Na podstawie art. 3 pkt 6 Zarządzenia Nr 7 ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dn. 29 marca 2001 roku w sprawie szczegółowych warunków i trybu przeprowadzania kontroli urzędu obsługującego Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz organów i jednostek organizacyjnych podległych, podporządkowanych i nadzorowanych przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji (Dz. Urz. MSWiA z 2001 r. Nr 6, poz. 11), w dniach 25 27.06, 2, 3, 11 13, 20.07.2007 roku w Komendzie Miejskiej Policji w Białymstoku, a w tym w Komisariacie Policji III w Białymstoku; zespół kontrolny Komendy Wojewódzkiej Policji w Białymstoku przeprowadził kontrolę, której celem było zbadanie prawidłowości realizacji przepisów Rozporządzenia MSWiA z dnia 30 grudnia 2002 roku w sprawie postępowania z kierowcami naruszającymi przepisy ruchu drogowego. Kontrolę przeprowadzono metodą reprezentatywną za okres od 1 lipca 2006 roku do dnia 22 czerwca 2007 roku w zakresie: I. Poprawności przyporządkowania odpowiedniego kodu do stwierdzonego rodzaju czynu, stanowiącego naruszenie przepisów ruchu drogowego. II. Zgodności wpisów, dotyczących naruszeń przepisów ruchu drogowego z liczbą punktów odpowiadających tym naruszeniom. III. Sposobu postępowania funkcjonariuszy w przypadku stwierdzenia naruszeń przepisów ruchu drogowego. IV. Prawidłowości postępowania w przypadku sporządzenia wniosku o kontrolne sprawdzenie kwalifikacji lub wniosku o cofnięcie uprawnień do kierowania pojazdami. V. Terminowości wprowadzania danych z kart PRD-5. Przy analizie poszczególnych zagadnień brano pod uwagę stan prawny obowiązujący w rozpatrywanym czasie. Przed przystąpieniem do czynności kontrolnych z upoważnieniami do kontroli, jej celem, przedmiotem i zakresem zapoznano Komendanta Miejskiego Policji w Białymstoku. Kontrolę przeprowadzono w oparciu o dokumentację zgromadzoną w kartotekach kart PRD-5 przechowywanych w Sekcji Administracyjno Gospodarczej (SAG) KMP w Białymstoku, notatnikach służbowych policjantów Sekcji Ruchu Drogowego KMP w Białymstoku, aktach kontrolnych postępowań przygotowawczych spraw o przestępstwa z art 177 1 kk i z art 178a 1 kk prowadzonych w Komisariacie Policji III w Białymstoku. Ponadto dokonano stosownych sprawdzeń w bazie danych KSIP w zakresie ruchu drogowego. USTALENIA KONTROLI OPIS STANU FAKTYCZNEGO W okresie objętym kontrolą Komendantem Miejskim Policji w Białymstoku był insp. Jarosław Stankiewicz sprawujący nadzór nad pionem logistycznym. I Zastępcą Komendanta KMP w Białymstoku był mł. insp. Jerzy Giba, który sprawował nadzór nad pionem prewencji, a Zastępca Komendanta KMP w Białymstoku kom. Krzysztof Mróz sprawował nadzór nad pionem kryminalnym. Struktura jednostki oraz zakresy działania poszczególnych komórek organizacyjnych Komendy były określone w Regulaminie organizacyjnym KMP w Białymstoku z dnia 16 czerwca 2006 roku (z późn. zm). W Komendzie Miejskiej Policji w Białymstoku ewidencja kierowców, naruszających przepisy ruchu drogowego jest prowadzona w Sekcji Administracyjno Gospodarczej na podstawie Decyzji Komendanta Miejskiego Policji w Białymstoku Nr 157/2003 z dnia 27 sierpnia 2003 roku. Wprowadzanie danych do KSIP z zakresu ruchu drogowego odbywa się w systemie dwuzmianowym i dokonywane jest przez trzech pracowników cywilnych. Dane rejestrowane w KSIP, dotyczące kierowców zamieszkałych na terenie działania KMP w Białymstoku są wprowadzane na podstawie przekazanych do SAG, wypełnionych str. 1/10
przez funkcjonariuszy organów uprawnionych do nakładania grzywien w drodze mandatu karnego za naruszenia w ruchu drogowym kart rejestracyjnych PRD-5, które rejestrowane są w dzienniku podawczym z uwzględnieniem daty wpływu, nadawcy, liczby kart oraz osoby, której zostały one przydzielone. Równolegle prowadzony jest elektroniczny rejestr kart PRD-5. Gromadzi się w nim dane, dotyczące imienia i nazwiska sprawcy, daty wpływu, liczby dziennika podawczego oraz osoby, która przyjęła karty, a także jednostki, do której przekazano PRD-5 do uzupełnienia lub według właściwości. Karty rejestracyjne PRD-5 oraz karty informacyjne z sądów przechowywane są w podręcznym archiwum według porządku alfabetycznego nazwiska kierowcy i roku popełnienia wykroczenia. W czerwcu 2006 roku zgodnie z Harmonogramem zadań do realizacji w ramach podnoszenia sprawności działania Policji w województwie podlaskim sprawy o przestępstwa z art. z art. 177 1 kk oraz z art 178a 1 kk zostały przekazane do prowadzenia do innych komórek organizacyjnych w Komendzie Miejskiej Policji oraz jednostkach podległych. W dniu 8 czerwca 2007 roku Zastępca Komendanta Wojewódzkiego Policji w Białymstoku podinsp. Wojciech Rutkowski przesłał do jednostek Policji województwa podlaskiego opracowany w Wydziale Ruchu Drogowego Komendy Wojewódzkiej Policji w Białymstoku Ramowy algorytm postępowania przy rejestracji wykroczeń za naruszenia w ruchu drogowym. Realizacja kontrolowanych zagadnień w poszczególnych obszarach poddanych badaniom przedstawiała się następująco: I. Poprawność przyporządkowania odpowiedniego kodu do stwierdzonego rodzaju czynu, stanowiącego naruszenie przepisów ruchu drogowego. Realizację zagadnienia skontrolowano poprzez porównanie zgodności zapisów, dotyczących naruszeń przepisów ruchu drogowego w losowo wybranych notatnikach służbowych policjantów Ogniw Ruchu Drogowego oraz w 100 losowo wybranych Kartach PRD-5, przechowywanych w SAG KMP w Białymstoku z treścią rejestracji w systemie informacyjnym Policji. Łącznie dokonano sprawdzenia 174 wpisów, dotyczących naruszeń przepisów ruchu drogowego popełnionych przez kierujących zamieszkałych na terenie powiatu białostockiego w 10 notatnikach służbowych. Analiza dokumentów wykazała dwa uchybienia w zakresie przyporządkowywania odpowiedniego kodu do stwierdzonego rodzaju czynu, stanowiącego naruszenie przepisów ruchu drogowego. Dotyczyły one wykroczenia, polegającego na przekroczeniu prędkości o 41 50 km/h. Funkcjonariusz dokonał błędnej kwalifikacji popełnionego naruszenia i do karty PRD-5 wpisał kod czynu E03 zamiast E02. Jak podał w notatce wynikło to z jego niedopatrzenia. Drugi przypadek dotyczył naruszenia przez kierującego przepisu ruchu drogowego w ten sposób, że spowodował on zagrożenie w ruchu drogowym oraz kierował w stanie nietrzeźwości. Policjant ruchu drogowego, sporządzając kartę PRD-5 wpisał dwa naruszenia: spowodowanie kolizji (A02) oraz kierowanie pojazdem w w stanie po użyciu alkoholu, popełniając błąd poprzez wpisanie niewłaściwego kodu czynu (A03). Błąd ten został skorygowany przez pracownika rejestrującego karty PRD-5 w KSIP poprzez wpisanie prawidłowego kodu naruszenia t.j. A05. W tej samej sprawie funkcjonariusz Komisariatu Policji III w Białymstoku wszczął dochodzenie z art. 178a 1 kk i ponownie sporządził kartę PRD-5, wpisując przy tym również nieprawidłowy kod czynu A01 zamiast A05. W wyniku postępowania funkcjonariuszy doszło do dwukrotnego zarejestrowania tego samego naruszenia kierowania w stanie nietrzeźwości. Przyczyną tego było wpisanie przez str. 2/10
funkcjonariusza Sekcji Ruchu Drągowego do karty PRD-5 naruszenia polegającego na kierowaniu pojazdem mechanicznym w stanie po użyciu alkoholu lub środka podobnie działającego do alkoholu. Ten czyn powinien był wpisać policjant prowadzący postępowanie karne, natomiast policjant SRD powinien był poprzestać na wpisaniu czynu, dotyczącego spowodowania kolizji drogowej. II. Zgodność wpisów, dotyczących naruszeń przepisów ruchu drogowego z liczbą punktów odpowiadających tym naruszeniom. Realizację zagadnienia skontrolowano poprzez porównanie zgodności zapisów, dotyczących naruszeń przepisów ruchu drogowego w losowo wybranych notatnikach służbowych policjantów Ogniw Ruchu Drogowego, kartach PRD-5 przechowywanych w SAG KMP w Białymstoku z treścią rejestracji w systemie informacyjnym Policji. Analizie poddano notatniki służbowe policjantów wymienione w punkcie I sprawozdania. Analiza dokumentów wykazała, że w wymienionych przypadkach również wystąpiły uchybienia, polegające na braku zgodności wpisów, dotyczących naruszeń przepisów ruchu drogowego z liczbą punktów odpowiadającym tym naruszeniom. Stwierdzone uchybienia w zakresie rejestracji kart PRD-5, dotyczyły zdarzeń: wykroczenia ujawnionego przez funkcjonariuszkę KP II w Białymstoku, polegającego na nie zastosowaniu się do znaku P-7B (linia krawędziowa ciągła) niesklasyfikowanego jako naruszenie o kodzie czynu C15, podczas gdy w KSIP funkcjonariuszka SAG, zarejestrowała naruszenie polegające na pozostawieniu pojazdu bez wymaganego przepisami oświetlenia kod G08 najbardziej prawdopodobna przyczyną tego błędu była pomyłka przy prowadzaniu danych do systemu; wykroczenia ujawnionego przez funkcjonariusza KPP w Siemiatyczach, polegającego na tym, że kierujący podczas jazdy, trzymając w ręku słuchawkę, prowadził rozmowę przez telefon kod naruszenia I04, natomiast w KSIP pracowniczka SAG zarejestrowała inne naruszenie przepisów ruchu drogowego kod Z01. najbardziej prawdopodobną przyczyną tego błędu była pomyłka przy prowadzaniu danych do systemu. Porównanie zapisów w notatnikach służbowych policjantów z rejestracją w KSIP ujawniło rozbieżności w zakresie informacji o zdarzeniu takich jak czas oraz dane identyfikacyjne pojazdu. Uchybienia te dotyczą rejestracji naruszenia spowodowanie zagrożenie w ruchu drogowym kolizja drogowa. W tym przypadku nieprawidłowo wprowadzono datę zdarzenia zamiast 12 września zarejestrowano dzień 11 września. Oprócz tego nieprawidłowo wprowadzono numer rejestracyjny pojazdu. Dane do systemu wprowadził pracownik KMP w Łomży. Błąd ten nie był zawiniony przez pracownika SAG KMP w Białymstoku. Drugie uchybienie dotyczyło wykroczenia, polegającego na niestosowaniu się do obowiązku jazdy w pasach bezpieczeństwa. W tym przypadku nieprawidłowo wprowadzono miesiąc popełnienia wykroczenia sierpień zamiast wrzesień. Osobą wprowadzającą dane do systemu była funkcjonariuszka SAG KMP w Białymstoku. Najbardziej prawdopodobną przyczyną tego błędu była pomyłka przy prowadzaniu danych do systemu. Inne uchybienie dotyczyło wykroczenia, polegającego na przekroczeniu dozwolonej prędkości jazdy o 47 km/h kod czynu E02, w KSIP natomiast zarejestrowano naruszenie, polegające na wyprzedzaniu z niewłaściwej strony kod F02. Stan taki nastąpił w wyniku błędnego wprowadzenia kodu czynu podczas rejestracji przez pracownika SAG. str. 3/10
III.Sposób postępowania funkcjonariuszy w przypadku stwierdzenia naruszeń przepisów ruchu drogowego. Realizację zagadnienia skontrolowano poprzez analizę zapisów, dotyczących naruszeń przepisów ruchu drogowego w losowo wybranych notatnikach służbowych policjantów Ogniw Ruchu Drogowego i porównanie ich z zapisami zawartymi w prowadzonych rejestrach kart PRD-5 (w których udokumentowane jest również przekazanie kart rejestracyjnych do SAG KMP w Białymstoku) oraz analizę akt kontrolnych postępowań przygotowawczych prowadzonych w Komisariacie Policji III w Białymstoku w sprawach o przestępstwa z art. 177 1 kk i z art 178a 1 kk. Analizie poddano Karty PRD-5 i notatniki służbowe policjantów wymienione w punkcie I sprawozdania, rejestry kart PRD-5, akta postępowań przygotowawczych prowadzonych w Komisariacie Policji III w Białymstoku w sprawach o przestępstwa z art. 177 1 kk i akta postępowań przygotowawczych prowadzonych w Komisariacie Policji III w Białymstoku w sprawach o przestępstwa z art 178a 1 kk: W wyniku analizy dokumentów stwierdzono pojedyncze przypadki nie sporządzenia kart PRD-5. W notatniku służbowym stwierdzono wpis, dotyczący kolizji drogowej, które to naruszenie nie zostało zarejestrowane w Ewidencji kierowców naruszających przepisy ruchu drogowego. Według oświadczenia funkcjonariusza karta PRD-5 cyt.: mogła zostać zagubiona gdyż dokumentacja ze zdarzenia mogła przechodzić przez luźne ręce ze względu na udział funkcjonariusza Policji, mogło to być również tak, że mogłem zapomnieć sporządzić kartę. Stwierdzono również inne ujawnione wykroczenie, polegające na naruszeniu obowiązku używania pasów bezpieczeństwa przez kierującego pojazdem, nie zarejestrowane w Ewidencji. Jak podał w notatce służbowej funkcjonariusz, w tym dniu ukarał trzy osoby mandatem karnym za wykroczenia punktowane, sporządził trzy karty PRD-5 i być może omyłkowo nie zdał jednej karty. Zgodnie z kartą pracy w tym dniu funkcjonariusz sporządził trzy karty PRD-5. Analiza jednego z notatników służbowych wykazała, iż funkcjonariusz nie sporządzał kart PRD-5 w przypadkach stwierdzenia naruszeń przepisów prawa ruchu drogowego nie ujętych w wykazie naruszeń. Stwierdzono pięć takich przypadków i za każdym razem dotyczyły one spowodowania zagrożenia w ruchu drogowym kolizja drogowa poza drogami publicznymi. Analiza akt kontrolnych postępowań przygotowawczych wykazała, że w dwóch postępowaniach przygotowawczych karty PRD-5 sporządzono prawie trzy miesiące po ich zakończeniu. Jak podał jeden z pracowników dochodzeniowo śledczych w notatce służbowej: nie wypełnił karty rejestracyjnej, ponieważ oczekiwał na odpis aktu oskarżenia, który otrzymał po powrocie z urlopu. Na pierwszym, wypełnionym druku karty PRD-5 błędnie wpisał numer prawa jazdy, w wyniku czego druk ten został zwrócony do poprawy. Ponieważ w czerwcu 2007 roku wykonywał szereg czynności w postępowaniach przygotowawczych nie poprawił sporządzonej karty a nowy druk wypełnił i wysłał niezwłocznie w pierwszym wolnym terminie. Drugi pracownik podał natomiast, że przyczyną nie wypełnienia karty rejestracyjnej była konieczność wyjaśnienia kwestii sporządzenia takiego druku w przypadku ukarania sprawcy mandatem karnym za to samo naruszenie (kolizja drogowa) w przypadku zmiany kwalifikacji prawnej czynu na wypadek drogowy. Pod koniec II kwartału 2007 roku wykonywał on szereg czynności w bieżących postępowaniach przygotowawczych jak również przebywał na urlopie wypoczynkowym. Zasadność sporządzenia karty PRD-5 w w/w przypadku wyjaśnił dopiero w lipcu 2007 roku, ustalając, że należy podać kod czynu, dotyczący wypadku drogowego z dopiskiem zmiana kwalifikacji. Po dokonaniu uzgodnień wypełnił kartę rejestracyjną i wysłał ją. Ponadto w dwóch innych sprawach nie sporządzono w ogóle kart PRD-5. Powyższe postępowania prowadzone były w sprawach o przestępstwa z art 178a 1 kk tj. Kierowania str. 4/10
pojazdem mechanicznym w stanie nietrzeźwości lub środka działającego podobnie. W ocenie zespołu kontrolnego nie sporządzenie kart rejestracyjnych mogło wynikać z konstrukcji Karty kontrolnej sprawy. W kolumnie 19 Tabeli III Wykaz podejrzanych oraz czynności rejestracyjno sprawdzających, dot. tych osób, zgodnie z nagłówkiem, odnotowuje się datę wysłania karty PRD-5 w przypadku stwierdzenia lub podejrzenia popełnienia naruszenia ruchu drogowego, polegającego na spowodowaniu wypadku drogowego. Duży wpływ na powstanie powyższych przypadków mogło mieć również małe doświadczenie funkcjonariuszy, prowadzących postępowania przygotowawcze w wymienionych sprawach spowodowane przekazaniem prowadzenia tych spraw z komórek organizacyjnych ruchu drogowego do innych komórek organizacyjnych oraz jednostek Policji powiatu białostockiego. Od momentu przekazania tego obowiązku upłynął jeden rok i wielu policjantów w dalszym ciągu może mieć trudności z jednoznaczną oceną oraz znajomością zasad sporządzania kart rejestracyjnych. Nie jest to jednak usprawiedliwieniem dla przełożonych, sprawujących nadzór nad tymi policjantami. Wiedząc, że mają niewielkie doświadczenie powinni w sposób szczególny nadzorować ich pracę i korygować ewentualne błędy. IV. Prawidłowość postępowania w przypadku sporządzenia wniosku o kontrolne sprawdzenie kwalifikacji lub wniosku o cofnięcie uprawnień do kierowania pojazdami. Realizację zagadnienia skontrolowano poprzez analizę wniosków zawartych w Rejestrze spraw zawierającego wnioski o sprawdzenie kwalifikacji z 2007. W wyniku analizy stwierdzono następujące przypadki przedwczesnego złożenia przedmiotowych wniosków: W dniu 8 marca 2007 roku został wygenerowany wniosek o sprawdzenie kwalifikacji z uwagi na uzyskanie przez kierującego łącznie 28 punktów za naruszenie przepisów ruchu drogowego. Na podstawie wniosku zostało wszczęte z urzędu postępowanie administracyjne w sprawie zatrzymania prawa jazdy do czasu wykazania się posiadaniem wymaganych kwalifikacji. Na podstawie art 10 kpa strona postępowania dostarczyła w dniu 19 marca 2007 roku zaświadczenie, o ukończeniu w dniu 28 listopada 2006 roku szkolenia, które umożliwia zmniejszenie o 6 liczby posiadanych punktów za naruszenia przepisów ruchu drogowego. Po uwzględnieniu zaświadczenia liczba punktów bezwzględnych wyniosła 22. Przedwczesne skierowanie wniosku o sprawdzenie kwalifikacji wynikało bezpośrednio z opieszałości i braku chęci niezwłocznego doręczenia zaświadczenia do KWP w Białymstoku przez zainteresowanego. W dniu 23 kwietnia 2007 roku został wygenerowany wniosek o sprawdzenie kwalifikacji z uwagi na uzyskanie przez kierującego łącznie 25 punktów za naruszenie przepisów ruchu drogowego. Na podstawie wniosku zostało wszczęte z urzędu postępowanie administracyjne w sprawie zatrzymania prawa jazdy do czasu wykazania się posiadaniem wymaganych kwalifikacji. W wyniku analizy kart ustalono, że pracownik KMP w Białymstoku, dokonując rejestracji jednego z wykroczeń omyłkowo wpisał do ewidencji kod czynu F03 (8 punktów) zamiast kodu F09 (5 punktów). Według oświadczenia funkcjonariusza SAG błąd był spowodowany nieczytelnym sporządzeniem karty przez funkcjonariusza SRD KMP w Białymstoku. Po skorygowaniu błędu liczba punktów bezwzględnych wyniosła 22. Przedwczesne skierowanie wniosku o sprawdzenie kwalifikacji wynikało z błędnej rejestracji popełnionego wykroczenia. W ocenie zespołu kontrolnego napisana na karcie cyfra 9 wygląda podobnie do cyfry 3. str. 5/10
W dniu 30 maja 2007 roku został wygenerowany wniosek o sprawdzenie kwalifikacji z uwagi na uzyskanie przez kierującego łącznie 28 punktów za naruszenie przepisów ruchu drogowego. Na podstawie wniosku zostało wszczęte z urzędu postępowanie administracyjne w sprawie zatrzymania prawa jazdy do czasu wykazania się posiadaniem wymaganych kwalifikacji. W wyniku złożonego na podstawie art 10 kpa zastrzeżenia dokonano analizy kart i ustalono, że kierowcy błędnie przypisano punkty za wykroczenie nie popełnione przez niego. Dotyczyło to wykroczenia popełnionego w Rawie Mazowieckiej, polegającego na przekroczeniu prędkości powyżej 50 km/h kod czynu E01 (10 punktów). Według oświadczenia funkcjonariusza SAG, błąd był spowodowany nieczytelnym zapisem numeru PESEL sprawcy. Karta PRD-5 sporządzona została przez funkcjonariusza Sekcji Ruchu Drogowego KPP w Rawie Mazowieckiej. Pomyłka została skorygowana i punkty za wykroczenie przypisano właściwej osobie. Po skorygowaniu błędu liczba punktów bezwzględnych wyniosła 16, uwzględniając upływ jednego roku od dnia popełnienia pierwszego wykroczenia. Przedwczesne skierowanie wniosku o sprawdzenie kwalifikacji wynikało z błędnej rejestracji popełnionego wykroczenia. W ocenie zespołu kontrolnego numer PESEL wpisany został w sposób czytelny i bardziej prawdopodobną przyczyną było nierzetelne wprowadzenie danych do KSIP podczas rejestracji naruszenia. W dniu 1 czerwca 2007 roku został wygenerowany wniosek o sprawdzenie kwalifikacji z uwagi na uzyskanie przez kierującego łącznie 25 punktów za naruszenia przepisów ruchu drogowego. Na podstawie wniosku zostało wszczęte z urzędu postępowanie administracyjne w sprawie zatrzymania prawa jazdy do czasu wykazania się posiadaniem wymaganych kwalifikacji. W wyniku wniesionych na podstawie art 10 kpa uwag dokonano analizy kart i ustalono, że w notatniku policjanta, który ujawnił wykroczenie funkcjonariusza Komisariatu Policji II w Białymstoku, brak jest opisu popełnionego czynu, natomiast na mandacie i w karcie PRD-5 opisy popełnionego czynu są takie same: niestosowanie się do znaku zakaz wjazdu. Z uwagi na fakt iż policjant został zatrzymany przez funkcjonariuszy Biura Spraw Wewnętrznych nie było możliwości uzyskania bliższych informacji o wykroczeniu. kod czynu C05 (5 punktów). Wymienionemu przypisano punkty za wykroczenie oznaczone kodem B05 (8 punktów). Ustalono, że powstały błąd był wynikiem nieprawidłowego wypełnienia karty PRD-5 w ten sposób, że funkcjonariusz wpisał niezgodny z podanym opisem kod popełnionego czynu. Pomyłka została skorygowana i liczba punktów bezwzględnych wyniosła 22. Przedwczesne skierowanie wniosku o sprawdzenie kwalifikacji wynikało z błędnej rejestracji popełnionego wykroczenia spowodowanej niewłaściwym przyporządkowaniem kodu czynu do popełnionego wykroczenia przez funkcjonariusza sporządzającego kartę PRD-5. V. Terminowość wprowadzania danych z kart PRD-5. Realizację zagadnienia skontrolowano poprzez analizę zapisów prowadzonych w notatnikach służbowych policjantów, rejestrach spraw o wykroczenia, prowadzonych w SRD oraz karty rejestracyjne przechowywane w SAG. Na podstawie czasu zdarzenia, daty wpływu oraz daty rejestracji obliczono czas obiegu kart rejestracyjnych i zestawiono je w Tabelach 1 i 2. W obliczeniach pominięto karty zarejestrowane w Wydziale Ruchu Drogowego KWP w Białymstoku i następnie przekazane do SAG KMP w Białymstoku. str. 6/10
Analizie poddano karty PRD-5 oraz notatniki służbowe wymienione w punkcie I Sprawozdania oraz Rejestry spraw o wykroczenia prowadzone w SRD KMP w Białymstoku. W wyniku analizy, w pojedynczych przypadkach prowadzonych spraw o wykroczenia stwierdzono, nie dokonano wpisu tymczasowego. Natomiast w wielu sprawach pomimo sporządzenia karty rejestracyjnej i przekazania jej do SAG KMP w Białymstoku do dnia kontroli nie zostały dokonane wpisy tymczasowe, dotyczące naruszeń przepisów ruchu drogowego. Ponadto w pojedynczych przypadkach wpisy tymczasowe, pomimo prawomocnego orzeczenia uprawnionych organów, nie były usunięte. W sprawie jednej ze spraw, zgodnie z wpisem w rejestrze osoba została uniewinniona. W dniu sprawdzenia w KSIP stwierdzono wpis tymczasowy, dotyczący naruszenia, o które kierowca został obwiniony. Jak podała pracownica SAG KMP w Białymstoku nie pamięta ona daty otrzymania do realizacji karty informacyjnej. W przypadku innego wykroczenia według oświadczenia w/w pracownika wyrok wraz z kartą informacyjną nie wpłynął do KMP w Białymstoku. W wyniku analizy notatników służbowych stwierdzono ujawniono dwa naruszenia przepisów ruchu drogowego, które pomimo sporządzenia przez funkcjonariusza kart PRD-5 nie zostały zarejestrowane w ewidencji kierowców naruszających przepisy ruchu drogowego. Przypadki te dotyczyły wykroczeń: przekroczenie prędkości o 45 km/h oraz spowodowanie zagrożenia w ruchu drogowym kolizja drogowa. Analiza czasu obiegu kart rejestracyjnych w KMP w Białymstoku przedstawia się następująco: lp. Odsetek przekazanych kart PRD-5 od daty zdarzenia do daty wpływu od daty wpływu do dnia rejestracji 1 do 7 dni 34 8 2 8 14 dni 30 16 3 15 21 dni 10 17 4 22 28 dni 9 13 5 pow. 28 dni 17 46 Tabela 1. Liczba przekazanych kart PRD-5 lp. Całkowity czas rejestracji kart PRD-5 Odsetek kart PRD-5 1 Do 14 dni 6 2 15 30 dni 24 3 31 45 dni 40 4 pow. 45 dni 30 Tabela 2. Całkowity czas rejestracji kart PRD-5 Analiza powyższych tabel wskazuje, iż czas obiegu kart rejestracyjnych od dnia ujawnienia naruszenia do dnia przekazania do SAG KMP w Białymstoku w 46% przypadków wynosi ponad 28 dni, a całkowity czas rejestracji z reguły nie przekracza 45 dni. Mimo to prawie 30% naruszeń jest rejestrowana po upływie 45 dni. Ponadto prawie połowa kart rejestrowana jest po upływie jednego miesiąca od daty wpływu do SAG KMP w Białymstoku. str. 7/10
OCENA KONTROLOWANEGO ZAGADNIENIA I NADZORU SŁUŻBOWEGO. Oceniając kontrolowane zagadnienia stwierdzono, iż występują pewne uchybienia, dotyczące postępowania wobec kierujących, naruszających przepisy ruchu drogowego. Policjanci sporządzający karty rejestracyjne nie mają na ogół problemu z poprawnym przyporządkowaniem kodu czynu do ujawnionego naruszenia przepisów ruchu drogowego. Przypadki złego odczytania kodu czynu występują sporadycznie. Istotnym uchybieniem było zarejestrowanie, niezależnie od siebie, przez dwóch policjantów jednego naruszenia oraz przyporządkowanie niewłaściwego kodu czynu przez każdego z nich. Podczas rejestracji jednej z kart pracownik SAG zwrócił uwagę na nieprawidłowo przyjęty kod czynu i skorygował go. Główną jednak przyczyną powstania tego błędu było dwukrotne wpisanie przez funkcjonariuszy w kartach rejestracyjnych naruszenia z art. 178a 1 kk. W zakresie zgodności wpisów stwierdzono dwa przypadki, w których ujawnione naruszenie zostało zarejestrowane pod innym kodem czynu. W jednym przypadku spowodowało to przypisanie kierującemu dwóch punktów więcej w drugim o pięć mniej. Inne błędy przy rejestracji polegały na nieprawidłowym wpisaniu daty zdarzenia w dwóch przypadkach oraz danych identyfikacyjnych pojazdu. Pomyłka w zakresie daty popełnienia naruszenia mogła w przyszłości skutkować przedwczesnym usunięciem punktów bezwzględnych z ewidencji. Ujawniony został również jeden przypadek, w którym policjant pełniący służbę w KPP w Siemiatyczach ujawnił wykroczenie, polegające na naruszeniu zakazu korzystania podczas jazdy z telefonu, wymagającego trzymania słuchawki lub mikrofonu w ręku sklasyfikowane jako naruszenie, któremu przypisano zerową wartość punktową i na przesłanej karcie PRD-5 wpisał kod czynu Z01 naruszenia, któremu nie przypisano wartości punktowej. Moment rejestracji naruszenia jest ważnym etapem ewidencjonowania kierujących, popełniających te naruszenia jak również rodzaju tych naruszeń. Istotnym zatem jest sprawdzenie przez pracownika wprowadzającego dane do ewidencji rodzaju czynu i porównania z kodem wpisanym przez funkcjonariusza również w przypadku naruszeń, którym przypisano zerową wartość punktową (kod I) jak i tych, którym nie przypisano wartości punktowej (Z01). Pozwoli to uniknąć rejestracji naruszeń z kodu I pod ogólnym kodem Z01. Funkcjonariusze Policji, którzy stwierdzili naruszenia przepisów ruchu drogowego na ogół systematycznie sporządzają karty rejestracyjne naruszeń. Postępowanie funkcjonariusza SRD KMP w Białymstoku odnośnie nie sporządzania kart PRD-5 w przypadku ujawnienia innych naruszeń przepisów ruchu drogowego należy uznać za niewłaściwe. W myśl art. 130 ust. 1a ustawy Prawo o ruchu drogowym w ewidencji Policja wpisuje także naruszenia przepisów ruchu drogowego, którym nie przypisano wartości punktowej oraz 2 ust 1 Rozporządzenia MSWiA z dnia 20 grudnia 2002 roku do ewidencji kierowców naruszających przepisy ruchu drogowego wpisuje się kierowcę, który kierując pojazdem dopuścił się naruszenia przepisów ruchu drogowego. Należy również zwrócić uwagę na sposób rozliczania policjantów z wyników osiągniętych w służbie i tym samym rozliczania ich z ujawnionych naruszeń w ruchu drogowym i sporządzonych kart PRD-5. Podjęcie odpowiednich działań w tym zakresie powinno nie dopuścić do powstania możliwości przechodzenia karty przez luźne ręce, zagubienia karty, omyłkowego nie zdania czy też zapomnienia sporządzenia karty. W tym zakresie należy bezwzględnie poprawić nadzór służbowy. str. 8/10
W przypadku funkcjonariuszy sekcji i referatów dochodzeniowo śledczych, prowadzących postępowania przygotowawcze w sprawach z art. 177 1 kk i z art. 178a 1 kk czy prowadzących postępowania w sprawach o wykroczenia w ruchu drogowym Rozporządzenie nie narzuca obligatoryjności ewidencjonowania ujawnionych naruszeń lecz zgodnie z 4 ust 2 cyt. Rozporządzenia MSWiA dopuszcza się dokonanie wpisu tymczasowego do ewidencji przed wydaniem rozstrzygnięcia, stwierdzającego prawomocnym wyrokiem sądu, postanowieniem sądu o warunkowym umorzeniu postępowania albo nakazami lub mandatami karnymi, jeżeli po ujawnieniu naruszenia wszczęto postępowanie przygotowawcze lub skierowano do sądu wniosek o ukaranie. Pomimo braku takiego obowiązku, w ramach nadzoru nad kontrolowanym zagadnieniem uzasadnionym jest wypełnianie i przekazywanie do rejestracji celem dokonania wpisu tymczasowego w ewidencji naruszeń przepisów ruchu drogowego kart PRD-5 w każdym przypadku po wszczęciu postępowania przygotowawczego lub skierowania wniosku o ukaranie do sądu lub skierowania sprawy do organu właściwego do uchylenia immunitetu parlamentarnego, sędziowskiego lub prokuratorskiego i przesłanie celem dokonania wpisu tymczasowego w Ewidencji. W zakresie postępowania w przypadku sporządzenia wniosku o kontrolne sprawdzenie kwalifikacji lub wniosku o cofnięcie uprawnień do kierowania pojazdami nie stwierdzono rażących uchybień. Przyczyną przedwczesnego skierowania wniosku były pojedyncze przypadki pomyłki wynikającej z nieczytelnego wpisania cyfry, nieprawidłowego przyporządkowania kodu czynu i tylko w jednym przypadku pomimo czytelnie wpisanego numeru PESEL zarejestrowanie naruszenia innej osobie, nie będącej jego sprawcą. Terminy wprowadzania danych z kart PRD-5 nie są określone w przepisach. Dokonana analiza czasu rejestracji naruszeń wskazuje na potrzebę skrócenia czasu rejestracji zwłaszcza już po wpłynięciu karty do SAG. W tym zakresie również podjęte muszą być działania usprawniające przepływ informacji i skracające czas realizacji. WNIOSKI: Biorąc pod uwagę całokształt ustaleń zespół kontrolny proponuje aby Komendant Miejski Policji w Białymstoku spowodował: 1. Zwrócenia uwagi a) dwóm funkcjonariuszom Sekcji Ruchu Drogowego Komendy Miejskiej Policji w Białymstoku oraz jednemu funkcjonariuszowi Sekcji Dochodzeniowo Śledczej w związku z uchybieniami w zakresie błędnej kwalifikacji czynu; b) jednemu funkcjonariuszowi oraz jednemu pracownikowi Sekcji Administracyjno Gospodarczej Komendy Miejskiej Policji w Białymstoku w związku z uchybieniami w zakresie błędnego wprowadzania danych do Ewidencji kierowców naruszających przepisy ruchu drogowego, z prawidłowo wypełnionych kart rejestracyjnych; c) jednemu funkcjonariuszowi Sekcji Ruchu Drogowego Komendy Miejskiej Policji w Białymstoku w związku z uchybieniami w zakresie niesporządzania kart PRD-5 po ujawnieniu inego naruszenia przepisów ustawy Prawo ruchu drogowego. 2. Przeprowadzenie czynności wyjaśniających w sprawie nieprzekazania sporządzonej przez funkcjonariusza Sekcji Ruchu Drogowego Komendy Miejskiej Policji w Białymstoku karty rejestracyjnej, dotyczącej kolizji drogowej (opis na stronie 4 sprawozdania) oraz niezarejestowania w Ewidencji kierowców naruszających przepisy ruchu drogowego naruszeń opisanych na stronie 7 sprawozdania. 3. Zwiększenie nadzoru służbowego nad obiegiem kart rejestracyjnych PRD-5 w tym w ramach posiadanych uprawnień określenie instrukcyjnego, maksymalnego terminu rejestracji kart PRD-5. str. 9/10
4. Zobowiązanie kierowników średniego szczebla do egzekwowania i rozliczania ze sporządzonych kart PRD-5 policjantów, którzy w trakcie służby ujawnili naruszenia przepisów ruchu drogowego. 5. Zobowiązanie kierowników średniego szczebla do egzekwowania i rozliczania policjantów sekcji oraz referatów dochodzeniowo śledczych do sporządzenia karty rejestracyjnej po wszczęciu postępowania w sprawie o przestępstwo z art. 177 1 kk lub z art 178a 1 kk. 6. Ponowne zapoznanie pracowników odpowiedzialnych za rejestrację kart z treścią Ramowego algorytmu postępowania przy rejestracji wykroczeń za naruszenia w ruchu drogowym opracowanego w Wydziale Ruchu Drogowego Komendy Wojewódzkiej Policji w Białymstoku. 7. Ponowne zapoznanie policjantów sporządzających karty PRD-5 z treścią Rozporządzenia MSWiA z dnia 20 grudnia 2002 roku w sprawie postępowania z kierowcami naruszającymi przepisy ruchu drogowego. Niezależnie od powyższych wniosków z ustaleniami kontroli zapoznać Zastępcę Komendanta Wojewódzkiego Policji w Białymstoku oraz kopię sprawozdania przekazać do Wydziału Ruchu Drogowego KWP w/m. Wyniki kontroli w dniu 2 sierpnia 2007 roku omówiono z Pierwszym Zastępcą Komendanta Miejskiego Policji w Białymstoku, którego jednocześnie poinformowano o prawie złożenia uwag w terminie 14 dni od dnia otrzymania sprawozdania. Fakt przeprowadzenia czynności kontrolnych udokumentowano w książce kontroli jednostki. Wnioski pokontrolne zostały zrealizowane str. 10/10