Wymagania edukacyjne oraz sposoby sprawdzania osiągnięć edukacyjnych uczniów Przedmiot Klasa Technologia gastronomiczna z towaroznawstwem I bt I. Wymagania ogólne Technik żywienia i usług gastronomicznych w ramach przedmiotu technologia gastronomiczna z towaroznawstwem jest przygotowany do sporządzania potraw i napojów. Potrafi poprawnie przyjmować surowce, półprodukty, organizuje proces magazynowania i zabezpieczania przed zepsuciem. Ocenia surowce, półprodukty i potrawy gotowe korzystając z oceny organoleptycznej. Przeprowadza procesy produkcyjne zgodnie z zasadami. Rozróżnia zmiany pozytywne i negatywne zachodzące w żywności podczas przechowywania, obróbki wstępnej i cieplnej. Kontroluje etapy procesu technologicznego, prowadzi racjonalną gospodarkę surowcami i przestrzega zasad gospodarki odpadkami. Opracowuje nowe receptury na potrawy i napoje, wdraża je do produkcji. W swoich działaniach stosuje systemy zapewniające jakość i bezpieczeństwo zdrowotne żywności. II. Wymagania szczegółowe 1. Systemy zapewniające bezpieczeństwo żywności i zasady racjonalnego żywienia Uczeń potrafi: 1) wyjaśnić definicję żywności; 2) zidentyfikować surowce dodatki do żywności i materiały pomocnicze stosowane w produkcji gastronomicznej; 3) określić zasady stosowania dodatków do żywności; 4) sklasyfikować surowce, dodatki do żywności i materiały pomocnicze według różnych kryteriów; 5) wyjaśnić pojęcie: środek spożywczy zafałszowany; 6) wyjaśnić pojęcie: środek spożywczy szkodliwy dla zdrowia oraz środek spożywczy bezpieczny dla zdrowia; 7) wskazać rodzaje żywności funkcjonalnej i wygodnej; 8) określić rezultaty stosowania żywności funkcjonalnej i wygodnej; 9) określić zasady racjonalnego wykorzystania surowców; 10) wskazać zależność między zasadą ekonomicznego wykorzystania surowców a procedurami zapewniającymi bezpieczeństwo żywności; 11) opisać sposób gospodarowania odpadami w gastronomii; 12) wskazać regulacje prawne dotyczące zasad gospodarki odpadami w gastronomii; 13) wymienić wymagania dotyczące odpadów opakowaniowych w gastronomii; 14) zinterpretować znaki zamieszczone na opakowaniach żywności dotyczące postępowania z opakowaniami;
15) wymienić procedury zapewniające bezpieczeństwo żywności obowiązujące w zakładach gastronomicznych; 16) scharakteryzować procedury zapewnienia bezpieczeństwa zdrowotnego żywności w gastronomii; 17) wyjaśnić pojęcie ocena organoleptyczna; 18) określić zasady (procedury) oceny organoleptycznej żywności; 19) uzasadnić sposób przeprowadzania oceny organoleptycznej żywności; 20) wyjaśnić pojęcie racjonalne żywienie; 21) wymienić zasady racjonalnego żywienia; 22) zastosować zasady racjonalnego żywienia planując posiłki; 23) rozpoznać podstawowe błędy żywieniowe; 24) wskazać możliwość usunięcia błędów żywieniowych z jadłospisu; 25) dobrać dodatki do potraw. 2. Charakterystyka towaroznawcza i przechowywanie żywności Uczeń potrafi: 1) wyjaśnić pojęcia: sortyment, asortyment, towar handlowy, jakość towarów, normalizacja; 2) wyodrębnić cechy żywności mające wpływ na jakość; 3) zastosować informacje zawarte na etykietach żywności do oceny organoleptycznej; 4) scharakteryzować metody oceny towaroznawczej żywności; 5) rozróżnić żywność ze względu na trwałość; 6) rozróżnić żywność ze względu na pochodzenie; 7) ocenić żywność na podstawie jej wartości odżywczej; 8) zastosować zasady oceny organoleptycznej żywności; 9) ocenić żywność biorąc pod uwagę kryteria: funkcjonalności, ceny, zgodności z potrzebami, bezpieczeństwa zdrowotnego, braku zanieczyszczeń fizycznych, zgodności ze standardem jakości; 10) scharakteryzować sposób przechowywania różnych grup produktów spożywczych; 11) uzasadnić konieczność przechowywania żywności w określonych warunkach; 12) dobrać sposób przechowywania do określonego środka żywności; 13) scharakteryzować zmiany jakie mogą zachodzić w żywności podczas jej przechowywania; 14) zidentyfikować zmiany w przechowywanej żywności; 15) scharakteryzować wymogi odnoszące się do rozwiązań funkcjonalnych różnych części zakładu gastronomicznego (części magazynowej); 16) rozróżnić pojęcia: utrwalanie i przechowywanie żywności; 17) scharakteryzować metody utrwalania żywności; 18) ocenić różne metody utrwalania żywności. 3. Proces produkcyjny w zakładzie gastronomicznym Uczeń potrafi:
1) wyjaśnić definicję receptury gastronomicznej; 2) opisać budowę receptury gastronomicznej; 3) określić znaczenie receptury gastronomicznej jako dokumentu produkcyjnego i rozliczeniowego; 4) uzasadnić konieczność posługiwania się recepturami gastronomicznymi w procesie produkcyjnym; 5) wyjaśnić pojęcia metody i techniki sporządzania potraw i napojów; 6) sklasyfikować metody i techniki sporządzania potraw i napojów; 7) scharakteryzować metody i techniki sporządzania potraw lub napojów; 8) ocenić metody i techniki sporządzania potraw lub napojów; 9) określić zasady racjonalnego wykorzystania surowców w produkcji gastronomicznej; 10) wyjaśnić pojęcie zwroty poprodukcyjne; 11) wskazać możliwość wykorzystania tzw. zwrotów poprodukcyjnych; 12) uzasadnić konieczność właściwej gospodarki odpadami; 13) scharakteryzować zmiany jakie mogą zachodzić w żywności podczas poszczególnych procesów obróbki technologicznej; 14) dokonać analizy procedur dotyczących monitorowania CCP w zakładach gastronomicznych. 4. Technologia sporządzania potraw i napojów z różnych surowców i półproduktów oraz ich ekspedycja Uczeń potrafi: 1) określić zasady doboru surowców do sporządzenia określonych potraw lub napojów; 2) ocenić określony surowiec ze względu na możliwość jego zastosowania do sporządzenia określonej potrawy lub napoju; 3) dobrać racjonalną technikę lub metodę do sporządzenia określonej potrawy, napoju lub półproduktu; 4) zaplanować etapy sporządzania potraw i napojów lub półproduktów; 5) scharakteryzować zmiany jakie mogą zachodzić w żywności podczas poszczególnych procesów obróbki technologicznej; 6) wskazać zastosowanie urządzeń części produkcyjnej i ekspedycyjnej zakładu gastronomicznego; 7) zaplanować gastronomiczne urządzenia produkcyjne do wykonania określonych zadań; 8) wyjaśnić konieczność kontrolowania stanu technicznego urządzeń prze ich użyciem; 9) określić charakterystyczne cechy organoleptyczne podstawowego asortymentu potraw i napojów; 10) dobrać przyprawy do określonej potrawy lub napoju; 11) nazwać podstawowy asortyment zastawy stołowej do ekspedycji potraw i napojów; 12) rozróżnić zastawę stołową do ekspedycji różnych potraw i napojów; 13) określić wielkość porcji różnych potraw i napojów; 14) określić temperaturę podawania różnych potraw i napojów; 15) zastosować zasady kultury osobistej; 16) zastosować zasady etyki zawodowej;
17) zaproponować sposoby rozwiązywania problemów; 18) dążyć wytrwale do celu; 19) zrealizować działania zgodnie z własnymi pomysłami; 20) zainicjować zmiany mające pozytywny wpływ na środowisko pracy; 21) dokonać analizy rezultatów działań; 22) przyjąć odpowiedzialność za podejmowane działania; III. Wymagania edukacyjne niezbędne do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który: opanował wiedzę i umiejętności znacznie wykraczające poza program nauczania, opanował pełny zakres wiadomości i umiejętności określone w wymaganiach edukacyjnych, samodzielnie rozwiązuje problemy związane z przedmiotem, umiejętnie stosuje wiedzę i umiejętności z innych przedmiotów do rozwiązywania problemów zawodowych, biegle stosuje terminologię właściwą dla zawodu, analizuje i ocenia rozwiązania problemów, trafnie wykorzystuje wiedzę teoretyczną do rozwiązywania problemów praktycznych, planuje proces rozwiązywania problemów, proponuje oryginalne, twórcze rozwiązania, wykazuje zainteresowanie zawodem, rozwija swoje zainteresowania samodzielnie biorąc udział w pozaszkolnych formach dokształcania, bierze udział w konkursach, olimpiadach związanych z zawodem. Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który: opanował wiadomości i umiejętności zawodowe w stopniu gwarantującym wysoki poziom kwalifikacji zawodowych, samodzielnie rozwiązuje problemy teoretyczne i praktyczne związane z przedmiotem, sprawnie posługuje się terminologią właściwą dla zawodu, potrafi argumentować własne rozwiązania problemów, potrafi dokonać analizy problemu, potrafi rozwiązywać zadania nietypowe związane z zawodem, wykorzystuje widzę teoretyczną do rozwiązywania zadań praktycznych, jest aktywny na lekcjach, wykonuje prace w sposób estetyczny, pracuje systematycznie, stosuje się do zasad bhp właściwych w zawodzie. Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który: opanował wiadomości i umiejętności właściwe dla zawodu w stopniu pozwalającym na skuteczne wykonywanie zawodu
braki, jakie posiada pozwalają na wykonywanie czynności zawodowych, potrafi prawidłowo rozpoznać problem zawodowy i zaproponować typowy sposób rozwiązania, zna i stosuje pojęcia i zasady właściwe dla zawodu, zna i stosuje zasady bhp właściwe dla zawodu, potrafi stosować poznane procedury do wykonania zadania praktycznego, potrafi poprawić wskazany przez nauczyciela błąd w wykonywanym zadaniu, dobrze posługuje się podstawową terminologią zawodową, potrafi samodzielnie rozwiązać typowy problem teoretyczny i praktyczny, potrafi prawidłowo interpretować teksty i schematy fachowe, jest aktywny na lekcjach, prace domowe (rysunki, projekty) są wykonane starannie z niewielkimi błędami. Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który: opanował podstawowe wiadomości i umiejętności zawodowe w zakresie pozwalającym na rozwiązywanie większości problemów i zadań w danym zawodzie, zna podstawowe pojęcia, zasady i prawa właściwe dla danego zawodu, przy pomocy nauczyciela potrafi dokonać analizy typowego problemu zawodowego i zaproponować rozwiązanie, przy pomocy nauczyciela potrafi określić nieprawidłowości w rozwiązaniu i poprawić błędy, posługuje się terminologią fachową z błędami, wykonane prace zawierają błędy, które pozwalają po wprowadzeniu poprawek na prawidłowe rozwiązania problemu, potrafi stosować poznane wcześniej typowe rozwiązania. Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który: opanował w stopniu elementarnym wiadomości i umiejętności zawodowe w zakresie pozwalającym na rozwiązywanie większości problemów i zadań w danym zawodzie, braki w wiadomościach i umiejętnościach pozwalają na wykonywanie podstawowych czynności zawodowych, zna podstawowe zasady bhp właściwe dla zawodu i potrafi je zastosować, wykonuje proste czynności zawodowe, stosuje nieudolnie język zawodowy, zna podstawowe pojęcia, nazywa podstawowe przyrządy, układy, procesy itp. braki, jakie wykazuje pozwalają na kontynuowanie kształcenia zawodowego. Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który: nie opanował wiadomości i umiejętności przewidzianych przez podstawę programową kształcenia w zawodzie w zakresie pozwalającym na wykonywanie zawodu, nie pracuje systematycznie, opuszcza zajęcia, nie potrafi nazwać, wymienić podstawowych pojęć, zasad w zawodzie, nie potrafi rozwiązać podstawowego, typowego problemu nawet przy pomocy nauczyciela, nie zna elementarnych pojęć, terminów właściwych dla zawodu,
nie wykazuje zainteresowania zawodem nie zna podstawowych zasad bhp w zawodzie, nie stosuje się do tych zasad, braki, jakie wykazuje nie pozwalają na dalsze kształcenie zawodowe. IV. Sposoby sprawdzania osiągnięć edukacyjnych uczniów 1. Ocenianie ma na celu: a) Poinformowanie ucznia o poziomie jego osiągnięć edukacyjnych i postępach w tym zakresie. b) Pomoc uczniowi w samodzielnym planowaniu własnego rozwoju. c) Motywowanie ucznia do dalszej pracy. d) Dostarczenie rodzicom/prawnym opiekunom i nauczycielom informacji o postępach, trudnościach i specjalnych uzdolnieniach ucznia. e) Umożliwienie nauczycielom doskonalenia organizacji i metod pracy dydaktyczno wychowawczej. 2. Jawność ocen: a) Oceny są jawne zarówno dla ucznia jak i jego rodziców/prawnych opiekunów, sprawdzone i ocenione pisemne prace kontrolne uczeń i jego rodzice/prawni opiekunowie mogą otrzymać do wglądu do dwóch dni po zakończeniu zajęć dydaktycznych w danym roku szkolnym, po wcześniejszym uzgodnieniu z nauczycielem. b) Na prośbę ucznia lub jego rodziców/prawnych opiekunów nauczyciel jest zobowiązany do uzasadnienia wystawionej oceny. c) Na dwa tygodnie przed końcowym klasyfikacyjnym posiedzeniem Rady Pedagogicznej (ocena końcoworoczna) nauczyciel informuje uczniów o przewidywanej ocenie klasyfikacyjnej. 3. Główne obszary aktywności podlegające ocenianiu: 1) Wypowiedź ustna,( odpowiedzi ustne dyskusje, przemówienia). 2) Prace domowe a) Dłuższe długoterminowe prace pisemne b) Krótsze notatka (ćwiczenia, notatki) 3) Aktywność ucznia a) praca w grupach b) wypowiedź ucznia w czasie lekcji c) referaty i prezentacje multimedialne d) projekty uczniowskie e) udział w konkursach i uroczystościach f) uczeń w czasie lekcji za aktywność nagradzany jest plusami (trzy plusy + równają się ocenie bardzo dobrej) 4) Kontrolne prace pisemne a) całogodzinne sprawdziany (większa partia materiału, zapowiedziana z co najmniej tygodniowym wyprzedzeniem i podawany jest zakres sprawdzanej wiedzy i umiejętności uczniów, potwierdzona wpisem do dziennika). c) kartkówki (15 minutowe, materiał tylko z ostatniej lekcji, lub z ostatnich trzech lekcji, nie muszą być zapowiedziane) d) Przy ustalaniu oceny z pisemnej odpowiedzi testowej bierze się pod uwagę następujące kryteria procentowe: ocena poniżej 35% niedostateczny
od 36% poniżej 50% dopuszczający od 51%, poniżej 70% dostateczny od 71%, poniżej 85% dobry od 86%, poniżej 100% za dodatkowe zadanie celujący 5) Uczeń ma prawo zgłosić nieprzygotowanie do zajęć w przypadku co najmniej tygodniowej usprawiedliwionej nieobecności na zajęciach. 4. Szczegółowe kryteria oceniania: 1) oceny bieżące z historii, semestralne i klasyfikacyjne ustala się według następującej skali: - celujący 6 - bardzo dobry 5 - dobry 4 - dostateczny 3 - dopuszczający 2 - niedostateczny 1 2) dopuszcza się stosowania ocen: 1, 2, 3, 4, 5, 6 w ocenach bieżących, oraz innych znaków zgodnie z WSO: - np. (zgłoszenie braku przygotowania do lekcji- 1 raz w okresie), - bz (brak zadania domowego lub brak zeszytu), - 0 (nieobecność na planowanej, obowiązkowej pracy klasowej (testy), na sprawdzianie; brak oceny uwzględnia się przy ustalaniu oceny semestralnej i końcoworocznej), - znaków + i -. 5. Warunki poprawiania (zaliczania): 1) uczeń ma możliwość poprawy oceny niedostatecznej w ciągu dwóch tygodni od jej otrzymania ( z pracy kontrolnej, testu, sprawdzianu, odpowiedzi ustnej) pod warunkiem, że zgłosi ten fakt nauczycielowi. Nauczyciel określa termin i formę poprawy. Ocena, którą uczeń poprawia ulega zamianie na tą, jaką uzyskał w drugim terminie. 2) Uczeń ma możliwość zaliczenia pracy klasowej, sprawdzianu, jeżeli był na nich nieobecny z przyczyn usprawiedliwionych. Wówczas traktowane jest to jako pierwsze zaliczenie. Termin i formę poprawy określa nauczyciel. Uczeń poprawia ocenę tylko raz. 3) W przypadku, gdy nieobecność ucznia na pracy klasowej jest nieusprawiedliwiona, to uczeń może ją napisać, ale wynik tej pracy jest ostateczny bez możliwości poprawy. 4) Uczeń, który podczas prac pisemnych korzysta ze źródeł niedozwolonych przez nauczyciela, otrzymuje ocenę niedostateczną i nie ma możliwości poprawy tej pracy. 5) Oceny z odpowiedzi ustnych uczeń może poprawiać na swoją prośbę w ciągu dwóch tygodni od uzyskania oceny. Jest zobowiązany do zgłoszenia przed lekcją gotowości odpowiedzi. Może być wówczas pytany z zakresu materiału z 5 jednostek lekcyjnych poprzedzających termin odpowiedzi. 6) Poprawie nie podlegają oceny niedostateczne za zadania domowe. 7) Uczeń ma możliwość poprawy oceny rocznej. Warunkiem poprawy jest uzyskanie przez ucznia pozytywnych ocen obowiązkowych w ciągu całego roku
szkolnego. Termin poprawy ustala nauczyciel. Poprawa oceny odbywa się na wniosek ucznia, złożony nie później niż na 12 dni przed terminem wystawienia ocen rocznych w celu ustalenia terminu pracy sprawdzającej wiedzę i umiejętności. Praca sprawdzająca przeprowadzana jest w formie pisemnej i obejmuje zakres materiału zawarty w podstawie programowej w danym roku szkolnym. 6. Sposoby wystawiania oceny śródrocznej (rocznej): 1) Podstawą wystawienia oceny śródrocznej (rocznej) jest średnia ważona ocen otrzymanych w ciągu całego semestru (roku). 2) Zasady obliczania średniej ważonej ocen. Oceny za: a) aktywność na lekcjach, prace domowe, prace w grupach, frekwencję mają wagę a= 1 b) odpowiedzi ustne, kartkówki, sprawdziany mają wagę b=2 c) sprawdziany z dużej partii materiału (działu) mają wagę c= 3 3) Oceny okresowe podawane są zgodnie z poniższymi zasadami: ocena Niedostateczna Dopuszczająca Dostateczna Dobra Bardzo dobra Celująca Śr. ocen do 1,5 1,6-2,5 2,6-3,5 3,6-4,4 4,5-5,0 5,1-6,0 5) O zagrożeniu oceną niedostateczną nauczyciel informuje ucznia, a za pośrednictwem wychowawcy jego rodziców na bieżąco, a dodatkowo na miesiąc przed klasyfikacją. 6) Na dwa tygodnie przed konferencją nauczyciel informuje uczniów o przewidywanych ocenach rocznych (semestralnych). 7) Ocenę roczną (semestralną) wystawia nauczyciel najpóźniej trzy dni przed klasyfikacją. 7. Zasady nagradzania ucznia Nauczyciel może podnieść ocenę końcową nawet o jeden stopień uczniowi, który wyróżnia się aktywnością na zajęciach, wykazuje inicjatywę w dodatkowych pracach, ma wiedzę ponad program, bierze udział w różnych konkursach. 8. Zasady nie klasyfikowania ucznia: W razie opuszczenia przez ucznia ponad 50% obowiązkowych zajęć, nauczyciel (bez względu na łączną liczbę punktów uzyskanych przez ucznia) może go nieklasyfikować. 9. Zasady współpracy z uczniami, rodzicami/prawnymi opiekunami i pedagogiem szkolnym: 1) Uczeń ma możliwość otrzymywania dodatkowych wyjaśnień lub uzasadnień dotyczących wystawionej oceny. 2) Nauczyciel pomaga w samodzielnym planowaniu rozwoju ucznia oraz motywuje go do dalszej pracy. 3) Podczas zebrań z rodzicami/prawnymi opiekunami, rozmów interwencyjnych nauczyciel przekazuje rodzicom/prawnym opiekunom:
a) informacje o aktualnym stanie rozwoju i postępów w nauce ucznia, b) informuje o trudnościach i uzdolnieniach ucznia, c) przekazuje wskazówki do dalszej pracy z uczniem. 4) Nauczyciel informuje wychowawcę klasy o aktualnych osiągnięciach i zachowaniu ucznia przez odpowiednią adnotację w dzienniku lekcyjnym albo w czasie indywidualnych spotkań. 5) Nauczyciel informuje pedagoga szkolnego o sytuacjach wymagających jego interwencji. 6) Nauczyciel na początku roku szkolnego informuje uczniów na lekcjach, a ich rodziców/prawnych opiekunów za pomocą strony internetowej o wymaganiach edukacyjnych wynikających z realizowanego przez niego programu nauczania oraz o sposobach sprawdzania osiągnięć edukacyjnych uczniów. 10. Postanowienia końcowe Nauczyciel na podstawie opinii poradni psychologiczno-pedagogicznych lub innych placówek specjalistycznych zobowiązany jest do obniżenia wymagań w stosunku do ucznia, który takie zaświadczenie posiada lub stosować się do zaleceń w/w poradni.