Przedmiotowy system oceniania. Klasa 4 wymagania na poszczególne oceny. Temat lekcji Przyroda ożywiona i nieożywiona. Krajobraz naturalny i antropogeniczny. Jak prawidłowo zaplanować swoją naukę? Lupa i lornetka, czyli narzędzia badacza przyrody. Jak zbudowany jest mikroskop? Praca z mikroskopem. Jak planować i przeprowadzać obserwacje i doświadczenia? wie, że przyroda składa rozróżnia i wymienia podaje nazwy czynności wyjaśnia na przykładach si ę z elementów przykłady elementów życiowych zależności ożywionych i nieożywionych przyrody ożywionej organizmów między ożywionymi i nieożywionej i nieożywionymi elementami przyrody wie, że s ą dwa typy identyfikuje krajobraz wie, czym jest krajobraz, krajobrazów: naturalny stworzony przez wymienia elementy wpływu i stworzony przez jako charakterystyczne na krajobraz naturalny antropogeniczny, krajobrazów opisuje krajobraz w miejscu opisuje warunki, w jakich uczy si ę w domu i w szkole wie, że przyrządy optyczne ułatwiają prowadzenie obserwacji przyrodniczych wie, do czego służy mikroskop potrafi przygotować miejsce do mikroskopowania i mikroskop do pracy przedmiotów obserwacji przyrodniczych w klasie i w terenie zamieszkania wymienia podstawowe zasady uczenia się wie, do czego służy lupa, lornetka oraz kiedy można ich użyć wskazuje i nazywa części mikroskopu optycznego z pomoc ą nauczyciela prowadzi obserwacje mikroskopowe nazywa narządy zmysłów oraz podaje nazwy odpowiadających im narządów planuje swoje zajęcia w ciągu jednego dnia nauki zna zasady prowadzenia dzienniczka hodowli rozróżnia części optyczne i mechaniczne mikroskopu samodzielnie prowadzi obserwacje mikroskopowe, zna przybory niezbędne przy mikroskopowaniu oraz kolejność czynności podczas mikroskopowania przeprowadza obserwacje przyrodnicze w klasie oraz wie, czym si ę różni obserwacja od doświadczenia snu w życiu prowadzi hodowlę fasoli lub pleśniaka białego oblicza powiększenie obrazu widzianego pod mikroskopem wykonuje rysunek obrazu widzianego pod mikroskopem przeprowadza proste doświadczenia w klasie, w domu i w terenie planuje swoje zajęcia w ciągu jednego tygodnia, uwzględniając właściw ą liczb ę godzin na poszczególne zajęcia dokumentuje prowadzoną przez siebie hodowlę w postaci dzienniczka hodowli nazywa i wyjaśnia przeznaczenie różnych typów mikroskopów przygotowuje preparat mikroskopowy z liścia spichrzowego cebuli dokumentuje przebieg doświadczenia w dowolny sposób, stawia i weryfikuje hipotezy
Jak udokumentować wyniki swoich obserwacji i doświadczeń? Gdzie jest wschód, a gdzie północ, czyli o kierunkach świata. Jak wyznaczyć kierunek północny? Co to jest pogoda? Jakie zjawiska atmosferyczne możesz zaobserwować? Kiedy zaczyna się każda z pór roku? zna zasady bezpieczeństwa podczas prowadzenia obserwacji przyrodniczych w terenie i przestrzega ich przeprowadza obserwacje przyrodnicze w terenie przestrzega zasad prowadzenia obserwacji w terenie zna różne sposoby dokumentowania wyników obserwacji lub doświadczeń podaje nazwy kierunków głównych i pośrednich wyznacza kierunek północny w dowolny sposób rozpoznaje i nazywa podstawowe symbole na mapie nazywa składniki potrafi zmierzyć i odczyta ć temperaturę powietrza za pomoc ą termometru potrafi określi ć stan zachmurzenia nieba zna daty pierwszych dni: wiosny, lata, jesieni, zimy dzieli rok na cztery kalendarzowe pory roku wykonuje rysunek, szkic lub schemat dokumentujący przeprowadzoną obserwację wyznacza kierunki za pomoc ą kompasu posługuje si ę skrótami literowymi przy opisywaniu kierunków wyznacza kierunek północny za pomocą gnomonu odczytuje prognozę z mapy wykonuje prosty deszczomierz i dokonuje pomiarów opadów deszczu rozpoznaje i nazywa opady atmosferyczne rozróżnia pory roku na podstawie długości trwania dnia i nocy wykonuje opis przeprowadzonego doświadczenia wyjaśnia, czym jest widnokrąg i linia widnokręgu podaje sposoby wyznaczania kierunku północnego na podstawie obserwacji elementów przyrody (drzewo, mrowisko, kamienie) na podstawie analizy prognozy potrafi dobra ć właściwy strój rozpoznaje i nazywa osady atmosferyczne rozpoznaje i nazywa rodzaje chmur wyjaśnia, na czym polega pozorna wędrówka Słońca po niebie potrafi dobrać najlepszy sposób dokumentowania do danej obserwacji lub doświadczenia stosowania w życiu codziennym wyznaczania kierunków świata wyjaśnia sposób wyznaczania kierunku północnego w nocy wyjaśnia, dlaczego śnieg dłużej zalega po północnej stronie stoków górskich definiuje pojęcie wyjaśnia, czym zajmuje si ę meteorolog wyjaśnia, czym jest i czym si ę mierzy ciśnienie atmosferyczne wyjaśnia, jak powstają wiatry i od czego zależy kierunek wiatru posługuje si ę terminami: równonoc wiosenna i jesienna, przesilenie letnie i zimowe wykonuje zielnik drzew i krzewów rosnących w otoczeniu szkoły wyjaśnia, dlaczego w Polsce anteny satelitarne montowane s ą w kierunku południowym znajomości prognozy w różnych dziedzinach życia prowadzi obserwacje i dokumentuje je w formie dzienniczka rozróżnia klimatyczne i kalendarzowe pory roku wyjaśnia wpływ w różnych porach roku na samopoczucie
Wiosna i lato. Jesień i zima. Temat lekcji Rośliny i zwierzęta hodowane w szkole i w domu. Piękne, ale niebezpieczne rośliny trujące. Co to jest i jak jest zbudowana komórka? Czym różni się komórka zwierzęca od roślinnej? Podstawowe czynności życiowe organizmów. podaje cechy na wybranych przedwiośnie zmian zachodzących charakterystyczne przykładach opisuje wyjaśnia, dlaczego w przyrodzie wiosną dla wiosennej i letniej procesy zachodzące przymrozki wiosenne i latem w świecie roślin s ą niebezpieczne dla roślin i zwierząt wiosn ą i latem podaje cechy na wybranych przedzimie zmian zachodzących charakterystyczne przykładach opisuje w przyrodzie jesienią dla jesiennej i zimowej procesy zachodzące i zimą w świecie roślin i zwierząt uzasadnia konieczność jesieni ą i zimą dokarmiania zwierząt podczas zimy potrafi przesadzić wyjaśnia potrzebę prowadzi hodowl ę roślin roślin hodowanych roślin ę doniczkową zapoznania si ę z na różnych przykładach doniczkowych w domu w szkole i w domu korzyści, wymaganiami roślin potrzeby życiowe roślin lub w szkole jakie uzyskuje człowiek z przed rozpoczęciem uzasadnia, że hodowla prowadzi hodowlę zwierząt hodowanych w hodowli zwierząt ich hodowli zwierząt egzotycznych zwierząt egzotycznych szkole i w domu gospodarskich wyjaśnia potrzebę wymaga dużej wiedzy w domu lub szkole wyjaśnia, czym zajmuje zapoznania si ę z i odpowiedzialności si ę weterynarz wymaganiami zwierząt przed rozpoczęciem ich hodowli, w jaki sposób zwierzęta pomagaj ą ludziom wie, że cz ęść roślin zna i stosuje zasady jest trująca i nie roślin trujących roślin trujących hodowanych bezpieczeństwa wykorzystania roślin znając rośliny, nie rosnących w lesie i w w domu lub szkole przy pielęgnacji zawierających toksyny można jej jeść ogrodzie roślin trujących w medycynie wie, że wszystkie wymienia elementy podaje funkcje identyfikuje komórkę wykonuje przestrzenny organizmy zbudowane budowy komórki elementów budowy jako form ę przestrzenną model budowy komórki s ą z komórek roślinnej komórki roślinnej roślinnej podaje definicję komórki odróżnia komórkę wymienia elementy podaje różnice wyjaśnia pojęcie budowę zwierzęc ą od roślinnej budowy komórki w budowie komórki tkanki, podaje przykłady organizmu od komórki na schemacie zwierzęcej roślinnej i zwierzęcej tkanek zwierzęcych a ż po układy narządów rozróżnia organizmy jedno- i wielokomórkowe organizmów jedno- i wielokomórkowych wymienia czynności życiowe rozróżnia organizmy wyjaśnia rol ę i znaczenie wyjaśnia, na czym organizmów samożywne i cudzożywne czynności życiowych org. polega proces fotosyntezy
Wszystkie organizmy się rozmnażają. Zależności pokarmowe. Budujemy łańcuchy pokarmowe. Co to jest plan, a co to jest mapa? Co to jest skala? Rodzaje skali. Korzystamy ze skali. Skala duża i mała. identyfikuje proces rozróżnia proces klasyfikuje wybrane wyjaśnia, na czym wyjaśnia, na czym polega rozmnażania jako rozmnażania bezpłciowego organizmy polega rozmnażanie jajożyworodność niezbędny to trwania i płciowego do rozmnażających bezpłciowe i płciowe życia na Ziemi podaje sposoby si ę w sposób bezpłciowy rozmnażania bezpłciowego i płciowy (jajorodno ść i żyworodno ść) nazywa ogniwa łańcucha wyjaśnia nazwy wie, że łańcuchy prostych zależności pokarmowego ogniw łańcucha buduj ą sie ć pokarmową pokarmowych pokarmowego funkcjonujących wyjaśnia rol ę reducentów w przyrodzie w przyrodzie (roślinożercy, drapieżniki) buduje łańcuch buduje łańcuch tworzy rozbudowany buduje sie ć pokarmową podaje na przykładach pokarmowy z podanych pokarmowy składający łańcuch pokarmowy z łańcuchów konsekwencje wynikające organizmów si ę z wszystkich składający pokarmowych z wyginięcia pojedynczych ogniw, samodzielnie si ę z wszystkich gatunków proponując organizmy ogniw (w łańcuchu występuj ą konsumenci I rzędu, II rzędu i III rzędu) odróżnia plan od wyjaśnia, jak powstaje wykonuje plan wyjaśnia podstawowe mapy plan np. pokoju lub pokoju lub sali lekcyjnej różnice między wykorzystania sali lekcyjnej planem a mapą planów w życiu wie, do czego służy oblicza z pomoc ą oblicza odległość wymienia różne skala nauczyciela rodzaje skal i podaje wykorzystania rysuje plany przedmiotów odległość podziałkę ich przykłady skali w życiu w skali 1 : 1, 1 liniową : 2, 1 : 3 podziałk ę liniową posługując się oblicza z pomoc ą posługuje si ę linijką sprawnie posługuje zmienia skale, wychodząc podziałk ą liniow ą, nauczyciela w celu dokładnego si ę cyrklem lub nitką od podziałki odczyta np. odległość odmierzania odległości w celu dokładnego liniowej 1 cm = 100 km na mapie odmierzania odległości podziałk ę liniową oblicza odległość na mapie i oblicza odległość podziałk ę liniową podziałkę odczytuje skalę porównuje skale wyjaśnia określenia: mapa wyjaśnia, na czym mapy dwóch map i wskazuje, mniej i bardziej szczegółowa polega uogólnienie która jest bardziej wyjaśnia pojęcia: skala mała mapy szczegółowa i duża
Jak czytać legendę mapy? Na czym polega orientowanie mapy? odczytuje informacje rozróżnia znaki używając znaków zawarte w legendzie topograficzne: topograficznych, mapy punktowe, potrafi narysować wskazuje kierunki świata na mapie Korzystanie z planu miasta. wskazuje szko łę na planie swojej miejscowości Korzystanie z mapy Polski. Rodzaje map. Formy terenu i ich różnorodność. Wędrówki z mapą. Lód i para wodna to też woda. Obieg wody w przyrodzie. różnych rodzajów map zna znaczenie barw na mapie hipsometrycznej rozróżnia pojęcia: wysoko ść bezwzględna i względna podaje trzy stany skupienia wody wie, że woda jest w ciągłym ruchu odczytuje obiekty przedstawione na mapie za pomocą znaków topograficznych podaje sposoby orientowania mapy w terenie opisuje, jak odnaleźć ulic ę na planie miasta opisuje zastosowanie map hipsometrycznej i administracyjnej odczytuje z mapy poziomicowej wysokość bezwzględną danego punktu występowania wody w trzech stanach skupienia omawia obieg wody w przyrodzie, posługując si ę schematem liniowe, powierzchniowe opisuje cz ęść terenu przedstawionego na mapie orientuje mapę w terenie dowolnym sposobem orientuje plan za pomoc ą obiektów w terenie samodzielnie dobiera rodzaj mapy do rodzaju wykonywanego zadania oblicza wysokość względn ą danego punktu na mapie definiuje formy terenu: wklęsłe i wypukłe wyjaśnia, na czym polegaj ą procesy: parowania, topnienia, skraplania i krzepnięcia wyjaśnia rol ę roślin w obiegu wody w przyrodzie plan, np. drogi między domem a szko łą, plan swojej miejscowości orientuje mapę w terenie z wykorzystaniem kompasu i względem znaków topograficznych opisuje kolejne kroki postępowania podczas korzystania z planu w celu przemieszczenia si ę z punktu A do punktu B opisuje zastosowanie mapy poziomicowej wyjaśnia sposób tworzenia mapy hipsometrycznej na podstawie mapy poziomicowej rozpoznaje różne formy terenu podaje różnice między procesem parowania i wrzenia wyjaśnia, że woda krążąc zmienia stany skupienia, ale nie zmienia si ę jej ilo ść na Ziemi korzysta ze wszystkich informacji podanych w legendzie przy charakteryzowaniu fragmentu terenu przedstawionego na mapie prawidłowego zorientowania mapy w terenie potrafi zaplanowa ć wycieczkę ulicami swojego miasta wskaże bardziej stromy i łagodniejszy stok góry, posługując si ę mapą poziomicową wykonuje model pagórka znajdującego się w okolicy wyjaśnia zjawiska sublimacji i resublimacji
Warunki życia w wodzie. Przystosowanie roślin do życia w środowisku wodnym. Przystosowania zwierząt do życia w wodzie. Zależności pokarmowe w jeziorze. Czynniki warunkujące życie na lądzie. Warstwowa budowa lasu. Przystosowanie roślin do życia w lesie, na łące i na polu. wymienia czynniki, czynniki opisuje sezonowe wyjaśnia, dlaczego które warunkują warunkujące zmiany w temperaturze zim ą woda w jeziorze życie w wodzie życie w wodzie wody jeziora nie zamarza do dna wymienia nazwy omawia na wybranych wyjaśnia, dlaczego wyjaśnia przyczyny stref roślin wodnych roślin żyjących w przykładach cz ęść roślin wykształcenia różnych poszczególnych przystosowania wodnych nie ma kształtów liści u strzałki roślin żyjących w jeziorze strefach roślin do życia wykształconych wodnej w poszczególnych korzeni strefach podaje przystosowania wymienia cechy wykonuje plakat lub ryby do życia w innych zwierząt i ich pęcherza pławnego charakterystyczne prezentację wodzie przystosowania do w życiu ryby w budowie wszystkich multimedialną życia w wodzie lub podaje sposoby oddychania zwierząt związanych na temat wybranej blisko wody zwierząt ze środowiskiem grupy zwierząt żyjącej rozróżnia grup ę ryb żyjących w wodzie wodnym w wodzie i ssaków wodnych (delfiny, wieloryby) buduje łańcuch tworzy rozbudowany buduje sie ć pokarmową podaje na przykładach producentów i konsumentów pokarmowy składający łańcuch pokarmowy z łańcuchów konsekwencje wynikające wśród organizmów wodnych si ę z wszystkich składający si ę z wszystkich pokarmowych z wyginięcia pojedynczych ogniw, samodzielnie ogniw (w łańcuchu występują gatunków proponując organizmy konsumenci I rzędu, II rzędu i III rzędu) wyjaśnia pojęcie plankton wymienia przykłady wymienia czynniki określa różnice w środowisk lądowych, warunkujące życie czynniki warunkujące warunkach życia np. las, pole, łąka na lądzie życie na lądzie na łące i polu oraz porównuje warunki w lesie życia na lądzie i w wodzie nazywa warstwy wyjaśnia pojęcie roślinności w lesie roślin i zwierząt warunki panujące krzewinka żyjących w poszczególnych w poszczególnych warstwach lasu warstwach lasu wymienia przykłady rozpoznaje rośliny wyjaśnia sposoby wyjaśnia przyczynę wykonuje plakat na charakterystycznych rosnące w lesie, przystosowania się rozkwitania wczesną temat wybranej grupy roślin rosnących w lesie, na na łące i na polu roślin do jak najlepszego wiosn ą roślin roślin rosnących w lesie, łące, na polu omawia na wybranych wykorzystania runa leśnego w lesie na łące lub polu wyjaśnia, czym są Przykładach przystosowania światła i wody liściastym chwasty roślin żyjących w lesie, na podaje przystosowania łące i na polu roślin łąkowych do przetrwania zimy
Przystosowanie zwierząt do życia na lądzie. Poznajemy rośliny zarodnikowe. Rośliny nagonasienne i okrytonasienne. Budowa rośliny nasiennej korzeń. Budowa rośliny nasiennej pęd rośliny: łodyga i liść. Budowa rośliny nasiennej kwiat. Budowa rośliny nasiennej owoc i nasiono. Grzyby. wymienia przykłady rozpoznaje zwierzęta opisuje sposoby podaje korzyści wykonuje prezentację charakterystycznych żyjące w lesie, na łące i na maskowania się wynikające z samotnego multimedialn ą na temat zwierząt żyjących w polu zwierząt w środowisku lub stadnego wybranego zwierzęcia lesie, na łące, na polu omawia na wybranych trybu życia zwierząt żyjącego w lesie, na łące przykładach lub polu przystosowania zwierząt żyjących w lesie, na łące i na polu identyfikuje mchy omawia budowę wyjaśnia rol ę chwytników wyjaśnia, w jaki sposób i paprocie jako rośliny zewnętrzn ą mchu u mchów, paproci chronionych powstały pokłady węgla zarodnikowe i paproci kłączy u paproci wyjaśnia rol ę zarodników skrzypy i widłaki środowisko życia jako grupy paprotników mchów i paproci rozróżnia podstawowe wyjaśnia, czym wymienia cechy, rozróżnia wybrane gatunki drzew różni ą si ę rośliny które decydują gatunki roślin nagonasiennych i nasienne od zarodnikowych o podziale roślin nagonasiennych drzew okrytonasiennych na nagonasienne i okrytonasiennych (np. sosna, świerk, lipa, dąb, i okrytonasienne po kształcie liści, korze, klon, brzoza) po kształcie liści kwiatach, owocach lub pokroju omawia funkcje podaje różnice między omawia budowę wyjaśnia, na czym polega korzenia korzeniem palowym korzenia różnych, dodatkowych zależno ść między a wiązkowym funkcji pełnionych drzewami a jemiołą przez korzenie omawia funkcje omawia budow ę liści podaje rodzaje wyjaśnia rol ę aparatów łodygi i liści przekształce ń łodygi ulistnienia szparkowych różnych rodzajów łodyg i liści rozróżnia liście pojedyncze i kory dla drzew i krzewów złożone omawia funkcje omawia budowę omawia budow ę i wyjaśnia, na czym rozróżnia kwiaty kwiatu kwiatu rośliny rol ę słupka i pręcików polega zapylenie i rozdzielnopłciowe zapłodnienie i obupłciowe, podaje ich roślin mających rozróżnia podstawowe przykłady kwiaty i kwiatostany typy kwiatostanów omawia rol ę owoców omawia budowę wymienia sposoby dokonuje podziału omawia etapy rozwoju i nasion owocu i nasiona rośliny rozsiewania nasion owoców na suche rośliny okrytonasiennej i mięsiste, podaje przykłady rozróżnia opisuje budow ę grzyba wyjaśnia pojęcie wyjaśnia zjawisko mikoryzy grzyby jadalne i trujące podaje cechy różniące zastosowa ń grzybów pasożyt, podaje przykłady zna zasady zbierania i muchomora sromotnikowego w przyrodzie i w życiu grzybów pasożytniczych przechowywania grzybów i czubajki kani
Poznajemy porosty. Wpływ działalności na stan środowiska przyrodniczego. Jak możesz chronić przyrodę? opisuje środowisko opisuje budowę wyjaśnia pojęcie plecha diagnozuje stan życia porostów plechy porostów rozróżnia kształty porosty jako wskaźniki zanieczyszczenia wyjaśnia, dlaczego plech porostów stanu czystości powietrza w miejscu porosty nazywamy powietrza oraz jako zamieszkania organizmami symbiotycznymi organizmy pionierskie na podstawie obserwacji zasobów przyrody uzasadnia konieczność segregacji odpadów dzieli zasoby przyrody na odnawialne i nieodnawialne, podaje przykłady działa ń proekologicznych we własnym domu lub szkole podaje i omawia przykłady działalności negatywnie wpływających na stan środowiska naturalnego wyjaśnia sens włączania si ę w masowe akcje i działania proekologiczne wyjaśnia pojęcie biodegradacji wykonuje plakat/ ulotk ę informującą o konieczności dbania o stan środowiska przyrodniczego porostów doświadczalnie sprawdza i opisuje stan środowiska naturalnego w swoim miejscu zamieszkania Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, którego wyniki nie osiągają poziomu wymagań koniecznych, w związku z tym, nie jest w stanie wykonać zadań o niewielkim stopniu trudności. Brak wiedzy i nie rokuje osiągnięcia nawet minimalnego postępu. Na podstawie programu LektorKlett opracowała: mgr Alina Polańska