Zakład Projektowo-Usługowy Inżynierii Środowiska

Podobne dokumenty
ZMIANA UZGODNIENIA USYTUOWANIA PROJEKTOWANYCH SIECI UZBROJENIA NA TERENIE STACJI UZDATNIANIA W PIEŃSKU

Przebudowa i rozbudowa stacji uzdatniania wody we wsi Sętal, ADRES: Gmina Dywity, Obręb nr17 - Sętal, nr geodezyjny działki 189/1, 189/31

Zestawienie istniejącej armatury - SUW Graboszyce Nazwa: DN DN Opis

OPRACOWANIE PROJEKTOWE

OPIS DO PROJEKTU BUDOWLANEGO PRZEBUDOWA STACJI UZDATNIANIA WODY W SZCZUTOWIE

Filtracja wody. -10cm. -15cm. -50cm - 50 cm

Rodzaj opracowania: Projekt budowlany do zgłoszenia

OPRACOWANIE PROJEKTOWE

OPRACOWANIE PROJEKTOWE

Egz. WOD - MAX SŁAWOMIR LEBICA UL. DWORCOWA 49, SŁUPCA TEL ,

Projekt budowlany wymiany zestawu hydroforowego

Zakład Projektowo-Usługowy Inżynierii Środowiska

GK Świętajno, WYJAŚNIENIA TREŚCI SIWZ

Wodociąg Wolica. Budowa pompowni sieciowej ze zbiornikiem retencyjnym dla wodociągu Wolica w m. Stobno

B U D O W L A N Y WYKONAWCZY

SPIS ZAWARTOŚCI OPRACOWANIA

OPIS TECHNICZNY. Inwestor:Gminy Uścimów, Uścimów,powiat Lubartów. 1.Podstawa opracowania.

Instytut Nawozów Sztucznych Puławy. Tytuł opracowania: Wymiana armatury regulacyjnej, odcinającej i zabezpieczającej

Zestawy jednopompowe ZASTOSOWANIE KONCEPCJA BUDOWY ZALETY OBSZAR UŻYTKOWANIA

PROJEKT BUDOWLANY PRZYŁĄCZA WODY DLA BUDYNKU ZAKŁADU USŁUG POGRZEBOWYCH I CMENTARNYCH ZLOKALIZOWANEGO W RZESZOWIE PRZY UL.

Zestawy pompowe PRZEZNACZENIE ZASTOSOWANIE OBSZAR UŻYTKOWANIA KONCEPCJA BUDOWY ZALETY

KOSZTORYS INWESTORSKI. Cena Podstawa Opis

P R O J E K T B U D O W L A N Y

Lp. Podstawa Opis i wyliczenia j.m. Poszcz Razem 1 Ujęcia wody wraz z rurociągami tłocznymi do budynku stacji 1.1 Roboty przygotowawcze 1 d.1.

Numer ogłoszenia: ; data zamieszczenia: OGŁOSZENIE O ZMIANIE OGŁOSZENIA

SPIS ZAWARTOŚCI OPRACOWANIA

W NOWEM 62, gm. KROŚNIEWICE

PRZEDMIAR. Klasyfikacja robót wg. Wspólnego Słownika Zamówień Zakłady oczyszczania wody

Zestawy szeregowe ZASTOSOWANIE KONCEPCJA BUDOWY OBSZAR UŻYTKOWANIA ZALETY. część pompowa. sterowanie

Spis treści Dane ogólne 1.1. Temat opracowania 1.2. Podstawy opracowania 1.3. Stan istniejący

PRZEDMIAR ROBÓT. Roboty budowlano - montażowe. Budowa : WODOCIĄGI GMINY PĘPOWO. Kod CPV : Roboty budowlane w zakresie budowy wodociągów

Projekt budowlany i wykonawczy

SPECYFIKACJE TECHNICZNE WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT

ILOŚ Ć JEDNO- STKA NAZWA ELEMENTU

ZAGOSPODAROWANIE TURYSTYCZNE PASA DROGOWEGO UL. LEŚNEJ ORAZ FRAGMENTU LASU OCHRONNEGO. Gmina Miasto Łeba ul. Kościuszki Łeba

PROJEKT BUDOWLANY przyłączy wodociągowych. LOKALIZACJA: Lądek- Zdrój, Obręb Stary Zdrój, dz. Nr 342,327/2

PROJEKT BUDOWLANO-WYKONAWCZY / ZAMIENNY /

Zawartość opracowania. Część opisowa

PRZEDMIAR ROBÓT REMONT UJĘCIA I STACJI UZDATNIANIA WODY W M. KŁODKOWO GMINA TRZEBIATÓW - UJĘCIA

1. Strona tytułowa str Zawartość opracowania str Uprawnienia projektanta str Zaświadczenie z LOIIB str. 5-6

PRACOWNIA PROJEKTÓW architektura konstrukcja instalacje Chojnice ul. Młyńska 4 tel./fax. (0-52)

Stacja Uzdatniania Wody w Oleśnie

ZESTAWIENIE MATERIAŁÓW - KOTŁOWNIA GAZOWA, INSTALACJA GAZU. Produkt Wielkość Ilość Jednostka. Zawór kulowy DN szt. Zawór kulowy DN 20 8 szt.

PRZEDMIAR OFERTA. ZADANIE INWESTYCYJNE : Rozbudowa i modernizacja stacji uzdatniania wody w Drzewcach. ADRES BUDOWY : Drzewce działka nr 281/1

PODSTAWA OPRACOWANIA...

1. Dane ogólne 2. Istniejący stan zagospodarowania 3. Projektowane zagospodarowanie

SUW w Dębem Wielkim przy ul. Zielonej 1. ul. Zielona 1 w Dębem Wielkim

PROJEKT BUDOWLANY OBIEKT: REMONT ŚWIETLICY W KIEŁCZEWIE. LOKALIZACJA: Kiełczew, Gmina Małkinia Górna

OPIS TECHNICZNY. Inwestorem zadania inwestycyjnego jest Gmina Lubań z siedzibą przy ul. Dąbrowskiego 18 w Lubaniu.

REWALORYZACJA PARKU W ŻELAZOWEJ WOLI Projekt Wykonawczy Pompownia dla celów nawadniania. PROJEKT WYKONAWCZY POMPOWNIA DLA CELÓW NAWADNIANIA

Spis treści 1. PODSTAWA OPRACOWANIA 2 2. PRZEDMIOT, ZAKRES I CEL DO OPRACOWANIA 2 3. LOKALIZACJA OBIEKTU 2 4. OPIS PROJEKTOWANYCH PRZYŁĄCZY 3

PROJEKT BUDOWLANO-WYKONAWCZY

PROJEKT BUDOWLANO-WYKONAWCZY TOM IV Przebudowa pionów instalacji wodociągowej p.poż. w obrębie klatek schodowych

do SIWZ KONCEPCJA MODERNIZACJI STACJI UZDATNIANIA WODY I. STACJA UZDATNIANIA WODY W KROŚNIEWICACH, UL. TORUŃSKA 9

PR O JE K T B U D O W L A N Y STRONA TYTUŁOWA NR 1

INFORMACJA BIOZ NAZWA INWESTYCJI : REMONT (MODERNIZACJA) UJĘCIA WODY I STACJI UZDATNIANIA WODY

Karta informacyjna przedsięwzięcia

SUW PIOTROWICE MAŁE gm. NAŁĘCZÓW. MODERNIZACJA BRANŻY AKPiA

PRZEDMIAR. NARZUTY koszty pośrednie [Kp]... % R, S zysk [Z]... % R+Kp(R), S+Kp(S) podatek VAT [PV]... % R+Kp(R)+Z(R), M, S+Kp(S)+Z(S)

: Obudowa studni 13z, dobór pompy głębinowej, zasilanie i ogrodzenie ujęcia.

PROJEKT BUDOWLANO-WYKONAWCZY

Spis rysunków: Rys.1 - RZUT NISKIEGO PARTERU 1:100. Rys.2 - RZUT WYSOKIEGO PARTERU 1:100 Rys.3 - RZUT I PIĘTRA 1:100 Rys.4 - RZUT II PIĘTRA 1:100

NIP: REGON:

OPIS TECHNICZNY. Niniejsze opracowanie stanowi projekt budowlany. istniejącej studni wierconej znajdującej się na terenie posesji inwestora.

PROJEKT BUDOWLANO - część wodociągowa -

HARMONOGRAM RZECZOWO-FINANSOWY

INFORMACJA DOTYCZĄCA BEZPIECZEŃSTWA I OCHRONY ZDROWIA

ZAPROSZENIE DO ZŁOŻENIA OFERTY

BRANśA: SANITARNA. 1. Opis techniczny str. S- 2

PROJEKT BUDOWLANO-WYKONAWCZY

WYKAZ ARMATURY I URZĄDZEŃ DLA STACJI UZDATNIANIA WODY PRZY UL. PRZEJŚCIOWEJ W KRASNOSIELCU. 3 kpl. KREVOX lub równorzędny. 3 kpl. Jak poz.

SPIS ZAWARTOŚCI OPRACOWANIA

PROJEKT BUDOWLANO-WYKONAWCZY

SPIS TREŚCI: I. Część opisowa. 1. Opis techniczny. II. Część rysunkowa.

Sieć wodociągowa i sieć kanalizacyjna Dalewo,Suliszewo,Zagórki,Drawsko Pomorskie. 1

WYJAŚNIENIA ZAMAWIAJĄCEGO

Zawory za- i odpowietrzające 1.12 i 1.32

PROJEKT KANALIZACJI DESZCZOWEJ

1. SPIS TREŚCI 2. SPIS RYSUNKÓW

DATA OPRACOWANIA : czerwiec 2015 r WYKONAWCA : INWESTOR : Data opracowania czerwiec 2015 r. Data zatwierdzenia

Chodecz dn r. Do wszystkich Oferentów Wg. Rozdzielnika. Dot. Postępowania przetargowego

SPIS TREŚCI SPIS RYSUNKÓW. str. 1

SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT 002

PROJEKT SIECI WODOCIĄGOWEJ

SZCZEGÓŁOWE WYMOGI. Załącznik do SIWZ

PRZEDMIAR - SUW POŁUDNIE technologia i branża budowlana

PROJEKT ZAGOSPODAROWANIA TERENU

Kosztorys ofertowy. Wartość kosztorysowa Podatek VAT Cena kosztorysowa Słownie:

Suche przepompownie ścieków EDP KATALOG PRODUKTÓW

OPIS TECHNICZNY. 1. Przedmiot opracowania. 2. Podstawa opracowania. 3. Opis instalacji solarnej

PROJEKT ZAGOSPODAROWANIA TERENU

Projekt budowlano-wykonawczy

Z A W A R T O Ś Ć O P R A C O W A N I A. 2. Uprawnienia projektanta i zaświadczenie o przynależności do

ADRES INWESTYCJI: UL. Marszałkowska 24/26, WARSZAWA NR EW. DZIAŁKI 5/1 OBRĘB DZ. ŚRÓDMIEŚCIE

Zaproszenie do składania ofert

Trzypompowy zestaw do podnoszenia ciśnienia ZKM35/3-8/3

Modernizacja instalacji centralnego ogrzewania budynku poddanego kompleksowej termomodernizacji. Budynek ul. M. Konopnickiej 3 w Łęczycy.

Oświadczenie projektanta i sprawdzającego 3. Uprawnienia budowlane projektanta 4. Zaświadczenie o opłaceniu składek projektanta 5

PROJEKT BUDOWLANY. Wewnętrzna instalacja ciepłej wody i cyrkulacji w budynku mieszkalnym wielorodzinnym przy ul. Pięknej 19 w Inowrocławiu

PRZEDMIAR 2 - TECHNOLOGIA SUW

Transkrypt:

Zakład Projektowo-Usługowy Inżynierii Środowiska PRIMEKO 62-800 Kalisz; ul. Łódzka 210 tel/fax 62 767 02 63, www.primeko.com.pl, e-mail: primeko@o2.pl NIP 618-106-29-00 REGON 250604827 PROJEKT WYKONAWCZY Branża: Obiekt: Kategoria obiektu: Adres: Inwestor: Sanitarna Przebudowa Stacji Uzdatniania Wody w miejscowości Krzyżanki w zakresie technologii uzdatniania i II pompowania wody XXX Jednostka ewidencyjna: Pępowo Obręb ewidencyjny: Krzyżanki Krzyżanki, dz. nr 81/3; gm. Pępowo Gmina Pępowo ul. St. Nadstawek 6 63-830 Pępowo Zawartość projektu I. Projekt zagospodarowania terenu II. Projekt branży sanitarnej III. Informacja BIOZ Projektant specj. sanitarna inż. Jarosław Grzelak upr. nr 7131-7132/37/PW/2002 Sprawdził specj. sanitarna mgr inż. Monika Żurawska upr. nr WKP/0273/PWOS/06 (tytuł, imię i nazwisko) (podpis) Umowa - zlecenie Kalisz, Październik 2016r.

SKŁAD OPRACOWANIA 1. Oświadczenia zgodne z art.20 ust.4 ustawy Prawo budowlane 2. Stwierdzenie przygotowania zawodowego 3. Zaświadczenia o przynależności do PIIB I. Projekt zagospodarowania terenu II. Projekt branży sanitarnej Część opisowa 1. Podstawa opracowania 2. Przedmiot i zakres opracowania 3. Stan istniejący 4. Założenia projektowe 5. Bilans wody 6. Technologia stacji uzdatniania dobór urządzeń 6.1. Mieszacz wodno-powietrzny 6.2. Filtracja wody 6.3. Płukanie filtrów 6.4. Pompownia IIº 6.5. Orurowanie i armatura, urządzenia pomiarowe 7. Układ sterowania i automatyki - wytyczne 8. Uwagi końcowe 9. Zestawienie robót Karty katalogowe Część graficzna A. Mapa poglądowa 1:100000 B. Mapa stref zasilania 1:30000 1. Plan sytuacyjno-wysokościowy 1:1000 2. Rzut z góry stan istniejący 1:50 3. Rzut z góry stan projektowany 1:50 4. Schemat technologiczny ciągu uzdatniania ----- III. Informacja BIOZ

O Ś W I A D C Z E N I E Zgodnie z art. 20 ust.4 ustawy z dnia 7 lipca 1994r. Prawo Budowlane (tekst jednolity Dz. U. z 2016 r., nr 0, poz. 290) oświadczam, że projekt wykonawczy: Przebudowa Stacji Uzdatniania Wody w miejscowości Krzyżanki w zakresie technologii uzdatniania i II pompowania wody został sporządzony zgodnie z obowiązującymi przepisami oraz zasadami wiedzy technicznej. Data opracowania: październik 2016 r. Inwestor: Gmina Pępowo, ul. St. Nadstawek 6, 63-830 Pępowo. Projektant spec. sanitarna inż. Jarosław Grzelak

O Ś W I A D C Z E N I E Zgodnie z art. 20 ust.4 ustawy z dnia 7 lipca 1994r. Prawo Budowlane (tekst jednolity Dz. U. z 2016 r., nr 0, poz. 290) oświadczam, że projekt wykonawczy: Przebudowa Stacji Uzdatniania Wody w miejscowości Krzyżanki w zakresie technologii uzdatniania i II pompowania wody został sporządzony zgodnie z obowiązującymi przepisami oraz zasadami wiedzy technicznej. Data opracowania: październik 2016 r. Inwestor: Gmina Pępowo, ul. St. Nadstawek 6, 63-830 Pępowo. Sprawdził spec. sanitarna mgr inż. Monika Żurawska

I. PROJEKT ZAGOSPODAROWANIA TERENU

PROJEKT ZAGOSPODAROWANIA TERENU do projektu wykonawczego Przebudowa Stacji Uzdatniania Wody w miejscowości Krzyżanki w zakresie technologii uzdatniania i II pompowania wody 1. Przedmiot inwestycji Opracowanie niniejsze obejmuje zabudowę terenu w postaci obiektów infrastruktury technicznej, obejmującej przebudowę stacji uzdatniania wody zlokalizowaną w miejscowości Krzyżanki, gmina Pępowo. 2. Istniejący stan zagospodarowania terenu, zestawienie powierzchni Przedmiotowy obiekt w Krzyżankach wchodzi w skład 14 stacji uzdatniania wody eksploatowanych przez Międzygminny Związek Wodociągów i Kanalizacji Wiejskich w Strzelcach Wielkich, realizującego zadania zbiorowego zaopatrzenia w wodę dla terenu gmin: Krobia, Kobylin, Pępowo i Pogorzela. Obiekt ten położony jest administracyjnie w obrębie gminy Pępowo i zaopatruje w wodę miejscowości Chwałkowo, Czeluścinek, Gębice, Krzekotowice, Krzyżanki, Magdalenki, Potarzyca, Posadowo, Skoraszewice oraz Pępowo-Anielin. W przypadku awarii ujęcia woda do odbiorców dostarczana jest z innych obiektów SUW, w związku z połączeniem i sprzężeniem sieci wodociągowej. Obszar zasilania ujęcia w Krzyżankach leży wzdłuż pasa drogi Chwałkowo Gębice. Rzędne terenu w obrębie obiektu oscylują w granicach 118-119m npm. Obecnie obiekt pracuje w oparciu o 3 studnie głębinowe skąd woda surowa tłoczona jest rurociągiem Ø200mm do stacji i poddawana procesom technologicznym uzdatniania. Zagospodarowanie terenu obejmuje działkę o powierzchni 3400m 2. Obecnie teren przeznaczony pod realizację inwestycji stanowi użytkowany obiekt SUW: budynek technologiczny, o pow. zabudowy 212m 2, jednokondygnacyjny, z dachem płaskim;; zbiorniki wyrównawcze wody w nasypie ziemnym, rurociągi technologiczne; chodnik (dojście) z kostki brukowej; ogrodzone siatką z bramą wjazdową i furtką. 3. Projektowane zagospodarowanie terenu, powierzchnia zabudowy W oparciu o wydajność istniejących ujęć zasilających SUW, bloku technologicznego, zapotrzebowanie wody oraz jej jakość, założono wykonanie prac związanych z przebudową obiektu w postaci: - zmiany IIº pompowania zabudowę zestawu hydroforowego w miejsce istniejących zbiorników hydroforowych i pomp blokowych typu PJM, wraz z zabudową pompy płucznej. Ponadto wymianie podlegać będzie orurowanie w zakresie urządzeń IIº pompowania i na odcinku od pompy płucznej do orurowania zestawu filtracyjnego. Przewiduje się także pozostawienie jednej pompy PJM i zbiornika hydroforowego jako rezerwy przeniesienie wraz z blokiem fundamentowym oraz wydłużenie instalacji dozowania podchlorynu sodu. - wymiany ciągu uzdatniania (filtrów ciśnieniowych, orurowania i armatury) wraz z zabudową jednego, centralnego mieszacza wodnopowietrznego (aeratora) w miejsce 4 istniejących aeratorów (przyfiltrowych). Ze względu na zmianę położenia aeratora przewiduje się także nową lokalizację

wejścia rurociągu wody surowej ze studni głębinowych (konieczność zabudowy nowych odcinków rurociągów i armatury dla wody surowej oraz dla wody napowietrzonej przed blokiem filtracji). Przewiduje się także wymianę na nowe skrzyń kontrolno-pomiarowych dla wód popłucznych (2szt.). Ponadto wymianie podlegać będzie orurowanie w zakresie rurociągów z powietrzem do mieszacza (aeratora) i doprowadzenia powietrza do płukania filtrów z zabudową odpowiedniej dmuchawy do przeprowadzenia tegoż procesu. Planowane prace nie spowodują zmian w schemacie uzdatniania opartego na napowietrzaniu wody w mieszaczu wodno-powietrznym zamkniętym oraz jednostopniową filtrację na filtrach ciśnieniowych. Wykonanie powyższych zamierzeń zapewni prawidłową współpracę ujęć, ciągu uzdatniania, pompowni II oraz sieci wodociągowej. 4. Informacje o ochronie terenu Inwestycja nie powoduje ograniczenia użytkowania terenów sąsiednich zgodnie z ich faktycznym wykorzystaniem. Na ewentualną wycinkę drzew lub krzewów należy uzyskać stosowne zezwolenie. Wszelkie znaleziska posiadające znamiona zabytku odnalezione przy pracach ziemnych w trakcie budowy należy bezzwłocznie zgłosić WUKZ. 5. Wpływ eksploatacji górniczej Nie dotyczy. Teren inwestycji nie znajduje się w obrębie terenów górniczych. 6. Informacje o charakterze i cechach istniejących i przewidywanych zagrożeń dla środowiska oraz higieny i zdrowia użytkowników projektowanych obiektów i ich otoczenia w zakresie zgodnym z przepisami odrębnymi Projektowana inwestycja nie stanowi zagrożenia dla środowiska. Inwestycja nie będzie oddziaływała negatywnie na obszary siedlisk przyrodniczych oraz gatunków roślin i zwierząt objętych ochronną. Teren na którym planowana jest inwestycja nie jest objęty ochroną konserwatora przyrody, nie podlega ochronie Natura 2000. W celu podporządkowania inwestycji wymaganiom ochrony środowiska oraz prawidłowemu gospodarowaniu zasobami przyrody przedmiotowe opracowanie uwzględnia: - ochronę przed zmianą konfiguracji terenu - ochronę przed zniszczeniem istniejącego drzewostanu - zastosowanie form architektonicznych i rozwiązań materiałowych harmonijnie wkomponowanych w krajobraz w przypadku do widocznych elementów projektowanej inwestycji Dla przedmiotowej inwestycji nie zachodzi potrzeba zobowiązania Inwestora do wykonania analizy porealizacyjnej oraz zastosowania monitoringu funkcjonowania inwestycji czy też dokonywania kompensacji przyrodniczej. Nie stwierdzono konieczności ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania. Dla przedmiotowej inwestycji nie była także wymagana decyzja Wójta Gminy o środowiskowych uwarunkowaniach realizacji inwestycji. Ponadto projektowana inwestycja jest zgodna z przepisami i zasadami określonymi w :

- ustawie o ochronie środowiska (Dz.U.2013.1232 ze zmianami) oraz warunkami korzystania z jego zasobów, z uwzględnieniem wymagań zrównoważonego rozwoju, - ustawie z dn. 16 kwietnia 2004r. o ochronie przyrody (tekst jednolity Dz.U.2013.627 ze zmianami), - w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dn. 12 października 2011r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U.2011.237.1419), - art. 1 Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady Europy 2009/147/WE z dn. 30 listopada 2009r. w sprawie ochrony dzikiego ptactwa. Zgodnie z w/w przepisami w stosunku do zwierząt należących do gatunków dziko występujących i objętych ochroną obowiązuje m. in. zakaz niszczenia ich siedlisk i ostoi. Z uwagi na brak ptaków objętych ochroną gatunkową nie zachodzi konieczność ich ochrony w oparciu o ustawę o ochronie środowiska oraz ustawę o ochronie przyrody. Ponadto projektowana inwestycja: - w zakresie ochrony sanitarnej nie podlega uzgodnieniu, - w zakresie ochrony konserwatorskiej teren na którym planowana jest inwestycja nie jest objęty ochroną konserwatora zabytków, - w zakresie ochrony p.poż nie podlega uzgodnieniu, przedmiotowa stacja uzdatniania wody a służyć będzie zabezpieczeniu p.poż. terenu. 7. Dane wynikające ze specyfiki, charakteru i stopnia skomplikowania obiektu Projektowana przebudowa SUW w Krzyżankach nie jest obiektem o skomplikowanych warunkach lokalizacji. W projekcie przyjęto i zastosowano proste (nieskomplikowane) rozwiązania techniczne o powszechnie znanych i stosowanych rozwiązaniach w budownictwie. 8. Informacja o obszarze oddziaływania obiektu Obszar oddziaływania projektowanej przebudowy SUW określony na podstawie art. 28, ust. 2 ustawy Prawo Budowlane (ustawa z dnia 7 lipca 1994 r., Dz. U. 2016 nr 0 poz. 290), zawiera się w całości w granicach działki, na których została zaprojektowana, tj.: działki nr 81/3, stanowiącej własność Gminy Pępowo. Przewidywana do realizacji inwestycja stanowi modernizację obiektu istniejącego i nie wprowadza ograniczeń w zagospodarowaniu działek sąsiednich oraz nie narusza interesu osób trzecich. Opracował: inż. Jarosław Grzelak

II. BRANŻA SANITARNA

OPIS TECHNICZNY do projektu wykonawczego Przebudowa Stacji Uzdatniania Wody w miejscowości Krzyżanki w zakresie technologii uzdatniania i II pompowania wody 1. Podstawa opracowania Podstawą opracowania projektu jest umowa zawarta pomiędzy Inwestorem, a Zakładem Projektowo-Usługowym Inżynierii Środowiska Primeko w Kaliszu. 2. Przedmiot i zakres opracowania Przedmiotem niniejszego opracowania jest przebudowa stacji uzdatniania wody w Krzyżankach, część technologiczna. Zakres opracowania obejmuje wykonanie: - zestawu hydroforowego IIº pompowania i pompy płucznej w miejsce istniejących pomp dławnicowych, blokowych typu PJM i zbiorników hydroforowych. Istniejące urządzenia, fundamenty pod pompy i orurowanie w zakresie objętym przebudową przewidziano do rozbiórki i demontażu. oraz - wymianę ciągu uzdatniania (orurowania i armatury) i istniejących filtrów ciśnieniowych wraz z zabudową jednego, centralnego mieszacza wodnopowietrznego (aeratora) w miejsce 4 istniejących aeratorów (przyfiltrowych). 3. Stan istniejący Przedmiotowy obiekt w Krzyżankach wchodzi w skład 14 stacji uzdatniania wody eksploatowanych przez Międzygminny Związek Wodociągów i Kanalizacji Wiejskich w Strzelcach Wielkich, realizującego zadania zbiorowego zaopatrzenia w wodę dla terenu gmin: Krobia, Kobylin, Pępowo i Pogorzela. Obiekt ten położony jest administracyjnie w obrębie gminy Pępowo i zaopatruje w wodę miejscowości Chwałkowo, Czeluścinek, Gębice, Krzekotowice, Krzyżanki, Magdalenki, Potarzyca, Posadowo, Skoraszewice oraz Pępowo-Anielin. W przypadku awarii ujęcia woda do odbiorców dostarczana jest z innych obiektów SUW, w związku z połączeniem i sprzężeniem sieci wodociągowej. Obszar zasilania ujęcia w Krzyżankach leży wzdłuż pasa drogi Chwałkowo Gębice. Rzędne terenu w obrębie obiektu oscylują w granicach 118-119m npm. Obecnie obiekt pracuje w oparciu o 3 studnie głębinowe skąd woda surowa tłoczona jest rurociągiem Ø200mm do stacji i poddawana procesom technologicznym uzdatniania. Istniejąca instalacja technologii uzdatniania pracuje w układzie: - woda surowa podawana jest do 4 szt. filtrów ciśnieniowych pospiesznych (odżelaziaczy) średnicy 1400mm, z napowietrzeniem w aeratorach średnicy 600mm zabudowanych przy każdym filtrze. Powietrze do aeratorów podawane jest przy pomocy sprężarki. Po filtracji woda kierowana jest do zewnętrznego zbiornika retencyjnego wody uzdatnionej, skąd następnie pobierana i poprzez zabudowane pompy blokowe typu PJM kierowana do sieci wodociągowej. Na obiekcie istnieje także zabezpieczenie wahań ciśnienia w sieci w postaci 3 zbiorników hydroforowych średnicy 1600mm.

Woda po uzdatnieniu poddawana jest okresowo procesowi chlorowania. Płukanie filtrów odbywa się z wykorzystaniem uzdatnionej wody ze zbiornika retencyjnego, a popłuczyny kierowane są do odstojnika wód popłucznych. Hydrofornia sterowana jest w sposób ręczny. Obiekt posiada wydajność (wg pozwolenia wodnoprawnego z lipca 2010r.) maksymalną godzinową 69 m 3 /h, średniodobową 1478 m 3 /d, przy maksymalnej, rocznej produkcji wody 539 616 m 3 /rok. 4. Założenia projektowe W oparciu o wydajność istniejących ujęć zasilających SUW, bloku technologicznego, zapotrzebowanie wody oraz jej jakość, założono wykonanie prac związanych z przebudową obiektu w postaci: - zmiany IIº pompowania zabudowę zestawu hydroforowego w miejsce istniejących zbiorników hydroforowych i pomp blokowych typu PJM, wraz z zabudową pompy płucznej. Ponadto wymianie podlegać będzie orurowanie w zakresie urządzeń IIº pompowania i na odcinku od pompy płucznej do orurowania zestawu filtracyjnego. Przewiduje się także pozostawienie jednej pompy PJM i zbiornika hydroforowego jako rezerwy przeniesienie wraz z blokiem fundamentowym oraz wydłużenie instalacji dozowania podchlorynu sodu. - wymiany ciągu uzdatniania (filtrów ciśnieniowych, orurowania i armatury) wraz z zabudową jednego, centralnego mieszacza wodnopowietrznego (aeratora) w miejsce 4 istniejących aeratorów (przyfiltrowych). Ze względu na zmianę położenia aeratora przewiduje się także nową lokalizację wejścia rurociągu wody surowej ze studni głębinowych (konieczność zabudowy nowych odcinków rurociągów i armatury dla wody surowej oraz dla wody napowietrzonej przed blokiem filtracji). Przewiduje się także wymianę na nowe skrzyń kontrolno-pomiarowych dla wód popłucznych (2szt.). Ponadto wymianie podlegać będzie orurowanie w zakresie rurociągów z powietrzem do mieszacza (aeratora) i doprowadzenia powietrza do płukania filtrów z zabudową odpowiedniej dmuchawy do przeprowadzenia tegoż procesu. Planowane prace nie spowodują zmian w schemacie uzdatniania opartego na napowietrzaniu wody w mieszaczu wodno-powietrznym zamkniętym oraz jednostopniową filtrację na filtrach ciśnieniowych. Wykonanie powyższych zamierzeń zapewni prawidłową współpracę ujęć, ciągu uzdatniania, pompowni II oraz sieci wodociągowej. 5. Bilans wody Bilans wody dla celów bytowo-gospodarczych określono na podstawie zestawienia poboru wody w latach poprzednich, przy założeniu 35-40% wzrostu zapotrzebowania na wodę, obliczeniowym jednostkowym zapotrzebowaniu na wodę w ilości 0,12m 3 /M/d, współczynnikach N d =1,5 i N h =2,0, przy założonym ciśnieniu na poziomie 0,45-0,50MPa. Planowana produkcja wody (zgodnie z pozwoleniem wodno-prawnym) na poziomie Q śrd =1478m 3 /d. Maksymalna roczna wydajność obiektu Q maxr =539 616 m 3 /rok związana jest z okresową możliwością wyłączania innych ujęć wody będących w administracji Związku, i poprzez połączenie sieci wodociągowej dostarczanie wody z SUW Krzyżanki. Źródłem wody dla obiektu są trzy studnie głębinowe nr B, II i III pobierające wodę z poziomu czwartorzędowego plejstoceńskiego w ramach

zatwierdzonych zasobów eksploatacyjnych wód podziemnych fragmentu doliny kopalnej w rejonie miejscowości Kuczynka-Krobia-Krzyżanki-Wilkoniczki decyzją Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dn. 26.02.1993r., znak: KDH/013/5736/93 w ilości 228m 3 /h przy S=9,4-21,3m. Parametry studni: B II III - głębokość 63,5m 60,0m 54,0m - wydajność ekspl. 34,5m 3 /h 34,5m 3 /h 23,0m 3 /h - teren 120,0m npm 118,2m npm 133,6m npm - pompa GC.3.03 GC.2.05 GC.2.02 - głęb. pompy 30m ppt 30m ppt 30m ppt Obudowy z kręgów betonowych dn1500mm (studnia nr B) i dn1800mm (studnie nr II i III), wyniesione 80cm ponad powierzchnię terenu. W obudowach znajdują się głowice, zasuwy kołnierzowe, zawory zwrotne oraz rurki do pomiaru lustra wody. Łączne zasoby 69,0m 3 /h, eksploatacja 2 otworów + rezerwa/ Miejscowość / lata Pobór roczny Zapotrzebowanie wody Q śr.d. Q max d. Q max h. (m 3 /h) (m 3 /d) (m 3 /d) 2 4 5 6 Czeluścinek, Magdalenki, Krzyżanki, Skoraszewice, Chwałkowo, Potarzyca, Posadowo, Gębice, Krzekotowice Pobór wody latami: Łącznie działalność gospodarcza (produkcja, usługi) i gospodarstwa domowe 2005r. 2006r. 2007r. 2008r. 2009r. 2010r. 2011r. 2012r. 2013r. 2014r. 212 900 m 3 218 620 m 3 224 370 m 3 242 490 m 3 249 810 m 3 270 600 m 3 276 710 m 3 294 660 m 3 298 060 m 3 347 890 m 3 Średnia 263 611 m 3 722,2 Rok max. 2014 347 890 m 3 953,1 Perspektywa (+35%-40%) 481 800 m 3 1320,0 112,2 (wg pozwolenia wodno-prawnego) 539 616 m 3 1478,0

Określnie maksymalnego zapotrzebowania na wodę (zużycia) dla Q śrd = 1320m 3 /d Rozbiór wody Zasilanie Zbiornik m 3 Godz. m 3 Zapas % m 3 przybywa ubywa % m 3 1 2 3 4 5 6 7 8 0 14,36 120,60 1 0,5 6,60 60,00 53,40 20,71 174,00 2 0,5 6,60 0,00-6,60 19,93 167,40 3 0,5 6,60 0,00-6,60 19,14 160,80 4 1,0 13,20 60,00 46,80 24,71 207,60 5 2,5 33,00 60,00 27,00 27,93 234,60 6 7,0 92,40 60,00-32,40 24,07 202,20 7 8,5 112,20 60,00-52,20 17,86 150,00 8 6,5 85,80 60,00-25,80 14,79 124,20 9 4,5 59,40 60,00 0,60 14,86 124,80 10 3,5 46,20 60,00 13,80 16,50 138,60 11 4,0 52,80 60,00 7,20 17,36 145,80 12 8,5 112,20 60,00-52,20 11,14 93,60 13 7,5 99,00 60,00-39,00 6,50 54,60 14 6,5 85,80 60,00-25,80 3,43 28,80 15 3,0 39,60 60,00 20,40 5,86 49,20 16 3,0 39,60 60,00 20,40 8,29 69,60 17 3,5 46,20 60,00 13,80 9,93 83,40 18 5,5 72,60 60,00-12,60 8,43 70,80 19 6,5 85,80 60,00-25,80 5,36 45,00 20 7,0 92,40 60,00-32,40 1,50 12,60 21 5,5 72,60 60,00-12,60 0,00 0 22 3,0 39,60 60,00 20,40 2,43 20,40 23 1,0 13,20 60,00 46,80 8,00 67,20 24 0,5 6,60 60,00 53,40 14,36 120,60 Razem 100,0 1320,0 1320,0 Parametry pracy stacji wraz z zasobami ujęcia pozwalają na zabezpieczenie dostaw wody dla bieżącego zapotrzebowania obsługiwanych miejscowości, jak również dla pokrycia potrzeb innych wsi w przypadku wystąpienia awarii. Zapotrzebowanie wody do celów p.pożarowych przyjęto zgodnie z Rozporządzeniem MSWiA z dn. 24.07.2009r. w sprawie przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę oraz dróg pożarowych (Dz. U. nr 124, poz. 1030) dla liczby mieszkańców jednostek osadniczych 2001-5000 w ilości Q=10,0dm 3 /s, i równoważnym zapasem wody w zbiornikach wyrównawczych wynoszącym 100,0m 3. Uwaga: Lokalnie przekroje istniejącej sieci wodociągowej zostały wykonane wcześniej na przepływ wody w ilości 5,0l/s.

6. Technologia stacji uzdatniania dobór urządzeń 6.1. Mieszacz wodno-powietrzny Wodę należy napowietrzyć w zamkniętym (ciśnieniowym) aeratorze kolumnowym o pojemności zapewniającej 1-3 minutowy czas kontaktu wody z tlenem z powietrza. Ilość powietrza powinna wynosić około 15% ilość przepływającej wody. W wyniku utleniania i hydrolizy zawartego w wodzie żelaza powstawał będzie wolny CO 2, który łącznie z zawartym w wodzie wolnym CO 2 i innymi gazami należy odprowadzić poprzez odpowietrzenie aeratora za pomocą zaworu odpowietrzającego. W wyniku napowietrzania uzyska się: - natlenienie wody do zawartości ok. 7mgO 2 /dm 3 ; - utlenienie żelaza z II do III wartościowego do ok. 40%; - uwolnienie wolnego CO 2 w około 50%; - wzrost odczynu wody z 7,5 do 7,6 ph Z uwagi na skład wody surowej przyjęto ciśnieniowy system napowietrzania wody w aeratorze z wymuszonym przepływem powietrza. W miejsce 4 istniejących aeratorów przyfiltrowych DN600 przewiduje się 1 aerator centralny, z dalszym rozprowadzeniem wody na blok filtracji. Dla natężenia przepływu Q = 69 m 3 /h oraz zalecanego czasu kontaktu t zał >150s wymagana objętość aeratora wyniesie: 3 V = Q t zał = (69/3600) 150 = 2,88 [ m ] Przyjęto zestaw aeracji o średnicy DN 1400 mm, wysokości cylindrycznej H=1,5m i objętości V=3,14m 3 typu MWP prod. Promet lub równoważną. Rzeczywisty czas kontaktu wyniesie: V 3,14 t = = = 164 [ s] > 150 [ s] Q 69/3600 Aerator wyposażyć należy w zawór odpowietrzający kulowy typu 1.12 G1 prod. Mankenberg (lub równoważny) zabudowany w najwyższym punkcie instalacji. Zalecana ilość powietrza doprowadzanego do aeratora wynosi 15% natężenia przepływu wody: 3 15% 69 = 10,3 m / h Pp = 0, 60 MPa Do napowietrzania wody należy wykorzystać istniejące sprężarki. Sprężarka powinna być wyposażona w: - łącznik ciśnieniowy; - zawór przelotowy; - manometr; - zawór bezpieczeństwa. Praca układu napowietrzania sprzężona jest z otwarciem elektrozaworu poprzez włączenie pomp głębinowych. Ilość powietrza ze sprężarki do napowietrzania powinna być kontrolowana poprzez rozdzielnię pneumatyczną w skład której wchodzą:

- filtr powietrza; - filtro reduktor; - zawór dławnicowo zwrotny; - zawór elektromagnetyczny; - zawór odcinający; - reduktor; manometr; rotametr. 6.2. Filtracja wody Napowietrzona woda tłoczona będzie na jednostopniowy układ filtracji. Istniejące filtry ciśnieniowe DN1400 projektuje się wymienić na nowe 4 elementy tej samej średnicy. Ze względu na charakter zanieczyszczeń znajdujących się w wodzie ze studni należy przyjąć złoże filtracyjne kwarcowo katalityczne (braunsztyn) ułożone w warstwie podtrzymującej żwiru, które zapewni odżelazianie i odmanganianie. Filtry projektuje się wypełnić wkładem kwarcowo-brausztynowym o następującej budowie: a) warstwa podtrzymująca - podkładowa: żwir o granulacji 10-16 mm i wysokości warstwy około 10 cm powyżej drenażu czyli 1,54m 2 x 0,1 = 0,154m 3 x 1,8 m 3 /T = 0,28 T; żwir o granulacji 5-10 mm, h=7,5 cm, czyli 1,54m 2 x 0,075 = 0,1155 m 3 x 1,8 m 3 /T = 0,21 T; żwir o granulacji 3-5 mm, h=7,5 cm, czyli 1,54m 2 x 0,075 = 0,1155 m 3 x 1,8 m 3 /T = 0,21 T; b) warstwa filtracyjna: braunsztyn (masa aktywna) o granulacji 0,5-2 mm i wys. warstwy 40 cm czyli 1,54m 2 x 0,4 = 0,616 m 3 x 2,4 m 3 /T = 1,48 T; piasek kwarcowy o granulacji 0,8-1,4 mm i wysokości warstwy 100 cm czyli 1,54m 2 x 1,0 = 1,54 m 3 x 1,8 m 3 /T = 2,77 T. Przyjęto 4 filtry średnicy DN 1400mm każdy o wysokości roboeczej H=1,5m i powierzchni filtracji jednego filtra wynoszącej 1,54m 2, typu FV/RL prod. Promet lub równoważne. Cała bateria filtrów = 4 x 1,54 = 6,16 m 2. Dla maksymalnego natężenia przepływu wody Q=69,0m 3 /h prędkość filtracji Vf wyniesie: Q 69,00 V = = = 11,2 [ m / h] F 6,16 - przy poborze wody na poziomie 60m 3 /h prędkości filtracji wyniesie 9,7 m/h, a przy 50 m 3 /h - 8,1 m/h. Każdy zestaw filtracyjny składa się z następujących elementów: - filtra ciśnieniowego DN=1400mm; - odpowietrznika; - złoża filtracyjnego; - 6 przepustnic z dyskami ze stali nierdzewnej np. typu SYLAX prod. DANFOSS SOCLA (lub równoważne) sterowanych napędami pneumatycznymi prod. np. VALBIA (lub równoważne);

- drenaż promienisty dwupoziomowy rurowy ze stali nierdzewnej; - konstrukcji wsporczej ze stali nierdzewnej wraz z obejmami; - niezbędnych przewodów elastycznych; - spustu. Odpowietrzenie filtrów zaprojektowano przy pomocy odpowietrzników kulowych typu 1.12 G1 prod. Mankenberg (lub równoważnych), zamontowanych w najwyższym miejscu instalacji oraz awaryjnie za pomocą zaworów przelotowych φ15mm. Orurowanie zestawu filtracyjnego przewidziano wykonać z rur i kształtek z PVC klejonego średnicy 40-100mm. 6.3. Płukanie filtrów Płukanie filtrów odbywać się będzie tak jak dotychczas, w sposób powietrzno - wodny, składając się z płukania sprężonym powietrzem, płukania wodą oraz stabilizacji złoża filtracyjnego, przy założeniu że jednorazowo płukany jest jeden filtr. Powietrze do płukania dostarczane będzie z projektowanej dmuchawy, woda z projektowanej pompy płucznej. Częstotliwość płukania pozostaje bez zmian proces prowadzić uwzględniając potrzeby płukania wynikające z powstających oporów na filtrach. Proces płukania przebiega w wyniku zmiany kierunku przepływu wody, w stosunku do procesu filtracji, i rozpoczyna się od wzruszenia złoża sprężonym powietrzem a następnie płukaniu wodą. Powietrze do sterowania przepustnic, przewidziano dostarczyć za pomocą istniejącej sprężarki, wysterowanej zaworem bezpieczeństwa i wyłącznikiem ciśnieniowym na ciśnienie 0,6Mpa. Doprowadzenie powietrza do przepustnic przewiduje się systemem przewodów PVC, prowadzonych równolegle do rurociągów technologicznych. Proces płukania powietrzem Po zamknięciu przepustnicy doprowadzającej wodę napowietrzoną należy spuścić wodę do poziomu złoża i włączyć dmuchawę w celu spulchnienia złoża, przy założonych parametrach: - intensywność płukania q=20dm 3 /s/m 2 - czas płukania t=180s [3min] - ciśnienie powietrza max p=0,065mpa. Dla powyższych założeń, niezbędna ilość sprężonego powietrza do płukania 1 filtra wynosi: Q p = 1,54m 2 *20dm 3 /s/m 2 = 30,8 dm 3 /s *180s = 5544dm 3 5,5m 3 a wymagana wydajność dmuchawy Q d = 1,54*72,0= 110 m 3 /h przy ciśnieniu max. H = 6,5m W celu dostarczenia powietrza do płukania filtrów przyjęto dmuchawę typu SCLK07RMD-5,5 prod. FPZ (lub równoważna) o następujących parametrach: - wydajność dmuchawy max. Q=181m 3 /h - nadciśnienie max. P=0,065Mpa

- moc silnika N=5,5kW - średnica przyłącza DN 2 Przy wydajności 110,0 m 3 /h rzeczywista intensywność płukania powietrzem wyniesie: Irz = 110,0/(1,54 * 3,6) = 19,8 dm 3 /s/m 2 p=0,050 Mpa Irz = 100,0/(1,54 * 3,6) = 18,0 dm 3 /s/m 2 p=0,058 Mpa Irz = 90,0/(1,54 * 3,6) = 16,2 dm 3 /s/m 2 p= 0,650 Mpa W skład wyposażenia dmuchawy wchodzą: - filtr powietrza; - zawór bezpieczeństwa; - zawór klapowy zwrotny; - zawór regulacyjny; - manometr; - przyłącze elastyczne. Proces płukania wodą Celem płukania filtrów wodą konieczna jest zabudowa odpowiedniej pompy płucznej spełniającej obecne parametry płukania pod względem intensywności, czasu i ilości produkowanych popłuczyn pojemności odstojnika (zgodnych ze stanem aktualnym). Obowiązujące parametry procesu: - czasu płukania t=420s [7min] - intensywność płukania q=12dm 3 /s/m 2 - ciśnienie płukania p=0,12mpa Stąd ilość wody potrzebnej do płukania 1 filtra wynosi V pł = 1,54m 2 *12dm 3 /s/m 2 *420s = 7,76m 3 Wymagana wydajność pompy wynosi Q p = 1,54*43,2 = 66,5m 3 /h przy wysokości podnoszenia H = 10,0m Płukanie filtrów wodą zaprojektowano przy pomocy pompy, pobierającej wodę ze zbiornika retencyjnego. W celu płukania filtrów wodą dobrano pompę typu PT1 100/110 prod. LFP Leszno (lub równoważną) o następujących parametrach: - wydajność Q=66,5m 3 /h - wysokość podnoszenia H=10m - moc silnika N=3,0kW - średnica przyłącza DN100mm 6.4. Pompownia IIº Zgodnie z zapotrzebowania na wodę dla celów bytowych i p.poż. w ilości Q maxh =112,2m 3 /h, o ciśnieniu P min = 0,50MPa, przyjęto pompownię w oparciu o pionowe wielostopniowe pompy wirowe, przy założeniu 3 pomp głównych i 1 rezerwowej w zestawie, o parametrach dla doboru pompy: Q pmax = 112,2 / 3 = 37,4 m 3 /h i H p = 50m Dobrano pompy typu 60WR40/32, prod. LFP Leszno (lub równoważne).

W oparciu o przyjęte pompy, zaprojektowano zestaw hydroforowy ZHWR 65.40/32.4.Z.P. firmy LFP Leszno (lub równoważny), zbudowany z 4 pomp, w tym 1 rezerwowa, o parametrach: - wydajność Q z =15-120m 3 /h - wysokość podnoszenia H=70-40m - moc N z = 4*7,5=30,0kW - średnica kolektora DN200mm + plus pompa 65PJM230 wspomagany jedną pompą (z demontażu) 65PJM230. Zestaw pomp zamontowany zostanie na ramie wsporczej przy zastosowaniu wibroizolatorów, na posadzce hali. Orurowanie zestawu pompowego przewidziano wykonać z rur i kształtek ze stali kwasoodpornej zgodnej z normą PN-EN10088-1, łączonych kołnierzowo przy średnicy rur 200mm, uzbrojonych w przepustnice międzykołnierzowe. Kolektor stalowy wydłużyć dla podłączenia pompy płucznej i pompy PJM. Proponowane zestawy sterowane będą sterownikiem mikroprocesowym np. RP firmy ENEL (lub równoznaczne) spełniającym następujące funkcje: Utrzymuje zadaną wartość ciśnienia w kolektorze tłocznym zestawu przez odpowiednie załączanie pomp w zależności od poboru wody Pozwala na podłączenie przetworników różnorodnych wielkości fizycznych, utrzymuje zadaną wartość ciśnienia (przedziału ciśnień) co umożliwia regulację na podstawie takich parametrów, jakich wypływ, poziom, temperatura itp. Umożliwia włączanie/wyłączanie pomp w takiej kolejności, że włączana/wyłączana jest zawsze ta pomp, dla której czas postoju/pracy jest najdłuższy (łącznie z pompą rezerwową) Uniemożliwia jednoczesne włączenie więcej niż jednej pompy, przesuwając w czasie rozruch poszczególnych pomp, Blokuje możliwość jednoczesnego włączania/wyłączania pompy po włączeniu/wyłączeniu poprzedniej, przez co uniemożliwia pulsacyjną pracę urządzenia w przypadku gwałtownych zmian poboru wody Pozwala na ograniczenie (np. ze względów energetycznych) maksymalnej liczby pomp pracujących jednocześnie, Zabezpiecza zestaw przed suchobiegiem, wyłączając kolejno poszczególne pompy zestawu przy spadku ciśnienia na ssaniu poniżej wartości zadanej (dla zestawów z bezpośrednim podłączeniem wodociągu) lub w przypadku gdy poziom wody obniży się poniżej wartości zadanej, Wyłącza pompy w przypadku przekroczenia dopuszczalnego ciśnienia na kolektorze tłocznym, Umożliwia wyłączanie pomp pomocniczych w przypadku, gdy różnica ciśnień w kolektorze tłocznym i ssawnym przekracza ich maksymalną wysokość podnoszenia (zabezpiecza przed pracą pomp z zerową wydajnością) Pozwala na zablokowanie pracy pompy po przekroczeniu zaprogramowanego czasu (np. w celu uniknięcia niekontrolowanego przepływu wody z uszkodzonej instalacji), W czasie małych poborów wody (gdy pracuje jedna pompa) umożliwia przełączenie pomp, zapewniając ich optymalne wykorzystanie,

Pozwala na wyłączenie jednej pompy, gdy przez zaprogramowany czas nie zmieniła się liczba pracujących pomp, a ciśnienie tłoczenia znajduję się pomiędzy zadaną wartością minimalną a maksymalną, Umożliwia współpracę z modemem radiowym, co pozwala na przesyłanie sygnałów drogą radiową (opcja stosowana np. przy napełnianiu zbiorników terenowych z dużej odległości lub przesyłanie danych do oddalonego punktu nadzoru), Umożliwia dopasowanie układu do charakterystyki układu tłocznego poprzez dyskretne zmiany ciśnienia, w zależności od liczby włączonych pomp, W przypadku dodatkowego wyposażenia w wodomierz z nadajnikiem umożliwia dopasowanie układu do charakterystyki rurociągu poprzez uzależnienie ciśnienia na wyjściu z pompowni od przepływu, Umożliwia automatyczną zmianę parametrów zestawu w zadanych przedziałach czasowych (pora doby) W zależności od wyposażenia zestawu w elementy pomiarowe umożliwi odczyt aktualnych parametrów eksploatacyjnych systemu pompowego (ciśnienie, temperatura, przepływ, pobór mocy itp.) Umożliwia odczyt podstawowych nastaw sterownika oraz ostatnich 20 komunikatów zapamiętanych przez sterownik bez konieczności wykorzystania dodatkowego sprzętu, Umożliwia współpracę z zewnętrznym komputerem, co pozwala na pełną wizualizację procesu sterowania, monitorowania oraz zmianę parametrów pracy urządzenia z zewnątrz. 6.5. Orurowanie i armatura, urządzenia pomiarowe W zakresie wymiany rurociągów ciągu uzdatniania i orurowania zabudowywanego zestawu hydroforowego i pompy płucznej, w zakresie objętym przebudową zaprojektowano, system z rur i kształtek PVC, klejonych, o średnicach 40, 110, 160 i 200mm, na ciśnienie 1,0MPa. Na rurociągach technologicznych zaprojektowano dla armatury odcinającej przepustnice sterowane pneumatycznie (dla orurowania filtrów) oraz zasuwy żeliwne kołnierzowe, sterowane ręcznie (w pozostałych przypadkach). Zastosować przepustnice z dyskami ze stali nierdzewnej np. typu SYLAX produkcji DANFOSS SOCLA lub inne o równoznacznych parametrach. Instalację przewidziano uzbroić w 3 zawory czerpalne DN15mm, służące do poboru próbek wody dla rurociągu wody uzdatnionej po filtrach przed wyjściem na zbiornik wyrównawczy, na rurociągu wody uzdatnionej, po zestawie hydroforowym, bezpośrednio przy wyjściu do sieci wodociągowej oraz na wejściu wody surowej przed aeratorem. Miejsce poboru wody należy oznakować tabliczką informacyjną. Przewody technologiczne należy umocować na wspornikach do konstrukcji posadzki lub ścian. Po dokonaniu montażu rurociągów dokonać próby ciśnień na 0,9MPa. Przewody technologiczne należy oznakować, poprzez oklejenie paskami samoprzylepnymi, zachowując odpowiednią kolorystykę: woda surowa kolor zielony; woda uzdatniona kolor niebieski; woda napowietrzona kolor błękitny; woda do płukania kolor czerwony;

woda popłuczna kolor jasnobrązowy; sprężone powietrze kolor żółty. W zakresie instalacji sprężonego powietrza, przewidziano rurociąg z rur PVCø25mm, klejonych, doprowadzający powietrze do mieszacza wodnopowietrznego. Rurociąg ten należy podłączyć do rozdzielni pneumatycznej z regulacją i kontrolą ilości dostarczanego powietrza (układ rotametrów istniejący przepięcie). Na przewodach powietrza do aeratora o średnicy 25mm oraz na przewodach odpowietrzających aerator i filtry, przewidziano zawory odcinające, kulowe o połączeniach gwintowanych. Dla przeprowadzenia instalacji dezynfekcji wody jej rozbudowy do wpięcia w nowe miejsce przyjęto zastosować przewody z PVC-U o ø15mm. Urządzenia pomiarowe Wodomierze W ramach planowanej przebudowy obiektu przewiduje się zabudowę wodomierzy dla pomiaru: a) ilości wody zużywanej do płukania filtrów w związku z zabudowa pompy płucznej 1szt., b) ilości wody tłoczonej do sieci wodociągowej na rurociągu wyjściowym zewnętrznej sieci wodociągowej 1szt. c) ilości wody surowej w związku ze zmianą lokalizacji wejścia do obiektu 1szt. Przewidziano wodomierz MW 200 NKO, zainstalowany na rurociągu kierującym wodę po uzdatnieniu do sieci wodociągowej, wodomierz MW 80 NKO w przypadku wody do płukania, oraz wodomierz MW 150 NKO, zainstalowany na rurociągu wody surowej, bezpośrednio po wejściu do budynku, przed aeratorem. Pomiar ciśnienia przewidziano za pomocą manometrów typu M100/R/0-1,0 wyposażonych w kurki manometryczne. Rotametry Pomiar i regulacja przepływu powietrza doprowadzanego do aeratora Na rurociągu doprowadzającym powietrze do aeratorów należy zamontować reduktor ciśnienia, manometr oraz elektrozawór otwierający się podczas pracy pomp głębinowych i rotametr. Rotametr pozwoli w precyzyjny sposób określić ilość doprowadzanego gazu, tak by nie prowadzić do sytuacji nie dosycenia, jak i przesycenia wody powietrzem, co w obu przypadkach generuje określone problemy technologiczne i techniczne. Rotametr zamontować na obejściu z możliwością podawania powietrza z jego ominięciem. Dobrano następujący rotametr: Producent: Meister Stromungstechnik (lub równoważny), Ciśnienie pracy: 3-4 bar,

Typ urządzenia: KM 200-150, Zakres pomiarowy: 1,0-21,0 m 3 /h (2,0 14,5 m 3 /h dla p=3-4 bar), Przyłącze: DN25mm, Długość urządzenia: 200mm, Sztuk: 1. Pracownik będzie na rotametrze nastawiał prawidłową wartość przepływu powietrza względem: zadanego na rozruchu technologicznym poziomu, ustalonego podczas badań poziomu natlenienia wody. Przed i za rotametrem należy zamontować zawór kulowy, który pozwoli dostosować wartość przepływu do oczekiwanego poziomu. Zaleca się by rotametry rozmieszczone były w miejscu łatwo dostępnym, doświetlonym, tak by ich regulacja przebiegała w łatwy sposób. Pomiar i regulacja przepływu powietrza doprowadzanego do płukania filtrów Na rurociągu tłocznym dmuchawy płuczącej projektuje się rotametr do oceny: faktycznej ilości tłoczonego powietrza do płukania filtrów, stopnia zużycia technicznego dmuchawy, ocenianego poprzez spadek wydajności dmuchawy do płukania filtrów, kolmatacji złoża filtracyjnego, ocenianego poprzez spadek wydajności dmuchawy do płukania filtrów. Dobrano rotametr o następujących parametrach technicznych: Producent: Meister Stromungstechnik (lub równoważny) Typ rotametru: KM 350-300 Zzakres pomiarowy przy nadciśnieniu 1,0 bar: 13,0 152,0 m3/h, Zakres pomiarowy przy nadciśnieniu 5,0 bar: 23,0 264,0 m3/h, Przyłącze: DN40mm, Długość urządzenia: 350 mm, Sztuk: 1. Pomiar i regulacja przepływu wody uzdatnianej przez pojedynczy filtr Z związku z wymianą orurowania wewnątrz budynku stacji, dla umożliwienia sterowania procesami filtracji i płukania każdy z filtrów (4szt.) wyposażony zostanie w zestaw przepustnic sterowanych pneumatycznie oraz dla kontroli ilości wody uzdatnianej przez pojedynczy filtr - rotametr. Rotametry z tworzyw sztucznych (4szt.) montowane będą na rurociągach wody uzdatnionej po każdym filtrze do pomiaru natężenia przepływu, do kontroli ilości wody uzdatnianej przez pojedynczy filtr, z dodatkowo montowanymi przepustnicami dla możliwości obejścia rotametrów i kierowania wody uzdatnionej bez pomiaru bezpośrednio do zbiorników oraz regulowania i kontrolowania procesu filtracji. Dobrano następujące rotametry: Producent: Meister Stromungstechnik (lub równoważny), Ciśnienie pracy: 6 bar,

Typ urządzenia: KM 350-30000 Zakres pomiarowy: 3,0-30,0 m 3 /h, Przyłącze: DN65mm, Długość urządzenia: 350mm Sztuk: 4 - po każdym filtrze. 7. Układ sterowania i automatyki wytyczne 7.1. Sterowanie pracą stacji Projektowana Stacja Uzdatniania Wody pracować ma automatycznie. Pracą zarządzać będzie sterownik mikroprocesorowy swobodnie programowalny zapewniający automatyczne działanie procesów filtracji oraz płukania filtrów. Po przepompowaniu zadanej ilości wody ze studni głębinowych lub upłynięciu określonej liczby dni, sterownik realizuje automatycznie cały proces płukania ze wskazaniem na okres nocny. Pracą pomp pierwszego stopnia sterują sygnalizatory poziomu zawieszone w zbiorniku wyrównawczym. Pracą pomp II steruje inny odrębny sterownik mikroprocesorowy znajdujący się w wyposażeniu Zestawu Hydroforowego i utrzymujący ciśnienie wody na wyjściu ze stacji na stałym poziomie. Praca stacji w trybie uzdatniania wody. Na podstawie sygnałów z sygnalizatorów poziomów dokonywane jest napełnianie zbiornika retencyjnego pompami głębinowymi. Tłoczą one wodę ze studni głębinowych do budynku stacji i poprzez aerator, zespół filtrów do zbiorników retencyjnych. W zbiornikach retencyjnych znajdują się sygnalizatory poziomu wody odpowiedzialne za załączenie (bądź wyłączenie) pomp głębinowych. Podczas pracy pomp głębinowych dokonywany jest pomiar ilości przepompowanej wody. Uzdatniona woda znajdująca się w zbiornikach wyrównawczych pobierana jest przez Zestawy Hydroforowe pomp II i tłoczona jest bezpośrednio w sieć wodociągową. Zestawy Hydroforowe są zabezpieczone przed suchobiegiem sondą zawieszoną w zbiorniku wyrównawczym. Praca w trybie płukania. Proces płukania rozpoczyna się o ustawionej programowo godzinie płukania i upłynięciu określonej liczby dni bądź określonej zadanej ilości wody mierzonej wodomierzem za pompami głębinowymi na wejściu do ciągu filtracyjnego. W początkowej fazie układ przechodzi do spustu wody z pierwszego filtru. Po spuszczeniu wody następuje otwarcie odpowiednich przepustnic i rozpoczyna się płukanie (wzruszenie złoża) filtra powietrzem z dmuchawy, po czym filtr płukany jest wodą, przy odpowiednim ustawieniu przepustnic. W następnej kolejności woda tłoczona jest poprzez filtr do odstojnika stabilizując złoże. Po zakończeniu powyższych procedur układ kończy płukanie filtra nr 1 i przechodzi do płukania filtra 2 w identyczny sposób wg ustalonej procedury. Po zakończeniu płukania filtrów następuje przejście do pracy w trybie uzdatniania. Powietrze do sterowania przepustnic, przewidziano dostarczyć za pomocą istniejącej sprężarki, wysterowanej zaworem bezpieczeństwa i wyłącznikiem ciśnieniowym na ciśnienie 0,6Mpa. Doprowadzenie powietrza do przepustnic przewiduje się systemem przewodów PVC, prowadzonych równolegle do rurociągów technologicznych.

7.2. Rozdzielnia technologiczna Rozdzielnica Technologiczna (RT) jest rozdzielnią zawierającą urządzenia pośrednie dla elementów elektrycznych Stacji Uzdatniania Wody. Zasilana będzie z Rozdzielni Energetycznej (RE) napięciem 3x400V, kablem pięciożyłowym. Zawiera ona w sobie zasilanie i sterowanie pompami głębinowymi, pompą płuczną, przepustnicami, zaworami, dmuchawą. Znajdują się w niej również zabezpieczenia zwarciowe, różnicowo-prądowe i zabezpieczenia termiczne dla sterowanych urządzeń. Jest ona także miejscem przyłączenia wszelkich elementów pomiarowo - kontrolnych takich jak czujnik poziomu wody w studniach głębinowych, sygnalizatorów poziomu w zbiornikach retencyjnych wody uzdatnionej, wodomierzy oraz prądowych przetworników ciśnienia. Na drzwiach rozdzielni zamontowany jest panel dotykowy oraz przełączniki, dzięki któremu możemy sterować pracą całej Stacji z wyłączeniem Zestawu Hydroforowego i agregatu sprężarkowego, które posiadają własne regulatory. Włączanie odpowiednich urządzeń następuje poprzez aparaturę łączeniową produkcji Moeller (kompaktowe wyłączniki silnikowe PKZM0, styczniki DILM) oraz przekaźniki R2M. Sterownik mikroprocesorowy. Swobodnie programowalny sterownik, który służy do sterowania pracą urządzeń stosowanych na Stacjach Uzdatniania Wody. Dzięki zastosowaniu pamięci typu Flash możliwe jest wykonywanie różnych funkcji sterujących zgodnych z wymaganiami Zamawiającego. Posiada on wejścia pomiarowe pozwalające na podłączenie różnych urządzeń pomiarowych takich jak ciśnieniomierze i przepływomierze co przy odpowiednim oprogramowaniu umożliwia realizację rozmaitych funkcji dodatkowych (pomiary i rejestracja ciśnień, przepływów, sygnalizacja przekroczeń i stanów awaryjnych itp.). Sterownik mikroprecosorowy wystawia odpowiednie sygnały sterujące włączające i wyłączające określone urządzenia na podstawie sygnałów otrzymywanych z czujników poziomu wody, przepływomierzy, prądowych przetworników ciśnienia oraz programu wewnętrznego jak i wewnętrznego programowalnego zegara wyznaczającego rozpoczęcie procesu płukania. Sterownik na podstawie sygnałów analogowych dostarczanych z czujników zewnętrznych (ciśnieniomierze, czujniki poziomu wody, wodomierze, sondy konduktometryczne i hydrostatyczne) realizuje rozmaite zadania: włącza i wyłącza pompy I w zależności od poziomu wody w zbiorniku retencyjnym; podczas procesu płukania załącza zawory elektromagnetyczne doprowadzające powietrze do filtrów; zabezpiecza pompę płuczną przed suchobiegiem w przypadku, gdy poziom wody w zbiorniku retencyjnym obniży się poniżej określonego poziomu lub przy braku przepływu mierzonego wodomierzem przy pompie płucznej; blokuje włączenie pompy płucznej jeżeli układ elektryczny wykazuje awarię; steruje pracą przepustnic z napędem pneumatycznym przy filtrach; umożliwia odczyt aktualnych parametrów podczas pracy oraz przy zablokowanej możliwości włączenia urządzeń; umożliwia ręczne sterowanie poszczególnymi urządzeniami

8. Uwagi końcowe Roboty wykonywać należy etapowo, pod pracą stacji, zgodnie z dokumentacją projektową. W pierwszej kolejności przewiduje się zabudowę nowego zestawu pomp i orurowania. Po przełączeniu tych elementów w istniejącą instalację dokonany zostanie demontaż elementów zbędnych. Zapewni top stałą pracę stacji, bez przerw w dostawie wody. Po zakończeniu prac, a przed rozpoczęciem eksploatacji wykonawca dostarczy użytkownikowi: -niezbędne atesty i certyfikaty na zastosowane urządzenia i materiały. Opracował: inż. Jarosław Grzelak

ZESTAWIENIE ROBÓT 1. Roboty demontażowe: - fundament bet. 75x50x50cm pod pompy 3 szt. - demontaż 4 pomp typu PJM - demontaż armatury pomp PJM: zasuwy Z80 7szt., zawór zwrotny ZZ80 4szt. - demontaż zbiorników hydroforowych dn1600mm 3szt. + rozkucie fundamentów - aerator DN600mm 4 szt. - zawór bezpieczeństwa 1szt. - skrzynie kontrolno-pomiarowe 2 szt. - zawory przelotowe Z50 4szt. - wodomierz MW200 1 szt. - wodomierz MW100 1 szt. - demontaż zasuw: zasuwy Z50 12szt., Z80 2szt., zasuwy Z100 16szt., zasuwy Z200 3szt. - orurowanie żeliwne: dn50mm 25m, dn80mm 9m, dn100mm 25m, dn150 3m, dn200 39m - kolana żeliwne 90stopni: DN200 9szt., DN100 29szt., DN80 11szt., DN50 12szt. - trójniki żeliwne: T200/200 1szt., T200/100 4szt., T200/80 1szt., T150/150 2szt., T100/100 18szt., T100/80 1szt., T50/50 4szt. - redukcje żeliwne: FFR150/100 4szt., FFR100/50 8szt. - instalacja podchlorynu dn15mm 2m z zaworem - zawór DN15do poboru próbek 2 szt. - odpowietrzenie filtrów: 4kpl + 12m rury dn20mm - manometry: 8szt - powietrze: 4x zawory dn20mm, 4x zawory zwrotne dn20mm, 4x zawory dn32mm, 62m rurociąg PE dn20mm, 4m rurociąg PE dn32mm, 20m rurociąg PE dn40mm - demontaż filtrów ciśnieniowych dn1400mm 4szt. 2. Roboty montażowe: - fundament bet. bloczek 75x50x50cm pod pompę PJM 1 szt. - montaż pompy PJM z demontażu wraz z nowymi przepustnicami dn80 2szt i zaworem zwrotnym ZZ80 1szt. - montaż pompy płucznej PT 1szt. wraz z przepustnicami dn100 2szt. i zaworem zwrotnym ZZ100 1szt. - montaż zestawu hydroforowego II 1 szt. wraz z przepustnicami dn65 8szt. i zaworami zwrotnymi ZZ65 4szt. - aerator (mieszacz wodno-powietrzny) dn1400mm 1 szt. - wodomierz MW200 1 szt. - wodomierz MW150 1 szt. - wodomierz MW80 1 szt. - skrzynie kontrolno-pomiarowe 2 szt. - zawór DN15 pobór próbek 3szt.

- orurowanie PVC klejone: dn200mm 33m, dn160mm 2m, dn110mm 65m, dn90mm 1m - zasuwy żeliwne Z150 2szt., Z200 4szt. - przepustnice, sterowanie pneumatyczne: dn40mm 4szt., dn100mm 20szt. - trójniki PVC: T110/110 19szt., T110/40 4szt., T200/200 1szt., T200/110 5szt. - redukcje PVC: R200/160 2szt., R200/110 3szt., R110/90 2szt. - kształtki PVC: kolana 90 : dn200 10szt., dn160 2szt., dn110 36szt. - tuleje kołnierzowe + kołnierz: dn200 10szt., dn150 6szt., dn110 49szt., dn80 2szt., dn40 8szt. - powietrze: rurociąg PVC dn40mm 17m, rurociąg PVC dn25mm 19m, kolano 90 stopni: dn40 7szt., dn25mm 6szt., trójnik T40/40 3szt., zawór dn25mm 1szt., zawór zwrotny dn25mm 1szt. - odpowietrzenie aeratora 1szt. odpowietrznik 1, rurociąg PVC dn25mm 5m, kolano 90 stopni 3szt., zawór 25mm 1szt. - odpowietrzenie filtrów i spust 4szt. odpowietrznik 1 i 1/4, rurociąg PVC dn32mm 14m, kolano 90 stopni 4szt., zawór 32mm 4szt., trójnik T32/32 4szt., trójnik T100/50 4szt., zawór 50mm 4szt., rurociąg PVC dn50mm 4m. - manometry 10szt. - instalacja podchlorynu PVCdn15mm 13m z 2 szt. zaworów - montaż nowych filtrów ciśnieniowych dn1400mm 4szt. - montaż zbiornika hydroforowego dn1600mm 1szt z demontażu. - montaż dmuchawy z kompletnym osprzętem wg opisu - 1 szt. - zasuwy żeliwne Z100 1szt. - zawory zwrotne ZZ200 2szt. - trójniki PVC: T110/110 4szt.,T200/200 1szt., T200/110 4szt., T90/90-1szt. - kształtki PVC: kolana 90 : dn90 3szt., dn110 14szt. - redukcje PVC: R110/90 1szt. - orurowanie PVC klejone: dn110mm 10m, dn90mm 5,5m - powietrze: rurociąg PVC dn40mm 4m, rurociąg PVC dn20mm 21m, kolano 90 stopni: dn40 4szt., dn20mm 3szt., trójnik T25/20 1szt., zawór dn20mm 1szt., - rotametry (powietrze): dn25-1 szt., dn40-1 szt., zawór dn25mm 3szt., zawór dn40mm 4szt., zawór zwrotny dn25mm 1szt., zawór zwrotny dn40mm 1szt. - rotametry (woda) : dn65-4szt z redukcjami dn100/65-4szt., oraz 12 szt. przepustnic pneumatycznych dn100. - tuleje kołnierzowe + kołnierz: dn200 4szt., dn110 2szt. Opracował: inż. Jarosław Grzelak

KARTY KATALOGOWE

CZĘŚĆ GRAFICZNA

III. INFORMACJA BIOZ Branża: Temat: Obiekt: Adres: Inwestor: sanitarna Technologia SUW Przebudowa Stacji Uzdatniania Wody w Krzyżankach Krzyżanki, dz. nr 81/3; gm. Pępowo Gmina Pępowo ul. St. Nadstawek 6 63-830 Pępowo Opracował: inż. Jarosław Grzelak

Informacja BIOZ do projektu wykonawczego Przebudowa Stacji Uzdatniania Wody w miejscowości Krzyżanki w zakresie technologii uzdatniania i II pompowania wody 1. Podstawa prawna Podstawę prawną opracowania niniejszego planu są wymagania w zakresie ochrony zdrowia i bezpieczeństwa pracy określone w następujących przepisach: - Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 26.09.1997r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. nr 169 poz.1650 z 2003r.) - Rozporządzenie Ministra Pracy i polityki Społecznej z dnia 14.03.2000r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy ręcznych robotach transportowych (Dz.U. nr 26 poz. 313 z 2000r. z późniejszymi zmianami) - Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 06.02.2003r. w sprawie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych (Dz.U. nr 47 poz. 401 z 2003r.) - Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 20.09.2001r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas eksploatacji maszyn i urządzeń technicznych do robót ziemnych, budowlanych i drogowych (Dz.U. nr 118 poz. 118 z 2001r.) 2. Ogólne założenia organizacji robót Po zatwierdzeniu projektu budowlanego i przekazaniu go do realizacji, Inwestor dokona przekazania terenu budowy wykonawcy robót wyłonionemu w fazie przetargu. Termin rozpoczęcia prac - określony protokółem przekazanie terenu budowy Termin zakończenia prac - data pozytywnego odbioru końcowego Roboty budowlane przewiduje się wykonywać w systemie jednozmianowym. 3. Zakres robót oraz kolejność realizacji Planowane roboty będą wykonane w pełnym zakresie, zgodnie z projektem budowlanym. Realizację robót przewiduje się w następującej kolejności: Demontaż istniejącego orurowania wewnętrznego z wykonaniem nowych odcinków Demontaż zbiorników hydroforowych i istniejących pomp, filtrów Montaż orurowania Montaż zestawu hydroforowego i pompy płucznej oraz filtrów Demontaż istniejącego orurowania i armatury (oraz mieszacza) z wykonaniem nowych odcinków Montaż orurowania i aeratora centralnego 4. Wykaz istniejących obiektów budowlanych Teren objęty projektowaną zabudową jest zabudowany istniejącą doziemną infrastrukturą techniczną w postaci przewodów wodociągowych, kanalizacyjnych i energetycznych. 5. Wskazania elementów zagospodarowania terenu, które mogą stwarzać zagrożenia bezpieczeństwa i zdrowia ludzi