SEKCJA HIGIENY PRACY I. Kierunki działania. 1) Nadzór nad zakładami pracy w zakresie warunków zdrowotnych środowiska pracy, celem wzmocnienia ochrony zdrowia pracowników przed negatywnym oddziaływaniem szkodliwych i uciążliwym czynników występujących w miejscu pracy, a w szczególności zapobieganie powstawaniu chorób zawodowych. 2) Prowadzenie postępowań administracyjnych w związku ze sprawowaniem bieżącego nadzoru sanitarnego oraz w sprawie chorób zawodowych. 3) Nadzór nad podmiotami gospodarczymi w zakresie wprowadzania do obrotu oraz stosowania: substancji chemicznych i ich mieszanin, produktów biobójczych, prekursorów narkotyków kategorii 2 i 3, substancji powierzchniowo czynnych i detergentów. 4) Nadzór nad podmiotami gospodarczymi w zakresie: a) występowania substancji, preparatów, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy, b) występowania szkodliwych czynników biologicznych w środowisku pracy, c) usuwania i zabezpieczania wyrobów zawierających azbest, d) przestrzegania zakazu wprowadzania do obrotu środków zastępczych (dopalaczy). II. Działalność kontrolno represyjna. 1. Liczba przeprowadzonych kontroli 133 2. Liczba wydanych decyzji administracyjnych (merytorycznych) 3. Liczba wydanych decyzji administracyjnych (płatniczych) 32 16 4. 5. 6. Liczba wydanych postanowień Liczba wystawionych mandatów Kwota mandatów 0 0 0 III. Istotne elementy nadzoru mające wpływ na stan sanitarny powiatu głogowskiego. 1) Przeprowadzono ogółem 133 kontrole, w tym: a) 114 kontroli z zakresu nadzoru bieżącego w 97 zakładach pracy, b) 12 postępowań wyjaśniających w sprawach chorób zawodowych, c) 7 kontroli w zakresie nadzoru nad przestrzeganiem ustawowego zakazu wytwarzania i wprowadzania do obrotu środków zastępczych lub nowych substancji psychoaktywnych. 2) Wydano ogółem 48 decyzji, w tym: a) 8 decyzji w sprawie chorób zawodowych, b) 2 decyzje dotyczące zakazu wprowadzania do obrotu środków zastępczych, 1
c) 4 decyzje zmieniające termin wykonania obowiązków, d) 2 decyzje stwierdzające wygaśnięcie, ponieważ stały się bezprzedmiotowe. e) 16 decyzji płatniczych za negatywną kontrolę sanitarną, f) 16 decyzji merytorycznych z zakresu bieżącego nadzoru sanitarnego zawierających łącznie 33 nakazy, dotyczące: - poprawy warunków pracy poprzez obniżenie stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia na stanowiskach pracy - 13 nakazów w 6 zakładach, - braku badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia na stanowiskach pracy 9 nakazów w 9 zakładach, - uchybień w zakresie stosowanych lub wprowadzanych do obrotu substancji chemicznych i ich mieszanin 7 nakazów w 3 zakładach, - braku dokumentacji oceny ryzyka zawodowego 1 nakaz w 1 zakładzie, - nie sporządzenia i nie przekazania do Dolnośląskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego we Wrocławiu Informacji o substancjach chemicznych, ich mieszaninach, czynnikach lub procesach technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym za 2014 rok 2 nakazy w 2 zakładach, - braku aktualnych badań lekarskich pracowników 1 nakaz w 1 zakładzie. 3) W 2015 roku pod nadzorem Sekcji Higieny Pracy znajdowało się 368 zakładów pracy, zatrudniających ogółem 12200 pracowników. Poniższy wykres przedstawia strukturę zatrudnienia w zakładach pracy na terenie powiatu głogowskiego. 4) W warunkach przekroczenia normatywów higienicznych pracowało 1987 osób w 13 zakładach pracy, w tym: a) 1634 osoby w 6 zakładach w przekroczeniu NDS czynników chemicznych, b) 177 osób w 3 zakładach w przekroczeniu NDS pyłów, c) 742 osoby w 7 zakładach w przekroczeniu NDN hałasu, d) 23 osoby w 4 zakładach w przekroczeniu NDN wibracji miejscowej, e) 31 osób w 1 zakładzie w przekroczeniu wskaźnika WBGT dla mikroklimatu gorącego. 2
Struktura zatrudnionych w warunkach przekraczających normatywy higieniczne w 2015r. czynniki chemiczne hałas wibracja pyły mikroklimat gorący 5) W wyniku kontroli sprawdzających stwierdzono poprawę warunków pracy pod względem narażenia na czynniki szkodliwe dla 326 pracowników w 10 zakładach: a) W zakładzie stolarskim produkującym wyroby z drewna twardego, w którym w roku 2014 stwierdzono przekroczenie wartości NDN pyłów drewna twardego i NDN hałasu dla 2 stolarzy, uzyskano poprawę warunków pracy poprzez usprawnienie działania wentylacji mechanicznej, remont niektórych maszyn stolarskich oraz zastosowanie mat wygłuszających na ścianach i suficie hali produkcyjnej. b) W Dziale Kontroli Jakości Huty Miedzi Głogów uzyskano poprawę warunków pracy pod względem narażenia na ponadnormatywne stężenia arsenu dla 47 pracowników głównie poprzez zmiany organizacyjne polegające na zmniejszeniu ilości i częstotliwości pobierania próbek oraz zmniejszeniu częstotliwości przeprowadzanych kontroli przez pracowników DKJ na Wydziałach Huty. c) W zakładzie produkującym sprzęt rehabilitacyjny i części samochodowe uzyskano poprawę warunków pracy pod względem narażenia na ponadnormatywne stężenie zapylenia dla 6 pracowników produkcyjnych szlifierni, poprzez przeniesienie urządzeń szlifierskich do nowego, większego pomieszczenia, zastosowanie wyciągu mechanicznego wodno-pyłowego do szlifierki, której praca stanowi główne źródłem zapylenia, zastosowanie innej mieszanki materiału tarcz polerskich. d) W zakładzie remontów hutniczych poprawa warunków pracy pod względem narażenia na pyły, czynniki chemiczne, hałas i wibrację miejscową dla 126 pracowników nastąpiła głównie wskutek zmniejszenie intensywności oraz zakresu wykonywanych robót. Jednak ze względu na istniejące nadal przekroczenie stężenia zapylenia i stężenia ołowiu, została wydana decyzja nakazująca dalszą poprawę warunków pracy. e) W zakładzie produkującym żurawie portowe oraz wieże wiatrakowe uzyskano poprawę warunków pracy pod względem narażenia na ponadnormatywne stężenie zapylenia dla 70 spawaczy poprzez zmianę profilu produkcji; głównie produkowane są elementy do elektrowni wiatrowych (ograniczono produkcję żurawi portowych), co spowodowało 3
likwidacje zagęszczonych stanowisk spawalniczych a także zmianę metody spawania (z półautomatycznego spawania metodą MIG MAG na spawanie łukiem krytym). f) W zakładzie zajmującym się utrzymywaniem w sprawności układów automatycznych i aparatury kontrolno-pomiarowej Huty Miedzi Głogów uzyskano poprawę warunków pracy pod względem narażenia na ponadnormatywne stężenia arsenu dla 41 pracowników; na poprawę warunków pracy wpłynęła wprowadzona rotacja pracowników, a także przeprowadzone remonty na niektórych Wydziałach HMG. g) W dwóch zakładach zajmujących się budową i naprawą dróg, chodników, placów, uzyskano poprawę warunków pracy pod względem narażenia na ponadnormatywny hałas i wibracje miejscową dla 16 osób poprzez wprowadzoną rotację pracowników, sukcesywną wymianę maszyn i urządzeń oraz częste przeglądy, konserwacje i wymianę zużytych elementów tłumiących drgania (np. siedziska). h) W zakładzie wykonującym instalacje sanitarne uzyskano poprawę warunków pracy pod względem narażenia na ponadnormatywny hałas dla 6 pracowników głównie poprzez wymianę przestarzałego sprzętu na nowy oraz wprowadzenie rotacji pracowników, co skróciło czas ekspozycji na hałas. i) W zakładzie produkującym nadrenian amonu z kwaśnych ścieków przemysłowych powstających w procesie pozyskiwania miedzi, w roku 2015 podczas kontroli stwierdzono przekroczenie stężenia arsenu na stanowisku operatora ciągu technologicznego (12 pracowników). Pracodawca dokonał ponownego przeglądu stanowiska pracy i wykonywanych czynności przez pracowników, przeprowadził zmiany organizacyjne, co spowodowało skrócenie czasu przebywania pracowników poza halą produkcyjną (w atmosferze czynników szkodliwych emitowanych w procesach pirometalurgicznych HMG), tym samym zmniejszenie stężenia arsenu w środowisku pracy. Nadal najwięcej osób pracuje w warunkach szkodliwych przekroczenia NDS czynników chemicznych, głównie ołowiu, arsenu, miedzi (1634), przekroczenia NDN hałasu (742) oraz NDS pyłów (177). IV. Nadzór nad substancjami chemicznymi i ich mieszaninami, w tym nad prekursorami narkotyków oraz produktami biobójczym. 1) W roku 2015 nadzorem objęto następujące podmioty w zakresie niebezpiecznych substancji i mieszanin chemicznych: a) 58 dystrybutorów, b) 3 producentów, c) 112 podmiotów stosujących chemikalia. 2) Ogółem przeprowadzono 40 kontroli w 39 zakładach. a) W 6 zakładach wprowadzających do obrotu substancje i preparaty chemiczne wykonano 6 kontroli dotyczących m. in. oceny warunków: wprowadzania do obrotu produkowanego kwasu siarkowego w Hucie Miedzi Głogów, sprzedaży mieszanin chemicznych zawierających w swoim składzie nikotynę tj. wkładów do e-papierosów oraz dystrybucji niebezpiecznych produktów chemicznych. b) W zakresie nadzoru nad produktami biobójczymi oceniono warunki wprowadzania do obrotu u 2 dystrybutorów oraz warunki stosowania środków biobójczych w 3 zakładach. 4
c) W 33 zakładach stosujących niebezpieczne substancje i mieszaniny chemiczne przeprowadzono 34 kontrole dotyczące m.in.: oceny warunków stosowania chemikaliów, w tym prekursorów narkotyków w 4 zakładach, produktów biobójczych w 3 zakładach. d) Na terenie objętym naszym nadzorem prowadzi działalności 1 podmiot wprowadzający do obrotu produkt biobójczy zobowiązany do uzyskania odpowiedniego pozwolenia. W zakresie nadzoru nad produktami biobójczymi przeprowadzono łącznie 5 kontroli. W wyniku przeprowadzonych kontroli stwierdzono nieprawidłowości w 4 zakładach. a) Wydano 1 decyzję nakazującą oznakowanie w języku polskim opakowania jednego produktu oraz w drugim zakładzie tj. Punkcie Sprzedaży płynów wkładów do e-papierosów stwierdzono nieprawidłowości dotyczące oznakowania dwóch produktów sprzedawanych konsumentom. b) W 2 zakładach stosujących chemikalia nieprawidłowości dotyczyły: braku spisu stosujących substancji i mieszanin niebezpiecznych, braku kart charakterystyki oraz nie uwzględnienia w instrukcjach bezpieczeństwa i higieny pracy do stałego korzystania dla pracowników podczas wykonywania prac związanych ze stosowaniem substancji niebezpiecznych i mieszanin, informacji zawartych w kartach charakterystyki tych produktów. V. Nadzór nad czynnikami rakotwórczymi/mutagennymi. 1) Na terenie powiatu głogowskiego w 24 zakładach, w narażeniu lub w kontakcie na czynniki rakotwórcze, pracowało 3106 pracowników, co stanowi 25,5 % ogólnej liczby zatrudnionych objętych nadzorem. Działalność tych zakładów to przede wszystkim: hutnictwo miedzi, remonty urządzeń hutniczych i inne usługi związane z hutnictwem miedzi, przerób żużla pomiedziowego, usługi laboratoryjne, budowa dróg, usuwanie wyrobów zawierających azbest, produkcja wyrobów z drewna twardego. Z działalnością tą związane jest narażenia pracowników na czynniki rakotwórcze, takie jak: związki arsenu, kadmu i niklu, benzo(a)piren, trichloroetylen, dichromian potasu (VI), benzen, azbest, pyły drewna twardego. 5
zw.arsenu- 3047 zw.kadmu- 813 zw.niklu- 285 pyły drewna twardego- 2 benzen- 4 trichloroetylen- 33 azbest- 32 benzoapiren- 16 dichromian potasu (VI)- 43 2) W 2015 roku przeprowadzono 12 kontroli w 11 zakładach, w których łącznie narażonych na czynniki rakotwórcze było 532 pracowników, w tym 75 kobiet. Spośród 12 kontroli wykonano: a) 1 kontrolę w zakładzie stolarskim produkującym schody z drewna twardego, w którym stwierdzono poprawę warunków pracy pod względem narażenia na pyły drewna twardego dla 2 stolarzy; b) 6 kontroli w zakładach wykonujących usługi remontowe, budowlane, laboratoryjne i zajmujące się przerobem ścierniwa pomiedziowego na terenie Huty Miedzi Głogów. c) 5 kontroli w 5 zakładach podczas rozbiórki wyrobów zawierających azbest. 3) W wyniku kontroli stwierdzono nieprawidłowości w 3 zakładach: a) w 2 zakładach pracodawcy nie sporządzili i nie przekazali do Dolnośląskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego we Wrocławiu Informacji o substancjach chemicznych, ich mieszaninach, czynnikach lub procesach technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym za 2014 rok wydano 2 decyzje nakazujące; b) w 1 zakładzie stwierdzono przekroczenie stężenia arsenu na stanowisku operatora ciągu technologicznego - wydano decyzję nakazującą poprawę warunków pracy, co potwierdziła przeprowadzona kontrola sprawdzająca; c) w 1 zakładzie wykonującym prace rozbiórkowe wyrobów zawierających azbest stwierdzono brak aktualnych pomiarów pyłów zawierających azbest wydano decyzję nakazującą przeprowadzenia tych badań w celu kontroli stopnia narażenia pracowników na tego rodzaju pyły. 6
VI. Działalność w zakresie chorób zawodowych. Ogółem w 2015 r. wydano 8 decyzji w sprawach chorób zawodowych, w tym: 1) 4 decyzje o stwierdzeniu choroby zawodowej - każda z nich dotyczyła 1 jednostki chorobowej, tj.: a) 1 przypadek zatrucia ostre albo przewlekłe lub ich następstwa wywołane przez substancje chemiczne ołów i jego związki wymienioną w pozycji 1 wykazu chorób zawodowych, b) 1 przypadek choroby skóry alergiczne kontaktowe zapalenie skóry wymienioną w pozycji 18.1 wykazu chorób zawodowych, c) 1 przypadek choroby skóry kontaktowe zapalenie skóry z podrażnienia wymienioną w pozycji 18.2 wykazu chorób zawodowych, d) 1 przypadek choroby zakaźne lub pasożytnicze albo ich następstwa - borelioza wymienioną w pozycji 26 wykazu chorób zawodowych. Od żadnej decyzji nie wpłynęło odwołanie. 2) 4 decyzje o braku podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej - każda dotyczyła 1 jednostki chorobowej, tj: a) 1 przypadek zespołu wibracyjnego - pozycja 22 wykazu chorób zawodowych, b) 1 przypadek przewlekłe choroby obwodowego układu nerwowego wywołane sposobem wykonywania pracy: zespół cieśni w obrębie nadgarstka - pozycja 20.1 wykazu chorób zawodowych, c) 1 przypadek obustronny trwały odbiorczy ubytek słuchu typu ślimakowego lub czuciowo-nerwowego spowodowany hałasem, wyrażony podwyższeniem progu słuchu o wielkości co najmniej 45 db w uchu lepiej słyszącym, obliczony jako średnia arytmetyczna dla częstotliwości audiometrycznych 1,2 i 3 khz poz.21, d) 1 przypadek przewlekłe obturacyjne zapalenie oskrzeli, które spowodowało trwałe upośledzenie sprawności wentylacyjnej płuc z obniżeniem natężonej objętości wydechowej pierwszosekundowej (FEV1) poniżej 60% wartości należnej, wywołane narażeniem na pyły lub gazy drażniące, jeżeli w ostatnich 10 latach pracy zawodowej co najmniej w 30% przypadków stwierdzono na stanowisku pracy przekroczenia najwyższych dopuszczalnych stężeń pozycja 5 wykazu chorób zawodowych. Od żadnej decyzji nie wpłynęło odwołanie. VII. W zakresie działalności dotyczącej próśb o interwencję, rozpatrywano jedną sprawę. 1) Jedną kontrolę przeprowadzono w związku z pismem Prezydenta Głogowa w sprawie zarzutów usytuowania poniżej poziomu gruntu lokalu gastronomicznego Kopidół w Głogowie. W wyniku kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości. Ustalono, że nie ma zastosowania 18.1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. z 2003r., Nr 169, poz. 1650 z późn. zm.),tj. Pomieszczenia stałej pracy nie powinny być lokalizowane poniżej poziomu otaczającego terenu., ponieważ zatrudniona w obiekcie 1 osoba pracuje średnio na dobę do 3 godzin, co oznacza, że zatrudniona jest w pomieszczeniach czasowej pracy. 7
VIII. Nadzór nad przestrzeganiem zakazu wprowadzania do obrotu środków zastępczych. 1) W 2015r. przeprowadzono 7 kontroli w obiektach, co, do których zachodziło uzasadnione podejrzenie, iż wprowadzane są w nich środki zastępcze. Kontrole przeprowadzono w asyście funkcjonariuszy Komendy Powiatowej Policji w Głogowie oraz funkcjonariuszy Centralnego Biura Śledczego we Wrocławiu. W jednym z kontrolowanych obiektów stwierdzono wprowadzanie do obrotu środków zastępczych przez 2 podmioty. Wszczęte zostały postepowania administracyjne, w konsekwencji, których wydano 2 decyzje administracyjne, tj.: a) zatrzymująca środki zastępcze ujawnione podczas kontroli i nakazująca zaprzestania prowadzenia działalności na okres 3 miesięcy w lokalu przy ul. Kotlarskiej 9 w Głogowie, b) wstrzymująca na okres 18 miesięcy wprowadzanie do obrotu środki zastępcze. Jedna ze stron wniosła odwołanie od w/w decyzji. DPWIS we Wrocławiu, po rozpatrzeniu odwołań, utrzymał w mocy obie zaskarżone decyzje PPIS w Głogowie. 2) W 2015r. odnotowano 4 zgłoszenia podejrzenia zatrucia środkami zastępczymi przez Kierownika Zespołów Ratownictwa Medycznego w Głogowie. Zgłoszenia dotyczyły 4 mężczyzn - skazanych przebywających w Zakładzie Karnym w Głogowie. Na podstawie wywiadu z pacjentami, podejrzewano zatrucie produktami o nazwie Eco, Mocarz oraz produktem o nieznanej nazwie. Nie ustalono źródła zakupu tych produktów. 8