,2 11,1 103,6 100,7 102,0 10, 100,0 69.333,0 87,8 93,1.46,0 100, 112,0 104,0 100,7 102,7 104,8 99,1 67.88,4 94,8 98,2.863,3 100,3 107,7 103,6 100, 103,2 103,7 99,7 72.174,2 9,7 106,2 6.811,1 100,6 116,3 103, 100,2 103,4 104,1 100,8 69.437,0 9,4 97,2 7.172,4 110,7 10, 103,6 100,1 103, 102,8 98, 66.09,3 99,8 9,7 7.108,1 111,0 99,2 103,7 99,6 103,1 102,2 99,6 7.33,0 98,7 11,0 7.41,6 10,7 106,1 103,4 100,0 103,1 101,6 99,8 BIULETYN INFORMACYJNY 9/2009 19
Aneks statystyczny. Tabele cd. tabeli 1. Podstawowe dane statystyczne 2004 I 200 I I I I I 2006 I I I I I 2007 I I I I I 2008 I I I I I 2009 I I I. Wskaêniki cen produkcji budowlano-monta owej ten sam miesiàc poprzedniego roku = 100 poprzedni miesiàc = 100 6. Pracujàcy w sektorze przedsi biorstw 7. Przeci tne zatrudnienie w sektorze przedsi biorstw 8. Liczba bezrobotnych 9. Stopa bezrobocia 10. Przeci tne wynagrodzenia miesi czne brutto w sektorze przedsi biorstw dochody bud etu paƒstwa 11. Wyniki finansowe bud etu paƒstwa wydatki bud etu paƒstwa wynik bud etu paƒstwa i saldo kredytów zagranicznych % % tys. osób tys. osób tys. osób % z mln z mln z mln z 12 13 14 1 16 17 18 19 20 21 104,8 100,1 4.849,0 4.679,0 2.999,6 19,0 2.748,11 16.281,2 197.698,3-38.292,4 104,8 100,2 4.927,0 4.737,0 3.094,9 19,4 2.38,39 16.861,9 18.264,9-1.338,4 104,8 100,1 4.933,0 4.74,0 3.094, 19,4 2.411,49 28.87,2 37.471,6-8.701,0 104,4 100,2 4.93,0 4.742,0 3.02,6 19,2 2.480,0 41.228,3 3.94,0-12.687,8 103,6 100,3 4.90,0 4.74,0 2.97,8 18,7 2.471,22.99, 69.646,3-13.06,3 103,0 100,2 4.94,0 4.76,0 2.867,3 18,2 2.423,92 69.,1 87.689, -14.460,1 102, 100,2 4.970,0 4.770,0 2.827,4 18,0 2.12,78 86.694, 104.942,3-14.89, 102,3 100,3 4.963,0 4.772,0 2.809,0 17,9 2.06, 101.829,3 119.160,2-12.384,8 102,2 100,2 4.970,0 4.776,0 2.783,3 17,7 2.480,6 117.246,3 13.783, -10.909, 102,3 100,2 4.989,0 4.788,0 2.760,1 17,6 2.483,99 133.040,8 10.822,8-10.214, 102,3 100,1 4.997,0 4.797,0 2.712,1 17,3 2.38,88 148.872,0 169.20,7-12.743,7 102,3 100,1.002,0 4.804,0 2.722,8 17,3 2.677,7 164.421,7 186.693,8-11.640,7 102,3 100,1 4.972,0 4.799,0 2.773,0 17,6 2.789,08 179.772,2 208.132,9-16.330,2 102,3 100,1.049,0 4.862,0 2.866,7 18,0 2.471,09 19.92,1 18.819,9 1.304,4 102,2 100,1.09,0 4.861,0 2.86,9 18,0 2.26,22 32.031,8 38.748,0 -.303,7 102,2 100,2.071,0 4.870,0 2.822,0 17,8 2.613,67 46.78,0 6.060,4-7.197,4 102,2 100,3.088,0 4.889,0 2.703,6 17,2 2.70,0 63.33,9 73.424,1-6.888,0 102,3 100,3.108,0 4.901,0 2.83,0 16, 2.49,70 77.923,4 92.641,3-11.321, 102, 100,4.126,0 4.918,0 2.487,6 1,9 2.624,93 92.310,6 110.004,8-13.82,1 102,6 100,4.134,0 4.928,0 2.443,4 1,7 2.647,80 109.927,7 12.471,1-11.113,7 103,2 100,6.149,0 4.943,0 2.411,6 1, 2.611,93 128.240, 142.723,0-9.614,9 103,8 100,7.19,0 4.97,0 2.363,6 1,2 2.611,16 144.181,7 18.791,9-9.44,9 104,3 100,6.178,0 4.971,0 2.301,8 14,9 2.67,99 162.709,3 179.346,0-11.334,8 104,4 100,3.19,0 4.986,0 2.287,3 14,8 2.79,6 180.304,8 198.88,3-12.0,0 104,6 100,4.171,0 4.99,0 2.309,4 14,8 3.027,1 197.639,8 222.702,9-18.17,9 10,0 100,.23,0.048,0 2.36,8 1,1 2.663, 22.407, 19.263,4 4.061,8 10,6 100,7.271,0.070,0 2.331,1 14,8 2.687,48 38.233,3 41.22,6-1.074,0 106,4 100,9.294,0.089,0 2.232, 14,3 2.82,71.396, 60.73, -2.70,9 107,1 101,0.303,0.10,0 2.103,1 13,6 2.786,29 81.18,6 83.276, 1.319,0 107,8 101,0.320,0.116,0 1.98,1 12,9 2.776,92 98.039,2 102.336,4-89, 108,3 100,9.342,0.144,0 1.89,1 12,3 2.869,69 11.346,7 118.993,3-76,8 108, 100,6.36,0.160,0 1.86,1 12,1 2.893,71 137.62,3 137.111,0 4.082,8 108,4 100,.381,0.182,0 1.821,9 11,9 2.88,97 17.377,4 17.073,3 4.182,4 108,1 100,4.38,0.192,0 1.777,8 11,6 2.88,83 174.924,3 174.74,4 4.208,7 107,9 100,4.417,0.220,0 1.720,9 11,3 2.91,67 19.131,4 199.3,3-24,6 107,8 100,2.431,0.233,0 1.719,4 11,2 3.092,01 21.68, 221.710,3-1.341,7 107,6 100,2.407,0.237,0 1.746,6 11,2 3.24,14 236.367, 22.323,9-11.069,2 107,4 100,3.37,0.339,0 1.813,4 11, 2.97,4 22.6,4 18.248,1 4.33,7 107,0 100,4.63,0.363,0 1.778, 11,3 3.040,46 43.303,9 43.440, 33,8 106, 100,4.70,0.376,0 1.702,2 10,9 3.12,96 64.69, 62.86,6 422, 106,0 100,.79,0.382,0 1.60,7 10,3 3.144,87 90.618,6 90.064,3-42,8 10,2 100,3.77,0.383,0 1.2,6 9,8 3.076,14 108.826, 110.703,4-2.642,8 104,7 100,3.81,0.383,0 1.4,3 9,4 3.222,47 127.70,9 131.086,6-3.74,9 104,3 100,3.87,0.392,0 1.422,9 9,2 3.234,96 10.887,8 13.632, -1.379,2 104,0 100,2.78,0.391,0 1.404,4 9,1 3.172,4 172.997,2 173.314,6 2.099,8 103,7 100,1.88,0.39,0 1.376,6 8,9 3.176,84 192.377,8 196.602,4-901,0 103,4 100,1.90,0.397,0 1.32,3 8,8 3.247,77 213.802,8 22.288,1-7.939,9 103,2 100,0.72,0.386,0 1.398, 9,1 3.326,94 23.010,1 249.982,9-11.403,4 102,9 99,9.17,0.33,0 1.473,8 9, 3.428,01 24.083,8 278.674,3-21.063,8 102,4 99,9.47,0.374,0 1.634,4 10,4 3.21,7 27.743,8 24.82,8 800,3 101,8 99,8.27,0.32,0 1.718,8 10,9 3.19,6 46.7,0 2.00,9-6.367,0 101,3 99,9.498,0.32,0 1.78,8 11,1 3.332,6 6.726,9 76.946,7-11.698,2 100,7 99,9.487,0.309,0 1.719,9 10,9 3.294,76 89.338,4 104.644, -14.662,2 100,3 99,8.472,0.292,0 1.683,4 10,7 3.193,90 111.123,4 127.480,1-1.202, 99,9 100,0.463,0.280,0 1.68,7 10,6 3.287,88 134.389,0 11.078,2-16.912,7 99,6 99,9.43,0.273,0 1.676,1 10,7 3.361,90 160.027,6 17.064,7-1.420, 99,3 99,9.40,0.270,0 1.689,0 10,8 3.268,69 183.330, 198.986,3-14.706,2 99,2 100,0.40,0.267,0 1.71,9 10,9 3.283,18 202.442,3 223.913,2-17.497,0 20 N a r o d o w y B a n k P o l s k i
Aneks statystyczny. Tabele cd. tabeli 1. Podstawowe dane statystyczne 2004 I 200 I I I I I 2006 I I I I I 2007 I I I I I 2008 I I I I I 2009 I I I 12. Wyniki finansowe przedsi biorstw przychody koszty uzyskania wskaênik przychodów wynik obcià enia wynik poziomu wyniku finansowy kosztów wskaênik finansowego netto z ca okszta tu rentownowskaênik w tym w tym koszt finansowy brutto (saldo) Êci obrotu p ynnoêci przychody ze w asny brutto dzianetto stopnia sprzeda y sprzedanych (saldo) produktów produktów alnoêci mln z mln z mln z mln z mln z mln z mln z % % % 22 23 24 2 26 27 28 29 30 31 aktywa obrotowe nale noêci iroszczenia z tytu u dostaw i us ug zobowiàzania krótkoterminowe z tytu u dostaw i us ug mln z mln z mln z 32 33 34 1.28.714,8 773.00,3 1.186.40,1 79.21,7 7.412,4 14.711,6 60.700,9 94,3 4,8 94,4 39.21,7 14.198,0 142.724,.......................... 294.462,0 182.677,2 279.648,1 180.776,2 1.086,1 4.099,1 10.987,0 9,0 3,7 94,7 363.9,0 143.889,2 133.322,3.......................... 614.127,0 380.480,4 82.291, 376.029,7 32.206,1 7.31, 24.84,6 94,8 4,0 9,0 371.914,8 11.212,8 139.10,0.......................... 947.2,0 86.03, 897.236,7 79.28, 0.704,4 10.743,9 39.960,4 94,7 4,2 98, 382.643,9 1.406,4 141.434,3.......................... 1.314.630,6 809.174, 1.20.067,3 80.407,7 64.963,8 13.4,1 1.409,7 9,1 3,9 97,3 396.349,1 18.943,9 17.697,.......................... 329.614, 203.981,9 313.760,1 201.822,7 1.864,4 3.849,0 12.01,4 9,2 3,6 100,3 396.632,3 18.323,9 144.717,0.......................... 691.8,3 427.10,4 63.326,6 420.984,8 38.26,3 7.682,4 30.843,9 94,4 4, 99,3 422.166, 171.72,4 16.18,3.......................... 1.079.802,7 66.331,4 1.016.729,1 66.727,4 63.093,0 12.368,8 0.724,2 94,2 4,7 103,0 443.711,4 180.847,6 163.807,3.......................... 1.497.784,6 913.993,1 1.411.4,6 907.44,6 86.339,3 16.42, 69.796,8 94,2 4,7 101,0 48.836,2 181.16,2 173.916,0.......................... 386.981,3 237.44,0 363.327,0 233.11,0 23.664,6 4.693,2 18.971,4 93,9 4,9 100,9 466.019, 18.690,7 169.39,4.......................... 802.928,0 488.84,7 70.466,0 481.036,8 2.478, 9.72,8 42.72,7 93,,3 99,8 492.128,7 196.012,8 179.73,6.......................... 1.236.7,2 7.229,0 1.17.468,3 74.298,7 79.138,1 14.607,9 64.30,2 93,6,2 100,1 1.990, 20.186,4 186.63,.......................... 1.713.204,6 1.042.788,6 1.608.41,4 1.033.78, 104.828,2 18.639,2 86.189,0 93,9,0 98,9 28.370,3 201.960,7 194.900,8.......................... 438.477,9 266.037,9 412.782,0 263.42,3 2.693,6.313, 20.380,1 94,1 4,6 100,7 36.088,4 208.126,7 190.363,8.......................... 918.374,4 2.626,8 863.611,6 0.31,1 4.772,6 10.487,1 44.28, 94,0 4,8 98,9 71.46,0 224.381,0 201.282,3.......................... 1.400.691, 843.418,8 13.221.332,7 842.8,2 79.398,2 1.740,0 63.68,2 94,3 4, 100,1 86.701,7 22.47,4 204.606,1.......................... 1.903.409,4 1.130.677,9 1.823.49,8 1.14.389,3 79.986,8 16.92,9 63.033,9 9,8 3,3 9,1 91.419,1 218.983,8 21.966,9.......................... 43.49,6 26.978,0 440.12,4 26.862,3 13.382,2 3.621,7 9.760, 97,1 2,2 94,8 93.99,6 227.42,7 207.430,.......................... 927.341,3 43.280,8 882.269,7 47.003,8 4.078,0 8.022,3 37.0,6 9,1 4,0 97,1 606.99,3 232.23,1 211.296,0....................................... BIULETYN INFORMACYJNY 9/2009 21
Aneks statystyczny. Tabele Tabela 2. Rynek finansowy podstawowe informacje 2004 I 200 I I I I I 2006 I I I I I 2007 I I I I I 2008 I I I I I 2009 I I I 1. Stopy procentowe NBP 2. Rezerwy obowiàzkowe banków stopa stopa minimalna stopa rezerwy od wk adów stopa rezerwy od oprocentowanie wielkoêç rezerwy obowiàzkowej stopa rezerwy od oprocentowania Êrodków uzyskanych stopa oprocentowania stopa stopa w walutach obcych wk adów z otowych z tytu u sprzeda y redyskonta depozytowa rentownoêci (równowartoêç w z otych) z tego: papierów wartoêciowych z udzielonym Êrodków kredytu weksli kredytu operacji p atnych p atnych rezerwy na zadeklarowana kwota lombardowegwego rynku 1 na ka de rachunku refinanso- otwartego na ka de terminowych terminowych przyrzeczeniem obowiàzkowej bie àcym gotówki àdanie àdanie odkupu (repo) % % % % % % % % % % % mln z mln z mln z 1 2 3 4 6 7 8 9 10 11 12 13 14 8,00 7,00 8,0/9,0,00 6,0 3, 3, 3, 3, 0,0 0,9 2 11.097,4 11.097,4. 8,00 7,00 8,0/9,0,00 6,0 3, 3, 3, 3, 0,0 0,9 2 11.001,4 11.001,4. 8,00 7,00 8,0/9,0,00 6,0 3, 3, 3, 3, 0,0 0,9 2 10.996,8 10.996,8. 7,0 6,0 7,/8, 4,0 6,00 3, 3, 3, 3, 0,0 0,9 2 11.007, 11.007,. 7,00 6,00 7,0/8,0 4,00,0 3, 3, 3, 3, 0,0 0,9 2 11.007, 11.007,. 7,00 6,00 7,0/8,0 4,00,0 3, 3, 3, 3, 0,0 0,9 2 11.339,4 11.339,4. 6,0,0 6,/7, 3,0,00 3, 3, 3, 3, 0,0 0,9 2 11.34, 11.34,. 6,2,2 6,2/7,2 3,2 4,7 3, 3, 3, 3, 0,0 0,9 2 11.34, 11.34,. 6,2,2 6,2/7,2 3,2 4,7 3, 3, 3, 3, 0,0 0,9 2 11.670,7 11.670,7. 6,00 4,7 6,0/7,0 3,00 4,0 3, 3, 3, 3, 0,0 0,9 2 11.744,4 11.744,4. 6,00 4,7 6,0/7,0 3,00 4,0 3, 3, 3, 3, 0,0 0,9 2 11.996,9 11.996,9. 6,00 4,7 6,0/7,0 3,00 4,0 3, 3, 3, 3, 0,0 0,9 2 12.06,3 12.06,3. 6,00 4,7 6,0/7,0 3,00 4,0 3, 3, 3, 3, 0,0 0,9 2 12.06,3 12.06,3. 6,00 4,7 6,0/7,0 3,00 4,0 3, 3, 3, 3, 0,0 0,9 2 12.147,1 12.147,1.,7 4,0,7/6,7 2,7 4,2 3, 3, 3, 3, 0,0 0,9 2 12.161,8 12.161,8.,0 4,2,0/6,0 2,0 4,00 3, 3, 3, 3, 0,0 0,9 2 12.30,9 12.30,9.,0 4,2,0/6,0 2,0 4,00 3, 3, 3, 3, 0,0 0,9 2 12.30,9 12.30,9.,0 4,2,0/6,0 2,0 4,00 3, 3, 3, 3, 0,0 0,9 2 12.49,2 12.49,2.,0 4,2,0/6,0 2,0 4,00 3, 3, 3, 3, 0,0 0,9 2 12.98, 12.98,.,0 4,2,0/6,0 2,0 4,00 3, 3, 3, 3, 0,0 0,9 2 12.861,2 12.861,2.,0 4,2,0/6,0 2,0 4,00 3, 3, 3, 3, 0,0 0,9 2 13.002,6 13.002,6.,0 4,2,0/6,0 2,0 4,00 3, 3, 3, 3, 0,0 0,9 2 13.002,6 13.002,6.,0 4,2,0/6,0 2,0 4,00 3, 3, 3, 3, 0,0 0,9 2 13.38,1 13.38,1.,0 4,2,0/6,0 2,0 4,00 3, 3, 3, 3, 0,0 0,9 2 13.969,9 13.969,9.,0 4,2,0/6,0 2,0 4,00 3, 3, 3, 3, 0,0 0,9 2 13.969,9 13.969,9.,0 4,2,0/6,0 2,0 4,00 3, 3, 3, 3, 0,0 0,9 2 14.26,1 14.26,1.,0 4,2,0/6,0 2,0 4,00 3, 3, 3, 3, 0,0 0,9 2 14.827,4 14.827,4.,0 4,2,0/6,0 2,0 4,00 3, 3, 3, 3, 0,0 0,9 2 14.827,4 14.827,4.,7 4,0,7/6,7 2,7 4,2 3, 3, 3, 3, 0,0 0,9 2 1.278,3 1.278,3.,7 4,0,7/6,7 2,7 4,2 3, 3, 3, 3, 0,0 0,9 2 1.10,8 1.10,8. 6,00 4,7 6,00/7,00 3,00 4,0 3, 3, 3, 3, 0,0 0,9 2 1.10,8 1.10,8. 6,00 4,7 6,00/7,00 3,00 4,0 3, 3, 3, 3, 0,0 0,9 2 1.849,6 1.849,6. 6,2,00 6,2/7,2 3,2 4,7 3, 3, 3, 3, 0,0 0,9 2 1.826,9 1.826,9. 6,2,00 6,2/7,2 3,2 4,7 3, 3, 3, 3, 0,0 0,9 2 1.826,9 1.826,9. 6,2,00 6,2/7,2 3,2 4,7 3, 3, 3, 3, 0,0 0,9 2 16.378,7 16.378,7. 6,0,2 6,0/7,0 3,0,00 3, 3, 3, 3, 0,0 0,9 2 16.702,7 16.702,7. 6,0,2 6,0/7,0 3,0,00 3, 3, 3, 3, 0,0 0,9 2 16.966,2 16.966,2. 6,7,0 6,7/7,7 3,7,2 3, 3, 3, 3, 0,0 0,9 2 17.466,1 17.466,1. 7,00,7 7,00/8,00 4,00,0 3, 3, 3, 3, 0,0 0,9 2 17.606,6 17.606,6. 7,2 6,00 7,2/8,2 4,2,7 3, 3, 3, 3, 0,0 0,9 2 17.862,7 17.862,7. 7,2 6,00 7,2/8,2 4,2,7 3, 3, 3, 3, 0,0 0,9 2 18.200,8 18.200,8. 7,2 6,00 7,2/8,2 4,2,7 3, 3, 3, 3, 0,0 0,9 2 18.200,8 18.200,8. 7,0 6,2 7,0/8,0 4,0 6,00 3, 3, 3, 3, 0,0 0,9 2 18.64,6 18.64,6. 7,0 6,2 7,0/8,0 4,0 6,00 3, 3, 3, 3, 0,0 0,9 2 19.120,3 19.120,3. 7,0 6,2 7,0/8,0 4,0 6,00 3, 3, 3, 3, 0,0 0,9 2 19.120,3 19.120,3. 7,0 6,2 7,0/8,0 4,0 6,00 3, 3, 3, 3, 0,0 0,9 2 19.643, 19.643,. 7,0 6,2 7,0/8,0 4,0 6,00 3, 3, 3, 3, 0,0 0,9 2 20.11,0 20.11,0. 7,2 6,00 7,2/8,2 4,2,7 3, 3, 3, 3, 0,0 0,9 2 20.11,0 20.11,0. 6,0,2 7,0 3,0,00 3, 3, 3, 3, 0,0 0,9 2 21.089,0 21.089,0.,7 4,0 6,7 2,7 4,2 3, 3, 3, 3, 0,0 0,9 2 21.089,0 21.089,0.,0 4,2 6,0 2,0 4,00 3, 3, 3, 3, 0,0 0,9 2 21.793,4 21.793,4.,2 4,00 6,2 2,2 3,7 3, 3, 3, 3, 0,0 0,9 2 22.66,0 22.66,0.,2 4,00 6,2 2,2 3,7 3, 3, 3, 3, 0,0 0,9 2 22.80,9 22.80,9.,2 4,00 6,2 2,2 3,7 3, 3, 3, 3, 0,0 0,9 2 22.80,9 22.80,9.,00 3,7 6,00 2,00 3,0 3,0 3,0 3,0 3,0 0,0 0,9 2 19.439,2 19.439,2.,00 3,7 6,00 2,00 3,0 3,0 3,0 3,0 3,0 0,0 0,9 2 19.78,4 19.78,4.,00 3,7 6,00 2,00 3,0 3,0 3,0 3,0 3,0 0,0 0,9 2 19.699,6 19.699,6.,00 3,7 6,00 2,00 3,0 3,0 3,0 3,0 3,0 0,0 0,9 2 19.630,4 19.630,4. 1 Od stycznia 2003 r. operacje 14-dniowe, od stycznia 200 r. operacje 7-dniowe. 2 Stopy redyskontowej weksli. 22 N a r o d o w y B a n k P o l s k i
Aneks statystyczny. Tabele cd. tabeli 2. Rynek finansowy podstawowe informacje 3. Przetargi na bony skarbowe wartoêç bonów zaoferowanych do sprzeda y (w cenach nominalnych) liczba przetargów w ciàgu miesiàca z tego bonów o terminie wykupu: 1-tygodniowym 2-tygodniowym 3-tygodniowym -tygodniowym 6-tygodniowym 8-tygodniowym 2004 I 200 I I I I I 2006 I I I I I 2007 I I I I I 2008 I I I I I 2009 I I I mln z mln z mln z mln z mln z mln z mln z 1 16 17 18 19 20 21 22 3 1.200,00. 0,00 0,00. 0,00 0,00 3.400,00. 0,00 0,00. 0,00 0,00 4 3.400,00. 0,00 0,00. 0,00 0,00 4 3.300,00. 0,00 0,00. 0,00 0,00 4.200,00 1.300,00 0,00 0,00. 0,00 0,00 3 1.00,00 0,00 0,00 0,00. 0,00 0,00 4 2.300,00 0,00 0,00 0,00. 0,00 0,00 3 1.700,00 0,00 0,00 0,00. 0,00 0,00 2 1.000,00 0,00 0,00 0,00. 0,00 0,00 2 1.000,00 0,00 0,00 0,00. 0,00 0,00 2 1.000,00 0,00 0,00 0,00. 0,00 0,00 2 900,00 0,00 0,00 0,00. 0,00 0,00 2 2.300,00 0,00 0,00 0,00. 0,00 0,00 2 4.300,00 0,00 0,00 2.000,00. 0,00 0,00 2 2.000,00 0,00 0,00 0,00. 0,00 0,00 2 2.300,00 0,00 0,00 0,00. 0,00 0,00 2 3.000,00 0,00 0,00 0,00. 0,00 0,00 2 2.000,00 0,00 0,00 0,00. 0,00 0,00 2 2.000,00 0,00 0,00 0,00. 0,00 0,00 2 2.000,00 0,00 0,00 0,00. 0,00 0,00 2 2.000,00 0,00 0,00 0,00. 0,00 0,00 2 2.000,00 0,00 0,00 0,00. 0,00 0,00 2 1.600,00 0,00 0,00 0,00. 0,00 0,00 2 1.600,00 0,00 0,00 0,00. 0,00 0,00 2 4.200,00 0,00 0,00 0,00 2.200,00 0,00 0,00 2 1.800,0 0,00 0,00 2 1.800,0 0,00 0,00 2 2.000,0 0,00 0,00 2 1.800,0 0,00 0,00 1 900,0 0,00 0,00 1 00,0 0,00 0,00 1 00,0 0,00 0,00 1 800,0 0,00 0,00 2 1.400,0 0,00 0,00 2 1.000,0 0,00 0,00 1 1.000,0 0,00 0,00 2 11.00,0 4.00,00 0,00 0,00 0,00 0,00 1 00,0 0,00 0,00 1 1.00,00 0,00 0,00 0,00 00,00 0,00 0,00 2 7.300,00 2.800,00 3 0,0 2 10.700,00 0,00 0,00 2.200,00 0,00 0,00 0,00 3 7.600,0 0,00 0,00 4 6.400,0 0,00 0,00 3 4.800,0 0,00 0,00 3 3.600,0 0,00 0,00 4 6.100,0 0,00 0,00 4 9.100,0 0,00 0,00 4 9.900,0 0,00 0,00 4 2.900,0 0,00 0,00 4 6.600,0 0,00 0,00 10.400,0 0,00 0,00 4 6.00,0 0,00 0,00 4 9.00,0 0,00 0,00 7.400,0 0,00 0,00 4.000,0 0,00 0,00.800,0 0,00 0,00 4 4.000,0 0,00 0,00 3 Bony 2-dniowe. BIULETYN INFORMACYJNY 9/2009 23