WOJEWODA MAŁOPOLSKI WP-XI.431.1.79.2013 Kraków, 6 maja 2014 r. Pani Dorota Gałuszka Kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Wojniczu Zespół Kontrolny Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie, na podstawie art. 28 ust. 1 ustawy z dnia 23 stycznia 2009 r. o wojewodzie i administracji rządowej w województwie (Dz. U. z 2009 r. Nr 31, poz. 206 z późn. zm.), art. 22 pkt 8 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 182 z późn. zm.), art. 175 ust.1 pkt 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 885 z późn. zm.) oraz rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 23 marca 2005 r. w sprawie nadzoru i kontroli w pomocy społecznej (Dz. U. Nr 61, poz. 543 z późn. zm.), przeprowadził w dniach 19 do 22 listopada 2013 r. kontrolę kompleksową w kierowanym przez Panią Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Wojniczu. Zakres kontroli obejmował: organizację Ośrodka oraz kwalifikacje kadr, realizację zadań z zakresu administracji rządowej i zadań własnych gminy wynikających z ustawy o pomocy społecznej oraz realizację programu Pomoc państwa w zakresie dożywiania i wykorzystanie dotacji na ten cel w 2012 r. Ustaleń kontrolnych dokonano w oparciu o wyniki przeglądu dokumentacji, a także wyjaśnienia złożone przez Kierownika oraz pracowników Ośrodka. Ustalenia zawarte zostały w protokole, podpisanym przez Panią 6 lutego 2014 r. W trakcie kontroli oceniano pracę Jednostki, zarówno pod kątem sposobu realizacji poszczególnych zadań, jak i pod względem prowadzonej dokumentacji, przyznając ogólnie ocenę pozytywną z uchybieniami. Stwierdzone uchybienia miały charakter formalny, nie miały wpływu na realizacje kontrolowanych zadań w aspekcie merytorycznym i finansowym. Działając w oparciu o art. 128 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 182 z późn. zm.), proszę Panią Kierownik o podjęcie działań zmierzających do usunięcia uchybień opisanych poniżej: 1. Ustawa o pomocy społecznej obliguje Ośrodek do zatrudnienia pracowników socjalnych w liczbie proporcjonalnej do liczby ludności gminy, w stosunku jeden pracownik socjalny na 2 tys. mieszkańców, nie mniej niż 3 pracowników socjalnych. GOPS winien zatem zatrudniać min. 7 pracowników socjalnych w wymiarze 6,5 etatu. W trakcie bieżącej kontroli w Ośrodku było zatrudnionych w sumie 12 osób (w tym Kierownik GOPS) w wymiarze 10,75 etatów, z tego 4 osoby na stanowisku pracownika socjalnego, w wymiarze 4 etatów, na 13 340 mieszkańców Gminy Wojnicz. Ośrodek na dzień kontroli nie spełniał zatem wymogów, o których mowa w art. 110 ust. 11 ustawy o pomocy społecznej. Z uwagi na pewną sztywność zapisu art. 110 ust. 11 ustawy o pomocy społecznej,
ustawodawca przewiduje (od 1 stycznia 2015 r.) możliwość zastosowania innego kryterium dotyczącego ilości pracowników socjalnych w gminie. Przy jego zastosowaniu ośrodek pomocy społecznej zatrudnia pracowników socjalnych zatrudnionych w pełnym wymiarze czasu proporcjonalnie do liczby rodzin i osób samotnie gospodarujących, objętych pracą socjalną w stosunku jeden pracownik socjalny zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy na nie więcej niż 50 rodzin i osób samotnie gospodarujących. Jednak również przy zastosowaniu tego kryterium gmina Wojnicz zatrudnia zbyt małą liczbę pracowników socjalnych, co można stwierdzić na podstawie analizy sprawozdania resortowego MPIPS-03. Jak wynika ze sprawozdania pomocą w formie pracy socjalnej objętych na terenie gminy jest 356 rodzin, co oznaczałoby konieczność zatrudnienia pracowników socjalnych w wymiarze 7 etatów, przy zastosowaniu tego wskaźnika. W dziale 3, wiersz 6, ww. sprawozdania określono, iż pomoc w postaci pracy socjalnej była udzielana 356 rodzinom, w tym 267 wyłącznie w tej formie. Jednocześnie z wiersza 1 tego działu wynika, że pomocą w formie świadczeń objętych było 553 osób/rodzin. Oznacza to, że jedynie 17% osób (89 osób) pobierających świadczenia zostało objętych pomocą w formie pracy socjalnej. Pozostałe osoby uzyskały pomoc wyłącznie w formie świadczeń. Ograniczenie się do udzielania pomocy w formie świadczeń i nie realizowanie pracy socjalnej ogranicza efektywność udzielanej pomocy. Jednocześnie w trakcie kontroli ustalono, że zapisy gromadzone w dokumentacji dotyczące pracy socjalnej prowadzonej na rzecz klientów, są często lakoniczne i o powtarzającej się treści, a kwestionariusze wywiadów środowiskowych nie są w całości uzupełniane, np. nie opisywano i nie zatwierdzano planu pomocy. Zgłoszono także uwagi do treści zawieranych kontraktów socjalnych, co szczegółowo opisano w protokole. Podjęcie działań w celu zintensyfikowania pracy socjalnej, podniesienia jakości oraz rzetelności jej dokumentowania poprzez zatrudnienie pracowników socjalnych w liczbie wynikającej z przepisów prawa. 2. W treści Gminnej Strategii Integracji i Polityki Społecznej dla gminy Wojnicz, przyjętej na lata 2004-2013, nie uwzględniono wszystkich elementów, o których mowa w art. 16b ust. 2 pkt 3 ustawy o pomocy społecznej, tj. celów strategicznych, ram finansowych strategii oraz wskaźników realizacji zadań w niej ujętych. Ponadto ustalono, że ww. dokument nie był aktualizowany, jak również nie dokonywano okresowej oceny stopnia realizacji przyjętych w nim celów. Opracowanie nowej Strategii rozwiązywania problemów społecznych Gminy Wojnicz, uwzględniającej wszystkie elementy, o których art. 16b ustawy o pomocy społecznej oraz wdrożenie skutecznego systemu jej monitoringu i okresowej oceny. Powyższe zalecenie należy zrealizować, w terminie do 30 czerwca 2014 roku. 3. Gmina Wojnicz nie dysponuje mieszkaniem chronionym. Z wyjaśnień złożonych przez Kierownika Ośrodka wynika, że cyt.: Nie utworzono mieszkań chronionych ze względu na brak możliwości lokalowych i finansowych.. Zgodnie z art. 53 ust. 3 ww. ustawy mieszkanie tego typu może być prowadzone przez każdą jednostkę organizacyjną pomocy społecznej lub organizację pożytku publicznego. Zgodnie ze zmianą do ustawy o pomocy społecznej, wprowadzoną ustawą z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. Nr 149, poz. 887), do zadań własnych Gminy o charakterze obowiązkowym należy m.in. prowadzenie i zapewnienie miejsc w mieszkaniach chronionych. Zgodnie z art. 53 ust. 3 ww. ustawy mieszkanie tego typu może być prowadzone przez każdą jednostkę organizacyjną pomocy społecznej lub
organizację pożytku publicznego. Należy dodać, że ustawa z dnia 8 grudnia 2006 r. o finansowym wsparciu tworzenia lokali socjalnych, mieszkań chronionych, noclegowni i domów dla bezdomnych (Dz. U. Nr 251, poz. 1844 z późn. zm.) umożliwia udzielanie finansowego wsparcia gminie, powiatowi albo organizacji pożytku publicznego, jeżeli pozyskane w ten sposób lokale mieszkalne będą służyć wykonywaniu zadań z zakresu pomocy społecznej w formie mieszkań chronionych. W przypadku trudności z utworzeniem mieszkania chronionego, można rozważyć podjęcie realizacji zadania wspólnie z sąsiednią gminą. Podjęcie działań, pozwalających na umożliwienie udzielania pomocy w formie mieszkania chronionego, osobom wymienionym w art. 53 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej, będącymi mieszkańcami państwa Gminy. Powyższe zalecenie należy zrealizować w terminie 30 dni, od dnia otrzymaniu niniejszego wystąpienia. 4. Zgodnie z ustawą z dnia 29 grudnia 2005 r. o ustanowieniu programu wieloletniego "Pomoc państwa w zakresie dożywiania" (Dz. U. Nr 267, poz. 2259 z późn. zm.) pomoc w formie dożywiania winna być w pierwszej kolejności udzielana w formie gorącego posiłku, w celu zapewnienia zdrowego żywienia. Jednym z elementów świadczących o sposobie prowadzenia nadzoru nad jakością posiłków w ramach realizacji Programu jest zwrócenie uwagi na sposób opracowania jadłospisów (tygodniowy lub dekadowy plan żywienia). Prawidłowy jadłospis powinien zaspokajać potrzeby żywieniowe osób, dla których jest przeznaczony, poprzez dostarczenie w optymalnej ilości niezbędnych składników pokarmowych poprzez celowo dobrane produkty spożywcze do przyrządzenia posiłków. Podczas kontroli stwierdzono, iż przedłożone do wglądu tygodniowe jadłospisy zawierały nazwy proponowanych posiłków w ramach zestawu obiadowego lub całodziennego wyżywienia, nie zawierały określenia wielkości porcji w gramach/mililitrach, jak również wartości kalorycznej posiłku. Proszę o zwrócenie uwagi, w ramach prowadzonego monitoringu realizacji ww. Programu, na jakość i gramaturę posiłków. Powyższe zalecenie należy realizować niezwłocznie, od dnia otrzymania niniejszego wystąpienia. 5. W trakcie kontroli ustalono, że uzasadnienia części wydanych decyzji przyznających pomoc w ramach programu Pomoc państwa w zakresie dożywiania" oraz na podstawie ustawy o pomocy społecznej, nie spełniają normy, o której mowa w art. 107 k.p.a. Przykładowo: decyzjami: z 9 lutego 2012 r. nr GOPS-5012/PR/44/12, z 21 września 2012 r. nr GOPS.5012/PR/245/12), z 8 października 2012 r. nr GOPS.5012/PR/300/12 z 6 grudnia 2012 r. nr GOPS.5012/PR/376/12 przyznano świadczenie rzeczowe w postaci produktów żywnościowych z programu Pomoc państwa w zakresie dożywiania do pobrania w sklepie spożywczo-przemysłowym G.S. S.CH. Wojnicz. Uzasadnienie faktyczne decyzji nie przystaje do sytuacji rodziny, której udzielono pomocy. Zgodnie z dokumentacją, udzielono pomocy rodzinie 2-osobowej z problemem alkoholowym, nie posiadającej żadnych dochodów. W uzasadnieniu podano cyt.: Pomoc w formie świadczenia rzeczowego w postaci produktów żywnościowych z programu Pomoc państwa w zakresie dożywiania realizowana jest w w/w formie, gdyż Gmina Wojnicz nie posiada jadłodajni i nie jest w stanie zabezpieczyć gorącego posiłku..
decyzją nr GOPS-5012/C/spec./62/12 z 24 kwietnia 2012 r. przyznano klientce specjalny zasiłek celowy w postaci świadczenia rzeczowego w formie produktów żywnościowych o równowartości 80 zł. W uzasadnieniu ww. decyzji nie przedstawiono sposobu obliczenia przyznanego zasiłku, a jedynie wskazano iż przyznana pomoc jest odzwierciedleniem możliwości finansowych GOPS w Wojniczu. Na prośbę kontrolujących przedłożono kserokopie ww. decyzji, wraz z wyjaśnieniem o następującej treści: Kwota zasiłku ustalona w wywiadzie 24.04.2012 odzwierciedlała możliwości finansowe ośrodka. Natomiast z uwagi na środki własne klientki (przekraczające kryterium dochodowe) i jej postępującą chorobę psychiczną ze środków samorządowych został przyznany specjalny zasiłek celowy w wysokości 80,00 zł ; Na podstawie wniosku klienta z 24 lutego 2012 r. o udzielenie pomocy finansowej z powodu pożaru domu, wydano 8 marca 2012 r. decyzję nr GOPS.5012/C/spec./52/12 przyznającą zasiłek celowy specjalny w wysokości 2 000 zł na częściową refundację zakupu materiałów niezbędnych do przeprowadzenia remontu mieszkania zniszczonego w wyniku zdarzenia losowego z 16 lutego 2012 r. Następnie na podstawie tego samego, już rozpatrzonego wniosku, 4 kwietnia 2012 r. wydano decyzję nr GOPS.5012/C/spec./60/12 przyznającą zasiłek celowy specjalny w wysokości 483,24 zł na zabezpieczenie części budynku zniszczonego w wyniku zdarzenia losowego w dniu 16 lutego 2012 r. oraz zakup materiałów do odnowienia i przygotowania mieszkania dla rodziny W ww. decyzjach nie zawarto uzasadnienia faktycznego tj. opisu okoliczności, które miały wpływ na przyznanie pomocy. Brak uzasadnienia faktycznego stwierdzono również w decyzji nr GOPS.5012/C/spec./142/12 z 31 lipca 2012 r. Zamieszczanie w treści decyzji uzasadnienia faktycznego, w szczególności powinno ono zawierać wskazanie faktów, które organ uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł, oraz przyczyn, z powodu których innym dowodom odmówił wiarygodności, zgodnie z art. 107 1 i 3 k.p.a. Powyższe zalecenie należy realizować, od dnia otrzymania niniejszego wystąpienia. 6. Decyzje o odpłatności mieszkańca za pobyt w Domu Pomocy Społecznej, ustalały z reguły płatność z uwzględnieniem okresów sprzed wydania decyzji. Nie potwierdzano odbioru decyzji przez samego mieszkańca Domu Pomocy Społecznej. Przykładowo: - decyzją z 18 kwietnia 2012 r. nr GOPS.5026/19/12 zmieniono decyzję z 6 kwietnia 2011 r. i ustalono, że odpłatność mieszkańca za pobyt w Domu Pogodnej Jesieni w Zakliczynie od 1 kwietnia 2012 r. będzie wynosić 667,44 zł. Brak potwierdzenia odbioru decyzji przez samego mieszkańca, dołączono jedynie zwrotne potwierdzenie odbioru, podpisana przez pracownika Domu Pogodnej Jesieni; - decyzją z 12 kwietnia 2012 r. nr GOPS.5026/10/12 zmieniono decyzję z 20 kwietnia 2011 r. i ustalono, że odpłatność mieszkańca za pobyt w Domu Pogodnej Jesieni w Zakliczynie od 1 kwietnia 2012 r. będzie wynosić 620,84 zł. Brak potwierdzenia odbioru decyzji przez samego mieszkańca, dołączono dwa zwrotne potwierdzenia odbioru, podpisane przez pracownika Domu Pogodnej Jesieni; - decyzją z 13 kwietnia 2012 r. nr GOPS.5026/2/12 zmieniono decyzję z 16 marca 2011 r. i ustalono, że odpłatność mieszkańca za pobyt w Domu Pogodnej Jesieni w Tuchowie od 1 kwietnia 2012 r. wynosić będzie 1077,04 zł. Wydawanie decyzji o zmianie wysokości odpłatności za pobyt w domu pomocy społecznej, najwcześniej od dnia następującego po dniu doręczenia decyzji mieszkańcowi Domu Pomocy Społecznej, a nie z mocą wsteczną.
7. W przypadku DPS niepublicznych, takich jak: Dom Pogodnej Jesieni w Zakliczynie, Dom Pogodnej Jesieni w Tuchowie i Dom Pomocy Społecznej dla Dzieci i Młodzieży Niepełnosprawnej Intelektualnie w Brzesku, kontrolne wywiady środowiskowe przeprowadzali pracownicy socjalni tych jednostek. Zgodnie z art. 25 ust. 2 pkt 1 ustawy o pomocy społecznej: 2. Zlecanie realizacji zadań z zakresu pomocy społecznej nie może obejmować: 1) ustalania uprawnień do świadczeń, w tym przeprowadzania rodzinnych wywiadów środowiskowych;, W związku z art. 25 ust. 2 pkt 1 ww. ustawy Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej w piśmie z 8 lipca 2013 roku (znak DPS-I-073-33-4941-MS/13) stwierdziło, że: ( ) należy stwierdzić, że pracownicy socjalni zatrudnieni w niepublicznych domach pomocy społecznej (bądź innych niepublicznych placówkach) nie mogą w ramach podejmowanych działań przeprowadzać rodzinnych wywiadów środowiskowych, ani ich aktualizacji. ( ). W przypadku mieszkańców niepublicznych Domów Pomocy Społecznej, przeprowadzanie rodzinnych wywiadów środowiskowych przez pracowników socjalnych Ośrodka Pomocy Społecznej, właściwego ze względu na położenie Domu Pomocy Społecznej, zgodnie z art. 25 ust. 2 pkt 1 ustawy o pomocy społecznej. 8. W skontrolowanych aktach (wniosek z 20 listopada 2012 r. i decyzja nr GOPS.2012/PR/349/12 z 23 listopada 2012 r.) stwierdzono brak wywiadu alimentacyjnego przeprowadzonego z osobami zobowiązanymi do alimentacji oraz brak oświadczenia majątkowego rodziny. Gromadzenie niezbędnej dokumentacji, w celu ustalenia sytuacji majątkowej osoby lub rodziny ubiegającej się o przyznanie świadczenia, zgodnie z art. 107 ustawy o pomocy społecznej oraz przeprowadzanie wywiadów z osobami o których mowa w art. 103 ustawy o pomocy społecznej. 9. W dziale IV formularza wywiadu środowiskowego (w wywiadzie z 25 października 2012 r., do decyzji nr GOPS/5011/4/2012 z 29 października 2012 r.) w rubryce źródło finansowania zasiłku okresowego wpisano budżet gminy, podczas, gdy zasiłki te, w części obligatoryjnej, finansowane były w całości z dotacji z budżetu państwa przekazanej za pośrednictwem Wojewody Małopolskiego. W dziale V formularza wywiadu tj. Plan pomocy nie został opisany i zatwierdzony przez Kierownika GOPS. Przykładowo: W wywiadzie z 16 października 2012 r. (do decyzji GOPS/5010/59/12), w wywiadzie z 8 października 2012 r. (do decyzji GOPS/5011/16/12), w wywiadzie z 14 maja 2012 r. (do decyzji nr GOPS.5012/C/89/POKL/12). Rzetelne wypełnianie wszystkich rubryk kwestionariusza rodzinnego wywiadu środowiskowego, zgodnie ze wzorem określonym w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 8 czerwca 2012 r. w sprawie rodzinnego wywiadu środowiskowego (Dz. U. z 2012 r. poz. 712).
10. Decyzje przyznające pomoc w formie posiłków w przedszkolu/szkole wydawane były z rygorem natychmiastowej wykonalności. Pomimo powołania w podstawie prawnej art. 108 k.p.a., w sentencji oraz uzasadnieniu decyzji brak było informacji o fakcie nadania decyzji rygoru natychmiastowej wykonalności. Dotyczyło to m.in. decyzji o następujących nr: GOPS.5024/PR/16/12 z 2 stycznia 2012 r., GOPS.5024/PR/1/12 z 2 stycznia 2012 r., GOPS.5024/PR/22/12 z 2 stycznia 2012 r., GOPS.5024/PR/48/12 z 2 stycznia 2012 r., GOPS.5024/PR/35/12 z 10 stycznia 2012 r., GOPS.5024/PR/33/12 z 2 stycznia 2012 r., GOPS.5024/PR/44/12 z 12 stycznia 2012 r.. Nadawanie decyzji rygoru natychmiastowej wykonalności na podstawie art. 108 k.p.a. poprzez zamieszczenie w sentencji decyzji informacji o tym fakcie W uzasadnieniu decyzji należy zawierać dodatkowo informację o powodzie zastosowania rygoru. 11. W postępowaniu zakończonym decyzją nr GOPS.5012/PR/222/12 z 27 sierpnia 2012 r. przyznającą pomoc w postaci zasiłku celowego na zakup żywności, do dochodu strony nie wliczono dochodu z gospodarstwa rolnego, pomimo dołączenia do akt decyzji nakazu płatniczego dotyczącego zobowiązań strony do zapłaty podatku rolnego. Zgodnie z przedstawionym wyjaśnieniem: Dochód ten nie został naliczony przez niedopatrzenie.. Uwzględnienie ww. dochodu nie miało, w tym konkretnie przypadku, wpływu na ustalenie prawa do przyznanej pomocy. W przypadku posiadania przez wnioskodawców gospodarstwa rolnego, obliczanie dochodu osoby/rodziny z uwzględnianiem dochodów z gospodarstwa rolnego, zgodnie z art. 8 ust. 9 ustawy o pomocy społecznej. 12. Stwierdzono przypadki błędnego oznaczenia stron postępowania. W sentencji decyzji o przyznaniu pomocy dla dzieci w postaci posiłków w szkole, wskazano męża, pomimo iż wniosek o przyznanie pomocy został złożony przez żonę (decyzja nr GOPS.5024/PR/97/12 z dnia 10 września 2012 r. oraz nr GOPS.5024/PR/97a/12 z 1 października 2012 r.). Oznaczenie w wydawanych decyzjach stron postępowania, adekwatnie do zgromadzonej w sprawie dokumentacji, zgodnie z art. art. 107 1 k.p.a. Powoływanie właściwych wniosków stron w podstawie prawnej wydawanych decyzji. 13. W podstawie prawnej decyzji powołano niewłaściwy wniosek klientki. Np. decyzją nr GOPS-5012/C/spec./39/12 z 30 stycznia 2012 r. przyznano klientce zasiłek, na podstawie wniosku z 30 stycznia 2012 r. W aktach znajdował się stosowny wniosek klientki, jednakże z datą wpływu 25 stycznia 2012 r. Analogiczne uchybienie stwierdzono w przypadku decyzji nr GOPS-5012/C/15/12 z 30 stycznia 2012 r. oraz decyzji nr GOPS- 5012/C/spec./7/12 z 30 stycznia 2012 r. Powoływanie właściwych wniosków stron w podstawie prawnej wydawanych decyzji.
14. Stwierdzono przypadki dokonywania poprawek w niewłaściwy sposób. Np. w decyzji nr GOPS/5011/8/2012 z 24 sierpnia 2012 r., dokonano poprawek przy użyciu korektora. Natomiast w przypadku decyzji nr GOPS/5011/14/2012 z 24 września 2012 r., w sentencji sporządzono odręczny dopisek o treści: do ostatniego dnia miesiąca.. Prostowania błędów pisarskich i rachunkowych lub innych oczywistych omyłek, w wydanych decyzjach, z urzędu lub na żądanie strony, zgodnie z zapisem art. 113 1 k.p.a. 15. Zasiłek okresowy najczęściej przyznawano na okres od dwóch do trzech miesięcy. Jednak zdarzały się przypadki przyznawania zasiłku okresowego na okres jednego miesiąca. Np. decyzją nr GOPS/5011/22/2012 z 22 listopada 2012 r. przyznano stronie zasiłek okresowy od 1 do 30 listopada 2012 r. w kwocie 358,48 zł. W uzasadnieniu do ww. decyzji nie wskazano, iż zaistniałe problemy mają charakter incydentalny i pomoc przyznana na jeden miesiąc jest wystarczająca. Zgodnie z art. 38 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej: Zasiłek okresowy przysługuje w szczególności ze względu na długotrwałą chorobę, niepełnosprawność, bezrobocie, możliwość utrzymania lub nabycia uprawnień do świadczeń z innych systemów zabezpieczenia społecznego: (...), natomiast ust. 5 tego przepisu stwierdza, że: Okres, na jaki jest przyznawany zasiłek okresowy, ustala ośrodek pomocy społecznej na podstawie okoliczności sprawy.. Przy zastosowaniu wykładni literalnej przywołanego wyżej przepisu możliwość przyznania zasiłku okresowego na okres 1 miesiąca nie budzi wątpliwości, gdyż w ustawie o pomocy społecznej brak przepisu wprost określającego, iż zasiłek okresowy może być przyznawany na co najmniej 2 miesiące. Jednak przy zastosowania wykładni systemowej i celowej przepisów ww. ustawy praktyka przyznawania zasiłku jedynie na okres 1 miesiąca budzi wątpliwości. W przypadku przyznania zasiłku okresowego na jeden miesiąc, nie różni się on w swojej istocie od zasiłku celowego niczym z wyjątkiem źródła finansowania. Trzy podstawowe świadczenia pieniężne z pomocy społecznej: zasiłek stały, zasiłek okresowy i zasiłek celowy tworzą pewien system pomocy dla rodziny, zróżnicowany miedzy innymi czasookresem pobierania poszczególnych typów zasiłków. W ramach tego systemu do zaspokajania pojedynczych potrzeb osoby/rodziny mogących być rozwiązanych w ciągu jednego miesiąca winna być przyznawana pomoc w formie zasiłku celowego. Co do zasiłku okresowego, jak wynika z jego nazwy winien być on przyznawany na czas określony. Wprawdzie ustawodawca nie wprowadza w tej kwestii ograniczeń, pozostawiając to ustaleniom organu przyznającego świadczenie, ale przyznawanie świadczenia w ramach swobodnego uznania, nie oznacza iż może on być przyznawany w sposób dowolny. Zgodnie z art. 38 ust. 5 okres, na jaki jest przyznawany zasiłek, ustala ośrodek pomocy społecznej, na podstawie okoliczności sprawy. Nie powinien być on krótki, aby ta dość skromna pomoc finansowa miała jakikolwiek sens i powinien obejmować co najmniej kilka miesięcy. W przypadku pomocy udzielonej np. na jeden miesiąc w wysokości odpowiadającej minimalnej kwocie zasiłku przewidzianej w art. 38 ust. 4 ww. ustawy, trudno przypuszczać aby pomoc w wysokości 20 zł rozwiązała jakikolwiek problem strony, poza ewentualnie doraźnym wsparciem osoby minimalną kwotą pieniędzy. Przyznawanie zasiłków okresowych na okres 1 miesiąca wydaje się być uzasadnione jedynie w przypadkach, gdy np. gdy sytuacja osoby lub rodziny wskazuje, iż zaistniałe problemy mają charakter incydentalny i jednorazowa pomoc jest wystarczająca.
Wydawanie decyzji o przyznaniu zasiłku okresowego na okres jednego miesiąca jedynie w przypadkach uzasadnionych, gdy sytuacja osoby lub rodziny wskazuje, iż zaistniałe problemy mają charakter incydentalny i jednorazowa pomoc jest wystarczająca. 16. W decyzjach przyznających pomoc w formie zasiłku celowego lub specjalnego zasiłku celowego w formie rzeczowej, tj. węgla wraz z dowozem do miejsca zamieszkania nie określano kwoty przyznanej pomocy. Zgodnie z treścią decyzji, płatność następowała po przedłożeniu listy potwierdzającej odbiór węgla i decyzji (np. decyzja o nr: GOPS- 5012/C/12/12, GOPS-5012/C/spec./9/12). W przypadku przyznawania zasiłków celowych lub specjalnych zasiłków celowych w formie rzeczowej, określanie w wydawanych decyzjach wartości przyznawanej pomocy. 17. W sentencjach decyzji przyznających zasiłek stały, przyznawano również cyt.: składkę na ubezpieczenie zdrowotne od dnia [ ] do [ ] w wysokości określonej w ustawie o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Dotyczyło to decyzji: nr GOPS/5010/57/12 z 23 kwietnia 2012 r., nr GOPS/5010/55/12 z 16 marca 2012 r., nr GOPS/5010/61/12 z 6 września 2012 r. oraz nr GOPS/5010/59/12 z 18 maja 2012 r.. Ustawa o pomocy społecznej, ani ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, nie nadają Ośrodkowi Pomocy Społecznej prawa do wydawania decyzji w tej sprawie. Wpis o podleganiu ubezpieczeniu zdrowotnemu nie jest częścią rozstrzygnięcia decyzji przyznającej zasiłek stały i ma wyłącznie charakter informacyjny. Informacja o opłacaniu składek powinna znaleźć się pod pouczeniem do decyzji lub powinna być przekazywana stronie odrębnym pismem. Wyeliminowanie z sentencji decyzji przyznających zasiłek stały, kwoty składki odprowadzanej na ubezpieczenie zdrowotne. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Polityki Społecznej z dnia 23 marca 2005 r. w sprawie nadzoru i kontroli w pomocy społecznej (Dz. U. Nr 61, poz. 543 z późn. zm.), w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości, koniecznym jest wskazanie osoby odpowiedzialnej za ich powstanie. Jako osoba kierująca jednostką organizacyjną pomocy społecznej ośrodkiem pomocy społecznej, który zgodnie z art. 110 ustawy o pomocy społecznej jest powołany do realizacji zadań pomocy społecznej, jest Pani osobą odpowiedzialną za ewentualne nieprawidłowości w jego działaniu. Informuję, iż na podstawie art. 128 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej, przysługuje Pani uprawnienie do złożenia zastrzeżeń do zaleceń pokontrolnych, w terminie 7 dni od dnia otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego.
Jednocześnie na gruncie art. 128 ust. 4 i 5 ustawy o pomocy społecznej jest Pani zobowiązana: w przypadku nieuwzględnienia zastrzeżeń, do powiadomienia mnie w terminie 30 dni o realizacji zaleceń, uwag i wniosków; w przypadku uwzględnienia zastrzeżeń, do powiadomienia mnie w terminie 30 dni o realizacji zaleceń, uwag i wniosków, mając na uwadze zmiany wynikające z ich uwzględnienia. Niezależnie od powyższego, proszę o zawiadomienie mnie o sposobie wykorzystania uwag i wykonania zaleceń pokontrolnych oraz o podjętych działaniach lub przyczynach niepodjęcia tych działań w ciągu 30 dni od otrzymania niniejszego wystąpienia. Proszę o powiadomienie mnie o wykonaniu poszczególnych zaleceń pokontrolnych w terminie 14 dni od momentu wykonania każdego z nich, jeżeli informacja o ich wykonaniu nie zostanie zawarta w zawiadomieniu o sposobie wykorzystania uwag i wykonania zaleceń pokontrolnych oraz podjętych działaniach lub przyczynach niepodjęcia tych działań, a także jeśli wskazano inny termin wykonania zaleceń pokontrolnych. z up. Wojewody Małopolskiego (-) mgr inż. Małgorzata Lechowicz Dyrektor Wydziału Polityki Społecznej Do wiadomości: Burmistrz Wojnicza