1 Podsumowanie spotkania na temat developmentu 25-26 maja 2012 w Serocku. Część I. Wnioski ogólne: Uczestnicy spotkania zgodzili się, że należy propagować przeprowadzanie rzetelnego procesu rozwoju projektu, a system PISF powinien wspierać te działania, stosować zachęty do korzystania z dotacji na development. W promowaniu developmentu należy kłaść nacisk na współpracę twórców z producentem i oczywiście producenta z twórcami we wszystkich elementach developmentu: literackim, produkcyjnym i producenckim, w tym na kształceniu w umiejętności tej współpracy, która powinna być oparta na wzajemnym zaufaniu. Szczególnie należy wspierać przeprowadzanie rozwoju projektów przez młodych twórców i producentów. Jest to długi i trudny proces zmian, który spotkanie w Serocku tylko rozpoczyna. Przede wszystkim należy upowszechniać wiedzę, na czym polega rozwój projektu, jakie prace powinny być wykonane żeby film nie został skierowany do produkcji przedwcześnie, jaki ma wpływ na koszty i przebieg produkcji, promocji i dystrybucji, czym się różni od etapu przygotowawczego. Podstawą filmu jest scenariusz i wizja reżyserska jego realizacji. Dlatego szczególnie ważne jest wspieranie ich rozwoju poprzez zapewnienie twórcom odpowiednich warunków pracy i wynagradzania, koniecznych konsultacji, udziału w warsztatach itp., ale także rozpoczęcie pracy nad sprawdzaniem możliwości produkcyjnych i finansowych tej realizacji we właściwym momencie. Należy dążyć do upowszechniania parterskich relacji między twórcami i producentami na wszystkich etapach produkcji filmowej, a zwłaszcza w okresie developmentu. System powinien wspierać talent, kreatywność, zaangażowanie, umiejętność współpracy, rzetelność i uczciwość i w ten sposób eliminować patologie. Sankcje prewencyjne powodują raczej kreację w obchodzeniu przepisów. Zostaną zdokumentowane systemy wspierania developmentu w innych krajach europejskich. Zalecane jest czytanie Programów Operacyjnych (PO) i Trybu naboru wniosków PISF, aby wnioski i ich rozliczanie przebiegało bez, licznych obecnie, kłopotów
2 formalnych. A także aby dalsze dyskusje o ewentualnych zmianach systemu odnosiły się do stanu faktycznego. KIPA, po przeprowadzeniu konsultacji, przygotuje plan dalszych działań i spotkań. Część II. Postulaty do PISF Uzgodnione: 1. Zwiększenie % udziału dotacji PISF w budżecie developmentu przynajmniej do 70%, a nawet 90%. 2. Scenopis (lub profesjonalny, szczegółowy scenariusz) obligatoryjnie wymagany jako efekt współpracy reżysera, operatora, kierownika produkcji i scenografa przy składaniu wniosku o produkcję filmu fabularnego. Inna wersja: scenopis ma być efektem developmentu. Obowiązek opracowania scenopisu należy wpisywać do umów z reżyserem. 3. W kryteriach oceny wniosku na development filmu fabularnego wymóg zatrudnienia operatora i kierownika produkcji, a także innych, kluczowych dla danego projektu twórców. 4. Wzmocnić raport merytoryczny i zrezygnować z wypłacania ostatniej raty (10%) pod warunkiem złożenia wniosku o produkcję. Rozliczanie developmentu przede wszystkim merytoryczne. 5. W przypadku filmów dokumentalnych odejście od wymogu przeznaczania 50% budżetu developmentu na prace literackie. 6. Przyznawanie na development kwoty wnioskowanej. W przypadku wątpliwości co do rzetelności budżetu eksperci mogą żądać od producenta wyjaśnień. Obniżenie kwoty dotacji może nastąpić tylko po rozmowie z producentem. 7. Dla debiutujących producentów i reżyserów development warunkuje prawo składania wniosków produkcyjnych. (trzeba się zastanowić czy musi to być development PISF?! Może może to być dev. własny, ale we wniosku na produkcje składa się sprawozdanie z dev). 8. Nie karanie za brak produkcji po developmencie (w formie odebrania możliwości składania wniosku po dwóch developmentach niezakończonych skierowaniem do produkcji), karanie tylko w przypadku złego wykorzystania przyznanych środków. 9. Premiowanie wniosków na produkcję filmów, które przeszły development: a) producent z filmem, który przeszedł development dofinansowany przez
3 PISF i który po wyprodukowaniu wszedł do dystrybucji ma większe szanse przy następnym wniosku zmiana w regulaminie pracy ekspertów b) producent, który przeprowadził development współfinansowany przez PISF otrzymuje dotację wyższą o koszty tego developmentu. Dzięki temu film może zyskać dodatkowe środki na działania artystyczne lub produkcyjne, z których produkcja musi zrezygnować żeby zamknąć budżet. Np.: budżet filmu wynosi 6 mln., koszt developmentu 200 tys. w tym z PISF 100 tys., wniosek o dotację z PISF 3mln. + 200 tys. zwyżki. Budżet wynosi wówczas 6,2 mln. Producent we wniosku określa na co wyda te dodatkowe 200 tys. (np. dodatkowy dzień zdjęciowy, wyższy standard techniki zdjęciowej, bogatsza inscenizacja itp.). Producent, który nie przeprowadzał developmentu z udziałem PISF nie dostaje tej zwyżki. c) inna forma. 10. Do rozważenia forma wprowadzenia etapowości developmentu: a) Dwuetapowość najpierw prace literackie i wszystkie inne potrzebne do stworzenia scenariusza, następnie, jeśli producent uzna, że realizuje projekt pozostałe (produkcyjne i producenckie). Ponowny wniosek na dalszy ciąg prac nad projektem. b) Wieloetapowość kilka faz, eksperci oceniają wykonanie kolejnej fazy i dają zielone światło do wypłaty raty na dalsze prace lub za obopólną zgodą rozwiązują projekt. 11. Zmiana wzoru kosztorysu. Przede wszystkim likwidacja kolumn 7-12. Konsultacja zawartości merytorycznej z kierownikami produkcji (E.Jastrzębska i P.Mantorski zadeklarowali pomoc). UWAGA: w tej chwili zawartość merytoryczna jest tożsama z kosztorysem Media. 12. Wnioski i kosztorysy dostępne na stronie PISF przez cały czas, a nie tylko miesiąc przed sesją. Brak uzgodnień, tematy do dalszych dyskusji: 1. wprowadzenie możliwości ubiegania się o development na pakiet projektów (slate y), analogicznie do Media. Wątpliwości wzbudza wzmacnianie silnych producentów, jednocześnie wiadomo, że i tak obchodzą ograniczenia zapisane w PO. W przypadku wprowadzenia slate ów, należałoby podzielić alokację na slate y i pojedyncze projekty, w celu zapobieżenia wyczerpania środków wyłącznie na slate y. 2. Zapis w PO, że development debiutantów-producentów powinien przebiegać w kooperacji z doświadczonym twórcą, producentem.
4 3. Opracowanie wzoru wniosku z wymogami analogicznymi do tego w Media. Tematy, które pojawiły się w dyskusji, ale zostały pominięte w podsumowaniu ustnym i nie zostały zatwierdzone: 1. Do wniosku na produkcję obligatoryjnie powinny być dołączane efekty prac developmentu. W przypadku korzystania z dotacji PISF może to być raport merytoryczny z załącznikami, w przypadku samodzielnego finansowania udokumentowany opis wykonanych prac. 2. Szkolenia z merytorycznego wypełniania wniosków (podobnie jak w Media) i tworzenia załączników. 3. Zwrot dotacji developmentowej z drugiej raty produkcyjnej lub podwyższenie pierwszej raty o kwotę zwrotu. 4. Zwrot stypendium scenariuszowego z produkcji, a nie z developmentu (jeśli producent ze scenarzystą umówią się, że to producent zwraca). 5. Script doctoring Tematy zapisane w materiałach wyjściowych, a nieporuszone: 1. Limity kwotowe dotacji 2. Ilość i skład komisji Wątki, które pojawiły się poza oficjalną dyskusją, a nie zostały omówione: 1. Wprowadzenie karty oceny wniosku przez ekspertów (np. na wzór Medienboard). 2. Powrót do systemu punktowego przy ocenie wniosków o development. 3. W wypadku stypendiów, reżyser wystawiający list intencyjny obowiązkowo pisze recenzję i deklaruje czy nadal jest zainteresowany projektem. 4. Stworzenie (lub przejęcie ) i upowszechnienie formatu profesjonalnego scenariusza 5. Zwiększenie alokacji na development. 6. Zwiększenie jednostkowego limitu finansowego na projekt, w szczególności na koprodukcję i animację (dłuższe terminy w wypadku animacji i koprodukcji) Możliwość podwyższenia kwoty na development na dodatkowe prace literackie (2 scenarzysta, kolejna wersja przy koprodukcji, script doctor) 7. Wyrażano zaniepokojenie zwiększeniem zakresu ingerencji merytorycznej i artystyczne w projekt przez urzędników PISF i możliwością nadużywania tej władzy. Projekty dokumentalne nie powinny w ogóle przechodzić przez dział literacki.
5 Część III. Edukacja 1. Edukacja pracowników i ekspertów PISF pracownicy innych europejskich instytutów uczestniczą albo w specjalnych szkoleniach dot. produkcji przeznaczonych właśnie dla nich albo w szkoleniach w rodzaju EAVE dla twórców i producentów. 2. Szkolenia związane z umiejętnością czytania i analizy scenariusza dla producentów, reżyserów, ekspertów i pracowników PISF. 3. Kształcenie script doctorów to powinien być zawód, a nie zajęcie poboczne. 4. Propagowanie współpracy scenarzysty, reżysera, operatora (i innych twórców), kierownika produkcji i producenta już na etapie kształcenia w zawodzie.