WYBRANE PROBLEMY AKTUALIZACJI DANYCH EWIDENCJI GRUNTÓW I BUDYNKÓW



Podobne dokumenty
Propozycja technologii zapewniającej spójność przestrzeni technologiczno - prawnej granic działek

NADZÓR GEODEZYJNY I KARTOGRAFICZNY A TERENY ZAMKNIĘTE. Warszawa r. Mirosław Puzia

21. Sprawy z zakresu geodezji i kartografii

Wnioski z kontroli prowadzonych przez Dolnośląskiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego w latach

WARUNKI TECHNICZNE Weryfikacja zgodności treści mapy ewidencyjnej ze stanem faktycznym w terenie. Obręby 1, 2, 3, 4, 5, 6, i 7 miasta Wąbrzeźna

Zestaw pytań egzaminacyjnych z 2014 r. Zakres 2

2. Ustawa z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne (tekst jednolity) Dz.U z dnia 14 kwietnia 2015 r. Nr 189.

Zgłoszenie dokonania zmian w ewidencji gruntów i budynków

Zakładanie, modernizacja, kontrola i aktualizacja ewidencji gruntów i budynków

Wydział Geodezji i Gospodarki Nieruchomościami Referatu ds. Gospodarki Nieruchomościami Powiatu i Skarbu Państwa

Ustawa z dnia 17 maja 1989r. Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. z 2015r. poz. 520 ze zm.)

Zarządzenie Nr 8/GK/14 Prezydenta Miasta Słupska z dnia 8 stycznia 2014 r.

Dokumentacja geodezyjno prawna w regulacjach stanów prawnych istniejących dróg

STUDIUM PROBLEMOWE. Biegli sądowi

Zawiadomienia o zmianach w danych ewidencyjnych

Wybrane zagadnienia z zakresu ewidencji gruntów i budynków

Wykaz aktów prawnych

CZĘŚĆ V. Załącznik nr 1 do SIWZ. Starostwo Powiatowe w Drawsku Pomorskim GK.DD /10

2. Uzgadnianie usytuowania projektowanych sieci uzbrojenia terenu.

Prowadzenie i aktualizacja ewidencji gruntów i budynków

PROJEKT MODERNIZACJI EWIDENCJI GRUNTÓW I BUDYNKÓW

WARUNKI TECHNICZNE WYKONANIA PROJEKTU KOMPLEKSOWEJ MODERNIZACJI EWIDENCJI

MODERNIZACJI EWIDENCJI GRUNTÓW I BUDYNKÓW

ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW. z dnia 28 sierpnia 2001 r.

Podstawy gospodarowania gruntami na obszarach wiejskich wykład. Prowadzący wykład - dr inż. Robert Łuczyński

Problematyka spójności przestrzeni technologiczno -prawnej granic działek w postępowaniu scalenia i wymiany gruntów

Ocena dokumentacji geodezyjnej jako środka dowodowego w postępowaniach administracyjnych dotyczących zmian w ewidencji gruntów i budynków

Wrocław, dnia lia i/ A s * ' września ' 2013 r. GK-NGK AM

REGULAMIN ORGANIZACYJNY POWIATOWEGO ZARZĄDU GEODEZJI, KARTOGRAFII, KATASTRU I NIERUCHOMOŚCI W GNIEŹNIE

Rodzaj i opis pracy geodezyjnej

Spis treści. Część I. Nieruchomość, działka gruntu, działka budowlana... 1

I N F O R M A C J A O W Y M A G A N Y C H D O K U M E N T A C H D O A K T U A L I Z A C J I D A N Y C H

MODERNIZACJI EWIDENCJI GRUNTÓW I BUDYNKÓW

ZAWIADOMIENIE. I. Informacje ogólne. Pruszków dnia

SZCZEGÓŁOWY OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA

STATUT WOJEWÓDZKIEGO BIURA GEODEZJI W ŁODZI

STATUT WOJEWÓDZKIEGO BIURA GEODEZJI W LUBLINIE

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA INFRASTRUKTURY 1)

Zintegrowany System Informacji o Nieruchomościach FAQ

1. Postępowanie administracyjne wszczyna się:

Zadanie 1. 21/07 Przy ustalaniu granic działek ewidencyjnych stosuje się zasadę nadrzędności, która polega na tym, że

przez Pana Prezesa w piśmie z dnia 13 sierpnia 2012 r., pragnę przede wszystkim wyrazić pogląd, że

1. Ustawa Prawo geodezyjne i kartograficzne reguluje sprawy dotyczące:

MODERNIZACJI EWIDENCJI GRUNTÓW I BUDYNKÓW

Uchwała Nr VI/60//2015 Rady Powiatu Kartuskiego z dnia 28 maja 2015 r.

Rozgraniczenie nieruchomości

Nowa rzeczywistość stare problemy czyli kto za to wszystko zapłaci. Grzegorz Ogórek Urząd Miasta Ruda Śląska

Źródło: wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie Sygn. akt III SA/Kr 596/14 z 18 września 2014 r.

Ewidencja gruntów i budynków - wybrane zagadnienia

USTAWA. z dnia 10 kwietnia 2003 r.

Wybrane zagadnienia związane z oceną dokumentacji do celów prawnych Białobrzegi, 18 października 2018 roku

PROJEKT ZAŁOŻENIA EWIDENCJI BUDYNKÓW I LOKALI. Obiekt: obręb Bukowiec, powiat międzyrzecki, województwo lubuskie.

1. Kodeks postępowania administracyjnego normuje postępowanie:

1. Organy administracji publicznej obowiązane są zapewnić stronom czynny udział w postępowaniu:

Bieżąca aktualizacja operatu ewidencji gruntów i budynków

Wskazówki instruktażowe

Ustawa Kodeks postępowania administracyjnego. Ustawa o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym. Ustawa o gospodarce nieruchomościami

DZIAŁANIA W ZAKRESIE TERENÓW ZAMKNIĘTYCH BĘDĄCYCH W ZARZĄDZIE PKP S.A

PODZIAŁY NIERUCHOMOŚCI wg standardów

3. Przepisy rozporządzenia stosuje się także do ochrony urządzeń zabezpieczających, w tym sygnalizujących znaki, oraz do budowli triangulacyjnych.

Projekt założeń projektu ustawy o zmianie ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne

Ewidencja gruntów i budynków obligatoryjne źródło informacji o nieruchomościach. M. Dacko

Rola i zadania Wojewódzkiej Inspekcji Geodezyjnej i Kartograficznej. Gdańsk 9 marca 2017

REGULAMIN ORGANIZACYJNY POWIATOWEGO ZARZĄDU GEODEZJI, KARTOGRAFII, KATASTRU I NIERUCHOMOŚCI W GNIEŹNIE

Zarządzenie Nr 3/2013. Burmistrza Miasta Lipna. z dnia 9 stycznia 2013 roku

Program kontroli przedsiębiorców wykonujących prace geodezyjne i kartograficzne

Analiza procedury ustalania przebiegu granic działek ewidencyjnych

USTAWA. z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (1) Rozdział 1

USTAWA z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych(1)

1 Która z niżej wymienionych jednostek jest przedsiębiorcą:

ość załączników Podpis...

ROZDZIAŁ IV SZCZEGÓŁOWA SPECYFIKACJA TECHNICZNA NA WYKONYWANIE USŁUG GEODEZYJNYCH DLA MIEJSKIEGO ZARZ

Co może zrobić sąd w razie opieszałości właściciela? Sąd może wymierzyć opieszałemu właścicielowi grzywnę w wysokości od 500 do zł.

Sprawozdanie pokontrolne

Rejestr wniosków i interpelacji radnych Interpelacja radnego K. Skoczylasa r.

Protokół kontroli problemowej

Projekt r.

Druk nr 1132 Warszawa, 17 września 2008 r.

Radca prawny Michał Trowski Łódź, 25 maja 2017 roku

Informacja o wynikach kontroli doraźnej w Urzędzie Gminy w Dąbrowie Chełmińskiej.

1. Kodeks postępowania administracyjnego normuje postępowanie:

Zarządzenie Nr 185/2019 Burmistrza Nysy z dnia 29 marca 2019r.

WYSTĄPIENIE POKONTROLNE

M inisterstw o Spraw iedliw ości D epartam ent Prawa Cywilnego. DPrC-l /12 j

Jak uwłaszczyć nieruchomość, gdy jej zarząd wynika z ustawy?

Dz.U Nr 75 poz. 849 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA SPRAW WEWNĘTRZNYCH I ADMINISTRACJI

Pan Radosław Roszkowski Starosta Prudnicki

SIWZ WARUNKI TECHNICZNE

2. Ewidencja gruntów i budynków to system informacyjny zapewniający:

WYSTĄPIENIE POKONTROLNE

WARUNKI TECHNICZNE NA PRACE GEODEZYJNE

WARUNKI TECHNICZNE WYKONANIA PROJEKTU MODERNIZACJI EWIDENCJI

Wniosek o wydanie wypisu i wyrysu z ewidencji gruntów

Wydział Geodezji. Godziny przyjęć interesantów. Poniedziałek: 7:30 16:00 Wtorek Piątek: 7:30 14:30

OBWIESZCZENIE Wojewody Łódzkiego Zawiadomienie o wydaniu decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej.

5. Standardowymi opracowaniami kartograficznymi, tworzonymi na podstawie odpowiednich zbiorów danych są między innymi mapy ewidencyjne w skalach:

Rola geodezji kolejowej w procesie inwestycyjnym na przestrzeni 80 lat. dr Mirosław Antonowicz Członek Zarządu PKP S.A.

IZ /11 L.dz. 1916/10 Pani Alicja Meusz Dolnośląski Wojewódzki Inspektor Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego

XV Konferencja Naukowo-Techniczna z cyklu Kataster Nieruchomości na temat:

Co dalej z Rejestrem Cen i Wartości Nieruchomości?

Transkrypt:

Bolesław Wolny Szczecin Artykuł napisany na podstawie problematyki podejmowanej w działaniach Oddziału Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego Zachodniopomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w Szczecinie. WYBRANE PROBLEMY AKTUALIZACJI DANYCH EWIDENCJI GRUNTÓW I BUDYNKÓW KTO ZA NIĄ ODPOWIADA? Przepis art. 7d Prawa geodezyjnego i kartograficznego [1] precyzuje zadania prezydentów miast i starostów, jako organów administracji geodezyjnej i kartograficznej, wykonujących zadania przy pomocy geodetów powiatowych (miejskich). Jednym z ważniejszych zadań jest prowadzenie powiatowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, w tym ewidencji gruntów i budynków, gleboznawczej klasyfikacji gruntów i geodezyjnej ewidencji sieci uzbrojenia terenu. Art. 4 ust. 1 wymienionej ustawy, postanawia, że mapę zasadniczą oraz ewidencję gruntów i budynków sporządza się i aktualizuje dla obszaru całego kraju, a więc również dla wszelkich terenów zamkniętych (wojskowych, kolejowych, przemysłowych), o czym mowa w następnych ustępach tego artykułu ustawy. Ustawowe pryncypium zostało złamane

2 rozporządzeniem Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa w sprawie ewidencji gruntów i budynków [2], które przepisem 4 wyłączyło z prowadzenia ewidencji obszar morza terytorialnego, stanowiącego integralną część Polski. W art. 22 i 23 Prawa geodezyjnego i kartograficznego sprecyzowano zasady porządkowe prowadzenia ewidencji gruntów i budynków: 1) Ewidencję prowadzą starostowie (prezydenci miast). 2) Właściciele i władający obowiązani są zgłaszać właściwemu staroście (prezydentowi miasta) wszelkie zmiany danych, objętych ewidencją gruntów i budynków, przy czym na jego żądanie obowiązani są dostarczyć dokumenty geodezyjne, kartograficzne i inne niezbędne do wprowadzenia tych zmian do ewidencji. 3) Właściwe organy, sądy i kancelarie notarialne mają obowiązek przesyłać do organu odpisy prawomocnych decyzji i orzeczeń oraz aktów notarialnych, jeżeli wynikają z nich zmiany danych podmiotowych i przedmiotowych objętych ewidencją gruntów i budynków. Natomiast rozporządzenie [2] w 45 i 46 określiło tryb wprowadzania zmian, a w 54 zasady przeprowadzania okresowych weryfikacji danych ewidencyjnych. Przepisy te praktycznie usankcjonowały czynność prowadzenia ewidencji jako działanie bierne, polegające na gromadzeniu samoczynnie napływających informacji. Warto uświadomić sobie, że postawa bierna, wyczekująca, powoduje nieodwołalnie nieaktualność danych, Postawa taka zdecydowanie sprzeczna jest z deklaracją, zawartą w art. 21 ust. 1 Prawa geodezyjnego i kartograficznego: Podstawa planowania gospodarczego, planowania przestrzennego, wymiaru podatków i świadczeń, oznaczania nieruchomości w księgach wieczystych, statystyki publicznej, gospodarki nieruchomościami oraz ewidencji gospodarstw rolnych stanowią dane zawarte w ewidencji gruntów

3 i budynków. Nieaktualny zbiór danych nie może być podstawą czegokolwiek. Konieczna jest zatem aktywność organów odpowiedzialnych za prowadzenie ewidencji gruntów i budynków w staraniach o jej aktualizację, o bieżący dopływ w danych ją aktualizujących. Podejmowanie aktywnych działań, zmuszających podmioty ewidencji do respektowania Prawa geodezyjnego i kartograficznego winno być uzupełniane działalnością na rzecz pozyskiwania środków budżetowych na modernizację i odnawianie ewidencji gruntów oraz na zakładanie ewidencji budynków. Na jakich obszarach Prawo geodezyjne i kartograficzne jest nie najlepiej przestrzegane lub wręcz lekceważone? Jest ich sporo. A pomimo to w praktyce nie słychać o przypadkach korzystania przez właściwe organy z przepisu art. 48 ust. 1 pkt 5 wymienionej ustawy: kto wbrew przepisom, będąc obowiązany do zgłoszenia zmian objętych ewidencją gruntów i budynków nie zgłosi ich do właściwego organu, bądź nie dostarczy dokumentów niezbędnych do wprowadzenia zmian podlega karze grzywny. Przodują w lekceważeniu prawa organy i instytucje administrujące i zarządzające mieniem publicznym. Szczęśliwie, na terenie województwa zachodniopomorskiego, dzięki inicjatywom Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego, problem został dostrzeżony. Byłoby wskazane, moim zdaniem, aby problem ten dostrzeżony został również w procesie tworzenia nowego Prawa geodezyjnego i kartograficznego. NIEROZDYSPONOWANE GRUNTY SKARBU PAŃSTWA I GMIN Niepokoi problem możliwości zasiedzenia gruntów dotąd nierozdysponowanych. Przepis art. 10 ustawy z dnia 28 lipca 1990 roku o

4 zmianie ustawy Kodeks cywilny (Dz. U. nr 55 poz. 321) ponownie wprowadził możliwość zasiedzenia gruntów Skarbu Państwa, przy czym ustala on, że zasiedzenie to biegnie od dnia wejścia w życie ustawy (1.10.1990 r.) oraz, że termin ten ulega skróceniu o czas, w którym stan zasiedzenia istniał przed wejściem w życie ustawy, lecz nie więcej niż połowę kodeksowego okresu zasiedzenia. Mając na uwadze uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 31 stycznia 2002 roku sygn. III CZP 72/01, pierwszych roszczeń stron z tytułu zasiedzenia gruntów Skarbu Państwa można spodziewać się w 2005 roku. Zatem przed upływem tego terminu stan prawny wszystkich nieruchomości Skarbu Państwa winien być dokładnie znany i uregulowany. Zapobieżenie sytuacji powstania roszczeń z tytułu zasiedzenia wymagało szybkich działań, bowiem na terenie województwa zachodniopomorskiego znajdowały się nieruchomości stanowiące własność Skarbu Państwa, będące w gestii prezydentów miast i starostów, w odniesieniu do których nie określono żadnego władającego (zarządcy, administratora). Konieczne było sprawdzenie dokumentacji ewidencji gruntów, uregulowanie stanów prawnych nieruchomości, dokonanie wpisów korygujących. Podejmowanie działania były pilne, bowiem mogły zdarzyć się przypadki, iż nieruchomości (grunty) są bezumownie użytkowane, albo też organ nie posiadając informacji o gruncie, nie poczynił starań o jego zagospodarowanie, lub o sformalizowanie bezumownego użytkowania. Sytuacje takie mogły stwarzać okoliczności nie wpływania opłat należnych za użytkowanie nieruchomości. NIEAKTUALNE I NIEPEŁNE WPISY NAZW PODMIOTÓW Bywają przypadki niepełnych lub nieaktualnych wpisów nazw organów administracji publicznej, przy jednoczesnym braku informacji o

5 ustanowionym administratorze lub zarządcy nieruchomości, a także nieaktualnych wpisów nazw instytucji zarządzających lub administrujących. Zmiany nazw tych podmiotów bywają częste, a niewiele jest przypadków, gdy o zmianie nazwy powiadamiany jest organ prowadzący ewidencję. W tej sytuacji konieczne jest podejmowanie przez startostów (prezydentów miast) działań wyjaśniających i porządkujących w trybie przepisów art. 22 ust. 3 Prawa geodezyjnego i kartograficznego wspólnie z instytucjami, o których wiadomo, że są zarządcami lub administratorami gruntów, np. w odniesieniu do dróg, wód żeglownych i innych wód płynących, morskich wód wewnętrznych oraz kanałów melioracyjnych. Podjęte działania w znacznej części doprowadziły zapisy w rejestrach gruntów do stanu zgodnego z dokumentami, stosownie do przepisów 10, 11 i 12 rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa w sprawie ewidencji gruntów i budynków. BRAKI UREGULOWAŃ PRAWNYCH GRUNTÓW W LASACH PAŃSTWOWYCH Nierzadkie są przypadki, gdy na obszarach administrowanych przez Lasy Państwowe znajdują się niewydzielone w oddzielne działki: - drogi publiczne, - śródlądowe wody płynące i stojące będące własnością odrębną Skarbu Państwa. Z żądaniem dostarczenia dokumentacji geodezyjnej rozgraniczającej te nieruchomości organ prowadzący ewidencję winien występować do stron w myśl art. 152 Kodeksu cywilnego, a więc do zarządcy Lasów Państwowych oraz do zarządców (administratorów) dróg i wód będących własnością Skarbu Państwa.

6 Celowe jest przy tym przeprowadzenie wstępnych konsultacji i uzgodnienie stanowisk z wymienionymi stronami. GRANICE PASÓW DROGOWYCH NA CENZUROWANYM Wskazane jest przeprowadzanie, przez organy prowadzące ewidencję, kameralnego przeglądu przebiegu granic pasów drogowych, szczególnie na obszarach małych miast i zabudowanych terenów wiejskich wraz ze sprawdzeniem nazwy podmiotu będącego właścicielem drogi, organu sprawującego zarząd drogą lub jednostki będącej zarządcą drogi, stosownie do przepisów art. art. 19, 21 i 22 w związku z art. art. 5, 6, 6a i 7 ustawy o drogach publicznych [3]. W odniesieniu do dróg wewnętrznych, to jest niezaliczonych do żadnej kategorii dróg publicznych, o których mowa w art. 8 wspomnianej ustawy, konieczne jest określenie zarządcy terenu. Rozwiązanie tych problemów wymaga dokonania uzgodnień na szczeblach administracji samorządowej oraz z właściwym terenowo Oddziałem Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad w przedmiocie przebiegu dróg publicznych i ich wzajemnego przecinania się. W przypadkach przecięć dróg winny być określone granice działek, stanowiących te drogi, w tym w postępowaniach o podział nieruchomości. SZLAKI I STACJE KOLEJOWE W EWIDENCJI GRUNTÓW Problem prowadzenia dokumentacji geodezyjnej dla terenów szlaków i stacji kolejowych na terenie województwa zachodniopomorskiego wymaga generalnego uregulowania. Ma on charakter podstawowy dla wzajemnego funkcjonowania ośrodków prowadzących państwowy zasób geodezyjny i kartograficzny i dla

7 istniejącego Kolejowego Ośrodka Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej. Z dniem 1 lipca 1989 roku, a więc z dniem wejścia w życie Prawa geodezyjnego i kartograficznego, służba geodezyjna resortu Komunikacji utraciła status organu państwowej służby geodezyjnej i kartograficznej, w tym prawo do odrębnego prowadzenia państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego w odniesieniu do terenów będących we władaniu (zarządzie) PKP. Zasób ten, w części dotyczącej danych ewidencji gruntów i budynków, jeśli dane te nie były zastrzeżone, winien był być przekazany organom prowadzącym tą ewidencję. Przekazywanie państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego przez różne jednostki dotąd go prowadzące do organów określonych Prawem geodezyjnym i kartograficznym nastąpiło do 1990 roku, Jednakże działaniami tymi nie objęto dokumentacji geodezyjnej stanowiącej państwowy zasób a zgromadzonej w składnicy geodezyjnej prowadzonej przez służbę geodezyjną PKP. Tym samym obowiązek wynikający z Prawa geodezyjnego i kartograficznego nie został wykonany przez ówczesne organy administracji państwowej i samorządowej oraz przez kierownictwo geodezyjnych służb kolejowych, Zaniedbanie to winno być usunięte. Do czasu przekazania dokumentacji właściwym starostom, (prezydentom miast), służby PKP winny zapewnić ich przechowywanie i udostępnianie zainteresowanym stronom na zasadach określonych w art. 40 Prawa geodezyjnego i kartograficznego. Przepis art. 12 Prawa geodezyjnego i kartograficznego nakłada na wykonawców prac geodezyjnych i kartograficznych obowiązek zgłoszenia do właściwych organów Służby Geodezyjnej i Kartograficznej prace przed przystąpieniem do ich wykonania, a po wykonaniu prac przekazać powstałe materiały lub informacje do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego. W art. 4 ust. 2 ww. ustawy ustalono, że dla terenów

8 zamkniętych, zamiast mapy zasadniczej sporządza się odrębne mapy, zawierające w swej treści również sieć uzbrojenia terenu, przy czym sporządzanie tych map oraz ustalanie granic terenów zamkniętych należy do właściwych ministrów i kierowników urzędów centralnych. Ograniczenie takie nie ma zastosowania do ewidencji gruntów i budynków; jest ona prowadzona dla terytorium całego kraju z wyłączeniem obszaru morza terytorialnego, w myśl przepisu 4 rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa w sprawie ewidencji gruntów i budynków. Ale nierzadkie są przypadki nie respektowania przez służby geodezyjne PKP omawianych przepisów i nie przekazywania do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego wyników pomiaru budynków i użytków gruntowych na terenach PKP. Oczywiście dotyczy to budynków, które nie są zastrzeżone. a) Problem ma również wymiar finansowy. Albowiem do czasu przekazania dokumentacji geodezyjnej z zakresu ewidencji gruntów i budynków do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, wydawanie tych danych i materiałów winno odbywać się w Kolejowym ODGK wg przepisów rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa w sprawie wysokości opłat za czynności geodezyjne i kartograficzne oraz udzielanie informacji [4]. A tak nie jest. W odniesieniu do tej części opłat winny mieć, moim zdaniem zastosowanie przepisy art. 41 ust. 3a Prawa geodezyjnego i kartograficznego w sprawie przychodów Funduszu Gospodarki Zasobem Geodezyjnym i Kartograficznym w części dotyczącej przychodów funduszy powiatowych.

9 LINIE BRZEGOWE WÓD GRANICAMI NIERUCHOMOŚCI Prawo wodne [5] wymaga, aby granice nieruchomości będących morskimi wodami wewnętrznymi lub wodami śródlądowymi, stanowiące linię brzegową wód, określone zostały w decyzji organu, podjętej w trybie przepisów tejże ustawy. W przypadkach, gdy w ewidencji gruntów i budynków brak jest: - prawnego ustalenia linii brzegowej tych wód z sąsiadującymi nieruchomościami lądowymi, - rozdzielenia w odrębne działki: morskich wód wewnętrznych, wód śródlądowych będących w zarządzie właściwego Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej i wód śródlądowych w zarządzie Marszałka Województwa (Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych), celowe jest wystąpienie do jednostek zarządzających wodami o dostarczenie odpowiedniej dokumentacji ustalającej granice wód. Zasięg morskich wód wewnętrznych, ich rozdzielenie od wód śródlądowych wskazane jest przekonsultować z właściwymi terenowo Urzędami Morskimi [6]. W ewidencji gruntów winna być też uwidoczniona granica rozdzielająca nieruchomości stanowiące pas techniczny wybrzeża morskiego i morskie wody wewnętrzne, a będące w odrębnym administrowaniu przez poszczególne Urzędy Morskie. W wielu przypadkach szczególnie palącym jest problem braku regulacji prawno-technicznych wód śródlądowych na obszarach Lasów Państwowych i byłych państwowych gospodarstw rolnych. Jest on niezwykle istotny w procesie obrotu nieruchomościami, bowiem zgodnie z przepisami Prawa wodnego: a) grunty pokryte płynącymi wodami powierzchniowymi, stanowiącymi własność publiczną, a więc Skarbu Państwa lub jednostek samorządu

10 terytorialnego, nie podlegają obrotowi cywilnoprawnemu, z wyjątkiem przypadków określonych w ustawie, b) prawo zbywania gruntów pod stojącymi wodami powierzchniowymi stanowiącymi własność Skarbu Państwa, przysługuje organom naczelnym, wymienionym w ustawie. Zatem grunty pod wymienionymi wodami, jako posiadające status prawny odmienny od sąsiadujących gruntów lądowych, muszą być wydzielone w odrębne nieruchomości (działki). Prawo wodne nie rozstrzyga, które wody są własnością Skarbu Państwa, a które jednostek samorządowych, natomiast: a) określa, kto wykonuje prawa właścicielskie w odniesieniu do tych wód publicznych, które stanowią własność Skarbu Państwa, b) nakłada na Prezesa Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej obowiązek prowadzenia katastru wodnego dla obszaru Państwa, z uwzględnieniem podziału na obszary dorzeczy oraz obowiązek prowadzenia takiego katastru dla regionu wodnego na dyrektora regionalnego zarządu gospodarki wodnej, c) ustala, że źródłem danych katastru wodnego w zakresie nieruchomości jest ewidencja gruntów i budynków, o której mowa w Prawie geodezyjnym i kartograficznym. Tak więc w ewidencji gruntów i budynków winny znajdować się dane opisowe i kartograficzne określające grunty pokryte wodami. W dobrze rozumianym interesie organów administracji państwowej i samorządowej winno nastąpić uporządkowanie granic nieruchomości, stanowiących grunty pokryte wodami publicznymi, a więc będących własnością Skarbu Państwa i jednostek samorządu terytorialnego, Konieczne jest więc uporządkowanie problematyki ustalania linii brzegowych wód publicznych w postępowaniach wodnoprawnych w trybie przepisów Prawa wodnego i konsekwentne żądanie przez organy

11 prowadzące ewidencję dostarczania dokumentacji geodezyjnej w tym zakresie. TERENY ZAMKNIĘTE OTWARTE NA EWIDENCJĘ GRUNTÓW I BUDYNKÓW Organy prowadzące ewidencję gruntów i budynków winny podejmować wytrwałe starania, aby wyegzekwować od jednostek zarządzających terenami zamkniętymi obowiązek wynikający z przepisu art. 4 ust. 2a Prawa geodezyjnego i kartograficznego, iż ich wykaz ustalają właściwi ministrowie i kierownicy urzędów centralnych. Dokumentacja geodezyjna określająca przebieg granic i powierzchnię terenu zamkniętego winna być przekazywana przez organy wydające decyzje o zamknięciu terenu prezydentom miast i starostom, w trybie przepisów art. 22 ust. 2 i 3 wymienionej ustawy. W staraniach tych należy podkreślać, że na terenach zamkniętych ewidencję gruntów i budynków prowadzi się na tych samych zasadach, jak na pozostałym terenie kraju, to jest według przepisów rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa w sprawie ewidencji gruntów i budynków. W sprawie tej szczegółowe stanowisko zajął Główny Geodeta Kraju pismem z dnia 3 listopada 2003 roku znak KZ-503-123- 2003. Należy przy tym pamiętać, że w myśl przepisu 4 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z 2001 roku [7] w przypadku braku materiałów w państwowym zasobie geodezyjnym i kartograficznym, jednostka zarządzająca terenem zamkniętym ma obowiązek przekazać na wniosek starosty (prezydenta miasta) dane dotyczące gruntów, budynków i lokali. Dotyczy to wszelkich terenów zamkniętych. Nie podlegają przekazaniu do

12 ewidencji tylko te dane odnoszące się do gruntów, budynków i lokali, którym została nadana klauzula tajności. KONIECZNA JEST AKTYWNOŚĆ ORGANÓW PROWADZĄCYCH EWIDENCJĘ GRUNTÓW I BUDYNKÓW Szereg czynników technicznych, organizacyjnych i historycznych spowodowało, iż obecnie istniejące bazy danych ewidencji gruntów nie w pełni ilustrują stan aktualny, nie spełniają wymogów przepisów prawa, obowiązującego w dziedzinie geodezji i kartografii. Z tego względu ważnym i pilnym zadaniem organów prowadzących ewidencję gruntów i budynków jest doprowadzenie baz danych do potrzeb, wynikających z: a) prowadzonego przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa systemu ewidencji gospodarstw rolnych i zwierząt gospodarskich, b) tworzenia przez Główny Urząd Geodezji i Kartografii w ramach projektu PHARE 2000 systemu informatycznego (IPE), którego zadaniem jest umożliwienie współdziałania i synchronizacji ewidencji gruntów i budynków (katastru nieruchomości) z systemem ksiąg wieczystych, ewidencją podatkową, ewidencją gospodarstw rolnych i zwierząt gospodarskich oraz systemami PESEL i REGON. Dane z ewidencji gruntów i budynków są wiążące dla wpisów w dziale I ksiąg wieczystych oraz działań wynikających z ustaw: z dnia 10 października 2002 roku o zmianie ustawy o podatku rolnym oraz z dnia 30 października 2002 roku o podatku leśnym. (Biuletyn Informacyjny Głównego Geodety Kraju, nr 5/2003, str. 6-12). Omówione czynniki polityki państwa wymagają zapewnienia bieżącej aktualizacji

13 i doskonalenia danych ewidencji gruntów i budynków, a więc aktywnej polityki i działania organów w tym kierunku. Jedną z ważniejszych form tej aktywności może być organizowanie spotkań koordynacyjnych i informacyjnych, z zainteresowanymi stronami, poświęconych regulacjom granic nieruchomości, stanowiących własność publiczną. Znane są dobre wyniki takich spotkań, zaaranżowanych przez niektórych geodetów powiatowych w województwie zachodniopomorskim. OBOWIĄZKI ORGANÓW I INSTYTUCJI WYKONUJĄCYCH FUNKCJE WŁAŚCICIELSKIE W IMIENIU SKARBU PAŃSTWA Moim zdaniem obowiązki te można sformułować następująco: a) Podstawowym obowiązkiem jest przekazywanie do ewidencji gruntów i budynków informacji o zmianach danych, o których mowa w art. 20 Prawa geodezyjnego i kartograficznego. b) Uregulowanie stanów prawnych gruntów będących własnością Skarbu Państwa ma również istotne znaczenie dla postępowań administracyjnych z zakresu rozgraniczeń, wznowień granic i podziałów nieruchomości. Strony tych postępowań, a więc osoby i jednostki pełniące funkcje właścicielskie w imieniu Skarbu Państwa winny być ustalone w sposób jednoznaczny i dokładny. W postępowaniach tych winni brać udział przedstawiciele jednostek zarządzających i administrujących nieruchomościami Skarbu Państwa, legitymujący się pisemnymi pełnomocnictwami [8]. Udział upełnomocnionych przedstawicieli ma istotne znaczenie dla zabezpieczenia interesów Skarbu Państwa, Niestety bywa, że osoby takie nie przybywają pomimo wezwań i zawiadomień, a czasem nie

14 posiadają pełnomocnictw wymaganych przpeisami, Tak więc, na skutek zaniedbań w wykonywaniu funkcji właścicielskich, organy i osoby reprezentujące interes Skarbu Państwa, faktycznie nienależycie wywiązują się z obowiązku. c) Sprzedaż, przekazywanie w zarząd lub dzierżawę nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa z reguły winna być związana z okazaniem stronie kupującej punktów granicznych, a w koniecznych przypadkach z geodezyjnym wznowieniem granic lub rozgraniczeniem, tak, aby zakres własności był bezsporny i geodezyjnie określony zarówno co do położenia znaków granicznych jak i powierzchni, Ma to istotne znaczenie dla wyeliminowania późniejszych skarg i roszczeń. d) W myśl przepisów art. 152 i 154 Kodeksu cywilnego właściciele i władający, a więc osoby i instytucje pełniące funkcje właścicielskie w imieniu Skarbu Państwa obowiązane są do utrzymywania stałych znaków granicznych oraz urządzeń na granicy. Odpowiednie przeglądy terenowe, służące wykonywaniu tych ustawowych obowiązków winny być bezwzględnie wykonywane. Koledze Antoniemu Myłce i Koleżance Reginie Zagale dziękuję uprzejmie za inspirację i współpracę Bolesław Wolny Szczecin, dnia 2 listopada 2004 roku

15 Przepisy wymienione w tekście: [1] Ustawa z dnia 17 maja 1989 roku Prawo geodezyjne i kartograficzne (tekst jednolity: Dz. U. z 2000 r. nr 100 poz. 1086 z późn. zm.). [2] Rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca 2001 roku w sprawie ewidencji gruntów i budynków (Dz. U. nr 38 poz. 454). [3] Ustawa z dnia 21 marca 1985 roku o drogach publicznych (Dz. U. nr 14 poz. 60 z późn. zm.). [4] Rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 14 listopada 2000 roku w sprawie wysokości opłat za czynności geodezyjne i kartograficzne oraz udzielanie informacji... (Dz. U. nr 115 poz. 1209). [5] Ustawa z dnia 18 lipca 2001 roku Prawo wodne (Dz. U. nr 115 poz. 1229 z późn. zm.). [6] Rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 10 sierpnia 1999 roku zmieniające rozporządzenie w sprawie utworzenia urzędów morskich... (Dz. U. nr 70 poz. 792). [7] Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 17 lipca 2001 roku w sprawie wykazywania w ewidencji gruntów i budynków danych odnoszących się do gruntów, budynków i lokali znajdujących się na terenach zamkniętych (Dz. U. nr 84 poz. 911). [8] Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej z dnia 14 kwietnia 1999 roku w sprawie rozgraniczenia nieruchomości (Dz. U. nr 45 poz. 453).