ADMINISTRACYJNO - BIUROWYCH

Podobne dokumenty
PROGRAM INSTRUKTAśU STANOWISKOWEGO PRACOWNIKÓW ADMINISTRACYJNO BIUROWYCH ZATRUDNIONYCH NA STANOWISKU GONIEC

ZATRUDNIONYCH NA STANOWISKU ROBOTNIKA GOSPODARCZEGO PRZY PRACACH PORZĄDKOWO - GOSPODARCZYCH

INSTRUKTAŻ STANOWISKOWY PRACOWNIKÓW ADMINISTRACYJNO-BIUROWYCH NARAŻONYCH NA DZIAŁANIE CZYNNIKÓW UCIĄŻLIWYCH

Załącznik Nr 3 do Zarządzenia Burmistrza Śmigla Nr 300/09 z dnia r.

Załącznik nr 1 do Zarządzenia nr 5/2007

ZASADY REALIZACJI SZKOLEŃ W DZIEDZINIE BEZPIECZEŃSTWA I HIGIENY PRACY

Zarządzenie Nr 5/2009. Kierownika Biblioteki Publicznej w Zielonki z dnia r.

INSTRUKCJA. w sprawie szkolenia pracowników Zespołu Szkół im. Jana Pawła II w Osieku z dnia 12 października 2009 r.

ZARZĄDZENIE NR 0152/79/08 PREZYDENTA MIASTA TYCHY z dnia 18 stycznia 2008 r.

Zarządzenie nr 14/2013 Burmistrza Miasta i Gminy Gąbin z dnia 05 marca 2013 roku

I. Ramowy program instruktażu stanowiskowego bhp ( minimum 8 godzin)

w sprawie szczegółowych zasad szkolenia pracowników z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy

RAMOWE PROGRAMY SZKOLENIA. I. Ramowy program instruktaŝu ogólnego

PROGRAM INSTRUKTAśU STANOWISKOWEGO PRACOWNIKÓW ADMINISTRACYJNO BIUROWYCH

Zarządzenie nr 7/2012 Starosty Nowodworskiego z dnia 16 lutego 2012r.

WZORCOWY PROGRAM. szkolenia wstępnego na stanowisku pracy (instruktażu stanowiskowego)

2. Uczestnicy szkolenia Szkolenie jest przeznaczone dla wszystkich osób, które rozpoczynają pracę w danym zakładzie pracy.

z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy 2) (Dz. U. Nr 180, poz. 1860)

Zarządzenie Nr 163/09 Burmistrza Miasta Szczecinek z dnia 29 grudnia 2009r.

Karta szkolenia wstępnego. w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI I PRACY 1) z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy 2)

Zarządzenie nr 98/2015 Wójta Gminy Czarnocin z dnia 28 października 2015 roku w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy

4/2.2 Instruktaż stanowiskowy na przykładzie stanowiska wiertacz

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI I PRACY 1) z dnia 27 lipca 2004 r. (Dz. U. z dnia 18 sierpnia 2004 r.)

ZARZĄDZENIE Nr 15/2017 Wójta Gminy Orły z dnia 22 lutego 2017r.

Zasady organizacji szkoleń w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy zostały ujęte w załączniku do niniejszego zarządzenia.

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI I PRACY 1)

USTAWA z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy.

ZASADY SZKOLEŃ W DZIEDZINIE BEZPIECZEŃSTWA I HIGIENY PRACY

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI I PRACY. z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy

ZARZĄDZENIE NR 120/34/19 PREZYDENTA MIASTA TYCHY. z dnia 5 czerwca 2019 r.

Zarządzenie Nr V/49/W/2007

ZARZĄDZENIE NR 7/2011 BURMISTRZA MIASTA I GMINY ŚLESIN Z DNIA 28 LUTEGO 2011 ROKU

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI I PRACY 1) z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy 2)

PROGRAM INSTRUKTAŻU STANOWISKOWEGO DLA PRACOWNIKÓW ZATRUDNIONYCH W FIRMIE BIS PLETTAC SP. Z O.O.

ZARZĄDZENIE NR 18/2012 Wójta Gminy Rychliki z dnia 23 lutego 2012 roku

ZARZĄDZENIE NR.2... I 05

DECYZJA NR 26 KOMENDANTA GŁÓWNEGO PAŃSTWOWEJ STRAŻY POŻARNEJ. z dnia 16 kwietnia 2014 r.

SZCZEGÓŁOWE PROGRAMY SZKOLEŃ W DZIEDZINIE BHP URZĘDU MIEJSKIEGO W CIECHOCINKU. Sporządził: Uzgodniono: Zatwierdził:

w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy 1

Szczegółowy program szkolenia (instruktaŝu) ogólnego w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy pracowników zatrudnionych w Urzędzie Miejskim Śmigla

Zarządzenie Nr 44/2005 Burmistrza Miasta - Gminy Stryków z dnia

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI I PRACY 1) z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy 2)

(Dz. U. z dnia 18 sierpnia 2004 r.)

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI I PRACY 1) z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy 2)

TEKST UJEDNOLICONY: Uwzględnia następujące AKTY PRAWNE: DZIENNIK USTAW Z 2004 R. NR 180 POZ DZIENNIK USTAW Z 2007 R. NR 196 POZ.

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI I PRACY 1) z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy 2)

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI I PRACY 1) z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy 2)

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI I PRACY 1) z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy 2)

PROGRAM SZKOLENIA WSTĘPNEGO W DZIEDZINIE BEZPIECZEOSTWA I HIGIENY PRACY INSTRUKTAŻ STANOWISKOWY

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI I PRACY 1 ) z 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy 2 )

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI I PRACY 1) z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy 2)

Zarządzenie Nr 27 / 14

12. Szkolenia ogólne z zakresu bhp

KOMENDA GŁÓWNA PAŃSTWOWEJ STRAŻY POŻARNEJ PROGRAM SZKOLENIA WSTĘPNEGO Z ZAKRESU BEZPIECZEŃSTWA I HIGIENY SŁUŻBY DLA FUNKCJONARIUSZY

ZASADY SZKOLEŃ PROGRAMY, SZKOLENIA W URZĘDZIE MIASTA SZCZECINEK INSTRUKTAŻ OGÓLNY

Rodzaje prowadzonych szkoleń. Programy szkolenia - zakres

KOMPLEX. Metodyka instruktażu stanowiskowego

SZCZEGÓŁOWE ZASADY SZKOLENIA W DZIEDZINIE BEZPIECZEŃSTWA I HIGIENY PRACY

Inwestuj. w bezpieczeostwo. SZKOLENIA W ZAKRESIE BHP. Ireneusz Pawlik

INFORMACJA WENTYLACJA I KLIMATYZACJA

Metodyka szkolenia. Rodzaje szkoleń w zakresie BHP. wstępne (instruktaż ogólny i stanowiskowy), okresowe. materiały szkoleniowe

Przykłady wybranych fragmentów prac egzaminacyjnych z komentarzami Technik bezpieczeństwa i higieny pracy 315[01] Zadanie egzaminacyjne

SZCZEGÓŁOWY PROGRAM SZKOLENIA OKRESOWEGO

SZCZEGÓŁOWY PROGRAM SZKOLENIA OKRESOWEGO

PROGRAM szkolenia okresowego w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy dla pracowników administracyjno-biurowych

ZARZĄDZENIE NR 111/15 BURMISTRZA CIECHOCINKA z dnia 28 sierpnia 2015 roku

OPERATOR SPRZĘTU KOMPUTEROWEGO

projekt budowlany Autorzy opracowania: Funkcja BranŜa Imię i nazwisko Nr uprawnień Data Podpis

Program szkolenia okresowego nauczycieli

Organizacja stanowiska pracy z komputerem:

1.5. Program szkolenia wstępnego. Lp. Temat szkolenia Liczba godzin

Organizacja stanowiska pracy biurowej. Szkolenia bhp w firmie Organizacja stanowiska pracy biurowej 1

ORGANIZACJA STANOWISK PRACY BIUROWEJ. Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników administracyjno-biurowych 94

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA PRACY I POLITYKI SOCJALNEJ

Informacja dotycząca bezpieczeństwa i ochrony zdrowia

5. ORGANIZACJA I METODYKA SZKOLEO BHP

INSTRUKCJA BHP PRZY PRACACH ADMINISTRACYJNO BIUROWYCH.

z dnia 2 września 1997 r. (Dz. U. Nr 109, poz. 704)

Przykładowa lista kontrolna dla stanowisk pracy biurowej wyposażonych w monitory ekranowe

=DU]G]HQLH1U97 -I/IV/05 %XUPLVWU]D0LDVWD%LáJRUDM ]GQLDZU]HQLD r.

RAPORT Z OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA NAUKI I SZKOLNICTWA WYśSZEGO 1) z 5 lipca 2007 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy w uczelniach

Rektora Uniwersytetu Marii Curie - Skłodowskiej

P R O G R A M S Z K O L E N I A O K R E S O W E G O PRACOWNIKÓW ZATRUDNIONYCH NA STANOWISKACH ROBOTNICZYCH

Urząd Miejski w Radomiu

PROJEKT ZMIAN DO ROZPORZĄDZENIA W SPRAWIE SZKOLEŃ BHP. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI I PRACY 1) z dnia 27 lipca 2004 r.

INFORMACJA BEZPIECZEŃSTWA I OCHRONY ZDROWIA

Szkolenie wstępne. InstruktaŜ stanowiskowy w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy

Warszawa, dnia 13 czerwca 2019 r. Poz ROZPORZĄDZENIE MINISTRA RODZINY, PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ 1) z dnia 29 maja 2019 r.

Praca przy komputerze, wykonywana codziennie dłuŝej niŝ 4 godziny, moŝe być uciąŝliwa, gdyŝ:

I N F O R M A C J A D O T Y C ZĄ C A B E Z P I E C Z EŃSTWA I O C H R O N Y Z D R O W I A N A P L A C U B U D O W Y

PROGRAM SZKOLENIA OKRESOWEGO pracowników administracyjno-biurowych

NAZWA I ADRES OBIEKTU BUDOWLANEGO: WOJEWÓDZKA STACJA POGOTOWIA RATUNKOWEGO UL. PSTROWSKIEGO 28B DZ. NR 78/1, OBRĘB. 105, M. OLSZTYN OLSZTYN

PROGRAM SZKOLENIA W ZAKRESIE BEZPIECZEŃSTWA I HIGIENY PRACY

BHP - PROGRAM SZKOLENIA OKRESOWEGO NAUCZYCIELI ORAZ INNYCH PRACOWNIKÓW SZKÓŁ / PLACÓWEK

Plan wykładu. Pojęcie ergonomii Zagrożenia długotrwałej pracy z komputerem Ergonomiczne stanowisko komputerowe Ćwiczenia i przerwy

Komenda Powiatowa Państwowej Straży Pożarnej w Brzesku Szkolenie w dziedzinie bhp

Transkrypt:

Załącznik nr 2 do zarządzenia nr 13 /10 Burmistrza Moniek z dnia 15 marca 2010r. PROGRAM INSTRUKTAśU STANOWISKOWEGO PRACOWNIKÓW ADMINISTRACYJNO - BIUROWYCH I. Program instruktaŝu stanowiskowego InstruktaŜ stanowiskowy przeprowadza się przed dopuszczeniem do wykonywania pracy dla: 1. pracowników nowo zatrudnianych na stanowisku administracyjno-biurowym, 2. pracowników przenoszonych na stanowisko, o którym mowa w pkt 1, 3. studentów odbywających praktyki studenckie oraz uczniów odbywających praktyczną naukę zawodu. W przypadku wprowadzenia na stanowisku pracy zmian warunków technicznoorganizacyjnych, w szczególności zmian procesu technologicznego, zmian organizacji stanowisk pracy, wprowadzenia do stosowania substancji o działaniu szkodliwym dla zdrowia albo niebezpiecznym oraz nowych lub zmienionych narzędzi, maszyn i innych urządzeń, pracownik zatrudniony na tym stanowisku odbywa instruktaŝ stanowiskowy przygotowujący go do bezpiecznego wykonywania pracy w zmienionych warunkach. Pracownik wykonujący pracę na kilku stanowiskach pracy powinien odbyć instruktaŝ stanowiskowy na kaŝdym z tych stanowisk. Celem szkolenia jest uzyskanie przez pracownika informacji o czynnikach środowiska pracy występujących na danym stanowisku pracy i w jego bezpośrednim otoczeniu oraz o ryzyku zawodowym związanym z wykonywaną pracą. Ponadto pracownik powinien uzyskać wiedzę i umiejętności dotyczące sposobów ochrony przed zagroŝeniami wypadkowymi i zagroŝeniami dla zdrowia w warunkach normalnej pracy i w warunkach awaryjnych oraz wiedzę i praktyczne umiejętności z zakresu bezpiecznego wykonywania powierzonej pracy. Szkolenie powinno być prowadzone w formie instruktaŝu na stanowisku na którym będzie zatrudniony instruowany pracownik, na podstawie szczegółowego programu opracowanego przez organizatora szkolenia.

InstruktaŜ stanowiskowy odbywa się w czasie pracy i czas jego trwania powinien być uzaleŝniony od: - przygotowania zawodowego pracownika, - dotychczasowego staŝu pracy, - rodzaju pracy i zagroŝeń występujących na stanowisku pracy w przypadku pracowników administracyjno-biurowych naraŝonych na działanie czynników uciąŝliwych nie krótszy niŝ 2 godziny lekcyjne. InstruktaŜ stanowiskowy dla pracowników administracyjno biurowych przeprowadzają osoby posiadające odpowiednie kwalifikacje i doświadczenie zawodowe oraz przeszkolenie w zakresie metod jego prowadzenia - Kierownik Referatu Organizacyjnego i Burmistrz Moniek w stosunku do Kierowników,. InstruktaŜ powinien być zakończony sprawdzianem wiadomości i umiejętności z zakresu wykonywania pracy zgodnie z przepisami BHP, stanowiącymi podstawę dopuszczenia pracownika do wykonywania pracy na określonym stanowisku. Odbycie przez pracownika instruktaŝu stanowiskowego, pracownik potwierdza podpisem w karcie szkolenia wstępnego, która jest przechowywane w jego aktach osobowych. 4.Ramowy program szkolenia Liczba godzin*) Lp. Temat szkolenia instruktaŝu osób wymienionych w 11 ust. 1 rozporządzenia (nie dotyczy pracowników wymienionych w kolumnie 4) instruktaŝu pracowników administracyjnobiurowych naraŝonych na działanie czynników uciąŝliwych 1 2 3 4 1 Przygotowanie pracownika do wykonywania określonej pracy, w tym w szczególności: a) omówienie warunków pracy z uwzględnieniem: - elementów pomieszczenia pracy, w którym ma pracować pracownik, mających wpływ na warunki pracy pracownika (np. oświetlenie ogólne, ogrzewanie, wentylacja, urządzenia techniczne, urządzenia ochronne), 2 2

- elementów stanowiska roboczego mających wpływ na bezpieczeństwo i higienę pracy (np. pozycja przy pracy, oświetlenie miejscowe, wentylacja miejscowa, urządzenia zabezpieczające, ostrzegawcze i sygnalizacyjne, narzędzia, surowce i produkty), - przebiegu procesu pracy na stanowisku pracy w nawiązaniu do procesu produkcyjnego (działalności) w całej komórce organizacyjnej i zakładzie pracy, b) omówienie czynników środowiska pracy występujących przy określonych czynnościach na stanowisku pracy oraz zagroŝeń, jakie mogą stwarzać te czynniki, wyników oceny ryzyka zawodowego związanego z wykonywaną pracą i sposobów ochrony przed zagroŝeniami, a takŝe zasad postępowania w razie wypadku lub awarii, c) przygotowanie wyposaŝenia stanowiska roboczego do wykonywania określonego zadnia. 2 Pokaz przez instruktora sposobu wykonywania pracy na stanowisku pracy zgodnie z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy, z uwzględnieniem metod bezpiecznego wykonywania poszczególnych czynności i ze szczególnym zwróceniem uwagi na czynności trudne i niebezpieczne. 3 Próbne wykonanie zadania przez pracownika pod kontrolą instruktora 4 Samodzielna praca pracownika pod nadzorem instruktora 5 Omówienie i ocena przebiegu wykonywania pracy przez pracownika 0,5-0,5-4 - 1 - Razem: minimum 8 minimum 2 *) W godzinach lekcyjnych trwających 45 minut. SZCZEGÓŁOWY PROGRAM SZKOLENIA STANOWISKOWEGO PRACOWNIKÓW ADMINISTRACYJNO BIUROWYCH Lp. Temat szkolenia 1. 1. Przygotowanie pracownika do wykonywania pracy na stanowisku administracyjno-biurowym, a w szczególności: liczba godzin *)

a) omówienie warunków pracy w pomieszczeniu biurowym z uwzględnieniem: - elementów pomieszczenia pracy, w którym ma pracować pracownik, mających wpływ na warunki pracy: oświetlenie ogólne, ogrzewanie, wentylacja, komputer, drukarka, niszczarka, kserokopiarka, miejsce przygotowania kawy i herbaty, czajnik do wody, oraz mebli i wyposaŝenia, przejścia, dojścia. Urządzenie biura powinno uwzględniać równieŝ sytuacje przyjmowania interesantów (pracownicy Urzędu, osoby spoza zakładu). - omówienie elementów stanowiska przy biurku mających wpływ na bezpieczeństwo i higienę pracy: pozycja przy pracy, oświetlenie miejscowe, ergonomiczne krzesło, wysokość robocza), rozmieszczenie urządzeń na biurku, urządzenia zabezpieczające, ostrzegawcze i sygnalizacyjne, składowani archiwizowanie dokumentów, szafy i ich zabezpieczenie, ostre krawędzie ( np. papier, noŝyczki i noŝe do rozcinania kopert, gilotyny do papieru) zagroŝenia występujących w sytuacji uŝytkowania uszkodzonych sprzętów, w tym szczególnie krzeseł, foteli a takŝe szaf, regałów i biurek. 2 b) omówienie zagroŝeń występujących przy określonych czynnościach na stanowisku pracy, wyników oceny ryzyka zawodowego związanego z wykonywaną pracą i sposobów ochrony przed zagroŝeniami oraz zasad postępowania w razie wypadku, poŝaru, awarii zasilania w energię elektryczną, centralnego ogrzewania itp. ZagroŜenia (głównie uciąŝliwości) mogące wystąpić na stanowisku wyposaŝonym w monitor ekranowy to : bóle mięśni i stawów, ból i sztywność karku oraz ramion, bóle głowy, drętwienie i skurcze rąk, sztywność (ból) nadgarstków, bóle kręgosłupa, bóle bioder, bóle mięśni stóp, zmęczenie wzroku objawiające się pieczeniem oczu, nieostrością widzenia, zmianami widzenia barw, niepokój, nerwowość, znuŝenie i osłabienie, pieczenie skóry. c) przygotowanie wyposaŝenia stanowiska roboczego do wykonywania określonego zadania: - rozmieszczenie sprzętu - ustawienie elementów stanowiska pracy - sprzętu komputerowego: monitor, klawiatura, mysz, drukarka, miejsce na telefon, dokumenty i papier do drukarki, jednostka podstawowa, przewody elektryczne, listwy zasilające itp. - ograniczenie uciąŝliwości fizycznych odpowiednia postawa przy pracy, uŝycie oddzielnej podstawy monitora lub regulowanej podstawki (w razie potrzeby wynikającej z indywidualnych cech antropometrycznych pracownika wzrost, niepełnosprawność itp.) - ograniczenie naraŝenia narządu wzroku: oświetlenie, odległość oczu pracownika od ekranu, powierzchnia blatu stołu roboczego, powierzchnia klawiatury. d) sposoby zapobiegania zagroŝeniom związanym z uŝytkowaniem stanowiska komputerowego:

- odpowiednie ustawienie fotela i podnóŝka, - zachowanie odległości oczu od ekranu (400~750 mm), - wykorzystanie oświetlenia dziennego i sztucznego, - zachowanie odległości między sąsiednimi monitorami (co najmniej 0,6 m) i między pracownikiem a tylną częścią sąsiedniego monitora (co najmniej 0,8 m), - odpowiednia organizacja czasu pracy: przerwy w pracy, łączenie przemienne pracy związanej z obsługą monitora ekranowego z innymi rodzajami prac nie obciąŝającymi narządu wzroku i wykonywanymi w innych pozycjach ciała, przestrzeganie zasady nie przekraczania godziny nieprzerwanej pracy przy obsłudze monitora ekranowego lub stosowanie co najmniej 5 minutowej przerwy (wliczanej do czasu pracy) po kaŝdej godzinie pracy przy obsłudze monitora ekranowego, - zapewnienie pracownikom okularów korygujących wzrok, a takŝe określenie sposobu przydziału, otrzymania i obowiązku ich uŝywania (szczegóły w zarządzeniu Burmistrza), - zapewnienie wymaganej wilgotności względnej powietrza w pomieszczeniach przeznaczonych do pracy z monitorami ekranowymi (nie mniejszej niŝ 40%), - ograniczenia hałasu do 55dB, - ograniczenia obciąŝenia psychicznego wynikającego ze sposobu organizacji pracy: określona kolejność wykonywania poszczególnych zadań, uŝywanie znanych, sprawdzonych programów, pozbycie się obawy przed zawieszeniem, uszkodzeniem sprzętu czy programu itp. 2. Zapoznanie z oceną ryzyka zawodowego związanego z wykonywaniem pracy na stanowisku administracyjno- biurowym: cel dokonania oceny, kto ją dokonał, opis metody oceny ryzyka, karta oceny ryzyka - ryzyko początkowe, końcowe, akceptowalne; jak powinien korzystać z karty oceny ryzyka pracodawca, a jak pracownik i stosowane zabezpieczenia przed poszczególnymi zagroŝeniami. 3. Zapoznanie z wymaganymi instrukcjami bhp na stanowisku administracyjno biurowym (za pisemnym potwierdzeniem). 2. Razem godzin: minimum 2 * 1 godzina instruktaŝu = 45 minut Program opracował: Zatwierdzam: Burmistrz mgr Zbigniew Karwowski