Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe Gminy Łask do roku 2030

ZAŁĄCZNIK NR DO UCHWAŁY NR RADY GMINY ŁASK Z DNIA Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe Gminy Łask do roku 2030 Łask, sierpień 2016 r.

Opracowanie: Centrum Doradztwa Energetycznego Sp. z o.o. Biuro: ul. Krakowska 11 43-190 Mikołów Tel/fax: 32 326 78 16 e-mail: biuro@ekocde.pl Zespół autorów: Martyna Gajda Agnieszka Kopańska Klaudia Moroń Michał Mroskowiak Anna Piotrowska Wojciech Płachetka Agnieszka Skrabut Aleksandra Szlachta str. 2

Spis treści I. Wprowadzenie... 6 1. Podstawa prawna opracowania... 6 2. Cel i zakres opracowania... 7 3. Zasady kształtowania gospodarki energetycznej na szczeblu lokalnym... 9 3.1. Dokumenty strategiczne związane z opracowaniem... 11 II. Ocena stanu aktualnego zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe... 12 4. Charakterystyka Gminy Łask... 12 4.1. Położenie... 12 4.2. Środowisko przyrodnicze... 14 4.3. Demografia... 18 4.4. Mieszkalnictwo... 19 4.5. Działalność gospodarcza... 20 4.6. Planowanie przestrzenne... 22 4.7. Stan ekologiczny gminy - powietrze... 30 4.8. System wodociągowy... 32 4.9. System kanalizacyjny... 32 5. Aktualny stan i potrzeby energetyczne gminy... 33 5.1. Stan zaopatrzenia w ciepło... 33 5.1.1. Zapotrzebowanie i zużycie nośników energii cieplnej... 49 5.1.2. Ocena stanu istniejącego systemu zaopatrzenia w ciepło... 51 5.2. Stan zaopatrzenia w energię elektryczną... 51 5.2.1. System zasilania gminy w energię elektryczną... 52 5.2.2. Zapotrzebowanie i zużycie energii elektrycznej... 63 5.2.3. Ocena stanu istniejącego systemu zaopatrzenia w energię elektryczną... 64 str. 3

5.3. Stan zaopatrzenia w paliwa gazowe... 64 5.3.1. System zasilania gminy w paliwa gazowe... 66 5.3.2. Zaopatrzenie i zużycie paliw gazowych na terenie gminy... 67 5.3.3. Ocena stanu istniejącego systemu zaopatrzenia w paliwa gazowe... 68 III. Analizy, prognozy, propozycje do roku 2030... 69 6. Prognoza zmian potrzeb energetycznych do 2030 r.... 69 6.1. Prognoza zapotrzebowania w ciepło... 69 6.2. Prognoza zapotrzebowania w energię elektryczną... 71 6.3. Prognoza zapotrzebowania w paliwa gazowe... 73 7. Planowane inwestycje infrastruktury energetycznej... 75 7.1. Sektor ciepłownictwa... 75 7.2. Sektor elektroenergetyczny... 78 7.3. Sektor paliw gazowych... 80 8. Aktualny i prognozowany poziom cen nośników paliw i energii... 80 8.1. Sektor ciepłownictwa... 83 8.2. Sektor elektroenergetyczny... 86 8.3. Sektor paliw gazowych... 87 9. Ocena bezpieczeństwa energetycznego zaopatrzenia gminy w nośniki energii... 88 9.1. Bezpieczeństwo zaopatrzenia mieszkańców gminy w ciepło... 92 9.2. Bezpieczeństwo zaopatrzenia mieszkańców gminy w energie elektryczną... 92 9.3. Bezpieczeństwo zaopatrzenia mieszkańców gminy w paliwa gazowe... 93 10. Współpraca z sąsiednimi gminami w zakresie gospodarki energetycznej... 95 11. Przedsięwzięcia racjonalizujące zużycie energii cieplnej, elektrycznej i gazowej... 98 11.1. Możliwość stosowania środków poprawy efektywności energetycznej... 98 11.2. Energia cieplna... 99 str. 4

11.3. Gaz sieciowy... 101 11.4. Energia elektryczna... 101 12. Analiza możliwości wykorzystania lokalnych zasobów energii... 103 12.1. Nadwyżki energii cieplnej oraz odpadowej ze źródeł przemysłowych istniejących na terenie gminy... 103 12.2. Odnawialne źródła energii... 104 12.2.1. Energia słoneczna... 105 12.2.2. Energia wiatrowa... 107 12.2.3. Energia wodna... 110 12.2.4. Energia geotermalna... 112 12.2.5. Energia z biomasy... 114 13. Analiza studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego wraz z inwentaryzacją terenów inwestycyjnych... 120 14. Podsumowanie... 129 IV. Spis tabel... 130 V. Spis rysunków... 133 VI. Załączniki... 135 str. 5

I. Wprowadzenie Gmina Łask przystąpiła do opracowania Projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię i paliwa gazowe na okres 2016 2030. 1. Podstawa prawna opracowania Podstawą opracowania Projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię i paliwa gazowe jest umowa zawarta dnia 26 kwietnia 2016 roku pomiędzy Gminą Łask - zleceniodawcą, a Centrum Doradztwa Energetycznego Sp. z o.o. wykonawcą, na mocy której wykonawca został zobowiązany do opracowania Projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię i paliwa gazowe zwanego dalej Projektem założeń, zgodnie z wytycznymi wynikającymi z art. 19 ustawy prawo energetyczne (t.j. Dz.U. z 2012r., poz. 1059 ze zm.). Zgodnie z zapisami umownymi opracowanie niniejszego dokumentu powinno być wykonane w zgodności z: Ustawą o samorządzie gminnym z dnia 8 marca 1990 r. (tekst jednolity Dz. U. z 2001 r., nr 142, poz. 1591 z późn.zm.); Ustawą o samorządzie powiatowym z dnia 5 czerwca 1998 r. (tekst jednolity Dz. U. z 2001 r., nr 89, poz. 971 z późn.zm.); Ustawą Prawo energetyczne z dnia 10 kwietnia 1997 r. (tekst jednolity Dz. U. z 2015 r. poz. 151, 478, 942); Ustawą prawo ochrony środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r. (tekst jednolity Dz.U. 2001 r. nr 62 poz. 627 z późn.zm.); Ustawą o udostępnieniu informacji o środowisku i jago ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko z dnia 3 października 2008 r. (tekst jednolity Dz. U. z 2008 r. nr 199 poz. 1227 z późn.zm.); Ustawą o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z dnia 27 marca 2003 r. (tekst jednolity Dz. U. 2003 r nr 80 poz. 717 z późn.zm.); Ustawą Prawo budowlane z dnia 7 lipca 1994 r. (tekst jednolity Dz.U. 1994 r. nrr 89 poz. 414 z późn.zm.); str. 6

Ustawą o wspieraniu termomodernizacji i remontów z dnia 21 listopada 2008 r. (tekst jednolity Dz.U. 2008 r. nr 223 poz. 1459 z późn.zm); Ustawą o ochronie konkurencji i konsumentów z dnia 16 lutego 2007 (tekst jednolity Dz. U. 2014r. nr 34, poz. 2014 r. poz. 945.). 2. Cel i zakres opracowania Zasadniczym celem opracowania jest wypełnienie dyspozycji normy wynikającej z art. 19 ustawy prawo energetyczne, zgodnie z którą obowiązkiem Burmistrza Gminy jest opracowanie projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe. Projekt założeń sporządza się dla obszaru gminy co najmniej na okres 15 lat i aktualizuje co najmniej raz na 3 lata. Perspektywa niniejszego dokumentu to lata 2016-2031 i zawiera ona: ocenę stanu aktualnego i przewidywanych zmian zapotrzebowania na ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe, propozycje przedsięwzięć racjonalizujących użytkowanie ciepła, energii elektrycznej i paliw gazowych, w szczególności w zakresie odnawialnych źródeł energii, planowane inwestycje wraz ze wskazaniem potencjalnych źródeł finansowania w perspektywie 2015-2030. Dodatkowe cele, których realizacji sprzyjać ma opracowaniu dokumentu to: Wzrost bezpieczeństwa energetycznego gminy Elementem projektu założeń jest ocena stanu technicznego oraz rezerw mocy infrastruktury energetycznej istniejącej na obszarze gminy, oraz przeprowadzenie prognozy zmian w zakresie zapotrzebowań na energię elektryczną, paliwa gazowe oraz ciepło, celem dokonania oceny czy istniejąca infrastruktura jest wystarczająca dla pokrycia obecnych i przyszłych potrzeb energetycznych miasta. Ułatwienie procesów decyzyjnych w zakresie lokalizacji inwestycji energetycznych na terenie gminy, w szczególności odnawialnych źródeł energii str. 7

Zgodnie z wymaganiami określonymi w dyrektywie 2009/28/WE w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych, docelowy udział energii ze źródeł odnawialnych w końcowym zużyciu energii brutto w roku 2020 dla Polski wynosi 15%. Rodzi to konieczność podejmowania działań wspierających wykorzystanie odnawialnych źródeł energii zarówno przez wytwórców komercyjnych (przedsiębiorstwa energetyczne) jak i indywidualne osoby (odbiorcy końcowi). W kompetencji władz lokalnych leży przygotowanie dokumentów wpływających na możliwość lokowania inwestycji energetycznych na obszarze miasta, decyzji o indywidualnych warunkach zabudowy, miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego. Podejmowanie decyzji dopuszczających realizację inwestycji określonego typu musi zostać poprzedzone analizą skutków jakie wywrze przedsięwzięcie na obszarze gminy. Analizy ekonomiczne, społeczne i techniczne odnawialnych źródeł energii (OZE) będące częścią opracowania, mają za zadanie ułatwić procesy decyzyjne przy podejmowaniu decyzji dopuszczających lokalizowanie przedsięwzięć OZE na terenie miasta oraz dostarczyć merytorycznych argumentów w ramach ewentualnych sporów. Ułatwienie procesów decyzyjnych w zakresie wyboru źródeł energii w obiektach prywatnych i publicznych Rozwój niekonwencjonalnych i odnawialnych źródeł energii otwiera nowe możliwości zaopatrywania w energię elektryczną oraz cieplną obiektów publicznych oraz prywatnych. Za poszczególnymi rozwiązaniami technicznymi przemawiają argumenty związane z ich opłacalnością ekonomiczną, efektywnością energetyczną, żywotnością, czy przyjaznością dla środowiska naturalnego, w związku z czym podjęcie decyzji w zakresie wyboru źródła energii powinna zostać poprzedzono wieloaspektową analizą wskazującą wady i zalety porównywanych rozwiązań. Celem Projektu założeń w tym zakresie jest dostarczenie rzeczowej wiedzy niezbędnej dla dokonania takiej analizy. str. 8

3. Zasady kształtowania gospodarki energetycznej na szczeblu lokalnym Szczególną rolę w planowaniu energetycznym prawo przypisuje samorządom gminnym, ustawa o samorządzie gminnym wymienia wśród zadań własnych jednostek samorządu terytorialnego zapewnienie zaspokojenia zbiorowych potrzeb ich mieszkańców. Wśród zadań własnych gminy wymienia się w szczególności sprawy dotyczące wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz. Zgodnie z ustawą Prawo energetyczne art. 18 sposobem wywiązania się jednostek samorządu terytorialnego w zakresie zapatrzenia w energię elektryczną, ciepło i paliwa gazowe jest planowanie i organizacja zapotrzebowania w energię elektryczną, ciepło i paliwa gazowe, a także planowanie oświetlenia miejsc publicznych i dróg znajdujących się na terenie miasta oraz ich finansowanie. Polskie prawo energetyczne przewiduje dwa rodzaje dokumentów planistycznych realizujących powyżej przytoczone zadania: Założenia do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe oraz Plan zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe. Powyższe dokumenty powinny być zgodne w swym opracowaniu z polityką energetyczną państwa oraz miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego oraz ustaleniami zawartymi w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta, jak również spełnić wymogi ochrony środowiska. Zgodnie z art. 19 Prawa energetycznego projekt założeń do planu zaopatrzenia po opracowaniu przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta) podlega opiniowaniu przez samorząd województwa w zakresie koordynacji współpracy z innymi gminami oraz w zakresie zgodności z polityką energetyczną państwa. Dokument opracowywany jest we współpracy z lokalnymi przedsiębiorstwami energetycznymi, które są zobowiązane (art. 16 i 19 Prawa energetycznego) do bezpłatnego udostępniania zarządom gmin swoich planów rozwoju w zakresie zaspokojenia aktualnego i przyszłego zapotrzebowania na ciepło, energię elektryczną oraz paliwa gazowe. Poglądowy schemat procedur tworzenia dokumentów lokalnego planowania energetycznego wynikających z Prawa energetycznego przedstawia kolejny rysunek. str. 9

Wójt (burmistrz, prezydent) Opracowuje (art.19 ust.1) Przedsiębiorstwo energetyczne Opracowuje (art.16 ust.1) Projekt założeń do Planu zaopatrzenia gminy w energię (art. 19 ust. 3) Procedura SOOŚ (Ustawa o udostępnianiu Dział IV) Samorząd wojewódzki (art. 19 ust. 5) Opiniuj w zakresie współpracy z innymi gminami oraz zgodności z polityką energetyczną państwa Wyłożenie do publicznego wglądu (art. 19 ust. 3) Art. 7 ust. 4 i ust. 5 Przedsiębiorstwa energetyczne ( ) są zobowiązane zapewnić realizację i finansowanie budowy i rozbudowy sieci, w tym na potrzeby przyłączeń podmiotów ubiegających się o przyłączenie na warunkach określonych w art. 9 i 46, oraz w Założeniach Plan rozwoju przedsiębiorstwa energetycznego - na min. 3 lata (art. 16 ust.2) Opiniowanie RDOŚ Opiniowanie PWIS Rada Gminy uchwala ZAŁOŻENIA DO PLANU (art. 19 ust. 8) Wójt (burmistrz, prezydent) Bada czy Plany Rozwojowe Przedsiębiorstwa zapewniają realizację Założeń Prezes Urzędu Regulacji Energetyki (art. 16 ust. 6) uzgadnia w zakresie przed. elektro. i gaz Zarząd województwa (art. 23 ust. 3i4) opiniuje NIE TAK PLAN ROZWOJU PE (art. 16 ust. 3) Wójt (burmistrz, prezydent) Opracowuje Projekt planu zaopatrzenia art. 20 ust. 1 Samorząd Województwa (art. 17) Bada zgodność z polityką energetyczną państwa Realizacja inwestycji ujętych w Planach Rozwoju Działania ujęte w uzgodnionym Planie rozwoju stanowią podstawę do ujęcia ich kosztów w taryfie przedsiębiorstwa Rada Gminy uchwala PLAN ZAOPATRZENIA (art. 20 ust. 4) Realizacja inwestycji ujętych w Planie zaopatrzenia Inwestycje i działania ujęte w Planie zaopatrzenia stanowią podstawę do ujęcia ich kosztów (części kosztów) w budżecie gminy str. 10

3.1. Dokumenty strategiczne związane z opracowaniem Przy wykonywaniu dokumentu Projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe Gminy Łask, wykorzystano dane udostępnione przez odpowiednie jednostki, w tym: Dane Głównego Urzędu Statystycznego (stat.gov.pl); Aktualne taryfy sprzedaży ciepła, gazu i energii elektrycznej; Dane od podmiotów pełniących funkcję operatorów dystrybucyjnych systemów: elektroenergetycznego, ciepłowniczego i gazowego; Informacje przekazane przez Zamawiającego. Korzystano także z lokalnych dokumentów strategicznych oraz planistycznych gminy, a także dokumentów na szczeblu wojewódzkim w celu spełnienia warunku spójności niniejszego opracowania z tym dokumentami, są to następujące opracowania: Strategia Zrównoważonego Rozwoju Gminy na lata 2014-2020; Plan Gospodarki Niskoemisyjnej z elementami planu mobilności miejskiej dla Gminy Łask na lata 2016-2020 Program Ochrony Środowiska dla gminy Łask na lata 2004-2012- Uchwała Nr XVIII/264/04 Rady Miejskiej w Łasku z dnia 15 września 2004 r.; Plan Gospodarki Odpadami dla gminy Łask na lata 2007-2015 (aktualizacja); Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta i Gminy Łask z 2011 r.; Strategia rozwoju województwa - Łódzkiego 2020 (Załącznik nr 1 do Uchwały Nr XXXIII/644/13 Sejmiku Województwa Łódzkiego z dnia 26 lutego 2013r.); Program Ochrony Środowiska Województwa Łódzkiego 2012 do roku 2015 w perspektywie do 2019 roku (Załącznik nr 1 do Uchwały Nr XXIV/446/12 Sejmiku Województwa Łódzkiego z dnia 29 maja 2012 roku; Program Ochrony Powietrza dla Aglomeracji Łódzkiej; Program Ochrony Powietrza dla województwa łódzkiego z uwagi na stwierdzone przekroczenie poziomu dopuszczalnego pyłu zawieszonego PM10, poziomu dopuszczalnego pyłu zawieszonego PM2,5 oraz poziomu docelowego benzo(a)pirenu wraz z Planem Działań Krótkoterminowych (uchwała Nr XXXV/689/13 Sejmiku Województwa Łódzkiego z dnia 26 kwietnia 2013 r.). str. 11

II. Ocena stanu aktualnego zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe 4. Charakterystyka Gminy Łask Niniejszy rozdział opracowania prezentuje charakterystykę istniejącego stanu Gminy Łask w kolejnych sektorach funkcjonowania jednostki samorządu terytorialnego, które w sposób bezpośredni lub pośredni są polem działań dla energetyki. W tej części opracowanie wyznacza charakterystykę gminy w kierunku jej lokalizacji z uwzględnieniem warunków klimatycznych, aktualnego stanu środowiska, analizę aktualnej sytuacji demograficznej, mieszkaniowej oraz gospodarczej. 4.1. Położenie Łask jest gminą wiejsko-miejską położoną w centralnej części województwa łódzkiego, w powiecie łaskim. Siedzibą gminy jest Łask, natomiast całość obejmuje łącznie 32 sołectwa: Aleksandrówek, Anielin, Bałucz, Borszewice, Budy Stryjewskie, Gorczyn, Karszew, Kopyść, Krzucz, Łopatki, Mauryca, Okup Mały, Okup Wielki, Orchów, Ostrów, Rembów, Remiszew, Rokitnica, Sięganów, Stryje Księże, Stryje Paskowe, Teodory, Wiewiórczyn, Wola Bałucka, Wola Łaska, Wola Stryjewska, Wronowice, Wrzeszczewice, Wrzeszczewice Nowe, Wydrzyn, Zielęcice oraz część miejską wraz z dzielnicą Kolumna. 4 17 29 28 5 7 21 16 9 3 20 2 26 24 30 27 8 23 14 12 ŁASK 13 31 10 6 25 11 19 KOLUMNA 15 22 18 1 1 Aleksandrówek 2 Anielin 3 Bałucz 4 Borszewice 5 Budy Stryjewskie 6 Gorczyn 7 Karszew 8 Kopyść 9 Krzucz 10 Łopatki 11 Mauryca 12 Okup Mały 13 Okup Wielki 14 Orchów 15 Ostrów 16 Rembów 17 Remiszew 18 Rokitnica 19 Sięganów 20 Stryje Księże 21 Stryje Paskowe 22 Teodory 23 Wiewiórczyn 24 Wola Bałucka 25 Wola Łaska 26 Wola Stryjewska 27 Wronowice 28 Wrzeszczewice 29 Wrzeszczewice Nowe 30 Wydrzyn 31 Zielęcice Rysunek 1. Podział przestrzenny Gminy Łask na jednostki pomocnicze (Źródło: opracowanie CDE Sp. z o.o.) str. 12

Rysunek 2. Powiat łaski na tle województwa łódzkiego(źródło: grafika google). W strukturze sieci osadniczej województwa miasto Łask nie zostało zaliczone do regionalnych lub subregionalnych ośrodków rozwoju, ale do miast powiatowych uzupełniających inne miasta stanowiące bieguny wzrostu. Wyróżnia się jednak funkcjami związanymi z obsługą lotniska wojskowego, które jakkolwiek obszarowo znajduje się w granicach administracyjnych Buczek, to jednak z Łasku jest zapewniony dojazd do lotniska, tu stacjonuje baza lotnicza i tu są ulokowane zaplecza obsługi. Funkcjonalnie, miasto stanowi ośrodek obsługi własnej gminy i powiatu, ośrodek przemysłowy i z uwagi na jego część o specyficznym charakterze Kolumnę oferującym bardzo dobre warunki mieszkaniowe i rekreacyjne. Obszar gminy Łask jest obszarem głównie rolniczym, ale we wschodniej części (rejon wsi Rokitnica) o wybitnie mieszkalnorekreacyjnym charakterze. Pod względem komunikacyjnym Łask stanowi ważny węzeł drogowy na skrzyżowaniu dróg ekspresowych S8 i S12, dróg wojewódzkich nr 481, 483 i 473 głównych oraz dróg powiatowych zbiorczych i lokalnych. Poprzez węzeł drogowy Łask na skrzyżowaniu drogi ekspresowej S-8 i dawnej drogi krajowej Nr 12, miasto oraz obszar gminy uzyskają dobre połączenia drogowe w kierunku Wrocławia oraz autostrady A-1. Z kolei, położone niedaleko gminy węzły komunikacyjne Róża i Dobroń na trasie budowanej drogi ekspresowej S-14 zapewnią dogodne połączenie z autostradą A-2. Nie bez znaczenia jest także przebieg linii kolejowej Łódź Kaliska-Ostrów Wlkp., która uzupełnia dogodne połączenia na tym kierunku. str. 13

Pod względem przyrodniczym, najważniejszym elementem o wybitnie ochronnym charakterze jest szeroka dolina rzeki Grabi z nieuregulowaną, silnie meandrującą rzeką. Dolina stanowi w systemie obszarów prawnie chronionych Natura 2000 proponowany obszar mający znaczenie dla Wspólnoty PLH 100021 Grabia, dolina Grabi wraz z doliną rzeki Końskiej z przyległościami stanowią Obszar Chronionego Krajobrazu Środkowej Grabi z proponowaną zmianą nazwy na Tuszyńsko-Dłutowski OCHK. 4.2. Środowisko przyrodnicze Gmina Łask posiada cenne walory krajobrazowe i przyrodnicze, umożliwiające rozwój agroturystyki, krajoznawstwa, rolnictwa ekologicznego, czy rozwoju przetwórstwa. Ukształtowanie powierzchni Według podziału fizyczno - geograficznego obszar Gminy Łask należy do makroregionu Niziny południowo-wielkopolskiej i mezoregionu Wysoczyzna Łaska. Gmina Łask znajduje się w centrum Wysoczyzny Łaskiej. Najniżej położone tereny występują wzdłuż rzeki Grabi. W geomorfologii obszaru zaznaczają się dwie części: południowa i centralna o charakterze równinnej wysoczyzny morenowej, zbudowanej z gliny zwałowej oraz północna, w której dominującą formą są równiny wodnolodowcowe. Istotny element geomorfologiczny Gminy Łask stanowią wydmy. W części północnej rozwinięte są na równinach sandrowych koło Ulejowa, a w części południowej wykształciły się na równinie morenowej. Największą i najbardziej wyrazistą formą jest wydma koło wsi Teodory, której długość mierzona wzdłuż linii grzbietowej wynosi 6 km. Jednakże w wyniku eksploatacji piasków do wyrobu sylikatów w Teodorach znaczna część tej wydmy została zniwelowana. W części południowo wschodniej części Gminy Łask teren ma urozmaiconą rzeźbę różnice wysokości pomiędzy wałami wydmowymi a doliną rzeki Grabi dochodzą tutaj do 35 metrów. Oprócz wydm na terenie Gminy Łask występują także dość liczne formy pochodzenia antropogenicznego (np. nasypy kolejowe, żwirownie, piaskownie, glinianki). Przez środkową część Gminy Łask przebiega dolina rzeczna wykorzystywana współcześnie przez rzekę Grabię i jej lewobrzeżny dopływ, rzekę Pisię. Dolina ma kształt łuku wygiętego w kierunku północnym. Buduje ją terasa zalewowa o powierzchni prawie płaskiej, wyniesiona 1-3 m ponad poziom lustra wody w rzece. str. 14

Ochrona przyrody Dolina rzeki Grabi na odcinku znajdującym się w granicach gminy Łask stanowi naturalny korytarz ekologiczny. W planach Krajowego Systemu Ekologicznego jest uwzględniana jako teren o znaczeniu regionalnym. W chwili obecnej na mocy Rozporządzenia Wojewody Sieradzkiego z dnia 31 lipca 1998 r. w sprawie wyznaczenia obszarów chronionego krajobrazu oraz uznania za zespoły przyrodniczo-krajobrazowe (Dz. U. Woj. Sieradzkiego z dnia 9 września 1998 r., Nr 20, poz. 115) teren doliny ma rangę: Zespołu Przyrodniczo-Krajobrazowego Dolina Grabi na terenie gmin: Dobroń, Łask, Sędziejowice, Widawa oraz miasta Łask; Obszaru Chronionego Krajobrazu Środkowej Grabi na terenie gmin: Buczek, Łask, Dobroń. Zespół Przyrodniczo Krajobrazowy Kolumna Las. Zespół Przyrodniczo-Krajobrazowy "Kolumna-Las" utworzony w 1993 roku decyzją Rady Miejskiej w Łasku. Jest najstarszą istniejącą tego typu formą ochrony przyrody w województwie łódzkim. Obszar ma powierzchnię 365 ha i znajduje się w powiecie łaskim w granicach administracyjnych miasta Łask w jego rekreacyjno-wypoczynkowej dzielnicy Kolumnie. Ochroną objęty jest tu starodrzew sosnowy wraz z znajdującą się tu historyczną, drewnianą zabudową letniskową. Ograniczeniu podlega tu wycinka drzew. str. 15

Rysunek 3. Granice Zespołu Przyrodniczo-Krajobrazowego Kolumna-Las Ponadto na mocy Rozporządzenia Wojewody Sieradzkiego z dnia 3 marca 1993 r. został utworzony użytek ekologiczny Rzeka Grabia obejmujący 40 kilometrowy odcinek koryta rzeki od miejscowości Jamborek (gmina Zelów) do miejscowości Łęg Widawski (gmina Widawa). Zarząd Województwa Łódzkiego proponuje na miejsce Obszaru Chronionego Krajobrazu Środkowej Grabi stworzyć Tuszyńsko-Dłutowski Obszar Chronionego Krajobrazu. Do chwili obecnej projekt ten nie zyskał stosownej akceptacji ze strony władz samorządowych. Obszar Natura 2000 W granicach miasta i gminy Łask jest położony obszar mający znaczenie dla Wspólnoty proponowany Specjalny Obszar ochrony Siedlisk PLH 100021 Grabia. Podstawą prawną honorowania zasad ochrony tego obszaru jest Decyzja Komisji Europejskiej z dnia 10 stycznia 2011 r. w sprawie przyjęcia na mocy dyrektywy Rady 92/43/EWG czwartego zaktualizowanego wykazu terenów mających znaczenie dla Wspólnoty składających się na kontynentalny region biogeograficzny Bruksela, dnia 10.01.2011 K(2010)9669 wersja ostateczna, przyjęto listę projektowanych Specjalnych Obszarów Ochrony Siedlisk. Jednym z nich jest obszar PLH 100021 str. 16

Grabia: położony na terenach gmin Dłutów, Dobroń, Zelów, Łask, Sędziejowice i Widawa o łącznej powierzchni 1.670,5 ha. Grabia PLH 100021 1 Obszar obejmuje środkowy i dolny bieg rzeki Grabi wraz z przylegającymi ekosystemami łąkowymi i leśnymi, charakterystycznymi dla niewielkich rzek nizinnych Polski. Teren objęty granicami obszaru ciągnie się wzdłuż rzeki od miejscowości Kolonia Karczmy do ujścia, a jego granice wyznacza terasa zalewowa. Długość Grabi objętej granicami obszaru Natura 2000 wynosi około 50 km, co stanowi nieco ponad połowę całkowitej długości rzeki wynoszącej 81,1 km. Źródła Grabi zlokalizowane są w okolicy wsi Dziwle na wysokości 229 m n.p.m. - mają charakter wysięków o wydajności 0,2 l/s, wysychających w okresie letnim. Początkowy odcinek rzeki jest strumieniem okresowym i charakteru stałego nabiera dopiero po około 0,5 km, gdzie przepływa przez nieckowate obniżenie z wydajnymi źródłami w okolicy wsi Kolonia Grabica. Stąd rzeka biegnie w kierunku południowym aż do miejscowości Mzurki. Średnia szerokość cieku wynosi 2,5 m, przy głębokości około 0,5 m. Osady denne mają głównie charakter piaszczysty i żwirowo-piaszczysty. Szerokość doliny rzecznej wynosi około 100 m. Wzrastają średnie szerokości i głębokości rzeki od początkowych 3 m i 1 m, aż do 20 m szerokości i 0,7 m głębokości w okolicach Baryczy. Szerokość doliny rzecznej wzrasta stopniowo od 100 m do 1 km. Taka charakterystyka doliny rzecznej właściwa jest dla początkowej części wyznaczonego obszaru, od miejscowości Karczmy. Dno jest piaszczyste, tylko w nielicznych miejscach gdzie koryto Grabi przecina wychodnie skał kredowych bywa pokryte rumoszem wapiennym. W Baryczy rzeka skręca w kierunku zachodnim. Dolina utrzymuje szerokość około 1 km. Szerokość koryta waha się od 10-20 m, głębokość około 0,8 m. Dno jest głównie piaszczyste. W okolicach Łasku następuje zmiana kierunku biegu rzeki z zachodniego na południowozachodni, który utrzymuje się aż do ujścia. Szerokość zwiększa się stopniowo od 15 do 30 m, średnia głębokość wynosząca około 1 m może przy wysokich stanach wód przekraczać 2 m. W dolnym biegu rzeki dno jest piaszczyste, często mocno zamulone. Dolina w większej części rozległa o szerokości 1-2 km. Grabia uchodzi do Widawki w okolicach wsi Łęg Widawski na wysokości 143 m n.p.m. 1 http://obszary.natura2000.org.pl/index.php?s=obszar&id=550 str. 17

28502 28587 28479 28486 28381 28479 28452 28548 28578 28457 28356 28241 28099 28830 28763 Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe Gminy Łask Obszar ważny jako ostoja naturalnych siedlisk związanych z doliną rzeczną. Występują dobrze zachowane lasy łęgowe i nadrzeczne zarośla wierzbowe, niżowe łąki użytkowane ekstensywnie oraz starorzecza o różnym stopniu lądowacenia. Miejscami występują dobrze rozwinięte murawy szczotlichowe związane z wydmami śródlądowymi. Obszar ma duże znaczenie dla zachowania populacji bezkręgowców wymienionych w Załączniku II Dyrektywy Siedliskowej. Wzdłuż całego biegu rzeki objętej obszarem występuje liczna populacja ważki Ophiogmphus cecilia (trzepla zielona). Grabia według danych literaturowych (Piechocki 1969) jest ważną ostoja populacji skójki gruboskorupowej (Unio crassus) - informacje te udało się częściowo potwierdzić w badaniach z ostatnich lat. Starorzecza i odcinki lenityczne Grabi są także ważną ostoją zatoczka łamliwego (Anisus vorticulus). Lokalnie stwierdzono również populacje czerowńczyka nieparka (Lycaena dispar) (Lepidoptera) i zalotki większej (Leucorrhinia pectoralis).obszar ważny jako istotna w Polsce środkowej ostoja ryb z załącznika II Dyrektywy Siedliskowej: kozy złotawej, minoga ukraińskiego, piskorza i kozy. 4.3. Demografia Liczba ludności w Gminie jest kluczowym czynnikiem wpływającym na jej rozwój, a także na zużycie energii. Według danych publikowanych przez Bank Danych Lokalnych teren gminy Łask w 2014 roku zamieszkiwało 28 099 osób. Liczba mieszkańców 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Rysunek 4. Zmiany liczby mieszkańców na terenie gminy Łask w latach 2000-2014 (Źródło: opracowanie własne na podstawie danych BDL) Z powyższego wykresu można zaobserwować duże wahania w liczbie mieszkańców na przestrzeni lat. Do roku 2014 roku liczba ta zmalała w stosunku do roku 2000 o około 2,54%. Obserwując str. 18

9498 9525 10132 10238 10293 10319 10355 10436 10553 10601 10745 10784 10845 10893 10956 Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe Gminy Łask dotychczasowy trend do 2020 roku prognozuje się spadek liczby mieszkańców. Według szacunków w 2030 roku liczba osób zamieszkujących Gminę może wynieść 27 550. Prognoza liczby mieszkańców 40000 30000 20000 10000 0 2000 2002 2004 2006 2008 2010 2012 2014 2016 2018 2020 2022 2024 2026 2028 2030 Prognoza liczby mieszkańców Liczba mieszkańców Rysunek 5. Prognoza liczby mieszkańców do 2030 r. (źródło: opracowanie własne) 4.4. Mieszkalnictwo Na terenie Gminy w 2014 roku odnotowano 10 956 budynków mieszkalnych. Ich całkowita powierzchnia wynosiła 786 838m 2. Poniższy wykres przedstawia zmiany ilości mieszkań na terenie Łask. Liczba mieszkań 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Rysunek 6. Zmiany liczby mieszkań na terenie gminy Łask w latach 2000 2014 (Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z BDL) Z powyższego wykresu wynika, że liczba mieszkań na terenie Gminy wrastała. Obserwując obecny trend wyznaczono prognozę liczby mieszkań do roku 2030. Według tej prognozy w 2030 roku na terenie Gminy będzie 12 081 mieszkań. Wzrost tego parametru nie przekłada się na wzrost liczby mieszkańców na terenie Gminy. str. 19

2408 2529 2652 2753 2797 2820 2765 2770 2785 2770 2901 2789 2800 2837 2838 65,7 66,5 67,1 67,4 67,7 67,9 68,4 68,8 70,5 70,8 71,1 71,5 71,8 Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe Gminy Łask Średnia powierzchnia 1 mieszkania na terenie Gminy Łask w 2014 roku wynosiła 71,8 m 2. Na poniższym wykresie zaznaczono zmiany średniej powierzchni 1 mieszkania [m 2 ] na terenie Gminy na przestrzeni lat 2002-2014. Średnia powierzchnia mieszkań [m2] (dane GUS) 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Rysunek 7. Średnia powierzchnia 1 mieszkania na terenie gminy Łask w latach 2002-2014 (Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z BDL) 4.5. Działalność gospodarcza Jednym z czynników wpływających na emisję CO2 jest działalność podmiotów gospodarczych na terenie Gminy. Łącznie w 2014 roku na terenie Gminy odnotowano 2 838 aktywnych podmiotów gospodarczych. Zarejestrowane podmioty gospodarcze (dane GUS) 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Rysunek 8. Liczba podmiotów gospodarczych zarejestrowanych na terenie gminy Łask w latach 2000-2014 ( Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z BDL) Obserwując obecnie panujące trendy wyznaczono prognozę zmian liczby podmiotów gospodarczych zarejestrowanych na terenie Gminy. str. 20

Prognoza ilości podmiotów gospodarczych zarejestrowanych na terenie gminy 4000 3000 2000 1000 0 2000 2002 2004 2006 2008 2010 2012 2014 2016 2018 2020 2022 2024 2026 2028 2030 Zarejestrowane podmioty gospodarcze Prognoza zarejestrowanych podmiotów gospodarczych Rysunek 9. Prognozowane zmiany liczby podmiotów gospodarczych zarejestrowanych na terenie gminy Łask do 2030 (Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z BDL Poniżej scharakteryzowano podmioty gospodarcze pod względem sekcji PKD. Tabela 1. Liczba podmiotów działających na terenie gminy Łask z podziałem na kategorie PKD (Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z BDL) Sekcja wg PKD Opis Liczba podmiotów 2013 Liczba podmiotów 2014 A Rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo 69 64 B Górnictwo i wydobywanie 3 3 C Przetwórstwo przemysłowe 371 367 Wytwarzanie i zaopatrywanie D E w energię elektryczną, gaz, parę wodną, gorącą wodę i powietrze do układów klimatyzacyjnych Dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami oraz działalność związana z rekultywacją 3 3 10 11 F Budownictwo 332 321 G Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle 874 878 H Transport i gospodarka magazynowa 155 152 I Działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi 72 79 J Informacja i komunikacja 54 55 K Działalność finansowa i ubezpieczeniowa 89 78 L Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości 46 45 str. 21

M Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna 232 244 N O Działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne 49 47 23 23 P Edukacja 108 111 Q Opieka zdrowotna i pomoc społeczna 136 142 R Działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją 48 48 S i T Pozostała działalność usługowa i gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników; gospodarstwa domowe produkujące wyroby i świadczące usługi na własne potrzeby 163 167 RAZEM 2837 2838 4.6. Planowanie przestrzenne Planowanie i zagospodarowanie przestrzenne miasta i gminy Łask: Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego dla obszaru położonego w miejscowości Łask, fragment obrębu 9; Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego dla obszaru położonego w miejscowości Łask, fragment obrębu 14; Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego dla obszaru położonego w miejscowości Łask, fragment obrębu 20 (kwartał ulic 9-go Maja, Południowej, Polnej); Zmiana miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla obszaru położonego w Łasku, obręb 15, przy ul. Jodłowej Uchwała Nr XXVI/364/97 Rady Miejskiej w Łasku z dnia 8 października 1997 r. w sprawie uchwalenia zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego miasta Łask dla fragmentu obszaru osiedla Przylesie w rejonie ul. Jodłowej (Dz. U. W. Sieradzkiego Nr 22, poz. 74 z dnia 8 grudnia 1997 r.), Załącznik do Uchwały Nr XXVI/364/97 Rady Miejskiej w Łasku z dnia 8 października 1997r.; Zmiana miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla obszaru położonego w Łasku w rejonie skrzyżowania ul. Żeromskiego i ul. Lutomierskiej Uchwała Nr III/7/98 Rady Miejskiej w Łasku z dnia 27 listopada 1998 r. w sprawie uchwalenia zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego miasta Łask dla obszaru w rejonie str. 22

skrzyżowania ul. Żeromskiego i ul. Lutomierskiej, Załącznik do Uchwały Nr III/7/98 Rady Miejskiej w Łasku z dnia 27 listopada 1998 r.; Zmiana miejscowego planu ogólnego zagospodarowania przestrzennego gminy Łask dla obszarów położonych we wsi Mikołajówek i Wronowice Uchwała Nr XXIV/289/2001 Rady Miejskiej w Łasku z dnia 15 lutego 2001 r. w sprawie uchwalenia zmiany miejscowego planu ogólnego zagospodarowania przestrzennego gminy Łask dla obszarów położonych we wsi Mikołajówek i Wronowice (Dz. U. W. Ł. Nr 49, poz. 466 z dnia 4 kwietnia 2001 r.), Załącznik Nr 1, arkusz 1, do Uchwały Nr XXIV/289/2001 Rady Miejskiej w Łasku z dnia 15 lutego 2001 r., Załącznik Nr 1, arkusz 2, do Uchwały Nr XXIV/289/2001 Rady Miejskiej w Łasku z dnia 15 lutego 2001 r., Załącznik Nr 2 do Uchwały Nr XXIV/289/2001 Rady Miejskiej w Łasku z dnia 15 lutego 2001 r.; Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego dla obszaru położonego w Łasku przy ul. Batorego (lewa strona ul. Batorego) Uchwała Nr IV/33/03 Rady Miejskiej w Łasku z dnia 11 lutego 2003 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla obszaru położonego w Łasku w rejonie ul. Batorego (Dz. U. W. Ł. Nr 71, poz. 654 z dnia 28 marca 2003 r.), Załącznik do Uchwały Nr IV/33/03 Rady Miejskiej w Łasku z dnia 11 lutego 2003r.; Zmiana miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Łask dla obszarów położonych w Łasku, Łasku-Kolumnie i Ostrowie Uchwała Nr V/53/03 Rady Miejskiej w Łasku z dnia 26 marca 2003 r. w sprawie uchwalenia zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Łask dla obszarów położonych w Łasku, Łasku-Kolumnie i wsi Ostrów (Dz. U. W. Ł. Nr 122, poz. 1229 z dnia 14 maja 2003 r.), Załącznik Nr 1 do Uchwały Nr V/53/03 Rady Miejskiej w Łasku z dnia 26 marca 2003 r., Załącznik Nr 2 do Uchwały Nr V/53/03 Rady Miejskiej w Łasku z dnia 26 marca 2003 r., Załącznik Nr 3 do Uchwały Nr V/53/03 Rady Miejskiej w Łasku z dnia 26 marca 2003 r.; Zmiana miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego miasta Łask dla obszaru cmentarza położonego w Łasku Kolumnie przy ul. Torowej Uchwała Nr IX/138/03 Rady Miejskiej w Łasku z dnia 10 września 2003 r. w sprawie uchwalenia zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego miasta Łask dla obszaru cmentarza położonego w Łasku Kolumnie przy ul. Torowej (Dz. U. W. Ł. Nr 297 poz. 2576 z dnia 29 października 2003 r.), Załącznik do Uchwały Nr IX/138/03 Rady Miejskiej w Łasku z dnia 10 września 2003 r.; str. 23

Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego dla obszaru położonego w miejscowościach Wola Łaska i Ostrów (prawa strona ul. Batorego) Uchwała Nr XVIII/274/04 Rady Miejskiej w Łasku z dnia 15 września 2004 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla obszaru położonego w Woli Łaskiej i Ostrowie (Dz. U. W. Ł. Nr 290, poz. 2426 z dnia 29 października 2004 r.), Załącznik do Uchwały Nr XVIII/274/04 Rady Miejskiej w Łasku z dnia 15 września 2004 r.; Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego dla obszaru położonego w Łasku Kolumnie pomiędzy drogą krajową Nr 14 a rzeką Pałusznicą Uchwała Nr L/526/10 Rady Miejskiej w Łasku z dnia 15 września 2010 r. w sprawie stwierdzenia zgodności projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla obszaru położonego w Łasku Kolumnie pomiędzy drogą krajową Nr 14 a rzeką Pałusznicą ze Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Łask, Uchwała Nr L/527/10 Rady Miejskiej w Łasku z dnia 15 września 2010 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla obszaru położonego w Łasku Kolumnie pomiędzy drogą krajową Nr 14 a rzeką Pałusznicą (Dz. U. W. Ł. Nr 346, poz. 3059 z dnia 4 grudnia 2010 r.), Załącznik Nr 1 do Uchwały Nr L/527/10 Rady Miejskiej w Łasku z dnia 15 września 2010 r., Załącznik Nr 2 do Uchwały Nr L/527/10 Rady Miejskiej w Łasku z dnia 15 września 2010 r., Załącznik Nr 3 do Uchwały Nr L/527/10 Rady Miejskiej w Łasku z dnia 15 września 2010 r.; Zmiana miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla obszaru położonego w Łasku Kolumnie pomiędzy drogą krajową nr 14 a rzeką Pałusznicą, w zakresie działki nr ewid. 143, obręb 5 Uchwała Nr XXXVI/361/13 Rady Miejskiej w Łasku z dnia 6 marca 2013 r. w sprawie uchwalenia zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla obszaru położonego w Łasku Kolumnie pomiędzy drogą krajową Nr 14 a rzeką Pałusznicą (Dz. U. W. Ł. poz. 2023 z dnia 11 kwietnia 2013 r.), Załącznik Nr 1 do Uchwały Nr XXXVI/361/13 Rady Miejskiej w Łasku z dnia 6 marca 2013 r.; Zmiana miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla obszaru położonego w Łasku Kolumnie pomiędzy drogą krajową nr 14 a rzeką Pałusznicą, w zakresie działki nr ewid. 142, obręb 5 Uchwała Nr LXI/581/14 Rady Miejskiej w Łasku z dnia 22 października 2014 r. w sprawie uchwalenia zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla obszaru położonego w Łasku Kolumnie pomiędzy drogą krajową nr 14 str. 24

a rzeką Pałusznicą (Dz. U. W. Ł. poz. 4015 z dnia 17 listopada 2014r.), Załącznik Nr 1 do Uchwały Nr LXI/581/14 Rady Miejskiej w Łasku z dnia 22 października 2014 r.; Zmiana miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla obszaru położonego w Łasku Kolumnie pomiędzy drogą krajowa nr 14 a rzeką Pałusznicą, fragment obrębu 5; Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego dla obszaru położonego w Łasku Kolumnie, fragment obrębu 5; Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego dla obszaru położonego w miejscowości Ostrów pomiędzy drogami gminnymi (dz. nr 97, 218/2, 219) i działkami nr 106/1, 106/2, 110; Uchwała Nr XXVII/279/08 Rady Miejskiej w Łasku z dnia 17 grudnia 2008 r. w sprawie stwierdzenia zgodności projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla obszaru położonego w miejscowości Ostrów pomiędzy drogami gminnymi (dz. nr 97, 218/2, 219) i działkami nr 106/1, 106/2, 110 ze Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Łask; Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego dla obszaru położonego w miejscowości Ostrów pomiędzy drogami gminnymi (dz. nr 97, 218/2, 219) i działkami nr 106/1, 106/2, 110 zatwierdzony uchwałą Nr XXVII/280/08 Rady Miejskiej w Łasku z dnia 17 grudnia 2008 r., opublikowany w D. U. W. Ł. Nr 7, poz. 19 z dnia 24 stycznia 2009 r., Załącznik nr 1 do Uchwały Nr XXVII/280/08 Rady Miejskiej w Łasku z dnia 17 grudnia 2008 r., Załącznik nr 2 do Uchwały Nr XXVII/280/08 Rady Miejskiej w Łasku z dnia 17 grudnia 2008 r., Załącznik nr 3 do Uchwały Nr XXVII/280/08 Rady Miejskiej w Łasku z dnia 17 grudnia 2008 r.; Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego dla obszaru położonego w Łasku pomiędzy rzeką Grabią, drogą krajową Nr 14 a bocznicą kolejową; Uchwała Nr XXXIV/363/09 Rady Miejskiej w Łasku z dnia 24 czerwca 2009 r. w sprawie stwierdzenia zgodności projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla obszaru położonego w Łasku pomiędzy rzeką Grabią, drogą krajową Nr 14 a bocznicą kolejową ze Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Łask; Uchwała Nr XXXIV/364/09 Rady Miejskiej w Łasku z dnia 24 czerwca 2009 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla obszaru położonego w Łasku pomiędzy rzeką Grabią, drogą krajową Nr 14 a bocznicą kolejową str. 25

(Dz. U. W. Ł. Nr 232, poz. 2085 z dnia 8 sierpnia 2009 r.), Załącznik Nr 1 do Uchwały Nr XXXIV/364/09 Rady Miejskiej w Łasku z dnia 24 czerwca 2009 r., Załącznik Nr 2 do Uchwały Nr XXXIV/364/09 Rady Miejskiej w Łasku z dnia 24 czerwca 2009 r., Załącznik Nr 3 do Uchwały Nr XXXIV/364/09 Rady Miejskiej w Łasku z dnia 24 czerwca 2009 r.; Zmiana miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla obszaru położonego w Łasku pomiędzy rzeką Grabią, drogą krajową Nr 14 a bocznicą kolejową w zakresie dz nr ewid. 445, 446, 448, obręb 15; Zmiana miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla obszaru położonego w Łasku pomiędzy rzeką Grabią, drogą krajową Nr 14 a bocznicą kolejową w zakresie dz nr ewid. 445, 446, 448, obręb 15; Uchwała Nr XXII/192/12 Rady Miejskiej w Łasku z dnia 22 lutego 2012 r. w sprawie uchwalenia zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla obszaru położonego w Łasku pomiędzy rzeką Grabią, drogą krajową Nr 14 a bocznicą kolejową (Dz. U. W. Ł. z dnia 21 marca 2012 r. poz. 960), Załącznik Nr 1 do Uchwały Nr XXII/192/12 Rady Miejskiej w Łasku z dnia 22 lutego 2012 r.; Zmiana miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla obszaru położonego w Łasku Pomiędzy rzeką Grabią, drogą krajową Nr 14 a bocznicą kolejową w zakresie dz. nr ewid. 445, 446, 448, obręb 15 - druga edycja; Uchwała Nr XLVII/459/13 Rady Miejskiej w Łasku z dnia 18 grudnia 2013 r. w sprawie uchwalenia zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla obszaru położonego w Łasku pomiędzy rzeką Grabią, drogą krajową Nr 14 a bocznicą kolejową (Dz. U. W. Ł. poz. 283 z dnia 22 stycznia 2014 r.); Zmiana miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla obszaru położonego w Łasku pomiędzy rzeką Grabią, drogą krajową Nr 14 a bocznicą kolejową w zakresie oznaczenia 1PU; Uchwała Nr XLIII/425/13 Rady Miejskiej w Łasku z dnia 18 września 2013 r. w sprawie uchwalenia zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla obszaru położonego w Łasku pomiędzy rzeką Grabią, drogą krajową Nr 14 a bocznicą kolejową (Dz. U. W. Ł. poz. 4789 z dnia 12 listopada 2013 r.), Załącznik Nr 1 do Uchwały Nr XLIII/425/13 Rady Miejskiej w Łasku z dnia 18 września 2013 r.; Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego dla obszaru położonego w miejscowości Łask Uchwała Nr XXXV/343/13 Rady Miejskiej w Łasku z dnia 23 stycznia str. 26

2013 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla obszaru położonego w Łasku (Dz. U. W. Ł. poz. 1270 z dnia 5 marca 2013 r.), Załącznik Nr 1 do Uchwały Nr XXXV/343/13 Rady Miejskiej w Łasku z dnia 23 stycznia 2013 r.; Zmiana miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla obszaru położonego w miejscowości Łask w zakresie oznaczeń 10MS i 11MS Uchwała Nr IV/17/2015 Rady Miejskiej w Łasku z dnia 28 stycznia 2015 r. w sprawie uchwalenia zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla obszaru położonego w miejscowości Łask (Dz. U. W. Ł. poz. 663 z dnia 26 lutego 2015 r.); Uchwały Nr IV/17/2015 z dnia 28 stycznia 2015 r. w sprawie uchwalenia zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla obszaru położonego w miejscowości Łask; Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego dla obszaru położonego w miejscowości Łask, fragment obrębu 19 obszar w kwartale ulic: 1 Maja, Narutowicza, Prusa, Mickiewicza; Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego dla obszaru położonego w miejscowości Łask, fragment obrębu 20 obszar w kwartale ulic: 9 Maja, Polnej, Południowej, Pułaskiego, Narutowicza; Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego dla obszaru położonego w miejscowości Wola Łaska; Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego dla obszaru położonego w miejscowości Gorczyn; Uchwała Nr XXIV/233/12 Rady Miejskiej w Łasku z dnia 25 kwietnia 2012 r. w sprawie stwierdzenia zgodności projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla obszaru położonego w miejscowości Gorczyn ze Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Łask; Uchwała Nr XXIV/234/12 Rady Miejskiej w Łasku z dnia 25 kwietnia 2012 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla obszaru położonego w miejscowości Gorczyn (Dz. U. W. Ł. poz. 1716 z dnia 31 maja 2012 r.), Załącznik Nr 1 do Uchwały Nr XXIV/234/12 Rady Miejskiej w Łasku z dnia 25 kwietnia 2012 r.; Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego dla obszaru położonego w miejscowości Borszewice, Uchwała Nr LXI/580/14 Rady Miejskiej w Łasku z dnia 22 str. 27

października 2014 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla obszaru położonego w obrębie Borszewice (Dz. U. W. Ł. poz. 4175 z dnia 26 listopada 2014 r.), Załącznik Nr 1 do Uchwały Nr LXI/580/14 Rady Miejskiej w Łasku z dnia 22 października 2014 r.; Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego dla obszaru położonego w Łasku Kolumnie, fragment obrębu 3; Uchwała Nr XXXIII/327/12 Rady Miejskiej w Łasku z dnia 19 grudnia 2012 r. w sprawie stwierdzenia zgodności projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla obszaru położonego w miejscowości Łask Kolumna ze Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Łask; Uchwała Nr XXXIII/328/12 Rady Miejskiej w Łasku z dnia 19 grudnia 2012 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla obszaru położonego w miejscowości Łask Kolumna, fragment obrębu 3 (Dz. U. W. Ł. poz. 507 z dnia 30 stycznia 2013r.), Załącznik Nr 1 do Uchwały Nr XXXIII/328/12 Rady Miejskiej w Łasku z dnia 19 grudnia 2012 r.; Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego dla obszaru położonego w miejscowościach Orchów i Wola Bałucka; Uchwała Nr XXXVIII/388/13 Rady Miejskiej w Łasku z dnia 15 maja 2013 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla obszarów położonych w miejscowościach Orchów i Wola Bałucka (Dz. U. W. Ł. poz. 3392 z dnia 25 czerwca 2013 r.), Załącznik Nr 1 do Uchwały Nr XXXVIII/388/13 Rady Miejskiej w Łasku z dnia 15 maja 2013 r.; Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego dla obszaru położonego w miejscowości Aleksandrówek; Uchwała Nr LVIII/562/14 Rady Miejskiej w Łasku z dnia 3 września 2014 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla obszaru położonego w miejscowości Aleksandrówek (D. U. W. Ł. poz. 3477 z dnia 6 października 2014 r.), Załącznik Nr 1 do Uchwały Nr LVIII/562/14 Rady Miejskiej w Łasku z dnia 3 września 2014 r.; Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego dla obszaru położonego w miejscowości Aleksandrówek złoże kruszywa naturalnego Uchwała Nr LII/504/14 Rady Miejskiej w Łasku z dnia 31 marca 2014 r. w sprawie miejscowego planu str. 28

zagospodarowania przestrzennego dla obszaru położonego w miejscowości Aleksandrówek (D. U. W. Ł. poz. 2006 z dnia 29 kwietnia 2014 r.), Załącznik Nr 1 do Uchwały Nr LII/504/14 Rady Miejskiej w Łasku z dnia 31 marca 2014r.; Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego dla obszaru położonego w miejscowości Anielin; Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego dla obszaru położonego w obrębie Okup Wielki; Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Łask - Uchwała Nr XVIII/137/08 Rady Miejskiej w Łasku z dnia 6 lutego 2008 r.; Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Łask - 2008 rok; Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Łask - Uchwała Nr XXIX/284/12 Rady Miejskiej w Łasku z dnia 21 września 2012 r. Uchwała Nr XXIX/284/12 Rady Miejskiej w Łasku z dnia 21 września 2012 r.; Zmiana studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Łask w zakresie działek nr ewid 616, 617 w miejscowości Orchów; Zmiana Nr 2 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Łask dla terenów położonych w miejscowościach Orchów i Wola Bałucka; Zmiana Nr 2 Studium została przyjęta Uchwałą Nr XXIX/284/12 Rady Miejskiej w Łasku z dnia 21 września 2012 r.; Zmiana Nr 3 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Łask dla terenu położonego w miejscowości Łask, fragment obrębu 13; Zmiana Nr 3 Studium została przyjęta Uchwałą Nr XXIX/284/12 Rady Miejskiej w Łasku z dnia 21 września 2012 r.; Zmiana Nr 4 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Łask dla terenu położonego w miejscowości Bałucz; Zmiana Nr 4 Studium została przyjęta Uchwałą Nr XXIX/284/12 Rady Miejskiej w Łasku z dnia 21 września 2012 r.; Zmiana Nr 6 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Łask dla terenu położonego w miejscowości Aleksandrówek; Zmiana Nr 6 Studium została przyjęta Uchwałą Nr L/481/14 Rady Miejskiej w Łasku z dnia 12 lutego 2014 r.; str. 29

Zmiana Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Łask. 4.7. Stan ekologiczny gminy - powietrze Stan jakości powietrza na terenie Gminy Łask zanalizowano na podstawie danych publikowanych przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Łodzi, w ramach monitoringu powietrza oraz Raportu o stanie środowiska w województwie łódzkim w 2014 r.. Ze względu na zidentyfikowane przekroczenia poziomów dopuszczalnych pyłu zawieszonego i poziomu docelowego benzo(a)pirenu zawartego w pyle zawieszonym PM10 oraz przekroczenie poziomu docelowego ozonu przyziemnego Gmina Łask została objęta programem ochrony powietrza oraz planem działań krótkoterminowych zmierzających do ich redukcji. Zaprezentowane w dalszej kolejności mapy wyznaczają zakres przekroczeń poszczególnych zanieczyszczeń w ujęciu przestrzennym. Rysunek 10. Obszary przekroczeń średniej rocznej wartości poziomu dopuszczalnego pyłu PM10 (źródło: Raport o stanie środowiska w województwie łódzkim w 2014 r., WIOŚ w Łodzi) Przeprowadzone w roku 2014 pomiary przez WIOŚ w Łodzi wykazują, że kumulacja przekroczeń pyłu zawieszonego PM10 objęła część miejską Gminy Łask, w szczególności obszar centralny Łasku. Podobną tendencję obserwuje się w przypadku przekroczeń średniej rocznej wartości poziomu pyłu PM2,5 oraz w nieznacznie szerszej skali, rocznej wartości poziomu docelowego bezo(a)pirenu w pyle PM10. Obszar zanieczyszczeń benzo(a)pirenem objął w szczególności str. 30

tereny przylegle do części miejskiej gminy, takie sołectwa, jak Wronowice, Wiewiórczyn, Łopatki, Gorczyn oraz Wola Łaska. Ponadto przekroczenia odnotowuje się w rejonie północno wschodnim Gminy (sołectwa Rembów, Karszew oraz Krzucz). Kolejne mapy prezentują zakres przestrzenny przekroczeń benzo(a)pirenu oraz pyłu zawieszonego PM2,5. Rysunek 11. Obszar przekroczeń średniej rocznej wartości poziomu docelowego benzo(a)pirenu w pyle PM10 (źródło: Raport o stanie środowiska w województwie łódzkim w 2014 r., WIOŚ w Łodzi) str. 31

Rysunek 12. Obszar przekroczeń średniej rocznej wartości poziomu dopuszczalnego pyłu PM2,5 (źródło: Raport o stanie środowiska w województwie łódzkim w 2014 r. WIOŚ w Łodzi) 4.8. System wodociągowy Sieć wodociągowa w Gminie Łask jest znacznie rozbudowana. Łącznie Gmina Łask i miasto Łask są zwodociągowane w 95%. W Gminie Łask jest 31 sołectw z tego 27 jest zwodociągowanych, co stanowi 82,6% całości. Łącznie w Gminie Łask wybudowano 237 km sieci wodociągowej, z czego 15,5 km to sieć magistralna, a 221,5 km stanowi sieć rozdzielcza. Liczba podłączeń do sieci wodociągowej według stanu na koniec 2015 r. dla gospodarstw domowych wniosła 5105 sztuk. Stan techniczny sieci wodociągowej określa się jako dobry. 4.9. System kanalizacyjny Aglomeracja Łask obejmuje tereny, na których budowa sieci kanalizacji sanitarnej jest ekonomicznie uzasadniona, czyli spełniony jest warunek osiągnięcia minimalnego wskaźnika koncentracji (120 os/km sieci). Z tego względu jej obszar nie pokrywa się z obszarem Gminy Łask. W skład aglomeracji wchodzą następujące miejscowości: Łask, Ostrów Osiedle, Ostrów, Orchów, Wiewiórczyn i Wola Łaska oraz miejscowość Przygoń należąca do Gminy Dobroń. W poniższej tabeli przedstawiono dane dotyczące sieci kanalizacji na obszarze aglomeracji. Stopień skanalizowania na dzień 31.12.2015 r. wynosi 94,94%. str. 32

Tabela 2. Sieć kanalizacji w Aglomeracji Łask wg stanu na dzień 31.12.2015 roku (źródło: lask.pl) długość sieci kanalizacyjnej sanitarnej w aglomeracji ogółem [km] w tym sieci grawitacyjnej [km] długość sieci kanalizacyjnej sanitarnej w aglomeracji ogółem [km] w tym sieci grawitacyjnej [km] długość sieci kanalizacyjnej sanitarnej w aglomeracji ogółem [km] w tym sieci grawitacyjnej [km] długość kanalizacji deszczowej w aglomeracji [km] 80,7 77,8 1,3 1,3 89,5 77,8 25,2 5. Aktualny stan i potrzeby energetyczne gminy Niniejszy rozdział charakteryzuje gminę w zakresie aktualnego stanu i potrzeb energetycznych w poszczególnych sektorach, są to kolejno: ciepłownictwo, elektroenergetyka oraz zaopatrzenie w gaz. Opis obejmuje zaspokajane potrzeby oraz poszczególnych dystrybutorów. 5.1. Stan zaopatrzenia w ciepło Źródłem zaopatrzenia w energię cieplną dla gminy Łask są: indywidualne systemy grzewcze zaspokajające potrzeby własne domu lub mieszkania; ciepło sieciowe dostarczane przez PEC Sp. z o.o. w Łasku. Przedsiębiorstwo energetyki Cieplnej w Łasku Sp. z o.o. posiada koncesję na wytwarzanie ciepła nr WCC/564/410/U/OT - 4/98/MM z dnia 12.11.1998 r. (z późn. zm.) oraz koncesję na przesyłanie i dystrybucję ciepła nr PCC/592/410/U/OT - 4/1998/MM z dnia 12.11.1998 r. (z późn. zm.). Zgodnie z wymaganiami zawartymi w Rozporządzeniu Ministra Gospodarki w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania systemów ciepłowniczych (Dz. U nr 16, poz. 92, z dnia 15 stycznia 2007r.) zamieszczamy informacje dotyczące struktury paliw pierwotnych zużywanych do wytwarzania ciepła sprzedawanego przez Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej Sp. z o.o. w Łasku w okresie grzewczym 2015. str. 33

Tabela 3. Struktura paliw pierwotnych zużywanych do wytwarzania ciepła sprzedawanego przez Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej sp. z o.o. w Łasku w 2015r. (źródło: PEC Sp. z o.o.) Lp. Źródło energii Udział procentowy [%] 1 Energia słoneczna 0,49 2 Węgiel kamienny 55,1 3 Olej opałowy 0,14 4 Gaz ziemny 44,27 Razem 100 Przedsiębiorstwo podaje również informacje o wpływie wytwarzania ciepła na środowisko w zakresie emisji. Tabela 4. Informacja o wpływie wytwarzania ciepła na środowisko w zakresie emisji dwutlenku węgla, dwutlenku siarki, tlenków azotu, pyłów i radioaktywnych odpadów dla paliw zużywanych do wytwarzania energii cieplnej sprzedanej przez Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej Sp. z o.o. w Łasku w 2015 r. (źródło: PEC Sp. z o.o.) Lp. Rodzaj paliwa Rodzaj zanieczyszczenia [Mg/rok] CO2 SO2 NOx Pyły Odpady radioaktywne 1 Energia słoneczna - - - - - 2 Węgiel kamienny 8 271,39 21,08 7,97 7,3-3 Gaz wysokometanowy 3 055,89 0,04 1,99 0,02-4 Olej opałowy 9,08 0,01 0,03 0,01 - Długość sieci ciepłowniczej niskich parametrów wynosi 12,1 km. Zakres średnic od DN 25 do DN 150. str. 34

CHARAKTERYSTYKA POSZCZEGÓLNYCH KOTŁOWNI NALEŻĄCYCH DO PRZEDSIĘBIORSTWA ENERGETYKI CIEPLNEJ SP. Z O.O. W ŁASKU. KOTŁOWNIA K2 UL. POLNA 1 Kotłownia pracuje przez cały rok. W sezonie grzewczym zasila w c.o. i c.w.u. odbiorców przyłączonych do kotłowni K2, natomiast poza sezonem grzewczym zasila w c.w.u. odbiorców z rejonu kotłowni K2 oraz dostarcza ciepło do kotłowni K9 i K10 na wytworzenie c.w.u. Długość sieci wynosi 3 136 m. Poniżej zestawiono tabele charakteryzujące Kotłownie K2 przy ul. Polnej 1 w Łasku. Tabela 5. Parametry techniczne Kotłowni K2 przy ul. Polnej 1 (źródło: PEC Sp. z o.o.) Kotłownia K2 Kocioł Moc zainstalowana [MW] Viessmann 1,12 Viessmann 1,12 Viessmann 0,895 Viessmann 0,895 Moc zamówiona przez odbiorców [MW] c.o. c.w.u. 3,261 0,307 Razem 3,568 Tabela 6. Zużycie paliw, Kotłownia K2 ul. Polna 1 (źródło: PEC Sp. z o.o.) Paliwo Zużycie paliw 2014 2015 gaz [m 3 ] 726 206,00 744 597,00 olej [l] 9 670,00 2 800,00 str. 35

Tabela 7. Zużycie (sprzedaż) ciepła [GJ/rok] dla poszczególnych grup odbiorców (źródło: PEC Sp. z o.o.) Grupa odbiorców Liczba odbiorców Zużycie (sprzedaż) ciepła [GJ/rok] Rok 2014 Rok 2015 c.o. c.w.u. c.o. c.w.u. Przemysł 0 - - - - Gospodarstwa domowe Użyteczność publiczna 20 10 157,00 2 013,65 10 684,00 2 029,53 9 3 051,50 554,93 3 175,50 556,29 Handel/usługi 11 1 948,00-2 023,00 - Pozostali 0 - - - - Łącznie 40 15 156,50 2 568,58 15 882,50 2 585,82 Rejon kotłowni K2 ul. Polna 1 obejmuje ulice: 1. Jana Pawła II/2, 2. Jana Pawła II/4, 3. Jana Pawła II/6, 4. Jana Pawła II/8, 5. Jana Pawła II/10, 6. Jana Pawła II/6a 7. Narutowicza 11, 8. Polna 9, 9. Narutowicza 11a, 10. 9 Maja 22, 11. Warszawska 12, 12. Polna 11, 13. Skłodowskiej 7, 14. Skłodowskiej 5, 15. Skłodowskiej 3, 16. Skłodowskiej 1, 17. Polna 7, 18. 9 Maja 46, 19. Polna 12, 20. Kościuszki 14, 21. Jana Pawła II/6b, 22. 9 Maja 12, 23. Narutowicza 5, 24. Narutowicza 7, 25. 9 Maja 32, 26. Polna 1, 27. 9 Maja 6, 28. 9 Maja 18, 29. Polna 3, 30. Kościuszki 22, 31. Kościuszki 20, 32. Południowa 1, 33. Jana Pawła II 12, 34. Jana Pawła II 16, 35. Południowa 3, 36. Polna 17, 37. Polna 19, 38. Kolegiata Łaska, 39. Skłodowskiej 2. str. 36

KOTŁOWNIA K3 UL. BATOREGO 11 Kotłownia pracuje przez cały rok. W sezonie grzewczym zasila c.o. i c.w.u. odbiorców przyłączonych do kotłowni K3, natomiast poza sezonem grzewczym zasila w c.w.u. odbiorców z rejonu kotłowni K3 i dostarcza ciepło do kotłowni K11 na wytworzenie c.w.u. Długość sieci wynosi 721 m. Poniżej zestawiono tabele charakteryzujące Kotłownie K3 przy ul. Batorego 11 w Łasku. Tabela 8. Parametry techniczne Kotłowni K3 przy ul. Batorego 11 (źródło: PEC Sp. z o.o.) Kotłownia Kocioł Moc zainstalowana [MW] Viessmann 0,575 Viessmann 0,575 Viessmann 0,405 K3 Moc zamówiona przez odbiorców [MW] c.o. c.w.u. 0,981 0,335 Razem 1,316 Tabela 9. Zużycie paliw, Kotłownia K3 ul. Batorego 11 (źródło: PEC Sp. z o.o.) Paliwo Zużycie paliw 2014 2015 gaz [m 3 ] 325 402,00 318 810,00 olej [l] 2 740,00 500,00 str. 37

Tabela 10. Zużycie (sprzedaż) ciepła [GJ/rok] dla poszczególnych grup odbiorców (źródło: PEC Sp. z o.o.) Grupa odbiorców Liczba odbiorców Zużycie (sprzedaż) ciepła [GJ/rok] Rok 2014 Rok 2015 c.o. c.w.u. c.o. c.w.u. Przemysł 0 - - - - Gospodarstwa domowe 4 2 699,00 2 278,50 2 752,00 2 134,08 Użyteczność publiczna 3 2 110,20 98,83 2 037,00 79,83 Handel/usługi 1 64,00-71,00 - Pozostali 0 - - - - Łącznie 8 4 873,20 2 377,33 4 860,00 2 213,91 Rejon kotłowni K3 przy ul. Batorego 11 obejmuje ulice: 1. Batorego 11, 2. Warszawska 30, 3. Warszawska 32, 4. Warszawska 34, 5. Warszawska 28, 6. Batorego 32, 7. Warszawska 38, 8. Berlinga 1. KOTŁOWNIA K8 UL. JODŁOWA 2 Kotłownia pracuje w sezonie grzewczym, zasila w c.o. i c.w.u. odbiorców z kotłowni K8 oraz przesyła ciepło do kotłowni K14 na wytworzenie c.o. i c.w.u. Poza sezonem grzewczym kotłownia otrzymuje ciepło na wytworzenie c.w.u. z kotłowni K14. Długość sieci wraz z siecią K14 wynosi 3 310 m. Poniżej zestawiono tabele charakteryzujące Kotłownie K8 przy ul. Jodłowej 2 w Łasku. str. 38

Tabela 11. Parametry techniczne Kotłowni K8 przy ul. Jodłowej 2 (źródło: PEC Sp. z o.o.) Kotłownia K8 Kocioł Moc zainstalowana [MW] KTM 700 0,7 KTM 700 0,7 KTM 700 0,7 KTM 700 0,7 Moc zamówiona przez odbiorców [MW] c.o. c.w.u. 1,868 0,939 Razem 2,806 Tabela 12. Zużycie paliw, Kotłownia K8 przy ul. Jodłowej 2 (źródło: PEC Sp. z o.o.) Paliwo Zużycie paliw 2014 2015 węgiel [Mg] 1 352,37 1 370,59 Tabela 13. Zużycie (sprzedaż) ciepła [GJ/rok] dla poszczególnych grup odbiorców (źródło: PEC Sp. z o.o.) Grupa odbiorców Liczba odbiorców Zużycie (sprzedaż) ciepła [GJ/rok] Rok 2014 Rok 2015 c.o. c.w.u. c.o. c.w.u. Przemysł 0 - - - - Gospodarstwa domowe Użyteczność publiczna 23 8 257,52 7 201,62 8 477,22 7 256,56 - - - - - Handel/usługi 2 117,58-103,94 Pozostali 0 - - - - Łącznie 25 8 375,10 7 201,62 8 581,16 7 256,56 str. 39

Rejon kotłowni K8 przy ul. Jodłowej 2 obejmuje ulice: 1. Jodłowa 2, 2. Jodłowa 4, 3. Jodłowa 6, 4. Jodłowa 3, 5. Jodłowa 5, 6. Jodłowa 7, 7. Dębowa 2, 8. Dębowa 4, 9. Jesionowa 1, 10. Jesionowa 2, 11. Jesionowa 3, 12. Jesionowa 5, 13. Dębowa 1, 14. Topolowa 4, 15. Topolowa 1, 16. Jarzębinowa 1, 17. Jarzębinowa 4, 18. Dębowa 6, 19. Dębowa 8, 20. Cisowa 2, 21. Cisowa 3, 22. Jesionowa 4, 23. Orzechowa 3, 24. Jarzębinowa 2. KOTŁOWNIA K9 UL. WRÓBLEWSKIEGO 5 Od września 2015 kotłownia ma charakter kotłowni szczytowej, pracuje tylko w momencie dużego zapotrzebowania na ciepło. W sezonie grzewczym kotłownia otrzymuje ciepło na wytworzenie c.o. i c.w.u. z kotłowni K10, poza sezonem grzewczym na wytworzenie c.w.u. kotłownia otrzymuje ciepło z kotłowni K2. Poniżej zestawiono tabele charakteryzujące Kotłownie K9 przy ul. Wróblewskiego 5. Tabela 14. Parametry techniczne Kotłowni K9 przy ul. Wróblewskiego 5 (źródło: PEC Sp. z o.o.) Kotłownia Kocioł Moc zainstalowana [MW] KTM 700 0,7 KTM 700 0,7 KMR 600 0,6 K9 Moc zamówiona przez odbiorców [MW] c.o. c.w.u. 1,143 0,318 Razem 1,461 str. 40

Tabela 15. Zużycie paliw, Kotłownia K9 przy ul. Wróblewskiego 5 (źródło: PEC Sp. z o.o.) Paliwo Zużycie paliw 2014 2015 węgiel [Mg] 1 044,50 564,43 Tabela 16. Zużycie (sprzedaż) ciepła [GJ/rok] dla poszczególnych grup odbiorców (źródło: PEC Sp. z o.o.) Grupa odbiorców Liczba odbiorców Zużycie (sprzedaż) ciepła [GJ/rok] Rok 2014 Rok 2015 c.o. c.w.u. c.o. c.w.u. Przemysł 0 - - - - Gospodarstwa domowe Użyteczność publiczna 10 7 067,00 2 200,22 7 274,00 1 992,36 1 761-755,5 - Handel/usługi 0 - - - - Pozostali 0 - - - - Łącznie 10 7 828,00 2 200,22 8 029,50 1 992,36 Rejon kotłowni K9/K10 przy ul. Wróblewskiego 5 / ul. Pułaskiego 1 obejmuje ulice: 1. Jana Pawła II/9, 2. Jana Pawła II/9a, 3. Jana Pawła II/3, 4. Jana Pawła II/5, 5. Jana Pawła II/11, 6. Wróblewskiego 5, 7. Wróblewskiego 3, 8. Jana Pawła II/13, 9. Jana Pawła II/15, 10. Jana Pawła II/17, 11. Jana Pawła II/19, 12. Pułaskiego 5, 13. Jana Pawła II/9b 14. Wróblewskiego 2, 15. Narutowicza 25, 16. Kosynierów 1, 17. Kosynierów 3, 18. Pułaskiego 3, 19. Jana Pawła II/14, 20. Jana Pawła II/1, 21. Jana Pawła II/21, 22. Wróblewskiego 4, 23. Kosynierów 2. KOTŁOWNIA K10 UL. PUŁASKIEGO 1 Kotłownia pracuje w sezonie grzewczym zasila w c.o. i c.w.u. odbiorców z kotłowni K10 oraz przesyła ciepło do kotłowni K9 na wytworzenie c.o. i c.w.u. Poza sezonem grzewczym kotłownia str. 41

otrzymuje ciepło na wytworzenie c.w.u. z kotłowni K2. Długość sieci wraz z siecią K9 wynosi 2 170 m. Poniżej zestawiono tabele charakteryzujące Kotłownie K10 przy ul. Pułaskiego 1. Tabela 17. Parametry techniczne Kotłowni K10 przy ul. Pułaskiego 1 (źródło: PEC Sp. z o.o.) Kotłownia K10 Kocioł Moc zainstalowana [MW] KTM 700 0,7 KTM 700 0,7 KTM 700 0,7 KTM 700 0,7 Moc zamówiona przez odbiorców [MW] c.o. c.w.u. 1,686 0,581 Razem 2,267 Tabela 18. Zużycie paliw, Kotłownia K10 przy ul. Pułaskiego 1 (źródło: PEC Sp. z o.o.) Paliwo Zużycie paliw 2014 2015 węgiel [Mg] 779,25 1 171,33 Tabela 19. Zużycie (sprzedaż) ciepła [GJ/rok] dla poszczególnych grup odbiorców (źródło: PEC Sp. z o.o.) Grupa odbiorców Liczba odbiorców Zużycie (sprzedaż) ciepła [GJ/rok] Rok 2014 Rok 2015 c.o. c.w.u. c.o. c.w.u. Przemysł 0 - - - - Gospodarstwa domowe Użyteczność publiczna 10 9 550,06 5 589,81 9 208,28 5 165,44 1 224 124,69 234 44,61 Handel/usługi 2 187,35 3,71 188,52 5,34 Pozostali 0 - - - - Łącznie 13 9 961,41 5 718,21 9 630,80 5 215,39 str. 42

Rejon kotłowni K9/K10 przy ul. Wróblewskiego 5 / ul. Pułaskiego 1 obejmuje ulice: 1. Jana Pawła II/9, 2. Jana Pawła II/9a, 3. Jana Pawła II/3, 4. Jana Pawła II/5, 5. Jana Pawła II/11, 6. Wróblewskiego 5, 7. Wróblewskiego 3, 8. Jana Pawła II/13, 9. Jana Pawła II/15, 10. Jana Pawła II/17, 11. Jana Pawła II/19, 12. Pułaskiego 5, 13. Jana Pawła II/9b 14. Wróblewskiego 2, 15. Narutowicza 25, 16. Kosynierów 1, 17. Kosynierów 3, 18. Pułaskiego 3, 19. Jana Pawła II/14, 20. Jana Pawła II/1, 21. Jana Pawła II/21, 22. Wróblewskiego 4, 23. Kosynierów 2. KOTŁOWNIA K11 UL. 9 MAJA 71 Kotłownia pracuje w sezonie grzewczym, zasila w c.o. i c.w.u. odbiorców z kotłowni K11. Poza sezonem grzewczym kotłownia otrzymuje ciepło na wytworzenie c.w.u. z kotłowni K3. Długość sieci wynosi 1 035 m. Poniżej zestawiono tabele charakteryzujące Kotłownie K11 przy ul. 9 Maja 71. Tabela 20. Parametry techniczne Kotłowni K11 przy ul. 9 Maja 71 (źródło: PEC Sp. z o.o.) Kotłownia K11 Kocioł Moc zainstalowana [MW] KTM 700 0,7 KTM 700 0,7 KTM 700 0,7 KTM 700 0,7 Moc zamówiona przez odbiorców [MW] c.o. c.w.u. 1,571 0,804 Razem 2,375 Tabela 21. Zużycie paliw, Kotłownia K11 przy ul. 9 Maja 71 (źródło: PEC Sp. z o.o.) Paliwo Zużycie paliw 2014 2015 węgiel [Mg] 1 109,00 1 029,36 str. 43

Tabela 22. Zużycie (sprzedaż) ciepła [GJ/rok] dla poszczególnych grup odbiorców (źródło: PEC Sp. z o.o.) Grupa odbiorców Liczba odbiorców Zużycie (sprzedaż) ciepła [GJ/rok] Rok 2014 Rok 2015 c.o. c.w.u. c.o. c.w.u. Przemysł 0 - - - - Gospodarstwa domowe Użyteczność publiczna 16 7 979,60 7 258,52 7 802,90 7 193,13 0 - - - - Handel/usługi 4 524,47-610,54 - Pozostali 0 - - - - Łącznie 20 8 504,07 7 258,52 8 413,44 7 193,13 Rejon kotłowni K11 ul. 9 Maja 71 obejmuje ulice: 1. 9 Maja 69, 2. 9 Maja 67, 3. 9 Maja 65, 4. 9 Maja 63, 5. Batorego 38, 6. Batorego 36, 7. Batorego 34, 8. 9 Maja 65, 9. 9 Maja 71, 10. 9 Maja 73, 11. 9 Maja 75, 12. Batorego 40, 13. Batorego 46, 14. Spółdzielcza 7, 15. Spółdzielcza 5, 16. Spółdzielcza 3, 17. Spółdzielcza 1, 18. Batorego 42, 19. 9 Maja 65a, 20. Spółdzielcza 1a, 21. Batorego 44. KOTŁOWNIA K12 UL. 1 MAJA 2 Kotłownia pracuje przez cały rok, zasila c.o. i c.w.u. odbiorców z kotłowni K12. Długość cieci wynosi 1 506 m. Poniżej zestawiono tabele charakteryzujące Kotłownie K12 przy ul. 1 Maja 2. Tabela 23. Parametry techniczne Kotłowni K12 przy ul. 1 Maja 2 (źródło: PEC Sp. z o.o.) Kotłownia K12 Kocioł Moc zainstalowana [MW] Ferroli 0,56 Ferroli 0,56 Ferroli 0,56 str. 44

Moc zamówiona przez odbiorców [MW] c.o. c.w.u. 1,232 0,406 Razem 1,638 Tabela 24. Zużycie paliw, Kotłownia K12 przy ul. 1 Maja 2 (źródło: PEC Sp. z o.o.) Paliwo Zużycie paliw 2014 2015 gaz [m 3 ] 297 638,00 313 746,00 olej [l] 12 300,00 500,00 Tabela 25. Zużycie (sprzedaż) ciepła [GJ/rok] dla poszczególnych grup odbiorców (źródło: PEC Sp. z o.o.) Grupa odbiorców Liczba odbiorców Zużycie (sprzedaż) ciepła [GJ/rok] Rok 2014 Rok 2015 c.o. c.w.u. c.o. c.w.u. Przemysł 0 - - - - Gospodarstwa domowe Użyteczność publiczna 21 5 321,00 3 456,32 5 599,00 3 195,85 0 - - - - Handel/usługi 1 104,00-121,00 - Pozostali 0 - - - - Łącznie 22 5 425,00 3 456,32 5 720,00 3 195,85 Rejon kotłowni K12 przy ul. 1 Maja 2 obejmuje ulice: 1. 1 Maja 2, 2. R. Bujnowskich 1, 3. R. Bujnowskich 2, 4. R. Bujnowskich 3, 5. R. Bujnowskich 4, 6. R. Bujnowskich 6, 7. Kononowicza 1, 8. Kononowicza 2, 9. Kononowicza 3, 10. Kononowicza 4, 11. Kononowicza 5, 12. Kononowicza 6, 13. Kononowicza 8, 14. Karpińskiego 1, 15. Karpińskiego 3, 16. Karpińskiego 5, 17. 1 Maja, 18. Mickiewicza 4a, str. 45

19. 1 Maja 1, 20. 1 Maja 3, 21. 1 Maja 5, 22. 1 Maja 7, 23. Narutowicza 30. KOTŁOWNIA K14 UL. ORZECHOWA 4 Kotłownia pracuje poza sezonem grzewczym, zasila w c.w.u. odbiorców z kotłowni K14 oraz przesyła ciepło do kotłowni K8 na wytworzenie c.w.u. W trakcie sezonu grzewczego kotłownia otrzymuje ciepło na wytworzenie c.o. i c.w.u. z kotłowni K8. W sezonie grzewczym kotłownia K14 pełni rolę kotłowni szczytowej. Poniżej zestawiono tabele charakteryzujące Kotłownie K14 przy ul. Orzechowej 4. Tabela 26. Parametry techniczne Kotłowni K14 przy ul. Orzechowej 4 (źródło: PEC Sp. z o.o.) Kotłownia Kocioł Moc zainstalowana [MW] Buderus 0,69 Moc zamówiona przez odbiorców [MW] K14 c.o. c.w.u. 0,44 0,173 Razem 0,613 Tabela 27. Zużycie paliw, Kotłownia K14 przy ul. Orzechowej 4 (źródło: PEC Sp. z o.o.) Paliwo Zużycie paliw 2014 2015 gaz [m 3 ] 128 491,00 112 406,00 olej [l] - 1 700,00 str. 46

Tabela 28. Zużycie (sprzedaż) ciepła [GJ/rok] dla poszczególnych grup odbiorców (źródło: PEC Sp. z o.o.) Grupa odbiorców Zużycie (sprzedaż) ciepła [GJ/rok] Liczba odbiorców Rok 2014 Rok 2015 c.o. c.w.u. c.o. c.w.u. Przemysł 0 - - - - Gospodarstwa domowe 14 1 783,74 1 708,04 1 826,16 1 566,37 Użyteczność publiczna 0 - - - - Handel/usługi 0 - - - - Pozostali 0 - - - - Łącznie 14 1 783,74 1 708,04 1 826,16 1 566,37 Rejon kotłowni K14 przy ul. Orzechowej 4 obejmuje ulice: 1. Orzechowa 2, 2. Orzechowa 4, 3. Orzechowa 6, 4. Jodłowa 9, 5. Cisowa 19, 6. Dębowa 14, 7. Cisowa 17, 8. Cisowa 25, 9. Cisowa 23, 10. Cisowa 11, 11. Cisowa 15, 12. Cisowa 21, 13. Cisowa 7, 14. Cisowa 5. KOTŁOWNIA K15 UL. SZKOLNA 1 Kotłownia eksploatowana przez Przedsiębiorstwo od lipca 2015 r. pracuje przez cały rok, zasila c.o. i c.w.u. odbiorców z kotłowni K15. Odbiorcy: basen, bloki wielorodzinne przygotowują c.o. i c.w.u. we własnych węzłach. Długość sieci wynosi 178 m. Poniżej zestawiono tabele charakteryzujące Kotłownie K15 przy ul. Szkolnej 1. str. 47

Tabela 29. Parametry techniczne Kotłowni K15 przy ul. Szkolnej 1 (źródło: PEC Sp. z o.o.) Kotłownia Kocioł Moc zainstalowana [MW] Viessmann 1,12 Viessmann 1,12 K15 Moc zamówiona przez odbiorców [MW] c.o. c.w.u. 0,798 0,112 Razem 0,91 Tabela 30. Zużycie paliw, Kotłownia K15 przy ul. Szkolnej 1 (źródło: PEC Sp. z o.o.) Paliwo Zużycie paliw 2014 2015 gaz [m 3 ] - 66 392,00 olej [l] - 0,00 Tabela 31. Zużycie (sprzedaż) ciepła [GJ/rok] dla poszczególnych grup odbiorców (źródło: PEC Sp. z o.o.) Grupa odbiorców Zużycie (sprzedaż) ciepła [GJ/rok] Liczba odbiorców Rok 2014 Rok 2015 c.o. c.w.u. c.o. c.w.u. Przemysł 0 - - - - Gospodarstwa domowe 2 - - 209,80 Użyteczność publiczna 0 - - 1937,8 Handel/usługi 2 - - - - Pozostali 0 - - - - Łącznie 4 - - 2147,60 Rejon kotłowni K15 przy ul. Szkolnej 1 obejmuje ulice: 1. Szkolna 2, 2. Szkolna 1, 3. Szkolna 8, 4. Szkolna 6. str. 48

5.1.1. Zapotrzebowanie i zużycie nośników energii cieplnej Strukturę wykorzystania nośników energii cieplnej w budynkach mieszkalnych przedstawia poniższy rysunek. Udział poszczególnych paliw w produkcji ciepła w budynkach mieszkalnych na terenie Gminy Łask został wyznaczony na podstawie badania ankietowego przeprowadzonego wśród mieszkańców na potrzeby wykonania Planu Gospodarki Niskoemisyjnej (PGN) oraz danych o sprzedaży ciepła przez PEC Sp. z o.o. w Łasku. STRUKTURA WYKORZYSTANIA NOŚNIKÓW ENERGII CIEPLNEJ olej opałowy 2,87% ciepło sieciowe 13,24% biomasa 0,67% gaz 0,61% węgiel 82,62% Rysunek 13. Struktura wykorzystania nośników energii cieplnej w budynkach mieszkalnych na terenie Gminy Łask (źródło: badanie ankietowe oraz dane udostępnione przez PEC Sp. z o.o. w Łasku) Poniższa tabela przedstawia zużycie poszczególnych nośników energii cieplnej w budynkach mieszkalnych. Mieszkańcy oprócz ciepła wytwarzanego w lokalnych kotłowniach, wykorzystują alternatywne nośniki ciepła we własnym zakresie. Przeprowadzona na potrzeby PGN ankietyzacja wskazała, że są to węgiel, gaz, biomasa oraz ciepło z sieci. str. 49

Tabela 32. Potrzeby cieplne zaspokajane z danego rodzaju paliwa - budynki mieszkalne (źródło: PEC Sp. z o.o. oraz ankietyzacja na potrzeby PGN) 2014 Struktura wykorzystania paliw [%] Potrzeby cieplne zaspokajane z danego rodzaju paliwa [GJ] ciepło sieciowe 13,24% 85 519,00 biomasa 0,67% 4 322,07 gaz 0,61% 3 939,01 węgiel 82,62% 533 701,80 olej opałowy 2,87% 18 512,12 SUMA 100,00% 645 994,00 Natomiast całkowite zużycie ciepła we wszystkich sektorach na terenie Gminy Łask prezentuje kolejna tabela. Tabela 33. Całkowite zużycie ciepła na terenie Gminy Łask (źródło: PEC Sp. z o.o. oraz ankietyzacja na potrzeby PGN) Grupa odbiorców Zużycie ciepła [GJ/rok] Przemysł - Gospodarstwa domowe 645 994,00 Użyteczność publiczna 6 541,00 Handel/usługi 2 336,00 Pozostali - RAZEM 654 871,00 str. 50

5.1.2. Ocena stanu istniejącego systemu zaopatrzenia w ciepło Na terenie gminy Łask funkcjonuje Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej Sp. z o.o. które zasila kotłownie na terenie gminy. Siec cieplna jest w dobrym stanie, jednakże zgodnie z planami przedsiębiorstwa planuje się jak i również zaleca przyłączanie kolejnych nieruchomości do sieci cieplnej i systematyczne jej rozbudowywanie i modernizowanie. Mieszkańcy wykorzystujący indywidualne źródła ciepła powinni stosować najlepszej jakości paliwo, w nowoczesnych piecach. Obecnie gmina prowadzi szereg działań, które powinny pozwolić osiągnąć zamierzony efekt. 5.2. Stan zaopatrzenia w energię elektryczną Dystrybutorem ciepła na terenie gminy Łask jest S.A. Oddział Łódź Teren, Rejon Energetyczny Sieradz. Sieć elektroenergetyczna miasta i gminy jest w całości własnością PGE Dystrybucja S. A. Oddział Łódź Teren. Decyzją z dnia 31 sierpnia 2010 roku znak DPE-4711-18(3)/19029/2010/MW Prezes Urzędu Regulacji Energetyki wyznaczył Spółkę Operatorem Systemu Dystrybucyjnego na obszarze działania określonym w koncesji na dystrybucję energii elektrycznej. swoim zasięgiem obejmuje obszar 122 433 km 2 (ok. 38% powierzchni kraju). Podstawowe zadania Operatora Systemu Dystrybucyjnego, nałożone przepisami Prawa Energetycznego to: - prowadzenie ruchu sieciowego w sieci dystrybucyjnej, - prowadzenie eksploatacji, konserwacji i remontów sieci dystrybucyjnej, - planowanie rozwoju sieci dystrybucyjnej, - zapewnienie rozbudowy sieci dystrybucyjnej, - współpraca z innymi operatorami systemów elektroenergetycznych lub - przedsiębiorstwami energetycznymi w zakresie określonym w Prawie energetycznym, - dysponowanie mocą określonych jednostek wytwórczych przyłączonych do sieci dystrybucyjnej, - bilansowanie systemu oraz zarządzanie ograniczeniami systemowymi; - dostarczanie użytkownikom sieci i operatorom innych systemów elektroenergetycznych określonych Prawem energetycznym informacji, str. 51

- umożliwienie realizacji umów sprzedaży energii elektrycznej przez odbiorców przyłączonych do sieci poprzez wypełnianie warunków określonych w Prawie energetycznym, - utrzymanie odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa pracy sieci dystrybucyjnej. 5.2.1. System zasilania gminy w energię elektryczną Na terenie Gminy Łask zlokalizowane są dwa GPZ-y: 1) 110/15 kv Łask 1, moc transformatora 25 MVA; 2) 110/15 kv Łask 2, moc transformatora 25 MVA. Długość sieci elektroenergetycznej WN wynosi 17 348 m. Długość sieci elektroenergetycznej SN: - Odcinki napowietrzne 145,8 km, - Odcinki kablowe 50,0 km. Długość sieci elektroenergetycznej nn: - Odcinki napowietrzne (bez przyłączy) 254,5 km - Odcinki kablowe (bez przyłączy) 114,0 km - Przyłącza 130 km Długość sieci elektroenergetycznej WN 17,1 km Poniższa tabela przedstawia wykaz stacji transformatorowych zlokalizowanych na terenie Gminy Łask. Numer Tabela 34. Wykaz stacji transformatorowych zlokalizowanych na terenie Gminy Łask (źródło: S.A. Oddział Łódź Teren) Nazwa stacji 15/0,4 kv Miejscowość Typ Moc Własność 3-2051 Orchów 3 Orchów Słupowa 63 3 - A312 Wiewiórczyn Radar 2 Wiewiórczyn Wnętrzowa Obcy 3 - A009 Łask 73 Łask Słupowa Obcy 3 - A018 Ostrów Ujęcie Wody A3 Ostrów Słupowa Obcy 3-2080 Sięganów 3 Sięganów Słupowa 100 str. 52

3 - A053 Wiewiórczyn Met - Top Wiewiórczyn Słupowa Obcy 3-1899 Bałucz 3 Bałucz Słupowa 63 3-0793 Stryje Księże Stryje Księże Słupowa 25 3-0794 Jabłonka Jabłonka Słupowa 30 3-0801 Stryje Paskowe 2 Stryje Paskowe Słupowa 40 3-0978 Rokitnica 3 Rokitnica Słupowa 100 3-0758 Wola Łaska 1 Wola Łaska Słupowa 100 3-2041 Borszewice Zak. 2 Borszewice Słupowa 63 Zakościelne 3-2040 Borszewice Zak. 1 Borszewice Słupowa 160 Zakościelne 3-2066 Rokitnica 7 Rokitnica Słupowa 63 3-2185 Bałucz 5 Bałucz Słupowa 100 3 - A347 Orchów 4 Profilex Orchów Słupowa Obcy 3 - A377 Teodory 6 Teodory Słupowa Obcy 3-0781 Wincentów 1 Wincentów Słupowa 30 3-1758 Łask 51 Łask Wieżowa 250 3-1810 Łask 55 Łask Wnętrzowa 400 3-1757 Łask 50 Łask Wieżowa 400 3-1806 Łask 54 Łask Wieżowa 400 3-9117 Łask 43 Łask Wieżowa Obcy 3-1831 Łask 56 Łask Wnętrzowa 250 3-1980 Łask 57 Łask Wnętrzowa 250 3-1895 Łask 53 Łask Wnętrzowa 500 3-0552 Łask 11 Łask Słupowa 30 3-1390 Łask 48 Łask Wieżowa 250 3-1545 Łask 46 Łask Wnętrzowa 630 3-1305 Łask 41 Łask Wieżowa 160 str. 53

3-1168 Łask 31 Łask Wnętrzowa 400 3-1169 Łask 10 Łask Wnętrzowa 160 3-9063 Łask 30 Łask Wnętrzowa 630 3 - A066 Łask 40 Łask Wnętrzowa Obcy 3 - A065 Łask 37 Łask Wnętrzowa Obcy 3-1443 Łask 38 Łask Wnętrzowa 250 3-0981 Łask 25 Łask Słupowa 100 3-0945 Łask 20 Łask Wieżowa 400 3-0064 Łask 13 Łask Wieżowa 400 3-0883 Łask 19 Łask Wnętrzowa 100 3-1451 Łask 39 Łask Wnętrzowa 250 3-1329 Łask 34 Łask Wieżowa 160 3-0372 Łask 2 Łask Wieżowa 315 3-1040 Łask 26 Łask Wieżowa 250 3-0812 Łask 1 Łask Wieżowa 250 3-1401 Łask 36 Łask Wnętrzowa 250 3-0689 Łask 3 Łask Wnętrzowa 400 3-1279 Łask 32 Łask Wieżowa 400 3-0385 Łask 6 Łask Słupowa 100 3-1628 Łask 49 Łask Wnętrzowa 250 3-0741 Łask 15 Łask Wieżowa 400 3-1124 Łask 29 Łask Wnętrzowa 250 3-0220 Łask 5 Łask Słupowa 250 3-1327 Łask 4 Łask Wnętrzowa 400 3-1564 Łask 47 Łask Wnętrzowa 400 3 - A221 Łask 59 Łask Słupowa Obcy 3-9064 Łask 33 Łask Wieżowa Obcy str. 54

3-9062 Łask 23 Łask Wieżowa Obcy 3-0795 Łask 17 Łask Wieżowa 100 3 - A060 Łask 21 Łask Słupowa Obcy 3-0139 Wiewiórczyn J.W Wiewiórczyn Wieżowa Obcy 3-0977 Rokitnica 2 Rokitnica Słupowa 40 3-0140 Zielęcice 1 Zielęcice Słupowa 63 3-1218 Kolumna 13 Kolumna Słupowa 100 3-1122 Orchów G.S. Orchów Słupowa 50 3-0704 Kolumna 6 Kolumna Wieżowa 400 3-1384 Gorczyn 2 Gorczyn Słupowa 63 3-0562 Remiszew Remiszew Słupowa 63 3-1936 Kolumna 22 Kolumna Wnętrzowa 250 3-0259 Kolumna 1 Kolumna Wieżowa 400 3-0808 Łask 27 Łask Słupowa 160 3 - A196 Łask 58 Łask Słupowa Obcy 3-2021 Łask 66 Łask Słupowa 63 3 - A282 Łask 67 Łask Wnętrzowa Obcy 3-0760 Ostrówek Ostrówek Słupowa 40 3-0084 Sięganów 1 Sięganów Słupowa 100 3-0979 Rokitnica 4 Rokitnica Słupowa 63 3-1972 Rokitnica 5 Rokitnica Słupowa 63 3 - A257 Łask 62 Łask Kontenerowa Obcy 3-2012 Łask 65 Łask Kontenerowa 500 3-9274 Łask 64 Łask Wnętrzowa 250 3-1180 Łask 28 Łask Wieżowa 160 3-0195 Łopatki 1 Łopatki Słupowa 100 3 - A194 Gorczyn 3 Gorczyn Słupowa Obcy 3-2036 Łask 68 Łask Kontenerowa 250 str. 55

3-2056 Rokitinica 6 Rokitnica Słupowa 250 3-2055 Łask 71 Łask Słupowa 100 3 - A298 Łask 70 Łask Wnętrzowa 3-1917 Łopatki 4 Łopatki Słupowa 40 3-2003 Łopatki Cegielnia Łopatki Słupowa 40 3-1395 Łopatki 2 Łopatki Słupowa 63 3-0980 Aleksandrówek Aleksandrówek Słupowa 40 3-0196 Gorczyn 1 Gorczyn Słupowa 30 3-0976 Rokitnica 1 Rokitnica Słupowa 63 3-0258 Kolumna 2 Kolumna Słupowa 160 3-0034 Borszewice Borszewice 63 Zakościelne 3 Zakościelne 3-1912 Bałucz Kol. 2 Bałucz Kol Słupowa 63 3-0328 Bałucz Kol. 1 Bałucz Kol Słupowa 63 3-1644 Bałucz Hydrofornia Bałucz Słupowa 160 3-0327 Bałucz 1 Bałucz Słupowa 75 3-2052 Borszewice Borszewice 63 Cmentarne 2 Cmentarne 3 - A201 Bałucz 2 Bałucz Słupowa Obcy 3-2157 Okup Mały 5 Okup Mały Słupowa 40 3-1906 Wola Łaska 2 Wola Łaska Słupowa 250 3 - A058 Gorczyn 6 BIO - TECH Gorczyn Wkomponow ana Obcy 3-0890 Teodory 1 Teodory Słupowa 40 3-1167 Teodory 2 Teodory Słupowa 63 3 - A024 Wymysłów 4 Stec Aleksandrówek Kontenerowa Obcy 3-0802 Stryje Paskowe 3 Stryje Paskowe Słupowa 40 3-1910 Wola Bułacka 1 Wola Bułacka Słupowa 100 3-0494 Okup Mały Okup Mały 63 Tuczarnia Tuczarnia str. 56

3-0613 Wola Bułacka 2 Wola Bułacka Słupowa 63 3-0093 Karszew S.O.G Karszew Wnętrzowa 400 3 - A271 Karszew Pieczarki Karszew Słupowa Obcy 3-0923 Rembów Rembów Słupowa 30 3-0787 Krzucz 2 Krzucz Słupowa 40 3-0786 Krzucz 1 Krzucz Słupowa 40 3 - A307 Karszew Pieczarki 2 Karszew Pieczarki Wkomponow ana Obcy 3-0309 Budy Stryjewskie 1 Budy Stryjewskie Słupowa 40 3-0800 Stryje Paskowe 1 Stryje Paskowe Słupowa 40 3-1904 Budy Stryjewskie 2 Budy Stryjewskie Słupowa 40 3-0899 Kolumna 10 Kolumna Słupowa 63 3-1675 Wiewiórczyn 5 Wiewiórczyn Słupowa 30 3-0705 Kolumna 7 Kolumna Słupowa 250 3-2168 Okup Wielki 2 Okup Wielki Słupowa 100 3 - A380 Wronowice 10 Wronowice Wnętrzowa Obcy 3-0881 Łask 9 Łask Wnętrzowa 400 3-2075 Kolumna 12 Kolumna Wnętrzowa 500 3-0745 Łask 16 Łask Wieżowa 400 3-1759 Łask 52 Łask Słupowa 400 3-2138 Ostrów 3 Ostrów Słupowa 100 3-1253 Borszewice P.K.P Borszewice Słupowa 100 3-0673 Borszewice Cmentarne Borszewice Cmentarne Słupowa 40 3-0792 Wola Stryjewska 2 Ptasica Słupowa 63 3-0791 Wola Stryjewska 1 Wola Stryjewska Słupowa 40 3-1662 Kopyść 3 Kopyść Słupowa 40 3-1911 Wola Bałucka 3 Wola Bułacka Słupowa 63 str. 57

3-0614 Kopyść 1 Kopyść Słupowa 63 3-1661 Kopyść 2 Kopyść Słupowa 63 3 - A335 Łask 79 Kaufland Łask Kontenerowa Obcy 3-1317 Kolumna 18 Kolumna Słupowa 250 3 - A228 Łask 60 Łask Słupowa Obcy 3-2121 Ostrów 2 Ostrów Słupowa 63 3-0003 Łask 7 Łask Wnętrzowa 650 3-0251 Łask 8 Łask Słupowa 250 3 - A363 Łask 80 Koreb Łask Słupowa Obcy 3-1999 Gorczyn 5 Gorczyn Słupowa 50 3-1013 Gorczyn Przetw. Gorczyn Słupowa 160 Ow. 3-1953 Gorczyn W.S.T.W. Gorczyn Wieżowa 63 3-1022 Wrzeszczewice Otr. Wrzeszczewice Słupowa 63 Zdrow. 3-0337 Wrzeszczewice Wrzeszczewice Słupowa 20 Nowe 1 Nowe 3-1357 Wrzeszczewice Wrzeszczewice Słupowa 25 Nowe 2 Nowe 3-0336 Wrzeszczewice 2 Wrzeszczewice Słupowa 40 3-1677 Wiewiórczyn 4 Wiewiórczyn Słupowa 63 3-0707 Wiewiórczyn 1 Wiewiórczyn Słupowa 50 3-1676 Wiewiórczyn 3 Wiewiórczyn Słupowa 160 3-1187 Wiewiórczyn 2 Wiewiórczyn Słupowa 63 3-1542 Łask 45 Łask Słupowa 400 3 - A277 Wronowice Pieczki Wronowice Słupowa Obcy 3-2117 Wronowice 9 Wronowice Słupowa 40 3 - A336 Anielin 5 Skanska Anielin Kontenerowa Obcy 3-0706 Kolumna 5 Kolumna Słupowa 75 3-1468 Kolumna 15 Kolumna Słupowa 100 3 - A112 Ostrów Z.Sz.R. Ostrów Słupowa 100 str. 58

3-1341 Okup Wielki Okup Wlepki Słupowa 160 3-1315 Kolumna 17 Kolumna Słupowa 100 3-0141 Okup Mały 1 Okup Mały Słupowa 63 3-1928 Okup Mały 4 Okup Mały Słupowa 40 3 - A174 Okup Mały 3 Okup Mały Słupowa Obcy 3-1015 Kolumna 8 Kolumna Słupowa 160 3-1894 Wincentów 2 Wincentów Słupowa 75 3-1012 Łask 14 Łask Wieżowa 250 3-1463 Okup Mały S.K.R. Okup Mały Słupowa 100 3-1248 Zielęcice 2 Zielęcice Słupowa 25 3-1280 Łask 12 Łask Wieżowa 160 3-1123 Orchów P.Z.G.S. Orchów Słupowa 400 3-1379 Łask 35 Łask Słupowa 63 3-1789 Okup Mały 2 Okup Mały Słupowa 63 3-2002 Łask 63 Łask Wnętrzowa 200 3-2046 Łask 69 Łask Słupowa 160 3-2067 Łask 72 Wola Łaska Kontenerowa 100 3-0577 Teodory 3 Teodory Słupowa 100 3-1260 Sięganów 2 Sięganów Słupowa 40 3-0242 Mauryca Mauryca Słupowa 40 3 - A208 Teodory 4 Teodory Wieżowa Obcy 3-9103 Gorczyn Przetw. Ow. 2 Gorczyn Wieżowa Obcy 3-1900 Bałucz 4 Bałucz Słupowa 63 3-1645 Bałucz Hydrofornia Bałucz Słupowa 100 Wiet 3-1916 Łopatki 3 Łopatki Słupowa 63 3-1467 Kolumna 14 Kolumna Słupowa 63 str. 59

3 - A195 Wiewiórczyn 6 Wiewiórczyn Słupowa Obcy 3-0572 Wydrzyn Wydrzyn Słupowa 40 3-1918 Podłaszcze Podłaszcze Słupowa 40 3-1328 Łask 42 Łask Wnętrzowa 160 3 - A337 Kolumna 25 Mykogen Łask Kontenerowa Obcy 3-1496 Kolumna 19 Kolumna Słupowa 400 3-0868 Teodory Sylikaty Teodory Wieżowa Obcy 3 - A236 Gorczyn 4 Gorczyn Wieżowa Obcy 3 - A114 Teodory Prefabrykaty Teodory Wieżowa Obcy 3 - A306 Ostrów AMAL Ostrów Słupowa Obcy 3 - A081 Ostrów Uj. Wody Ostrów Słupowa Obcy 3 - A095 Kolumna 24 Łask Kontenerowa Obcy 3-0592 Kolumna 4 Kolumna Słupowa 160 3 - A385 Sięganów 4 Sięganów Kontenerowa Obcy 3-2120 Łask 44 Łask Słupowa 250 3-0759 Zdżary Zdżary Słupowa 40 3 - A386 Sięganów 5 Sięganów Kontenerowa Obcy 3-0870 Ostrów Ostrów Słupowa 100 3-1925 Kolumna 21 Kolumna Słupowa 160 3-1469 Kolumna 16 Kolumna Słupowa 63 3-1619 Kolumna 20 Kolumna Słupowa 250 3-1330 Kolumna 9 Kolumna Słupowa 250 3-0785 Anielin 4 Anielin Słupowa 63 3-1991 Wronowice Wronowice Słupowa 20 Tuczarnia 3-0784 Anielin 3 Anielin Słupowa 30 3-0783 Anielin 2 Anielin Słupowa 30 3-0472 Anielin Stary Anielin Stary Słupowa 40 3-0782 Anierin 1 Anierin Słupowa 20 3-0092 Kraszew Kraszew Słupowa 40 str. 60

3 - A245 Orchów 2 Orchów Słupowa Obcy 3-1664 Orchów Orchów Słupowa 100 3 - A079 Orchów Klejarnia Orchów Słupowa Obcy 3-1247 Mikołajówek Mikołajówek Słupowa 40 3-1243 Bilew Kol. Bilew Kolonia Słupowa 25 3-1730 Wronowice 8 Wronowice Słupowa 100 3-1729 Wronowice 7 Wronowice Słupowa 63 3-1728 Wronowice 6 Wronowice Słupowa 40 3-0095 Wronowice 2 Wronowice Słupowa 50 3-1507 Wronowice 4 Wronowice Słupowa 40 3-0948 Wronowice 3 Wronowice Słupowa 25 3-0094 Wronowice 1 Wronowice Słupowa 100 3-1508 Wronowice 5 Wronowice Słupowa 25 3-1272 Wiewiórczyn Radar Wiewiórczyn Wieżowa 400 3-1360 Skrajnia Skrajnia Słupowa 30 3-1994 Kolumna 23 Kolumna Słupowa 100 3-2179 Mauryca J.W.10 Mauryca Kontenerowa 400 3-2181 Mauryca J.W.12 Mauryca Kontenerowa 630 3-1787 Wymysłów 2 Wymysłów Słupowa 400 Linie SN zasilając Gminę i Miasto Łask Linie SN zasilając Gminę Łask ze stacji zlokalizowanych poza terenem Gminy: Stacja 110/15 kv Zduńska Wola, Stacja 110/15 kv Szadek, Stacja 110/15 kv Kozuby, Stacja 110/15 kv Zelów. str. 61

Nazwa linii Dopuszczalne obciążenie trwałe [A] Tabela 35: Linie SN zasilające Gminę i Miasto Łask Aktualny stopień wykorzystania w szczycie [A] Ocena wykorzystania przepustowości linii [%] Zduńska Wola- Łask 170 65 38 Szadek-Lutomiersk 255 71 28 Kozuby - Łask 255 38 15 Zelów - Grzeszyn 145 zasilanie terenu RE Sieradz przez bramkę Jamborek ze stacji SLW RE Bełchatów; szacowane obciążenie po stronie Gminy Łask około 5A 3,5 Poniżej został przedstawiony wykaz linii SN zasilających Gminę Łask z Rejonowych Punktów Zasilania zlokalizowanych na jej terenie: Nazwa linii Tabela 36: Linie SN zasilające Gminę Łask z RPZ Dopuszczalne obciążenie trwałe [A] Aktualny stopień wykorzystania w szczycie [A] Ocena wykorzystania przepustowości linii [%] Łask 1 - Zduńska Wola 170 36 21 Łask 1 - Przemysł 145 36 25 Łask 1 - Zelów 145 70 48 Łask 1 - Betoniarnia 255 1 0,4 Łask 1 - InstalPlast 285 43 15 Łask 1 - PKP1 285 77 27 Łask 1 - PKP2 285 60 21 Łask 2 - Przylesie 255 87 34 Łask 2-9-go Maja 255 62 24 Łask 2 - Szpital 285 2 0,7 Łask 2 - Fabryka Mebli 285 10 3,5 Łask 2 - Wólczanka 145 31 21 Łask 2 - Przemysłowa 285 15 5 Łask 2 - Lutomiersk 170 125 73,5 Łask 2 - Pabianice 255 101 39,5 Łask 2 - JW. Mauryca 1 Łask 2 - JW. Mauryca 2 285 26 9 285 17 6 str. 62

Poniższa tabela zawiera informacje na temat długości linii SN zasilających Gminę i Miasto Łask na jej terenie. Tabela 37: Długości linii SN zasilających Gminę i Miasto Łask Linia SN Długość odcinków Długość odcinków Długość ciągów napowietrznych [km] kablowych [km] SN w km Łask I - Zduńska Wola 17,48 1,66 19,14 Łask I - Przemyśl 4,43 5,81 20,24 Łask II - Przylesie 13,4 8,24 21,64 Kozuby - Łask 3 1,76 4,76 Zduńska Wola - Łask 32,34 0,2 32,54 Łask I - Zelów 20,12 4,49 24,61 Zelów - Grzeszyn 1,48 1,35 2,82 Szadek - Lutomiersk 3,22 0 3,22 Łask II - 9-go Maja 2,1 7,4 9,49 Łask II - Szpital 0 1,01 1,01 Łask II - Fabryka Mebli 0 2,32 2,32 Łask II - Wólczanka 2,37 2,71 5,08 Łask II - Przemysłowa 0 0,63 0,63 Łask I - Bet 0,29 0,05 0,34 Łask II - Lutomiersk 31,26 4,13 35,39 Łask II -Pabianice 7,1 3,27 10,37 Łask I - InstalPlast 0 0,81 0,81 Łask II - JW. Mauryca 1 0 1,67 1,67 Łask II - Łask I Tor II 2,14 0,16 2,3 Łask II - Łask I Tor I 1,74 0,68 2,42 Łask I - PKP 2 3,36 0,89 4,24 Łask I - PKP 1 0 0,14 0,14 Łask II - JW. Maryca 2 0 0,18 0,18 5.2.2. Zapotrzebowanie i zużycie energii elektrycznej W 2014 roku sumaryczne zużycie energii wyniosło 89 614 806 kwh, natomiast w 2015 roku wzrosło do 93 490 352 kwh. Wraz z wzrostem zużycia energii, wrosła również liczba odbiorców. W 2014 wyniosła ona 14 975, w 2015 roku już 15 148. Największym zużyciem energii charakteryzuje się grupa taryfowa B, której odbiorcą są duże firmy. Natomiast największą ilościową grupą odbiorców charakteryzuje się grupa G gospodarstwa domowe. Sytuację zużycia energii elektrycznej na terenie Gminy Łask przedstawia poniższa tabela. str. 63

Tabela 38: Zużycie energii elektrycznej na terenie Gminy i Miasta Łask w 2014 oraz 2015 roku Grupa 2014 2015 taryfowa ilość zużycie ilość zużycie A 0 0 0 0 B 54 44983791 56 47200233 C 1369 21591207 1419 23 174 973 G 13552 23039808 13673 23115146 R 0 0 0 0 Razem 14975 89614806 15148 93490352 5.2.3. Ocena stanu istniejącego systemu zaopatrzenia w energię elektryczną Stan techniczny sieci SN i nn na terenie Gminy i Miasta Łask jest określany jako dobry. Zaspokaja on aktualne zapotrzebowanie przyłączonych odbiorców na terenie gminy w energię elektryczną. S.A. Oddział Łódź Teren Rejon Energetyczny Sieradz prowadzi na bieżąco prace eksploatacyjne w sieciach stanowiących własność Spółki, a zlokalizowanych na terenie Gminy, w celu utrzymania ich właściwego stanu technicznego oraz dostarczania przyłączonym odbiorcom energii elektrycznej o parametrach, zgodnych z obowiązującymi wymaganiami w tym zakresie. Sukcesywnie są też realizowane wszelkie prace inwestycyjne, zarówno po stronie sieci średniego, jak i niskiego napięcia, mające za zadanie wyeliminowanie wyeksploatowanych odcinków sieci oraz poprawę ich parametrów, w celu przyłączenia nowych odbiorców i umożliwienia zwiększenia zapotrzebowanej mocy dla odbiorców już przyłączonych. 5.3. Stan zaopatrzenia w paliwa gazowe Corocznie Polska zużywa ponad 13 mld m 3 gazu. Jedna trzecia pochodzi ze złóż krajowych, natomiast reszta z importu. Najwięcej kupowane jest od Gazpromu (za ponad 200 dol./1000 m 3 ). Drugim znaczącym dostawcą jest zarejestrowana w Szwajcarii Spółka RosUkrEnergo (kontrolowana przez Gazprom). Od niej kupowany jest gaz z Azji Środkowej, który jest nieznacznie tańszy od gazu rosyjskiego. Niespełna 6% gazu importowanego do Polski kupowane jest w Norwegii i Niemczech - po ponad 250 dol./1000 m 3. Śladowe ilości gazu pochodzą z Czech (zapewne jest to również gaz rosyjski) oraz Ukrainy (to z kolei najtańszy gaz, który dociera do Polski). Krajowy system gazowniczy, przed wejściem Polski do Unii Europejskiej, stanowił jednolity układ gazociągów i urządzeń technicznych służących do przesyłu gazu na terenie kraju i rozprowadzania str. 64

go do odbiorców. Po wejściu w struktury Unijne, zgodnie z dyrektywami unijnymi, dokonano rozdziału, w wyniku którego wyodrębniono: system przesyłowy i system dystrybucyjny. Obecnie najważniejsze funkcje i zadania związane z przesyłem i dystrybucją gazu ziemnego realizowane są z wykorzystaniem istniejącej infrastruktury technicznej, której elementami są: system gazociągów przesyłowych, system gazociągów dystrybucyjnych, gazociąg tranzytowy (włączony w sieć gazociągów europejskich), magazyny gazu. Obecny system przesyłowy powinien także zapewnić odbiorcy zaopatrywanie się w gaz od dowolnie wybranego dostawcy. Dla realizacji tych zadań system musi posiadać: dużą niezawodność działania, sieć gazociągów uwzględniającą kierunki dostaw gazu od dostawców oraz odpowiednie opomiarowanie umożliwiające bieżące bilansowanie gazu (na wejściach i wyjściach z systemu). Rysunek 14: Układ przestrzenny polskiej sieci gazowniczej (źródło: www.geoland.pl) str. 65

5.3.1. System zasilania gminy w paliwa gazowe Dystrybutorem gazu na terenie Gminy Łask jest Polska Spółka Gazownictwa Sp. z o.o. Oddział w Warszawie Zakład w Łodzi. System zasilania gminy w gaz składa się ze stacji redukcyjno pomiarowej wysokiego ciśnienia Łask Wronowice szt. 1. Dystrybucyjna sieć gazowa średniego ciśnienia wykonana z rur polietylenowych o maksymalnym ciśnieniu roboczym 0,4 MPa. Poniższe tabele charakteryzują czynne przyłącza gazowe oraz gazociągi bez czynnych przyłączy. Gmina Łask Tabela 39. Długość gazociągów bez czynnych przyłączy gazowych (źródło: PSG Sp. z o.o.) Ogółem Długość gazociągów bez czynnych przyłączy gazowych niskie (do 10 kpa włącznie) średnie (powyżej 10 kpa do 0,5 MPa włącznie) wg podziału ciśnienia w metrach, w liczbach całkowitych podwyższone średnie (powyżej 0,5 MPa do 1,6 MPa włącznie) wysokie (powyżej 1,6 MPa do 10 MPa włącznie) 2012 30 965-18 384-12 581 2013 31 525-18 944-12 581 2014 38 520-25 939-12 581 2015 39 538-26 957-12 581 Tabela 40. Czynne przyłącza gazowe [szt.] (źródło: PSG Sp. z o.o.) Czynne przyłącza gazowe wg podziału ciśnienia Gmina Łask Ogółem niskie (do 10 kpa włącznie) średnie (powyżej 10 kpa do 0,5 MPa włącznie) podwyższone średnie (powyżej 0,5 MPa do 1,6 MPa włącznie) wysokie (powyżej 1,6 MPa do 10 MPa włącznie) w sztukach 2012 175-175 - - 2013 200-200 - - 2014 259-259 - - 2015 309-309 - - str. 66

Tabela 41. Czynne przyłącza gazowe [m] (źródło: PSG Sp. z o.o.) Czynne przyłącza gazowe wg podziału ciśnienia Gmina Łask Ogółem niskie (do 10 kpa włącznie) średnie (powyżej 10 kpa do 0,5 Mpa włącznie) podwyższone średnie (powyżej 0,5 MPa do 1,6 MPa włącznie) wysokie (powyżej 1,6 MPa do 10 MPa włącznie) w metrach, liczbach całkowitych 2012 2 507-2 507 - - 2013 2 752-2 752 - - 2014 3 237-3 237 - - 2015 3 689-3 689 - - 5.3.2. Zaopatrzenie i zużycie paliw gazowych na terenie gminy W 2014 roku ogólne zużycie gazu na terenie gminy Łask wyniosło 29 052,94 GJ. Największe zużycie tego paliwa odnotowano przez użyteczność publiczną. Drugim pod kątem wykorzystania gazu sektorem były gospodarstwa domowe. Tabela 42. Zużycie paliw gazowych na terenie gminy Łask (źródło: PSG Sp. z o.o.) Sektor Zużycie gazu [m 3 ] Wartość opałowa [GJ/m 3 ] Zużycie gazu [GJ] Gospodarstwa domowe 367 500,00 0,03612 13 274,10 Użyteczność publiczna 392 609,00 0,03612 14 181,04 Usługi i handel 44 236,00 0,03612 1 597,80 SUMA 804 345,00-29 052,94 str. 67

Zużycie gazu [m 3 ] Usługi i handel Użyteczność publiczna Gospodarstwa domowe Rysunek 15. Zużycie gazu w [m 3 ] na terenie gminy (źródło: PSG Sp. z o.o.) 5.3.3. Ocena stanu istniejącego systemu zaopatrzenia w paliwa gazowe Jako główne zagrożenie dla infrastruktury systemu gazowniczego identyfikuje podejmowane w jej pobliżu inwestycje mogące potencjalnie uszkodzić istniejąca sieć, a co za tym idzie powodować okresowe przerwy w dostawie gazu. Podejmowane działania mogące wpłynąć na utrzymanie i podniesienie bezpieczeństwa są następujące: Uzgadnianie dokumentacji zewnętrznych inwestycji będących w kolizji z siecią gazową; Nadzór nad pracami w pobliżu sieci gazowej; Wykonywanie corocznych przeglądów sieci; Zapewnienie 24-godzinnego Pogotowia Gazowego; Prowadzenie monitoringu ciśnień na sieci. str. 68

III. Analizy, prognozy, propozycje do roku 2030 6. Prognoza zmian potrzeb energetycznych do 2030 r. Prognozuje się, że liczba ludności w gminie Łask będzie nieznacznie spadać. W 2020 roku liczba ludności w gminie będzie wynosić około 27 890 osób. Natomiast do 2030 roku prognozuje się kolejny spadek liczby mieszkańców nawet do 27 550 osób. Według danych Głównego Urzędu Statystycznego w gminie Łask znajduje się 10 956 mieszkań o łącznej powierzchni użytkowej 786 838 m 2. Dla porównania w 2000 roku ilość mieszkań na terenie gminy wyniosła 9 498. Prognozuje się, że do roku 2030 liczba mieszkań wzrośnie do 12 081. Ważną cechą rozwoju Łasku jest wzrost liczby przedsiębiorstw działających na terenie miejscowości. Od 2000 roku liczba ta wzrosła o ponad 400, względem roku 2014. Jednym z kluczowych czynników rozwoju gospodarczego gminy jest jej potencjał wynikający z dobrej lokalizacji gminy oraz malowniczych terenów. Na przestrzeni kolejnych lat można także spodziewać się zmian cen energii elektrycznej. Przewiduje się istotny wzrost cen energii elektrycznej i ciepła sieciowego spowodowany wzrostem wymagań ekologicznych, zwłaszcza opłat za uprawnienia do emisji CO2 i wzrostem cen nośników energii pierwotnej. Prognozuje się do 2030 roku ogólny wzrost zużycia energii elektrycznej, który spowodowany będzie przede wszystkim wzrostem zużycia energii elektrycznej przez obecnych mieszkańców korzystających z większej ilości odbiorników energii elektrycznej. Na potrzeby niniejszego opracowania przyjęto scenariusze rozwojowe gminy Łask indywidualnie dla poszczególnych sektorów w zakresie potrzeb energetycznych możliwie uwzględniających prognozowany rozwój gminy. 6.1. Prognoza zapotrzebowania w ciepło W prognozie do 2030 r. wykorzystano dane na temat prognozy ogólnej powierzchni użytkowej mieszkań [m 2 ] w 2030 r. przyjmując jednocześnie, że struktura zużycia paliw na cele grzewcze nie zmieni się znacząco do 2030 r. oraz że zapotrzebowanie na energię cieplną na 1 m 2 (GUS) również nie zmieni się w okresie prognozy. W prognozie przyjęto trzy warianty. W wariancie I stabilizacja założono, że rozwój w sektorze mieszkalnictwa będzie nieznacznie wzrastał od 2014 r. Przyjęto umiarkowany wzrost na poziomie 0,2% rocznie. W wariancie II rozwój przyjęto, że łączna powierzchnia użytkowa i liczba mieszkań na terenie gminy będzie wzrastała równie dynamicznie. Przyjęto zatem wzrost o 0,62% rocznie. str. 69

Wariant III skok zakłada natomiast wysoki wzrost zużycia energii cieplnej o 1,5% rocznie. Powyższe założenia zestawiono w poniższej tabeli, przyjmując, że zapotrzebowanie na energię cieplną na 1 m 2 nie zmieni się w okresie prognozy. Tabela 43: Prognoza zapotrzebowania na energię cieplną do roku 2030 (źródło: opracowanie CDE) Rok Stabilizacja Rozwój Skok 2014 654 871,00 654 871,00 654 871,00 2015 656 180,74 658 931,20 664 694,07 2016 657 493,10 663 016,57 674 664,48 2017 658 808,09 667 127,28 684 784,44 2018 660 125,71 671 263,47 695 056,21 2019 661 445,96 675 425,30 705 482,05 2020 662 768,85 679 612,94 716 064,28 2021 664 094,39 683 826,54 726 805,25 2022 665 422,58 688 066,26 737 707,33 2023 666 753,42 692 332,27 748 772,94 2024 668 086,93 696 624,73 760 004,53 2025 669 423,10 700 943,80 771 404,60 2026 670 761,95 705 289,66 782 975,67 2027 672 103,47 709 662,45 794 720,30 2028 673 447,68 714 062,36 806 641,11 2029 674 794,57 718 489,55 818 740,72 2030 676 144,16 722 944,18 831 021,83 Poniższy rysunek przedstawia zestawienie wariantów prognozowych dla zapotrzebowania na energię cieplną w gminie Łask w okresie od roku 2014 do prognozowanego roku 2030. str. 70

900 000,00 800 000,00 700 000,00 600 000,00 500 000,00 400 000,00 300 000,00 200 000,00 100 000,00 PROGNOZA ZAPOTRZEBOWANIA NA ENERGIĘ CIEPLNĄ DO 2030 R. - 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030 Stabilizacja Rozwój Skok Rysunek 16: Prognoza zapotrzebowania na energię cieplną [GJ] do 2030 r. (źródło: opracowanie CDE) 6.2. Prognoza zapotrzebowania w energię elektryczną Na potrzeby prognozy zmian zapotrzebowania na energię elektryczną gminy Łask przyjęto następujące scenariusze: 1) Polityka energetyczna: uwzględnia wzrost energii elektrycznej przyjęty w dokumencie Polityka energetyczna Polski do roku 2030. Prognozuje się średni wzrost zapotrzebowania na energię elektryczną o 2,68% rocznie. 2) Business-as-Usual (BAU): zakłada rozwój gospodarki w sposób naturalny. Prognozuje się średni wzrost zapotrzebowania na energię elektryczną o 1,58% rocznie. 3) Energy Efficiency (EE): zakłada, że zostaną podjęte działania na rzecz poprawy efektywności energetycznej (szybkie wdrożenie ustawy o efektywności energetycznej oraz jej rozszerzenia na podmioty sektora publicznego). Prognozuje się średni wzrost zapotrzebowania na energię elektryczną o 1,12% rocznie. str. 71

Rok 4) Stagnacja: uwzględnia ograniczenia działalności gospodarczej na skutek bardzo wysokich cen energii elektrycznej. Prognozuje się średni wzrost zapotrzebowania na energię elektryczną o 0,53% rocznie. Tabela 44. Prognoza zużycia energii elektrycznej do 2030 r. z podziałem na poszczególne scenariusze Ogólne zużycie energii elektrycznej [MWh] Scenariusz "Polityka energetyczna" Scenariusz "Business-as- Usual" Scenariusz "Energy Efficiency" Scenariusz "Stagnacja" 2014 89614,806 2015 93490,352 92016,48 91030,72 90618,49 90089,76 2016 95995,89 94967,50 94537,44 93985,85 2017 98568,58 96467,99 95596,26 94483,98 2018 101210,22 97992,18 96666,94 94984,74 2019 103922,66 99540,46 97749,61 95488,16 2020 106707,78 101113,20 98844,41 95994,25 2021 109567,55 102710,78 99951,46 96503,02 2022 112503,96 104333,61 101070,92 97014,48 2023 115519,07 105982,09 102202,91 97528,66 2024 118614,98 107656,60 103347,59 98045,56 2025 121793,86 109357,58 104505,08 98565,20 2026 125057,94 111085,43 105675,54 99087,60 2027 128409,49 112840,58 106859,10 99612,76 2028 131850,86 114623,46 108055,93 100140,71 2029 135384,47 116434,51 109266,15 100671,46 2030 139012,77 118274,17 110489,93 101205,01 (źródło: opracowanie CDE) Według powyższych prognoz największe zużycie energii elektrycznej nastąpi w scenariuszu zgodnym z Polityką energetyczną do 2030 r.. Natomiast najniższe zużycie w scenariuszu stagnacja, który uwzględnia ograniczenia działalności gospodarczej na skutek bardzo wysokich cen energii elektrycznej (źródło: Jak osiągnąć bezpieczeństwo energetyczne UE racjonalizując wysokość nakładów inwestycyjnych, kosztów społecznych i środowiskowych?, Prof. Władysław Mielczarski - Politechnika Łódzka, European Energy Institute, Centrum Informacji o Rynku Energii.). str. 72

160000 Prognoza zużycia energii elektrycznej [MWh] do 2030 r. 140000 120000 100000 80000 60000 40000 20000 0 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 Ogólne zużycie energii elektrycznej [MWh] Scenariusz "Polityka energetyczna" Scenariusz "Business-as-Usual" Scenariusz "Energy Efficiency" Scenariusz "Stagnacja" Rysunek 17: Prognoza zużycia energii elektrycznej do 2030 r. z podziałem na poszczególne scenariusze (źródło: opracowanie CDE) 6.3. Prognoza zapotrzebowania w paliwa gazowe Prognoza zużycia gazu została przeprowadzona w oparciu o Politykę energetyczną Polski do 2030 roku stanowiącą załącznik do uchwały nr 202/2009 Rady Ministrów z dnia 10 listopada 2009 r. W części opracowania zatytułowanej Prognoza zapotrzebowania na paliwa i energię do roku 2030 oszacowano średnioroczny wzrost zapotrzebowania na paliwa gazowe w latach 2010-2020 na 1,57% rocznie, natomiast w latach 2020-2030 na 1,51%. str. 73

Tabela 45: Prognoza zużycia paliwa gazowego w Gminie Łask do 2030 roku Rok Prognoza do roku 2030 Faktyczne zużycie gazu [GJ] Prognozowane zużycie gazu ogółem [GJ] 2014 29 052,94-2015 29 509,07 2016 29 972,37 2017 30 442,93 2018 30 920,89 2019 31 406,34 2020 31 899,42 2021 32 381,10 2022 32 870,06 2023 33 366,40 2024 33 870,23 2025 34 381,67 2026 34 900,83 2027 35 427,84 2028 35 962,80 2029 36 505,83 2030 37 057,07 (źródło: opracowanie CDE) PROGNOZA ZUŻYCIA GAZU [GJ] DO ROKU 2030 40000,00 35000,00 30000,00 25000,00 20000,00 15000,00 10000,00 5000,00 0,00 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030 Rysunek 18: Prognoza zużycia paliwa gazowego [GJ] do roku 2030 str. 74

7. Planowane inwestycje infrastruktury energetycznej Niniejszy rozdział zawiera zbiorcze zestawienie inwestycji mających na celu rozwój przedsiębiorstw energetycznych w granicach administracyjnych gminy Łask. Zestawienie obejmuje planowany zasięg modernizacji oraz budowy nowej infrastruktury sieci elektroenergetycznej, ciepłowniczej oraz gazowniczej gminy, będącej w posiadaniu przez poszczególnych operatorów. 7.1. Sektor ciepłownictwa Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej w Łasku poza bieżąca konserwacją i obsługą sieci, planuje przeprowadzenie działań modernizacyjnych takich jak: - Rozbudowa sieci cieplnej oraz budowa przyłączy do budynków wielorodzinnych na osiedlu Przylesie (rejon ulic Szkolnej, Jodłowej, Bohaterów Września) w latach 2014 2020; - Wymiana tradycyjnej sieci cieplnej na preizolowaną w latach 2016-2020. Przeprowadzono natomiast działania polegające na: - Modernizacji kotłowni na gazowe źródło kogeneracyjne; - Zaprojektowaniu oraz montażu na budynkach wielorodzinnych instalacji solarnej do przygotowania c.w.u. W zakresie poprawy efektywności energetycznej indywidualnych źródeł ciepła Gmina Łask opracowała Plan Gospodarki Niskoemisyjnej, który określa działania w zakresie modernizacji istniejących źródeł ciepła wraz z oceną efektów uzyskanych w wyniku realizacji poszczególnych zadań modernizacyjnych. Poniższa tabela przedstawia wybrane działania zmierzające do efektywnej gospodarki energią cieplną na terenie Gminy Łask wraz z efektem jaki Gmina zamierza osiągnąć. str. 75

L.p. Nazwa działania Adresat działania Jednostka odpowiedzialna Okres realizacji Szacunkowy koszt zadania Efekt ekologiczny - redukcja zużycia energii MWh Efekt ekologiczny - wzrost wykorzystania z OZE Efekt ekologiczny - redukcja emisji CO2 Wskaźnik monitorowania 1 Program termomodernizacji obiektów użyteczności publicznej na terenie gminy Łask Gmina Łask Wydział Rozwoju 2016-2019 8 028 380,00 zł 1396,21-339,85 Liczba budynków poddanych termomodernizacji [szt./rok]; zużycie energii cieplnej przed termomodernizacją i po termomodernizacji [MWh/ GJ] 2 Wymiana źródeł ciepła w obiektach użyteczności publicznej Gmina Łask Wydział Rozwoju 2014-2017 1 195 000,00 zł 918,05-286,96 Liczba budynków, w których wymieniono źródło ciepła [szt./rok] 3 Budowa instalacji do pozyskiwania biogazu na terenie oczyszczalni ścieków w Łasku, ul. Kilińskiego 102a Gmina Łask Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji 2017-2020 3 700 000,00 zł - 3037,30 297,65 Ilość wyprodukowanego biogazu [m 3 /rok]; 4 Wymiana źródeł ciepła w obiektach usługowohandlowych Przedsiębiorstwa/ duże gospodarstwa rolne Urząd Miejski w Łasku 2015-2020 500 000,00 zł 153,52-463,26 Liczba wymienionych źródeł ciepła [szt./rok] str. 76

5 Ograniczanie niskiej emisji z budynków mieszkalnych - wymiana źródeł ciepła Mieszkańcy Gminy Łask/ Zakład Gospodarki Mieszkaniowej w Łasku/ Łaska Spółdzielnia Mieszkaniowa Zakład Gospodarki Mieszkaniowej w Łasku/ Łaska Spółdzielnia Mieszkaniowa 2016-2020 2 000 000,00 zł 3118,75-1103,38 Liczba wymienionych źródeł ciepła [szt./rok] 6 Termomodernizacja budynków mieszkalnych Mieszkańcy Gminy Łask/ Zakład Gospodarki Mieszkaniowej w Łasku/ Łaska Spółdzielnia Mieszkaniowa Zakład Gospodarki Mieszkaniowej w Łasku/ Łaska Spółdzielnia Mieszkaniowa 2016-2020 5 000 000,00 zł 545,37-192,95 Liczba budynków poddanych termomodernizacji [szt./rok] 7 Rozwój rozproszonych źródeł energii mikroinstalacje Mieszkańcy Gminy Łask/ Zakład Gospodarki Mieszkaniowej w Łasku/ Łaska Spółdzielnia Mieszkaniowa Wydział Rozwoju 2016-2020 10 400 000,00 zł - 1300,00 1055,60 Liczba nowopowstałych mikroinstalacji [szt./rok];moc nowopowstałych instalacji OZE [kw] 8 Rozwój rozproszonych źródeł energii kolektory słoneczne Mieszkańcy Gminy Łask/ Zakład Gospodarki Mieszkaniowej w Łasku/ Łaska Spółdzielnia Mieszkaniowa Łaska Spółdzielnia Mieszkaniowa 2016-2020 6 411 121,00 zł - 3047,00 1078,00 Liczba nowopowstałych instalacji [szt./rok];moc nowopowstałych instalacji OZE [kw] str. 77

7.2. Sektor elektroenergetyczny Plan rozwoju S.A. Oddział Łódź Teren w latach 2017-2022 w zakresie zaspokojenia obcego i przyszłego zapotrzebowania na energię elektryczną przewiduje na terenie Gminy i Miasta Łask następujące inwestycje: 1. Przyłączenie do sieci elektroenergetycznej nowych odbiorców IV i V grupy przyłączeniowej o łącznej mocy 9000 kw. W celu przyłączenia tych odbiorców planowana jest rozbudowa siecie elektroenergetycznej obejmująca: Budowę czterech stacji transformatorowych 15/0,4 kv, Budowę 1 km linii średniego napięcia 15 kv, Budowę 14 km linii kablowych niskiego napięcia 0,4 kv, Budowę 700 przyłączy o długości łącznej około 18 km. 2. Modernizację napowietrznej linii 110 kv Łask 2 Pabianice. 3. Modernizację napowietrznej linii 110 kv Łask 1 Zduńska Wola. 4. Modernizację napowietrznej linii 15 kv Łask 1 Zelów na odcinku 1,6 km. 5. Modernizacje sieci elektroenergetycznej SN i nn w miejscowości Wrzeszczewice w zakresie budowy stacji transformatorowej 15/0,4 kv, linii SN o długości 0,35 km oraz linii nn o długości 3,3 km. 6. Modernizację sieci elektroenergetycznej SN w ulicach Żeromskiego i Mickiewicza w miejscowości Łask w zakresie budowy linii SN o długości 2,5 km. 7. Modernizację sieci elektroenergetycznej SN w miejscowości Gorczyn w zakresie budowy linii SN o długości 10,5 km. 8. Modernizację sieci elektroenergetycznej SN i nn w miejscowości Wydrzyn w zakresie budowy stacji transformatorowej 15/0,4 kv, linii SN o długości 0,7 km oraz linii nn o długości 2,2 km. 9. Modernizację sieci elektroenergetycznej SN i nn w miejscowości Sięganów w zakresie budowy sieci transformatorowej 15/0,4 kv, linii SN o długości 0,2 km oraz linii nn o długości 2,1 km. 10. Modernizację sieci elektroenergetycznej SN i nn przy ulicy Kilińskiego w miejscowości Łask w zakresie budowy stacji transformatorowej 15/0,4 kv, linii SN o długości 0,1 km oraz linii nn o długości 1,2 km. str. 78

11. Modernizację sieci elektroenergetycznej SN i nn w miejscowości Ostrów w zakresie budowy stacji transformatorowej 15/0,4 kv, linii SN o długości 0,06 km oraz linii nn o długości 0,26 km. 12. Modernizację sieci elektroenergetycznej SN i nn w miejscowości Okup Wielki w zakresie budowy stacji transformatorowej 15/0,4 kv, linii SN o długości 1,1 km oraz linii nn o długości 2,25 km. 13. Modernizację sieci elektroenergetycznej SN i nn w miejscowości Wola Łaska w zakresie budowy stacji transformatorowej 15/0,4 kv, linii SN o długości 0,21 km oraz linii nn o długości 0,82 km. 14. Modernizację sieci elektroenergetycznej SN i nn w miejscowości Aleksandrówek w zakresie budowy stacji transformatorowej 15/0,4 kv, linii SN o długości 0,25 km oraz linii nn o długości 2,3 km. 15. Modernizację sieci elektroenergetycznej SN i nn przy ul. 9-go Maja w miejscowości Łask w zakresie budowy stacji transformatorowej 15/0,4 kv, linii SN o długości 0,7 km oraz linii nn o długości 0,2 km. 16. Modernizację sieci elektroenergetycznej SN w miejscowości Remiszew w zakresie budowy linii SN o długości 5 km. Natomiast prace modernizacyjne wykonane w gminie Łask w poprzednich latach prezentują się następująco: 2015 r. Modernizacja stacji wnętrzowych 15/0,4 kv Łask 2, Łask 20, Łask 41, Łask 42. Wymiana awaryjnego kabla w Łasku, ul. Lutomierska. Telemechanizacja sieci terenowej w miejscowości Gorczyn, Wronowice, Okup Mały i Krzucz. Modernizacja stacji 15/0,4 i linii nn Wola Stryjewska 1 i 2. Wymiana awaryjnego kabla w Łasku od stacji Łask 17 do Łask 65. Rozbudowa sieci SN i nn w Orchowie. 2014 r. Wymiana przyłączy nn na izolowane i wyniesienie układów pomiarowych w budynkach wielorodzinnych w Łasku, ul. Armii Ludowej 2, Toruńska 9, Wojska Polskiego 9. str. 79

Modernizacja stacji 15/0,4 kv w Ostrówku. Modernizacja sieci SN i nn w Łasku Kolumnie, ul. Armii Ludowej. Modernizacja stacji 15/0,4 Kolumna 1. Modernizacja stacji 15/0,4 Rokitnica 4. Modernizacja stacji 15/0,4 Stryje Księże. Modernizacja stacji 15/0,4 Anielin Stary. Modernizacja stacji 15/0,4 Krzucz. Modernizacja stacji 15/0,4 Stryje Paskowe 1, 2, 3. 2013 r. Modernizacja stacji i linii SN w Orchowie. Modernizacja stacji i linii nn w Kolumnie ze stacji Kolumna 8. Wymiana awaryjnego kabla w Łasku, ul. Batorego. Modernizacja sieci SN w Łasku, ul. Narutowicza. Przebudowa linii nn w związku z budową drogi S8 w miejscowości Gorczyn. Przebudowa linii nn w związku z budową drogi S8 w miejscowości Sięganów. Przebudowa linii nn w związku z budową drogi S8 w miejscowości Niecenia. Przebudowa linii SN w związku z budową drogi S8 w miejscowości Mauryca. Przebudowa linii SN w związku z budową drogi S8 w miejscowości Sięganów. 7.3. Sektor paliw gazowych Z danych pozyskanych od Polskiej Spółki Gazownictwa Sp. z o.o. Oddział w Warszawie Zakład w Łodzi wynika, że w najbliższym czasie będą realizowane nowe sieci gazowe w rejonie ulic: Wiosenna, Andersa, Polna, Przemysłowa, Batorego, Spółdzielcza i 9-go Maja oraz gazociąg wzdłuż torów kolejowych do Zelowa. Modernizacji sieci nie przewiduje się. 8. Aktualny i prognozowany poziom cen nośników paliw i energii Szczególnie istotne znaczenie w próbie pogodzenia celów gospodarczych, energetycznych i środowiskowych kraju odgrywa świadomość dynamicznego rozwoju energetycznego. Powiązania jakie zachodzą pomiędzy rozwojem gospodarczym, zapotrzebowaniem na energię, a emisją CO2, wymagają właściwego połączenia strategii z technologią. Raport World Energy Outlook 2013 podkreśla, że rynek konsumpcji energii systematycznie przesuwa się w kierunku str. 80

wschodzących gospodarek, w tym w szczególności Chin, Indii i krajów Bliskiego Wschodu. Dlatego też rozwój tych regionów opisano dodatkowo w specjalnym raporcie WEO-2013 Southeast Asia Energy Outlook. Raport ten prognozuje, że Chiny niebawem zostaną największym importerem ropy naftowej na świecie, zaś Indie po 2020 roku osiągną status największego importera węgla. Ważne jest zatem, aby szczególną uwagę kierować na powiązania pomiędzy energią, a szeroko rozumianą gospodarką. Wynika to z regionalnych różnic w cenach gazu i energii elektrycznej, a także rosnących kosztów importu energii oraz wysokich cen ropy naftowej. Ponadto według prognoz WEO sektor energii, który jest odpowiedzialny za dwie trzecie globalnej emisji gazów cieplarnianych, będzie kluczowym także dla osiągnięcia celów klimatycznych. W związku z powyższym prowadzone są działania i debaty, które mają doprowadzić do ograniczenia wzrostu emisji CO2 z sektora energetycznego. Mimo to, według ostatnich prognoz WEO do roku 2035 zakłada się wzrost emisji z sektora energetyki o 20%. Poziom cen ropy naftowej jest stosunkowo podobny na całym świecie, natomiast ceny innych paliw różnią się znacząco między regionami. Ponieważ różnice w cenach nośników energii wpływają znacząco na decyzje inwestycyjne i strategie przedsiębiorców oraz w dużym stopniu oddziałują na konkurencyjność przemysłu podjęto debatę o roli energii w stymulowaniu lub też spowalnianiu rozwoju gospodarczego. Aby ograniczyć negatywny wpływ wysokich cen energii na rozwój gospodarki należy skupić się w tym sektorze na promocji bardziej efektywnych, konkurencyjnych i połączonych rynków energetycznych. Ponadto istotnym elementem jest możliwość wpłynięcia na wielkość zużywanej energii i tym samym na obniżenie opłat z tego tytułu przez samych użytkowników, poprzez następujące działania racjonalizujące: użytkowanie urządzeń o wyższej sprawności oraz małej energochłonności, przyłączenie do sieci gazowniczej, wykorzystanie źródeł energii odnawialnej, modernizacja oświetlenia (zarówno będącego we władaniu publicznym, jak i użytkowników prywatnych). Dla prognozy cen nośników paliw i energii przyjęto projekcję cen na rynkach europejskich z opracowania Międzynarodowej Agencji Energii World Energy Outlook 2013. Tabela 46: Prognoza cen paliw w imporcie do Polski (ceny stałe w USD roku 2009) (źródło: opracowanie Międzynarodowej Agencji Energii World Energy Outlook 2013 ) Jednostka/Rok 2015 2020 2025 2030 str. 81

Ropa naftowa Gaz ziemny Węgiel kamienny Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe Gminy Łask USD/boe 22,3 23,2 23,8 24,1 Węgiel kamienny USD/t 97,7 101,7 104,1 105,6 USD/GJ 3,9 4,1 4,2 4,2 USD/boe* 63,8 69,8 74,0 77,6 Gaz ziemny USD/1000m 3 390,3 427,1 452,8 474,9 USD/GJ 11,1 12,2 12,9 13,5 Ropa naftowa USD/boe* 90,4 99,0 105,0 110,0 **(BOE) Baryłka Oleju Ekwiwalentnego USD/boe USD/boe USD/boe 0,0 20,0 40,0 60,0 80,0 100,0 120,0 2015 2020 2025 2030 Rysunek 19: Prognoza cen paliw w imporcie do Polski (ceny stałe w USD roku 2009) (źródło: opracowanie Międzynarodowej Agencji Energii World Energy Outlook 2013 ) Prognozuje się, że do roku 2030 ceny ropy naftowej, a także gazu będą sukcesywnie wzrastały, w przypadku natomiast cen węgla wzrosną one nieznacznie. Założono, że średnie ceny tych paliw będą zgodne z prognozowanymi cenami na rynku europejskim. W oparciu o załącznik 2: Prognoza Zapotrzebowania na Paliwa i Energię do 2030 roku Polityki energetycznej Polski do 2030 roku zestawiono dane dotyczące obecnych cen nośników energii oraz na lata 2020 i 2030. Przewiduje się istotny wzrost cen energii elektrycznej i ciepła sieciowego spowodowany wzrostem wymagań ekologicznych, zwłaszcza opłat za uprawnienia do emisji CO2 i wzrostem cen nośników energii pierwotnej. Ceny zestawiono w poniższych tabelach (zł 07 - na podstawie cen stałych w 2007r.). str. 82

Tabela 47: Ceny energii elektrycznej [zł 07/MWh] 2010 2020 2030 Przemysł 300,9 474,2 483,3 Gospodarstwa domowe 422,7 605,1 611,5 Tabela 48: Ceny ciepła sieciowego [zł 07/GJ] 2010 2020 2030 Przemysł 30,3 36,4 42,3 Gospodarstwa domowe 36,5 44,6 52,1 8.1. Sektor ciepłownictwa Stawki opłat oraz taryfy zostały ustalone decyzją Prezesa URE nr OŁO-4210-34(12)/2015/410/XIV/ASZ z dnia 30 listopada 2015 r. Stawki obowiązują od dnia 01.01.2016 r. Ustalone w taryfie dla ciepła ceny i stawki opłat zostały ustalone na podstawie planowanych do poniesienia w okresie stosowania taryfy uzasadnionych kosztów prowadzenia działalności koncesjonowanej. Tabela 49. Opis grupy taryfowej (źródło: PEC Sp. z o.o. Łask) L.p. Symbol grupy Opis grupy taryfowej 1. K - I Odbiorcy zasilani z połączonych kotłowni: gazowo - olejowej K-2, węglowych K- 9, K 10. 2. K - II Odbiorcy zasilani z połączonych kotłowni: gazowo - olejowej K-3 i węglowej K 11. 3. K - III Odbiorcy zasilani z połączonych kotłowni: gazowo olejowej K-14 i węglowej K 8. 4. K - IV Odbiorcy zasilani z kotłowni gazowo - olejowej K-12. 5. K - VA 6. K - VB Odbiorcy zasilani ciepłem podawanym z kotłowni siecią nr V, wytwarzanym w kotłowni osiedlowej zlokalizowanej przy ulicy Szkolnej nr 1. Odbiorcy zasilani ciepłem podawanym bezpośrednio z kotłowni przy ulicy Szkolnej nr 1. Tabela 50. Ceny i stawki opłat za zamówioną moc cieplną i ciepło (źródło: PEC Sp. z o.o. Łask) Lp. 1. Wyszczególnienie Cena za zamówioną moc cieplną Jednostka miary Stawki opłat dla poszczególnych grup odbiorców K I K II K III K IV zł/mw/m-c 10 207,25 9 204,43 8 400,74 9 982,65 str. 83

2. Cena za zamówioną moc cieplną zł/mw/rok 122 487,00 110 453,16 100 808,88 119 791,80 3. Cena ciepła zł/gj 46,31 45,28 43,83 50,07 4. Cena nośnika ciepła zł/m³ 19,6 19,6 19,6 19,6 str. 84

Tabela 51. Ceny i stawki opłat za zamówioną moc cieplną i ciepło (źródło: PEC Sp. z o.o. Łask) L.p. Jednostka miary Wyszczególnienie Stawki opłat dla poszczególnych grup odbiorców K VA K VB 1. Cena za zamówioną moc cieplną zł/mw/m-c 10 715,26 10 715,26 2. Cena za zamówioną moc cieplną zł/mw/rok 128 583,12 128 583,12 3. Cena ciepła zł/gj 50,18 50,18 4. Cena nośnika ciepła zł/m³ 19,6 19,6 Lp. Wyszczególnienie 1. 2. 3. Stawka opłaty stałej za usługę przesyłową netto Stawka opłaty stałej za usługę przesyłową nettorata miesięczna Stawka opłaty zmiennej za usługę przesyłową - odbiorca końcowy Tabela 52. Stawki opłat za usługi przesyłowe* (źródło: PEC Sp. z o.o. Łask) Jednostka miary Stawki opłat dla poszczególnych grup odbiorców K I K II K III K IV K VA K VB zł/mw/rok 23 526,72 21 826,56 21 183,44 23 443,44 14 758,56 - zł/mw/m-c 1 960,56 1 818,88 1 765,29 1 953,62 1 229,88 - zł/gj 9,78 9,84 10,13 10,78 10,74 - *Stawki opłat nie zawierają podatku VAT. Podatek VAT będzie naliczany zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa podatkowego. str. 85

8.2. Sektor elektroenergetyczny Odbiorcy za dostarczoną energię elektryczną i świadczone usługi przesyłowe rozliczani są według cen i stawek opłat właściwych dla grup taryfowych. Podział odbiorców na grupy taryfowe dokonywany jest ze szczególnym uwzględnieniem takich kryteriów jak: poziom napięcia sieci w miejscu dostarczenia energii, wartości mocy umownej, systemu rozliczeń, zużycia rocznego energii i liczby stref czasowych. Taryfa dla usług dystrybucji energii elektrycznej S.A. została zatwierdzona przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki decyzją z dnia 17 grudnia 2015 r., znak: DRE-4211-65(11)/2015/19029/VI/JCz. Zgodnie z decyzją Zarządu Spółki Taryfa obowiązuje od dnia 01.01.2016 r. Podział taryf przedstawia się następująco: - dla odbiorców zasilanych z sieci WN A, - dla odbiorców zasilanych z sieci SN B, - dla odbiorców zasilanych z sieci nn C, - dla odbiorców zasilanych niezależnie od poziomu napięcia G i R. Tabela 53: Stawki opłat za usługi dystrybucji dla oddziału Łódź-Teren (źródło: S.A.) Stawki opłat za usługi dystrybucji Jednostka Grupa taryfowa A B C R G Stawka jakościowa zł/mwh 12,94 12,94 0,0129 0,0129 0,0129 Stawka opłaty abonamentowej w rozliczeniu jednomiesięcznym zł/m-c 27,00 27,00 16,00-5,10 str. 86

8.3. Sektor paliw gazowych Dystrybutor gazu Polska Spółka Gazownictwa Sp. z o.o. opublikowała następujące aktualne stawki taryfowe dla gazu: Tabela 54. Taryfy dla gazu ziemnego wysokometanowego E (źródło: PSG Sp. z o.o. Oddział Warszawa) str. 87

Tabela 55. Taryfy dla gazu propan-butan-rozprężony B/P (źródło: PSG Sp. z o.o. Oddział w Warszawie) 9. Ocena bezpieczeństwa energetycznego zaopatrzenia gminy w nośniki energii W brzmieniu art. 3 pkt 16) ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne (Dz. U. z 2012 r., poz. 1059, z 2013 r. poz. 984 i poz. 1238, z 2014 r. poz. 457, poz. 490, poz. 900, poz. 942, poz. 1101 i poz. 1662 oraz z 2015 r. poz. 151, poz. 478, poz. 942, poz. 1618, poz. 1893, poz. 1960 i poz. 2365 oraz z 2016 r. poz. 266 z późn. zm.) bezpieczeństwo energetyczne jest stanem gospodarki umożliwiającym pokrycie bieżącego i perspektywicznego zapotrzebowania odbiorców na paliwa i energię w sposób technicznie i ekonomicznie uzasadniony, przy zachowaniu wymagań ochrony środowiska. Bezpieczeństwo energetyczne należy do podstawowych pojęć gospodarki energetycznej. Jednak wadliwa definicja bezpieczeństwa w Prawie energetycznym podważyła istotny sens tego pojęcia, a jego dowolne stosowanie przez polityków rozmyło do końca jego znaczenie. Nieco inne podejście wykazuje Parlament Europejski i Rada Unii Europejskiej w uchwalonych dnia 13 lipca 2009 r. dyrektywach Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/72/WE i 2009/73/WE dotyczących wspólnych zasad rynku wewnętrznego odpowiednio: energii elektrycznej i gazu ziemnego, w których: bezpieczeństwo oznacza zarówno bezpieczeństwo zaopatrzenia i dostaw energii elektrycznej i gazu ziemnego, jak i bezpieczeństwo techniczne. Zaznaczyć należy, że w państwach zachodnich nie używa się raczej dosłownego terminu bezpieczeństwo energetyczne, jego miejsce zajmuje angielskie sformułowanie security of supply bezpieczeństwo dostaw, bezpieczeństwo zasilania. Pojęcie niezawodności dostaw określa zaspokojenie oczekiwań odbiorców, gospodarki i społeczeństwa na wytwarzanie w źródłach i ciągłe otrzymywanie, za sprawą niezawodnych systemów sieciowych lub działających na rynku konkurencyjnym pośredników-dostawców, str. 88

energii lub paliw odpowiedniego rodzaju i wymaganej jakości, realizowane poprzez dywersyfikację kierunków dostaw oraz rodzajów nośników energii pozwalających na ich wzajemną substytucję. Najprostszym wskaźnikiem bezpieczeństwa energetycznego kraju jest samowystarczalność energetyczna, rozumiana jako stosunek ilości energii pozyskiwanej w kraju do ilości energii zużywanej. Do połowy lat 90. wskaźnik ten wynosił ok. 0,98, co zapewniało Polsce wysoki stopień ogólnego bezpieczeństwa energetycznego i suwerenności energetycznej. Od 1996 r. wartość tego wskaźnika maleje, co wynika ze wzrastającego udziału importowanej ropy i produktów naftowych oraz stabilnego zużycia gazu, przy znacznym spadku ilości zużywanego węgla. Rządowe Założenia polityki energetycznej Polski do 2020 r. zakładają dalszy spadek wartości wskaźnika samowystarczalności energetycznej. Planuje się narastanie groźnej zależności gospodarki kraju od strategicznego importu paliw węglowodorowych, a ich ceny rosną. Tendencje wzrostowe ceny ropy naftowej oraz gazu, awarie systemów elektroenergetycznych zarówno w kraju, jak i na świecie, a także sytuacje geopolityczna ostatnich lat wskazują na potrzebę regulacji i nieustannego zaangażowania w rozwiązywanie problemów bezpieczeństwa energetycznego. Taka potrzeba znalazła swój wyraz miedzy innymi w licznych dokumentach Unii Europejskiej. Podjęte przez Komisję Europejską, Radę Europejskich Regulatorów Energetyki (CEER) oraz Operatorów Systemów Przesyłowych (ETSO), a także inne międzynarodowe organizacje analizy wykazują, że niemalże każda awaria wystąpiła w specyficznych okolicznościach i była wypadkową przynajmniej kilku przyczyn. Szczególnie istotnymi w tym przypadku były głębokie anomalie atmosferyczne. Ponadto częstą przyczyną było także wadliwe funkcjonowanie systemu przesyłowego w skutek niewystarczającego poziomu mocy przesyłowych w sieciach przesyłowych, w tym często połączeniach międzysystemowych, a także niewystarczający poziom i struktura mocy wytwórczych oraz niekompletny i nieprzejrzysty podział zadań i odpowiedzialności podmiotów na zdecentralizowanym rynku energii, skutkujący niedostosowaniem do nadzwyczajnych sytuacji procedur zarządzania ograniczeniami systemowymi, co często skutkuje niedostateczną koordynacją działań współpracujących ze sobą operatorów systemów dystrybucyjnych, a zwłaszcza przesyłowych. str. 89

W Polsce przyjęto podział odpowiedzialności za bezpieczeństwo energetyczne, pomiędzy administrację publiczną (rządową oraz samorządową) i operatorów energetycznych systemów sieciowych. Zakres tej odpowiedzialności został uszczegółowiony na poniższym schemacie. Administracja rządowa: stałe prowadzenie prac prognostycznych i analitycznych w zakresie strategii bezpieczeństwa energetycznego wraz z niezbędnymi pracami planistycznymi; realizowanie polityki energetycznej państwa, które zapewnia bezpieczeństwo energetyczne (dywersyfikacja i utrzymanie zapasów paliw, utrzymanie rezerw mocy wytwórczych, zapewnienie zdolności przesyłowych); tworzenie mechanizmów rynkowych zapewniających rozwój mocy wytwórczych w celu zwiększenia niezawodności dostaw i bezpieczeństwa pracy systemu; przygotowanie procedur umożliwiających stosowanie innych niż rynkowe mechanizmów równoważenia interesów uczestników rynku i koordynacji funkcjonowania sektora energii na wypadek wystąpienia klęsk żywiołowych i działania tzw. siły wyższej; redukowanie ryzyka politycznego w stosowanych regulacjach; monitorowanie i raportowanie stanu bezpieczeństwa energetycznego (do Komisji Europejskiej) oraz podejmowanie środków zaradczych; analiza wpływu planowanych działań na bezpieczeństwo narodowe; koordynacja i nadzór nad działalnością operatorów systemów przesyłowych w zakresie współpracy z krajami ościennymi i systemami europejskim; Wojewodowie oraz samorządy województw: zapewnienie warunków do rozwoju infrastrukturalnych połączeń międzyregionalnych i wewnątrzregionalnych; uczestnictwo w planowaniu zaopatrzenia w energię i paliwa na obszarze województwa opiniując projekty założeń do planów zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe w zakresie koordynacji współpracy z innymi gminami oraz w zakresie zgodności z polityką energetyczną państwa; opiniowanie projektów planów zaopatrzenia w energię i paliwa z polityka energetyczną państwa; str. 90

Gminna administracja samorządowa: zapewnienie energetycznego bezpieczeństwa lokalnego, w szczególności w zakresie zaspokojenia zapotrzebowania na energię elektryczną, ciepło i paliwa gazowe, z racjonalnym wykorzystaniem lokalnego potencjału odnawialnych zasobów energii i energii uzyskanej z odpadów; planowani i organizacja zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe na obszarze gminy, planowanie oświetlenia miejsc publicznych i dróg znajdujących się na terenie gminy; finansowanie oświetlenia ulic, placów i dróg publicznych znajdujących się na terenie gminy (za wyjątkiem autostrad i dróg ekspresowych w rozumieniu przepisów o autostradach płatnych); opracowanie przez wójtów (burmistrzów, prezydentów miast) Założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energie elektryczną i paliwa gazowe oraz ewentualnych projektów Planów zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe, zaś przez rade gminy uchwalanie tych dokumentów; Operatorzy systemów sieciowych: zapewnienie równoprawnego dostępu uczestników rynku do infrastruktury sieciowej; utrzymywanie infrastruktury sieciowej w stałej gotowości do pracy, zgodnie ze standardami bezpieczeństwa technicznego i obowiązującymi krajowymi i europejskimi standardami jakości i niezawodności dostaw oraz warunkami współpracy międzysystemowej; efektywne zarządzanie systemem i stałe monitorowanie niezawodności pracy systemu oraz bieżące bilansowanie popytu i podaży; optymalna realizacja procedur kryzysowych, w warunkach stosowania innych niż rynkowe, mechanizmów równoważenia interesów uczestników rynku oraz koordynacja funkcjonowania sektora energii; planowanie rozwoju infrastruktury sieciowej, odpowiednio do przewidywanego komercyjnego zapotrzebowania na usługi przesyłowe oraz wymiany międzysystemowej; monitorowanie dyspozycyjności i niezawodności pracy podsystemu wytwarzania energii elektrycznej i systemu magazynowania paliw ciekłych. str. 91

9.1. Bezpieczeństwo zaopatrzenia mieszkańców gminy w ciepło Bezpieczeństwo zaopatrzenia w ciepło mieszkańców Łasku związane jest z takimi terminami jak aktualny i perspektywiczny stan poszczególnych elementów wchodzących w skład organizacji i poziomu technicznego urządzeń służących dostawom. W przypadku odbiorców ogrzewanych w indywidualnych kotłowniach lokalnych bezpieczeństwo zależy od pewności dostaw paliwa niezbędnego do przetworzenia w ciepło oraz stanu technicznego urządzenia. Zależność ta głównie będzie po stronie samego odbiorcy wytwarzającego oraz systemu zabezpieczenia w paliwo (w zależności od rodzaju wykorzystywanego paliwa). Dla odbiorców zaopatrywanych w ciepło przy pomocy systemu ciepła sieciowego na zależność tę składają się takie elementy jak: organizacja dostawy, stan techniczny urządzeń wytwórczych i dostarczających ciepło odbiorcom końcowym. Przedsiębiorstwem cieplnym funkcjonującym na terenie Gminy Łask jest Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej w Łasku Sp. z o.o. Długość sieci ciepłowniczej wynosi 12,1 km, a zakres średnic od DN 25 do DN 150. Sieć ciepłownicza obsługująca gminę znajduje się w zasadniczo dobrym stanie, odcinki sieci wykonane w tradycyjnej technologii są systematycznie modernizowane w kierunku sieci preizolowanej. Rekomenduje się natomiast kontynuację stopniowego likwidowania grupowych węzłów cieplnych, na rzecz indywidualnych przyłączy. Takie działanie pozwala na zmniejszenie strat energii cieplnej na przesyle w sieci i likwidację ubytków wody sieciowej. 9.2. Bezpieczeństwo zaopatrzenia mieszkańców gminy w energie elektryczną Dystrybutorem energii elektrycznej na terenie gminy Łask jest S.A. Oddział Łódź Teren. Dystrybutor zapewnia wystarczające możliwości i rezerwy transformacji do zasilania gminy. Ponadto w planach S.A. Oddział Łódź Teren przewiduje się wzmocnienie możliwości przesyłowych na połączeniach liniowych oraz modernizację i rozbudowę sieci SN i nn. Niezwykle cenne ze względu na poziom lokalnego bezpieczeństwa energetycznego, są inicjatywy zmierzające do budowy lokalnych źródeł energii elektrycznej, szczególnie wykorzystujących odnawialne formy energii oraz opartych o zasadę kogeneracji. str. 92

Aktualna konfiguracja i stan techniczny sieci wpływają na korzystną ocenę poziomu bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej. Również stan sieci stacji transformatorowych SN/nN nie generuje zasadniczych zagrożeń dla pracy elektroenergetycznego systemu dystrybucyjnego na gminy. Jednakże zgodnie z planami inwestycyjnymi udostępnionymi przez Dystrybutora zaleca się systematyczne prace modernizacyjne oraz w miarę potrzeb rozbudowę sieci. 9.3. Bezpieczeństwo zaopatrzenia mieszkańców gminy w paliwa gazowe Bezpieczeństwo zaopatrzenia mieszkańców gminy w gaz ziemny to zdolność do zaspokojenia na warunkach rynkowych popytu na gaz pod względem ilościowym i jakościowym, po cenie wynikającej z równowagi podaży i popytu. Z technicznego punktu widzenia podmiotami odpowiedzialnymi za zapewnienie bezpieczeństwa dostaw gazu są operatorzy systemów: przesyłowego i dystrybucyjnego. Do zasadniczych zadań operatorów, bezpośrednio wpływających na poziom bezpieczeństwa energetycznego na danym obszarze należy: operatywne zarządzanie siecią gazową, w tym bieżące bilansowanie popytu i podaży, w powiązaniu z zarządzaniem ograniczeniami sieciowymi; opracowanie i realizacja planów rozwoju sieci gazowej - adekwatnych do przewidywanego zapotrzebowania na usługi przesyłowe oraz na wymianę międzysystemową; monitorowanie niezawodności systemu gazowego we wszystkich horyzontach czasowych; współpraca z innymi operatorami systemów gazowych lub przedsiębiorstwami energetycznymi w celu niezawodnego i efektywnego funkcjonowania systemów gazowych oraz skoordynowania ich rozwoju; realizacja procedur kryzysowych w warunkach zawieszenia lub ograniczenia mechanizmów rynkowych. Zasadniczym warunkiem zapewnienia bezpieczeństwa dostawy gazu sieciowego na obszarze gminy jest sukcesywna wymiana przestarzałych elementów infrastruktury sieciowej, połączona z systematycznym rozwojem systemu dystrybucyjnego i dostosowaniem do zapotrzebowania odbiorców. str. 93

System zasilania gminy w gaz składa się ze stacji redukcyjno pomiarowej wysokiego ciśnienia Łask Wronowice szt. 1. Dystrybucyjna sieć gazowa średniego ciśnienia wykonana z rur polietylenowych o maksymalnym ciśnieniu roboczym 0,4 MPa. Polska Spółka Gazownictwa Sp. z o.o. Oddział w Warszawie Zakład w Łodzi. Polska Spółka Gazownictwa Sp. z o.o., działając zgodnie z art. 58 Ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o zapasach ropy naftowej, produktów naftowych i gazu ziemnego oraz zasadach postępowania w sytuacjach zagrożenia bezpieczeństwa paliwowego państwa i zakłóceń na rynku naftowym [Dz.U. z 2014 r. poz. 1695 z późn. zm.], przedstawia Plan wprowadzania ograniczeń w poborze gazu ziemnego drugie opracowanie w 2015 r.", zatwierdzony przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki. Plan obowiązuje od 29 grudnia 2015 r. do dnia zatwierdzenia przez Prezesa URE aktualizacji tego Planu. Ograniczenia nie mają zastosowania do odbiorców gazu ziemnego w gospodarstwach domowych, natomiast odbiorcy objęci planami wprowadzania ograniczeń informują operatora lub przedsiębiorstwa energetyczne, do którego sieci są przyłączeni, do dnia 31 lipca każdego roku, o minimalnej ilości gazu ziemnego, której pobór nie powoduje zagrożenia bezpieczeństwa osób oraz uszkodzenia lub zniszczenia obiektów. Z informacji przekazanych przez PSG Sp. z o.o. wynika, że sieć gazowa jest systematycznie rozbudowywana na terenie gminy. Nie występują również problemy związane z przerwami w dostawie gazu. Odrębnym problemem jest zagrożenie dla ciągłości dostaw gazu na obszarze Polski, ale skala zagadnienia w tym zakresie leży poza zasięgiem wpływu samorządów lokalnych. Wreszcie należy wspomnieć o innym zagrożeniu rozwoju systemu gazowniczego, jakim jest zagrożenie ekonomiczne, przejawiające się w stale wzrastających cenach gazu, czyniących nieopłacalnym jego użytkowanie do określonych zastosowań, np. celów grzewczych, szczególnie u małych odbiorców, gdzie ogrzewanie węglowe jest stale relatywnie tańsze. str. 94

10. Współpraca z sąsiednimi gminami w zakresie gospodarki energetycznej Gmina Łask graniczy z następującymi gminami: Gminą Szadek, Gminą Wodzierady, Gminą Dobroń, Gminą Zelów, Gminą Buczek, Gminą Sędziejowice, Gminą Zduńska Wola. Rysunek 20. Położenie gminy Łask względem gmin ościennych (źródło: www.lask.pl) str. 95

Potencjalne możliwości współpracy pomiędzy miejscowościami mogą zachodzić w następujących obszarach: wspólne podejmowanie inwestycji przekraczających możliwości finansowe pojedynczej gminy, partycypacja w budowie sieci gazowej dostarczającej gaz na teren kilku gmin, planowanie zaspokojenia potrzeb energetycznych gmin i sprzedaż ewentualnych nadwyżek energii, w przypadku istnienia na terenie gminy elektrowni wykorzystującej jako paliwo biomasę w dostarczaniu paliwa (kora, zrębki) powinny uczestniczyć okoliczne gminy, dzięki czemu gminy rolnicze znajdą możliwość stałego zbytu na produkty uboczne działalności rolniczej lub leśnej, wspólne starania o finansowanie pomocowe z funduszy ekologicznych i Unii Europejskiej z przeznaczeniem na cele modernizacyjne lub budowę infrastruktury energetycznej. W ramach identyfikacji możliwości podjęcia współpracy z sąsiednimi gminami wysłano wnioski o udostępnienie następujących informacji: 1) Czy ościenna Gmina posiada Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe lub czy czynione są zamierzenia w tym kierunku? 2) Czy istnieją powiązania Gminy ościennej z Gminą Łask w zakresie pokrywania potrzeb energetycznych, ciepłowniczych, gazowniczych? 3) Czy są znane elementy infrastruktury zlokalizowane na terenie Gminy Łask, których budowa, rozbudowa lub modernizacja warunkuje zaopatrzenie gminy ościennej? 4) Czy są znane elementy infrastruktury związane z zaopatrzeniem w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe, których rozbudowa wymaga uzgodnień z Gminą Łask? 5) Czy Gmina ościenna wyraża wolę współpracy z Gminą Łask w zakresie zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną, ciepło i paliwa gazowe? str. 96

Odpowiedzi na powyżej wspomniane wnioski udzieliły wszystkie wymienione jednostki samorządu terytorialnego graniczące z Łaskiem, za wyjątkiem: Gminy Sędziejowice oraz Gminy Zduńska Wola. Tabela 56: Współpraca z sąsiednimi gminami - wnioski Gmina Pytanie 1 Pytanie 2 Pytanie 3 Pytanie 4 Pytanie 5 Szadek Nie Nie Nie Nie tak Wodzierady Tak Nie Nie Nie Tak Dobroń Nie Tak Nie Nie Tak Zelowa Tak Tak Tak Nieznane Tak Buczek Nie W toku Tak Tak Tak (źródło: opracowanie własne na podstawie zna podstawie zebranych danych) Podsumowując powyższe, wszystkie z gmin wyrażają wolę współpracy z Gminą Łask w zakresie zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną, ciepło i paliwa gazowe. Część z gmin powiązana jest z gminą Łask infrastrukturą związaną z zaopatrzeniem w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe. W związku z planowaną rozbudową sieci energetycznych i gazowych zakłada się, że powiązania energetyczne pomiędzy sąsiadującymi gminami zwiększą się. str. 97

11. Przedsięwzięcia racjonalizujące zużycie energii cieplnej, elektrycznej i gazowej 11.1. Możliwość stosowania środków poprawy efektywności energetycznej Zgodnie z ustawą z dnia 15 kwietnia 2011 r. o efektywności energetycznej (Dz. U. nr 94. poz. 551) jednostka sektora publicznego, realizując swoje zadania, powinna stosować co najmniej dwa ze środków poprawy efektywności energetycznej. Środkami poprawy efektywności energetycznej w myśl ustawy są: 1. umowa, której przedmiotem jest realizacja i finansowanie przedsięwzięcia służącego poprawie efektywności energetycznej; 2. nabycie nowego urządzenia, instalacji lub pojazdu, charakteryzujących się niskim zużyciem energii oraz niskimi kosztami eksploatacji; 3. wymiana eksploatowanego urządzenia, instalacji lub pojazdu na urządzenie, instalację lub pojazd, albo ich modernizacja; 4. nabycie lub wynajęcie efektywnych energetycznie budynków lub ich części albo przebudowa lub remont użytkowanych budynków, w tym realizacja przedsięwzięcia termomodernizacyjnego w rozumieniu ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o wspieraniu termomodernizacji i remontów (Dz. U. Nr 223, poz. 1459, z 2009 r. Nr 157, poz. 1241 oraz z 2010 r. Nr 76, poz. 493); 5. sporządzenie audytu energetycznego w rozumieniu ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o wspieraniu termomodernizacji i remontów eksploatowanych budynków w rozumieniu ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2010 r. Nr 243, poz. 1623 oraz z 2011 r. Nr 32, poz. 159 i Nr 45, poz. 235), o powierzchni użytkowej powyżej 500 m2, których jednostka sektora publicznego jest właścicielem lub zarządcą. Jednostka sektora publicznego informuje o stosowanych środkach poprawy efektywności energetycznej na swojej stronie internetowej lub w inny sposób zwyczajowo przyjęty w danej miejscowości. Gmina Łask przygotowała Plan Gospodarki Niskoemisyjnej, który dokładnie precyzuje działania Gminy w zakresie poprawy efektywności energetycznej. Są to: Program termomodernizacji obiektów użyteczności publicznej na terenie gminy Łask Wymiana źródeł ciepła w obiektach użyteczności publicznej str. 98

Budowa instalacji do pozyskiwania biogazu na terenie oczyszczalni ścieków w Łasku, ul. Kilińskiego 102a Modernizacja oświetlenia wewnętrznego w obiektach użyteczności publicznej oraz w budynkach mieszkalnych Budowa i modernizacja oświetlenia ulicznego. 11.2. Energia cieplna Racjonalizacja użytkowania ciepła sprowadza się do poprawy efektywności ekonomicznej wykorzystania nośników energii przy jednoczesnej minimalizacji szkodliwego oddziaływania na środowisko. Przedsięwzięcia racjonalizujące zużycie energii cieplnej mogą się dzielić na działania inwestycyjne oraz miękkie (polegające na zmianie dotychczasowych przyzwyczajeń). Do zadań inwestycyjnych należy m.in. termomodernizacja czy wymiana źródeł ciepła, które przynoszą nie tylko efekt ekonomiczny, ale również znacząco wpływają na emisję zanieczyszczeń gazowych i pyłowych (pyły PM10 i pyły 2,5) do atmosfery. Przykładowe działania racjonalizujące zużycie energii cieplnej na terenie Gminy Łask: a) wysokonakładowe: termomodernizacja i zmiana systemu grzewczego w budynkach użyteczności publicznej. Zlokalizowane obiekty użyteczności publicznej na obszarze Gminy Łask charakteryzują się szerokim zakresem architektonicznym. Przy tego typu budynkach należy przeprowadzić indywidualne audyty energetyczne, które uwzględnią indywidualne zapotrzebowanie cieplne dla danego typu obiektu oraz możliwości ich realizacji z punktu widzenia architektury. W stosunku do obiektów użyteczności publicznej założono, że działania termomodernizacyjne polegające na etapowej wymianie stolarki okiennej, docieplaniu ścian w obiektach, w których warunki architektoniczno-konstrukcyjne umożliwiające podjęcie takich działań przyniosą efekt redukcji o około 10% w stosunku do obecnego zapotrzebowania cieplnego. Z uwagi na zróżnicowanie wielkości obiektów oraz ich indywidualny charakter dopiero po przeprowadzeniu bliższej analizy w postaci audytów energetycznych możliwe jest oszacowanie kosztów w zakresie przeprowadzenia działań w zakresie termomodernizacji. Termomodernizacja budynków użyteczności publicznej to działanie związane z wydatkowaniem znacznych środków finansowych, jednak przy właściwie przeprowadzonej analizie wielkości energetycznych związanych z zasilaniem str. 99

budynków można niskonakładowo zmniejszyć koszty zużycia energii, a tym samym emisję gazów cieplarnianych; tam, gdzie jest to możliwe, dążenie do ograniczania indywidualnego ogrzewania węglowego poprzez rozbudowę systemu ciepłowniczego i gazowniczego. b) niskonakładowe: propagowanie zakupu i montażu kotłów węglowych V klasy (zgodnie z normą PN EN 303-5:2012), których sprawność dla kotłów o nominalnej mocy cieplnej 25 kw powinna wynosić ok. 82%; propagowanie montażu instalacji kompaktowych wytwarzających ciepło i energię elektryczną w skojarzeniu i zasilanych paliwem ekologicznym (gaz ziemny, olej opałowy, gaz płynny, paliwa odnawialne); wykonywanie wstępnych analiz techniczno-ekonomicznych dotyczących możliwości wykorzystania lokalnych źródeł odnawialnych (energia wodna, geotermalna, słoneczna, biomasa) na potrzeby Gminy Łask; podnoszenie świadomości ekologicznej i ekonomicznej mieszkańców w zakresie racjonalnego gospodarowania ciepłem, w tym również dążenie do zminimalizowania zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego (w postaci pyłów i gazów); efektywne zarządzanie energią, prowadzące do obniżenia kosztów związanych z produkcją ciepła; upowszechnianie termomodernizacji budynków mieszkalnych oraz możliwości skorzystania z ułatwień finansowych wynikających z ustawy o termomodernizacji budynków; stworzenie warunków do zmiany, funkcjonujących obecnie w większości gospodarstw domowych, tradycyjnych systemów grzewczych na systemy ekologiczne (rozbudowa sieci gazowej i ciepłowniczej; popieranie przedsięwzięć polegających na likwidacji małych lokalnych kotłowni węglowych i przebudowie ich na paliwo ekologiczne: gaz ziemny, gaz płynny, paliwa odnawialne. Część budynków na terenie Gminy Łask ogrzewana jest za pomocą instalacji grzewczych bazujących na paliwach stałych, tj. węgiel i koks. str. 100

11.3. Gaz sieciowy Według danych ogólnokrajowych PGNiG, w gospodarstwach domowych, w których gaz wykorzystuje się jedynie w kuchni, jego roczne zużycie sięga 300 metrów sześciennych. Tam, gdzie gaz służy również do podgrzewania wody, zużycie mieści się w przedziale od 300 do 1200 metrów sześciennych. Największe koszty generuje jednak ogrzewanie mieszkań urządzeniami na gaz. Zużycie dla tych gospodarstw mieści się w przedziale od 1200 aż do 8000 metrów sześciennych. Przy cenach przekraczających 2 zł/m 3 tego paliwa, są to bardzo wysokie koszty. Dlatego bardzo istotne jest wdrażanie działań, które mają na celu zmianę tego trendu. Działania racjonalizujące użytkowanie paliw gazowych powinny być realizowane zarówno przez indywidualnych odbiorców jak i operatora dystrybucyjnego na terenie Gminy Łask. Przedsięwzięcia wdrażane przez odbiorców indywidualnych: oszczędne gospodarowanie paliwem gazowym w zakresie ogrzewania poprzez stosowanie nowoczesnych kotłów o dużej sprawności oraz prace termomodernizacyjne, których efektem będzie zmniejszenie zużycia gazu; racjonalne wykorzystanie paliwa gazowego w indywidualnych gospodarstwach domowych, przejawiające się oszczędzaniem gazu w zakresie przygotowania ciepłej wody użytkowej oraz w zakresie przygotowania posiłków. Niezwykle istotna jest zmiana niektórych nawyków oraz odpowiednia konserwacja pieców gazowych. Działania wdrażane przez operatora dystrybucyjnego paliw gazowych: utrzymywanie infrastruktury gazowniczej we właściwym stanie technicznym; terminowe wykonywanie przeglądów sieci i szybkie reagowanie na stwierdzone odchylenia od stanów normalnych, szczególnie nieszczelności, właściwy dobór przepustowości średnic gazociągów, modernizacja sieci stalowych na PE. 11.4. Energia elektryczna Oszczędność energii i jej efektywne wykorzystanie powinno stanowić znaczącą rolę dlatego, że zasoby paliw są ograniczone, ich dostępność coraz trudniejsza, a ceny paliw stają się coraz wyższe. Poniżej przedstawiono przedsięwzięcia, które należy podjąć, aby poprawić efektywność energetyczną gminy. str. 101

Stopniowe przechodzenie na stosowanie energooszczędnych źródeł światła w obiektach użyteczności publicznej oraz dążenie do wprowadzenia technologii LED do oświetlenia ulic, placów itp. Przeprowadzanie regularnych prac konserwacyjno-naprawczych i czyszczenia oświetlenia. Dbałość kadr technicznych zakładów przemysłowych, aby napędy elektryczne nie były przewymiarowane i pracowały z optymalną sprawnością oraz dużym współczynnikiem mocy czynnej. Tam, gdzie to możliwe sterowanie obciążeniem polegające na przesuwaniu okresów pracy odbiorników energii elektrycznej na godziny poza szczytem energetycznym. Stosowanie energooszczędnych technologii w procesach produkcyjnych. Zwiększenie efektywności wykorzystania energii elektrycznej ograniczanie zużycia energii elektrycznej może być realizowane na poziomie: Zakładu Energetycznego modernizacja stacji transformatorowych i linii przesyłowych. Zarządcy dróg energooszczędne oświetlenie uliczne. Użytkownika indywidualnego wprowadzanie energooszczędnego oświetlenia pomieszczeń, modernizacja bądź wymiana energochłonnych urządzeń gospodarstwa domowego, przesuwanie poboru energii na godziny poza szczytem energetycznym. Potencjał ekonomiczny racjonalizacji zużycia energii elektrycznej w gospodarstwach domowych różni się znacznie w zależności od sposobu użytkowania energii elektrycznej. Jego wielkość szacuje się następująco: od 10% do 25% w oświetleniu, napędach artykułów gospodarstwa domowego, pralkach, chłodziarkach i zamrażarkach, kuchniach elektrycznych; od 25% do 40% dodatkowo dla zużycia energii elektrycznej do ogrzewania pomieszczeń. str. 102

Oświetlenie uliczne W celu racjonalizowania zużycia energii elektrycznej należy na bieżąco wdrażać działania związane z: stosowaniem i wymianą źródeł światła tradycyjnego na nowoczesne, energooszczędne; stosowaniem i wymianą opraw na nowoczesne, ekonomiczne w zużyciu energii; właściwą eksploatacją urządzeń oświetleniowych; stosowaniem opraw z czujnikami ruchu; właściwym doborem natężenia oświetlenia; regulacją oświetlenia. 12. Analiza możliwości wykorzystania lokalnych zasobów energii 12.1. Nadwyżki energii cieplnej oraz odpadowej ze źródeł przemysłowych istniejących na terenie gminy Realizowanie działalności związanej z wytwarzaniem lub przesyłaniem i dystrybucją ciepła wymaga uzyskania koncesji (o ile moc zamówiona przez odbiorców przekracza 5 MW). Uzyskanie koncesji pociąga za sobą szereg konsekwencji wynikających z ustawy Prawo energetyczne (konieczność ponoszenia opłat koncesyjnych na rzecz URE, sprawozdawczość, opracowywanie taryf dla ciepła zgodnych z wymogami ustawy i wynikającego z niej rozporządzenia). Należy wówczas także zapewnić odbiorcom warunki zasilania zgodne z rozporządzeniem Ministra Gospodarki w sprawie przyłączania podmiotów do sieci ciepłowniczej, w tym także zapewnić odpowiednią pewność zasilania. W sytuacjach awaryjnych podmiot przemysłowy jest zainteresowany zapewnieniem dostawy ciepła w pierwszej kolejności na własne potrzeby, gdyż koszty utracone w wyniku strat na głównej działalności operacyjnej przedsiębiorstwa przemysłowego, z reguły będą niewspółmierne do korzyści ze sprzedaży ciepła. Ponadto obecny system tworzenia taryf za ciepło nie daje możliwości osiągania zysków na kapitale własnym. W tej sytuacji zakłady przemysłowe często nie są zainteresowane rozpoczynaniem działalności w zakresie zaopatrzenia w ciepło odbiorców zewnętrznych. Na terenie gminy Łask, w ramach prac nad niniejszym opracowaniem nie zidentyfikowano zakładów przemysłowych, które prowadziłyby także sprzedaż nadwyżek ciepła dla odbiorców zewnętrznych. str. 103

12.2. Odnawialne źródła energii Ograniczanie emisji gazów cieplarnianych na terenie gminy oprócz działań w sferze zrównoważonego zużycia energii i zwiększenia efektywności energetycznej w budynkach, wymaga również wykorzystania alternatywnych źródeł energii. W związku z tym przeprowadzono analizę lokalnych zasobów i możliwości wykorzystania odnawialnych źródeł energii na terenie gminy. Celem działań w tym zakresie jest zwiększenie wytwarzania energii ze źródeł odnawialnych, wspieranie rozwoju technologicznego i innowacji, tworzenie możliwości rozwoju regionalnego oraz zwiększenie bezpieczeństwa dostaw energii zwłaszcza w skali lokalnej. Poprzez odnawialne źródło energii rozumie się źródło wykorzystujące w procesie przetwarzania energię wiatru, promieniowania słonecznego, aerotermalną, geotermalną, hydrotermalną, fal, prądów i pływów morskich, spadku rzek oraz energię pozyskiwaną z biomasy, biogazu pochodzącego ze składowisk odpadów, a także biogazu powstałego w procesach odprowadzania lub oczyszczania ścieków albo rozkładu składowanych szczątków roślinnych i zwierzęcych; (Ustawa z dnia 26 lipca 2013 r. o zmianie ustawy - Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw, Dz.U. 2013 poz. 984). Jednym z celów ilościowych zaproponowanych przez Komisję Europejska, w ramach zobowiązań ekologicznych wyznaczonych na 2020 rok jest tzw. 3x20%, tj.: zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych o 20% w porównaniu z poziomem z roku 1990, zmniejszenie zużycia energii (poprawa efektywności energetycznej) o 20% w porównaniu z prognozami dla UE na 2020 r. w wyniku poprawy efektywności energetycznej, zwiększenie udziału odnawialnych źródeł energii do 20% całkowitego zużycia energii w UE, w tym zwiększenie wykorzystania odnawialnych źródeł energii w transporcie do 10%. Celem dla Polski, wynikającym z dyrektywy 2009/28/WE z 23 kwietnia 2009 r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych jest osiągnięcie w 2020 r. co najmniej 15% udziału energii z odnawialnych źródeł w zużyciu energii finalnej brutto, w tym co najmniej 10% udziału energii odnawialnej zużywanej w transporcie. str. 104

12.2.1. Energia słoneczna Potencjał energetyki słonecznej zależy głównie od takich czynników jak nasłonecznienie oraz natężenie promieniowania słonecznego. Średnia roczna jednostkowa energia promieniowania słonecznego sporządzona dla miast europejskich wynosi 1049 kwh/m 2 /rok. Nasłonecznienie miast polskich, kształtuje się na porównywalnym poziomie, niemalże jednakowym. Wykorzystanie bezpośrednie energii słonecznej może odbywać się na drodze konwersji fotowoltaicznej lub fototermicznej. W obu przypadkach, niepodważalna zaletą wykorzystania tej energii jest brak szkodliwego oddziaływania na środowisko. Według Instytutu Energetyki Odnawialnej, całkowita moc ogniw fotowoltaicznych w Polsce we wrześniu 2014 roku wynosiła około 6,6 MW. Porównując - w Niemczech, w samym tylko roku 2010 zainstalowano elektrownie fotowoltaiczne o łącznej mocy 7408 MW. Opłacalność inwestycji tego typu należy oczywiście rozważać w odniesieniu do konkretnych lokalnych uwarunkowań. Moc instalacji fotowoltaicznej rekomendowanej dla zasilania domu jednorodzinnego to 4 kw (16 modułów fotowoltaicznych o łącznej powierzchni ok. 25,6 m 2 ). Roczny szacowany uzysk energii to 4 224 kwh. Koszt budowy wynosi ok. 8 000 zł/kw zainstalowanej mocy. Żywotność modułów fotowoltaicznych deklarowana przez producentów wynosi od 20 do 25 lat, a produkcja energii poza okresowymi przeglądami odbywa się całkowicie bezobsługowo. Energia wytworzona w instalacji fotowoltaicznej wykorzystywana jest na pokrycie potrzeb obiektu do którego jest przyłączona. Stworzenie sytemu autonomicznego dla zasilania obiektu niepodłączonego do sieci elektroenergetycznego wymagałoby natomiast wykorzystania systemu akumulacji energii może on jednakże zwiększyć koszt budowy systemu nawet o 50%. Oprócz konwersji na energię elektryczną, energia słoneczna może zostać wykorzystana za pośrednictwem instalacji kolektorów słonecznych do podgrzewania ciepłej wody użytkowej oraz wspomagania systemów ogrzewania. Ponieważ w systemach tych brak możliwości odsprzedania nadwyżek wytworzonego ciepła, tak jak ma to miejsce w przypadku energii elektrycznej oddawanej do sieci, stąd też każda inwestycja musi zostać dostosowana do szacunkowego zużycia wody w obiekcie szczególnie ważny jest dobór wielkości zasobnika na podgrzewaną wodę. Szacowana powierzchnia czynna kolektorów dedykowana dla zasilenia domu jednorodzinnego wynosi 5 m 2. Powierzchnia ta pozwoli wygenerować rocznie ok. 4 675 kwh energii cieplnej. Koszt kompleksowej budowy takiej instalacji to ok. 14 000 zł. str. 105

Energia całkowitego promieniowania słonecznego w województwie łódzkim wacha się w granicach ok. 1100 kwh/m 2 /rok. Natomiast dla powiatu łaskiego wynosi ok. 1175 kwh/m 2 /rok. Średni okres nasłonecznienia dla terytorium Polski to od 1450 do 1600 godzin rocznie; dla regionu łódzkiego ok. 1946 godzin rocznie. Rysunek 21: Potencjał teoretyczny energii promieniowania słonecznego na terenie woj. łódzkiego (źródło:http://www.rpo20072013.lodzkie.pl/wps/wcm/connect/8720548044998119b51db79ba7bc64a9/ocenakonkurencyjnos ciwykorzystaniaenergiiodnawialnej_26052009.pdf?mod=ajperes)) Warunkiem dla efektywnego wykorzystania energii promieniowania słonecznego jest przede wszystkim odpowiedni dobór oraz sposób zainstalowania absorberów promieniowania słonecznego takich jak kolektory czy ogniwa fotowoltaiczne. str. 106

Aktualnie na terenie powiatu łaskiego znajduje się jedna duża instalacja wykorzystująca energię słoneczną o mocy 0,005 MW. Z przeprowadzonej inwentaryzacji emisji w ramach Planu gospodarki niskoemisyjnej dla Gminy Łask wynika, że ponad 25% mieszkańców planuje montaż kolektorów słonecznych, a ponad 15% fotowoltaiki. 12.2.2. Energia wiatrowa Ocena potencjału energetycznego wiatru dla miejsca lokalizacji przyszłej elektrowni wiatrowej jest jednym z pierwszych, niezbędnych kroków w realizacji całej inwestycji. Tylko poprawnie wykonana analiza może dostarczyć wiedzę o tym czy przedsięwzięcie przyniesie w przyszłości wymierne korzyści ekonomiczne. Przy ocenie opłacalności inwestycji w energetykę wiatrową parametrem o znacznej istotności jest prędkość wiatru oraz częstość jego pojawiania się na danym obszarze. Na ich podstawie można oszacować wielkość zasobów energetycznych, a także potencjalną ilość energii elektrycznej, jaką można wyprodukować w ciągu roku. Zasoby energetyczne dla skali lokalnej można oszacować na podstawie analizy następujących czynników: ukształtowanie terenu, temperatura powietrza, przeszkody związane z m.in. zabudowaniami oraz zadrzewieniem. Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej opublikował mapy wietrzności dla obszaru Polski na podstawie wieloletnich pomiarów. Wskazując średnią prędkość wiatru na wys. 20 m n.p.g. z podziałem na poszczególne strefy: Strefa I: wybitnie korzystna, 5 6 m/s, Strefa II: korzystna, 4,5 5 m/s, Strefa III: dość korzystna, 4 4,5 m/s, Strefa IV, V, VI: warunki niekorzystne i tereny wyłączone, w<4 m/s. str. 107

Rysunek 22: Strefy energetyczne wiatru w Polsce wg H. Lorenc [1996] Wg mapy wietrzności IMiGW województwo łódzkie w przeważającej części znajduje się w strefie II, określanej jako korzystna. Średnia prędkość wiatru w strefie II na wysokości 20 m n.p.g. wynosi poniżej 4,5 5 m/s. Korzystnie sprzyjające jest również pionowe i poziome ukształtowanie terenu województwa. Według danych Urzędu Regulacji Energetyki na koniec września 2013 roku, funkcjonowało w Polsce 795 instalacji wiatrowych o łącznej mocy 3 082 MW. Większość z nich zlokalizowana jest w północno-zachodniej części kraju. Liderem jest województwo zachodniopomorskie (836,9 MW mocy zamontowanych instalacji wiatrowych), kolejne miejsca zajmują województwa pomorskie (312,2 MW) i kujawsko-pomorskie (296,1 MW). W chwili obecnej na terenie województwa łódzkiego występuje elektrownia wiatrowa na Górze Kamieńsk, która składa się z 15 turbin każda o mocy 2 MW, co łącznie daje 30 MW mocy zainstalowanej oraz istnieje kilka niewielkich elektrowni wiatrowych o łącznej mocy 2,496 MW. Natomiast całkowita moc zainstalowana w woj. łódzkim to ok. 64 MW. Poniższa mapa przedstawia lokalizację obiektów energetyki wiatrowej na omawianym terenie. str. 108

Rysunek 23: Lokalizacja istniejących obiektów energetyki wiatrowej w województwie łódzkim (źródło: http://www.pokl.lodzkie.pl/) Przy lokalizowaniu instalacji wykorzystujących energię wiatru ogromne znaczenie mają warunki lokalne. Nawet teoretycznie dobre lokalizacje muszą zostać zweryfikowane w ramach pomiarów wietrzności. Lokalne ukształtowanie terenu, zalesienie, zabudowania mogą znacząco wpłynąć na efektywność instalacji wiatrowej. Z analizowanych danych wynika, ze Gmina Łask posiada dobre warunki dla rozwoju energetyki wiatrowej, jednakże należy zauważyć, że lokalizowanie dużych instalacji wiatrowych na terenie gminy może wiązać się z negatywnym oddziaływaniem na zasoby przyrodniczo-środowiskowe, walory turystyczno-wypoczynkowe i krajobraz, a tym samym powodować społeczny sprzeciw. Dlatego też analizując dopuszczalność wykorzystania siłowni wiatrowych należy raczej wybierać rozwiązania o najmniejszym stopniu ingerencji w środowisko naturalne stąd też bardziej akceptowalnym społecznie rozwiązaniem niż duże farmy wiatrowe są przydomowe mikroturbiny wiatrowe o wysokości do 12 m. str. 109

Moc pojedynczej turbiny to 1-1,2 kw, a roczny uzysk energii przy średniej prędkości wiatru wynoszącej 5 m/s, wynosi ok. 1 500 MWh. Koszt budowy instalacji to ok. 10 000 zł/kw mocy siłowni. Energia wytworzona w turbinie wykorzystywana jest w pierwszej kolejności na pokrycie potrzeb obiektu do którego jest przyłączona, a nadwyżki energii mogą zostać odsprzedane do sieci elektroenergetycznej. W chwili obecnej na terenie województwa łódzkiego występuje elektrownia wiatrowa na Górze Kamieńsk, która składa się z 15 turbin każda o mocy 2 MW, co łącznie daje 30 MW mocy zainstalowanej oraz istnieje kilka niewielkich elektrowni wiatrowych o łącznej mocy 2,496 MW. Łączna moc tych elektrowni jest bardzo niewielka. Na terenie gminy Łask funkcjonuje mała turbina wiatrowa o mocy do 30 kw. Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego Gminy przewiduje tereny pod 6 turbin wiatrowych. Ponadto prowadzone są postępowania w sprawie wydania decyzji środowiskowych uwarunkowaniach dla kilku turbin wiatrowych. Dotychczas zostały wydane 3 decyzje. 12.2.3. Energia wodna Podstawowym warunkiem dla pozyskania energii potencjalnej wody jest istnienie w określonym miejscu znacznego spadu dużej ilości wody. Dlatego też budowa elektrowni wodnej ma największe uzasadnienie w okolicy istniejącego wodospadu lub przepływowego jeziora leżącego w pobliżu doliny. Miejsca takie jednak nie często występują w przyrodzie, dlatego też w celu uzyskania spadu wykonuje się konieczne budowle hydrotechniczne. Najczęściej stosowany sposób wytwarzania spadu wody polega na podniesieniu jej poziomu w rzece za pomocą jazu, czyli konstrukcji piętrzącej wodę w korycie rzeki lub zapory wodnej - piętrzącej wodę w dolinie rzeki. Do rzadziej stosowanych sposobów uzyskiwania spadu należy obniżenie poziomu wody dolnego zbiornika poprzez wykonanie koniecznych prac ziemnych. W przypadku przepływowej elektrowni wodnej jej moc chwilowa zależy ściśle od chwilowego dopływu wody, natomiast elektrownia wodna zbiornikowa może wytwarzać przez pewien czas moc większą od mocy odpowiadającej chwilowemu dopływowi do zbiornika. W Polsce do obiektów tak zwanej Małej Energetyki Wodnej (MEW) zalicza się elektrownie wodne o mocy zainstalowanej do 5 MW. W MEW można wykorzystywać potencjał niewielkich rzek, rolniczych zbiorników retencyjnych, systemów nawadniających, wodociągowych, kanalizacyjnych, kanałów przerzutowych. str. 110

Potencjał techniczny małej energetyki wodnej na terenie województwa łódzkiego jest mały. Obecnie na terenie województwa łódzkiego zlokalizowane są 33 małe elektrownie wodne o łącznej mocy elektrycznej 10,05 MW. Elektrownie o największej mocy znajdują się na zbiornikach wodnych Jeziorsko (4,0 MW) i Sulejów (3,4 MW). Produkcja energii elektrycznej w małej energetyce wodnej w stosunku do ogólnej produkcji energii w województwie wynosi 0,12%. Wielkość produkcji energii elektrycznej z wszystkich elektrowni wodnych zlokalizowanych w województwie łódzkim można oszacować na 40,21 GWh/rok. Aktualnie na terenie powiatu łaskiego zlokalizowane są 3 elektrownie wodno-przepływowe o łącznej mocy 0,180 MW (źródło: http://www.ure.gov.pl/uremapoze/mapa.html). Rysunek 24: Lokalizacja istniejących małych elektrowni wodnych w województwie łódzkim (źródło: http://www.rpo2007-2013.lodzkie.pl/) str. 111

12.2.4. Energia geotermalna Energia geotermalna jest energią wnętrza Ziemi, która gromadzi się w skałach i gorących płynach, które będąc pod naturalnym ciśnieniem znajdują się w przepuszczalnej warstwie skalnej, na głębokościach większych niż 1000 m. Energia geotermalna w Polsce jest w znacznym stopniu konkurencyjna pod względem ekologicznym i ekonomicznym w stosunku do pozostałych źródeł energii, Polska posiada stosunkowo duże zasoby takiej energii, możliwe do wykorzystania dla celów grzewczych. Zgodnie z obecnym stanem rozpoznania warunki najkorzystniejsze dla eksploatacji złóż istnieją w należącym do Karpat obszarze niecki podhalańskiej. Warunki sprzyjające stwierdzono także na Niżu Polskim, głównie w mezozoicznych utworach subbasenów geologiczno strukturalnych szczecińsko - łódzkiego i grudziądzko - warszawskiego. W okręgu szczecińsko łódzkim, o powierzchni około 67 tys. km 2 w objętość wód geotermalnych zawartych w zbiornikach kredowych i jurajskich wynosi 2854 km 3, a zasoby energii cieplnej wynoszą 18812 mln tpu* (*tpu - tona paliwa umownego (węgla), 1 tpu=29,3 GJ). Inwestycje geotermalne charakteryzuje ich wysoki koszt początkowy związany z koniecznością kosztownego odwiercania otworów wiertniczych, których koszt szacunkowo mieści się w przedziale ok. 50-60% wszystkich nakładów na realizację całej inwestycji. Potencjalne zasoby energii cieplnej zawartej w wodach geotermalnych dla poszczególnych powiatów woj. łódzkiego przedstawiono na poniższym rysunku. Największe potencjalne zasoby energii cieplnej zawartej w wodach geotermalnych występują w północnej części województwa, głównie w powiecie poddębickim. Najmniejszy potencjał mają zbiorniki leżące w południowej części województwa, w powiatach: wieruszowskim, wieluńskim, pajęczańskim oraz opoczyńskim. str. 112

Rysunek 25: Potencjalne zasoby geotermalne na terenie powiatów woj. łódzkiego Pompy ciepła (źródło: http://www.sape.org.pl/) Jednym ze skuteczniejszych sposobów ograniczania niskiej emisji i zwiększania efektywności energetycznej jest zastosowanie pompy ciepła. Na przestrzeni ostatnich lat instalacje tego typu zyskują coraz szersze grono zwolenników, gdyż stanowią one ekologiczne, tanie i bezobsługowe źródło ciepła. Pompa ciepła to urządzenie, które umożliwia wykorzystanie energii cieplnej zgromadzonej w środowisku naturalnym. Urządzenia te należą do najekonomiczniejszych w eksploatacji źródeł ciepła stosowanych do ogrzania domu oraz przygotowania ciepłej wody, z tego faktu, że wykorzystują energię odnawialną zgromadzoną w środowisku: w gruncie, wodzie lub w powietrzu. str. 113

Stosując taką pompę ciepła ok. 75% energii otrzymuje się za darmo, konieczne jest wytworzenie jedynie ok. 25% energii (zużytej do napędu sprężarki). Z 1 kwh energii elektrycznej otrzymuje się ok. 4 kwh energii cieplnej. Zapewnia nie tylko ciepło w domu podczas zimnych dni, ale także chłód podczas gorącego lata. Zaletami stosowania pomp ciepła to przede wszystkim tania energia cieplna, która pobierana jest ze środowiska, dodatkowo nie wymaga instalowania komina, przyłącza gazowego, systemu wentylacji, nie wydziela także zapachów, działa automatycznie, nie potrzeba konserwacji ani też okresowych przeglądów, pracuje bardzo cicho i nie jest dokuczliwa dla otoczenia, jest stosunkowo bezpieczna dla środowiska, nie emituje, sadzy, spalin, pozwala na uniezależnienie się od wzrostu cen paliw. Natomiast istotną wadą stosowania pomp ciepła jest to, że sprężarka, która jest częścią urządzenia wykorzystuje energię elektryczną. Jej instalacja jest droga porównując jest ponad 30% droższa od tradycyjnego układu kotłowego, zdarzają się także problemy wynikające z nieprawidłowego zaprojektowania układu z pompą ciepła w taki sposób, aby w pełni zaspokajał potrzeby domowników. W przypadku pomp sprężarkowych istnieje niebezpieczeństwo skażenia środowiska naturalnego freonami, również przy źle dobranym gruntownym wymienniku ciepła, istnieje zagrożenie, że ilość ciepła odbieranego przez płyn grzewczy będzie tak wielka, że temperatura wokół wymiennika spadnie poniżej zera, zaś wychładzanie gruntu pogarsza warunki pracy pompy ciepła oraz zwiększa zużycie energii. 12.2.5. Energia z biomasy Pojęcie biomasy określane jest w polskim prawie jako ulegająca biodegradacji część produktów, odpadów lub pozostałości pochodzenia biologicznego z rolnictwa (łącznie z substancjami roślinnymi i zwierzęcymi), leśnictwa i związanych działów przemysłu, w tym rybołówstwa i akwakultury, a także ulegającą biodegradacji część odpadów przemysłowych i miejskich. (2009/28/WE). Biomasa może być używana na cele energetyczne w procesie bezpośredniego spalania biopaliw stałych (drewna, słomy), gazowych w postaci biogazu lub przetwarzania na paliwa ciekłe. Na terenie Polski realny potencjał ekonomiczny biomasy szacowany jest na poziomie 600 168 TJ w roku 2020, potencjał rynkowy zaś na poziomie 533 118 TJ (dane wg. Instytutu Energetyki Odnawialnej - Możliwości wykorzystania OZE w Polsce do roku 2020). str. 114

Rodzaje biopaliw stałych wykorzystywanych na cele energetyczne w kraju przedstawiają się następująco: drewno i odpady drzewne z lasów, sadów, zieleni miejskiej, z przemysłu drzewnego oraz opakowania drewniane, słoma i ziarna ze: zbóż, roślin oleistych, roślin strączkowych oraz siano, odpady z przetwórstwa rolno-spożywczego, plony z upraw roślin energetycznych, osady ściekowe. Wartość energetyczną poszczególnych rodzajów biomasy przedstawiono w poniższej tabeli. Tabela 57. Wartość opałowa wybranych rodzajów biomasy w zależności od wilgotności (Źródło: Ignacy Niedziółka, Andrzej Zuchniarz, Katedra Maszynoznawstwa Rolniczego, Akademia Rolnicza w Lublinie, Analiza energetyczna wybranych rodzajów biomasy, Motrol 2006 r.) Rozpatrując biomasę jako paliwo dla energetyki należy dostrzec bariery, jakie ograniczają jej wykorzystanie. Są nimi między innymi: zróżnicowane i stosunkowo niskie ciepło spalania na jednostkę masy, zróżnicowane zawartości wilgoci zależne od rodzaju biomasy i okresu jej sezonowania, sięgające do 50%, problemy w kontrolowaniu spalania, wynikające z wysokiej zawartość części lotnych, zmieniające się warunki zapłonu i spalania, trudności związane z transportem, które wynikają z małej gęstości nasypowej, trudności w utrzymaniu jakości paliwa na stałym poziomie, str. 115

duża zawartość związków alkaicznych takich jak: potas, fosfor, wapń, a w przypadku roślin jednorocznych duża zawartość chloru może prowadzić do narastania agresywnych osadów w kotle, dlatego wymagane są odpowiednie technologie i rozwiązania techniczne dla indywidualnego zużytkowania biomasy. Spalanie biomasy jest jednym z najpopularniejszych sposobów wykorzystywania zawartej w niej energii, uważanym często także za sposób najbardziej ekonomiczny. Bardzo duże zróżnicowanie biomasy pod względem budowy chemicznej i cech fizycznych (wahania i niestabilność wilgotności, ilości popiołu, zawartości części lotnych) powoduje niejednokrotnie trudności w przebiegu spalania biomasy jak i ograniczeniu emisji składników będących ubocznymi produktami procesów. Zbytnia wilgotność paliw z biomasy nie tylko zmniejsza ilość uzyskiwanego ciepła podczas spalania, ale również niekorzystnie wpływa na przebieg całego procesu spalania (spalanie niecałkowite, zwiększona emisja zanieczyszczeń w spalinach). Przy spalaniu biomasy w tradycyjnych kotłach c.o. istotne jest zatem zmniejszenie jej wilgotności poniżej 15%. W procesie spalania czystej biomasy powstają małe ilości popiołu (0,5 12,5%), które nie zawierają szkodliwych substancji i mogą być wykorzystane jako nawóz mineralny. Większe zawartości popiołu świadczą jednoznacznie o zanieczyszczeniu surowca. W procesie spalania generuje się aż 90% energii, otrzymywanej na świecie z biomasy, przy czym spalana biomasa może występować we wszystkich stanach skupienia. Zalety będące wynikiem zastosowania biomasy na cele energetyczne to w głównej mierze zmniejszenie emisji zanieczyszczeń do środowiska, redukcja emisji CO2, oszczędzanie zasobów paliw nieodnawialnych, zmniejszenie kosztów surowców energetycznych, zwiększenie bezpieczeństwa energetycznego na szczeblu lokalnym i krajowym, a także realizacja międzynarodowych zobowiązań z zakresu redukcji emisji szkodliwych substancji do atmosfery. Potencjał wykorzystania biomasy dla powiatu łaskiego określany jest jako bardzo korzystny. str. 116

Rysunek 26: Potencjał teoretyczny biomasy (słoma, drewno) na tle woj. łódzkiego (źródło: http://www.sape.org.pl/) Z przeprowadzonej ankietyzacji wynika, iż w 2014 roku wykorzystano 334 m 3 biomasy w gminie Łask. Zgodnie z danymi branżowymi przyjęto, iż 1 m 3 biomasy waży ok. 350 kg. Wartość opałowa dla biomasy to ok. 17,5 GJ/kg. Obecnie w gospodarstwach domowych gminy Łask zużywa się 4 322,07 GJ. Biogazownia Typowa biogazownia rolnicza przetwarza biomasę występującą w rolnictwie (gnojowica, gnojówka, kiszonki, pomiot kurzy, zboża itp.). Biogazownia rolnicza najczęściej składa się ze: zbiorników wstępnych na biomasę, niekiedy również hali przyjęć, str. 117

zbiorników fermentacyjnych, przykrytych szczelną membraną, zbiorników pofermentacyjnych lub laguny, układu kogeneracyjnego (silnik gazowy plus generator elektryczny) produkującego energię elektryczną i cieplną, zainstalowanego w budynku technicznym lub w kontenerze, instalacji sanitarnych, zabezpieczających, elektrycznych, łącznie z układami sterującymi, które integrują wszystkie elementy w funkcjonalną całość. Proces uzyskania energii elektrycznej lub cieplnej z biogazowni polega na zgromadzeniu odpadów, które trafiają do zbiornika, w którym następuje ich wymieszanie. Następnie przedostają się do komory fermentacyjnej, w której powstaje biogaz i jest przekazywany do agregatu kogeneracyjnego. W ten sposób uzyskuje się energię i ciepło. Rysunek 27: Schemat biogazowni (źródło: http://www.astech.biz.pl/biogazownie-rolnicze/) Biogazownie rolnicze pozwalają na wytworzenie energii elektrycznej i cieplnej dla gospodarstw rolniczych. Technologia ta pozwala wykorzystać produkty uboczne rynku rolnego, a ponadto przynosi szereg korzyści dla środowiska naturalnego, m.in.: zmniejszenie zużycia kopalnych surowców energetycznych oraz emisji związków powstających podczas ich spalania, poprawa warunków nawożenia pól uprawnych w porównaniu z nie przefermentowaną gnojowicą oraz zdolność do utrzymania równowagi humusu w glebie i zniszczenie nasion chwastów, a więc zmniejszenie zużycia chemicznych środków ochrony roślin. (http://e-czytelnia.abrys.pl/czysta-energia/2005-10-194/projekty-1868/biogazownia-rolnicza-firmy-poldanor-w-pawlowku-5358) str. 118

Produkcja biogazu korzyści: energia ze źródeł odnawialnych lepsze środowisko naturalne, redukcja emisji gazów cieplarnianych (ok. 170.000 t w roku 2011), rozproszone źródła energii większe bezpieczeństwo energetyczne, rozwój lokalnej infrastruktury, nowe miejsca pracy (m.in. przy produkcji, projektowaniu i obsłudze administracyjnej), możliwości zbytu biomasy przez rolników, możliwość utylizacji odpadów (np. poubojowych), zniszczenie ewentualnych bakterii i patogenów w procesie fermentacji, zniszczenie nasion chwastów w fermentacji redukcja zużycia pestycydów, lepsze wykorzystanie azotu z produktu pofermentacyjnego, po separacji produktu pofermentacyjnego dalsza optymalizacja wykorzystania azotu w nawożeniu, redukcja uciążliwości zapachowych związanych z nawożeniem pól. Dodatkową korzyścią dla wszystkich lokalnych społeczności i samorządów jest promocja gminy związana z funkcjonowaniem biogazowni, która wciąż jest ewenementem w krajobrazie polskim. W woj. łódzkim biogaz wykorzystywany jest w 9-ciu instalacjach o łącznej mocy 5,85 MW (biogaz składowiskowy w 6 instalacjach oraz biogaz z oczyszczalni ścieków w 3 instalacjach). Natomiast największy potencjał produkcyjny biogazu w posiada Grupowa Oczyszczalnia Ścieków w Łodzi (ok. 1000 m 3 /h biogazu). Na poniżej mapie zestawiono kotłownie spalające biopaliwa na terenie woj. łódzkiego. str. 119

Rysunek 28: Rozmieszczenie istniejących kotłowni spalających biopaliwa (źródło: http://www.pokl.lodzkie.pl/) Warto zaznaczyć, że kotły i piece w których miałoby następować spalanie biomasy powinny odpowiadać kotłom klasy 5 (wg normy PN-EN 303-5:2012) lub spełniać wymogi określone w Rozporządzeniach Komisji Europejskiej: 2015/1185 z dnia 24.04.2015 r. oraz 2015/1189 z dnia 28.04.2015 r. 13. Analiza studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego wraz z inwentaryzacją terenów inwestycyjnych W związku z nowymi wnioskami inwestorów zewnętrznych zamierzających zrealizować w gminie Łask swoje inwestycje, dla których samorząd uznał, że należy sporządzić plan miejscowy, należało opracowanie planu poprzedzić wprowadzeniem zmian do studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Łask i w toku tego etapu prac planistycznych prześledzić kwestię akceptacji społecznej i zmienić przeznaczenie terenów dla tych fragmentów. str. 120

W Gminie Łask obowiązuje Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Łask - Uchwała Nr L/481/14 Rady Miejskiej w Łasku z dnia 12 lutego 2014 r. Uchwała ta zawiera dwa załączniki mapowe. Pierwszy z nich to mapa z kierunkami polityki przestrzennej, drugi zaś przedstawia uwarunkowania rozwoju. Podstawowa treść Studium zawiera podstawowe informacje dotyczące istniejących oraz potencjalnych terenów inwestycyjnych na terenie Gminy. W planie miasta Łask za najważniejsze elementy koncepcji układu przestrzennego uznano między innymi rozwój inwestycji produkcyjno-usługowych w dwóch istniejących kompleksach: przy ul. Przemysłowej i ul. Kolejowej. Ponadto dla niektórych stref Gminy Łask wyznaczono kierunki zagospodarowania związane z terenami inwestycyjnymi: Kierunki zagospodarowania przestrzennego strefy I północnej Do strefy północnej zaliczono następujące sołectwa: Remiszew, Wrzeszczewice Nowe, Wrzeszczewice, Budy Stryjewskie, Stryje Paskowe, Karszew, Rembów, Borszewice, Bałucz, Stryje Księże, Krzucz, Anielin, Wola Bałucka, Wola Stryjewska, Wydrzyn, Wronowice (z wyjątkiem ich części północno-wschodniej o intensywnej zabudowie mieszkaniowej), tereny sołectw Kopyść i Orchów (po północnej stronie linii PKP), tereny sołectwa Wiewiórczyn, poza granicami wsi. Ponadto na obszarze strefy znajdują się tereny należące do: P.G.L. Nadleśnictwa Kolumna. W ramach omawianej strefy, mając na uwadze duże zainteresowanie przedsiębiorców gminą Łask oraz chęć inwestowania na terenie gminy, w Studium przewidziano również tereny rezerw inwestycyjnych dla funkcji produkcyjnej i produkcyjno usługowej. Rezerwy te przeznaczone są pod przyszły rozwój gminy. Tereny rezerw usytuowane są na gruntach o niskiej klasie bonitacyjnej, w bezpośrednim sąsiedztwie tras komunikacyjnych i z dostępem do infrastruktury technicznej. Zagospodarowanie każdego z obszarów wyznaczonych pod rezerwy terenowe może nastąpić jedynie na podstawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Dla terenów rezerw inwestycyjnych dla celów produkcyjnych i produkcyjno usługowych ustalono następujące wskaźniki: maksymalny wskaźnik powierzchni zabudowy 80%, minimalny wskaźnik powierzchni biologicznie czynnej 10%, str. 121

maksymalna wysokości budynków (nie dotyczy obiektów technologicznych związanych z funkcją terenu) 14m. Kierunki zagospodarowania koncentracji centralnej Koncentracja centralna, największa z trzech koncentracji strefy zabudowy miejskiej stanowi obszar, którego zawartość, wielkość i układ kojarzyć się zawsze będzie z pojęciem miasta Łask. Tym bardziej, że centralną część tej koncentracji stanowi Stare Miasto, historycznie ukształtowane świadectwo kulturowego dziedzictwa. W ramach opisywanej strefy, w Studium przewidziano tereny rezerw inwestycyjnych, położone po wschodniej i zachodniej stronie miasta. Rezerwy te przeznaczone są pod przyszły rozwój miasta. Przewidziane są w niej nowe tereny zabudowy mieszkaniowej jedno- i wielorodzinnej, usługi podstawowe, jak i usługi wyższego rzędu. W polityce dotyczącej ochrony i kształtowania środowiska na terenie gminy Łask za szczególnie ważne uznano realizację nowych zamierzeń inwestycyjnych, zmian i przekształceń obecnego układu przestrzennego z udziałem urządzeń i instalacji technicznych w celu wyeliminowania bądź ograniczenia zagrożeń dla środowiska; Obszary, dla których gmina zamierza sporządzić miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, w tym obszary wymagające zmiany przeznaczenia gruntów rolnych i leśnych na cele nierolnicze i nieleśne to również tereny rezerwy inwestycyjnej dla celów produkcyjnych i produkcyjno - usługowych: Krzucz, Bałucz, Kopyść. Porównując mapę istniejących inwestycji z terenami do możliwości zagospodarowania wynika, iż najwięcej wykorzystanych już terenów znajduje się w południowo-centralnej części Gminy Łask. Tereny pod inwestycje znajdują się w północnej części Gminy i obejmują takie sołectwa jak Kolonia Bałucz, Krzucz oraz Karszew. str. 122

Rysunek 29: Mapa terenów inwestycyjnych oraz zinwentaryzowane podmioty gospodarcze na terenie Gminy Łask (opracowanie własne) str. 123