EKONOMIA SPOŁECZNA - ZA czy PRZECIW? 28 listopada 2012 r.
Ks. Stanisław Słowik Dyrektor Caritas Diecezji Kieleckiej Caritas Kielecka liderem Ekonomii Społecznej w Regionie Świętokrzyskim
Definicja EKONOMII SPOŁECZNEJ: Ekonomia społeczna (inaczej przedsiębiorczość społeczna) działalność o społecznych celach, której ewentualne zyski w założeniu są angażowane w cele przedsiębiorstwa społecznego lub we wspólnotę, a nie w celu maksymalizacji zysku lub zwiększenia dochodu udziałowców (właścicieli). Kluczową zasadą w tej idei jest prymat działania na rzecz ludzi (członków, podopiecznych) nad maksymalizacją zysku, obok celu gospodarczego istotne znaczenia ma misja społeczna.
Podmioty prawa działające w obszarze ekonomii społecznej : Fundacje Stowarzyszenia Spółdzielnie socjalne, pracy, inwalidów, mieszkańców, pracowników Centrum Integracji Społecznej - CIS Kluby Integracji Społecznej KIS Zakłady Aktywności Zawodowej ZAZ Towarzystwa Ubezpieczeń Wzajemnych - TUW
Usługi preferowane dla ekonomii społecznej: Opiekuńcze Remontowe Porządkowe Recykling Pielęgnacja zieleni Pomoc społeczna, itp..
Status prawny i otoczenie Caritas: Caritas jest kościelną osobą prawną Kościoła Katolickiego działającą na podstawie Ustawy o stosunku państwa do Kościoła z 17 maja 1989r. Caritas Internacjonales / Europa Caritas Polska (narodowe) Caritas diecezji Caritas parafii
Caritas Kielecka w skrócie: obszar działania: od Krakowa do Kielc w strukturze występuje 58 placówek całorocznych liczba zatrudnionych: ~ 700 osób liczba realizowanych projektów: 120 150 na rok liczba beneficjentów pomocy: ok. 30 tys. na rok
Cele statutowe Caritas Kieleckiej: 1. Nadrzędnym celem Caritas jest realizacja przykazania miłości bliźniego, które winno być odnoszone do każdego człowieka bez względu na jego przekonania, wyznanie, narodowość czy rasę. 2. Pośród celów szczegółowych Caritas należy wymienić: a) krzewienie ducha czynnej miłości bliźniego; b) prowadzenie stałej formacji pracowników Caritas i wolontariuszy; c) szerzenie nauki Jezusa Chrystusa o miłosierdziu i pogłębianie jej zrozumienia; d) jednoczenie, doskonalenie, wspomaganie i koordynacja działalności wszelkich placówek kościelnej akcji charytatywnej na terenie diecezji; e) organizowanie i prowadzenie placówek niosących pomoc osobom niepełnosprawnym, starcom, dzieciom, bezdomnym, bezrobotnym i innym kategoriom osób wykluczonych i zagrożonych wykluczeniem społecznym;
Cele statutowe Caritas Kieleckiej (c.d.): f) prowadzenie rehabilitacji osób niepełnosprawnych oraz udzielanie im różnorodnej pomocy; g) organizowanie pomocy dla poszkodowanych w kataklizmach w kraju i za granicą; h) organizowanie i udzielanie pomocy ofiarom przestępstw i wypadków komunikacyjnych; i) pomoc dla rodzin osób skazanych oraz reintegracja społeczna byłych więźniów; j) utrzymanie łączności i współpracy z Caritas innych Diecezji w Polsce oraz Caritas Polska i Caritas innych krajów; k) promowanie rozwoju lokalnego i rozwoju zasobów ludzkich szczególnie poprzez programy szkoleń i wspomaganie dostępu do wiedzy; l) wychowanie dzieci i młodzieży a zwłaszcza prowadzenie działań o charakterze profilaktycznym;
Cele statutowe Caritas Kieleckiej: (c.d.): m) zwiększanie dostępu do zatrudnienia zwłaszcza dla osób zagrożonych marginalizacją w tym poprzez realizację zatrudnienia socjalnego; n) propagowanie idei Wspólnoty Europejskiej i wspomaganie innych instytucji w dostępie do funduszy strukturalnych UE; o) współdziałanie z działalnością charytatywną i opiekuńczą prowadzoną przez organy i organizacje państwowe, społeczne, organizacje wyznaniowe i inne; p) występowanie w imieniu kościelnej akcji charytatywnej wobec lokalnych władz państwowych, organizacji samorządowych, społecznych i innych instytucji; q) zarząd operatywny placówkami opiekuńczymi Caritas.
Sposoby realizacji celów: Organizowanie kursów, szkoleń i innych form systematycznego kształcenia pracowników i wolontariuszy, w tym prowadzenie ośrodków naukowych studiów społecznych i socjologicznych o różnorodnym poziomie naukowym; Organizowanie odczytów, zebrań, konferencji, zjazdów, poradnictwa różnego typu; Urządzanie nabożeństw, organizowanie praktyk religijnych jak dni skupienia, rekolekcje, dni społeczne oraz animowanie wszystkich wiernych do czynnej służby bliźniemu; Wydawanie biuletynu, wytycznych i innych materiałów instruktażowoszkoleniowych, wydawanie czasopism i książek; Prowadzenie stałych akcji finansowych dla powiększenia środków materialnych na cele charytatywne, między innymi przez zakładanie i prowadzenie instytucji działalności gospodarczej, jednostki te powinny stanowić komórki wyodrębnione organizacyjnie; Tworzenie i prowadzenie niepublicznych zakładów opieki zdrowotnej, punktów konsultacyjnych i ośrodków terapeutycznych;
Sposoby realizacji celów: (c.d.) Prowadzenie różnego rodzaju placówek opieki tak zamkniętej jak i otwartej w zależności od potrzeb terenowych (np. domów pomocy społecznej, schronisk, środowiskowych domów samopomocy, ognisk wychowawczych i świetlic socjoterapeutycznych, stołówek, klubów młodzieżowych itp.); Prowadzenie placówek wykonujących rehabilitację społeczną, medyczną i zawodową osób niepełnosprawnych (w tym zakładów pracy chronionej, ośrodków rehabilitacyjnych, zakładów aktywności zawodowej, placówek integracji społecznej itp.); Organizowanie wypoczynku letniego i śródrocznego dla dzieci i młodzieży (np. kolonie, wycieczki, obozy itp.); Organizowanie pomocy stałej lub doraźnej, udzielanie zapomóg zwrotnych lub bezzwrotnych tak gotówkowych jak i rzeczowych; Organizowanie własnych placówek działalności gospodarczej dających pracę i zarobek potrzebującym, szczególnie osobom niepełnosprawnym, a przeznaczającym dochody na cele charytatywne (np. apteki ogólnodostępne, stołówki, sklepy);
Sposoby realizacji celów: (c.d.) Organizowanie imprez dochodowych, zbiórek na rzecz potrzebujących itp. celem przysporzenia środków na działalność charytatywną; Współpraca z innymi organizacjami i instytucjami zajmującymi się pomocą i opieką; Opracowywanie programów działalności charytatywnej w Diecezji Kieleckiej w oparciu o wskazania Biskupa Diecezjalnego jak i własne rozeznanie potrzeb terenu; Przyjmowanie pomocy rzeczowej (humanitarnej) z zagranicy oraz na miarę możliwości wysyłanie własnych transportów z pomocą do krajów biedniejszych lub dotkniętych klęską żywiołową.
Struktura Caritas Kieleckiej
Wykaz obszarów działania: Domy Opieki (Domy Pomocy Społecznej) w Piekoszowie, Charsznicy, Ratajach, Rudkach i Miechowie, Hospicjum w Miechowie i Kielcach, Środowiskowe Domy Samopomocy w Miechowie, Proszowicach, Świniarach, Sędziszowie i Mniowie, Stołówki charytatywne w Sędziszowie, Miechowie, Ratajach i Proszowicach, Ogniska wychowawcze i świetlice środowiskowe w Jędrzejowie, Kielcach, Proszowicach, Wiśniówce, Cudzynowicach, Chmielniku i Ślęcinie, Ośrodki kolonijne i szkoleniowe w Kaczynie i corocznie kilka wynajmowanych nad morzem i w górach,
Wykaz obszarów działania: (c.d.) Poradnie lekarskie specjalistyczne i ośrodki zdrowia w Kielcach, Włoszczowie, Koniecznie, Kurzelowie, Wiśniówce, Piekoszowie, Sędziszowie i Miechowie, Stacje Opieki Caritas w Miechowie, Sędziszowie, Proszowicach, Mniowie, Pacanowie, Świniarach, Włoszczowie i Wiśniówce, Centrum Interwencji Kryzysowej w Kielcach, Ogrzewalnia i schronisko dla bezdomnych w Kielcach, Punkty pomocy doraźnej w Kielcach i kilkanaście przy parafiach w diecezji, Magazyn rzeczy używanych i komis meblowy w Kielcach, Punkt konsultacyjny ds. uzależnień, Biura Aktywizacji Bezrobotnych w Kielcach, Busku Zdroju, Jędrzejowie i Szczekocinach.
Schemat organizacyjny otoczenia CIS: Poradnia leczenia uzależnień Firma/spółdzielnia socjalna KIS Punkt konsultacyjny ds. uzależnień CIS Biuro Aktywizacji Bezrobotnych Inkubator Przedsiębiorczości KIS Pomoc doraźna dla osób w trudnościach Instytucja szkoleniowa
Nowe podmioty ekonomii społecznej w strukturze Caritas: Fundacja Miechowita Fundacja Pomost Spółdzielnia socjalna Ares Spółdzielnia socjalna Smakosz
Placówki usługowe Caritas Kieleckiej: Stacje Opieki Caritas (usługi opiekuńcze, rehabilitacyjne i pielęgnacyjne) Domy Pomocy Społecznej i Domy Opieki Stołówki charytatywne Świetlice i wypoczynek letni dzieci i młodzieży
Ważniejsze projekty na rzecz aktywizacji długotrwale bezrobotnych: Pomocna dłoń PHARE 2002 1500 bezrobotnych wspieranych w poszukiwaniu pracy metodą towarzyszenia (skuteczność 44%) Trampolina PHARE 2003 16 byłych więźniów aktywizowanych podczas przygotowania Hostelu mieszkań chronionych (11 podjęło zatrudnienie) Partnerstwo Wyprowadzić na prostą IW Equal wspólnie z 8 organizacjami aktywizacja 600 bezdomnych i zagrożonych bezdomnością (skuteczność 46%) Promień nadziei reintegracja zawodowa i społeczna 80 beneficjentów CIS
Ważniejsze projekty na rzecz aktywizacji długotrwale bezrobotnych: (c.d.) Indywidualne ścieżki kariery szansą dla niepełnosprawnych (460 osób niepełnosprawnych) trzy projekty w MPiPS Program Prace społecznie użyteczne na rzecz budownictwa socjalnego modernizacja schronisk i budowa domu dla bezdomnych organizowanie staży i przyuczenia do zawodu w miejscu pracy oraz roboty publiczne ~ 30 osób rocznie Ich świat utworzenie wielofunkcyjnego ośrodka wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi Świniary, gm. Solec Zdrój
Aktywizacja zawodowa w liczbach: 2003 rok - 285 osób 2004 rok - 1020 osób 2005 rok - 840 osób 2006 rok - 1520 osób 2007 rok - 1370 osób 2008 rok - 690 osób 2009 rok - 2000 osób 2010 rok - 3200 osób 2011 rok - 2900 osób 30%-50% z w/w osób w ciągu kilku miesięcy podejmowało pracę
Ważniejsze dzieła (w liczbach): domy pomocy społecznej - 7 zakłady opiekuńczo-lecznicze - 2 środowiskowe domy samopomocy - 5 stołówki charytatywne - 4 świetlice i ogniska wychowawcze - 11
Ważniejsze dzieła: (c.d.) poradnie lekarskie - 7 usługi pielęgniarskie - 8 placówki dla bezdomnych - 4 usługi opiekuńcze - 2 gminy CIS inne placówki: KIS-y, OIK, ośrodki kolonijne i szkoleniowe punkty konsultacyjne, punkty wydawania żywności i pomocy doraźnej
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ Ks. Stanisław Słowik Dyrektor Caritas Diecezji Kieleckiej więcej informacji na stronie internetowej: www.kielce.caritas.pl