MAŁOPOLSKI URZĄD WOJEWÓDZKI w Krakowie Wydział Polityki Społecznej WP-IV.431.1.41.2013 Protokół z kontroli kompleksowej przeprowadzonej w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Lanckoronie, ul. 3 Maja 587, 34-143 Lanckorona, przez pracowników Wydziału Polityki Społecznej Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie inspektora wojewódzkiego Katarzynę Łach oraz starszego inspektora Teresę Marynowicz, na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 5 oraz art. 7 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. z 2005 r., Nr 180, poz. 1493 z późn. zm.) oraz Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 3 czerwca 2011 r. w sprawie nadzoru i kontroli w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz upoważnienia do kontroli z 25 października 2013 roku (znak: WP-IV.0030.91.2013) wydanego z up. Wojewody Małopolskiego przez Kierownika Oddziału w Wydziale Polityki Społecznej Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie. Klasyfikacja wg budżetu zadaniowego: Funkcja 13. Zabezpieczenie społeczne i wspieranie rodziny; zadanie 13.1. Pomoc i integracja społeczna; podzadanie 13.1.1. Wspieranie osób zagrożonych wykluczeniem społecznym; działanie 13.1.1.9. Program Wieloletni: Krajowy Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie. Okres objęty kontrolą: od 1 stycznia do 31 grudnia 2012 r. Czynności kontrolne przeprowadzono w dniu 28 listopada 2013 roku w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Lanckoronie, który odpowiada za prowadzenie całości zadań związanych z realizacją zapisów ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. Kontrolę przeprowadzono w oparciu o analizę zastanej dokumentacji, wyjaśnienia ustne i pisemne Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej Pani Justyny Młynek oraz Pani Iwony Gaura-Pieronkiewicz pełniącej funkcję Przewodniczącej Zespołu Interdyscyplinarnego. Zakres kontroli obejmował: Ocenę realizacji zadań z zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Do Protokołu dołącza się: 1. Kserokopię Uchwały Nr XXXIX/232/10 Rady Gminy Lanckorona z dnia 30 czerwca 2010 r. w sprawie: przyjęcia Gminnego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie i Gminnego Programu Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie na lata 2010 2015 wraz z załącznikami (Programami); 2. Kserokopię Uchwały Nr VII/59/2011 Rady Gminy Lanckorona z dnia 24 maja 2011 r. w sprawie: trybu i sposobu powoływania i odwoływania członków Zespołu Interdyscyplinarnego ds. Rozwiązywania Problemów Przemocy w Rodzinie oraz szczegółowych warunków jego funkcjonowania; 3. Kserokopię Zarządzenia Nr 56/2010 Wójta Gminy Lanckorona z dnia 09 września 2010 r. w sprawie: powołania Zespołu Interdyscyplinarnego ds. przeciwdziałania przemocy w rodzinie;
4. Kserokopię Zarządzenia Nr 77/2013 Wójta Gminy Lanckorona z dnia 24 września 2013 r. w sprawie: powołania Zespołu Interdyscyplinarnego ds. przeciwdziałania przemocy w rodzinie; 5. Kserokopie Zakresów czynności pracowników GOPS; 6. Kserokopie dokumentów dot. działań profilaktycznych; 7. Zestawienie wydatków poniesionych na zakup towarów i usług w związku z realizacją programu przeciwdziałania przemocy w rodzinie w 2012 r.; 8. Wyciąg z Rocznej Księgi Głównej dot. wydatków na działania związane z przeciwdziałaniem przemocy w rodzinie; 9. Listę kontrolną; 10. Listę identyfikacyjną; 11. Wzory dokumentów wykorzystywanych przez Zespół Interdyscyplinarny; 12. Wyjaśnienia Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej dot. działań informacyjno-edukacyjnych, zapewnienia miejsc w ośrodkach wsparcia, współpracy z GKRPA, Punktu Wsparcia i Informacji, stanowiące uzupełnienie Listy Kontrolnej; 13. Wyjaśnienia Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej dot. szkolenia specjalistycznego dla pracowników służ pomocowych. Ustalenia kontroli: Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Lanckoronie w 2012 roku przystąpił do programu dotacji Wojewody Małopolskiego i zadeklarował realizację dwóch grup zadaniowych rozpisanych w kryteriach podziału środków dla gmin. Z informacji udzielonej osobom kontrolującym podczas kontroli wynika, że w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej do realizacji zadań z zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinie wyznaczony jest jeden pracownik Pani Iwona Gaura-Pieronkiewicz, natomiast faktycznie pracą z rodzinami dotkniętymi przemocą zajmują się wszyscy pracownicy socjalni Ośrodka trzy osoby. Wszyscy pracownicy socjalni zajmujący się zjawiskiem przemocy posiadają aneksy do swoich zakresów czynności, w których znajdują się stosowne zapisy poświadczające wykonywanie zadań z zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinie. 1. Program przeciwdziałania przemocy w rodzinie Art. 6 ust. 2 pkt 1 Gmina Lanckorona realizuje zadania z zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinie zgodnie z opracowanymi w 2010 roku dwoma Programami: Programem Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie w Gminie Lanckorona na lata 2010 2015 oraz Programem Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie w Gminie Lanckorona na lata 2010-2015. Programy zostały zatwierdzone Uchwałą Nr XXXIX/232/10 Rady Gminy Lanckorona z dnia 30 czerwca 2010 roku. Przedstawione kontrolującym Programy zostały opracowane przez pracowników socjalnych Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej przy współudziale przedstawicieli Lokalnej Koalicji Przeciw przemocy. Zgodnie z informacjami zawartymi w Liście kontrolnej, potwierdzonymi podczas czynności kontrolnych, Program został opracowany na podstawie: Diagnozy społecznej, analizy SWOT. Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie składa się z następujących części: Podstawa prawna Programu; Czym jest przemoc Definicja i rodzaje przemocy; Diagnoza skali zjawiska przemocy na terenie Gminy Lanckorona; Analiza SWOT; Cele Programu; 2
Adresaci Programu; Realizatorzy Programu; Źródła finansowania. Program Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie składa się z wymienionych poniżej części: Podstawa prawa Programu; Założenia Programu; Cele Programu; Realizacja Programu (planowane działania); Procedury postępowania interwencyjnego (dla instytucji oświatowych, dla służby zdrowia schematy). Zgodnie z zapisami znowelizowanej w sierpniu 2010 roku ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie gminny program powinien nosić pełną nazwę: gminny program przeciwdziałania przemocy w rodzinie i ochrony ofiar przemocy w rodzinie. W Gminie Lanckorona funkcjonują dwa Programy, co nie jest nieprawidłowością, jednak programy te powinny się wzajemnie uzupełniać i tworzyć jednolity system przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Zatwierdzone w Gminie Lanckorona Programy nie zostały zaktualizowane i dostosowane do obowiązujących przepisów prawa, w związku z powyższym nie zawierają na przykład zapisów dotyczących aktualnie obowiązujących zadań własnych gminy w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie. W Programie Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie znajduje się część diagnostyczna, jednakże została ona sporządzona na podstawie danych z 2009 roku, w związku z powyższym można przypuszczać, że nie przystaje do aktualnej sytuacji społecznej Gminy. Obydwa ww. Programy nie zawierają konkretnej części metodologicznej z określeniem sposobu realizacji poszczególnych działań/zadań, nie zawierają także części programowej z dokładnie określonymi zadaniami do realizacji, harmonogramami działań, konkretnymi terminami realizacji poszczególnych zadań oraz wyznaczonymi osobami odpowiedzialnymi za realizację i koordynację realizacji poszczególnych zadań. Programy nie zawierają również zapisów dotyczących monitoringu i ewaluacji. Zgodnie z informacjami uzyskanymi podczas kontroli, Program od 2010 roku nie był monitorowany, nie dokonano także jego ewaluacji, a w związku z tym modyfikacji do aktualnych potrzeb i sytuacji społecznej Gminy Lanckorona. 2. Zespól Interdyscyplinarny Art. 6 ust. 2 pkt 4 W Gminie Lanckorona działa Zespół Interdyscyplinarny powołany Uchwałą Rady Gminy Lanckorona z dnia 24 maja 2011 r. w sprawie trybu i sposobu powoływania i odwoływania członków Zespołu Interdyscyplinarnego oraz szczegółowych warunków jego funkcjonowania, jak również Zarządzeniem Nr 56/2010 Wójta Gminy Lanckorona z dnia 9 września 2010 r. w sprawie powołania Zespołu Interdyscyplinarnego ds. przeciwdziałania przemocy w rodzinie. W skład Zespołu Interdyscyplinarnego (zgodnie z przywołanymi powyżej dokumentami) wchodzi 9 osób: pracownik socjalny Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Lanckoronie, będący również przedstawicielem Gminnej Komisji ds. Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Lanckoronie, pełniący również funkcję Przewodniczącego Zespołu; pielęgniarka Przychodni Medycyny Rodzinnej w Lanckoronie; dzielnicowy z terenu Gminy Lanckorona; 3
2 przedstawicieli Zespołu Szkół w Lanckoronie; przedstawiciel Zespołu Szkół w Skawinkach; przedstawiciel Zespołu Szkół w Izdebniku; przedstawiciel Szkoły Podstawowej w Jastrzębi; przedstawiciel Sądu Rejonowego w Wadowicach kurator. Gmina Lanckorona reprezentowana przez Wójta zawarła 6 grudnia 2011 r. Porozumienia o współpracy w Zespole Interdyscyplinarnym do spraw Przeciwdziałania Przemocy z: Przewodniczącym Gminnej Komisji ds. Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Lanckoronie; Dyrektorem Zespołu Szkół w Lanckoronie; Dyrektorem Zespołu Szkół w Skawinkach; Dyrektorem Zespołu Szkół w Izdebniku; Dyrektorem Szkoły Podstawowej w Jastrzębi; Komendantem Komisariatu Policji w Kalwarii Zebrzydowskiej; Dyrektorem Przychodni Medycyny Rodzinnej w Lanckoronie. Porozumienie z Kierownikiem Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Lanckoronie zawarte zostało 24 września 2013 r. Wszyscy członkowie Zespołu Interdyscyplinarnego oraz powoływanych grup roboczych podpisali stosowne oświadczenia o zachowaniu poufności informacji i danych uzyskanych podczas realizacji zadań związanych z problematyką przemocy w rodzinie zgodnie z zapisem art. 9c ust. 3 ww. ustawy o przeciwdziałaniu przemocy. Posiedzenia Zespołu Interdyscyplinarnego odbywają się, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, nie rzadziej niż raz na trzy miesiące. W okresie kontrolowanym odbyły się 4 spotkania Zespołu, które miały miejsce: 22 marca, 26 czerwca, 27 września oraz 17 grudnia 2013 r. Na pierwszym posiedzeniu w roku 2012 podsumowano działalność Zespołu w 2011 r. oraz zaplanowano działania w roku 2013. W trakcie kolejnych spotkań Zespołu omawiano przede wszystkim sytuacje rodzin objętych procedurą Niebieskie Karty. Wszystkie posiedzenia były protokołowane, do wszystkich protokołów dołączono listy obecności. Podczas prowadzenia czynności kontrolnych ustalono, że w ramach Zespołu nie ma powołanych stałych grup roboczych. Grupy robocze powoływane są każdorazowo po wpłynięciu Niebieskiej Karty. Pozwala to na dostosowanie składu grupy roboczej do problemów i potrzeb wynikających z indywidualnego przypadku. Podstawę pracy Zespołu stanowi Regulamin Zespołu Interdyscyplinarnego ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie w Lanckoronie. Regulamin zawiera: Postanowienia ogólne; Cele Gminnego Zespołu Interdyscyplinarnego; Zadania Gminnego Zespołu Interdyscyplinarnego; Funkcjonowanie Gminnego Zespołu Interdyscyplinarnego; Zwoływanie Zespołu Interdyscyplinarnego i grup roboczych; Postępowanie na rzecz osób, rodzin, grup i środowiska; Dokumentacja, monitorowanie prac Zespołu i grup roboczych. Załącznikami do Regulaminu są wzory dokumentów: Kwestionariusz zgłoszeniowy 4
Wniosek o zwołanie posiedzenia grupy roboczej; Protokół posiedzenia grupy roboczej; Zgoda na podjecie prac przez Zespół Interdyscyplinarny; Plan działań grupy roboczej/zespołu Interdyscyplinarnego; Monitoring sytuacji w rodzinie; Informacja grupy roboczej o zakończeniu działań; Wniosek o zwołanie posiedzenia Zespołu Interdyscyplinarnego. Procedura Niebieskie Karty Zgodnie z Listą kontrolną, w roku 2012 na terenie Gminy Lanckorona wypełniono i wdrożono procedurę Niebieskie Karty w 9 przypadkach i we wszystkich przypadkach przekazano sprawę Przewodniczącemu Zespołu Interdyscyplinarnego. Podczas prowadzenia czynności kontrolnych stwierdzono, że w kilku przypadkach brakuje daty i podpisu Przewodniczącego Zespołu Interdyscyplinarnego na formularzu Niebieska Karta, co nie pozwala na dokonanie oceny prawidłowości realizacji zapisów 7 ust. 1 rozporządzenia w sprawie procedury Niebieskie Karty, mówiących o terminach przekazywania Niebieskich Kart. Sytuacja poszczególnych rodzin objętych procedurą Niebieskie Karty opisana jest w formularzach Niebieskie Karty oraz protokołach z posiedzeń grup roboczych lub Zespołu Interdyscyplinarnego. Podczas prowadzenia czynności kontrolnych ustalono, że w teczkach akt osobowych rodzin objętych Procedurą Niebieskie Karty znajduje się następująca dokumentacja: formularze Niebieskich Kart (A, C, D), wniosek o zwołanie posiedzenia grupy roboczej, rodzinny wywiad środowiskowy, zaproszenie na spotkania grup roboczych rodziny objętej NK, wezwanie osoby podejrzanej o stosowanie przemocy, protokoły z posiedzeń grupy roboczej, monitoring sytuacji w rodzinie, notatki służbowe z kontaktów z osobami objętymi pracą grupy roboczej (osobistych i telefonicznych), informacje o zakończeniu działań, protokoły zakończenia procedury. W teczkach znajdują się również oświadczenia członków grupy roboczej o zachowaniu poufności, oświadczenia członków rodziny dot. wyrażenia zgody na przetwarzanie danych osobowych oraz inna dokumentacja, np. postanowienia sądu, wnioski Przewodniczącego Zespołu Interdyscyplinarnego do sądu o wgląd w sytuację rodzinną dziecka, wnioski do GKRPA o leczenie odwykowe, opinie szkolne o dziecku oraz dokumentacja sporządzana przez pracownika socjalnego prowadzącego pracę z rodziną. Plany pomocy sporządzane są wyłącznie w formularzu Niebieska Karta C, tam też wyznaczony zostaje sposób i częstotliwość monitorowania rodziny. Protokoły z posiedzeń grupy roboczej zawierają informacje o składzie grupy roboczej, plan działań z określeniem terminu oraz osoby odpowiedzialnej za wykonanie konkretnego zadania, a także termin kolejnego posiedzenia grupy. Zakończenie procedury Niebieskie Karty odbywało się zgodnie z 18 ust..2 rozporządzenia w sprawie procedury Niebieskie Karty oraz wzorów formularzy Niebieska Karta, tzn. sporządzano protokół zawierający: dane dotyczące osób, wobec których realizowana była procedura, datę rozpoczęcia i zakończenia procedury, opis podjętych działań w ramach procedury. Protokół podpisywał Przewodniczący Zespołu Interdyscyplinarnego. Jednakże kończąc procedurę, powiadamiano o tym fakcie jedynie Policję, jako podmiot uczestniczący w postępowaniu Niebieskie Karty (pomijając pozostałe podmioty, w tym osobę doznającą przemocy, jak i sprawcę przemocy domowej), co jest niezgodnie z 18 ust. 3 ww. rozporządzenia. 5
3. Prowadzenie poradnictwa i interwencji w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie w szczególności poprzez działania edukacyjne służące wzmocnieniu opiekuńczych i wychowawczych kompetencji rodziców w rodzinach zagrożonych przemocą w rodzinie art. 6 ust. 2 pkt 2 / Punkt dla osób dotkniętych przemocą w rodzinie. W tym I grupa działań podejmowanych w ramach kryteriów Wojewody - Utrwalenie funkcjonowania elementów gminnego systemu przeciwdziałania przemocy. A. Działania informacyjno-edukacyjne dla mieszkańców gminy: W ramach działań informacyjno-edukacyjnych Gmina Lanckorona prowadziła inicjatywy skierowane do społeczności lokalnej. Działania te obejmowały: dystrybucję plakatów i ulotek (różnych formatów i treści) opracowanych i wydrukowanych przez Ośrodek w instytucjach użyteczności publicznej; dystrybucję plakatów i ulotek otrzymanych z Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie i innych organizacji zajmujących się tematyką przemocy w rodzinie; zamieszczanie informacji na stronie internetowej Ośrodka Pomocy Społecznej. Nie organizowano spotkań ze społecznością lokalną, natomiast zgodnie z informacjami zawartymi w Liście kontrolnej: okresowo księża informują parafian o działalności punktu wsparcia. W uzupełnieniu do Listy kontrolnej zapisano również, że: Pedagodzy szkolni przeprowadzili szereg działań edukacyjnych z uczniami szkół, a także spotkania dla rodziców na temat przemocy. W dokumentacji kontrolowanej znajdują się potwierdzenia działalności edukacyjnej w postaci informacji pisemnej pozyskanej ze Szkół w Skawinkach, w Lanckoronie, w Izdebniku. Wyżej wymienione kserokopie dokumentacji stanowią załącznik nr 6 do Protokołu. B. Funkcjonowanie punktu informacji, konsultacji i wsparcia dla osób doświadczających przemocy. Na terenie Gminy Lanckorona w 2012 r. funkcjonowały dwa Punkty jeden w siedzibie Ośrodka Pomocy Społecznej - Punkt Wsparcia i Informacji, drugi w siedzibie Urzędu Gminy Punkt Konsultacyjny (finansowany w ramach środków alkoholowych). Do obydwu Punktów rejestrację i zapisy prowadził Ośrodek Pomocy Społecznej kierując osobę potrzebującą pomocy do pracownika socjalnego (Punkt Wsparcia) lub psychologa (Punkt Konsultacyjny). Punkt w Ośrodku czynny był w poniedziałki w godzinach od 15.30 do 17.30 (po godzinach pracy Ośrodka) oraz w środy w godzinach od 8.00 do 10.00. W Punkcie dyżurowało trzech pracowników socjalnych, ponadto codziennie w godzinach swojej pracy wszyscy pracownicy socjalni udzielali porad, informacji i wsparcia w zakresie przemocy domowej osobom potrzebującym. Psycholog w Punkcie Konsultacyjnym przyjmował w czwartki w godzinach od 9.00 do 13.00. W razie potrzeby osoby kierowano także do psychologa zatrudnionego w Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Wadowicach (w ramach nieformalnej umowy). Pomocy prawnej w zakresie przemocy domowej bezpłatnie udzielał radca prawny zatrudniony w Urzędzie Gminy w środy w godzinach od 9.00 do 10.00. Dokumentację Punktu Wsparcia stanowią zapisy w Zeszycie dyżurów Punktu Wsparcia i Informacji. Ponadto, dla osób dotkniętych przemocą w rodzinie dostępny był numer telefonu, pod którym w każdy dzień roboczy dyżur pełnili: 6
pracownicy socjalni, codziennie w godzinach pracy Ośrodka (telefon stacjonarny), pracownicy socjalni w dniach i godzinach dyżurów w Punkcie (telefon stacjonarny), pracownicy socjalni całodobowo pod komórkowym numerem telefonu. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Lanckoronie posiada opracowany dokument pod nazwą Procedury postępowania Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Lanckoronie w sytuacji konieczności realizacji art.12a ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie w związku z zapewnieniem bezpieczeństwa dziecku zatwierdzony w dniu 7 lipca 2011 roku Zarządzeniem wewnętrznym nr 17/2011 Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Lanckoronie. C. Dalsze szkolenia i podnoszenie kwalifikacji pracowników socjalnych MOPS oraz członków Zespołu Interdyscyplinarnego i Grup Roboczych podnoszące efektywność pracy interdyscyplinarnej: 1. Przemoc w rodzinie wobec kobiet - 9 osób uczestniczących (pracownicy pomocy społecznej, oświaty, policji, służby zdrowia, kurator, przedstawiciel Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych). Liczba godzin 4, prowadzący: pedagog, terapeuta; 2. Ofiara, sprawca a pracownik socjalny - 9 osób uczestniczących (pracownicy pomocy społecznej, oświaty, policji, służby zdrowia, kurator, przedstawiciel Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych). Liczba godzin 4, prowadzący: pedagog, terapeuta; 3. Sytuacja prawna i psychologiczna dziecka krzywdzonego. Interwencja w przypadkach przemocy wobec dziecka - 9 osób uczestniczących (pracownicy pomocy społecznej, oświaty, policji, służby zdrowia, kurator, przedstawiciel Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych). Liczba godzin 6, prowadzący: pedagog, terapeuta; Szkolenia 1 3 przeprowadzone zostały przez Małopolskie Centrum Profilaktyki w Krakowie w dniach 10,11,12 grudnia 2012 r. w ramach Umowy z dnia 26 listopada 2012 r. 4. Zespół Interdyscyplinarny procedura Niebieskiej Karty i działania grup roboczych 5 osób uczestniczących (pracownicy pomocy społecznej, oświaty). Liczba godzin 4, prowadzący: psycholog, terapeuta. Szkolenie przeprowadziło Małopolskie Centrum Profilaktyki w Krakowie w dniu 18 maja 2012 r. Wszystkie potwierdzenia szkoleń w postaci zaświadczeń, rachunków, umów i list obecności znajdują się w dokumentacji Ośrodka. II grupa działań podejmowanych w ramach kryteriów Wojewody - Poszerzanie zakresu form pomocy dla osób uwikłanych w przemoc lub zagrożonych przemocą w rodzinie A. Tworzenie grup wsparcia dla osób doświadczających przemocy w rodzinie - w tym specyficznych dla dzieci i młodzieży, dla osób starszych, niepełnosprawnych Zgodnie z informacjami zawartymi w Liście kontrolnej oraz pozyskanymi podczas czynności kontrolnych Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej prowadził 1 grupę wsparcia dla 5 osób - ofiar przemocy. Dla grupy wsparcia prowadzone były przez psychologa zajęcia o tematyce przemocy domowej (definicje, symptomy, źródła, wpływ na życie i rozwój) oraz sposobach i metodach radzenia sobie z problem, emocjami, stresem. 7
W ciągu całego 2012 r. grupa spotkała się 11 razy. Potwierdzenie realizacji tego zadania stanowią listy obecności ze wszystkich spotkań i umowa dla psychologa z dnia 24 lutego 2012 r. B. Szkolenia specjalistyczne (warsztatowe) podnoszące kompetencje praktyczne umiejętności pracowników służb pomocowych Zgodnie z informacjami pozyskanymi w trakcie kontroli Ośrodek w ramach realizacji II grupy zadaniowej był współorganizatorem szkolenia specjalistycznego pt.: Szkolenie z rozpoznawania u dzieci i młodzieży szkolnej symptomów występowania przemocy w ich rodzinach. Szkolenie przeprowadzone przez Firmę PeDaGo z Krakowa w dniu 26 listopada 2012 r. odbyło się Mucharzu i uczestniczyło w nim 14 osób, w tym 4 pracowników pomocy społecznej i oświaty z Gminy Lanckorona. Szkolenie prowadził psycholog ze specjalnością kliniczną i osobowości, trener. Potwierdzeniem przeprowadzenia szkolenia jest lista obecności oraz rachunek za szkolenie. Szczegółowe wyjaśnienia dotyczące tego szkolenia znajduję się w załączniku nr 13 do Protokołu. 4. Zapewnienie osobom dotkniętym przemocą w rodzinie miejsc w ośrodkach wsparcia Art.6 ust. 2 pkt 3 Ośrodek nie zapewnia miejsc schronienia osobom dotkniętym przemocą w rodzinie, jednak zgodnie z informacjami ustnymi pozyskanymi podczas kontroli oraz pisemnymi zawartymi w uzupełnieniu do Listy kontrolnej: W przypadku, gdy niezbędnym jest zapewnienie schronienia osobie/ rodzinie doznającej przemocy pracownicy socjalni GOPS bezzwłocznie podejmują działania zmierzające do znalezienia miejsca i skierowania osoby/rodziny do właściwej placówki. W szczególnych wypadkach, gdy nie ma możliwości umieszczenia w ww. placówkach w trybie natychmiastowym, pracownicy socjalni analizują sytuację rodziny pod kątem ewentualnego schronienia u krewnych do czasu skierowania. Jeśli nie ma takiej możliwości zapewnia się rodzinie schronienie w Ośrodku Szkolno- Wychowawczym Korona w Lanckoronie. Ośrodek zapewnia nocleg wraz z wyżywieniem. Istotnym jest fakt, iż wśród personelu znajdują się również pedagodzy, którzy w sytuacjach nadzwyczajnych służą poradą i wsparciem. GOPS w Lanckoronie posiada już pozytywne doświadczenia współpracy z tą placówką w sytuacjach nagłych i krytycznych. GOPS w Lanckoronie nie posiada podpisanego porozumienia ani umowy, która zabezpieczyłaby miejsca we właściwej placówce z uwagi na fakt, iż żaden z pobliskich OIK-ów nie zdecydował się na jej zawarcie tłumacząc się uzasadnioną obawą blokady wolnych miejsc dla innych potrzebujących. Nie bez znaczenia są też kwestie finansowego obciążenia gminy partycypacją w kosztach utrzymania OIK przez cały rok budżetowy. Gmina nie dysponuje wystarczającymi środkami finansowymi na ich pokrycie. Dlatego też optymalnym sposobem postępowania w sytuacji konieczności zapewnienia schronienia osobom potrzebującym jest wyżej opisana droga postępowania. Poinformowano Kierownika Ośrodka o konieczności podjęcia formalnych działań w celu uregulowania sposobu postępowania w przypadku konieczności zapewnienia miejsca schronienia osobie doznającej przemocy w rodzinie czyli opracowania, zatwierdzenia i przyjęcia do stosowania przez wszystkich pracowników GOPS stosownych formalnych procedur lub wytycznych do działania w ww. przypadkach. W 2012 roku na terenie Gminy Lanckorona nie wystąpiła potrzeba zapewnienia osobom miejsca schronienia ze względu na przemoc w rodzinie. 8
5. Współpraca z Gminną Komisją Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w zakresie przeciwdziałania przemocy. Informacje w tym zakresie znajdują się w załączniku nr 12 do Protokołu. 6. Przegląd dokumentacji finansowej. W 2012 roku Gmina Lanckorona otrzymała dotację z budżetu Wojewody Małopolskiego w wysokości 4 305 zł. Na realizację zadań wydatkowano środki finansowe w pełnej wysokości dotacji. Ze środków własnych Gmina zobowiązana była zapewnić środki finansowe co najmniej w wysokości przyznanej dotacji. W roku 2012 w rozdziale 85219 - środki PRZEMOC z budżetu Gminy wydatkowano dokładnie kwotę 4 305 zł. Środki z przyznanej dotacji, jak również środki własne przeznaczono głównie na sfinansowanie umów zleceń (wsparcie psychologiczne psychologa), zakup materiałów biurowych oraz sfinansowanie szkoleń. W trakcie przeprowadzania czynności kontrolnych inspektorom przedłożono do wglądu faktury potwierdzające wydatkowane środki finansowe na realizację zadań z zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Dokumenty finansowo-księgowe prowadzone są w sposób prawidłowy, faktury zawierają adnotację dotyczącą rodzaju zadań (przeciwdziałanie przemocy w rodzinie) oraz adnotację nt. źródła finansowania (środki własne, dotacja MUW). Wnioski: W trakcie czynności kontrolnych stwierdzono, że Gmina Lanckorona w 2012 roku przystąpiła do programu dotacji Wojewody Małopolskiego i zadeklarowała realizację I i II grupy zadaniowej, które zostały rozpisane w kryteriach podziału środków dla gmin. Całość dokumentacji dotyczącej podejmowanych przez Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Lanckoronie działań z zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinie prowadzona jest w kilku teczkach i segregatorach. Konieczne jest uporządkowanie dokumentacji i pogrupowanie tematyczne dokumentów. Obecnie rozmieszczenie akt z zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinie nie pozwala na szybkie zorientowanie się w całości działań prowadzonych i podejmowanych przez GOPS w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Stwierdzono ponadto nieprawidłowości oraz uchybienia formalne w zakresie: opracowanego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie brak aktualizacji i dostosowania do obowiązujących przepisów prawa, nie sporządzono aktualnej diagnozy, nie określono terminów i sposobów realizacji zaplanowanych do realizacji celów i zadań, nie opracowano zapisów dotyczących monitoringu i ewaluacji; realizowania zapisów 18 ust. 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 13 września 2011 roku w sprawie procedury Niebieskie Karty oraz wzorów formularzy Niebieska Karta, czyli sposobu zakańczania procedury Niebieskie Karty ; realizacji art.6 ust. 2 pkt 3, czyli zapewnienie osobom dotkniętym przemocą w rodzinie miejsc w ośrodkach wsparcia Ośrodek nie zapewnia miejsc schronienia, nie posiada także formalnych procedur lub wytycznych do działania w przypadku konieczności zapewnienia miejsca schronienia osobie doznającej przemocy w rodzinie; odpowiedniego dokumentowania działań Ośrodka w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie akcji informacyjno-edukacyjnych, działań edukacyjnych skierowanych do rodziców, innych działań profilaktycznych, działalności szkoleniowej. W związku ze stwierdzeniem uchybień i nieprawidłowości w działaniach podejmowanych przez Ośrodek w zakresie objętym kontrolą, które zostały opisane w protokole zostaną wystosowane zalecenia pokontrolne. 9
Na tym protokół zakończono. Inspektorzy kontrolujący dokonali wpisu w książce kontroli na temat zakresu i terminu przeprowadzonej kontroli. Pouczenie Zgodnie z 17 ust. 2 pkt 7 w związku z 18 ust. 3 i 4 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 3 czerwca 2011 r. w sprawie nadzoru i kontroli nad realizacją zadań z zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinie (Dz. U. z 2011 r. Nr 126, poz. 718) kierownikowi kontrolowanej jednostki przysługuje prawo zgłoszenia przed podpisaniem protokołu kontroli, umotywowanych zastrzeżeń dotyczących ustaleń zawartych w protokole w terminie 7 dni od dnia otrzymania protokołu do Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego. Ponadto zgodnie z 18 ust. 1 ww. rozporządzenia kierownikowi kontrolowanej jednostki przysługuje prawo do odmowy podpisania protokołu z podaniem w terminie 7 dni od dnia jego otrzymania pisemnych wyjaśnień przyczyn tej odmowy. Do protokołu nie wniesiono (wniesiono) zastrzeżenia. Po przeczytaniu, niniejszy protokół zaparafowano na każdej stronie. Protokół sporządzono w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, jeden egzemplarz otrzymuje Kierownik jednostki podlegającej kontroli, drugi włącza się do akt kontroli. Data otrzymania protokołu: 30.12.2013 r. Data i miejsce podpisania protokołu: Lanckorona, 30.12.2013 r. Podpis Kierownika jednostki kontrolowanej KIEROWNIK GMINNEGO OŚRODKA POMOCY SPOŁECZNEJ Podpisy inspektorów kontrolujących Inspektor Wojewódzki (-) mgr Katarzyna Łach (-) Justyna Młynek Starszy Inspektor GMINNY OŚRODEK POMOCY SPOŁECZNEJ 34-143 Lanckorona Ul. 3 Maja 587, tel./fax 33/8763591 Regon 070003770 nip 551-110-..-.. (-) mgr Teresa Marynowicz 10