Załącznik do Uchwały Nr XXXV/244/13 Rady Gminy Wilczyn z dnia 26 marca 2013 r. PROGRAM WSPIERANIA RODZINY W GMINIE WILCZYN NA LATA
I. WSTĘP Program Wspierania Rodzin Gminy Wilczyn na lata zwany dalej Programem opracowany został w związku z wejściem w życie ustawy z dnia 9 czerwca 2011 roku o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (dz. U. z 2011r. Nr 149 poz. 887 z późniejszymi zm.). W myśl ww. ustawy na jednostki samorządu terytorialnego nałożony został obowiązek wspierania rodziny przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo wychowawczych oraz organizacji pieczy zastępczej. Obowiązek ten jednostki samorządu terytorialnego realizują w szczególności we współpracy ze środowiskiem lokalnym, sądami i ich organami pomocniczymi, policją, instytucjami oświatowymi, podmiotami leczniczymi, a także kościołami i związkami wyznaniowymi oraz organizacjami społecznymi. Zgodnie z art. 176 cytowanej ustawy działania realizowane przez samorząd gminny to: 1) opracowanie i realizacja 3 letnich gminnych programów wspierania rodziny; 2) tworzenie możliwości podnoszenia kwalifikacji przez asystenta rodziny; 3) tworzenie oraz rozwój systemu opieki nad dzieckiem, w tym placówek wsparcia dziennego, oraz praca z rodziną przeżywającą trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo wychowawczych przez: a) zapewnienie rodzinie przeżywającej trudności wsparcia i pomocy asystenta rodziny oraz dostępu do specjalistycznego poradnictwa, b) organizowanie szkoleń i tworzenie warunków do działania rodzin wspierających, c) prowadzenie placówek wsparcia dziennego oraz zapewnienie w nich miejsc dla dzieci; 4) finansowanie: a) kosztów szkoleń dla rodzin wspierających, b) podnoszenie kwalifikacji przez asystentów rodziny, c) kosztów związanych z udzielaniem pomocy, ponoszonych przez rodziny wpierające; 5) współfinansowanie pobytu dziecka w rodzinie zastępczej, rodzinnym domu dziecka, placówce opiekuńczo wychowawczej, regionalnej placówce opiekuńczo terapeutycznej lub interwencyjnym ośrodku preadopcyjnym, tj.: a) 10% wszystkich wydatków w pierwszym roku pobytu dziecka, b) 30% wszystkich wydatków w drugim roku pobytu dziecka, c) 50% wszystkich wydatków w trzecim roku w pieczy zastępczej; 6) Sporządzanie sprawozdań rzeczowo finansowych z zakresu wspierania rodziny oraz przekazanie ich właściwemu wojewodzie w wersji elektronicznej, z zastosowaniem systemu teleinformatycznego; 7) Prowadzenie monitoringu sytuacji dziecka z rodziny zagrożonej kryzysem lub przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo wychowawczej, zamieszkałego na terenie gminy;
8) Przekazanie do biura informacji gospodarczej informacji o powstałych zaległościach z tytułu nieponoszenia przez rodziców opłaty za pobyt dziecka w pieczy zastępczej, za okres dłuższy niż 12 miesięcy. Program jest jednocześnie rozwinięciem Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Wilczyn na lata 2008 2015. Działania w ramach Programu wpisują się w Cel Strategiczny nr 2 Strategii tj. wspieranie rodzin będących w kryzysie ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb dzieci i młodzieży. Dane strategiczne: 1. Sytuacja demograficzna w Gminie Wilczyn według stanu na 2012r.. Gminę Wilczyn zamieszkiwało 6405 osób. Tabela nr 1. Przedstawienie statystyki mieszkańców według wieku i płci. Wskaźnik demograficzny. WIEK MĘŻCZYZN KOBIET OGÓŁEM 0 2 96 110 206 3 39 50 89 4 5 90 63 153 6 43 39 82 7 40 40 80 8 12 189 196 385 13 15 116 128 244 16 17 95 87 182 18 45 55 100 19 65 2154-2154 19 60-1861 1861 >65 254-254 >60-615 615 OGÓŁEM 3161 3244 6405 Źródło: Rok 2012 według danych Urząd Gminy Wilczyn. Tabela nr 2. Liczba rodzin dysfunkcyjnych. ROK LICZBA RODZIN LICZBA DZIECI DYSFUNKCYJNYCH 2011 15 39 2012 16 41 Źródło: Dane własne. Na terenie gminy są: 3 rodziny zastępcze niezawodowe (w nich 3 dzieci); nie ma rodzin spokrewnionych; 1 dziecko przebywa w rodzinie zastępczej zawodowej poza terenem gminy.
II. DIAGNOZA Pod opieką Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Wilczynie na rok 2012 znajdowało się 307 rodzin, z czego 55 % stanowią rodziny z dziećmi. W rodzinach tych wychowuje się 444 dzieci. Ważnym instrumentem polityki edukacyjnej i integracji oraz wyrównywania szans rozwojowych jest edukacja przedszkolna. Dla dzieci, których rozwój przebiega nieharmonijnie lub z opóźnieniem, wychowanie przedszkolne jest szansą na wczesne wspieranie rozwoju w sferze poznawczej, funkcjonalnej i społecznej. Opieką przedszkoli na terenie gminy Wilczyn tj.: Gminnego Przedszkola Publicznego w Wilczynie (116), punktu przedszkolnego w Bieli (38), punktu przedszkolnego w Wilczogórze Familijne punkty przedszkolne (19), punktu przedszkolnego w Dębówcu Przedszkolaki z unijnym uśmiechem (18) objętych jest 191 dzieci. Edukacja szkolna w Gminie Wilczyn realizowana jest w 2 szkołach podstawowych (Szkoła Podstawowa Wilczyn, Szkoła Podstawowa Kaliska z siedzibą w Dębówcu) łącznie 440 uczniów oraz w 1 gimnazjum - 243 uczniów. Dodatkowo wszystkie dzieci objęte wychowaniem i edukacją od przedszkola do szkoły ponadgimnazjalnej z rodzin, których dochód nie przekracza 150% kryterium dochodowego określonego ustawą o pomocy społecznej, mają możliwość korzystania z ciepłych posiłków w ramach programu rządowego Pomoc państwa w zakresie dożywiania. W 2012r. z nieodpłatnych posiłków korzystało 153 dzieci. Gdy dochodzi do sytuacji, w której rodzice zostają trwale lub czasowo pozbawieni praw rodzicielskich lub władza ta została ograniczona, sąd postanawia o ustanowieniu nad dzieckiem opieki zastępczej i umieszczeniu poza rodziną biologiczną. Tabela nr 3. Liczba dzieci umieszczonych w pieczy zastępczej. RODZAJ PIECZY ZASTĘPCZEJ STAN NA 01.01.2012R. STAN NA 01.01.2013R. Liczba dzieci 5 4
III. CELE PROGRAMU 1. Cel główny: Wsparcie rodzin przezywających trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo wychowawczych. 2. Cele szczegółowe: 1) Wsparcie materialne ubogich rodzin z dziećmi zagrożonych bezradnością; 2) Wspieranie rodzin zagrożonych patologią, rodzin dysfunkcyjnych w rozwiązywaniu ich problemów życiowych; 3) Wyrównywanie szans edukacyjnych dzieci i młodzieży; 4) Bezpieczeństwo dziecka i rodziny.
IV. ZADANIA REALIZOWANE W RAMACH PROGRAMU 1. Cel szczegółowy I: Wsparcie materialne ubogich rodzin z dziećmi zagrożonych bezradnością. ZADANIA REALIZATORZY/PARTNERZY PLANOWANY TERMIN REALIZACJI Aktywizacja zawodowa GOPS, PUP w Koninie rodziny z problemem bezrobocia. Świadczenie pomocy GOPS społecznej rodzinom, żyjącym w trudnych warunkach materialnych. Pomoc w dostępie dzieci GOPS, Urząd Gminy z rodzin wielodzietnych do przedszkoli. Zapewnienie dzieciom GOPS, Urząd Gminy, Szkoły i młodzieży z ubogich rodzin posiłków w szkole. Pomoc w zaopatrzeniu GOPS, Urząd Gminy, Szkoły dzieci i młodzieży w artykuły szkolne i podręczniki. Udzielanie dzieciom i młodzieży stypendiów i zasiłków szkolnych. Urząd Gminy Współorganizowanie wypoczynku dzieciom i młodzieży z ubogich rodzin. Współpraca z instytucjami i organizacjami z poza terenu gminy zajmującymi się pomocą rodzinie. GOPS, Urząd Gminy, Wielkopolskie Kuratorium Oświaty GOPS, GKRPA, Policja, Szkoły, PCPR, PUP, organizacje pozarządowe
2. Cel szczegółowy II: Wspieranie rodzin zagrożonych patologią, rodzin dysfunkcyjnych w rozwiązywaniu ich problemów życiowych. ZADANIA REALIZATORZY/PARTNERZY PLANOWANY TERMIN REALIZACJI Prowadzenie monitoringu sytuacji dziecka z rodziny GOPS przeżywającej trudności. Konsultacje i poradnictwo specjalistyczne, pomoc prawna dla rodziców. Promocja i realizacja programów profilaktycznych, terapeutycznych, psychoedukacyjnych, skierowanych do rodziców i dzieci. Zapewnienie rodzin z problemem bezradności w sprawach opiekuńczo wychowawczych pomocy asystenta rodziny. Rozwiązywanie problemu przemocy w rodzinie. Zagospodarowanie czasu wolnego dzieci i młodzieży poprzez rozwój placówek wsparcia dziennego oraz poprzez sport, rekreację i kulturę. Pomoc rodzin wspierających (w razie potrzeby) Przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu, przestępczości i uzależnieniom wśród dzieci i młodzieży. Organizacja grup samopomocowych dla rodzin z problemami wychowawczymi. Współpraca z instytucjami, organami i organizacjami działającymi na rzecz rodzin. GOPS, GKRPA, Szkoły, Psycholog, Specjalista terapii uzależnień GOPS, GKRPA, Szkoły GOPS GOPS, PCPR, GKRPA, Zespół Interdyscyplinarny, organizacje pozarządowe GOPS, GOK, Szkoły, Urząd Gminy, GOSiR GOPS, Urząd Gminy GOPS, Policja, GOK, Szkoły, GRKPA, Zespół Interdyscyplinarny GOPS, GKRPA, Zespół Interdyscyplinarny GOPS, GKRPA, Policja, Szkoły, PCPR, PUP, organizacje pozarządowe
3. Cel szczegółowy III: Wyrównywanie szans edukacyjnych dzieci i młodzieży. ZADANIA REALIZATORZY/PARTNERZY PLANOWANY TERMIN REALIZACJI Współpraca ze szkołami GOPS w zakresie rozwiązywania problemów wychowawczych. Indywidualna terapia Szkoła, poradnia psychologiczno pedagogiczna Rozwój i wzbogacanie GOPS, Szkoła, Policja, Urząd istniejących programów profilaktycznych i edukacyjnych. Gminy Organizowanie zajęć GOPS, Szkoły, GOK, Świetlice pozaszkolnych i pozalekcyjnych. Edukacja rodzin. GOPS, Szkoły Rozwój i działalność placówek wsparcia dziennego o charakterze opiekuńczo specjalistycznym oraz pacy podwórkowej w tym kół zainteresowań i świetlic. GOPS, Szkoły, Urząd Gminy, Sołectwo, organizacje pozarządowe 4. Cel szczegółowy IV: Bezpieczeństwo dziecka i rodziny. ZADANIA REALIZATORZY/PARTNERZY PLANOWANY TERMIN REALIZACJI Finansowanie Urząd Gminy, środki własne gminy funkcjonowania rodzin wspierających. Finansowanie kosztów Urząd Gminy, środki własne gminy szkoleń rodzin wspierających i asystenta rodziny. Współfinansowanie Urząd Gminy, środki własne gminy pobytu dziecka w pieczy zastępczej. Wczesna interwencja w rodzinach zagrożonych dysfunkcjami. Urząd Gminy, środki własne gminy
V. SPODZIEWANE REZULTATY. 1. Poprawa funkcjonowania rodzin z problemami opiekuńczo wychowawczymi i ograniczenie liczby dzieci umieszczonych w pieczy zastępczej; 2. Poprawa sytuacji dziecka w rodzinie; 3. Poprawa stanu bezpieczeństwa rodziny i dziecka; VI. ADRESACI PROGRAMU. Rodziny niewydolne wychowawczo oraz przeżywające trudności w opiekowaniu się i wychowywaniu dzieci. VII. TERMIN REALIZACJI PROGRAMU. Program realizowany będzie w latach. Jest to dokument otwarty, może podlegać określonej weryfikacji i uzupełnieniu. VIII. ŹRÓDŁA FINANSOWANIA. 1. Środki pochodzące z budżetu Państwa. 2. Środki własne gminy. 3. Europejski Fundusz Społeczny. 4. Inne fundusze. IX. REALIZATORZY PROGRAMU. 1. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Wilczynie. 2. Urząd Gminy Wilczyn. X. PARTNERZY PROGRAMU. 1. Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Wilczynie. 2. Placówki szkolne na terenie Gminy Wilczyn. 3. Kościół na terenie Gminy Wilczyn. 4. Prywatna Praktyka Pielęgniarek Środowiskowych w Wilczynie. 5. Komisariat Policji w Kleczewie. 6. Prokuratura Powiatowa w Koninie. 7. Gminny Ośrodek Sportu i Rekreacji w Wilczynie. 8. Gminny Ośrodek Kultury w Wilczynie. 9. Organizacje pozarządowe z terenu Gminy Wilczyn.
XI. EWALUACJA PROGRAMU Ewaluacja programu będzie oparta na gromadzeniu, analizie i interpretacji danych pozyskanych przez GOPS, GKRPA, Policję, Szkoły, PCPR. Wskaźnik osiągnięcia poszczególnych celów: 1. Liczba rodzin korzystających z pomocy społecznej. 2. Liczba dzieci uczęszczających do przedszkoli. 3. Liczba dzieci korzystających z Rządowego Programu pomoc państwa w zakresie dożywiania. 4. Liczba udzielonych zasiłków szkolnych. 5. Liczba dzieci biorących udział w koloniach finansowanych przez Kuratorium Oświaty w Poznaniu. 6. Liczba rodzin z problemami opiekuńczo wychowawczymi objętymi pracą socjalną. 7. Liczba rodzin, które skorzystały ze specjalistycznego poradnictwa. 8. Liczba rodzin objętych pomocą asystenta rodziny. 9. Liczba grup wsparcia działających na terenie gminy. XII. SPOSÓB KONTROLI REALIZACJI PROGRAMU. 1. W terminie do dnia 31 marca każdego roku wójt przedstawia radzie Gminy roczne sprawozdanie z realizacji zadań z zakresu wspierania rodziny oraz przedstawia potrzeby związane z realizacją zadań. 2. Sporządzanie sprawozdań rzeczowo finansowych z zakresu wspierania rodziny oraz przekazywanie ich wojewodzie w wersji elektronicznej, z zastosowaniem systemu teleinformatycznego, o którym mowa w art.187 ust. 3 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej.