CZYSTA I ZIELONA GMINA GRODZISK WIELKOPOLSKI Program promujący selektywną zbiórkę odpadów oraz świadomość ekologiczną wśród mieszkańców Gminy Grodzisk Wielkopolski 1
CZYSTA I ZIELONA GMINA GRODZISK WIELKOPOLSKI I.WSTĘP Mając na uwadze troskę o nasze środowisko naturalne, a także ilość śmieci jaką generuje nasza lokalna społeczność stajemy przed problemem ograniczenia ich intensywnego powstawania. Badania ogólnopolskie oraz lokalne sondaże jednoznacznie wskazują, że dotychczasowe działania w tym zakresie nie są wystarczające. Problemu nie rozwiązuje już budowanie i modernizacja wysypisk śmieci. Istotna w tym procesie staje się konieczność zmiany mentalności mieszkańców Gminy Grodzisk Wielkopolski poprzez szeroki zakres edukacji w zakresie selektywnej zbiórki odpadów oraz procesu recyklingu ze szczególnym uwzględnieniem płynących z tego tytułu korzyści dla środowiska naturalnego. Sukces wszelkich działań w tym zakresie uzależniony jest od osobistego zaangażowanie mieszkańców Gminy Grodzisk Wielkopolski. Głównym celem tego programu jest doprowadzenie do zmiany postaw członków naszej społeczności lokalnej, a w szczególności dzieci i młodzieży z czynnym włączeniem w akcję ich rodziców. II.FORMY REALIZACJI PROGRAMU Realizację programu edukacyjnego przewiduje się na wielu płaszczyznach poprzez: 1) edukację mieszkańców poprzez bezpośredni kontakt, ulotki, foldery, gadżety, plakaty: a) spotkania informacyjne z operatorami zajmującymi się zbiórką odpadów na terenie Gminy Grodzisk Wielkopolski b) rozpowszechnianie ulotek i folderów c) opracowywanie treści i rozpowszechnianie plakatów d) cykl artykułów prasowych 2) akcje edukacyjno- konkursowe: a) edukacja szkolna zajęcia w ramach godzin wychowawczych: - zasady prawidłowej segregacji odpadów - pojęcie i korzyści płynące z recyklingu - szeroko pojęta ekologia b) organizacja konkursów: literackich, plastycznych promujących ekologię, segregację odpadów, recykling: 2
- konkurs rysunkowy kl. I-III szkoły podstawowe - konkurs na hasło kl.iv-vi szkoły podstawowe - konkurs na opracowanie plakatu - kl.iv-vi szkoły podstawowe - konkurs na logo kl.i-iii Gimnazjum - wykonanie albumu (fotografie,opis)- Dzikie wysypiska na terenie Gminy Grodzisk Wielkopolski. c) wycieczki rowerowe z elementami edukacji: - Rajd Pod Dębem : Czarna Wieś (zwiedzanie wysypiska odpadów), promowanie pomników przyrody Zdrój - Wigwam (gry i konkursy o tematyce promującej segregację odpadów oraz ekologię, wspólne ognisko) - zajęcia terenowe i edukacyjne w Ośrodku w Porażynie d) przygotowanie i przeprowadzenie olimpiady ekologicznej o zasięgu gminnym e) współudział w akcjach organizowanych przez operatorów zajmujących się wywozem odpadów na terenie Gminy Grodzisk Wielkopolski: - zbiórka zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego - akcja JADĄ GRATOWOZY 3) imprezy edukacyjne z połączeniem elementów muzyczno-literackich: - Wiosenny Balik Ekologiczny - Przedszkole Wieczór ekologiczny - młodzież, mieszkańcy gminy 4) Akcja pod hasłem : Skwerek zieleni dzieci i młodzieży Gminy Grodzisk Wielkopolski a) zagospodarowanie terenu zielonego na terenie miasta: - przygotowanie terenu pod nasadzenia przy współpracy Nadleśnictwa Grodzisk Wielkopolski - dokonanie nasadzeń drzew i krzewów - edukacja w zakresie pielęgnacji nasadzeń 5) festyn ekologiczno-rodzinny: a) podsumowanie wyników konkursów b) gry i konkursy z udziałem dzieci i rodziców c) losowanie nagród dla uczestników akcji JADĄ GRATOWOZY d) akcja informacyjna prowadzona przez operatorów Myślą przewodnią przyświecającą doborowi metod i środków dydaktycznych według, których będzie realizowany program, jest nauczanie przez działanie. Cele mają zostać osiągnięte przy wykorzystaniu aktywizujących metod pracy, zabaw oraz zajęć terenowych. Realizacja programu ma na celu ukształtowanie umiejętności wnikliwej analizy problemów związanych z zagospodarowaniem odpadów i recyklingiem, ich oceny przez podmioty, do których jest skierowany. Efektem 3
programu ma być również gotowość do poddania się zmianom i rygorom w zakresie gospodarki odpadami przez społeczność lokalną. III.CELE PROGRAMU 1) uświadamianie problemów i zagrożeń związanych z odpadami powstającymi w gospodarstwach domowych 2) kształtowanie przekonania, że dotychczasowe metody pozbywania się odpadów są niewystarczalne, nieefektywne, a w dłuższym okresie czasu wręcz niebezpieczne dla środowiska i mieszkańców naszej gminy 3) kształtowanie przekonania, że najlepszymi metodami rozwiązania problemów z odpadami są: - zmniejszenie ilości odpadów powstających w gospodarstwach domowych - stała i prawidłowa segregacja odpadów i recykling IV. PODMIOTY PROGRAMU ZAANGAŻOWANE W REALIZACJĘ 1) władze samorządowe 2) placówki oświatowe przedszkola, szkoły podstawowe, gimnazja 3) operatorzy zajmujący się wywozem odpadów na terenie Gminy Grodzisk Wielkopolski 4) Nadleśnictwo Grodzisk 5) organizacje zewnętrzne zajmujące się tematyką ekologii, gospodarowania odpadami oraz recyklingu ( organizacje odzysku, stowarzyszenia, fundacje itp.) - Rekopol Organizacja Odzysku S.A. Podmioty określone w pkt. 1-5 współdziałają ze sobą przy realizacji programu, wspierają się w zakresie V.FINANSOWANIE I WSPIERANIE PROGRAMU 1) 2) 3) 4) Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska Gminny Fundusz Ochrony Środowiska operatorzy zajmujący się wywozem odpadów na terenie Gminy Grodzisk Wielkopolski organizacje zewnętrzne zajmujące się tematyką ekologii, gospodarowania odpadami oraz recyklingu ( organizacje odzysku, stowarzyszenia, fundacje itp.) - Rekopol Organizacja Odzysku S.A. przedsiębiorcy, osoby fizyczne w ramach sponsoringu 4
VI. ZAŁOŻONE KORZYŚCI Z REALIZACJI PROGRAMU: 1) poprawia się stan czystości gminy mieszkańcy mniej śmiecą, chętnej podpisują umowy na wywóz śmieci 2) czynnie uczestniczą w segregacji odpadów 3) zwiększa się poczucie odpowiedzialności mieszkańców za ich otoczenie 4) społeczność integruje się wokół wspólnego celu, wzrasta zaangażowanie społeczne 5) uczniowie są wychowywani na świadomych swych praw i obowiązków obywateli, partnerów władz lokalnych FORMY REALIZACJI PROGRAMU 1.Edukacja mieszkańców poprzez bezpośredni kontakt, ulotki, foldery, gadżety, plakaty. W ramach tej działalności przewidziano; a) spotkania informacyjne z operatorami zajmującymi się zbiórką odpadów na terenie Gminy Grodzisk Wielkopolski Na 2008r. przewidziano 2 spotkania z operatorami zajmującymi się zbiórką odpadów na terenie miasta i gminy Grodzisk Wielkopolski (marzec, wrzesień). Spotkania mają na celu: - przekazania informacji w zakresie wywozu odpadów z terenu Gminy Grodzisk Wielkopolski wyjaśnienie problemów związanych z procesem odbioru odpadów na terenie Gminy Grodzisk Wielkopolski b) rozpowszechnianie ulotek i folderów - opracowanie treści ulotek i folderów dotyczących: *propagowania procesu segregacji odpadów, jego prawidłowości (ujęcie opisowe oraz obrazowe) I edycja wydruku o charakterze informacyjnym II - edycja wykorzystanie prac konkursowych- rysunkowych i literackich 5
* skuteczne i efektywne kształtowanie postaw zgodnych z etyką ekologiczną rozpowszechnianie ulotek i folderów wśród mieszkańców Gminy c) opracowywanie treści i rozpowszechnianie plakatów - wykorzystanie prac konkursowych dotyczących opracowania plakatów promujących segregację odpadów, szeroko pojętą ekologię oraz recykling - opublikowanie nagrodzonych prac I -III miejsca w formie kolorowego plakatu rozpowszechnianie plakatów na terenie Gminy Grodzisk Wielkopolski d) cykl artykułów prasowych Powyższa działalność ma na celu bieżące przekazywanie informacji mieszkańcom Gminy w zakresie: - funkcjonowania procesu zbiórki odpadów na terenie Gminy - kosztów związanych z wywozem śmieci oraz wszelkich zmian w tym przedmiocie - przekazania informacji o podjętych działaniach promujących segregację odpadów, ekologię na terenie Gminy - przekazania problemów i zakłóceń w procesie funkcjonowania zbiórki odpadów komunalnych przekazania informacji o akcjach prowadzonych przez operatorów na terenie Gminy ( zbiórka zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego oraz akcja - gratowozy). 6
2.Akcje edukacyjno- konkursowe: a) edukacja szkolna zajęcia w ramach godzin wychowawczych: - zasady prawidłowej segregacji odpadów - pojęcie i korzyści płynące z recyklingu - szeroko pojęta ekologia Edukacja szkolna będzie przebiegać w ramach godzin wychowawczych. Zajęcia będą prowadzić specjaliści z zakresu ochrony środowiska, pracownicy firm wywozowych, Nadleśnictwa Grodzisk Wielkopolski oraz Urzędu Miejskiego. Tematy będą dotyczyć szeroko pojętej edukacji ekologicznej oraz ochrony środowiska jako nauki interdyscyplinarnej np.: - korzyści dla środowiska oraz lokalnej społeczności płynące z prawidłowej segregacji odpadów - recykling sposobem unieszkodliwiania odpadów oraz ponownego wykorzystania surowców z odzysku świadomość ekologiczna oraz działanie na rzecz bioróżnorodności w myśl przysłowia : Myśl globalnie, działaj lokalnie b) organizacja konkursów: literackich, plastycznych promujących ekologię, segregację odpadów, recykling: KONKURS RYSUNKOWY Przeznaczony dla szkół podstawowych kl.i-iii. Tematy konkursu: 1) Nie śmiecę, dbam o moje otoczenie 2) W moim mieście (wsi) czysto i zielono 3) Segreguję śmieci i znam się na tym Do przeprowadzenia konkursu zostanie ustalony regulamin, w którym zostaną określone: - zasady przystąpienia do konkursu, - techniki wykonania prac - sposób ich oceniania - nagrody i wyróżnienia Konkursy zostaną przeprowadzone przy współpracy poszczególnych szkół. Uczestnicy zostaną zapoznani z regulaminem konkursu oraz terminem składania prac i rozstrzygnięcia konkursu 7
KONKURS NA HASŁO Przeznaczony dla szkół podstawowych kl. IV-VI. Konkurs ma na celu wyłonienia hasła: - promującego segregację odpadów na terenie Gminy Grodzisk Wielkopolski - promującego ekologię na terenie naszego miasta i wsi - promującego wspólne działania na rzecz poprawy środowiska w naszej Gminie Do przeprowadzenia konkursu zostanie ustalony regulamin, w którym zostaną określone: - zasady przystąpienia do konkursu, - sposób ich oceniania - nagrody i wyróżnienia Konkurs zostaną przeprowadzone przy współpracy poszczególnych szkół. Uczestnicy zostaną zapoznani z regulaminem konkursu oraz terminem składania prac i rozstrzygnięcia konkursu. KONKURS NA OPRACOWANIE PLAKATU Przeznaczony dla szkół podstawowych - kl.iv-vi. Konkurs ma na celu wyłonienie najlepszego opracowania plakatu informacyjno promującego segregację odpadów na terenie naszej Gminy, nakłaniającego w swej treści do podejmowania działań na rzecz poprawy stanu środowiska szeroko rozumianej ekologii oraz inicjowania działań w zakresie powstawania obszarów zielonych na terenie miasta i gminy. Do przeprowadzenia konkursu zostanie ustalony regulamin, w którym zostaną określone: - zasady przystąpienia do konkursu, - techniki wykonania prac - sposób ich oceniania - nagrody i wyróżnienia Konkursy zostaną przeprowadzone przy współpracy poszczególnych szkół. Uczestnicy zostaną zapoznani z regulaminem konkursu oraz terminem składania prac i rozstrzygnięcia konkursu KONKURS NA OPRACOWANIE LOGO Przeznaczony dla uczniów Gimnazjum. Konkurs ma na celu opracowanie znaku, który będzie stanowił logo Gminy Grodzisk Wielkopolski w działaniach: - na rzecz poprawy środowiska, - wspierających ekologię, - promujących selektywną zbiórkę odpadów Do przeprowadzenia konkursu zostanie ustalony regulamin, w którym zostaną określone: - zasady przystąpienia do konkursu, - techniki wykonania prac 8
- sposób ich oceniania - nagrody i wyróżnienia Konkurs zostanie przeprowadzony przy współpracy poszczególnych szkół. Uczestnicy zostaną zapoznani z regulaminem konkursu oraz terminem składania prac i rozstrzygnięcia konkursu Prace nagrodzone w/w konkursach będą stanowić materiał do sporządzenia ulotek, folderów oraz plakatów, zostaną również umieszczone na gadżetach: - torby - koszulki - smycze - plany lekcji, zakładki do książek długopisy, ołówki WYKONANIE ALBUMU - Dzikie wysypiska na terenie Gminy Grodzisk Wielkopolski Konkurs przeznaczony jest dla Szkół Podstawowych i Gimnazjum ( w konkursie uczestniczy szkoły, a nie poszczególni uczniowie). Przedmiotem konkursu jest odszukanie na terenie Gminy Grodzisk Wielkopolski miejsc, w których istnieją dzikie wysypiska śmieci. Wyszukane miejsca należy udokumentować w formie fotografii oraz opisać. Konkurs ma na celu: - wskazanie miejsc na terenie Gminy Grodzisk Wielkopolski, gdzie powstały dzikie wysypiska - udokumentowanie problemu i przedstawienie mieszkańcom w formie wystawy c) wycieczki rowerowe z elementami edukacji: RAJD POD DĘBEM Wycieczka rowerowa jest skierowana do uczniów kl.vi szkół podstawowych oraz uczniów gimnazjów. Trasa rajdu ma przebiegać w następujący sposób : Grodzisk Wielkopolski Czarna Wieś Zdrój Grodzisk Wielkopolski. W ramach rajdu przewidziano: - zwiedzanie wysypiska w Czarnej Wsi informacje o jego funkcjonowaniu, promowanie segregacji odpadów, omówienie korzyści płynących z recyklingu - promowanie zieleni, pomników przyrody prelekcje pracowników Nadleśnictwa 9
Grodzisk zakończenie rajdu w Zdroju podsumowanie zdobytych informacji, wspólne ognisko ZAJĘCIA TERENOWE I EDUKACYJNE W OŚRODKU W PORAŻYNIE Ze względu na bazę lokalową oraz możliwość przeprowadzenia zajęć w terenie na łonie natury,w/w zajęcia przewidziano do realizacji w Ośrodku SzkoleniowoWypoczynkowym w Porażynie jako połączenie dwóch imprez: - Dzień Dziecka z ekologią - Dni lasu Zajęcia są przewidziane dla uczniów szkół podstawowych. Warunki lokalowe i terenowe pozwalają na wyjazd 150 dzieci. W ramach wyjazdu będzie realizowany program edukacyjny: - w zakresie ekologii środowiska - ochrony lasów, przyrody - dzikich wysypisk śmieci W programie przewidziano gry i konkursy o wskazanej powyżej tematyce. Program zostanie przygotowany i realizowany przez pracowników Nadleśnictwa Grodzisk przy udziale opiekunów- nauczycieli oraz pracowników Urzędu. W ramach edukacji ekologicznej możliwe jest także zorganizowanie półkolonii na terenie ośrodka dla dzieci i młodzieży z Gminy Grodzisk Wlkp. 10
KONKURS WIEDZY EKOLOGICZNEJ Wspólna realizacja projektu z Rekopol Organizacją Odzysku S.A. Olimpiada ekologiczna jest przeznaczona dla uczniów szkół podstawowych oraz gimnazjum.zgodnie z założeniami Rekopolu zakres tematyczny konkursu obejmowałby zagadnienia związane z szeroko pojętą ochroną środowiska: - selektywna zbiórka odpadów -świadome zakupy - gospodarka odpadami opakowaniowymi, po użytkowymi, niebezpiecznymi, zużytym sprzętem elektrycznym i elektronicznym - ochrona wód i powietrza W przypadku współpracy z Rekopolem przewidziany termin konkursu 5 czerwca 2008r. WSPÓŁUDZIAŁ W AKCJACH a) zbiórka zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego rozpowszechnianie informacji na temat akcji poprzez lokalne media, tablice ogłoszeń, internet, przesłanie ulotek do mieszkańców gminy z określeniem zasad przeprowadzenia akcji : terminu, miejsca zbiórki W ramach współpracy z firmą zbierającą sprzęt ustalono, że każdy mieszkaniec Gminy oddający sprzęt otrzyma kupon, który weźmie udział w losowaniu nagród podczas festynu ekologiczno-rodzinnego. b) akcja JADĄ GRATOWOZY Akcja ma na celu rozpropagowanie i przeprowadzenie akcji zbiórki wielkogabarytowych odpadów. Działania zaplanowano w trzech terminach w ciągu 2008r. Podobnie jak w przypadku zbiórki sprzętu elektronicznego i elektrycznego każdy mieszkaniec Gminy oddający odpady wielkogabarytowe otrzyma kupon, który weźmie udział w losowaniu nagród podczas festynu ekologiczno-rodzinnego. Działania zostaną poprzedzono akcją informacyjną poprzez ulotki, prasę, ogłoszenia oraz internet. 3.IMPREZY EDUKACYJNE MUZYCZNO-LITERACKICH Z WŁĄCZENIEM ELEMENTÓW Jest to forma edukacji poprzez zabawę, skierowana do: - przedszkolaków - uczniów gimnazjów i szkół średnich W ramach realizacji tego zadania przewiduje się: - zorganizowanie Wiosennego Baliku Ekologicznego - impreza jest przeznaczono dla przedszkolaków. Termin realizacji zadania proponuje się na dzień 28 marca 11
2008r. Impreza rozpoczyna się uroczystym powitaniem wiosny topienie marzanny w stawie w Parku Miejskim. Następnie przejście do Miejskiego- Gminnego Ośrodka Kultury, w którym odbędą się gry i konkursy dla najmłodszych o tematyce ekologicznej, segregacji odpadów, wspólna zabawa. - Wieczór ekologiczny - spotkanie przewidziano na okres jesienny październik 2008r. Przeznaczone jest dla uczniów: - gimnazjów - szkół średnich - oraz wszystkich osób zainteresowanych problematyką ekologii, ochrony środowiska wód i powietrza Spotkanie będzie przeprowadzone w formie prelekcji, prezentacji multimedialnej, konferencji w 3 blokach tematycznych: - gospodarka odpadami i związane z tym problemy i zagrożenia - współczesna ekologia - stan środowiska, przyrody a rozwój łowiectwa i ornitologii Spotkanie poprowadzą pracownicy Nadleśnictwa Grodzisk Wielkopolski specjalizujący się w tematyce ekologii, łowiectwa, ornitologii, przedstawiciele firm wywozowych przy współpracy Urzędu Miejskiego. 4. Akcja Dzieci Gminie Grodzisk Wielkopolski Założeniem akcji jest wytyczenie obszaru na terenie Gminy Grodzisk Wielkopolski, który zostałby zagospodarowany na obszar zielony, ozdobny. Dzieci miałyby za zadanie dokonać: - przygotowania podłoża pod nasadzenia - doboru roślin ozdobnych - nasadzeń - pielęgnacji zasadzonych roślin Bezpośredni nadzór nad realizacją przedsięwzięcia będzie sprawować Nadleśnictwo Grodzisk Wielkopolski, które zadeklarowało pomoc w zakresie: - przywiezienia i przygotowania podłoża - doboru roślin - przeprowadzenie wraz z dziećmi akcji nasadzeń - przeprowadzenia wśród grupy dzieci uczestniczących w realizacji zadania akcji edukacyjno-informacyjnej na temat prawidłowości i kolejności wykonywania działań związanych z nasadzeniami drzew oraz ich pielęgnacją. 12
5. Festyn ekologiczno-rodzinny Impreza plenerowa (teren Parku Miejskiego lub Targowiska Miejskiego). Skierowana do wszystkich mieszkańców Gminy. Przewidziano: - gry i konkursy rodzinne o tematyce ekologicznej, segregacji odpadów - podsumowanie wyników przeprowadzonych konkursów i nagrodzenie laureatów - losowanie nagród dla uczestników zbiórki sprzętu elektrycznego o elektronicznego oraz akcji JADĄ GRATOWOZY - umożliwienie kontaktu z operatorami, akcja informacyjno - edukacyjno - wystawa prac konkursowych - rozpowszechnianie ulotek, gadżetów pokazy sprzętu przez firmy wywozowe W ramach edukacji ekologicznej przewiduje się także wyjazdy do siedziby firmy Remondis Sanitech Przedstawiony zakres zadań jest planem działania na 2008r. Jego realizacja jest uzależniona od zaangażowania różnych podmiotów, wzajemnej współpracy oraz środków finansowych. Głównym koordynatorem w realizacji programu jest Urząd Miejski w Grodzisku Wielkopolskim. 13