POSTĘPOWANIE KARNE NSP (W)

POSTĘPOWANIE KARNE NSP (W) ZAJĘCIA NR 2: WPROWADZENIE DO ZASAD PROCESOWYCH. PRZESŁANKI PROCESOWE. SĄD mgr Błażej Boch Katedra Postępowania Karnego WPAiE UWr

Zasada prawa a zasada procesowa Zasada prawa Norma prawna o szczególnym znaczeniu w systemie prawa. Wyróżnia się zasady uniwersalne (ogólnoprawne) odnoszące się do całego systemu prawa oraz te, które dotyczą jego poszczególnych części (np. zasady prawa cywilnego, zasady procesu karnego). Z. Pulka [w:] A. Bator (red.), Wprowadzenie do nauk prawnych. Leksykon tematyczny, Warszawa 2008, s.150. Zasada procesowa Ogólna dyrektywa wyrażające to, co w procesie zasadnicze i typowe oraz podkreślające jego ogólne cechy lub prawidłowości. Ma podstawowe znaczenie w dziedzinie postępowania karnego, kształtuje jego model i stanowi dyrektywę postępowania wiążącą ustawodawcę, organy wymiaru sprawiedliwości oraz uczestników procesu. M. Cieślak, Polska procedura karna, Warszawa 1973, s. 202.

Zasady prawa a normy prawne Zasady prawa różnią się od zwykłych norm prawnych tym, że zasady prawa mają optymalizacyjny charakter. Szczególna rola przejawia się w tym, że: wyznaczają kierunek działań prawodawczych wskazują kierunek interpretacji przepisów prawa, wskazują kierunki stosowania prawa (zwłaszcza przy tzw. luzach decyzyjnych) ukierunkowują sposób korzystania z przyznanych uprawnień przez różne podmioty

Zasady procesowe Zagadnienia systematyki zasad procesowych, ich hierarchii oraz liczby są w piśmiennictwie kwestiami spornymi. Przedstawiciele doktryny wyróżniają różną liczbę zasad oraz odmiennie je porządkują. Wiąże się to z faktem, że zasady procesowe dotyczą zagadnień różnej wagi, a tym samym posiadają odmienny stopień ogólności S. Waltoś, Naczelne zasady procesu karnego, Warszawa 1999, s. 4. Niemniej przez pryzmat zasad procesowych można uzyskać w sposób syntetyczny ogólny obraz modelu procesu i są użyteczne w praktyce stosowania prawa, jako nieodzowna dyrektywa postępowania dla organów procesowych i wskazówka interpretacyjna

Zasady abstrakcyjne i konkretne Zasady abstrakcyjne Koncepcje teoretyczne, wskazujące sposób rozwiązania określonego zagadnienia procesowego, niezwiązane z konkretnym ustawodawstwem. Ich cechą charakterystyczną jest absolutyzm oraz krańcowość nie dopuszcza się od nich wyjątków. Zasad abstrakcyjnych nie można naruszyć w toku procesu są one jedynie wytworem teorii, założeniem modelowym i nie obowiązują w praktyce. Wyznaczają one jednak kierunek wykładni prawa i stanowią wskazówkę dla ustawodawcy, w jaki sposób można unormować daną problematykę Zasady konkretne Ustawowy wyraz odpowiednich zasad abstrakcyjnych, przyjęty w danym systemie procesowym i ściśle z nim związany. Zwykle dopuszczalne są od nich wyjątki na rzecz zasad przeciwstawnych i klauzule ograniczające ich stosowanie, ponieważ ustawodawca pierwotną koncepcję teoretyczną przystosowuje do realnych możliwości jej realizacji.

Podział zasad procesowych (zasady konkretne) 1. Ze względu na moc obowiązywania: zasady dyrektywy zasady reguły 2. Ze względu na sposób ujęcia w obowiązującym prawie: zasady skodyfikowane (prawnie zdefiniowane) ich definicja, choćby częściowa znajduje się w kpk; np. zasada legalizmu (art. 10) zasady nieskodyfikowane (prawnie niezdefiniowane) - obowiązywanie wynika pośrednio z szeregu przepisów, a ich zakres precyzowany jest w doktrynie i orzecznictwie (np. zasada bezpośredniości) 3. Ze względu na miejsce unormowania konkretnej zasady procesowej: zasady konstytucyjne (np. zasada domniemania niewinności art. 41 ust. 2 Konstytucji) zasady pozakonstytucyjne ustawowe (np. zasada skargowości art. 14) konwencyjne

Zasady dyrektywy i zasady reguły Zasady dyrektywy Nie obowiązują w procesie karnym w sposób absolutny, ponieważ: - w określonych ustawą sytuacjach nie muszą być w pełni zrealizowane (por. art. 389 i zasadę bezpośredniości); - dopuszczalne są wyjątki na rzecz zasad przeciwstawnych (por. art. 10 zasada legalizmu i art. 11 umorzenie absorpcyjne) - miedzy zasadami dyrektywami może dochodzić do kolizji. O pierwszeństwie jednej z nich decyduje organ prowadzący postępowanie, co nie oznacza, że druga jest automatycznie nie ma zastosowania (np. zasada ustności i pisemności w postępowaniu sądowym) Zasady reguły Odwrotności zasad dyrektyw. Muszą zostać w pełni zrealizowane, co oznacza, że niedopuszczalne są żadne klauzule ograniczające ich stosowanie czy wyjątki na rzecz zasad przeciwstawnych. Między zasadami regułami nie może dojść do kolizji, ponieważ obowiązywanie jednej reguły automatycznie wyłącza obowiązywanie drugiej. Np. zasada domniemania niewinności (art. 5 1)

Zasady naczelne wg. prof. Waltosia Podstawowe, swoiste normy, określające główne cechy procesu, wskazujące i podkreślające to, co na tle całokształtu przepisów jest najważniejsze i ogólniejsze w stosunku do szczegółów mniej istotnych. Wyodrębnienie pojęcia naczelnych zasad na tle zwykłych miało zapobiec wyróżnianiu zbyt dużej ilości zasad procesu karnego. Aby zasada procesowa mogła zostać uznana za zasadę naczelna konieczne jest spełnienie następujących warunków: 1. Zasada posiada węzłowe znaczenie w procesie i jej brak utrudniałby określenie jego modelu; przy czym: a) nie należy wyróżniać zbyt dużej liczby zasad, b) nie może wyrażać prawd banalnych, c) zasada zasługuje na taką nazwę, jeżeli jest co najmniej jedną z dwóch idei możliwych do pomyślenia (postulat ten nie odnosi się do zasad ogólnoprawnych np. zasady humanitaryzmu); 2. zawiera określoną treść ideologiczną i społeczną, ponieważ system zasad procesowych jest zawsze związany z układem stosunków społecznych i politycznych; 3. dotyczy bezpośrednio postępowania karnego i wprost wpływa na jego model (zasadami naczelnymi nie są więc zasady dotyczące wszystkich dziedzin prawa); 4. powinna mieć charakter dyrektywny, to znaczy być regułą rozwiązania organizacyjnego lub zachowania, które w ten sposób powinno stać się

Klasyfikacja zasad procesowych wg. prof. Waltosia Kolejność zasad wynika z ich stosunku do fundamentalnej zasady prawdy materialnej: 1) zasada prawdy materialnej, 2) zasady nakazujące organom zachowanie odpowiedniej postawy umożliwiającej dojście do prawdy materialnej: obiektywizmu, współdziałania ze społeczeństwem, uczciwego procesu; 3) zasady dowodowe: domniemania niewinności, in dubio pro reo, swobodnej oceny dowodów, bezpośredniości 4) zasady wyznaczające model i dynamikę przebiegu procesu: skargowości i działania z urzędu, kontradyktoryjności i inkwizycyjności, legalizmu, prawa do obrony, publiczności, kontroli, uczciwego procesu.

I. Zasady procesu karnego: 1. zasady ogólnoprawne (II stopnia), 2. zasady ściśle procesowe (I stopnia). Klasyfikacja zasad wg. prof. Skorupki II. Zasady ściśle procesowe: 1. zasady naczelne, 2. pozostałe zasady procesu III. Zasady naczelne: 1. prawie zdefiniowane (skodyfikowane), 2. prawnie niezdefiniowane (nieskodyfikowane). IV. Zasady prawnie zdefiniowane: 1. konstytucyjne, 2. pozakonstytucyjne. V. Zasady pozakonstytucyjne: 1. ustawowe 2. konwencyjne

Zasady wszczęcia procesu legalizmu i oportunizmu; działania z urzędu; skargowości Zasady procesowe wg. prof. Skorupki Zasady prowadzenia procesu karnego Zasady postępowania dowodowego udziału czynnika społecznego ; samodzielności jurysdykcyjnej sądu karnego; obiektywizmu; działania z urzędu, szybkości, kontradyktoryjności oraz inkwizycyjności, jawności i tajności, ustności i pisemności, instancyjności prawdy materialnej, bezpośredniości, swobodnej oceny dowodów), Zasady gwarancyjne oskarżonego

ZASADA PRAWDY MATERIALNEJ Art. 2 2 k.p.k.: Podstawę wszelkich rozstrzygnięć powinny stanowić prawdziwe ustalenia faktyczne jest to zasada prawnie zdefiniowana. Brak oparcia w Konstytucji RP (choć są różne stanowiska). Dyrektywa wynikająca z art. 2 2 k.p.k. adresowana jest do wszystkich organów procesowych, które w toku procesu podejmują jakiekolwiek rozstrzygnięcia Prawda materialna a prawda formalna (sądowa). Niekiedy uznawana za najważniejszą zasadę procesową. Czy stanowi cel procesu karnego?

ZASADA KONTRADYKTORYJNOŚCI Zasada kontradyktoryjności to dyrektywa, zgodnie z którą strony mają prawo do walki o korzystne dla siebie rozstrzygnięcie. Zasada inkwizycyjności (śledcza) to dyrektywa głosząca, że w procesie nie ma miejsca dla stron procesowych i że badanie sprawy należy wyłącznie do organu procesowego. Kontradyktoryjność - proces jako walka równouprawnionych stron przed bezstronnym arbitrem. Inkwizycyjność - proces, w którym strony mają ograniczone uprawnienia, a gospodarzem i aktywnym uczestnikiem jest sąd. De lege lata mamy do czynienia z inkwizycyjnym postępowaniem przygotowawczym i względnie inkwizycyjną rozprawą główną (w teorii kontradyktoryjną).

PRZESŁANKI PROCESOWE

ART. 17 1 K.P.K. Nie wszczyna się postępowania, a wszczęte umarza, gdy: 1) czynu nie popełniono, albo brak jest danych dostatecznie uzasadniających podejrzenie jego popełnienia; 2) czyn nie zawiera znamion czynu zabronionego albo ustawa stanowi, że sprawca nie popełnia przestępstwa; 3) społeczna szkodliwość czynu jest znikoma; 4) ustawa stanowi, że sprawca nie podlega karze; 5) oskarżony zmarł; 6) nastąpiło przedawnienie karalności; 7) postępowanie karne co do tego samego czynu tej samej osoby zostało prawomocnie zakończone albo wcześniej wszczęte toczy się; 8) sprawca nie podlega orzecznictwu polskich sądów karnych; 9) brak skargi uprawnionego oskarżyciela; 10) brak wymaganego zezwolenia na ściganie lub wniosku o ściganie pochodzącego od osoby uprawnionej, chyba że ustawa stanowi inaczej; 11) zachodzi inna okoliczność wyłączająca ściganie.

POJĘCIE I FUNKCJE Przesłanka procesowa to stan prawny warunkujący dopuszczalność wszczęcia i toku procesu lub poszczególnej czynności procesowej. Przesłanka procesu to stan prawny warunkujący dopuszczalność bądź wszystkich stadiów procesu, bądź tylko niektórych. Przesłanki czynności procesowych to stany prawne, które warunkują dopuszczalność poszczególnych czynności procesowych, np. at. 258 1-3 k.p.k. (przesłanki stosowania środków zapobiegawczych). Funkcja informacyjna porządkowanie wiedzy o dopuszczalności procesu. Funkcja gwarancyjna wyraziste kryterium dopuszczalności procesu; ochrona przed bezzasadnym wciąganiem ludzi w proces karny.

KLASYFIKACJA PRZESŁANEK Przesłanki pozytywne to takie stany prawne, które muszą zachodzić, aby proces mógł się toczyć, a więc aby był dopuszczalny. Przesłanki negatywne (tzw. przeszkody procesowe) to stany, które wyłączają możliwość dopuszczalności wszczęcia i dalszego biegu procesu. Przesłanki ogólne to takie stany prawne, które warunkują proces w trybie zwyczajnym. Przesłanki szczególne to takie stany prawne, które warunkują szczególny tryb procesu (z reguły występują jako dodatkowe, obok przesłanek ogólnych).

PRZESŁANKI MATERIALNE I FORMALNE Przesłanki materialne warunkują dopuszczalność procesu, ponieważ warunkują równocześnie samą odpowiedzialność karną określoną przepisami prawa materialnego: przesłanki uniewinnienia (art. 17 1 pkt 1, pkt 2 k.p.k.); przesłanki umorzenia (art. 17 1 pkt 3, pkt 4, pkt 6 k.p.k., abolicja, immunitety materialne i formalne, art. 111 1 k.k.). Przesłanki formalne charakteryzują się tym, że nie przesądzają braku odpowiedzialności karnej w razie ich niezaistnienia, natomiast warunkują jedynie sam proces karny: bezwzględne: takie stany prawne, które warunkują proces przeciwko określonej osobie w każdym układzie procesowym, np. res iudicata; względne: takie stany prawne, które warunkują dopuszczalność procesu przeciwko określonej osobie tylko w pewnym układzie procesowym, co nie wyłącza dopuszczalności procesu o ten sam czyn przeciwko temu samemu oskarżonemu w innym układzie. Przykłady przesłanek formalnych: powaga rzeczy osądzonej, podsądność sądom karnym, właściwość sądu, skarga uprawnionego oskarżyciela, warunkowe zawieszenie wykonania kary przez sąd, prawo łaski.

Na następne zajęcia należy przeczytać rozdział III. Warunki dopuszczalności procesu z podręcznika pod red. prof. J. Skorupki (str. 225-257).

SĄD

POJĘCIE SĄDU Nazwa sąd występuje w następujących znaczeniach: 1) jako jednostka organizacyjna w systemie sądownictwa (sąd rejonowy, Sąd Najwyższy, etc.); 2) jako budynek będący siedzibą sądu; 3) w zdaniach oceniających, np. Jan Kowalski wyraził taki a taki sąd o swoim koledze.

ZNACZENIE PROCESOWE POJĘCIA SĄD Sąd to zespół osób lub osoba wyposażeni w atrybut niezawisłości, powołani do sprawowania wymiaru sprawiedliwości w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej oraz w szczególnej procesowej formie. Procesowe znaczenie pojęcia sąd jest synonimem takich nazw jak skład orzekający czy też sędzia orzekający jednoosobowo.

PRAWO DO SĄDU Art. 45 1 Konstytucji RP Każdy ma prawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki przez właściwy, niezależny, bezstronny i niezawisły sąd.

WŁAŚCIWOŚĆ SĄDU Właściwość sądu to upoważnienie do dokonywania określonych czynności procesowych. Upoważnienie takie jest zarazem obowiązkiem sądu. Właściwość dzieli się na: 1) właściwość miejscową; 2) właściwość przedmiotową: właściwość rzeczowa właściwość funkcjonalna.

WŁAŚCIWOŚĆ MIEJSCOWA Art. 31 1 k.p.k.: Miejscowo właściwy do rozpoznania sprawy jest sąd, w którego okręgu popełniono przestępstwo. Analiza brzmienia przepisu prowadzi do wniosku, że o miejscu popełnienia przestępstwa rozstrzyga prawo karne materialne. Będzie to zatem: miejsce działania lub miejsce, w którym działanie miało nastąpić w przypadku przestępstwa z zaniechania; miejsce skutku w przypadku przestępstwa materialnego; miejsce zamierzonego czynu lub skutku (usiłowanie). Art. 31 3 k.p.k.: Jeżeli przestępstwo popełniono w okręgu kilku sądów, właściwym jest ten sąd, w którego okręgu najpierw wszczęto postępowanie przygotowawcze. Art. 31 2 k.p.k.: Jeżeli przestępstwo popełniono na polskim statku wodnym lub powietrznym, a 1 nie może mieć zastosowania, właściwy jest sąd macierzystego portu statku.

DODATKOWE PRZESŁANKI OKREŚLENIA WŁAŚCIWOŚCI MIEJSCOWEJ SĄDU Art. 32 1 k.p.k.: Jeżeli nie można ustalić miejsca popełnienia przestępstwa, właściwy jest sąd, w którego okręgu: 1) ujawniono przestępstwo, 2) ujęto oskarżonego; 3) oskarżony przed popełnieniem przestępstwa stale mieszkał lub czasowo przebywał -zależnie od tego, gdzie najpierw wszczęto postępowanie przygotowawcze. Reguła ta ma także zastosowanie wtedy, gdy przestępstwo popełniono za granicą (art. 32 2 k.p.k.). Art. 32 3 k.p.k. Jeżeli nie można ustalić właściwości miejscowej sądu według przepisów poprzedzających, sprawę rozpoznaje sąd właściwy dla dzielnicy Śródmieście miasta stołecznego Warszawa.

WŁAŚCIWOŚĆ RZECZOWA Właściwość rzeczowa to upoważnienie sądu do całościowego rozpoznania sprawy w pierwszej instancji. Właściwość sądu i jaki skład będzie orzekał ma znaczenie dla sfery praw jednostki. Podstawowym sądem pierwszej instancji jest sąd rejonowy. Orzeka on we wszystkich sprawach, z wyjątkiem spraw przekazanych ustawą do właściwości sądu okręgowego (art. 24 1 k.p.k.). Sąd okręgowy orzeka w pierwszej instancji w sprawach: o zbrodnie przewidziane w k.k. oraz w ustawach szczególnych; o występki enumeratywnie wyliczone w art. 25 1 pkt 2 k.p.k.; o występki, które z mocy przepisu szczególnego należą do właściwości tego sądu (art. 25 1 pkt 3).

RUCHOMA WŁAŚCIWOŚĆ SĄDÓW TRADYCYJNA K.p.k. zezwala tradycyjnie (podobne przepisy były już w k.p.k. z 1928r.) na zmianę właściwości sądów okręgowych i rejonowych w następujących przypadkach: 1) łączności spraw karnych; 2) postulatu oszczędności procesu; 3) delegacji. Łączność podmiotowa występuje wtedy, gdy ta sama osoba oskarżona jest o kilka przestępstw, a sprawy te należą do właściwości różnych sądów tego samego rzędu wówczas właściwy jest sąd, w którym najpierw wszczęto postępowanie. Jeżeli sprawy należą do właściwości sądów różnego rzędu (rejonowy i okręgowy), to sprawę rozpoznaje sąd wyższego rzędu (art. 33 1 i 2 k.p.k.) Łączność przedmiotowa ma miejsce wtedy, gdy postępowanie toczy się jednocześnie przeciwko sprawcom, pomocnikom, podżegaczom i innym osobom, których przestępstwo pozostaje w ścisłym związku z przestępstwem sprawcy wówczas jeden i ten sam sąd jest właściwy dla wszystkich tych osób (art. 34 1 k.p.k.)

Łączność podmiotowo-przedmiotowa ma miejsce wtedy, gdy występuje łączność spraw podmiotowa, jak i przedmiotowa. Niekiedy może jednak okazać się, że połączenie spraw i oskarżonych w jednym procesie utrudnia postępowanie oraz ogranicza możliwość dotarcia do prawdy materialnej. W takim przypadku można wyłączyć i odrębnie rozpoznać sprawę poszczególnych osób lub o poszczególne czyny (art. 34 3 k.p.k.) Postulat oszczędności procesu - art. 36 k.p.k. sąd wyższego rzędu nad sądem właściwym może przekazać sprawę innemu sądowi równorzędnemu, jeżeli większość osób, które należy wezwać na rozprawę zamieszkuje blisko sądu, a z dala od sądu właściwego. Delegacja właściwości art. 37 k.p.k. - Sąd Najwyższy może z inicjatywy właściwego sądu przekazać sprawę do rozpoznania innemu sądowi równorzędnemu.

RUCHOMA WŁAŚCIWOŚĆ NADZWYCZAJNA Art. 25 2 k.p.k.: sąd apelacyjny, na wniosek sądu rejonowego, może przekazać do rozpoznania sądowi okręgowemu, sprawę o każde przestępstwo ze względu na szczególną wagę lub zawiłość sprawy. Art. 11a przepisów wprowadzających k.p.k. jeżeli rozpoznanie sprawy w sądzie miejscowo właściwym nie jest możliwe w terminie zabezpieczającym przedawnienie karalności przestępstw określonych w art. 101 k.k., to na wniosek właściwego sądu sąd apelacyjny może przekazać taką sprawę do rozpoznania innemu sądowi równorzędnemu.

WŁAŚCIWOŚĆ FUNKCJONALNA Właściwość funkcjonalna to upoważnienie sądu do niecałościowego rozpoznania sprawy. W tym wypadku nie sposób wyliczyć wszystkich czynności. Można wskazać jedynie na przykładowe. Przykłady: 1) sąd rejonowy stosuje tymczasowe aresztowanie w postępowaniu przygotowawczym, 2) sąd okręgowy rozpoznaje apelacje od wyroków sądów rejonowych, 3) sąd okręgowy wydaje list żelazny, 4) sąd apelacyjny rozpoznaje apelacje od wyroków sądów okręgowych, 5) Sąd Najwyższy rozpoznaje kasacje, 6) właściwość do wydawania wyroków łącznych (art. 569 1 k.p.k.)

NARUSZENIE WŁAŚCIWOŚCI SĄDU Następstwa naruszenia właściwości mogą być różnorakie w zależności od charakteru naruszenia. Z rygorystycznymi następstwami mamy do czynienia, gdy: 1) sąd rozpozna sprawę oskarżonego, który nie podlegał orzecznictwu polskich sądów karnych; 2) sąd powszechny orzeknie w sprawie, gdzie właściwy jest sąd szczególny lub odwrotnie; 3) sąd niższego rzędu orzeknie w sprawie należącej do sądu wyższego rzędu. Takie naruszenia mogą stanowić tzw. bezwzględne przyczyny odwoławcze (art. 439 k.p.k.). Inne naruszenia nie będą już tak poważne: por. art. 35 2 k.p.k.

WYŁĄCZENIE SĘDZIEGO Z mocy prawa iudex inhabilis: art. 40 k.p.k. Na wniosek iudex suspectus: art. 41 k.p.k. Procedura wyłączenia sędziego: art. 42 k.p.k.

ZASADA NIEZAWISŁOŚCI SĘDZIOWSKIEJ Jest to dyrektywa, w myśl której sąd powinien posiadać swobodę podejmowania decyzji procesowych w granicach zakreślonych przez Konstytucję i ustawy (art. 178 ust. 1 Konstytucji RP). Jest to zasada ustrojowa organów wymiaru sprawiedliwości. Mamy wiele gwarancji ustrojowych niezawisłości, np. pełnia praw publicznych, nieskazitelny charakter, złożenie egzaminu sędziowskiego, zakaz przynależności do partii politycznych, immunitet sędziowski, etc. Gwarancje procesowe zapewniają szczególną pozycję sądu wobec innych uczestników procesu. Wyraża się to m. in. w nadrzędnością sądu wobec innych stron procesowych oraz kolegialnością orzekania, która powinna być regułą.

SKŁAD SĄDU Jednoosobowy art. 28 1, 30 1 i 2, 449 2, 534 1 k.p.k. Kolegialnie art. 28 2, 28 4, 28 3, 29 1, 29 2, 30 1, 30 2, 534 2, 441 2 k.p.k.

INNE GWARANCJE PROCESOWE NIEZAWISŁOŚCI zasada obiektywizmu (art. 4 k.p.k.) zapewnienie tajności narady i głosowania nad orzeczeniem (art. 108 k.p.k.) Zasada samodzielności jurysdykcyjnej sądu autonomia orzekania. Ale! Art. 8 2 k.p.k. Ważne przepisy: art. 442 3 k.p.k., 441 3 k.p.k., art. 190 ust. 1 Konstytucji RP oraz art. 9 Konstytucji RP (ETPC, TSUE, ENA).

ŁAWNICY I REFERENDARZE Ławnicy również korzystają z atrybutu niezawisłości art. 169 1 PrUSP. Instytucja ławnika jest wyrazem realizacji zasady współdziałania ze społeczeństwem i instytucjami w ściganiu przestępstw. Referendarze sądowi nie korzystają z atrybutu niezawisłości, a w zakresie wykonywanych obowiązków są niezależni co do treści wydawanych orzeczeń i zarządzeń - art. 151 1 PrUSP. Uprawnienie referendarza określone są w różnorakich przepisach, np. art. 60 4 k.p.k., 81, art. 231 1 k.p.k. Postanowienia i zarządzenia referendarza sądowego można zaskarżyć sprzeciwem art. 93a k.p.k.

ZAGADNIENIA EGZAMINACYJNE I. Część ogólna. 1. Cele postępowania karnego. 2. Tryby ścigania przestępstw i ich charakterystyczne cechy. 3. Wniosek o ściganie złożenie, cofnięcie, ściganie osób wskazanych i niewskazanych we wniosku. 18. Przesłanki procesowe definicja, katalog, podział na względne i bezwzględne oraz skutki procesowe ich zaistnienia. 19. Pojęcie i rodzaje właściwości sądu. Badanie właściwości przez sąd oraz spory o właściwość. 20. Skład sądu oraz sposób jego wyznaczania, skutki naruszenia przepisów o wyznaczaniu składu orzekającego. 21. Wyłączenie sędziego z mocy prawa (iudex inhabilis) oraz z mocy postanowienia sądu (iudex suspectus) przesłanki, tryb.

NASTĘPNE ZAJĘCIA 1. Należy przeczytać rozdział III. Warunki dopuszczalności procesu z podręcznika prof. Skorupki. 2. Należy zapoznać się z prezentacjami multimedialnymi zajęć nr 1 i nr 2. 3. Należy zapoznać się z treścią następujących przepisów: art. 1-3, 12-14, 17, 24-44 k.p.k. i wszystkie inne powołane w prezentacjach. 4. Należy zapoznać się z treścią podręcznika w zakresie opisującym sąd jako organ postępowania karnego s. 258-285. 5. Na następnych zajęciach omawiamy uczestników postępowania karnego.