SZKOŁA MUZYCZNA I ST. NR 1 W KRAKOWIE IM. STAN ISŁAWA WIECHOWICZA SZKOŁA MUZYCZNA I STOPNIA NR 1 IM. STANISŁAWA WIECHOWICZA W KRAKOWIE PROGRAM NAUCZANIA dla SZKOŁY MUZYCZNEJ I STOPNIA CZTEROLETNI CYKL NAUCZANIA PRZEDMIOT GŁÓWNY - FAGOT Opracowany przez mgr Zdzisława Bogacza na podstawie: Programu Nauczania dla Szkoły Muzycznej I stopnia Wydanego przez Ministerstwo Kultury i Sztuki Warszawa 1997 r.
Spis treści Cele nauczania Treści programowe Metody nauczania Materiał nauczania-cykl czteroletni Wymogi egzaminacyjne cykl czteroletni Kryteria ocen 2
Zajęcia edukacyjne dla przedmiotu głównego fagot realizowane są zgodnie z podstawami programowymi kształcenia w zawodach szkolnictwa artystycznego 1 pkt. 1 muzyk (symbol cyfrowy: 347 [04] zał. 1) ROZPORZĄDZENIE MINISTRA KULTURY z dnia 8 marca 2004 r. (Dz. U. z dnia 26 marca 2004 r.) Cele nauczania - Zainteresowanie ucznia muzyką. - Rozbudzanie zamiłowania do muzyki. - Rozwijanie uzdolnień muzycznych ucznia w sposób dostosowany do jego wieku i predyspozycji. - Nauczanie podstaw gry na instrumencie. - Rozwijanie umiejętności technicznych i interpretacyjnych - Nauczanie zasad notacji w stopniu umożliwiającym samodzielne odczytywanie - zapisu nutowego. - Przygotowanie do samodzielnego opracowywania krótkich i łatwych utworów. - Rozwijanie i kształcenie wyobraźni artystycznej. - Rozwijanie umiejętności muzykowania zespołowego. - Przygotowanie ucznia do publicznych występów estradowych, zachęcanie do aktywnego uczestnictwa w życiu muzycznym. Kształtowanie wrażliwości estetycznej i poczucia piękna. - Przygotowanie absolwentów do dalszego kształcenia w szkole muzycznej II stopnia. Metody nauczania Nauczanie indywidualne to specyficzna forma pracy z uczniem. Umożliwia dostosowanie metod nauczania do możliwości intelektualnych, technicznych ucznia, a także do jego wieku. Pozwala na osiągnięcie lepszych efektów pracy niż lekcje zbiorowe. Najważniejsze z metod to: - omówienie problemu lub nowego materiału - demonstracyjna forma przedstawienia prawidłowego wykonania omawianego - problemu lub materiału - demonstracyjne i werbalne przedstawianie zasad prawidłowych nawyków - wykonawczych (prawidłowego dźwięku, interpretacji, strony technicznej - utworu) - przedstawienie przez nauczyciela sposobów pokonywania problemów technicznych i interpretacyjnych. Bardzo ważnym aspektem związanym z nauką gry na instrumencie jest dobór odpowiedniego programu, który będzie dostosowany do aktualnych możliwości technicznych ucznia. Oczywiste jest to, że wybrany utwór nie może być poza zasięgiem możliwości ucznia. Dobór programów musi się odbywać stopniowo w miarę rozwijania się techniki ucznia. W przypadku uczniów wyjątkowo zdolnych może być dobrany program znacznie trudniejszy. To na pewno zmobilizuje ucznia zdolnego do wytężonej pracy. 3
Podstawową metodą nauczania jest pokaz gry nauczyciela. Nauczyciel grając przekazuje sposób wykonania utworu. Nie ma lepszej metody niż prezentacja instrumentalna nauczyciela. Relacja nauczyciel-uczeń kształtuje osobowość ucznia, jego muzykalność. Materiał nauczania Cykl czteroletni Klasa I - wiadomości z zakresu historii instrumentu - budowa instrumentu i sposoby jego pielęgnacji - prawidłowa postawa podczas gry na instrumencie - układ rąk i palców, zasady palcowania - technika wydobycia dźwięku - technika oddechowa Ćwiczenia techniczne Gamy durowe i pasaże do 2 znaków przykluczowych w obrębie maksymalnie dwóch oktaw, artykulacja non legato w tempie wolnym w dynamice mezzoforte Literatura J. Weissenborn szkoła na fagot zeszyt nr 1 Łatwe utwory solowe Mozarta Bartoka Szostakowicza z towarzyszeniem fortepianu oraz proste duety. Klasa II - kształtowanie dźwięku na długich wartościach nut - wyrabianie biegłości palców - doskonalenie techniki zadęcia - doskonalenie techniki legato i staccato - stopniowanie dynamiki - nauka czytania a vista - rozwijanie umiejętności gry na pamięć, zespołowej i z akompaniamentem Ćwiczenia techniczne Gamy i pasaże dur i moli w obrębie dwóch oktaw, artykulacją staccato i legato, tercje Literatura J. Weissenborn szkoła na fagot R. Dziegielewski szkoła na fagot Komorowski-Osadzin wybór etiud ew. B. Marcello - Sonata g - moll oraz Łatwe utwory solowe i z akompaniamentem fortepianu oraz proste duety z różnych zbiorów 4
Klasa III - kształtowanie dźwięku na długich wartościach nut - wyrabianie biegłości palców - doskonalenie techniki zadęcia - doskonalenie techniki legato i staccato - stopniowanie dynamiki - czytanie a vista - rozwijanie umiejętności gry na pamięć, zespołowej i z akompaniamentem - sposoby wykonywania ozdobników Ćwiczenia techniczne i utwory gamy i pasaże (dur i moll harmoniczne i melodyczne) do 3 znaków w obrębie 2 oktaw, artykulacją non legato, legato, staccato w tempie umiarkowanym, tercje, ćwiczenia interwałowe Literatura R. Dziegielewski szkoła na fagot Komorowski Osadzin wybór etiud zeszyt nr 1 i 2 L. Milde - ediudy techniczne A. Vivaldi koncert na fagot d-moll Kozeluch koncert na fagot C-dur i inne o podobnym stopniu trudności KLASA IV Zadania techniczno-wykonawcze - wyrabianie biegłości palców - kształtowanie dźwięku - doskonalenie techniki zadęcia - nauka czytania a vista - doskonalenie artykulacji legato i staccato - rozwijanie umiejętności gry zespołowej, z pamięci oraz z akompaniamentem - kształtowanie umiejętności samodzielnej pracy nad utworem - nauka czytania nut a vista - praktyka estradowa (walka z tremą,) - kształtowanie umiejętności samodzielnej pracy nad utworem Ćwiczenia techniczne gamy i pasaże (dur i moll) do 4 znaków w obrębie 2, 3 oktaw, artykulacją staccato i legato w tempie umiarkowanym, tercje. Gama chromatyczna Literatura Łatwe utwory solowe i z akompaniamentem fortepianu oraz proste duety z różnych zbiorów, wybrane części sonat barokowych L. Milde etiudy techniczne zeszyt 1 i 2 L. Milde etiudy koncertowe 5
W. A. Mozart koncert B-dur A. Vivaldi koncert a-moll A. Vivaldi koncert C-dur i inne o podobnym stopniu trudności Wymogi egzaminacyjne Cykl Czteroletni Klasa I Przesłuchania półroczne. Egzaminy nie są przeprowadzane. Uczniowie zamiast egzaminu grają audycję (otwartą dla publiczności). Egzamin promocyjny Gama durowa do 2 znaków, etiuda i utwór wykonany z towarzyszeniem fortepianu Klasa II Przesłuchania półroczne. Gamy durowe do 3 znaków, pasaże, etiuda, dwa utwory z akompaniamentem fortepianu. Egzamin promocyjny Gamy durowe do 4 znaków, pasaże, etiuda, dwa utwory z akompaniamentem fortepianu wykonane z pamięci. Klasa III Przesłuchanie półroczne Gamy durowe i molowe do 4 znaków, pasaże, etiuda, dwa utwory z akompaniamentem fortepianu wykonane z pamięci. Egzamin promocyjny Gamy durowe i molowe do 4 znaków, pasaże, dwie etiudy o zróżnicowanym charakterze, Dwa utwory z akompaniamentem (może być utwór solowy) 6
Klasa IV Dwa egzaminy dopuszczające do egzaminu dyplomowanego. I egzamin dopuszczający: 5 gam durowych i molowych do 4 znaków (w tym jedna wybrana przez komisję) pasaże (w technice staccato i legato), pochody interwałowe tercji i oktaw. Jedna etiuda, jeden dowolny utwór z akompaniamentem lub bez. II egzamin dopuszczający: Pozostała część programu, czyli: pozostałe 5 gam durowych i molowych, pasaże, tercje i oktawy, druga etiuda. Pozostałe utwory solowe Egzamin dyplomowy: Wybrana etiuda, utwory solowe z towarzyszeniem fortepianu lub bez. Egzamin jest otwarty dla publiczności. 7
Kryteria oceniania Podstawowymi kryteriami ocen jest: spełnienie wymagań programowych dla danego roku postępy w zdobywaniu umiejętności technicznych i muzycznych opanowanie repertuaru systematyczność i pilność ucznia wykonanie programu z pamięci Pracę ucznia ocenia się według następujących kryteriów: ocenę celującą otrzymuje uczeń, będący laureatem konkursów i przesłuchań, prezentuje grę bezbłędną muzycznie i technicznie oraz ciekawą artystycznie. Ponadto wykazuje się nienaganną i wzorową postawą w zakresie kultury osobistej oraz poszanowania instrumentów i mienia szkolnego. ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń który, prezentuje grę bezbłędną technicznie i muzycznie, opanował zakres materiału obowiązujący w danej klasie ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który opanował materiał nauczania danej klasy według obowiązującego programu, i prezentuje grę poprawną techniczne i muzyczne ocenę dostateczną otrzymuje uczeń który, wykonał program z niedociągnięciami muzyczno technicznymi, intonacyjnymi i pamięciowymi lecz opanował grę na instrumencie umożliwiającą postępy w dalszej nauce przy systematycznej pracy, ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który nie opanował minimum programowego w danej klasie, jego wykonanie utworów charakteryzuje się brakami techniczno muzycznymi, jednak nie wykluczającymi postępów przy dalszej systematycznej pracy, ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który nie opanował minimum materiału przewidzianego w programie nauczania danej klasy oraz nie rokuje nadziei na dalszy rozwój muzyczno artystyczny nawet przy intensywnej pracy Uczeń wykonuje program egzaminacyjny z pamięci. W przypadku niespełnienia tego wymagania jego ocenę obniża się o jedną notę niżej. 8