Powstanie styczniowe

W 1795 roku Polska utraciła niepodległość. Rok wcześniej Polacy próbowali bronić niezawisłości kraju, wzniecając powstanie kościuszkowskie, w którym walczyli kosynierzy. Do kolejnego powstania (zwanego listopadowym) doszło w 1830 r. Zasłynęli w nim żołnierze 4. Pułku Piechoty Liniowej, tzw. czwartacy.

Powstanie listopadowe Pierwszym polskim zrywem wyzwoleńczym od czasu utraty niepodległości było powstanie listopadowe. Przerodziło się ono w wojnę polskorosyjską, trwającą w latach 1830-1831. Wojna ta, na skutek nieudolności naczelnych wodzów, zakończyła się klęską wojsk polskich.

Powstanie styczniowe Kolejnym powstaniem narodowym było powstanie styczniowe. Było to największe polskie powstanie. Trwało od stycznia 1863 roku do kwietnia 1864 roku.

Po upadku powstania listopadowego Rosja postanowiła wprowadzić w Królestwie Polskim nowy porządek. Pozbawiła więc Królestwo konstytucji, armii i własnego szkolnictwa. Narzucone zostały restrykcje gospodarcze. W miejsce województw, na które dotąd podzielony był kraj, wprowadzono gubernie. W Warszawie zbudowano cytadelę, której armaty wymierzone były w miasto, gotowe stłumić każdy przejaw buntu jego mieszkańców.

Karykatura. Car uspokaja polskich buntowników[rysunek został zamieszczony w angielskiej prasie po upadku powstania listopadowego].

Iwan Paskiewicz W imieniu cara władzę w Królestwie Polskim sprawował namiestnik. Po powstaniu listopadowym został nim dowodzący zdobyciem Warszawy Iwan Paskiewicz. Piastując to stanowisko, prowadził politykę represji i rusyfikacji narodu polskiego.

Jak sądzisz, co może oznaczać wyrażenie "noc paskiewiczowska"? Jest to: Inna nazwa święta ludowego zwanego nocą świętojańską. Okres w historii Polski po upadku powstania listopadowego, charakteryzujący się represjami rosyjskimi wobec Królestwa Polskiego, którego namiestnikiem był Iwan Paskiewicz. Okres w historii Polski po upadku powstania listopadowego, charakteryzujący się rozwojem gospodarczym i kulturalnym ziem Królestwa Polskiego, którego namiestnikiem był Iwan Paskiewicz.

Sytuacja w Rosji W 1856 roku Rosja przegrała wojnę z Turcją, Francją i Anglią, zwaną wojną krymską. Państwo rosyjskie przeżywało kryzys.

Oblężenie Sewastopola przez wojska angielskie i francuskie (1854-1855).

Przegrana Rosjan Po tej porażce car zmienił politykę wobec Królestwa Polskiego. Surowe do tej pory postępowanie wobec Polaków zostało złagodzone. Zwolniono więźniów politycznych, pozwolono Polakom zakładać własne organizacje społeczne i gospodarcze, zezwolono na otwarcie polskiej szkoły wyższej, którą była Akademia Medyko-Chirurgiczna.

Jak sądzisz, zmiana polityki Rosji wobec Królestwa Polskiego była wyrazem tego, że: Władze rosyjskie zmieniły swoje nastawienie do Polaków i zdecydowały się na wprowadzenie reform mających w przyszłości doprowadzić do powstania niepodległego państwa polskiego. Władze rosyjskie zaczęły prowadzić politykę ustępstw, licząc na to, że Polacy w końcu pogodzą się z losem i staną się wiernymi poddanymi cara. Władze rosyjskie zmieniły politykę wobec Królestwa Polskiego, ponieważ Rosja po wojnie krymskiej była osłabiona i car nie chciał dopuścić do wybuchu kolejnego powstania.

Narodowe manifestacje W wyniku złagodzenia polityki przez władze rosyjskie, w społeczeństwie polskim wzrosły nastroje patriotyczne. Mieszkańcy Warszawy coraz częściej organizowali narodowe manifestacje.

Dwa ugrupowania W społeczeństwie polskim powstały dwa główne ugrupowania, które miały odmienny pogląd na sposób dalszego postępowania wobec Rosji.

Zad. 1 i 2

Zad. 3

Czerwoni i Biali Kiedy Czerwoni usilnie pracowali nad przygotowaniem powstania, które planowali rozpocząć na wiosnę 1863 roku, a Biali starali się uspokoić nastroje społeczne, Wielopolski myślał, jak nie dopuścić do zrywu powstańczego. W końcu Naczelnik postanowił, że ogłosi pobór do wojska, tzw. brankę. Rozkazał zatem sporządzić imienne listy poborowych. Umieszczono na nich te osoby, które podejrzewano o działalność spiskową.

Chcesz zobaczyć film o powstaniu? Jest tylko jeden warunek. Odpowiedz na poniższe pytanie. Oto fragment odezwy, jaką władze powstańcze skierowały do narodów Polski, Litwy i Rusi 22 stycznia 1863 r., czyli w momencie wybuchu powstania styczniowego. "Nikczemny rząd najezdniczy, rozwścieklony oporem męczonej przezeń ofiary, postanowił zadać jej cios stanowczy - porwać kilkadziesiąt tysięcy najdzielniejszych, najgorliwszych jej obrońców, oblec w nienawistny mundur moskiewski i pognać tysiące mil na wieczną nędzę i zatracenie".

O jakim wydarzeniu mowa we fragmencie odezwy? Wpisz nazwę tego wydarzenia w poniższe kwadraty.

http://platforma.historiadlapolonii.pl/lessons/displ ay/7/12 http://platforma.historiadlapolonii.pl/upload/files/f ilmy/powstaniestyczniowe.mp4

Oddzialy partyzanckie W czasie powstania styczniowego Polacy nie posiadali regularnej armii. Została ona przecież rozwiązana przez Rosję po powstaniu listopadowym. Toteż do walki z armią rosyjską przystąpiły oddziały partyzanckie, nieliczne i słabo uzbrojone. Najpierw kuto kosy,

Oddziały powstańcze Potem tworzono oddziały powstańcze. W sumie liczba wszystkich powstańców walczących jednocześnie z wojskiem rosyjskim liczyła od 20 do 30 tysięcy osób.

Armia rosyjska Podczas gdy armia rosyjska zmobilizowała 300 tys. żołnierzy, znacznie lepiej uzbrojonych.

Najwybitniejszym przywódcą powstania był Romuald Traugutt. Zginął powieszony przez Rosjan, wraz z innymi członkami Rządu Narodowego, na stokach cytadeli warszawskiej.

Po upadku powstania styczniowego Rosja wzmogła represje wobec narodu polskiego. Jedne z nich uderzały bezpośrednio w uczestników powstania i ich rodziny (kary śmierci, zesłania na Sybir, konfiskaty majątków). Aleksander Sochaczewski, Pożegnanie z Europą

Unifikacja i rusyfikacja Inne godziły w cały naród, prowadząc do likwidacji wszelkiej odrębności Królestwa Polskiego od Rosji (tzw. unifikacja) i zmierzając do wynarodowienia Polaków (rusyfikacja).

Nieistniejący obecnie sobór św. Aleksandra Newskiego wybudowany przez Rosjan w Warszawie.

A. Zahorski, S. Kieniewicz, W. Zajewski, Trzy powstania narodowe, Warszawa 2000; L. Żebrowski, Powstanie styczniowe 1863, Warszawa 2013; Film: Szwadron, reż. Juliusz Machulski, premiera w 1993 r.; powstaniestyczniowe.nck.pl - strona Narodowego Centrum Kultury poświęcona 150. rocznicy powstania styczniowego; polskieradio.pl/7/2612 - serwis specjalny Polskiego Radia "Kroniki Powstania Styczniowego" zawierający materiały audycje i fotografie do wykorzystania podczas lekcji lub podczas samodzielnej pracy ucznia; niepodleglosc.lodzkie.eu - strona poświęcona powstaniu styczniowemu zawierająca pieśni powstańcze, obrazy, dokumenty, opisy najważniejszych bitew; rp.pl/artykul/774489,876299-cyrylica-nad-wisla.html - artykuł w gazecie Rzeczpospolita - Weekend poświęcony próbom wprowadzenia w latach 60. XIX w. zapisu języka polskiego grażdanką; wpolityce.pl/polityka/156778-polacy-nawet-w-najtrudniejszych-warunkach-bylipionieraminasi-rodacy-zeslani-na-syberie-jako-pierwsi-badali-bajkal - materiał o polskich zesłańcach na Syberię.

Szwadron https://www.youtube.com/watch?v=zwnjn3f5fhi