P R O J E K T B U D O W L AN Y

P R O J E K T B U D O W L AN Y TYTUŁ PROJEKTU: OBIEKT: BRANśA: ADRES INWESTYCJI: ZLECENIODAWCA: Przebudowa i rozbudowa oczyszczalni ścieków w miejsc. Zienki, gmina Sosnowica, Wydajność: Q d,śr. = 0 m 3 /d Mechaniczno Biologiczna oczyszczalnia ścieków komunalnych Technologia miejsc. Zienki, gm. Sosnowica NR DZIAŁKI: 36/2 Gmina Sosnowica JEDNOSTKA PROJEKTOWA: KOINSTAL ul. Mydlarska 2-560 Międzyrzec Podlaski SYMBOL: P.073/05 Projektant technologii Imię i nazwisko Nr uprawnień Data Podpis dr inŝ. Ludovit śarnovsky 0/2006 Projektant instalacji technologicznych: mgr inŝ. Anna Beisteiner St-6/87 0/2006 Opracował: Sprawdził: mgr inŝ. Adrian Bujak 0/2006 mgr inŝ. Andrzej Wasiluk 62/BP/9 0/2006 Sposób rozwiązania technologicznego oczyszczalni ścieków został udostępniony do jednorazowego uŝytku dla f-my KOINSTAL, Międzyrzec Podlaski. Udostępnienie osobom trzecim, powielanie oraz zastosowanie w innym obiekcie jest chronione Zgłoszeniem Patentowym oraz Prawem Autorskim (Ustawa z dn. kwietnia 2004r.) Styczeń 2006 r. WERSJA: PT_Zienki_(Sosnowica)_0AB 24/0/2006 DATA:

S P I S T R EŚCI. PODSTAWA OPRACOWANIA... 4 2. PRZEDMIOT OPRACOWANIA... 4 3. ZAŁOśENIA BILANSOWE PRZYJĘTE DO PROJEKTU... 4 3.. ILOŚĆ ŚCIEKÓW... 4 3.2. JAKOŚĆ ŚCIEKÓW... 6 4. WYMAGANY STOPIEŃ OCZYSZCZANIA... 6 5. CHARAKETRYSTYCZNE CECHY OBIEKTYWNE OCZYSZCZALNI ŚCIEKÓW... 7 5.. PUNKT ZLEWNY ŚCIEKÓW DOWOśONYCH... 7 5.2. ZBIORNIK UŚREDNIAJĄCY ŚCIEKÓW DOWOśONYCH... 8 5.3. POMIAR PRZEPŁYWU ŚCIEKÓW DOWOśONYCH... 8 5.4. POMPOWNIA ŚCIEKÓW SUROWYCH... 8 5.5. MECHANICZNE PODCZYSZCZANIE ŚCIEKÓW... 8 5.6. REAKTOR BIOLOGICZNY... 9 5.6.. Piaskownik pionowy... 9 5.6.2. Selektor metaboliczny... 9 5.6.3. Komora denitryfikacji/nitryfikacji... 9 5.6.4. Osadnik wtórny... 0 5.6.5. Przykrycie reaktora... 5.7. STACJA DMUCHAW... 5.8. STEROWANIE PRACĄ DMUCHAW... 5.9. ODPROWADZENIE ŚCIEKÓW OCZYSZCZONYCH... 5.0. ODWADNIANIE OSADU... 2 6. OBLICZENIA NOLOGICZNE... 2 6.. MECHANICZNE PODCZYSZCZENIE ŚCIEKÓW SANITARNYCH... 2 6.2. USUWANIE PIASKU... 2 6.3. JAKOŚĆ ŚCIEKÓW PODCZYSZCZONYCH... 2 6.4. OBLICZENIA NOLOGICZNE REAKTORA BIOLOGICZNEGO... 3 6.4.. Bilans związków biogennych... 3 6.4.2. Parametry technologiczne pracy reaktora... 3 6.4.3. Zapotrzebowanie tlenu i powietrza... 4 6.4.4. Wymagana recyrkulacja... 4 6.5. OBLICZENIA NOLOGICZNE OSADNIKA WTÓRNEGO... 4 6.6. PARAMETRY NOLOGICZNE REAKTORA BIOLOGICZNEGO... 5 6.7. OPIS SPOSOBU PRZERÓBKI OSADÓW... 5 6.7.. Produkcja osadu nadmiernego... 5 6.7.2. Produkcja osadu odwodnionego... 6 6.7.3. Zapotrzebowanie flokulantu... 6 7. OPIS ROZWIĄZAŃ PROJEKTOWYCH... 6 7.. PUNKT ZLEWNY ŚCIEKÓW DOWOśONYCH... 6 7.2. POMIAR ILOŚCIOWY ŚCIEKÓW DOWOśONYCH... 7 7.3. ZBIORNIK UŚREDNIAJĄCY ŚCIEKÓW DOWOśONYCH... 7 7.3.. Dobór pompy zatapialnej... 7 7.4. POMPOWNIA ŚCIEKÓW SUROWYCH... 7 7.4.. Wydajność przepompowni... 8 7.4.2. Parametry techniczne i wyposaŝenie pompowni... 8 7.5. MECHANICZNE PODCZYSZCZENIE ŚCIEKÓW SUROWYCH... 8 7.6. REAKTOR OSADU CZYNNEGO... 9 7.6.. Piaskownik pionowy... 9 7.6.2. Selektor beztlenowy... 20 2

7.6.3. Komora nitryfikacji/denitryfikacji reaktora... 20 7.6.3. Osadnik wtórny reaktora... 2 7.7. BUDYNEK NICZNY... 22 7.7.. Pomieszczenie dmuchaw... 22 7.7.2. Stacja odwadniania osadu... 23 7.7.3. Pomiar przepływu... 24 7.8. ZBIORNIK MAGAZYNOWY OSADU NADMIERNEGO... 24 8. CHARAKTERYSTYKA PRZYKŁADOWEGO WYPOSAśENIA... 25 9. ZAPOTRZEBOWANIE MOCY I ZUśYCIE ENERGII... 27 9.. NOLOGIA... 27 9.2. WENTYLACJA, OGRZEWANIE OŚWIETLENIE... 27 0. ZASILANIE AWARYJNE... 28. ZESTAWIENIE ENERGOCHŁONNOŚCI OCZYSZCZALNI... 28 2. ZESTAWIENIE KOSZTÓW EKSPLOATACJI... 28 3. OPIS SPOSOBU STEROWANIA I AUTOMATYKA... 29 3.. POMPOWNIA GŁÓWNA... 29 3.2. ZBIORNIK USREDNIAJĄCY... 29 3.3. ANTRESOLA... 29 3.4. REAKTOR BIOLOGICZNY... 30 3.5. POMIESZCZENIE DMUCHAW... 30 3.6. POMIESZCZENIE NICZNE... 30 3.7. WYTYCZNE DLA SYSTEMU ALARMOWEGO... 3 4. OBSŁUGA OCZYSZCZALNI... 3 5. OPIS SPOSOBU POSTĘPOWANIA Z ODPADAMI... 3 6. ZABEZPIECZENIA ANTYKOROZYJNE... 32 7. WYMOGI BHP I PPOś... 32 8. OGÓLNE WYTYCZNE REALIZACJI I ODBIORU... 32 9. WYTYCZNE PROJEKTOWE DLA BRANś... 33 20. STREFA UCIĄśLIWOŚCI... 33 2. SPIS RYSUNKÓW... 35 3

O P I S T E C H N I C Z N Y. P O D S T A W A O P R A C O W A N I A Podstawą do opracowania projektu stanowiły: Umowa zawarta pomiędzy Gminą Sosnowica i firmą KOINSTAL, Międzyrzec Podlaski Dane do bilansu ilościowego projektowanej oczyszczalni ścieków dostarczone przez Inwestora Plan sytuacyjno wysokościowy terenu projektowanej oczyszczalni ścieków w sk. :500 dostarczony przez Inwestora Dokumentacja geotechniczna pod projektowaną oczyszczalnię ścieków Decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu wydana przez Urząd Gminy Sosnowica Podstawę prawną do opracowania projektu stanowią: Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 8 Lipca 2004r. w sprawie warunków, jakie naleŝy spełnić przy wprowadzeniu ścieków do wód lub do ziemi oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego (Dz.U. Nr 68, poz. 763) Obwieszczenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 28 Sierpnia 2003r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. (Dz.U. Nr 69, poz.650). Rozporządzenie Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z dnia Października 993r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy w oczyszczalniach ścieków (Dz.U. Nr 96, poz.438) Rozporządzenie Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z dnia 27 Stycznia 994r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy stosowaniu środków chemicznych do uzdatniania wody i oczyszczania ścieków (Dz.U. Nr 2, poz.73). Ustawa o odpadach z dnia 27 Kwietnia 200 r. Dz. U. Nr 62, poz. 628 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia Sierpnia 2002 r. w sprawie komunalnych osadów ściekowych (Dz.U. Nr 34, poz.40) 2. P R Z E D M I O T O P R A C O W A N I A Przedmiotem niniejszego opracowania jest część technologiczna projektu budowlanego mechaniczno biologicznej oczyszczalni ścieków dla m. Zienki, gm. Sosnowica. 3. Z A Ł Oś E N I A B I L A N S O W E P R Z Y JĘTE DO PROJEKTU Oczyszczalnia ścieków będzie wykonana w jednym etapie realizacji inwestycji o wydajności Q śr d = 0 m 3 /d. Do projektowanej oczyszczalni doprowadzone będą ścieki komunalne dopływające kanalizacją sanitarną oraz ścieki dowoŝone wozami asenizacyjnymi. Do sporządzenia bilansu ilościowego wykorzystano dane otrzymane od Inwestora, tj. Gminy Sosnowica. Dokumentację projektową wykonano dla I. etapu realizacji inwestycji z moŝliwością rozbudowy oczyszczalni ścieków. 3.. I L OŚĆ ŚCIEKÓW Według danych otrzymanych od Inwestora, oczyszczalnia obsługiwać będzie docelowo ok. 000 mieszkańców dopływających kanalizacją sanitarną oraz przyjmować będzie ścieki ze zbiorników bezodpływowych w ilości ok. 200 mieszkańców. Przyjęto współczynnik ilości ścieków produkowanych przez mieszkańca równowaŝnego w wysokości 80 l/mr d dla ścieków dopływających kanalizacją oraz 50 l/mr d dla ścieków ze zbiorników bezodpływowych. Ilość ścieków dopływających do projektowanej oczyszczalni kształtować się będzie następująco: Okres poza sezonem 4

Lp. Wyszczególnienie Ilość jednostek Norma jednost. [dm 3 /d] Q śr [m 3 /d] Zienki 334 80 26 2 Lejno 6 80 2 3 Orzechów Nowy 32 80 24 4 Zagłębocze - działki 220 80 7 Razem ścieki sanitarne 027 80 79 Ścieki dowoŝone 200 50 0 ILOŚĆ ŚCIEKÓW DOPŁYWAJĄCYCH 90 Okres sezonowy Lp. Lokalizacja Zagłębocze działki ZuŜycie wody m 3 /m-c Ilość ścieków m 3 /m-c Q śr [m 3 /d] Czerwiec 892 702 57 2 Lipiec 470 423 36 3 Sierpień 446 40 3 4 Wrzesień 326 93 40 Razem 8365 7527 Średnio 62 m 3 /d Lp. Wyszczególnienie Ilość jednostek Norma jednost. [dm 3 /d] Q śr [m 3 /d] Zienki 334 00 26 2 Lejno 6 00 2 3 Orzechów Nowy 32 00 24 4 Zagłębocze - działki 620 00 62 Razem ścieki sanitarne 427 00 24 Ścieki dowoŝone 200 50 0 ILOŚĆ ŚCIEKÓW DOPŁYWAJĄCYCH 34 Ilość ścieków dopływających do oczyszczalni będzie następująca: Parametr Wartość Q śr średnia dobowa ilość sanitarnych 80 m 3 /d Q d,max - maksymalna dobowa ilość ścieków sanitarnych 80 m 3 /d,50 = 20 m 3 /d Qh,max - maksymalna godzinowa ilość ścieków sanitarnych 80 m 3 /d,5 2,0 /24 = 0 m 3 /h Q dow.. średnia dobowa ilość dowoŝonych 200 M 0,05 m 3 /Mk d = 0 m 3 /d Q dow.,max. maksymalna dobowa ilość dowoŝonych,2 0 m 3 /d = 2 m 3 /d Q inf średnia dobowa ilość wód przypadkowych 20 % 80 m 3 /d = 20 m 3 /d Q inf,,max maksymalna dobowa ilość wód przypadkowych,5 20 m 3 /d = 30 m 3 /d Q d,śr średnia dobowa ilość ścieków 80 m 3 /d + 0 m 3 /d + 20 m 3 /d 0 m 3 /d Q d,max - maksymalna dobowa ilość ścieków 20 m 3 /d + 2 m 3 /d + 30 m 3 /d 60 m 3 /d Q h,max - maksymalna godzinowa ilość ścieków 0 m 3 /h + 0,5 m 3 /h +,2 m 3 /h 2,0 m 3 /h Q m miarodajny przepływ ścieków (I = 90 %) 0 m 3 /h Współczynnik nierównomierności dobowej - k d,5 Współczynnik nierównomierności godzinowej - k h 2,0 5

3. 2. J A K OŚĆ ŚCIEKÓW Ścieki dowoŝone (Q d = 0 m 3 /d) Wskaźnik ładunek StęŜenie Odczyn CHZT BZT 5 Zawiesina ogólna Azot ogólny Fosfor ogólny ph kgo 2 /dobę kgo 2 /dobę kg/dobę kgn/dobę kgp/dobę --- 50 35 30 2,0 0,3 ph go 2 /m 3 go 2 /m 3 g/m 3 gn/m 3 gp/m 3 6,5-8,0 5 000 3 500 3 000 200 30 Ścieki sanitarne (Q d = 80 m 3 /d) Wskaźnik Ładunek StęŜenie CHZT BZT 5 Zawiesina ogólna Azot ogólny Fosfor ogólny kgo 2 /dobę kgo 2 /dobę kg/dobę kgn/dobę kgp/dobę Ścieki dopływające do oczyszczalni razem (Q d = 0 m 3 /d) 52 32 32 7,2,0 go 2 /m 3 go 2 /m 3 g/m 3 gn/m 3 gp/m 3 Wskaźnik Ładunek StęŜenie CHZT BZT 5 Zawiesina ogólna Azot ogólny Fosfor ogólny kgo 2 /dobę kgo 2 /dobę kg/dobę kgn/dobę kgp/dobę 02 67 62 9,2,3 go 2 /m 3 go 2 /m 3 g/m 3 gn/m 3 gp/m 3 650 400 400 90 3 927,3 609, 563,6 83,6 2,2 4. W Y M A G A N Y S T O P I EŃ OCZY S Z C Z A N I A Rozwiązanie oczyszczalni ścieków zapewnia osiągnięcie efektów zgodnych z wymaganiami określonymi w niŝej wymienionych rozporządzeniach: W zakresie oczyszczania ścieków zgodnie z wymogami zawartymi w Rozporządzeniu Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 9 Lipca 2004 r w sprawie warunków, jakie naleŝy spełnić przy wprowadzeniu ścieków do wód lub do ziemi oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego. Ilość mieszkańców równowaŝnych, które obsługiwać będzie oczyszczalnia wynosi: LMR = 67 kgbzt 5 /d : 0,06 kg/mr d = ok. 200 MR, Q d = 0 m 3 /d Jakość ścieków oczyszczonych: Odczyn 6,5 8,0 ph CHZT < 50 mgo 2 /dm 3 BZT 5 < 40 mgo 2 /dm 3 Zawiesina ogólna < 50 mg/dm 3 6

W zakresie przeróbki osadów zgodnie z wymaganiami zawartymi w Ustawie o odpadach z dnia 27 Kwietnia 200 r. Dz. U. Nr 62, poz. 628 w sprawie warunków, jakie muszą być spełnione przy wykorzystaniu osadów na cele nieprzemysłowe. 5. C H A R A K E T R Y S T Y C Z N E C E C H Y O B I E K T Y W N E O C Z Y S Z C Z A L N I ŚCIEKÓW Oczyszczalnia ścieków powinna stanowić zblokowany obiekt inŝynieryjny, w celu ograniczenia powierzchni zabudowy. Zbiorniki technologiczne oczyszczalni ścieków takie jak zbiornik reaktora, zbiornik osadu itp. powinny być wykonane z betonu odpornego na korozję. Ze względów hydraulicznych powinny być okrągłe, co obniŝa koszty eksploatacji obiektu. Reaktor biologiczny powinien być w bezpośredniej bliskości względem budynku technicznego nie więcej niŝ 2 m i połączony powinien być kanałem technologicznym, w którym usytuowane są wszelkie rurociągi i instalacje technologiczne i słuŝy równieŝ jako wejście do reaktora. Reaktor powinien być obsypany skarpą, która słuŝy równieŝ do izolacji termicznej. Budynek technologiczny powinien być wykonany metodą tradycyjną, z dachem dwuspadowym i architekturą zbliŝoną do budynków jednorodzinnych w celu skomponowania obiektu w krajobraz wiejski. W budynku powinny być wydzielone pomieszczenia obsługi, szatni brudnej, szatni czystej wraz z zapleczem socjalnym. Antresola budynku technicznego powinna być wykorzystana równieŝ do umiejscowienia urządzeń technologicznych. Usytuowanie pomieszczenia dmuchaw powinno umoŝliwiać wykorzystanie ciepła produkowanego urządzeniami w celu ogrzewania pomieszczenia technologicznego. Wszelkie podstawowe urządzenia technologiczne wraz z armaturą technologiczną powinny być usytuowane w budynku technicznym w celu eliminacji oddziaływania oczyszczalni na środowisko. Zbiornik osadu nadmiernego powinien być usytuowany w pobliŝu reaktora i budynku technicznego, wyniesiony nad teren oczyszczalni obsypany skarpą w celu grawitacyjnego dopływu osadu do urządzeń odwadniającego. Podstawowe elementy oczyszczalni:. Punkt zlewny ścieków dowoŝonych Szybkozłącze do odbioru ścieków Wstępne mechaniczne podczyszczenie ścieków Pomiar przepływu ścieków Zbiornik rozpręŝny ścieków dowoŝonych Dozowanie ścieków 2. Oczyszczanie mechaniczne ścieków połączonych Automatyczne sito skratkowe Piaskownik pionowy 3. Oczyszczanie biologiczne ścieków połączonych Dwukomorowy selektor warunki beztlenowe stosowane dla procesu. Dzięki temu osad odwodniony posiada znacznie lepsze parametry dla celów rolniczego wykorzystania Komora denitryfikacji/nitryfikacji Osadnik wtórny pionowy separacja osadu od ścieków 4. Stacja dmuchaw w budynku technicznym oczyszczalni 5. Mechaniczne odwadnianie osadów nadmiernych w budynku technicznym oczyszczalni 6. Działanie oczyszczalni będzie całkowicie zautomatyzowane poprzez zastosowanie sterowania z moŝliwością zdalnej kontroli pracy poprzez złącze telefoniczne systemu GSM. 5.. P U N K T Z L E W N Y ŚCIEKÓW DOWOśONYCH Punkt zlewny słuŝy do szczelnego odbioru ścieków dowoŝonych i powinien umoŝliwiać zatrzymania grubych zanieczyszczeń w pojemniku. 7

W skład punktu zlewnego powinno wchodzić: Taca najazdowa z szybkozłączem do podłączenia wozu asenizacyjnego Hermetyczny separator zanieczyszczeń stałych wyposaŝony w szybkozłącze do podłączenia wozu asenizacyjnego 5. 2. Z B I O R N I K UŚREDNIAJĄCY ŚCIEKÓW DOWOśONYCH Ścieki następnie powinny dopływać grawitacyjnie do zbiornika uśredniającego ścieków dowoŝonych. W celu mieszania zawartości zbiornika, zbiornik powinien być wyposaŝony w system napowietrzania (eliminacja ew. zapachów), z moŝliwością automatycznego sterowania pracą układu w cyklu czasowym. Zasilanie powietrzem powinno być realizowane ze stacji dmuchaw. Zbiornik powinien być wyposaŝony w pompę zatapialną, w celu równomiernego dozowania ścieków do pompowni głównej. Sterowanie pracą pompy powinno być automatyczne, w cyklu czasowym z moŝliwością ustawienia czasu przerwy i pracy urządzenia. Instalacja technologiczna odprowadzająca ścieki powinna być wyposaŝona w przelew awaryjny, w celu zapobiegania przelania zbiornika w razie awarii pompy lub dostarczenia zwiększonej ilości ścieków dowoŝonych do oczyszczalni. 5. 3. P O M I A R P R Z E P Ł Y W U ŚCIEKÓW DOWOśONYCH W zbiorniku uśredniającym ścieków dowoŝonych powinien być zainstalowany objętościowy miernik ilości ścieków działający bezprądowo i umoŝliwiający wizualny odczyt ilości ścieków dowoŝonych z podziałką max.00 dm 3. 5. 4. P O M P O W N I A ŚCIEKÓW SUROWYCH Zadaniem pompowni jest podawanie ścieków surowych (sanitarne + dowoŝone) do węzła oczyszczania mechanicznego a następnie do reaktora osadu czynnego. W pompowni na dopływie ścieków sanitarnych zainstalowana powinna być rzadka ręczna krata koszowa z podnośnikiem ręcznym, której zadaniem jest zatrzymanie większych zanieczyszczeń stałych w celu ochrony wirników pomp. Sterowanie pracą pomp zatapialnych przy pomocy sterownika przemysłowego z programem optymalizacji pracy pomp powinno być z synchronizowane ze sterowaniem pracą urządzeń technologicznych wchodzących w skład całej oczyszczalni ścieków (głównie mechaniczne podczyszczenie ścieków, reaktor biologiczny), w celu zapobiegania powstania awarii do minimum. Na wypadek awarii sterownika, awaryjny czujnik poziomu powinien być bezpośrednio uruchamiać pompy zatapialne. Armatura technologiczna do pomp powinna być usytuowana w budynku technicznym w celu eliminacji zagroŝenia zdrowia dla obsługi. 5. 5. M E C H A N I C Z N E P O D C Z Y S Z C Z A N I E ŚCIEKÓW Wstępne oczyszczanie ścieków połączonych powinno się odbywać w automatycznej stacji mechanicznego podczyszczania ścieków. Zatrzymane powinny być części stałe większe nić 3 mm. Urządzenie powinno być zamontowane na antresoli budynku w celu zapobiegania zamarzaniu i bezenergetycznemu transportu skratek do pojemnika. Skratki zatrzymane na urządzeniu powinny być automatycznie podawane do worka szczelnie podłączonego do instalacji w celu zapobiegania się przedostawanie zapachów. Stacja mechanicznego podczyszczania ścieków dzięki hermetyzacji oraz swoim cechom uŝytkowym nie powinna stwarza uciąŝliwości eksploatacyjnych. Konstrukcyjne rozwiązanie stacji powinno umoŝliwić swobodny przepływ ścieków w razie awarii urządzenia lub zablokowania przepustowości urządzenia, bez konieczności odłączenia urządzenia z pracy. Sterowanie pracą sita przy pomocy sterownika przemysłowego powinno być z synchronizowane ze sterowaniem pracą urządzeń technologicznych wchodzących w skład całej oczyszczalni ścieków (głównie pompownia główna), w celu zapobiegania powstania awarii do minimum. 8

5. 6. R E A K T O R B I O L O G I C Z N Y Ścieki mechanicznie podczyszczone na sicie powinny grawitacyjnie odpływać do reaktora biologicznego osadu czynnego. W reaktorze powinny prowadzone będą następujące jednostkowe procesy fizyczno-chemiczne oraz biologiczne: Separacja piasku ze ścieków surowych Pełne biologiczne oczyszczanie ścieków metodą osadu czynnego - usuwanie związków węgla organicznego Usuwanie azotu - proces nitryfikacji oraz denitryfikacji Usuwanie fosforu biologiczne częściowe usuwanie fosforu Sedymentacja - separacja ścieków oczyszczonych od osadu czynnego Reaktor biologiczny osadu czynnego powinien stanowić jeden okrągły zbiornik Ŝelbetowy, z wydzieloną komorą denitryfikacji/nitryfikacji stanowiącej w planie zewnętrzny pierścień okrągłej komory reaktora, w której usytuowano powinno być urządzenie do separacji piasku - piaskownik pionowy i urządzenie do eliminacji bakterii nitkowatych - selektor metaboliczny. Centralnie w okrągłej komorze reaktora usytuowany powinno być urządzenie do separacji osadu od ścieków - osadnik wtórny. Reaktor powinien być wyposaŝony w przykrycie reaktora biologicznego. Reaktor biologiczny nie powinien być wyposaŝony w dodatkowe urządzenia elektryczne powodujące wzrost kosztów eksploatacji obiektu. 5. 6.. P i a s k o w n i k p i o n o w y W zbiorniku reaktora biologicznego wydzielony powinien być piaskownik pionowy, którego zadaniem jest usunięcie piasku ze ścieków surowych. Piaskownik powinien być wyposaŝony w system automatycznego, cyklicznego odprowadzenia pulpy piaskowej pompą powietrzną z moŝliwością regulacji wydajności, i umoŝliwiającej ponowne natlenienie cieczy transportowanej. Komora piaskownika powinna być wyposaŝona w kinetę do magazynowania piasku oraz w układ do hydrauliczno - pneumatycznego mieszania piaskownika w celu zapobiegania scementowania osadzonego piasku w godzinach minimalnego dopływu ścieków. Sterowanie układem powinno być automatycznie, w trybie cyklicznym. Pulpa piaskowa odprowadzona powinna być do zbiornika magazynowego osadu nadmiernego, gdzie powinna następować stabilizacja pulpy piaskowej. 5. 6. 2. S e l e k t o r m e t a b o l i c z n y Reaktor powinien posiadać połączone szeregowo komory beztlenowego selektora, do których kierowane są ścieki oraz osad recyrkulowany, gdyŝ jego funkcją jest zapobieganie rozrostowi bakterii nitkowatych powodujących pęcznienie osadu. Pełni on równieŝ rolę komory biologicznej defosfatacji. Brak pęcznienia osadu zapewnia prawidłową pracę osadnika wtórnego reaktora a w konsekwencji prawidłową prace całego reaktora. W celu utrzymania osadu czynnego w zawieszeniu, mieszanie zawartości komory powinno być zabezpieczone tylko i wyłącznie odpowiednią konfiguracją systemu i sterowaniem pracą układu przepływ mieszanie. Zadaniem układu powinno być utrzymanie osadu czynnego w zawieszeniu bez stosowania dodatkowych urządzeń mieszających oraz wtórne zagęszczenie osadu w komorach. W celu zapobiegania zalegania osadu na dnie komory w okresach mniejszego dopływu ścieków, komory selektora powinny być wyposaŝone w automatyczny układ cyklicznego mieszania spręŝonym powietrzem z transferem tlenu do komór selektora < kgo 2 /d, którego cykl pracy zsynchronizowany jest z układem napowietrzania reaktora biologicznego. 5. 6. 3. K o m o r a d e n i t r y f i k a c j i / n i t r y f i k a c j i W fazie niedotlenionej pracy reaktora, prowadzony winien być proces denitryfikacji, tj. zachodzi proces redukcji azotu azotanowego zawartego w całej objętości komory. W fazie tlenowej intensywnego napowietrzani, prowadzony winien być proces nitryfikacji oraz usuwania ładunku zanieczyszczenia organicznego. Komora denitryfikacji/nitryfikacji napowietrzana powinna być przy pomocy dyfuzorów membranowych płytowych, wykonanych z materiału elastomer silikon, co umoŝliwia przeczyszczenie mikro otworków od zarostów i osadu w czasie eksploatacji roztworem kwasu octowego. System nacinania membrany powinien być skonstruowany tak, by zapobiegał zatykaniu dyfuzora w przypadku braku powietrza 9

(rodzaj zaworu zwrotnego), co pozwoli na stosowaniu układu napowietrzania bez konieczności stosowania systemu odwodnieniowego. Dyfuzor powinien być płaskiej konstrukcji, mocowany bezpośrednio do dna, co pozwala na pełne wykorzystanie wysokości czynnej i zapobiega osadzaniu się osadu na dnie komory. Uszkodzony dyfuzor powinien mieć moŝliwość naprawy poprzez sklejenie uszkodzenia. Wszystkie dyfuzory powinny być zasilane oddzielnymi rurociągiem powietrza z własnym zaworem odcinającym i moŝliwością kontroli i regulacji doprowadzonego powietrza, co umoŝliwia stworzenie duŝej ilości indywidualnych sekcji napowietrzania. W razie awarii dyfuzora powinna istnieć moŝliwość jego odłączenia z pracy bez konieczności wyłączenia następnych. Takie rozwiązanie układu dystrybucji powietrza obniŝy prawdopodobieństwo awarii reaktora. W celu utrzymania osadu czynnego w zawieszeniu w fazie denitryfikacji, mieszanie zawartości komory powinno być zabezpieczone tylko i wyłącznie odpowiednią konfiguracją systemu i sterowaniem pracą układu napowietrzanie-mieszanie. Rozwiązanie techniczne układu napowietrzania komory denitryfikacji/nitryfikacji połączone z automatycznym sterowaniem pracą poszczególnych sekcji powinno umoŝliwić płyną regulację stosunku zmiennie wymaganej pojemności denitryfikacji i nitryfikacji w zakresie wartości 0, 0,5 a co za tym idzie dostosowanie parametrów technologicznych pracy reaktora do aktualnego składu ścieków surowych oraz wymagań odnośnie jakości ścieków oczyszczonych (regulacja pojemności denitryfikacyjnej reaktora). Rozwiązanie techniczne układu powinno eliminować zastosowanie urządzeń mechanicznych takich jak pompy cyrkulacyjne, mieszadła wymagane dla utrzymania osadu czynnego w zawieszeniu oraz uzyskania warunków nie dotlenionych w komorach osadu czynnego a zmienne sterowanie napowietrzaniem poszczególnych stref powoduje brak osadzania się osadu na dnie reaktora i zapobiega jego zagniewaniu. Tlen wprowadzony do reaktora w procesie mieszania powinien być zuŝywany do procesu biologicznego oczyszczania ścieków, co z kolei obniŝa koszty eksploatacji. 5. 6. 4. O s a d n i k w t ó r n y W celu separacji osadu czynnego od ścieków oczyszczonych, mieszanina osadu czynnego i ścieków powinna dopływać do pionowego osadnika wtórnego, usytuowanego w centralnej części reaktora, co częściowo eliminuje ewentualne hydrauliczne przeciąŝenie osadnika. Osadnik powinien być wyposaŝony w strefę przepływu laminarnego, co powoduje odgazowanie i flokulacje osadu czynnego poddanego sedymentacji. Istotą wymagań jest urządzenie, które powinno się składać z zatopionego koryta odprowadzającego ścieki oczyszczone, koryta odprowadzającego zanieczyszczenia pływające z powierzchni osadnika wtórnego oraz komory regulacji poziomu ścieków w osadniku wtórnym. Zatopione koryto odprowadzające ścieki oczyszczone w planie powinno mieć kształt symetrycznego siedmiościanu z charakterystycznymi otworami technologicznymi, usytuowane powinno być centralnie w osadniku wtórnym, pod powierzchnią ścieków. Zatopione koryto odprowadzające ścieki oczyszczone wykonane powinno być z prostych odcinków rury cylindrycznej połączonych w jeden pierścień. Na zewnętrznym i wewnętrznym boku kaŝdego z odcinków prostych rury cylindrycznej powinny być wycięte otwory, najlepiej okrągłe, odprowadzające ścieki oczyszczone. Wymagane jest, aby urządzenie do odprowadzania ścieków oczyszczonych z komory osadu czynnego odprowadzało ścieki nie przelewem pilastym bezpośrednio z powierzchni osadnika, ale z pod jego powierzchni najlepiej od 0 do 20 cm pod powierzchnią. Wymagane jest równieŝ, aby ścieki były odprowadzane w sposób równomierny. Urządzenie powinno umoŝliwiać regulację wysokości czynnej ścieków w osadniku wtórnym a takŝe w komorze osadu czynnego bez konieczności wykorzystywania urządzeń mechanicznych takich jak zasuwy, i przepustnice. Koryto odprowadzające zanieczyszczenia pływające po powierzchni osadnika wtórnego, powinno mieć w planie kształt ośmiościanu z charakterystycznymi podłuŝnymi otworami technologicznymi. Koryto odprowadzające zanieczyszczenia pływające po powierzchni osadnika wtórnego umieszczone powinno być w /3 wysokości podłuŝnych otworów w stosunku do powierzchni ścieków w osadniku i zintegrowane jest z pompą powietrzną uruchamianą cyklicznie za pośrednikiem sterownika przemysłowego, zegara czasowego lub ręcznie. Komora regulacji poziomu ścieków w osadniku wtórnym powinna mieć w planie kształt koła z centrycznie umieszczoną rurą regulującą poziom ścieków w osadniku i w całej komorze osadu czynnego, przy czym powinna być umieszczona wewnątrz osadnika wtórnego. Osadnik wtórny powinien być wyposaŝony w pompę powietrzną zawracającą osad do komory selektora, powodującą równoczesne napowietrzanie osadu zawracanego, sterowana w zaleŝności od pracy dmuchaw z moŝliwością ustawienia wydajności. 0

Osadnik wtórny powinien być wyposaŝony w pompę powietrzną odprowadzająca osad nadmierny do zagospodarowania, powodującą równoczesne napowietrzanie osadu nadmiernego, sterowaną automatycznie z moŝliwością ustawienia wydajności i ilości odprowadzanego osadu. Ściany osadnika wtórnego powinny składać się z płyt modułowych wykonanych ręcznie z Ŝywicy poliestrowej wzmocnionej włóknem szklanym o grubości min. 0,5 cm, pogrubionych na kołnierzach i zabezpieczonych warstwą śelkotu i Topkotu. Łączenie modułów poprzez uszczelkę odporną na działanie agresywnego środowiska bakteryjnego i skręcenie śrubami z KO o powiększonych podkładkach. 5. 6. 5. P r z y k r y c i e r e a k t o r a Zbiornik reaktora przykryty powinien być lekkim przykryciem modułowym, wykonanym z Ŝywicy poliestrowej wzmocnionej włóknem szklanym i elementem przekładkowym corremat lub równowaŝny, pogrubiony na kołnierzach i zabezpieczony warstwą Ŝelkotu i topkotu, minimalna zawartością szkła 30 %. Profil modułu pokrycia powinien gwarantować odpowiednią sztywność. Elementy przykrycia powinny być zamocowane na konstrukcji stalowej ocynkowanej ogniowo. Konstrukcja nośna przykrycia i pomost technologiczny reaktora powinny słuŝyć równieŝ do mocowania instalacji technologicznej i osadnika wtórnego. Takie rozwiązanie ogranicza oddziaływanie oczyszczalni na otoczenie oraz poprawia warunki termiczne pracy reaktora biologicznego. 5. 7. S T A C J A D M U C H A W SpręŜone powietrze do systemu napowietrzania reaktora biologicznego powinny dostarczać dmuchawy rotacyjne z lamelami poruszającymi się w suchej komorze powietrznej. Dmuchawy powinny charakteryzować się minimalnym serwisem, (okresowa wymiana filtrów i lamel, brak smarowania) i wysokim stopniem niezawodności. Chłodzenie dmuchawy powinno być realizowane powietrzem, oczyszczonym za pośrednictwem filtra powietrznego. Odprowadzenie powietrza chłodzącego powinno być realizowane poprzez króciec z moŝliwością podłączenia instalacji technologicznej. Napęd dmuchawy realizowany powinien być bezpośrednio z wału silnika poprzez sprzęgło. Wzrost temperatury powietrzna przy spręŝaniu nie powinien być większy niŝ 50 C. Dmuchawy rotacyjne powinny być zamocowane na wspólnej konstrukcji stalowej ocynkowanej ogniowo, równocześnie spełniającej funkcję układu dystrybucji powietrza oraz chłodzenia powietrza spręŝonego. Układ ten powinien być wyposaŝony w króciec do podłączenia zasilania pomp powietrznych, układu napowietrzania selektorów beztlenowych i piaskownika pionowego oraz moŝliwość odprowadzenia skroplin. Układ dystrybucji powietrza powinien posiadać moŝliwość automatycznego sterowania pracą pomp powietrznych w zaleŝności od sygnałów przekazywanych z głównej szafy sterowniczej. Powinien być on równieŝ wyposaŝony w urządzenie do bieŝącej kontroli szczelności układu. 5. 8. S T E R O W A N I E P R A CĄ DMUCHAW Sterowanie pracą dmuchaw powinno się odbywać w zaleŝności od wymaganego stęŝenia tlenu w komorze denitryfikacji/nitryfikacji reaktora mierzonej przy pomocy sondy tlenowej oraz programu sterownika, przy pomocy wartości progowych tlenu O, i O2 oraz czas cyklu pracy reaktora T i T2 przy ustalonych przy określonych warunkach tlenowych, uzaleŝnionych od składu ścieków dopływających do komory reaktora biologicznego. Czas pracy poszczególnych dmuchaw, częstotliwość włączania oraz szybkość reakcji na zmiany w systemie sterowane powinny być przez program modułowych sterowników przemysłowych z wyświetlaczem LCD. System sterowania procesu powinien optymalizować czas pracy dmuchaw. Zastosowanie układu napowietrzanie/mieszanie i sterownia jego pracą powinno pozwalać na prowadzenie procesu denitryfikacji i utrzymania w komorze warunków nie dotlenionych bez stosowania mieszadeł zatapialnych. 5. 9. O D P R O W A D Z E N I E ŚCIEKÓW OCZY S Z C Z O N Y C H Oczyszczone ścieki odprowadzane powinny być grawitacyjnie poprzez przepływomierz elektromagnetyczny, którego sygnał podłączony jest do sterownika, w celu dokonania rejestracji danych

ilości ścieków w z dnia poprzedniego, i przedwczorajszego oraz sterowanie pracą urządzeń zaleŝnych od ilości ścieków dopływających do oczyszczalni ścieków. 5. 0. O D W A D N I A N I E O S A D U Do odwodnienia osadu powinno być zastosowane urządzenie uzyskujące maksymalnie moŝliwe stęŝenia suchej masy w osadu po odwodnieniu. Urządzenie powinno odwadniać osad nadmierny wraz z piaskiem. Urządzenia pompowe powinny być zasilane spręŝonym powietrzem, bez konieczności zastosowania silników elektrycznych z moŝliwością płynnej regulacji wydajnością pompy osadu i flokulantu. W trakcie odwadniania osadu wraz ze wzrostem ciśnienia nadawy podawanej do odwodnienia powinna następować samoregulacja wydajnością urządzeń pompowych. 6. O B L I C Z E N I A T E C H N O L O G I C Z N E 6.. M E C H A N I C Z N E P O D C Z Y S Z C Z E N I E ŚCIEKÓW SANITARNYCH Wg danych literaturowych, podczyszczenie ścieków na sicie spowoduje ok. 90 % redukcję zanieczyszczeń w postaci części stałych, ok. 20 % zanieczyszczenia organicznego w postaci zawiesiny oraz ok. 5 % zanieczyszczenia w postaci BZT 5, usunięcie tłuszczu ew. piasku. Skratki będą workowane w workach foliowych, magazynowane w pojemniku, i wywoŝone na składowisko odpadów. Ilość skratek zatrzymanych na sicie wynosić będzie ok. 5 l/mr rok o uwodnieniu 60 %. Etap projektowany: ok. 50 dm 3 /dobę tj. ok. 20 kg s,m. /dobę 6. 2. U S U W A N I E P I A S K U Do wstępnego usuwania piasku ze ścieków sanitarnych zaprojektowano w reaktorze piaskownik pionowy, wyposaŝony w instalację do napowietrzania. Piasek z piaskownika podawany będzie pompą do zbiornika magazynowego osadu i następnie razem z osadem nadmiernym podawany do odwodnienia i wywoŝony do zagospodarowania. Ilość piasku zatrzymana w piaskowniku wynosić będzie ok. 7,0 l/mr rok o uwodnieniu 50 %. Etap projektowany: ok. 25 dm 3 /dobę tj. ok. 5 kg s,m. /dobę Parametr Jednostka Wartość Maksymalna godzinowa ilość ścieków: Q h,max m 3 /h 0 Ilość ciągów technologicznych: szt.. Minimalny czas zatrzymania w piaskowniku: t min. s 20 Minimalna prędkość opadania części stałych: u min. m/s. 0,0228 Minimalna pojemność czynna piaskownika: Vmin. = Qh,max. tmin. m 3 0,3 Qh,max. m 2 0,2 Minimalna powierzchnia czynna deflektora: Amin. = u min. 6. 3. J A K OŚĆ ŚCIEKÓW PODCZYSZCZONYCH Przewidywana jakość ścieków komunalnych po podczyszczeniu wstępnym dopływających do biologicznego stopnia oczyszczania będzie następująca: Wskaźnik Ładunek StęŜenie CHZT kgo 2 /dobę 86,7 go 2 /m 3 788,2 2

BZT 5 Zawiesina ogólna Azot ogólny Fosfor ogólny kgo 2 /dobę kg/dobę kgn/dobę kgp/dobę 57,0 49,6 8,7,3 go 2 /m 3 g/m 3 gn/m 3 gp/m 3 57,7 450,9 79,5,6 6. 4. O B L I C Z E N I A T E C H N O L O G I C Z N E R E A K T O R A B I O L O G I C Z N E G O 6. 4.. B i l a n s z w iązków biogennych ZałoŜenia do bilansu związków biogennych: Azot asymilowany przez biomasę Fosfor asymilowany przez biomasę 5 % BZT 5us. % BZT 5us. Parametr Jednostka Wartość Dopuszczalne stęŝenie azotu ogólnego w odpływie mgn/dm 3 Brak Dopuszczalne stęŝenie azotu amonowego w odpływie mgn/dm 3 Brak Ilość azotu dopływająca do reaktora mgn/dm 3 79,5 Ilość azotu wbudowana do biomasy mgn/dm 3 25,9 Ilość azotu do nitryfikacji (N-NH 4 w odpływie = 0 mgn/dm 3 ) mgn/dm 3 43,7 Ilość azotu do denitryfikacji (N-NO 3 w odpływie = 5 mgn/dm 3 ) mgn/dm 3 28,7 Dopuszczalna ilość fosforu ogólnego w odpływie mgp/dm 3 Brak Ilość fosforu dopływająca do reaktora mgp/dm 3,6 Ilość fosforu wbudowana do biomasy mgp/dm 3 5,2 Ilość fosforu w ściekach oczyszczonych mgp/dm 3 6,4 6. 4. 2. P a r a m e t r y t e c h n o l o g i c z n e p r a c y r e a k t o r a Zakłada się częściową nitryfikację w temperaturze T = 2 C, (F =,072 (T-5) ) wspólnie z usuwaniem węgla organicznego. Przyjęto stęŝenie osadu czynnego w reaktorze X c = 4,0 kg/m 3. Ze względu na wymagania sanitarne, osad produkowany na oczyszczalni będzie tlenowo częściowo stabilizowany, przyjęto wiek osadu w komorze osadu czynnego równy 9 dni oraz przewidziano jego dodatkową stabilizacje w zbiorniku osadu nadmiernego. Ze względu na nierównomierny dopływ ścieków do oczyszczalni, przyjęto zwiększony współczynnik bezpieczeństwa dla procesu SF = 3,2. Parametry technologiczne jednego ciągu będą następujące: Parametr Jednostka Wartość Wiek osadu w warunkach tlenowych: d 4,7 Przyrost osadu z usuwania BZT 5 : kg smo /d 48 Przyrost osadu chemicznego: kg smo /d 0 Całkowity przyrost osadu: kg smo /d. 48 ObciąŜenie osadu czynnego: kgbzt 5 /kg d 0,06 Pojemność komory osadu czynnego: m 3 220 3

Pojemność komory denitryfikacji: m 3 55 Pojemność komory nitryfikacji: m 3 65 6. 4. 3. Z a p o t r z e b o w a n i e t l e n u i p o w i e t r z a Parametr Jednostka Wartość Zapotrzebowanie tlenu do usuwania węgla: (OV C ) kgo 2 /d 68 Zapotrzebowanie tlenu do usuwania azotu: (OV N ) kgo 2 /d 2 Zapotrzebowanie tlenu do usuwania azotu: (OV D ) kgo 2 /d -0 Całkowite zapotrzebowanie tlenu: (OV) kgo 2 /d 79 Wymagany transfer tlenu: (OC h ) kgo 2 /h 4,6 Wysokość czynna reaktora: H CZ m 4,2 α = 0, 6 Nm 3 /h 00 Zapotrzebowanie powietrza: χ = 0, 020 go /Nm Q pow. 2 = α χ OC ( H 0, 0m) CZ 3 h m Współczynnik nierównomierności f C =,2; f N =,8 Parametr Jednostka Średnio Maksymalne Standardowe zapotrzebowanie tlenu kgo 2 /h 4,6 6,9 Zapotrzebowanie powietrza m 3 /h 00 40 Zapotrzebowanie powietrza dla pomp powietrznych m 3 /h 20 20 Zapotrzebowanie powietrza dla stabilizacji osadu m 3 /h 0 0 Całkowite zapotrzebowanie powietrza (pompy) m 3 /h 30 70 Współczynnik nierównomierności dobowej k d =,5 6. 4. 4. W y m a g a n a r e c y r k u l a c j a Przewiduje się recyrkulację zewnętrzną z osadnika wtórnego do komory selektora pompą powietrzną o wydajności maksymalnej R w = 200 % w stosunku do dopływu ścieków surowych, tj. ok. 0 m 3 /h. Wydajność pompy mamut wynosi od 5 do 30 m 3 /h. 6. 5. O B L I C Z E N I A T E C H N O L O G I C Z N E O S A D N I K A W T Ó R N E G O Obliczenia osadnika wtórnego wykonano przy następnych załoŝeniach: ZałoŜenia pracy osadnika wtórnego Jednostka Wartość Dopuszczalne obciąŝenie powierzchni osadnika objętością osadu: m 3 /m 2 h 0,650 Dopuszczalne obciąŝenie powierzchni osadnika: m/h 2,0 StęŜenie osadu w komorze reaktora: kg/m 3 4,0 Czas zagęszczania osadu w osadniku: h 2 Indeks osadu po 0,5 h sedymentacji: m 3 /kg 90 4

Ilość osadników wtórnych: szt. Miarodajny przepływ godzinowy Q m : m 3 h 0 Parametry osadnika wtórnego Jednostka Wartość ObciąŜenie objętością osadu: m 3 /m 2 h 0,228 ObciąŜenie powierzchni osadnika: m/h 0,63 Powierzchnia czynna osadnika: m 2 6,0 StęŜenie osadu zagęszczonego: kg/m 3 4,0 Stopień recyrkulacji zewnętrznej: ---. 0,45 Wysokość poszczególnych stref osadnika: m h = 0,58 h 2 = 0,78 h 3 = 0,47 h 4 = 2,46 h e =,60 Wysokość całkowita czynna osadnika: m 4,29 Pojemność osadnika: m 3 30 6. 6. P A R A M E T R Y T E C H N O L O G I C Z N E R E A K T O R A B I O L O G I C Z N E G O Ze względu na powyŝsze obliczenia, do biologicznego oczyszczania ścieków dobrano jeden reaktor biologiczny, o następujących parametrach technologicznych: Parametr Jednostka Wartość Całkowita pojemność komory osadu czynnego m 3 255 - pojemność komory piaskownika m 3 5 - pojemność komory selektora m 3 0 - pojemność komory denitryfikacji/nitryfikacji m 3 20 - stosunek pojemności denitryfikacji komory V D /V C % 20 - pojemność osadnika wtórnego m 3 30 6. 7. O P I S S P O S O B U P R Z E R Ó B K I O S A D Ó W 6. 7.. P r o d u k c j a o s a d u n a d m i e r n e g o Osad nadmierny pompowany będzie z osadnika wtórnego reaktora przy pomocy pompy powietrznej do zbiornika magazynowego. Wraz z osadem do zbiornika magazynowego osadu podawany będzie piasek z piaskownika pionowego, gdzie następuje jego zagęszczanie oraz dodatkowa tlenowa stabilizacja osadu. Wody nadosadowe podawane będą przelewem do pompowni głównej a następnie do bioreaktora w celu ponownego oczyszczania. Ilość osadu do utylizacji wynosić będzie: Produkcja osadu nadmiernego 48 kg/d Objętość osadu nadmiernego (99,0 %) 5 m 3 /d Produkcja piasku 5 kg/d RAZEM ilość osadu do odwodnienia 65 kg/d 5

RAZEM objętość osadu do odwodnienia (97 %) 2 m 3 /dobę Pojemność robocza zbiornika osadu powinna umoŝliwić minimalne 7 dniowe retencjonowanie osadu. W związku z tym w zbiorniku następuje dodatkowa stabilizacja osadu nadmiernego, całkowity wiek osadu produkowany na oczyszczalni wynosić będzie > 25 dni. 6. 7. 2. P r o d u k c j a o s a d u o d w o d n i o n e g o Do odwadniania osadu zagęszczonego wykorzystano prasę komorową. Zaletą jest uzyskanie wysokiego odwodnienia osadu, jak równieŝ łatwa moŝliwość rozbudowy poprzez zainstalowanie następnych płyt filtracyjnych. Ilość osadu odwodnionego na prasie o uwodnieniu 70 75 % z oczyszczalni wynosić będzie: Etap projektowany: ok. 0,30 m 3 /dobę tj. ok. 70 kg s.m.o./dobę Osad odwodniony magazynowany będzie w zamkniętym pojemniku i wywoŝony do zagospodarowania przyrodniczego na miejscu wskazanym przez inwestora lub składowany na wysypisku odpadów stałych. Decyzja o wykorzystaniu osadu do celów rolniczych (wapnowanie ew. kompostowanie) podjęta będzie po wykonaniu badań bakteriologiczno-chemicznych osadu powstającego na oczyszczalni. 6. 7. 3. Z a p o t r z e b o w a n i e f l o k u l a n t u W celu uzyskania wysokiego stopnia odwodnienia osadu, dozowany będzie flokulant organiczny, którego przewidywana dawka wynosi: Etap projektowany: ok. 0,20 kg/dobę Rzeczywista dawka ustalona będzie w trakcie rozruchu prasy komorowej (na podstawie uzyskanego stopnia odwadniania osadu). 7. O P I S R O Z W IĄZAŃ PROJEKTOWYCH W związku z powyŝszym bilansem, obliczeniami technologicznymi oraz wymaganiami technologiczno technicznymi zaprojektowano mechaniczno biologiczną oczyszczalnię ścieków działającą w oparciu o nitryfikująco-denitryfikujący osad czynny z tlenową stabilizacją osadu w systemie technologicznym BIO-PAK lub równowaŝny o wydajności hydraulicznej 0 m 3 /d. Maksymalna ilość ścieków dowoŝonych nie powinna przekroczyć 20 % aktualnej ilości ścieków dopływających kanalizacją sanitarną. 7.. P U N K T Z L E W N Y ŚCIEKÓW DOWOśONYCH Na rurociągu grawitacyjnym odbierającym ścieki dowoŝone zainstalowana będzie hermetyczna krata rzadka, której zadaniem jest usunięcie skratek i ochrona instalacji technologicznej ciągu odbioru ścieków dowoŝonych. WyposaŜenie punktu zlewnego:: Szybkozłącze do podłączenia wozu asenizacyjnego DN00 Wydajność 20 m 3 /h Osprzęt i armatura kpl. Separator zanieczyszczeń stałych SZ-0 Wydajność 20 m 3 /h Prześwit 2 cm 6

7. 2. P O M I A R I L OŚCIOWY ŚCIEKÓW DOWOśONYCH W zbiorniku uśredniającym zainstalowany będzie zespół pływakowego miernika ilości ścieków dowoŝonych. Odczyt wartości realizowany jest z podziałki wielomiarowej znajdującej się na pionowym wskaźniku przymocowanym do pływaka zanurzonego w ściekach. WyposaŜenie zbiornika uśredniającego ścieków dowoŝonych: Pływakowy miernik ilości ścieków BT- Zakres pomiaru 0-20 m 3 Dokładność pomiaru 00 dm 3 Osprzęt i armatura do miernika kpl 7. 3. Z B I O R N I K UŚREDNIAJĄCY ŚCIEKÓW DOWOśONYCH Zbiornik Ŝelbetowy, zamknięty hermetycznie, włazy montaŝowe i serwisowe. 7. 3.. D o b ó r p o m p y z a t a p i a l n e j Wysokość podnoszenia pomp: Hp = hg + hz +hm + hw hg = 3 m hz + hm = 0,5 m hw =,0 m Hp = 4,5 m, przyjęto Hp = 5,0 m Parametry techniczne zbiornika.szt. Wymiary D H 3,0 4,0 m Maksymalna wysokość robocza 3,0 m Minimalna wysokość robocza 0,3 m Maksymalna pojemność robocza ok. 2 m 3 WyposaŜenie zbiornika Pompa zatapialna PM-03 Wydajność pompy Moc zainstalowana Moc pobierana kpl. 0 m 3 /h przy H = 5 m, kw 0,75 kw Układ napowietrzania dyfuzor membranowym DR-02 kpl. Maksymalne zapotrzebowanie powietrza Q pow = 0 m 3 /h Efektywna długość napowietrzania l ef. =,0 m Wykorzystanie tlenu χ = 20 go 2 /Nm 3 m gł Zalecane obciąŝenie powietrzem Q N = 0 m 3 pow/h szt. Instalacja technologiczna, i montaŝowa Wyłącznik pływakowy Materiał (redukcje, kolana, itp.) kpl. 2 szt. PVC 7. 4. P O M P O W N I A ŚCIEKÓW SUROWYCH Ścieki sanitarne z obszaru zlewni dopływają do pompowni głównej wraz ze ściekami dowoŝonymi po wstępnym podczyszczeniu. W pompowni zainstalowane będzie krata koszowa z podnośnikiem ręcznym oraz pompy zatapialne, które podają ścieki do stacji mechanicznego podczyszczenia ścieków. Parametry techniczne: Wymiary pompowni D H 2,0 4,5 m 7

7. 4.. W y d a j n ość przepompowni Wydajność przepompowni dobrano na maksymalny godzinowy przepływ ścieków Q h = 2 m 3 /h. Wysokość podnoszenia pomp wynosi: Maksymalna wysokość geodezyjna 8,3 m Minimalna wysokość geodezyjna 6,8 m Straty ciśnienia na rurociągu 0,7 m Przyjęto Hp = 9 m Dobrano dwie pompy zatapialne o wydajności 6 m 3 /h kaŝda przy wysokości 9 m (pracująca + rezerwowa). 7. 4. 2. P a r a m e t r y t e c h n i c z n e i w y p o s aŝenie pompowni Zbiornik wykonany będzie z kręgów Ŝelbetowych o średnicy wewnętrznej 2 m. W pompowni zainstalowana będzie krata koszowa, wyjmowana przy pomocy wyciągarki ręcznej oraz pompy zatapialne zainstalowane na prowadnicach. KaŜda pompa wyposaŝona będzie w oddzielny rurociąg tłoczny Dn80/PVC, który przed wejściem na sito łączony będzie w rurociąg DN00/PVC. Armatura odcinająca i zwrotna zainstalowana będzie na parterze w budynku technologicznym. WyposaŜenie pompowni: Krata koszowa z podnośnikiem ręcznym KK-0 Wydajność Prześwit Materiał kpl. Q = 40 m 3 /h, Φ = 2 cm KO Pompa zatapialna PS-0, PS-02 2 szt. Wydajność pompy Q h = 6 m 3 /h, H = 9 m; Moc zainstalowana P = 2,05 kw Moc pobierana P 2 =,5 kw Instalacja technologiczna i montaŝowa Prowadnica liniowa z łańcuchem Wyłącznik pływakowy Materiał (rurociągi, redukcję, zawory) Zawory zwrotne 2 kpl. 2 szt. 4 szt. PVC Ŝeliwo 7. 5. M E C H A N I C Z N E P O D C Z Y S Z C Z E N I E ŚCIEKÓW SUROWYCH Automatyczne usuwanie skratek odbywa się na sicie skratkowym, usytuowanym na antresoli budynku technologicznego. Skratki zatrzymanie na sicie zbierane będą do worka foliowego, magazynowane w kontenerze usytuowanym na zewnątrz. Sito wyposaŝone jest w pełną automatykę pracy WyposaŜenie stacji: kpl. Sito kratkowe SI-0 Wydajność Q h = 5 m 3 /h Prześwit Φ = 3 mm Moc zainstalowana P = 0,04 kw Wymiary dł. szer. wys. 0,85 m x 0,83 m 0,68 m Materiał KO Wanna dolna sita SI-0 Materiał Układ spustowy skratek do SI-0 Średnica Materiał KO 250 mm PVC 8

Pojemnik na skratki (mobilny) Pojemność Materiał Instalacja technologiczna i montaŝowa Materiał (rurociągi, redukcję, zawory) 00 l tworzywo sztuczne kpl. PVC 7. 6. R E A K T O R O S A D U C Z Y N N E G O Do biologicznego oczyszczania ścieków zaprojektowano jeden niezaleŝnie pracujący ciąg technologiczny z moŝliwością dobudowy następnego. Reaktor biologiczny stanowi jeden zblokowany obiekt kubaturowy, z wydzieloną komorą zmiennie wymaganej pojemności denitryfikacji/nitryfikacji stanowiącej w planie zewnętrzny pierścień okrągłej komory osadu czynnego, osadnikiem wtórnym, usytuowanym centralnie w zbiorniku, piaskownikiem pionowym, selektorem metabolicznym usytuowanym w komorze denitryfikacji/nitryfikacji. Nominalna przepustowość reaktora wynosi 0 m 3 /dobę. Reaktor zapewnia prawidłową pracę w granicach 40 60 m 3 /dobę. Reaktor pracuje w oparciu o technologię niskoobciąŝonego tlenowo stabilizowanego osadu czynnego z równoczesnym usuwaniem związków biogennych (azotu i fosforu) metodą biologiczną. W skład bioreaktora wchodzą następujące jednostki technologiczne: A. Piaskownik pionowy - PP-0 B. Selektor beztlenowy - SE-0 SE-02 C. Komora denitryfikacji/nitryfikacji D. Osadnik wtórny - OW-0 Zbiornik reaktora przykryty jest płytami z Ŝywicy poliestrowej wzmocnionej włóknem szklanym zamocowanymi na konstrukcji stalowej ocynkowanej ogniowo, pomost technologiczny oraz układ mocowania instalacji technologicznej PR-3. Parametry techniczne zbiornika Całkowita pojemność zbiornika 306 m 3 Wysokość całkowita zbiornika Średnica wewnętrzna zbiornika 8,75 m Ilość elementów 5,0 m 2 szt. 7. 6.. P i a s k o w n i k p i o n o w y W zbiorniku reaktora wydzielony jest piaskownik pionowy PP-0, którego zadaniem jest usunięcie piasku, ze ścieków surowych. Wydzielony w nim piasek usuwany jest do utylizacji. Piaskownik wyposaŝony jest w system automatycznego odprowadzenia pulpy piaskowej pompą powietrzną oraz w kinetę piasku (urządzenie w komplecie montowane jest w zakładzie). Parametry inŝynierskie komory piaskownika kpl. Wysokość robocza komory 4,7 m Pojemność robocza komory 3,7 m 3 WyposaŜenie piaskownika PP-0 System mieszania BT-flowmix lub równowaŝne kpl.: kpl. Układ mieszania pneumatycznie/ hydraulicznie Wydajność powietrza Q = 0 m 3 /h Materiał PVC Zawór elektromagnetyczny DN Wydajność mieszania 5 m 3 Średnica/Materiał DN50/PVC 9

Pompa powietrzna pulpy piaskowej MA-04 Wydajność pompy 5 m 3 /h Wysokość podnoszenia H = 2 m Średnica/Materiał DN00/PVC Instalacja technologiczna i montaŝowa kpl. Materiał (rurociągi, redukcję, zawory) PVC 7. 6. 2. S e l e k t o r b e z t l e n o w y Reaktor posiada połączone szeregowo komory selektora metabolicznego SE-0 SE-02, do których kierowane są ścieki oraz osad recyrkulowany. Pełni on funkcję zapobiegania rozrostowi bakterii nitkowatych powodujących pęcznienie osadu. W celu utrzymania osadu czynnego w zawieszeniu, mieszanie komory zabezpieczone jest przez systemem mieszania hydraulicznego BT-flowmix lub równowaŝne, wspomaganego układem napowietrzanie-mieszanie spręŝonym powietrzem, tak aby w komorach selektora zapobiec zaleganiu osadu i utrzymywać warunki beztlenowe (brak mechanicznych urządzeń mieszających). Do selektorów przewiduje się tylko recyrkulację zewnętrzną osadu z osadników wtórnych. Parametry inŝynierskie komory selektora 2 kpl. Wysokość robocza komory 4,7 m Pojemność robocza komory 7,4 m 3 Materiał / Wykonanie PE/KO WyposaŜenie selektora SE-0 SE-02 System mieszania BT-flowmix lub równowaŝne 2 kpl. kpl. Układ mieszania hydraulicznie/pneumatycznie Wydajność powietrza Q = 0 m 3 /h Materiał PVC Zawór elektromagnetyczny Wydajność mieszania 5 m 3 Średnica/Materiał DN50/PVC Instalacja technologiczna i montaŝowa Materiał (rurociągi, redukcję, zawory) kpl. PVC 7. 6. 3. K o m o r a n i t r y f i k a c j i / d e n i t r y f i k a c j i r e a k t o r a Następnie ścieki dopływają do komory denitryfikacji/nitryfikacji, umoŝliwiającej prowadzenie wszelkich procesów technologicznych, bez konieczności wydzielania poszczególnych komór denitryfikacji i nitryfikacji. Rozwiązanie techniczne komory denitryfikacji/nitryfikacji połączone ze sterowaniem BTautoeco lub równowaŝne umoŝliwia płyną regulację stosunku zmiennie wymaganej pojemności denitryfikacji i nitryfikacji w zakresie wartości 0, 0,5 a co za tym idzie dostosowanie parametrów technologicznych pracy reaktora do aktualnego składu ścieków surowych oraz wymagań odnośnie jakości ścieków oczyszczonych (regulacja pojemności denitryfikacyjnej reaktora). Zmiennie wymagana pojemność denitryfikacji reaktora realizowana jest przy pomocy rozwiązania technicznego układu napowietrzaniemieszanie. W projekcie zastosowano układ napowietrzanie-mieszanie BT-airmix lub równowaŝny składający się z dwóch niezaleŝnych pierścieni dyfuzorów membranowych płytowych krótkich i długich, rozmieszczonych na dnie okrągłego reaktora biologicznego, niezaleŝnego pierścienia dystrybucji powietrza zasilającego dyfuzory krótkie, oraz niezaleŝnego pierścienia dystrybucji powietrza zasilającego dyfuzory długie, które to pierścienie dystrybucji powietrza umieszczone są w centralnej części reaktora. W układzie napowietrzanie-mieszanie znajduje się równieŝ główny pierścień zasilający, z zestawem zaworów regulacyjnych znajdujący się w pomieszczeniu dmuchaw. Stosowanie układu BT-airmix lub równowaŝne oraz sterowania BT-autoeco lub równowaŝne umoŝliwia odzyskanie części tlenu zuŝytego do nitryfikacji azotu, co w konsekwencji prowadzi do ograniczenia zuŝycia energii elektrycznej na oczyszczalni ścieków. Do wprowadzenia tlenu do cieci zastosowano płyty napowietrzające. Powietrze do układu dostarczać będą dmuchawy rotacyjne. 20

WyposaŜenie komory kpl.: Sonda tlenowa z moŝliwością przesyłu danych SO-0 Zakres pomiaru Z = 0-0 mgo 2 /dm 3 Osprzęt i armatura kpl. Zestaw montaŝowy i instalacyjny Układ mocowania czujnika kpl. PVC Układ dystrybucji powietrza UD-02 kpl. Wydajność układu Q = 600 m 3 /h Zawory odcinające, rurociągi powietrza p = 0 bar Materiał PVC Układ napowietrzania DP-0 DP-08 8 szt. Efektywna długość napowietrzania L = 2,0 m Wykorzystanie tlenu χ = 23 go 2 /Nm 3 m Zalecane obciąŝenie powietrzem: Q N / Q Max / Q Min = 25 / 36 / 3 m 3 pow/h szt. Układ napowietrzania DP-09 DP-6 8 szt. Efektywna długość napowietrzania L = 3,0 m Wykorzystanie tlenu χ = 23 go 2 /Nm 3 m gł Zalecane obciąŝenie powietrzem: Q N / Q Max / Q Min = 45 / 60 / 5 m 3 pow/h szt. 7. 6. 3. O s a d n i k w t ó r n y r e a k t o r a W celu separacji osadu czynnego od ścieków oczyszczonych, mieszanina osadu czynnego i ścieków dopływać będzie do pionowego osadnika wtórnego OW-0, usytuowanego w centralnej części reaktora. Osadnik wyposaŝony jest w strefę przepływu laminarnego, co powoduje odgazowanie i flokulacje osadu poddanego sedymentacji. W osadniku zainstalowana jest pompa powietrzna MA-0 - recyrkulacja zewnętrzna zawracająca zagęszczony osad czynny do komory selektora, powodująca równoczesne napowietrzanie cieci transportowanej oraz instalacja technologiczna odprowadzająca osad nadmierny do zagospodarowania pompa powietrzna MA-02. Zainstalowany będzie pionowy okrągły osadnik wtórny wykonany z tworzywa sztucznego (Ŝywica poliestrowa wzmocniona włóknem szklanym). Rura centralna osadnika podwieszona jest do szyn biegnących w poprzek osadnika. W projekcie zastosowano układ BT-flow lub równowaŝny składający się z zatopionego koryta odprowadzającego ścieki oczyszczone, koryta odprowadzającego zanieczyszczenia pływające po powierzchni osadnika wtórnego, oraz komory regulacji poziomu ścieków w osadniku wtórnym umieszczonej w jego wnętrzu. Koryto odprowadzające ścieki z osadnika umieszczone jest od 0 do 20 cm poniŝej poziomu osadu czynnego. Komora regulacji poziomu ścieków w osadniku wtórnym ma kształt ustawionego pionowo cylindra z wbudowaną centralnie rurą regulującą poziom ścieków. Ścieki odprowadzane z osadnika wtórnego odprowadzane są do zewnętrznego pierścienia komory regulacji poziomu ścieków, z którego następnie przelewają się do wewnątrz rury o regulowanej wysokości i następnie poza reaktor osadu czynnego. Komora regulacji poziomu ścieków w osadniku wtórnym wykonana jest w całości z polietylenu i umieszczona jest na końcówkach dwóch schodzących się ku sobie najdłuŝszych odcinków koryta odprowadzającego ścieki oczyszczone. W osadniku wtórnym zainstalowane będą pompy powietrzne MA-0, MA-02 - recyrkulacja zewnętrzna zawracająca zagęszczony osad czynny do komory selektora w ilości Rz = 200 % w stosunku do ilości ścieków dopływających oraz pompa odprowadzająca osad nadmierny do zbiornika zagęszczającego osadu. Praca pomp sterowana będzie za pomocą programu czasowego zegara poprzez zawór elektromagnetyczny, który otwiera lub zamyka doprowadzenie powietrza do pompy. Wydajność pompy regulowana jest poprzez ilość powietrza dostarczanego do pomp. Parametry technologiczne osadnika wtórnego kpl. Lejek stoŝkowy osadnika wtórnego OW-0 Średnica czynna osadnika 5,7 m Powierzchnia czynna 22 m 2 Objętość czynna 30 m 3 2