Justyna Bachowska, S³awomir Piróg, ukasz Wojnowski. Urz¹d Marsza³kowski Województwa Ma³opolskiego

Podobne dokumenty
Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego Departament Geodezji i Kartografii. Kraków, 22 czerwca 2010 r.

Ethernet VPN tp. Twój œwiat. Ca³y œwiat.

ROCZNIKI 2010 GEOMATYKI. Metodyka i technologia budowy geoserwera tematycznego jako komponentu INSPIRE. Tom VIII Zeszyt 3(39) Warszawa

Możliwości publikacji zbiorów danych przestrzennych w ramach infrastruktury informacji przestrzennej z zastosowaniem komponentów GUGiK

Wprowadzenie. ukasz Wojnowski, Justyna Bachowska, S³awomir Piróg

Usługi sieciowe w Małopolskiej Infrastrukturze Informacji Przestrzennej w oparciu o wspólny projekt UMK i UMWM

Czy przedsiêbiorstwo, którym zarz¹dzasz, intensywnie siê rozwija, ma wiele oddzia³ów lub kolejne lokalizacje w planach?

Zbuduj prywatnπ chmurê backupu w? rmie. Xopero Backup. Centralnie zarzπdzane rozwiπzanie do backupu serwerów i stacji roboczych

OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA DO ZAPYTANIA KE1/POIG 8.2/13

URZĄD STATYSTYCZNY W KRAKOWIE

Lublin, Zapytanie ofertowe

PARAMETRY TECHNICZNE PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA. Nazwa i adres Wykonawcy: Dostawa infrastruktury do wirtualizacji usług

Strategia rozwoju sieci dróg rowerowych w Łodzi w latach

revati.pl Drukarnia internetowa Szybki kontakt z klientem Obs³uga zapytañ ofertowych rozwi¹zania dla poligrafii Na 100% procent wiêcej klientów

Sieci komputerowe cel

GEO-SYSTEM Sp. z o.o. GEO-RCiWN Rejestr Cen i Wartości Nieruchomości Podręcznik dla uŝytkowników modułu wyszukiwania danych Warszawa 2007

Realizacja ww. wsparcia możliwa jest dzięki dofinansowaniu nowych projektów z kolejnych miejsc na liście rankingowej w konkursie nr POKL/6.2/IA/12.

PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA

DOTACJE NA INNOWACJE. Zapytanie ofertowe

Gospodarowanie mieniem Województwa

PoluProduction. <jedi> Vision. Version 1.0

Procedura weryfikacji badania czasu przebiegu 1 paczek pocztowych

Instrukcja Obsługi STRONA PODMIOTOWA BIP

KRYTERIA DOSTĘPU. Działanie 2.1,,E-usługi dla Mazowsza (typ projektu: e-administracja, e-zdrowie)

Normy szansą dla małych przedsiębiorstw. Skutki biznesowe wdrożenia norm z zakresu bezpieczeństwa w małych firmach studium przypadków

Przypomnienie najważniejszych pojęć z baz danych. Co to jest baza danych?

elektroniczna Platforma Usług Administracji Publicznej

MODERNIZACJI EWIDENCJI GRUNTÓW I BUDYNKÓW

SYSTEM INFORMACJI GEOGRAFICZNEJ JAKO NIEZBÊDNY ELEMENT POWSZECHNEJ TAKSACJI NIERUCHOMOŒCI**

STOISKA - spis treœci STOISKA stoiska PROMOCYJNE stoiska SPRZEDA OWE stoiska TARGOWE stoiska SKLEPOWE / zabudowy

Charakterystyka systemów plików

Dziennik Urzêdowy. og³oszenia w Dzienniku Urzêdowym Województwa Wielkopolskiego. Przewodnicz¹cy. 1) stypendium stypendium, o którym mowa w niniejszej

Na wirtualnym szlaku Geoportal małopolskich szlaków turystycznych narzędziem do promocji regionu

Automatyka przemys³owa

Regulamin organizacji przetwarzania i ochrony danych osobowych w Powiatowym Centrum Kształcenia Zawodowego im. Komisji Edukacji Narodowej w Jaworze

SPIS TREŒCI. Pismo w sprawie korzystania z pomocy finansowej ze œrodków funduszu restrukturyzacji banków spó³dzielczych.

Politechnika Warszawska Wydział Matematyki i Nauk Informacyjnych ul. Koszykowa 75, Warszawa

Regulamin korzystania z serwisu

Regionalna specyfika dzia³alnoœci wojewódzkich funduszy ochrony œrodowiska i gospodarki wodnej Kraków

ruchu. Regulując przy tym w sposób szczegółowy aspekty techniczne wykonywania tych prac, zabezpiecza odbiorcom opracowań, powstających w ich wyniku,

SYSTEM ZARZĄDZANIA BAZA DANYCH TOPOGRAFICZNYCH

Implementacja standardu GML w oprogramowaniu ESRI i GISPartner na przykładzie Geoportalu2

Elementy i funkcjonalno

TABELA ZGODNOŚCI. W aktualnym stanie prawnym pracodawca, który przez okres 36 miesięcy zatrudni osoby. l. Pornoc na rekompensatę dodatkowych

Pytania i odpowiedzi oraz zmiana treści SIWZ

Nieruchomości Komercyjne

Wybrane projekty Urzędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego w Warszawie Przedsięwzięcia zmierzające do harmonizacji baz danych przestrzennych

Efektywna strategia sprzedaży

Odpowiedzi na pytania zadane do zapytania ofertowego nr EFS/2012/05/01

W dobie postępującej digitalizacji zasobów oraz zwiększającej się liczby dostawców i wydawców

OFERTA PROMOCYJNA

OPISU SYSTEMU ZARZĄDZANIA I KONTROLI REGIONALNEGO PROGRAMU OPERACYJNEGO WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO NA LATA

Rozwiązywanie nazw w sieci. Identyfikowanie komputerów w sieci

KARTA OCENY ZGODNOŚCI Z LSR

SPRAWOZDANIE z podróŝy słuŝbowej poza granicami kraju

Nowości w module: BI, w wersji 9.0

Ewidencja abonentów. Kalkulacja opłat

BEZPIECZEŃSTWO INFORMACYJNE I CYBERNETYCZNE

Gie³da Papierów Wartoœciowych w Warszawie S.A.

ARIES-IT Profesjonalne Usługi Informatyczne dla Firm i Instytucji, Outsourcing IT

Procedura działania Punktu Potwierdzającego. Profile Zaufane epuap. w Urzędzie Gminy Kampinos

Informacje o omawianym programie. Założenia programu omawianego w przykładzie

Monitoring oraz rozliczenie zu ycia. energii i mediów. Systemy pomiarowe, monitorowanie, archiwizacja i wizualizacja

POWIATOWY URZĄD PRACY

Szkoleniawewnêtrzne dla firm

Sieć komputerowa grupa komputerów lub innych urządzeo połączonych ze sobą w celu wymiany danych lub współdzielenia różnych zasobów, na przykład:

SYS CO. TYLU MENAD ERÓW ROCZNIE na ca³ym œwiecie uzyskuje kwalifikacje ILM

Zapytanie ofertowe dotyczące wyboru wykonawcy (biegłego rewidenta) usługi polegającej na przeprowadzeniu kompleksowego badania sprawozdań finansowych

Poznań, 03 lutego 2015 r. DO-III

Propozycje poprawek do projektu ustawy o zasadach realizacji programów w zakresie polityki spójności finansowanych w perspektywie finansowej

KOŁO NAUKOWE GEODETÓW Dahlta

Wyzwania bezpieczeństwa nowoczesnych platform nauczania zdalnego

S I M P L E. E O D ELEKTRONICZNY OBIEG DOKUMENTÓW.

Regulamin korzystania z wypożyczalni online Liberetto. z dnia r., zwany dalej Regulaminem

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia:

SPIS TRESCI SERWERY WSTEP CENNIK KONTAKT. Kamelot radzi: ...

Procedura działania Punktu Potwierdzającego Profile Zaufane epuap w Urzędzie Miejskim w Łabiszynie

HAŚKO I SOLIŃSKA SPÓŁKA PARTNERSKA ADWOKATÓW ul. Nowa 2a lok. 15, Wrocław tel. (71) fax (71) kancelaria@mhbs.

VLAN Ethernet. być konfigurowane w dowolnym systemie operacyjnym do ćwiczenia nr 6. Od ćwiczenia 7 należy pracować ć w systemie Linux.

Zasady racjonalnego dokumentowania systemu zarządzania

Przekształcenie danych przestrzennych w interaktywne mapy dostępne na stronach www (WARSZTATY, poziom podstawowy)

Krótka informacja o instytucjonalnej obs³udze rynku pracy

1. Wymagania prawne. Europejskie uwarunkowania prawne:

TWORZENIE I NADZOROWANIE DOKUMENTÓW SYSTEMOWYCH (PROCEDUR, KSIĘGI JAKOŚCI I KART USŁUG) SJ Data:

Ogólnopolska konferencja Świadectwa charakterystyki energetycznej dla budynków komunalnych. Oświetlenie publiczne. Kraków, 27 września 2010 r.

PFR Wstępnie wypełnione zeznanie podatkowe. PIT-37 i PIT-38 za rok 2015

S I M P L E. E R P ZARZ DZANIE MA J TKIEM.

Wykaz tematów prac dyplomowych w roku akademickim 2013/2014 kierunek: informatyka

Tomice, dnia 15 lutego 2012 r.

Formularz Zgłoszeniowy propozycji zadania do Szczecińskiego Budżetu Obywatelskiego na 2016 rok

Rola usług sieciowych w Małopolskiej Infrastrukturze Informacji Przestrzennej (MIIP)

Procedura działania Punktu Potwierdzającego Profile Zaufane epuap w Urzędzie Gminy Wągrowiec

Rega³y paletowe wykonane zgodnie z zapotrzebowaniem

Sposoby i zasady udostępniania TBD

SEKCJA I: ZAMAWIAJĄCY SEKCJA II: PRZEDMIOT ZAMÓWIENIA. Zamieszczanie ogłoszenia: obowiązkowe. Ogłoszenie dotyczy: zamówienia publicznego.

Zobacz to na własne oczy. Przyszłość już tu jest dzięki rozwiązaniu Cisco TelePresence.

OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA. wymagane minimalne parametry techniczne:

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia:

Transkrypt:

WYKORZYSTANIE POLSKIE US UG TOWARZYSTWO SIECIOWYCH DO AKTUALIZACJI INFORMACJI BAZY PRZESTRZENNEJ DANYCH BUDYNKÓW... ROCZNIKI GEOMATYKI 2010 m TOM VIII m ZESZYT 8(44) 23 WYKORZYSTANIE US UG SIECIOWYCH DO AKTUALIZACJI BAZY DANYCH BUDYNKÓW I PUNKTÓW ADRESOWYCH WOJEWÓDZTWA MA OPOLSKIEGO USING NETWORK SERVICES FOR UPDATING BUILDINGS AND ADDRESS POINTS DATABASES IN MA OPOLSKIE VOIVODESHIP Justyna Bachowska, S³awomir Piróg, ukasz Wojnowski Urz¹d Marsza³kowski Województwa Ma³opolskiego S³owa kluczowe: baza danych przestrzennych, INSPIRE, us³ugi danych przestrzennych, interoperacyjnoœæ Keywords: spatial database, INSPIRE, spatial data services, interoperability Wprowadzenie Nowoczesne systemy informatyczne, szczególnie systemy informacji przestrzennej, powinny cechowaæ siê przede wszystkim wysokim poziomem modelowania rzeczywistoœci oraz du ¹ dynamik¹ dzia³ania. Spe³nienie powy szych warunków jest mo liwe szczególnie przez szybk¹ i wiarygodn¹ aktualizacjê baz danych. Potencja³ aktualizacji w przypadku nowoczesnych systemów zarz¹dzania baz danych jest podstawow¹ zasad¹ ich funkcjonowania. Mo liwoœæ wspó³aktualizowania przez wielu u ytkowników ró nych baz danych sta³a siê podstaw¹ budowania serwisów spo³ecznoœciowych. Dynamiczny rozwój tego typu serwisów spowodowa³ zmianê spojrzenia na dane udostêpniane w sieci Internet. Nowoczesna baza danych jest wiêc produktem dynamicznym i podlegaj¹cym permanentnej aktualizacji. Ponadto, rol¹ prawid³owo zaprojektowanego systemu informacji przestrzennej jest zapewnienie w³aœciwej spójnoœci danych, ich skutecznej weryfikacji i monitorowania samego procesu aktualizacji. Wiarygodnoœæ bazy danych zale y w du ej mierze od jakoœci procedur organizacyjnych i odpowiednich struktur zarz¹dzania. Maj¹c na uwadze wy ej wskazane, niezbêdne cechy nowoczesnych i wysokiej jakoœci danych, zbieranych w celu publicznego ich udostêpnienia i praktycznego wykorzystania, Urz¹d Wojewódzki Województwa Ma³opolskiego podejmuje wiele dzia³añ temu s³u ¹cych. Wiod¹cym przyk³adem w zakresie danych przestrzennych jest system o nazwie Ma³opolska Infrastruktura Informacji Przestrzennej, okreœlany w dalszej czêœci jako MIIP.

24 JUSTYNA BACHOWSKA, S AWOMIR PIRÓG, UKASZ WOJNOWSKI System MIIP podstawy budowy infrastruktury oraz interfejsu graficznego Podstawowym za³o eniem w budowaniu MIIP jest stworzenie sprzêtowej i programowej platformy dla danych przestrzennych województwa ma³opolskiego. System ma byæ udostêpniany partnerom projektu, czyli w praktyce jednostkom administracji publicznej oraz podmiotom komercyjnym. Utworzenie jednorodnej platformy ma na celu utrzymanie i konsolidacjê danych przestrzennych, a tak e zachowanie jednorodnoœci i spójnoœci baz danych. Aby sprostaæ powy szym wymogom, konieczne jest utworzenie odpowiedniego zaplecza sprzêtowego. Budowanie takiej infrastruktury jest procesem z³o onym, które w przypadku systemu MIIP rozpoczê³o siê od opracowania okreœlonej systematyki projektowej. Efektem przyjêtych za³o eñ by³a realizacja projektu w sposób przewidywalny, a tak e w miarê mo liwoœci kadrowo-ekonomicznych, profesjonalny. W za³o eniach system MIIP ma byæ dostêpny dla wszystkich mieszkañców Ma³opolski, czyli nie tylko osób, które zajmuj¹ siê profesjonalnie informacj¹ przestrzenn¹, ale i tych, które chc¹ go wykorzystywaæ do celów prywatnych (np. opracowania trasy rowerowej, zaplanowania trasy zwiedzania zabytków szlaku architektury drewnianej). Aby by³o to mo - liwe, dostêp do systemu winien byæ osi¹galny przez co najmniej dwa interfejsy dostêpowe. Pierwszy z nich, skierowany bêdzie do szerokiej grupy odbiorców, zarówno tych którzy mieli wczeœniej stycznoœæ z systemami typu GIS, jak i tych którzy potrzebuj¹ szybkiej i ³atwo dostêpnej informacji przestrzennej. Drugi interfejs, zrealizowany zgodnie z us³ugami OGC: WMS, WFS, WFS-G, WCS, CSW (http://www.opengeospatial.org/), dedykowany bêdzie odbiorcom pos³uguj¹cym siê narzêdziami GIS typu desktop i zainteresowanym wykorzystywaniem dostêpnych danych do bardziej z³o onych analiz przestrzennych. Klientem dostêpowym mo e byæ zarówno darmowy Quantum GIS, jak i komercyjne oprogramowanie np. ArcGIS Desktop czy Geomedia Professional. Miar¹ jakoœci interfejsu graficznego ma byæ jego prostota, intuicyjnoœæ oraz du a wydajnoœæ. Wyznacznikiem jakoœci pierwszego z interfejsów us³ugi WMS bêdzie przede wszystkim zgodnoœæ z OGC i interoperacyjnoœæ z wieloma klientami webowymi oraz desktopowymi. Maj¹c na uwadze pierwotne za³o enie systemu MIIP, tj. udostêpnianie jego zasobów zarówno w warstwie programowej jak i sprzêtowej, jego budowa wymaga zastosowania za³o- eñ przetwarzania chmurowego (Wojnowski, 2010). System, spe³niaj¹c za³o enia takiego podejœcia w zakresie sprzêtowym, powinien byæ bardzo elastyczny oraz szybko dostosowywaæ siê do potrzeb u ytkowników zewnêtrznych. Podstawowym elementem wp³ywaj¹cym na elastycznoœæ jest odpowiednie zaprojektowanie œrodowiska wirtualizacji, które gwarantuje oddzielenie oprogramowania od warstwy sprzêtowej. Tym samym zmiany warstwy sprzêtowej nie bêd¹ wp³ywaæ na koniecznoœæ zmian w warstwie programowej. W konsekwencji s¹ one niezauwa alne dla u ytkownika, a system pomimo swojej dynamiki charakteryzuje siê bardzo wysok¹ dostêpnoœci¹. Wyj¹tkiem w podejœciu wirtualizacyjnym bêdzie serwer bazy danych, który zarówno ze wzglêdu na warunki licencjonowania, jak i wymagan¹ wydajnoœæ, zostanie zainstalowany na urz¹dzeniach fizycznych. Poniewa baza danych stanowiæ bêdzie jeden z najwa niejszych elementów ca³ej infrastruktury, jej bezpieczeñstwo bêdzie gwarantowa³a technologia klastrowania. Umo liwia ona zwiêkszenie wydajnoœci bazy danych przez dodawanie do istniej¹cych serwerów kolejnych wêz³ów, bez koniecznoœci zmiany konfiguracji samej bazy danych. W sytuacji spadku jej wydajnoœci wystarczy dodaæ kolejny serwer, który

WYKORZYSTANIE US UG SIECIOWYCH DO AKTUALIZACJI BAZY DANYCH BUDYNKÓW... 25 przejmie czêœæ obowi¹zków ca³ej infrastruktury bazodanowej, podnosz¹c jednoczeœnie bezpieczeñstwo ca³ego rozwi¹zania ze wzglêdu na poszerzenie redundancji. Mo liwoœci szybkiej instalacji serwerów w zaprojektowanej infrastrukturze gwarantowaæ bêdzie technologia blade (okreœlana po polsku jako serwery kasetowe) polegaj¹ca na umieszczeniu w spójnie centralnie zarz¹dzanym rozwi¹zaniu kompletnej infrastruktury serwerowej. Rezultatem takiej architektury jest uproszczenie ca³ej infrastruktury oraz redukcja okablowania. Du ym atutem jest równie zdecydowanie wiêksza gêstoœæ serwerów na mniejszej powierzchni, a tak e nowe mo liwoœci projektowania i wykorzystania infrastruktury serwerowej. Po³¹czenie technologii wirtualizacji oraz technologii typu blade eliminuje ograniczenia wydajnoœci zwi¹zane z pamiêci¹ operacyjn¹, przechowywaniem danych i po³¹czeniami sieciowymi. Ponadto dziêki technologii blade instalacja dodatkowego serwera wi¹ e siê wy³¹cznie z umieszczeniem serwera w odpowiedniej klatce oraz logicznej konfiguracji po³¹czeñ sieciowych. Nie ma koniecznoœci zmian fizycznych po³¹czeñ sieciowych, co zwiêksza niezawodnoœæ systemu jako ca³oœci. Wzrost elastycznoœci oraz niezawodnoœci ca³ej infrastruktury gwarantuje równie oddzielenie warstwy przechowywania danych. Umieszczenie w serwerowni macierzy dyskowej bêdzie gwarantowa³o bezpieczeñstwo przez zastosowanie redundantnych rozwi¹zañ na poziomie kontrolerów oraz fizycznych dysków. Zwiêkszenie powierzchni dyskowej bêdzie wi¹za³o siê jedynie z dodaniem jednego lub kilku fizycznych dysków. Natomiast w przypadku awarii dysku wystarczy wymiana tego dysku, bez koniecznoœci zatrzymywania pracy ca³ego systemu. Podsumowuj¹c, najwa niejsze elementy infrastruktury to: m serwery w architekturze x86, zapewniaj¹ce migracjê systemów aplikacji i rozbudowê mocy obliczeniowej, m modularna architektura klatkowa (blade) zapewniaj¹ca zmniejszone wymagania na przestrzeñ i ch³odzenie, minimalizacjê po³¹czeñ kablowych oraz spójne zarz¹dzanie œrodowiskiem, m skalowalnoœæ architektura umo liwiaj¹ca wspólne funkcjonowanie wielu serwerów jednoczeœnie, zapewniaj¹ca du ¹ wydajnoœæ operacji wejœcia/wyjœcia oraz jednolite zarz¹dzanie i monitorowanie, m du a pojemnoœæ pamiêci operacyjnej (256 GB i wiêcej) na pojedynczych serwerach, umo liwiaj¹ca efektywn¹ implementacjê baz danych oraz systemów wirtualizacji, m interfejs 10 Gigabit Ethernet (niskie opóÿnienie i bezstratna transmisja) jako interfejs dostêpowy serwera pracuj¹cego zgodnie z koncepcj¹ konsolidacji operacji wejœcia/ wyjœcia (wspólne medium dla transmisji LAN/SAN), co zapewnia redukcjê liczby kabli, adapterów i portów dostêpowych, m eliminacja dedykowanych prze³¹czników sieciowych Ethernet i FC (blade switch) z logicznej struktury sieciowej w œrodowisku obliczeniowym, co zapewnia uproszczenie topologii i zwiêkszenie niezawodnoœci, m sprzêtowa wirtualizacja interfejsów sieciowych na bazie wspólnego interfejsu 10 Gigabit Ethernet, umo liwiaj¹ca efektywny i wydajny mechanizm sieciowy dla wirtualizowanych platform serwerowych, m system zarz¹dzania zapewniaj¹cy obs³ugê œrodowiska zwirtualizowanego, umo liwiaj¹cy elastyczn¹ i szybk¹ alokacjê zasobów serwisowanego i testowanego jako ca³oœæ.

26 JUSTYNA BACHOWSKA, S AWOMIR PIRÓG, UKASZ WOJNOWSKI Aktualizacja jako podstawa systemu MIIP Rol¹ systemu MIIP jest zapewnienie rzetelnych, kompleksowych, aktualnych i ³atwo dostêpnych informacji zwi¹zanych z przestrzeni¹ geograficzn¹, potrzebnych do zarz¹dzania województwem ma³opolskim oraz planowania strategicznego, przestrzennego i gospodarczego, utrzymania ³adu przestrzennego, rozwoju przedsiêbiorczoœci we wszystkich sektorach w³asnoœci, konserwacji i rozwoju infrastruktury komunalnej, wspomagania s³u b publicznych oraz obs³ugi potrzeb mieszkañców w zakresie gospodarki przestrzennej. Celem projektu MIIP by³o utworzenie systemu w taki sposób, aby umo liwia³ on aktualizacjê baz danych przestrzennych przez jednostki publiczne oraz innych partnerów instytucjonalnych. W tym wypadku proces aktualizacji bêdzie opiera³ siê na wprowadzaniu b¹dÿ modyfikowaniu danych przestrzennych za pomoc¹ aplikacji internetowej, pe³ni¹cej rolê interfejsu ³¹cz¹cego zasoby partnerów projektu. Szczególna uwaga podczas projektowania ca³ego systemu zostanie zwrócona na interoperacyjnoœæ zbiorów i us³ug oraz metadanych tak, aby by³y zgodne z wymogami dyrektywy INSPIRE (Dyrektywa UE, 2007) i jej transpozycj¹ na grunt prawa polskiego (Ustawa o IIP, 2010). Dyrektywa ta wype³nia jeden z wa niejszych warunków funkcjonowania nowoczesnego spo³eczeñstwa informacyjnego, którym jest powszechny dostêp do aktualnej informacji przestrzennej tworzonej m.in. przez administracjê publiczn¹, niezbêdny dla celów zawodowych i osobistych cz³onków tego spo³eczeñstwa (Bujakowski, Pyka, 2009). Wspó³czeœnie standardem sta³ siê dostêp do bazy danych przez przegl¹darkê internetow¹, co przyczynia siê do rozwoju tzw. klientów webowych. Mapa cyfrowa dostêpna przez przegl¹darkê staje siê podstawowym interfejsem bazy danych przestrzennych. Od jakoœci interfejsu webowego zale eæ bêdzie u ytecznoœæ ca³ego systemu. Wa n¹ zalet¹ omawianego systemu jest stworzenie takiej infrastruktury, która poszerza tradycyjne rozumienie pojêcia aktualizacji przez zastosowanie baz rozproszonych na terenie województwa ma³opolskiego. Podmioty uczestnicz¹ce w projekcie bêd¹ mog³y udostêpniaæ Tabela 1. Harmonogram opracowania BDOT w województwie ma³opolskim Powiaty opracowane przez G³ówny Urz¹d Geodezji i Kartografii w Warszawie chrzanowski gorlicki miechowski myœlenicki olkuski oœwiêcimski proszowicki suski Powiaty opracowane przez Urz¹d Marsza³kowski Województwa Ma³opolskiego Powiaty aktualnie opracowywane przez Urz¹d Marsza³kowski Województwa Ma³opolskiego 2009 2009/2010 2010/2011 tatrzañski wielicki brzeski bocheñski d¹browski m. Kraków m. Nowy S¹cz m. Tarnów krakowski limanowski nowotarski nowos¹decki tarnowski wadowicki ród³o: Opracowanie w³asne na podstawie danych WODGiK w Krakowie. wybrane czêœci aktualizowanych przez siebie lokalnie baz danych w dowolnych formatach. Dane, poprzez odpowiednie serwery poœrednicz¹ce, bêd¹ udostêpniane w systemie MIIP. Kluczowym elementem dla takiej architektury bêdzie utworzenie odpowiednio wydajnych serwerów poœrednicz¹cych, wykonuj¹cych transformacjê pomiêdzy bazami a systemem MIIP. Niew¹tpliw¹ korzyœci¹ opisanego rozwi¹zania bêdzie brak modyfikacji istniej¹cych struktur informatycznych uczestników projektu, co poci¹ga za sob¹ mniejsze koszty, przy równoczesnej szybkiej i jednorodnej aktualizacji danych. W pierwszym kwartale 2011 roku, województwo ma³opolskie

WYKORZYSTANIE US UG SIECIOWYCH DO AKTUALIZACJI BAZY DANYCH BUDYNKÓW... 27 bêdzie posiada³o aktualn¹ referencyjn¹ bazê danych obiektów topograficznych (BDOT) m.in. w zakresie budynków, punktów adresowych, obszarów miejscowoœci i obrêbów ewidencyjnych dla ca³ego obszaru województwa (tab. 1). Baza budynków i punktów adresowych, obok sieci dróg i kolei, jest jednym z najistotniejszych i najbardziej czasoch³onnych elementów tworzenia BDOT. Jest ona równie materia- ³em, o który najczêœciej zabiegaj¹ klienci WODGiK, w tym m.in. Pañstwowa Stra Po arna i Pogotowie Ratunkowe. Dane Ÿród³owe do opracowania BDOT budynków i punktów adresowych znajduj¹ siê na ró nych szczeblach urzêdów, takich jak: urzêdy gmin/miast, urzêdy statystyczne, starostwa powiatowe. Przy opracowywaniu BDOT w powy szym zakresie, w celu ustalenia w³aœciwego numeru adresowego, przeprowadzana jest weryfikacja adresów pomiêdzy: m rejestrami numeracji porz¹dkowej nieruchomoœci prowadzonych przez urzêdy miast/ gmin, m bazami pozyskanymi z oœrodków dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej (OD- GiK), w szczególnoœci z ewidencji gruntów i budynków, m baz¹ TERYT. W przypadku wystêpowania jakichkolwiek rozbie noœci dla danych adresowych pochodz¹cych z powy szych Ÿróde³, dokonywane s¹ uzgodnienia rozbie noœci w urzêdach gmin. W sytuacji, gdy niemo liwe jest wyjaœnienie rozbie noœci danych adresowych w urzêdzie gminy/miasta, konieczny jest wywiad terenowy. Wykonawca BDOT wprowadza dane dotycz¹ce numerów adresowych w nastêpuj¹cej hierarchii: GMINA, TERYT, ODGiK, TEREN. Proces pozyskiwania danych o budynkach i numerach adresowych staje siê bardzo kosztowny i czasoch³onny. Dlatego, z punktu widzenia celów i zadañ systemu, istotne jest w³¹czenie innych jednostek do aktualizacji bazy danych. Urz¹d Wojewódzki Województwa Ma- ³opolskiego planuje, po zakoñczeniu procesu pozyskania warstwy budynków i punktów adresowych, aktywne w³¹czenie do aktualizacji bazy danych obiektów topograficznych w ramach MIIP jednostek w niej uczestnicz¹cych. Podstawowa informacja o nowo wybudowanych i wyburzonych budynkach bêdzie pochodzi³a z baz ewidencji gruntów i budynków. Numery adresowe wprowadzane bêd¹ z poziomu gminy, a udzia³ urzêdu statystycznego dotyczy³by danych pozyskanych ze spisów powszechnych (rys. 1). Konieczne jest wiêc Rys. 1. Schemat wprowadzania aktualnych danych do bazy budynków i punktów adresowych na potrzeby projektu MIIP (Ÿród³o: opracowanie w³asne)

28 JUSTYNA BACHOWSKA, S AWOMIR PIRÓG, UKASZ WOJNOWSKI zachêcenie ww. jednostek do tego, aby oprócz mo liwoœci dostêpu poprzez interfejs webowy do danych, uczestniczy³y w procesie ich aktualizacji. Obecnie rejestry numeracji porz¹dkowej nieruchomoœci najczêœciej nie posiadaj¹ odniesienia przestrzennego. Gminy prowadz¹ wykazy numerów adresowych w odniesieniu do dzia³ek w formie tabelarycznej. Dlatego dla urzêdów gmin/miast istotny jest dostêp do danych przestrzennych. Dla warstwy budynków Ÿród³em bêd¹ starostwa, które dziêki udostêpnieniu aktualnych informacji z ewidencji gruntów i budynków uzyskaj¹ dostêp do aktualnych danych o numerach adresowych pochodz¹cych z gmin. Do g³ównych korzyœci proponowanej architektury systemu MIIP nale y zaliczyæ: m dostêp do danych i us³ug danych przestrzennych przez wykorzystanie rozproszonych zasobów cyfrowych miêdzy jednostkami na ró nych poziomach administracji publicznej, m jedn¹ wspóln¹ bazê danych, m optymalizacjê wykorzystania zasobów polegaj¹c¹ na ograniczeniu redundancji danych, m usprawnienie pracy pozwalaj¹ce na swobodn¹ wymianê informacji niezale nie od platformy narzêdziowej, m wypracowanie mechanizmów pozwalaj¹cych na wspó³dzia³anie (interoperacyjnoœæ) zasobów danych przestrzennych, jak i dostêp do nich przez wiele instytucji i u ytkowników indywidualnych. Praktyczne wykorzystanie us³ug sieciowych do aktualizacji baz danych Podczas warsztatów, zorganizowanych w 2010 r. w ramach VI Ogólnopolskiego Sympozjum z cyklu Krakowskie spotkania z INSPIRE, zosta³a zaprezentowana technika aktualizacji wybranego obszaru TBD przy u yciu us³ug sieciowych. Do testu przeprowadzonego w ramach warsztatów wykorzystano oprogramowanie ArcGIS Server w wersji 9.3 wraz z baz¹ SQL Server 2005 Standard z nak³adk¹ ArcSDE, które zainstalowane by³y na serwerze Windows 2008 Enterprice Edition. W celu zasymulowania rzeczywistych warunków pracy potencjalnych u ytkowników systemu wykorzystano ³¹cza internetowe znajduj¹ce siê w sali konferencyjnej Urzêdu Miasta Krakowa przy placu Wszystkich Œwiêtych 3-4. Serwer aplikacji wraz z baz¹ danych znajdowa³ siê w serwerowni Urzêdu Marsza³kowskiego Województwa Ma³opolskiego przy ulicy Rac³awickiej 56 w Krakowie. Do testu wybrano nastêpuj¹ce warstwy wektorowe: numery adresowe, drogi i budynki. Jako mapê podk³adow¹ zastosowano ortofotomapê. U ytkownik móg³ dokonaæ aktualizacji zarówno warstw budynków jak i punktów adresowych, u ywaj¹c specjalnie stworzon¹ do tego celu aplikacjê webow¹ wykorzystuj¹c¹ us³ugi sieciowe. Dla ka dego budynku dostêpnych by³o 28 atrybutów opisowych, w tym m.in.: identyfikator, wysokoœæ, numer, identyfikator ulicy, liczba kondygnacji (rys. 2). Za pomoc¹ narzêdzi umieszczonych w menu kontekstowym mo liwa by³a zarówno modyfikacja obrysu budynku (przesuwanie, dodawanie wierzcho³ków), jak i atrybutów opisowych. Pokazane zosta³y równie mo liwoœci aplikacji zwi¹zane z wstawianiem nowych danych do istniej¹cej mapy (np. nowego budynku lub punktu adresowego wraz ze

WYKORZYSTANIE US UG SIECIOWYCH DO AKTUALIZACJI BAZY DANYCH BUDYNKÓW... 29 Rys. 2. Okno testowanej aplikacji do aktualizacji danych TBD (Ÿród³o: opracowanie w³asne) wszystkimi atrybutami). Wszystkie powy sze operacje wykonywane by³y poprzez interfejs webowy z wykorzystaniem us³ug sieciowych. Przeprowadzone warsztaty pokaza³y, i : m mo liwe jest wykonywanie operacji aktualizacji dowolnej warstwy przestrzennej w czasie rzeczywistym, m mo liwa jest aktualizacja i wprowadzanie danych przestrzennych przez Internet, m prostota zastosowanego interfejsu sprawia, i do wykonywania tego typu operacji m zbêdna jest zaawansowana wiedza z zakresu obs³ugi systemów GIS, wysoka stabilnoœæ testowanej techniki aktualizacji predestynuje j¹ do zastosowañ produkcyjnych. Na podkreœlenie zas³uguje fakt, e wszystkie wykonywane w czasie warsztatów operacje przeprowadzane by³y na ywo. Podsumowanie Systemy zarz¹dzania bazami danych s¹ obecnie nieod³¹czn¹ czêœci¹ wspó³czesnych, du- ych systemów geoinformacyjnych. Oferuj¹ znormalizowane podejœcie do magazynowania, aktualizowania, dostêpu i manipulowania danymi przestrzennymi. Wysokiej jakoœci systemy zarz¹dzania dostarczaj¹ w ten sposób niezbêdnych narzêdzi do wprowadzania, edytowania i obrazowania danych przestrzennych (Longley, Goodchild, Maguire, Rhind, 2006). Wspó³czeœnie uzasadnione i spo³ecznie u yteczne jest nie tylko gromadzenie, udostêpnianie i wykorzystywanie informacji przestrzennej w postaci baz danych, ale przede wszystkim jej aktuali-

30 JUSTYNA BACHOWSKA, S AWOMIR PIRÓG, UKASZ WOJNOWSKI zowanie (Piróg, 2007). Budowana infrastruktura w ramach MIIP wydaje siê w pe³ni wpisywaæ w za³o enia nowoczesnych systemów zarz¹dzania informacja przestrzenn¹. Projekt MIIP, ze wzglêdu na prosty i intuicyjny interfejs, dostêpnoœæ oraz du ¹ wydajnoœæ, stwarza szansê na rozwi¹zanie wielu trudnoœci technologicznych, zwi¹zanych z jednorodn¹ aktualizacj¹ przestrzennej bazy danych na obszarze ca³ego województwa ma³opolskiego. Wykorzystanie standardów wynikaj¹cych z dyrektywy INSPIRE ma na celu otwarcie systemu dla wszystkich bran oraz podmiotów publicznych i prywatnych w ca³ej Unii Europejskiej. Na podstawie studium wykonalnoœci (Studium, 2009) mo na stwierdziæ, i system MIIP bêdzie móg³ dynamiczne dostosowywaæ siê zarówno do przysz³ych wymogów dyrektywy INSPIRE, jak i do nowych narzêdzi oraz formatów danych. Literatura Bujakowski K., Pyka K., 2009: Rola INSPIRE w rozwoju spo³eczeñstwa informacyjnego. Roczniki Geomatyki, t. 7, z. 6(36), 7-15. PTIP, Warszawa. Dyrektywa 2007/3/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 14 marca 2007 r. ustanawiaj¹ca infrastrukturê informacji przestrzennej we Wspólnocie Europejskiej (INSPIRE) (Dz.U. UE L 108 z 25.4.2007). Longley P.A., Goodchild M.F., Maguire D.J., Rhind D.W., 2006: GIS Teoria i praktyka. Wyd. Nauk. PAN. Piróg S., Piróg D., 2007: Baza danych przestrzennych dla obiektów zabytkowych województwa ma³opolskiego. Roczniki Geomatyki, t. 5, z. 8, 153-160. PTIP, Warszawa. Studium wykonalnoœci projektu Budowa systemu informatycznego do wspomagania administracji wraz z integracj¹ zasobów bazodanowych w województwie i w powiecie MIIP. Urz¹d Marsza³kowski Województwa Ma³opolskiego, 2009. Ustawa z dnia 4 marca 2010 r. o infrastrukturze informacji przestrzennej (Dz.U. 2010 Nr 76 poz. 489). Wojnowski., 2010: Przetwarzanie chmurowe w GIS na przyk³adzie Ma³opolskiej Infrastruktury Informacji Przestrzennej. Roczniki Geomatyki t. 8, z. 6(42), 131-140. PTIP, Warszawa. Abstract The paper presents the most important aspects of building Malopolska Spatial Information Infrastructure (MIIP), with a special consideration to the updating process as the dominant aspect of the database quality. The main aim of this project was to create a system which makes it possible to update the database by public administrations and other partners from different institutions. The process of updating consists of introduction or modifying spatial database by means of Internet. In effect, the system will be available for all inhabitants of Malopolska, not only for those who use spatial data professionally but also for people who want to use this information for their private purposes. dr S³awomir Piróg spir@geomalopolska.pl mgr in. ukasz Wojnowski admin@geomalopolska.pl