Lesson 17 Health and the Human Body Zdrowie i Ludzkie Ciało

Lesson 17 Health and the Human Body Zdrowie i Ludzkie Ciało This lesson will introduce you to: - Vocabulary related to the human body - Asking questions about a person s state of health - Answering questions about health conditions - Typical exchanges at the doctor s office. 1. Listen as the speaker recites the vocabulary. Then study the diagram and match the Polish terms for each body part with the diagram. 10 1. 2 3 4 5 6 22 7 8 21 9 11 12 13 14 15 16 18 17 19 20 231

Abdomen Arm Back Chest Chin Ear Elbow Eye Face Fingers Foot/Feet Genitals Hair Brzuch Ramię Plecy Klatka piersiowa Podbródek Ucho Łokieć Oko Twarz Palce Stopa/stopy Genitalia Włosy Hand Head Hip Knee Leg Mouth Neck Nose Pelvis/groin Shoulder Stomach Toes Tooth/Teeth Waist Ręka Głowa Biodro Kolano Noga Usta Szyja Nos Miednica/pachwina Bark Żołądek Palce u nogi Ząb/zęby Talia 2. In Polish, name the body parts that come in pairs. Check your answer. 3. Fill in the blanks with the appropriate body part in Polish. Check your answers with the answer key. oczy uszy nogi stopy głowa ręka szyja usta A. I use my to read a book. B. I listen to music with my. C. Walking is good for my. D. I wear shoes and socks on my. E. In the winter, I wear a hat on my, gloves on my, and a scarf around my. F. I eat and drink with my. The reflexive verb czuć się (to feel) means to be in a certain physical, moral or emotional state, eg., Dzisiaj czuję się świetnie (I feel fine today.), Ona czuje się słabo (She feels weak.) Jak się czuje twój brat? (How does your brother feel?) It is usually followed by an adjective, eg., Ona czuje się chora Ona jest chora (She feels sick), or by an adverb, eg., Czuję się dobrze/ słabo. (I feel well/weak).

The imperfective verb boleć (to hurt, to ache) appears only in the 3 rd person singular and plural, eg., Boli mnie ząb. (I have a toothache.), Agatę bolą plecy (Agata s back hurts.) The noun referring to the person experiencing pain is in the accusative, the noun describing part of the body causing pain appears in nominative case. In Poland temperature is denoted in Celsius. The normal body temperature is 36.6 up to 37. Higher than 37 indicates some kind of sickness. You can solve minor health problems such as colds (przeziębienie) or indigestion (niestrawność) by going to a pharmacy (apteka) and buying some basic drugs such as aspirin (aspiryna), vitamins (witaminy) or calcium (wapno) over the counter (bez recepty). For more serious problems, you need to seek medical help at the outpatient clinic (przychodnia klinika) or hospital (szpital). To be seen by a physician (lekarz) at the outpatient clinic you need to register your appointment and get the number (numerek) that places you in the waiting line. The doctor will see you, examine you and write a prescription (recepta), if necessary. If you have an emergency, then you must call for an ambulance (wezwać karetkę pogotowia) by dialing 999. The ambulance will take you to a hospital on emergency duty (ostry dyżur). In Poland there is usually one hospital on duty for emergencies on a particular day. Hospitals take turns in providing emergency care. How do you feel? Jak się czujesz? I feel sick. Jestem chory/a. I feel weak/weakness. Jestem słaby-a/osłabiony. I feel bad. Źle się czuję. What symptoms do you have? Jakie masz objawy? I have a sore throat. Boli mnie gardło. I have a fever. Mam gorączkę. I have a headache. Boli mnie głowa. Where does it hurt? Gdzie pana/panią boli? My left ankle hurts. Boli mnie lewa kostka. My back hurts. Bolą mnie plecy. My stomach hurts. Boli mnie żołądek. 233

4. Listen to the following questions and answers, and read along in the workbook. A. How do you feel? I feel sick. Jak się pan/pani czuje? Jestem chory/a. B. What is the matter with her? Her leg hurts. Co jej dolega? Boli ją noga. C. How do you feel? My head hurts. Jak się pan/pani czuje? Boli mnie głowa. D. Are you in pain? Yes, my arm is broken. Czy odczuwasz ból? Tak, mam złamane ramię. E. Where does it hurt? My stomach hurts. Gdzie cię boli? Boli mnie żołądek. F. Are you sick? No, I m pregnant. Czy jesteś chora? Nie, jestem w ciąży. G. Are you OK? I don t feel good. I feel nauseous and have a stomachache. Czy dobrze się czujesz? Nie czuję się dobrze. Mam mdłości i ból żołądka. H. Are you taking any medication? Yes, over-the-counter ones. Czy zażywasz leki? Tak, leki bez recepty. 5. Working with a partner, role-play the dialogues from Exercise 4. 6. Match each picture with the corresponding statement. A B C 1. Młoda kobieta nie jest chora. Ona jest w ciąży. 2. Mała dziewczynka ma gorączkę, boli ją gardło, ona kicha i kaszle.ona ma grypę. 3. Mały chłopiec ma mdłości i ból żołądka. 234

7. Work with a partner. Role-play the doctor and patient. Use the questions from Exercise 5 as a model. Use the phrases from Exercise 6 to describe your symptoms. 8. Listen to and read the list of the typical symptoms for each ailment. Flu Fever Congestion Sore throat Body aches Sneezing Coughing Head cold Congestion Sore Throat Coughing Severe Pain Broken Bone Swelling Bruise Bleeding Sprain Bruise Swelling Severe Pain Grypa Gorączka Zablokowanie/zapchanie Ból gardła Bóle mięśni Kichać/kichanie Kaszel Katar Zablokowanie/zapchanie Ból gardła Kaszel Ostry ból Złamana kość Obrzęk, opuchnięcie Siniak Krwawienie Skręcenie Siniak/stłuczenie Opuchnięcie Ostry ból 235

9. Look at the chart of symptoms in Exercise 9. Work with a partner or in a small group. Develop the questions the doctor can ask about one s symptoms to be able to diagnose the problem. Use the following model to create a dialogue. Model: - Do you have fever? - No, I don t. - Do you have a cough and body aches? - No, doctor. - That s very good. You don t have flu. It s a cold. - Thank you, doctor. - You are welcome. Length,height, width and depth are measured in meters and centimeters in Poland. Notice that Polish use a comma instead of a decimal point. 1 foot = 30, 48 cm, 1 inch = 2,54 cm 1 meter = 100 cm 1 meter = 39.37 inches 1 yard = 91,44 cm Weight is measured in kilograms and grams. 1 pound (lb) = 0.454 kg 1 ounce = 28,35 gram Distance is measured in kilometers. 1 mile = 1.609 km (kilometer) - How tall is he and how much does he weigh? Ile on ma wzrostu i ile on waży? - He is 70 tall and weighs 185 pounds. Ona ma 70 cali wzrostu i waży 185 funtów. - How tall are you? How much do you weigh? Ile masz wzrostu? Ile ważysz? - I am 66 inches tall and weigh 120 pounds. Mam 66 cali wzrostu i ważę 120 funtów. 10. Work with a partner. Take turns asking each other about your height and weight. Do not forget to use the units of measure appropriate for Poland. 11. Listen to the speaker and read the statements below. You can check the English translation in the answer key. 236

A. -Jak się czujesz? Nie czuję się dobrze. Mam mdłości. B. - Jak się czujesz? Czuję się świetnie, ale mnie trochę mdli. C. - Jak się czujesz? Nie czuję się dobrze, ale nie mam mdłości. D. Myślę, że złamałem nogę. Proszę wezwać karetkę pogotowia! E. Myślę, że on złamał nogę. Proszę wezwać karetkę pogotowia! F. Czy on złamał nogę? Chyba tak. Proszę wezwać karetkę pogotowia!. 12. What do you hear? Listen to the speaker and mark the statement that you hear. Check your work with the answer key. 1. A. Where does it hurt? My stomach hurts. B. Where does it hurt? My back hurts. C. Where does it hurt? My neck hurts. 2. A. What are your symptoms? I have a fever and a headache. B. What are your symptoms? I have a fever and a stomachache. C. What are your symptoms? I have a fever and my body aches. 3. A. How do you feel? I don t feel well. I m nauseous. B. How do you feel? I feel fine, but I m a little nauseous. C. How do you feel? I don t feel well, but I m not nauseous. 4. A. I think I broke my leg. Please call an ambulance! B. I think he broke his leg. Please call an ambulance! C. Did he break his leg? I think so, please call an ambulance! 237

End-of-Lesson Tasks 1. Ask and answer the following questions in Polish. Check the answer key for examples. A. When you have flu, what are your symptoms? B. Are you taking any medications? C. Have you ever broken a bone? If yes, which one(s)? D. What is your height and weight? E. How often do you see a doctor? Every month? Every year? Every 3 years? 2. Tell the class what you do in order to keep a healthy weight? Do you exercise? What types of exercise do you do? How often and for how long do you exercise? Do you have a special diet? What kind? What do you eat and don t eat? Give an example of your menu. What do you order when you eat out, and how does it affect your diet the next day? 3. Work with a partner or in a small group. Describe the picture below. 238

Vocabulary List Abnormal Allergies Ambulance Arm Chest Chin Are you in pain? Are you taking any medication? Body aches Broken bone Bruise Call an ambulance! Congestion Coughing Ear Elbow Eye Fingers Foot Feel Fever Flu/Influenza Hand Head Hip Knee Help! How do you feel? Hurt Leg Mouth Nose Neck Medicine Nausea Pain Pregnant Shoulder Toes Waist Sick Nienormalny Alergie/uczulenia Karetka pogotowia Ramię Klatka piersiowa Podbródek Czy odczuwa pan/pani ból? Czy odczuwasz ból? Czy zażywa pan/pani leki? Czy zażywasz jakieś leki? Bóle mięśni Złamana kość Stłuczenie/siniak Zadzwoń po karetkę pogotowia Zablokowanie/zapchanie Kaszel Ucho/uszy (pl) Łokieć/łokcie (pl) Oko/oczy Palce Stopa Czuć się Gorączka Grypa Ręka Głowa Biodro Kolano Pomocy! Jak się czujesz? Ból/boleć Noga Usta Nos Szyja Lekarstwo Mdłości Ból W ciąży Bark/ramię Palce u nóg Talia Chory/a 239

Sneezing Kichać/kichanie Sore throat Ból gardła Stomach Żołądek Stomach cramps Skurcze żołądka Strain Skręcenie Swelling Opuchnięcie Symptoms Objawy What is the matter? Co ci dolega? Co pani/panu dolega? Where does it hurt? Gdzie cię /panią/pana boli? 240

Answer Key Activity 2 Uszy, łokcie, oczy, stopy, ręce, kolana, barki, ramiona, nogi, biodra Activity 3 eyes ears legs feet head hand neck mouth oczy uszy nogi stopy głowa ręka szyja usta G. I use my oczy to read a book. H. I listen to music with my uszy. I. Walking is good for my nogi. J. I wear shoes and socks on my stopy. K. In the winter, I wear a hat on my głowa, gloves on my _ręka/ręce (pl), and a scarf around my szyja. L. I eat and drink with my usta. Activity 6 A B C 1. B The young woman is not sick. She is pregnant. Młoda kobieta nie jest chora. Ona jest w ciąży. 2. A The little girl has a fever, a sore throat, and body aches, and she is sneezing and coughing. She has the flu. Mała dziewczynka ma gorączkę, boli ją gardło, ona kicha i kaszle.ona ma grypę. 241

3. C The little boy is nauseous and has a stomachache. Mały chłopiec ma mdłości i ból żołądka. Activity 11 A. How do you feel? - I don t feel well. I m nauseous. B. - How do you feel? - I feel fine, but I m a little nauseous. C. How do you feel? -I don t feel well, but I m not nauseous. D. I think I broke my leg. Please call an ambulance! E. I think he broke his leg. Please call an ambulance! F. Did he break his leg? I think so. Please call an ambulance! Activity 12 1. A. Gdzie odczuwasz ból? Boli mnie żołądek. 2. B. Jakie masz objawy? Mam gorączkę i ból żołądka. 3. C. Jak się czujesz? Nie czuję się dobrze, ale mnie nie mdli. 4. A. Myślę, że złamałem/am nogę. Proszę wezwać karetkę pogotowia! End-of-Lesson Tasks Activity 1 A. When you have flu, what are your symptoms? Kiedy masz grypę, jakie masz objawy? Boli mnie głowa i mam gorączkę. B. Are you taking any medications? Czy bierzesz lekarstwa? Tak, biorę lekarstwa bez recepty- aspirynę i witaminy. C. Have you ever broken a bone? If yes, which one(s)? Czy kiedykolwiek złamałeś kość? Jeśli tak, to którą kość? Tak, złamałem nogę. 242

D. What is your height and weight? Jakiego jesteś wzrostu I ile ważysz? Mam 180 cm wzrostu i ważę 90 kilogramów. E. How often do you see a doctor? Every month? Every year? Every 3 years? Jak często chodzisz do lekarza? Chodzę do lekarza co roku 243