ROLA, ZADANIA I PERSPEKTYWY BIBLIOTEKARZA SYSTEMOWEGO W BIBLIOTEKACH UNIWERSYTECKICH Z doświadczeń Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie Roman Tabisz Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie IV Wrocławskie Spotkania Bibliotekarzy Wrocław, 19-21 czerwca 2013 r.
The system librarian s mission is work with constantly changing technology. Users too (both library staff and patrons) have rapidly changing information needs and technology skills; librarians must seek and help design systems to serve such a diverse population MORGAN, E.L., Systems administration requires people skills, Computers in libraries, 1999, Vol. 19, No. 3, p. 36.
Kim jest bibliotekarz systemowy? Bibliotekarz systemowy to: osoba, która w bibliotece odpowiada za całość spraw związanych z zarządzaniem bibliotecznym systemem komputerowym (Ewa Krysiak) osoba odpowiedzialna za zarządzanie automatyzacją w bibliotece (Elżbieta Górska) Szef i koordynator wdrożenia zautomatyzowanego systemu bibliotecznego (Dagmara Smentek) Łącznik pomiędzy światem informatyki i bibliotek; tłumacz z bibliotecznego na informatyczny (Aleksander Radwański)
Role bibliotekarza systemowego projektant planista wdrożeniowiec konsultant rzecznik technologii popularyzator
Cechy bibliotekarza systemowego Elastyczność i umiejętność zachowania proporcji Wiarygodność ocen Ciekawość i umiejętność podejmowania ryzyka Dociekliwość i wytrwałość Zarządzanie czasem Zarządzanie zasobami Stanowczość i gotowość do współpracy Obiektywna ocena Sceptycyzm Świadomość ograniczeń Umiejętność logicznej analizy z jednoczesnym wykorzystaniem przypadkowych odkryć Umiejętność szybkiego przestawiania się Entuzjazm Odporność Uzdolnienia techniczne
Zespoły: bibliotekarze i informatycy w BUW Bibliotekarze: Bibliotekarz systemowy Bibliotekarze modułowi Koordynatorzy ds. modułu opracowania i udostępniania w bibliotekach wydziałowych Pracownik Samodzielnej Sekcji ds. Automatyzacji Procesów Bibliotecznych Informatycy Administrator systemu Informatycy wspierający prace w poszczególnych modułach systemu
Zadania bibliotekarza systemowego BUW organizowanie, koordynowanie i kontrolowanie pracy wszystkich modułów systemu VTLS/Virtua; koordynacja wdrażania nowych wersji oraz nowych modułów systemu VTLS/Virtua w BUW i bibliotekach wydziałowych UW; kontrola zgodności operacji wykonywanych w systemie VTLS/Virtua z obowiązującymi normami i przepisami; opiniowanie wszelkich działań związanych z budowaniem, modyfikowaniem i wykorzystywaniem dodatkowych narzędzi informatycznych w obszarach ich styku z systemem VTLS/Virtua lub procedurami stosowanymi w tym systemie; rozpoznawanie możliwości systemu VTLS/Virtua w zakresie automatyzacji prac bibliotecznych, prowadzonych dotychczas w sposób tradycyjny, bądź też użycia tego systemu do obsługi zadań wykonywanych przez bibliotekarzy za pomocą innego oprogramowania; dokumentowanie wszelkich ustaleń i decyzji dotyczących prac prowadzonych w systemie VTLS/Virtua; współpraca w zakresie swoich kompetencji z jednostkami organizacyjnymi BUW, w tym z Centrum NUKAT i bibliotekami wydziałowymi; podejmowanie ostatecznej decyzji o przyjęciu lub odrzuceniu wszelkich zmian w dotychczasowych zasadach i procedurach pracy w systemie VTLS/Virtua; reprezentowanie Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie w kontaktach z partnerami zewnętrznymi.
Zadania bibliotekarzy modułu opracowania i udostępniania organizowanie, koordynowanie i kontrolowanie pracy właściwego modułu; wdrażanie norm i przepisów dotyczących prac wykonywanych we właściwym module; organizowanie szkoleń w zakresie prac wykonywanych we właściwym module bądź nadzór nad szkoleniami organizowanymi przez bibliotekarzy; opracowywanie oraz aktualizacja materiałów informacyjnych i szkoleniowych; koordynowanie prac grupy zadaniowej ds. właściwego modułu; kontrolowanie poprawności danych w katalogu online bibliotek UW w zakresie prac wykonywanych we właściwym module; podejmowanie decyzji o nadaniu, zawieszeniu lub odebraniu uprawnień do pracy we właściwym module systemu VTLS/Virtua.
Zadania bibliotekarza modułu interfejsu użytkownika dostosowywanie interfejsu użytkownika katalogu online bibliotek UW do potrzeb użytkowników; bieżące kontrolowanie poprawności funkcjonowania interfejsu użytkownika katalogu online bibliotek UW i wnioskowanie o dokonanie niezbędnych poprawek bądź wprowadzenie pożądanych zmian; przygotowywanie oraz aktualizacja materiałów informacyjnych przeznaczonych dla użytkowników katalogu online bibliotek UW oraz nadzorowanie szkoleń; koordynowanie prac grupy zadaniowej ds. interfejsu użytkownika.
Zadania administratora systemu administracja systemami: UNIX / Linux, RBD Oracle, VTLS/Virtua; organizacja i ochrona zasobów systemu oraz ich przydzielanie użytkownikom; wykonywanie prac nad niezbędnymi modyfikacjami programów dodatkowych, ich doskonalenie i rozszerzanie zakresu działania; migracja systemu RDB Oracle oraz VTLS/Virtua do nowych wersji; utrzymanie środowiska testowego systemu VTLS/Virtua; wdrażanie nowych funkcjonalności systemu VTLS/Virtua; utrzymywanie kontaktu ze wsparciem technicznym producenta/dostawcy wykorzystywanych systemów.
Zadania informatyków wspierających pracę w poszczególnych modułach kontrola poprawności działania systemu VTLS/Virtua; sporządzanie wykazów kontrolnych, tworzenie i konserwacja oprogramowania dla poszczególnych modułów; sporządzanie statystyk obrazujących pracę w poszczególnych modułach systemu; obsługa od strony informatycznej skontrum zbiorów BUW i bibliotek wydziałowych; instalowanie i konfigurowanie oprogramowania przeznaczonego dla użytkowników biblioteki oraz służącego do administrowania systemem VTLS/Virtua; tworzenie warstwy prezencyjnej interfejsu użytkownika; przetwarzanie bufora i modyfikacja oprogramowania do jego przetwarzania.
Profiler narzędzie do administrowania systemem VTLS/Virtua Służy do dostosowywania parametrów systemu (globalnych oraz dla poszczególnych modułów) do potrzeby użytkującej go biblioteki w zakresie określonym przez producenta oprogramowania.
Zastosowanie bazy danych SUPVir zarządzanie uprawnieniami bibliotekarzy UW do pracy w systemie VTLS/Virtua, w tym procesami ich: nadawania, zawieszania/unieważniania, wygasania wznawiania rejestracja stanowisk komputerowych z zainstalowanym klientem systemu VTLS/Virtua; sporządzanie statystyk, zestawień itp. z obszaru danych gromadzonych w bazie danych
Założenia ogólne bazy danych SUPVir Baza SUPVir zsychronizowana jest z systemem VTLS/Virtua (tryb odczytu); Każda osoba uprawniona do użytkowania bazy danych musi posiadać konto w systemie VTLS/Virtua; Jedna osoba uprawniona może pełnić w bazie danych więcej niż jedną rolę ; Uczestnicy procesów prowadzonych w bazie: mają wgląd w gromadzone w niej dane wyłącznie w zakresie, za który są odpowiedzialni; powiadamiani są o dokonanych w niej modyfikacjach pocztą elektroniczną.
Treść slajdu 3... SUPVir dostęp do bazy
Uczestnicy procesu nadawania uprawnień do pracy w systemie VTLS/Virtua Kierownik jednostki LABI Bibliotekarz modułowy Bibliotekarz szkolący Bibliotekarz egzaminujący Administrator bazy danych SUPVir (bibliotekarz systemowy)
Uprawnienia kierownika jednostki w bazie SUPVir Wgląd w informacje o pracownikach wyłącznie swojej jednostki (aktualnie odbywane szkolenia, zakończone szkolenia, uzyskane uprawnienia) Zgłaszanie nowego pracownika na pierwsze szkolenie w zakresie wykorzystania systemu VTLS/Virtua Zgłaszanie pracownika na kolejne szkolenie Zgłaszanie odejścia z pracy pracownika
Etapy procesu nadawania uprawnień w w bazie SUPVir
Uprawnienia bibliotekarza systemowego w bazie SUPVir wgląd w informacje o pracownikach bibliotek UW posiadających uprawnienia do pracy w systemie VTLS/Virtua; wgląd w wykaz szkoleń odbytych przez bibliotekarzy UW; finalizowanie procesów nadawania, zawieszania, unieważniania, wygasania, wznawiania uprawnień; obsługa mechanizmów synchronizacji bazy danych SUPVir oraz systemu VTLS/Virtua; dostęp do statystyk i raportów
Zasady współpracy pomiędzy bibliotekarzem systemowym a bibliotekarzami i informatykami Wymiana informacji pomiędzy bibliotekarzami i informatykami musi mieć postać pisemną, jeśli ma ona skutkować zmianami w sposobie pracy bądź jej organizacji czy też spowodować konieczność podjęcia prac dodatkowych; wszelkie postulaty, prośby, zamówienia, zlecenia, zgłoszenia itp. dotyczące pracy w systemie VTLS/Virtua kierowane są w pierwszej kolejności do bibliotekarza systemowego, który dokonuje ich weryfikacji, a następnie: realizuje je samodzielnie w systemie VTLS/Virtua; przekazuje je administratorowi systemu lub informatykowi/om wspierającemu/ym pracę w poszczególnych modułach; odsyła je nadawcy z prośba o uzupełnienie lub z wyjaśnieniem informującym, dlaczego nie mogą one zostać przyjęte do realizacji. Bibliotekarze są zobowiązani przedstawić w jasny i precyzyjny sposób problem, przed jakim stanęli, bądź efekt, jaki chcą uzyskać. W wystąpieniach kierowanych do informatyków określana jest pilność sprawy, którą informatycy biorą pod uwagę analizując wystąpienie. Po jego przeanalizowaniu bądź określają termin realizacji, bądź proszą o dodatkowe dane lub spotkanie w celu wspólnego przedyskutowania problemu. Informacja zwrotna kierowana do bibliotekarzy modułowych lub informatyków wspierających pracę w poszczególnych modułach zawsze przekazywana jest do wiadomości odpowiednio bibliotekarzowi systemowemu lub administratorowi systemu. Decyzje i ustalenia dotyczące pracy w systemie VTLS/Virtua mają formę pisemną.
A w przyszłości..