Załącznik nr 1 do SIWZ Znak: DOA.III.272.1.78.2012 Szczegółowy Opis Przedmiotu Zamówienia Na wykonanie badania ewaluacyjnego pn.: Ocena skuteczności działania funduszy pożyczkowych i poręczeniowych, które otrzymały dofinansowanie w ramach RPOWŚ 2007-2013 Finansowanie badania ewaluacyjnego Zamówienie będzie zrealizowane w ramach Działania 7.2 Osi priorytetowej 7 Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Świętokrzyskiego na lata 2007-2013, współfinansowanego przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Podstawa dokonania przedmiotowej ewaluacji on-going - Rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1260/1999 - Wytyczne Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 30 maja 2007 r. w zakresie ewaluacji programów operacyjnych na lata 2007-2013 - Okresowy Plan Ewaluacji RPOWŚ na lata 2007-2013 (rok 2012) I. Uzasadnienie badania Zgodnie ze Strategią Rozwoju Województwa Świętokrzyskiego, jednym z kierunków działań w obszarze gospodarki jest poprawa dostępu do kapitału, szczególnie dla małych i średnich przedsiębiorstw poprzez rozwój systemu gwarancji, poręczeń, funduszy 1
pożyczkowych oraz alternatywnych systemów finansowania działalności gospodarczej i inwestycyjnej. Głównymi ograniczeniami uzyskania finansowania zewnętrznego są wysokie koszty i skomplikowane procedury pozyskiwania kredytu, mało rozwinięta oferta bankowa dla małych przedsiębiorstw, słabość systemu poręczeniowego i pożyczkowego. Wsparcie dla tworzenia i rozbudowy funduszy pożyczkowych i gwarancyjnych zostało ujęte w Regionalnym Programie Operacyjnym Województwa Świętokrzyskiego na lata 2007-2013 w ramach I osi priorytetowej Działanie 1.3. Celem Działania 1.3 jest wsparcie rozwoju przedsiębiorstw oraz wzrost aktywności gospodarczej mieszkańców regionu poprzez ułatwienie dostępu do zewnętrznych źródeł finansowania inwestycji. Realizacja Działania wynika z konieczności zapewnienia przedsiębiorstwom możliwości korzystania z zewnętrznych, pozabankowych źródeł finansowania. Dodatkowym elementem uzupełniającym zasadność realizacji badania jest toczona obecnie dyskusja, dotycząca znaczenia instrumentów inżynierii finansowej i skali ich wspierania, w przyszłym okresie programowania funduszy strukturalnych Unii Europejskiej. II. Cel główny badania Głównym celem badania jest analiza i ocena efektywności funduszy pożyczkowych i poręczeniowych, które uzyskały dofinansowanie w ramach Działania 1.3. RPOWŚ 2007-2013. Cel główny badania zostanie zrealizowany poprzez: Zbadanie adekwatności i użyteczności wsparcia MŚP za pomocą instrumentów inżynierii finansowej Analizę zakresu działalności funduszy pożyczkowych i poręczeniowych (ilość, wartość pożyczek, poręczeń, struktura przeciętna wartość, przeznaczenie, sektor działalności, wielkość przedsiębiorstwa korzystającego ze wsparcia) Wskazanie skali oraz wartości zapotrzebowania na instrumenty inżynierii finansowej w województwie świętokrzyskim w perspektywie czasowej 2014+, określenie rekomendacji w kwestii optymalnego ukierunkowania wsparcia z wykorzystaniem instrumentów inżynierii finansowej w przyszłym okresie programowania III. Odbiorcy wyników ewaluacji Instytucja Zarządzająca Regionalnym Programem Operacyjnym Województwa Świętokrzyskiego na lata 2007-2013 Władze regionalne i lokalne 2
Wyniki ewaluacji zostaną również zaprezentowane Komitetowi Monitorującemu Regionalny Program Operacyjny Województwa Świętokrzyskiego na lata 2007-2013 oraz przesłane Krajowej Jednostce Oceny. IV. Zakres badania Zakres przedmiotowy: Zakres przedmiotowy badania ewaluacyjnego obejmie analizę oraz ocenę projektów realizowanych w ramach RPOWŚ: I osi priorytetowej Działanie 1.3 Tworzenie i rozbudowa funduszy pożyczkowych i gwarancyjnych. W ramach przeprowadzonego w terminie 28.06-30.09.2010 r. naboru wniosków o dofinansowanie projektów z Działania 1.3 Zarząd Województwa Świętokrzyskiego dokonał wyboru następujących projektów: Lp. Tytuł projektu Beneficjent Wartość ogółem Wartość wydatków kwalifikowalnych Wartość dofinansowania ze środków UE 1. Rozszerzenie działalności Świętokrzyskiego Funduszu Poręczeniowego Sp. z o.o. formą wspierania mikro, małych i średnich przedsiębiorców w Województwie Świętokrzyskim. Świętokrzyski Fundusz Poręczeniowy Spółka z Ograniczoną Odpowiedzialnością 27 000 000,00 27 000 000,00 20 250 000,00 2. Lokalny Fundusz Pożyczkowy jako zwrotne wsparcie finansowe dla MIKROPRZEDSIĘBIORSTW. Fundacja Rozwoju Regionu PIERZCHNICA 12 600 000,00 12 600 000,00 10 000 620,00 3. Utworzenie i dokapitalizowanie Funduszu Pożyczkowego Województwa Świętokrzyskiego Sp. z o.o. Fundusz Pożyczkowy Województwa Świętokrzyskiego Spółka z Ograniczoną Odpowiedzialnością 60 000 000,00 60 000 000,00 51 000 000,00 4. 5. Dokapitalizowanie Funduszu Pożyczkowego Ośrodka Promowania Przedsiębiorczości w Sandomierzu Świętokrzyski Fundusz Pożyczkowy Ośrodek Promowania i Wspierania Przedsiębiorczości Rolnej w Sandomierzu 8 756 542,55 8 751 000,00 6 999 924,90 Koneckie Stowarzyszenie Wspierania Przedsiębiorczości 25 456 333,73 25 436 333,73 21 620 883,67 6. Pożyczki dla świętokrzyskich MMŚP "Agencja Rozwoju Regionalnego w Starachowicach" 1 428 571,43 1 428 571,43 1 128 571,43 7. Świętokrzyskie poręczenia kredytowe i pożyczkowe Agencja Rozwoju Regionalnego w Starachowicach 6 061 340,77 6 061 340,77 5 000 000,00 3
Zarząd Województwa Świętokrzyskiego nie będzie przeprowadzał w obecnej perspektywie innych naborów do Działania 1.3, alokacja na to Działanie została w pełni wykorzystana. Do dnia 31 lipca 2012 r. zostało udzielonych przez fundusze pożyczkowe 458 pożyczek o łącznej wartości 59,91 mln zł oraz 41 poręczeń przez fundusze poręczeniowe o wartości 8,98 mln zł. Zakres podmiotowy: Badanie obejmuje: Instytucję Zarządzającą Regionalnym Programem Operacyjnym Województwa Świętokrzyskiego na lata 2007-2013, Beneficjentów realizujących projekty w ramach Działania 1.3 RPOWŚ. Sektor mikro, małych i średnich przedsiębiorstw województwa świętokrzyskiego zarówno korzystających z pożyczek i poręczeń oraz tych, którzy nie korzystają. Zakres czasowy: Badanie powinno objąć swym zakresem okres programowania 2007-2013 Zakres terytorialny: Województwo Świętokrzyskie V. Przyjęte kryteria ewaluacyjne Głównymi kryteriami oceny, jakimi powinien posługiwać się Wykonawca w trakcie przeprowadzania badania będą: Trafność pozwoli ocenić, w jakim stopniu planowane cele projektów są adekwatne do potrzeb sektora MŚP w zakresie poprawy dostępu do pozabankowych źródeł finansowania inwestycji. Efektywność pozwoli ocenić powiązanie efektów interwencji (tych już osiągniętych oraz przewidywanych) z ponoszonymi nakładami, ze wskazaniem rozwiązań alternatywnych. Użyteczność pozwoli ocenić, w jakim stopniu rzeczywiste efekty realizacji projektów przyczyniły się do rozwiązania problemów w obszarze objętych interwencją i czy projekty przyczyniły się do wsparcia rozwoju przedsiębiorstw oraz wzrostu aktywności gospodarczej mieszkańców regionu. 4
VI. Pytania badawcze Zadaniem Wykonawcy jest odpowiedź na niżej postawione pytania badawcze, które wynikają z uszczegółowienia celu głównego przedmiotowego badania. Lista pytań badawczych nie jest zamknięta. Wykonawca może zaproponować uszczegółowienie zaproponowanych pytań oraz zaproponować dodatkowe pytania badawcze, które będą użyteczne z punktu widzenia realizacji celów badania. 1. Czy oferta skierowana do funduszy pożyczkowych/ poręczeniowych odpowiada ich potrzebom? 2. Jaki rodzaj wsparcia oferują przedsiębiorcom dokapitalizowane w ramach RPO WŚ fundusze pożyczkowe/ poręczeniowe? Czy oferta tych funduszy odpowiada potrzebom przedsiębiorców? 3. Czy możliwe jest wskazanie zarówno po stronie pośredników finansowych jak również ostatecznych odbiorców pierwszych, już ujawnionych efektów interwencji RPO WŚ? 4. Jakie jest zapotrzebowanie na instrumenty inżynierii finansowej w województwie świętokrzyskim (jak wygląda rynek obecnie oraz zapotrzebowanie w kontekście przyszłej perspektywy finansowej UE)? 5. Czy oferowane przez dokapitalizowane fundusze pożyczki i poręczenia stanowią alternatywę dla obecnie funkcjonujących na rynku finansowym produktów finansowych? Na ile oferta funduszy jest bardziej konkurencyjna od ofert banków i innych instytucji finansowych? 6. Jakie mocne/ słabe strony można zakreślić analizując obecnie dokapitalizowane zwrotne instrumenty wsparcia w porównaniu z innymi instrumentami możliwymi do zastosowania w województwie świętokrzyskim, uwzględniając potrzeby przedsiębiorców? 7. Jakie problemy i bariery po stronie przedsiębiorców utrudniają wykorzystywanie zwrotnych instrumentów wsparcia? 8. Jakie problemy i bariery po stronie Funduszy pożyczkowych i poręczeniowych utrudniają wykorzystywanie zwrotnych instrumentów wsparcia? 5
9. Czy obecny system zwrotnych instrumentów wsparcia przedsiębiorczości powinien być konkurencją dla systemu bankowego czy też jego uzupełnieniem? Czy banki są zainteresowane realnym udziałem w systemie pożyczek/ poręczeń kredytów? 10. Czy jest uzasadnione projektowanie wsparcia dla MŚP w przyszłej perspektywie finansowej UE w oparciu o instrumenty zwrotne jako podstawowego narzędzia wspomagania rozwoju gospodarczego (na podstawie toczącej się dyskusji). VII. Metodologia badania Od Wykonawcy badania oczekuje się przedstawienia spójnej koncepcji realizacji badania ewaluacyjnego. W zależności od przyjętej koncepcji Wykonawca powinien uszczegółowić i/lub zaproponować dodatkowe pytania i zagadnienia badawcze w odniesieniu do zaproponowanych przez Zamawiającego. Wykonawca powinien zrealizować cele badania dostarczając jednocześnie wyczerpujących i wiarygodnych odpowiedzi na przedstawione przez Zamawiającego oraz przygotowane przez siebie pytania badawcze. Zaproponowana do badania metodologia powinna obejmować: 1. Analizę podstawowych dokumentów źródłowych (Desk research), w szczególności: Regionalny Program Operacyjny Województwa Świętokrzyskiego na lata 2007-2013. Strategia Rozwoju Województwa Świętokrzyskiego do roku 2020. Szczegółowy Opis Osi Priorytetowych Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Świętokrzyskiego na lata 2007-2013. Podręcznik Kwalifikowalności Wydatków w ramach RPOWŚ 2007-2013 Sprawozdania z realizacji Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Świętokrzyskiego na lata 2007-2013. Rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 z późń. zm. Wytyczne MRR dotyczące instrumentów inżynierii finansowej MRR w sprawie udzielania pomocy przez fundusze pożyczkowe i doręczeniowe w ramach Regionalnych Programów Operacyjnych, z późń. zm. Europa 2020. Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu. Dokumenty dot. debaty nad polityką spójności po 2013 r. (stanowiska RP, raporty i ekspertyzy MRR) Projekty rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady dotyczące przyszłej perspektywy finansowej Raporty końcowe z badań: Analiza i ocena kierunków wsparcia udzielonego w ramach Działania 1.1.RPOWŚ 2007-2013. 6
Ewaluacja mid-term Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Świętokrzyskiego na lata 2007 2013. Wskazane podstawowe dokumenty źródłowe dostępne są na stronie internetowej: www.mrr.gov.pl oraz www.rpo-swietokrzyskie.pl (zakładki: dokumenty do pobrania/dokumenty programowe; dokumenty do pobrania/dokumentacja konkursowa; sprawozdania i rozliczenia; ewaluacja/raporty) i/lub w siedzibie Zamawiającego. 2. Analizę dokumentacji konkursowej z naboru ogłoszonego w Działaniu 1.3 Złożone wnioski aplikacyjne dostępne będą do wglądu w siedzibie Zamawiającego dobór całkowity. 3. Wywiady IDI z beneficjentami Działania 1.3 RPOWŚ na lata 2007-2013 dobór całkowity. 4. Wywiady kwestionariuszowe CATI z przedstawicielami przedsiębiorstw, którzy skorzystali z pożyczki lub poręczenia udzielonego przez fundusz. Sposób doboru próby i jej wielkość do określenia przez Wykonawcę. Podana propozycja stanowi minimalny zakres badawczy, a szczegółowa metodologia powinna być zaproponowana przez Wykonawcę w złożonej przez niego ofercie. Wykonawca powinien zaproponować odpowiedni zestaw metod i technik jakościowych, jak i ilościowych. W szczególności Wykonawca powinien w ofercie przedstawić propozycje sposobu doboru próby badawczej, wielkość próby i opis jej struktury. Metodologia doboru i wielkość próby będzie jednym z kryteriów wyboru ofert. W realizacji badania Wykonawca będzie współpracował z Zamawiającym, a w szczególności z Jednostką Ewaluacyjną RPOWŚ, Departamentu Polityki Regionalnej Urzędu Marszałkowskiego Województwa Świętokrzyskiego. Na etapie raportu metodologicznego Wykonawca zobowiązany będzie opracować projekt wszystkich proponowanych narzędzi badawczych (scenariusze wywiadów, kwestionariusze ankiet itp.). Projekt każdego narzędzia badawczego będzie mógł podlegać modyfikacjom i/lub uzupełnieniom przed jego zastosowaniem. Ostateczna wersja narzędzia wymagała będzie akceptacji Zamawiającego. VIII. Zakres głównych zadań wykonawcy badania: opracowanie propozycji pytań, celów i zakresu badania, opracowanie metodologii, planu badania i monitoringu oraz jego realizacji, 7
dobór odpowiednich narzędzi badawczych, realizowanie celów badania, zebranie danych koniecznych do analizy, prowadzenie i nadzorowanie procesu zbierania danych, utrzymywanie bieżącego kontaktu z pracownikami Jednostki Ewaluacyjnej RPO WŚ i informowanie o przebiegu badania, opracowywanie propozycji zmian, sporządzenie raportu końcowego VIII. Sposób prezentacji badania Efektem finalnym prac będzie raport końcowy formułujący wnioski i rekomendacje odpowiadające na zadane pytania ewaluacyjne. Zestawienie wniosków i rekomendacji powinno być przedstawione w formie tabelarycznej (wzór tabeli poniżej). Wykonawca dostarczy Zamawiającemu raport końcowy w wersji elektronicznej (CD ROM) oraz w wersji papierowej w pięciu egzemplarzach. Dokument ten nie powinien zawierać więcej niż 100 stron + aneksy. Raport powinien mieć następującą strukturę: 1. Streszczenie raportu nie więcej niż 5 stron A4 (w wersji polskiej i angielskiej). 2. Spis treści. 3. Wprowadzenie. 4. Opis metodologii badania. 5. Opis wyników ewaluacji. 6. Wnioski i rekomendacje. 7. Aneksy zawierające zestawienie wykorzystanych narzędzi badawczych, dodatkowe zestawienia wyników i analiz danych oraz źródła informacji wykorzystanych w badaniu. Dodatkowo Wykonawca opracuje tabelę rekomendacji, jako odrębny dokument dołączony do raportu końcowego. W tabeli powinny być uszeregowane rekomendacje pod względem priorytetów ich wdrożenia zgodnie z przedstawioną tabelą: 8
Lp. Wniosek Proponowana Oczekiwany Proponowany Proponowany Podmiot wynikający rekomendacja efekt wdrożenia sposób termin odpowiedzialny z badania (strona w rekomendacji wdrożenia wdrożenia za wdrożenie (strona w raporcie) 2 rekomendacji rekomendacji rekomendacji raporcie) 1 Wykonawca zobowiązany jest ponadto do przedstawienia 4-stronicowej broszury, napisanej w przystępnym, zrozumiałym języku. Broszura powinna zawierać opis badania i najważniejsze wyniki i rekomendacje płynące z raportu. Stanowić ma ona zachętę do lektury całego dokumentu. Taką broszurę wykonawca przygotuje w wersji papierowej w 40 egzemplarzach oraz w wersji elektronicznej w formie umożliwiającej jej publikację bez dodatkowych korekt. Zarówno raport końcowy, jak i broszura powinny być odpowiednio oznakowane, zgodnie z zasadami określonymi w dokumencie Narodowa Strategia Spójności. Księga identyfikacji wizualnej Wykonawca musi być również przygotowany na prezentację wyników ewaluacji Instytucji Zarządzającej Regionalnym Programem Operacyjnym Województwa Świętokrzyskiego na lata 2007-2013 oraz członkom Komitetu Monitorującego Regionalny Program Operacyjny Województwa Świętokrzyskiego na lata 2007-2013 podczas planowanego posiedzenia Komitetu. Pożądaną formą przedstawienia wyników badania będzie prezentacja multimedialna (PowerPoint ok. 10 slajdów). IX. Harmonogram realizacji badania Wykonawca zobowiązany jest do stałej roboczej współpracy z zamawiającym poprzez: wyznaczenie osoby do kontaktów, przedstawianie sprawozdań z prac nad badaniem, spotkania konsultacyjnego w siedzibie Zamawiającego, kontakt telefoniczny i mailowy. Realizacja badania będzie przebiegać zgodnie z następującym harmonogramem: I etap: 1 Wniosek na podstawie, którego sformułowana została rekomendacja powinien być zwięzły i jednoznaczny. Wykonawca jest obowiązany wskazać odpowiednią stronę/strony raportu końcowego. 2 Rekomendacja powinna być zwięzła i jednoznaczna. Wykonawca jest obowiązany wskazać odpowiednią stronę/strony raportu końcowego. 9
1. Wykonawca przygotuje projekt raportu metodologicznego - w terminie do 2 tygodni (14 dni) od dnia podpisania umowy projekt raportu przekazany zostanie Zamawiającemu w formie elektronicznej i papierowej (2 egzemplarze), 2. Zamawiający wskaże Wykonawcy ewentualne uwagi do projektu raportu - w terminie do 3 dni roboczych od dnia otrzymania projektu raportu metodologicznego. 3. Wykonawca przygotuje właściwy raport metodologiczny, z uwzględnieniem ewentualnych uwag - w terminie 4 dni roboczych od dnia otrzymania uwag od Zamawiającego raport przekazany zostanie Zamawiającemu w formie elektronicznej i papierowej (2 egzemplarze) 4. Raport metodologiczny powinien zawierać między innymi: identyfikację obszaru badawczego pełną metodologię planowanego badania (proponowane narzędzia i techniki badawcze) harmonogram i dokładny opis organizacji pracy badawczej z podziałem zadań i odpowiedzialności członków zespołu badawczego informacje, jakie elementy oceny będą w pierwszej kolejności rozpatrywane listę dokumentów, które będą przedmiotem analizy listę podmiotów, z którymi wykonawca zamierza przeprowadzić wywiady dane osób wyznaczonych przez Wykonawcę do kontaktów z Zamawiającym II etap: 1. Wykonawca przedstawi projekty raportu końcowego i broszury - w terminie do 8 tygodni (56 dni) od podpisania umowy projekt raportu oraz projekt broszury mają być przekazane Zamawiającemu w formie elektronicznej i papierowej ( 2 egzemplarze) Zamawiający przekaże Wykonawcy uwagi do projektów raportu końcowego i broszury w terminie do 7 dni roboczych od dnia przekazania projektu raportu 2. Wykonawca przedstawi ostateczne wersje raportu końcowego oraz broszury z uwzględnieniem ewentualnych uwag - w terminie 10 tygodni (70 dni) 10
raport oraz broszura zostaną przekazane Zamawiającemu w formie elektronicznej i papierowej (5 egzemplarzy raportu i 40 egzemplarzy broszury) raport zostanie przedstawiony w siedzibie Zamawiającego w formie prezentacji multimedialnej Proces i wyniki badania ewaluacyjnego będą podlegać ocenie 3 IZ RPOWŚ, a wyniki tej oceny zostaną przekazane do Krajowej Jednostki Oceny. Czas wykonania badania 10 tygodni 3 Oceniana będzie m.in.: trafność, zastosowana metodologia, jakość analizy i wniosków, przejrzystość raportu, rekomendacje, współpraca z Zamawiającym. 11