APLIKACJE PRAWNICZE w pytaniach i odpowiedziach Tom 2 11. wydanie?
Aplikacje prawnicze w pytaniach i odpowiedziach Tom 2
APLIKACJE PRAWNICZE w pytaniach i odpowiedziach Tom 2 11. wydanie
Stan prawny: styczeñ 2017 r. Aktualizacja do dnia egzaminu w 2017 r. dostêpna na stronie www.testy-prawnicze.pl w zak³adce AKTUALIZACJE APLIKACYJNA. Wydawca: Joanna Ablewicz Wydawnictwo C.H.Beck 2017 Informacje Wydawcy: Opracowanie stanowi jedynie pomoc dla kandydatów przy przygotowaniach do egzaminów konkursowych na aplikacje prawnicze. Redakcja nie ponosi odpowiedzialnoœci za zmiany wynikaj¹ce z nowelizacji powo³ywanych w ksi¹ ce przepisów. Bêdziemy wdziêczni za wszelkie uwagi i sugestie skierowane pod adresem: joanna.ablewicz@beck.pl Wydawnictwo C.H.Beck Sp. z o.o. ul. Bonifraterska 17, 00-203 Warszawa Sk³ad i ³amanie: DTP Art Druk i oprawa: Totem, Inowroc³aw ISBN 978-83-255-9057-4 ISBN e-book 978-83-255-9058-1
Spis treści Wstęp... Wykaz skrótów... IX XI DZIAŁ I. PRAWO GOSPODARCZE... 1 Zagadnienie 1. Zasady podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej... 1 Zagadnienie 2. Rejestrowanie przedsiębiorców (CEIDG i KRS)... 8 Zagadnienie 3. Koncesje i zezwolenia... 30 Zagadnienie 4. Regulowana działalność gospodarcza... 36 Zagadnienie 5. Oddziały i przedstawicielstwa przedsiębiorców zagranicznych... 40 Dział II. Prawo spółek handlowych... 45 Zagadnienie 1. Uwagi ogólne... 45 Zagadnienie 2. Charakterystyka spółek osobowych... 52 Zagadnienie 3. Charakterystyka spółek kapitałowych... 55 Zagadnienie 4. Spółka jawna... 60 Zagadnienie 5. Spółka partnerska... 76 Zagadnienie 6. Spółka komandytowa... 83 Zagadnienie 7. Spółka komandytowo-akcyjna... 95 Zagadnienie 8. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością... 109 Zagadnienie 9. Spółka akcyjna... 177 Zagadnienie 10. Transformacje w spółkach... 232 Zagadnienie 11. Przekształcenie przedsiębiorcy w spółkę kapitałową... 269 Dział III. Prawo upadłościowe... 273 Zagadnienie 1. Uwagi ogólne... 273 Zagadnienie 2. Postępowanie w przedmiocie ogłoszenia upadłości... 278 Zagadnienie 3. Skutki ogłoszenia upadłości... 286 Zagadnienie 4. Postępowanie upadłościowe prowadzone po ogłoszeniu upadłości... 294 Zagadnienie 5. Lista wierzytelności... 302 Zagadnienie 6. Układ w upadłości... 304 Zagadnienie 7. Likwidacja masy upadłości... 305 Zagadnienie 8. Postępowanie upadłościowe wobec osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej... 309 Dział IV. Prawo restrukturyzacyjne... 313 Zagadnienie 1. Przepisy ogólne... 313 Zagadnienie 2. Sąd i sędzia-komisarz... 318 Zagadnienie 3. Nadzorca i zarządca... 321 Zagadnienie 4. Uczestnicy postępowania... 325 Zagadnienie 5. Układ... 331
Spis treści VI Zagadnienie 6. Przepisy ogólne dotyczące postępowania restrukturyzacyjnego... 335 Zagadnienie 7. Postępowanie o zatwierdzenie układu... 338 Zagadnienie 8. Przyspieszone postępowanie układowe... 341 Zagadnienie 9. Postępowanie układowe... 345 Zagadnienie 10. Postępowanie sanacyjne... 348 Zagadnienie 11. Zakończenie i umorzenie postępowania restrukturyzacyjnego... 352 DZIAŁ V. PRAWO ADMINISTRACYJNE... 355 Zagadnienie 1. Samorząd terytorialny... 355 Zagadnienie 2. Plan zagospodarowania przestrzennego... 372 Zagadnienie 3. Prawo budowlane... 380 Zagadnienie 4. Prawo geodezyjne i kartograficzne... 390 Zagadnienie 5. Gospodarka nieruchomościami... 396 Zagadnienie 6. Nabywanie nieruchomości przez cudzoziemców... 408 DZIAŁ VI. POSTĘPOWANIE ADMINISTRACYJNE... 411 Zagadnienie 1. Uwagi ogólne... 411 Zagadnienie 2. Postępowanie... 425 Zagadnienie 3. Sądownictwo administracyjne... 456 DZIAŁ VII. PRAWO KARNE... 471 Zagadnienie 1. Uwagi ogólne... 471 Zagadnienie 2. Formy popełnienia przestępstwa... 478 Zagadnienie 3. Zbieg przestępstw i przepisów ustawy... 493 Zagadnienie 4. Wyłączenie odpowiedzialności karnej... 502 Zagadnienie 5. Kary... 521 Zagadnienie 6. Środki karne... 524 Zagadnienie 7. Sądowy wymiar kary... 531 Zagadnienie 8. Powrót do przestępstwa... 538 Zagadnienie 9. Poddanie sprawcy próbie... 539 Zagadnienie 10. Zbieg przestępstw oraz łączenie kar i środków karnych... 549 Zagadnienie 11. Środki zabezpieczające... 552 Zagadnienie 12. Przedawnienie... 556 Zagadnienie 13. Zatarcie skazania... 558 Zagadnienie 14. Pojęcia z zakresu prawa karnego... 560 DZIAŁ VIII. POSTĘPOWANIE KARNE... 565 Zagadnienie 1. Uwagi ogólne... 565 Zagadnienie 2. Sąd... 571 Zagadnienie 3. Strony, obrońcy, pełnomocnicy... 578 Zagadnienie 4. Czynności procesowe... 593 Zagadnienie 5. Świadkowie, pokrzywdzony... 605 Zagadnienie 6. Biegli, tłumacze, specjaliści... 609 Zagadnienie 7. Środki przymusu... 612 Zagadnienie 8. Postępowanie przed sądem I instancji... 616
Spis treści Zagadnienie 9. Postępowanie odwoławcze... 628 Zagadnienie 10. Postępowanie przyspieszone... 642 Zagadnienie 11. Nadzwyczajne środki zaskarżenia... 645 Zagadnienie 12. Postępowanie po uprawomocnieniu się orzeczenia... 655 Zagadnienie 13. Postępowanie karne w sprawach międzynarodowych... 662 Zagadnienie 14. Europejski nakaz aresztowania... 666 DZIAŁ IX. PRAWO I POSTĘPOWANIE W SPRAWACH WYKROCZEŃ... 675 Zagadnienie 1. Uwagi ogólne... 675 Zagadnienie 2. Kary, środki karne i zasady ich wymiaru... 680 Zagadnienie 3. Podstawowe pojęcia prawa wykroczeń... 688 Zagadnienie 4. Poszczególne grupy wykroczeń... 690 Zagadnienie 5. Postępowanie w sprawach o wykroczenia... 695 Zagadnienie 6. Nadzwyczajne środki zaskarżenia... 705 DZIAŁ X. PRAWO PRACY... 709 Zagadnienie 1. Podstawowe pojęcia i zasady prawa pracy... 709 Zagadnienie 2. Nawiązanie stosunku pracy... 717 Zagadnienie 3. Umowa o pracę... 720 Zagadnienie 4. Ustanie stosunku pracy... 724 Zagadnienie 5. Stosunek pracy na podstawie powołania, wyboru, mianowania oraz spółdzielczej umowy o pracę... 738 Zagadnienie 6. Wynagrodzenie za pracę i inne świadczenia... 740 Zagadnienie 7. Obowiązki pracodawcy i pracownika... 743 Zagadnienie 8. Odpowiedzialność w stosunkach pracy... 749 Zagadnienie 9. Czas pracy... 755 Zagadnienie 10. Urlopy pracownicze... 765 Zagadnienie 11. Uprawnienia pracowników związane z rodzicielstwem... 770 Zagadnienie 12. Zatrudnianie pracowników młodocianych... 777 Zagadnienie 13. Bezpieczeństwo i higiena pracy... 779 Zagadnienie 14. Rozpatrywanie sporów o roszczenia ze stosunku pracy... 785 DZIAŁ XI. PRAWO KORPORACJI PRAWNICZYCH... 789 Część I. Prawo o adwokaturze... 789 Zagadnienie 1. Wykonywanie zawodu adwokata... 789 Zagadnienie 2. Izby adwokackie... 795 Zagadnienie 3. Organy adwokatury... 799 Zagadnienie 4. Lista adwokatów... 805 Zagadnienie 5. Aplikacja adwokacka... 809 Zagadnienie 6. Odpowiedzialność dyscyplinarna... 812 Część II...USTAWA o radcach prawnych... 819 Zagadnienie 1. Wykonywanie zawodu radcy prawnego... 819 Zagadnienie 2. Uprawnienia do wykonywania zawodu radcy prawnego... 825 Zagadnienie 3. Aplikacja radcowska... 831 Zagadnienie 4. Samorząd radców prawnych... 833 Zagadnienie 5. Odpowiedzialność dyscyplinarna... 842 VII
Wstęp Drogi Czytelniku! Książka, którą przekazujemy do Twoich rąk, jest efektem osobistych przygotowań Autorki do egzaminów na aplikacje. Powstała na podstawie setek zaktualizowanych notatek, aktów prawnych i wykładów. Opracowanie to zawiera systematyczne omówienie węzłowych zagadnień tych dziedzin prawa, których znajomość wymagana jest na egzaminach na aplikacje: radcowską, adwokacką, notarialną. Zostało ono pomyślane jako materiał pomocniczy do usystematyzowania wiedzy zdobytej w trakcie studiów. Prezentowana książka (opracowanie) adresowana jest w pierwszej kolejności do osób, które przystępują do egzaminów na aplikacje: radcowską, adwokacką i (lub) notarialną i z tą myślą została skonstruowana. Może również jednak służyć studentom prawa i aplikantom jako pomoc przy powtarzaniu materiału. Pragnę w tym miejscu podziękować wszystkim osobom, które przyczyniły się do powstania tej książki, a przede wszystkim mojemu Mężowi i Rodzicom za zachętę do podjęcia pracy nad stworzeniem takiego opracowania, niezwykle cenną pomoc techniczną oraz wsparcie w trakcie pisania. Katarzyna Czajkowska-Matosiuk IX
Wykaz skrótów Akty prawne AdmRządWojU... ustawa z 23.1.2009 r. o wojewodzie i administracji rządowej w województwie (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 525 ze zm.) DrPublU... ustawa z 21.3.1985 r. o drogach publicznych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1440) EgzAdmU... ustawa z 17.6.1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1599 ze zm.) EmRentyFUSU... ustawa z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 887 ze zm.) FundU... ustawa z 6.4.1984 r. o fundacjach (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 40) GospNierU... ustawa z 21.8.1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 1774 ze zm.) InforPublU... ustawa z 6.9.2001 r. o dostępie do informacji publicznej (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1784 ze zm.) KC... ustawa z 23.4.1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 380 ze zm.) KK... ustawa z 6.6.1997 r. Kodeks karny (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1137) KKS... ustawa z 10.9.1999 r. Kodeks karny skarbowy (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 186 ze zm.) KP... ustawa z 26.6.1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1666 ze zm.) KPA... ustawa z 14.6.1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 23) KPK... ustawa z 6.6.1997 r. Kodeks postępowania karnego (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1749) KPW... ustawa z 24.8.2001 r. Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1713 ze zm.) KRO... ustawa z 25.2.1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 2082 ze zm.) KrRejSU... ustawa z 20.8.1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 687 ze zm.) KRSU... ustawa z 12.9.2011 r. o Krajowej Radzie Sądownictwa (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 976) KSH... ustawa z 15.9.2000 r. Kodeks spółek handlowych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1578 ze zm.) KW... ustawa z 20.5.1971 r. Kodeks wykroczeń (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 1094 ze zm.) KWU... ustawa z 6.7.1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 790 ze zm.) NielU... ustawa z 26.10.1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1654 ze zm.) XI
Wykaz skrótów NIKU... ustawa z 23.12.1994 r. o Najwyższej Izbie Kontroli (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 1096 ze zm.) ObPolU... ustawa z 2.4.2009 r. o obywatelstwie polskim (Dz.U. z 2012 r. poz. 161 ze zm.) OchrKonkurU... ustawa z 16.2.2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 184 ze zm.) OrdPodU... ustawa z 29.8.1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 613 ze zm.) PCzCywU... ustawa z 9.9.2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 223 ze zm.) PDoFizU... ustawa z 26.7.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.) PDoPrU... ustawa z 15.2.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 851 ze zm.) PodLokU... ustawa z 12.1.1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 716 ze zm.) PPU... ustawa z 25.9.1981 r. o przedsiębiorstwach państwowych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1384 ze zm.) PrAdw... ustawa z 26.5.1982 r. Prawo o adwokaturze (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 615 ze zm.) PrBud... ustawa z 7.7.1994 r. Prawo budowlane (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 290 ze zm.) PrGeod... ustawa z 17.5.1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1629) PrNot... ustawa z 14.2.1991 r. Prawo o notariacie (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1796 ze zm.) PrOchrŚr... ustawa z 27.4.2001 r. Prawo ochrony środowiska (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 672 ze zm.) ProkU... ustawa z 28.1.2016 r. Prawo o prokuraturze (Dz.U. z 2016 r. poz. 177 ze zm.) PrPostSądAdm... ustawa z 30.8.2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 718 ze zm.) PrRestr... ustawa z 15.5.2015 r. Prawo restrukturyzacyjne (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1574 ze zm.) PrSpółdz... ustawa z 16.9.1982 r. Prawo spółdzielcze (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 21 ze zm.) PrStow... ustawa z 7.4.1989 r. Prawo o stowarzyszeniach (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 1393 ze zm.) PrUpad... ustawa z 28.2.2003 r. Prawo upadłościowe (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 233 ze zm.) PrUSA... ustawa z 25.7.2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1066) PrUSP... ustawa z 27.7.2001 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 133 ze zm.) PrWeksl... ustawa z 28.4.1936 r. Prawo wekslowe (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 160) PrywKomerU... ustawa z 30.8.1996 r. o komercjalizacji i prywatyzacji (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 981 ze zm.) XII
Wykaz skrótów PrZamPubl... ustawa z 29.1.2004 r. Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 2164 ze zm.) PrZgrom... ustawa z 24.7.2015 r. Prawo o zgromadzeniach (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 1485) PSpDarU... ustawa z 28.7.1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 205 ze zm.) RadcyU... ustawa z 6.7.1982 r. o radcach prawnych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 233 ze zm.) SamGminU... ustawa z 8.3.1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 446 ze zm.) SamPowU... ustawa z 5.6.1998 r. o samorządzie powiatowym (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 814 ze zm.) SamWojU... ustawa z 5.6.1998 r. o samorządzie województwa (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 486) ScalWymGrU... ustawa z 26.3.1982 r. o scalaniu i wymianie gruntów (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 700 ze zm.) SNU... ustawa z 23.11.2002 r. o Sądzie Najwyższym (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1254 ze zm.) SwobGospU... ustawa z 2.7.2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1829) SysUbSpołU... ustawa z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 963 ze zm.) SzkolWyżU... ustawa z 27.7.2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 572 ze zm.) ŚwRodzU... ustawa z 28.11.2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1518 ze zm.) TSU... ustawa z 26.3.1982 r. o Trybunale Stanu (t.j. Dz.U. z 2002 r. Nr 101, poz. 925 ze zm.) WłLokU... ustawa z 24.6.1994 r. o własności lokali (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 1892) ZagosPrzestrzU... ustawa z 27.3.2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 778 ze zm.) ZasiłkiU... ustawa z 25.6.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 372 ze zm.) ZNKU... ustawa z 16.4.1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (t.j. Dz.U. z 2003 r. Nr 153, poz. 1503 ze zm.) Inne skróty art.... artykuł bhp... bezpieczeństwo i higiena pracy CEIDG... Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej Dz.U.... Dziennik Ustaw FRD... Fundusz Rezerw Demograficznych KEL... Kodeks Etyki Lekarskiej KERP... Kodeks Etyki Radcy Prawnego XIII
Wykaz skrótów KPPUE... Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej KRRP... Krajowa Rada Radców Prawnych MSiG... Monitor Sądowy i Gospodarczy nast.... następny Nr... numer NRA... Naczelna Rada Adwokacka OIRP... okręgowa izba radców prawnych ORA... okręgowa rada adwokacka OSPiKA... Orzecznictwo Sądów Polskich i Komisji Arbitrażowej PiP... Państwo i Prawo poz.... pozycja Prok. i Pr.... Prokuratura i Prawo r.... rok RP... Rzeczpospolita Polska RPO... Rzecznik Praw Obywatelskich RPP... Rada Polityki Pieniężnej s... strona SE... spółka europejska t.j... tekst jednolity ust.... ustęp ze zm.... ze zmianami ZN... Zgromadzenie Narodowe XIV
DZIAŁ I. PRAWO GOSPODARCZE Pojęcie prawa gospodarczego Prawo gospodarcze publiczne to system zasad i norm prawnych regulujących proces gospodarowania (działalność gospodarczą), a w szczególności oddziaływanie państwa na gospodarkę. Zagadnienie 1. Zasady podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej Pytanie: Przedsiębiorca będący osobą fizyczną może podjąć działalność gospodarczą: a...po zakończeniu przygotowań do jej prowadzenia bez uzyskania wpisu do ewidencji działalności gospodarczej, B...wyłącznie.po uzyskaniu wpisu do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego, C. w dniu złożenia wniosku o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Odp. C; art. 14 ust. 1 SwobGospU Omówienie: UWAGI OGÓLNE Zakres przedmiotowy Ustawa z 2.7.2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1829) reguluje: 1) podejmowanie, wykonywanie i zakończenie działalności gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz 2) zadania organów w tym zakresie. Definicja działalności gospodarczej Zgodnie z art. 2 SwobGospU działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły. Wyłączenie spod rygorów SwobGospU Artykuł 3 SwobGospU wymienia rodzaje działalności gospodarczej, które są wyłączone spod rygorów ustawy i do których nie stosuje się jej przepisów. Dotyczy to: 1) działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie: a) upraw rolnych oraz chowu i hodowli zwierząt, 1
Dział I. Prawo gospodarcze b) ogrodnictwa, c) warzywnictwa, d) leśnictwa, e) rybołówstwa śródlądowego; 2) świadczenia w gospodarstwach rolnych usług związanych z pobytem turystów, takich jak: a) wynajmowanie przez rolników pokoi, b) sprzedaż posiłków domowych, c) inne usługi związane z pobytem turystów oraz 3) wyrobu win przez producentów będących rolnikami wyrabiającymi mniej niż 100 hektolitrów wina w ciągu roku gospodarczego, o których mowa w art. 17 ust. 3 ustawy z 12.5.2011 r. o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich, obrocie tymi wyrobami i organizacji rynku wina (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 859 ze zm.); 4) działalności rolników w zakresie sprzedaży, o której mowa w art. 20 ust. 1c PDoFizU. Wskazane powyżej rodzaje działalności stanowią działalność gospodarczą, lecz podlegają przepisom odrębnych ustaw. Definicja przedsiębiorcy Zgodnie z art. 4 SwobGospU przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą. Za przedsiębiorców uznaje się także wspólników spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej, ale nie spółkę cywilną. Za mikroprzedsiębiorcę uważa się przedsiębiorcę, który w co najmniej jednym z 2 ostatnich lat obrotowych: 1) zatrudniał średniorocznie mniej niż 10 pracowników oraz 2) osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 2 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 2 milionów euro. Za małego przedsiębiorcę uważa się przedsiębiorcę, który w co najmniej jednym z 2 ostatnich lat obrotowych: 1) zatrudniał średniorocznie mniej niż 50 pracowników oraz 2) osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 10 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 10 milionów euro. Za średniego przedsiębiorcę uważa się przedsiębiorcę, który w co najmniej jednym z 2 ostatnich lat obrotowych: 1) zatrudniał średniorocznie mniej niż 250 pracowników oraz 2) osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 50 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 43 milionów euro. Średnioroczne zatrudnienie określa się w przeliczeniu na pełne etaty. Przy jego obliczaniu nie uwzględnia się pracowników przebywających na urlopach macierzyńskich, urlopach na 2
Zagadnienie 1. Zasady podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopach ojcowskich, urlopach rodzicielskich i urlopach wychowawczych, a także zatrudnionych w celu przygotowania zawodowego. Zasada swobody działalności gospodarczej Zgodnie z art. 6 SwobGospU podejmowanie, wykonywanie i zakończenie działalności gospodarczej jest wolne dla każdego na równych prawach, z zachowaniem warunków określonych przepisami prawa. Właściwy organ nie może żądać ani uzależnić swojej decyzji w sprawie podjęcia, wykonywania lub zakończenia działalności gospodarczej przez zainteresowaną osobę od spełnienia przez nią dodatkowych warunków, w szczególności przedłożenia dokumentów lub ujawnienia danych, nieprzewidzianych przepisami prawa. ZASADY PODEJMOWANIA I PROWADZENIA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ Wpis do rejestru i ewidencji Przedsiębiorca może podjąć działalność gospodarczą: 1) w dniu złożenia wniosku o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej osoby fizyczne albo 2) po uzyskaniu wpisu do rejestru przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym (art. 14 ust. 1 SwobGospU). Jednak spółka kapitałowa w organizacji może podjąć działalność gospodarczą przed uzyskaniem wpisu do rejestru przedsiębiorców. Należy pamiętać, że art. 14 SwobGospU nie stosuje się, w przypadku gdy ustawy uzależniają podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej od obowiązku uzyskania przez przedsiębiorcę koncesji albo zezwolenia, o którym mowa w art. 75 SwobGospU. W przypadku przedsiębiorców będących osobami fizycznymi, podejmujących działalność gospodarczą wiążącą się z obowiązkiem uzyskania przez przedsiębiorcę wpisu w rejestrze działalności regulowanej, stosuje się przepis art. 65 SwobGospU. Co do zasady, organ prowadzący, na podstawie przepisów regulujących daną działalność gospodarczą, rejestr działalności regulowanej, dokonuje wpisu na wniosek przedsiębiorcy, po złożeniu przez przedsiębiorcę oświadczenia o spełnieniu warunków wymaganych do wykonywania tej działalności. Oświadczenie składa się na piśmie do organu prowadzącego rejestr działalności regulowanej. Jednak przedsiębiorca podlegający wpisowi do ewidencji może złożyć wniosek wraz z oświadczeniem również we właściwym organie ewidencyjnym, wskazując organ prowadzący rejestr działalności regulowanej. Przedsiębiorca ma prawo we wniosku o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej określić późniejszy dzień podjęcia działalności gospodarczej niż dzień złożenia wniosku. Zawieszenie działalności przez przedsiębiorcę Przedsiębiorca niezatrudniający pracowników może zawiesić wykonywanie działalności gospodarczej na okres od 30 dni do 24 miesięcy (art. 14a ust. 1 SwobGospU). Jeżeli działalność gospodarcza wykonywana jest w formie spółki cywilnej, zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej jest skuteczne pod warunkiem jej zawieszenia przez wszystkich wspólników. Przedsiębiorca wykonujący działalność gospodarczą jako wspólnik w więcej niż jednej spółce cywilnej, może zawiesić wykonywanie działalności gospodarczej w jednej lub kilku takich spółkach. Z kolei przedsiębiorca wykonujący działalność gospodarczą w różnych formach prawnych może zawiesić wykonywanie działalności w jednej z tych form. 3
Dział I. Prawo gospodarcze Okres zawieszenia może być oznaczony w dniach, miesiącach albo miesiącach i dniach. W okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej przedsiębiorca nie może wykonywać działalności gospodarczej i osiągać bieżących przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej. W okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej przedsiębiorca: 1) ma prawo wykonywać wszelkie czynności niezbędne do zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów; 2) ma prawo przyjmować należności lub obowiązek regulować zobowiązania powstałe przed datą zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej; 3) ma prawo zbywać własne środki trwałe i wyposażenie; 4) ma prawo albo obowiązek uczestniczyć w postępowaniach sądowych, postępowaniach podatkowych i administracyjnych związanych z działalnością gospodarczą wykonywaną przed zawieszeniem wykonywania działalności gospodarczej; 5) wykonuje wszelkie obowiązki nakazane przepisami prawa; 6) ma prawo osiągać przychody finansowe, także z działalności prowadzonej przed zawieszeniem wykonywania działalności gospodarczej; 7) może zostać poddany kontroli na zasadach przewidzianych dla przedsiębiorców wykonujących działalność gospodarczą. Zawieszenie oraz wznowienie wykonywania działalności gospodarczej następuje na wniosek przedsiębiorcy. Okres zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej rozpoczyna się od dnia wskazanego we wniosku o wpis informacji o zawieszeniu wykonywania działalności gospodarczej, nie wcześniej niż w dniu złożenia wniosku, i trwa do dnia złożenia wniosku o wpis informacji o wznowieniu wykonywania działalności gospodarczej lub do dnia wskazanego w tym wniosku, który nie może być wcześniejszy niż dzień złożenia wniosku. W stosunku do zobowiązań o charakterze publicznoprawnym zawieszenie wywiera skutki prawne od dnia, w którym rozpoczyna się zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej do dnia poprzedzającego dzień wznowienia wykonywania działalności gospodarczej. Zawiesić wykonywanie działalności w celu opieki nad dzieckiem może: 1) przedsiębiorca niezatrudniający pracowników; 2) prowadzący działalność gospodarczą przez okres co najmniej 6 miesięcy; może zawiesić wykonywanie działalności gospodarczej na okres: a) do 3 lat w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez nie 5. roku życia, b) do 6 lat, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez dziecko 18. roku życia, w przypadku dziecka, które z powodu stanu zdrowia potwierdzonego orzeczeniem o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności wymaga osobistej opieki osoby prowadzącej działalność gospodarczą. Z tego uprawnienia przedsiębiorca może korzystać jednorazowo w całości lub w nie więcej niż 4 częściach. Numer identyfikacji podatkowej (NIP) Przedsiębiorca wpisany do rejestru przedsiębiorców albo ewidencji jest obowiązany: 1) umieszczać w oświadczeniach pisemnych, skierowanych w zakresie swojej działalności do oznaczonych osób i organów, numer identyfikacji podatkowej (NIP) oraz 2) posługiwać się tym numerem w obrocie prawnym i gospodarczym. 4
Zagadnienie 1. Zasady podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej Numer identyfikacji podatkowej (NIP) umożliwia identyfikację przedsiębiorcy w poszczególnych urzędowych rejestrach. Zasady wykonywania działalności gospodarczej Przedsiębiorca wykonuje działalność gospodarczą na zasadach: 1) uczciwej konkurencji; 2) poszanowania dobrych obyczajów oraz 3) słusznych interesów konsumentów. Obowiązki przedsiębiorcy Przedsiębiorca jest obowiązany spełniać określone przepisami prawa warunki wykonywania działalności gospodarczej, w szczególności dotyczące: 1) ochrony przed zagrożeniem życia, zdrowia ludzkiego i moralności publicznej oraz 2) ochrony środowiska. Uprawnienia zawodowe Jeżeli przepisy szczególne nakładają obowiązek posiadania odpowiednich uprawnień zawodowych przy wykonywaniu określonego rodzaju działalności gospodarczej, przedsiębiorca jest obowiązany zapewnić, aby czynności w ramach działalności gospodarczej były wykonywane bezpośrednio przez osobę legitymującą się posiadaniem takich uprawnień zawodowych. Informacje o towarze, dane firmy Przedsiębiorca wprowadzający towar do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest obowiązany do zamieszczenia na towarze, jego opakowaniu, etykiecie, instrukcji lub do dostarczenia w inny, zwyczajowo przyjęty, sposób pisemnych informacji w języku polskim: 1) określających firmę producenta i jego adres, a także państwo siedziby wytwórcy, jeżeli ma on siedzibę poza terytorium państw członkowskich UE i państw EFTA; 2) umożliwiających identyfikację towaru, chyba że przeznaczenie towaru jest oczywiste. Powyższa zasada nie dotyczy środków spożywczych w rozumieniu rozporządzenia (WE) Nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z 28.1.2002 r. ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz.Urz. UE L Nr 31 ze zm., s. 1). Sprzedaż bezpośrednia i na odległość Jeżeli przedsiębiorca oferuje towary lub usługi w sprzedaży bezpośredniej lub sprzedaży na odległość za pośrednictwem środków masowego przekazu, sieci teleinformatycznych lub druków bezadresowych, jest on obowiązany do podania w ofercie co najmniej następujących danych: 1) firmy przedsiębiorcy; 2) numeru identyfikacji podatkowej (NIP); 3) siedziby i adresu przedsiębiorcy. Zasady płatności Dokonywanie lub przyjmowanie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą następuje za pośrednictwem rachunku płatniczego przedsiębiorcy w każdym przypadku, gdy: 1) stroną transakcji, z której wynika płatność, jest inny przedsiębiorca oraz 5