Gminy Waśniów na lata

Program Rewitalizacji Gminy Waśniów na lata 2017-2023 Lipiec 2017 Strona 1 z 216

Program Rewitalizacji dla Gminy Waśniów na lata 2017-2023 został opracowany w ramach projektu dofinansowanego w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna. Opracowano na podstawie Wytycznych Ministra Rozwoju w zakresie rewitalizacji w programach operacyjnych na lata 2014-2020 (MR/H 2014-2020/20(2)08/2016) z dnia 2 sierpnia 2016r. Dokument przygotowany przez: przy wsparciu Zespołu ds. rewitalizacji powołanym zarządzeniem Wójta Gminy Waśniów nr 55/2017z dnia 18.07.2017 w składzie: 1. Marek Kołodziński 2. Bogumiła Bugaj 3. Sylwester Grąkowski 4. Karolina Loranty oraz Komitetu Rewitalizacji Gminy Waśniów powołanym zarządzeniem Wójta Gminy Waśniów nr 56/2017 z dnia 18.07.2017 w składzie: 1. Edrward Hińcza- przedstawiciel środowiska organizacji pozarządowych i dziedzictwa kulturowego, 2. Marzena Karcz- przedstawiciel środowiska kultury, 3. Barbara Karwińska- przedstawiciel środowiska oświaty i edukacji, 4. Janina Kamińska- przedstawiciel środowiska pomocy społecznej, 5. Tadeusz Chojnacki- przeedstawiciel przedsiębiorców 6. Mirosław Chamera- przedstawiciel Rady Gminy, 7. Janusz Bugajski- przedstawiciel Rady Gminy 8. Urszula Jasik- przedstawiciel sołtysów, 9. Marek Kołodziński- przedstawiciel Urzędu Gminy w Waśniowie Strona 2 z 216

Spis treści 1. Opis powiązań programu rewitalizacji z dokumentami strategicznymi i planistycznymi gminy... 6 2 Diagnoza czynników i zjawisk kryzysowych służąca wyznaczeniu granic obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji... 13 3. Wyznaczenie obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji... 89 4. Szczegółowa diagnoza podobszarów rewitalizacji oraz skala i charakter potrzeb rewitalizacyjnych 95 Podobszar rewitalizacji nr 1 Waśniów... 95 Podobszar rewitalizacji nr 2 Garbacz... 99 Podobszar rewitalizacji nr 3 - Grzegorzowice... 104 Podobszar rewitalizacji nr 4 Momina... 108 Podobszar rewitalizacji nr 5 Roztylice... 110 Podobszar rewitalizacji nr 6 Wronów... 113 5. Zasięg przestrzenny obszaru/podobszarów rewitalizacyjnych... 115 6. Cele rewitalizacji oraz odpowiadające zidentyfikowanym potrzebom rewitalizacyjnym kierunki działań mających na celu eliminację lub ograniczenie negatywnych zjawisk... 119 7. Lista planowanych podstawowych projektów i przedsięwzięć rewitalizacyjnych... 121 Podobszar rewitalizacji nr 1 Waśniów... 123 Podobszar rewitalizacji nr 2 Garbacz... 136 Podobszar rewitalizacji nr 3 Grzegorzowice... 144 Podobszar rewitalizacji nr 4 Momina... 151 Podobszar rewitalizacji nr 5 Roztylice... 162 Podobszar rewitalizacji nr 6 Wronów... 169 8. Mechanizmy zapewnienia komplementarności między poszczególnymi projektami/ przedsięwzięciami rewitalizacyjnymi oraz pomiędzy działaniami różnych podmiotów i funduszy na obszarze objętym programem rewitalizacji... 175 9. Indykatywne ramy finansowe w odniesieniu do przedsięwzięć, wraz z indykatywnymi wielkościami środków finansowych z różnych źródeł (także spoza funduszy polityki spójności na lata 2014-2020 - publiczne i prywatne środki krajowe w celu realizacji zasady dodatkowości środków UE... 180 Lista projektów podstawowych podobszar rewitalizacji nr 1 - Waśniów... 180 Lista projektów podstawowych podobszar rewitalizacji nr 2 - Garbacz... 184 Lista projektów podstawowych podobszar rewitalizacji nr 3 - Grzegorzowice... 189 Lista projektów podstawowych podobszar rewitalizacji nr 4 - Momina... 192 Lista projektów podstawowych podobszar rewitalizacji nr 5 Roztylice... 196 Lista projektów podstawowych podobszar rewitalizacji nr 6 Wronów... 199 10. Mechanizmy włączenia mieszkańców, przedsiębiorców i innych podmiotów i grup aktywnych na terenie gminy w proces rewitalizacji... 202 11. System realizacji (wdrażania) programu rewitalizacji... 205 12. System monitoringu i oceny skuteczności działań i system wprowadzania modyfikacji w reakcji na zmiany w otoczeniu programu... 210 Spis Tabel... 214 Spis Map... 215 Spis Zdjęć... 216 Spis Wykresów... 216 Strona 3 z 216

Wyjaśnienie podstawowych pojęć i terminów związanych z rewitalizacją BEZDOMNOŚĆ - to kryzysowy stan egzystencji osoby nieposiadającej faktycznego miejsca zamieszkania. BEZROBOCIE - polega na tym, że osoba zdolna do pracy, aktywnie poszukująca jej i faktycznie gotowa do jej podjęcia nie znajduje zatrudnienia. Bezrobocie rejestrowane natomiast, to formalny stan wpisania kogoś do rejestru prowadzonego przez Powiatowy Urząd Pracy. NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ - Według Europejskiego Forum Niepełnosprawności osobą niepełnosprawną jest jednostka w pełni swoich praw, znajdująca się w sytuacji upośledzającej ją na skutek barier środowiskowych, ekonomicznych i społecznych, których z powodu występujących u niej uszkodzeń nie może przezwyciężyć w taki sposób, jak inni ludzie. INTEGRACJA SPOŁECZNA - Z punktu widzenia jednostki, proces jej włączania społecznego, przełamywania jej wykluczenia. Z punktu widzenia społeczeństwa proces budowania spójności społecznej. KAPITAŁ SPOŁECZNY - termin z pogranicza ekonomii i socjologii, oznaczający kapitał (jako element procesu produkcji i życia w zorganizowanym społeczeństwie), którego wartość opiera się na wzajemnych relacjach społecznych i zaufaniu jednostek, które dzięki niemu mogą osiągać więcej korzyści (z ekonomicznego i społecznego punktu widzenia) MARGINALIZACJA - wykluczenie z udziału w życiu społecznym jednostek, grup społecznych lub w ujęciu globalnym społeczeństw w stosunku do ich otoczenia społecznego. Wykluczenie społeczne może odnosić się do procesu wykluczania jednostek i grup albo do stanu wykluczenia. Wykluczenie jest rozumiane jako niemożliwość bycia uczestnikiem ważnych społecznie aspektów życia społecznego, jak gospodarcze, polityczne czy kulturowe. Skutkiem marginalizacji (procesu) jest wykluczenie społeczne (stan). OBSZAR ZDEGRADOWANY - Obszar gminy znajdujący się w stanie kryzysowym z powodu koncentracji negatywnych zjawisk społecznych, w szczególności bezrobocia, ubóstwa, przestępczości, niskiego poziomu edukacji lub kapitału społecznego, a także niewystarczającego poziomu uczestnictwa w życiu publicznym i kulturalnym, w przypadku występowania na nim ponadto, co najmniej jednego z następujących negatywnych zjawisk: gospodarczych w szczególności niskiego stopnia przedsiębiorczości, słabej kondycji lokalnych przedsiębiorstw lub środowiskowych w szczególności przekroczenia standardów, jakości środowiska, obecności odpadów stwarzających zagrożenie dla życia, zdrowia ludzi lub stanu środowiska, lub przestrzenno- funkcjonalnych w szczególności niewystarczającego wyposażenia w infrastrukturę techniczną i społeczną lub jej złego stanu technicznego, braku dostępu do podstawowych usług lub ich niskiej, jakości, niedostosowania rozwiązań urbanistycznych do zmieniających się funkcji obszaru, niskiego poziomu obsługi komunikacyjnej, niedoboru lub niskiej, jakości terenów publicznych, lub technicznych w szczególności degradacji stanu technicznego obiektów budowlanych, w tym o przeznaczeniu mieszkaniowym oraz niefunkcjonowaniu rozwiązań technicznych umożliwiających efektywne korzystanie z obiektów budowlanych, w szczególności w zakresie energooszczędności i ochrony środowiska. Obszar zdegradowany może być podzielony na podobszary, w tym podobszary nieposiadające ze sobą wspólnych granic, pod warunkiem stwierdzenia na każdym z podobszarów występowania Strona 4 z 216

koncentracji negatywnych zjawisk społecznych oraz gospodarczych, środowiskowych, przestrzennofunkcjonalnych lub technicznych 1. OBSZAR REWITALIZACJI - obszar obejmujący całość lub część obszaru zdegradowanego, cechującego się szczególną koncentracją negatywnych zjawisk. Obszar rewitalizacji nie może być większy niż 20% powierzchni gminy oraz zamieszkały przez więcej niż 30% mieszkańców gminy. REWITALIZACJA - to proces wyprowadzania ze stanu kryzysowego obszarów zdegradowanych, prowadzony w sposób kompleksowy, poprzez zintegrowane działania na rzecz lokalnej społeczności, przestrzeni i gospodarki, skoncentrowane terytorialnie, prowadzone przez interesariuszy rewitalizacji ***** Idea rewitalizacji polega na pobudzeniu rozwoju gospodarczego, zwiększeniu atrakcyjności inwestycyjnej zdegradowanego obszaru jak również na przeprowadzeniu inicjatyw na rzecz społeczności lokalnej. Kompleksowość planowanych do przeprowadzenia projektów stanowi klucz do faktycznego i długotrwałego wyjścia wyznaczonego obszaru z sytuacji kryzysowej. Rewitalizacja zakłada optymalne wykorzystanie specyficznych uwarunkowań danego obszaru oraz wzmacnianie jego lokalnych potencjałów w tym także kulturowych. Gmina przygotowuje, koordynuje i tworzy warunki do prowadzenie rewitalizacji, ale rewitalizacja prowadzona jest przez wielu interesariuszy. Interesariuszami rewitalizacji są w szczególności: mieszkańcy obszaru rewitalizacji oraz właściciele, użytkownicy wieczyści nieruchomości i podmioty zarządzające nieruchomościami znajdującymi się na tym obszarze; mieszkańcy gminy inni niż wymienieni powyżej; podmioty prowadzące lub zamierzające prowadzić na obszarze gminy działalność gospodarczą; podmioty prowadzące lub zamierzające prowadzić na obszarze gminy działalność społeczną, w tym organizacje pozarządowe i grupy nieformalne; jednostki samorządu terytorialnego i ich jednostki organizacyjne; organy władzy publicznej; inne podmioty realizujące na obszarze rewitalizacji uprawnienia Skarbu Państwa. Rewitalizacja jest procesem wieloletnim, prowadzonym przez szeroki i otwarty katalog interesariuszy ze szczególnym uwzględnieniem mieszkańców obszaru rewitalizacji. Działania służące wspieraniu procesów rewitalizacji prowadzone są w sposób spójny: wewnętrznie (poszczególne działania pomiędzy sobą) oraz zewnętrznie (z lokalnymi politykami sektorowymi, np. transportową, energetyczną, celami i kierunkami wynikającymi z dokumentów strategicznych i planistycznych) 2. 1 Ustawa z dnia 9 października 2015r. o rewitalizacji 2 Wytyczne w zakresie rewitalizacji w programach operacyjnych na lata 2014-2020, Warszawa, 2 sierpnia 2016 r. Strona 5 z 216

1. Opis powiązań programu rewitalizacji z dokumentami strategicznymi i planistycznymi gminy Program Rewitalizacji Gminy Waśniów na lata 2017-2023 nie jest jedynym opracowaniem, które dotyczy planowania strategicznego w gminie. Samorząd posiada kilka innych dokumentów dotyczących różnych sfer rozwoju określających sposoby, które mają sprzyjać ich osiągnięciu. Zatem ważnym elementem jest umiejętne współgranie tych opracowań ze sobą. Wzajemna komplementarność Programu Rewitalizacji z innymi dokumentami strategicznymi zarówno lokalnymi jak i ponadlokalnymi ma podnieść efektywność podejmowanych w jego ramach działań, a dodatkowo zwiększa jego ogólną wartość oraz prawdopodobieństwo realizacji. Program Rewitalizacji jest powiązany z niżej wymienionymi dokumentami strategicznymi gminy (poz. 1-3), powiatu (poz. 4), województwa (poz. 5), kraju (poz. 6-9) oraz Unii Europejskiej (poz. 10): 1 Strategia Rozwoju Gminy Waśniów na lata 2016-2026 2 Plan Gospodarki Niskoemisyjnej Gminy Waśniów 3 Program Usuwania Azbestu z terenu Gminy Waśniów, 4 Strategia Zrównoważonego Rozwoju Powiatu Ostrowieckiego do roku 2020, 5 Strategia Rozwoju Województwa Świętokrzyskiego do roku 2020, 6 Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego 2010-2020: Regiony, Miasta, Obszary Wiejskie, 7 Wytyczne w zakresie rewitalizacji w programach operacyjnych na lata 2014-2020, 8 Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030, 9 Narodowy Program Rewitalizacji 2022 (założenia) 10 EUROPA 2020. Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu 1 Strategia Rozwoju Gminy Waśniów na lata 2016-2026 W Strategii Rozwoju wskazano na stronach 26-35 wizję przyszłości tj. pożądanego obrazu gminy funkcjonującej według reguł gwarantujących jej zrównoważony rozwój. Program Rewitalizacji wpisuję się w obszary i cele: Obszar 1 Przestrzeń i Infrastruktura Cel Strategiczny: FUNKCJONALNA I DOSTĘPNA PRZESTRZEŃ PUBLICZNA Z ROZWINIĘTĄ, NOWOCZESNĄ RAZ ZMODERNIZOWANĄ INFRASTRUKTURĄ Cele operacyjne: o Modernizacja i rozwój infrastruktury drogowej i komunalnej. o Estetyzacja, rewitalizacja i funkcjonalne zagospodarowanie przestrzeni publicznej oraz rozwój infrastruktury turystycznej i usług turystycznych w oparciu o potencjał kulturowy i przyrodniczy. o Modernizacja i rozbudowa infrastruktury społecznej. o Rozwój infrastruktury i dostępności technologii informacyjno-komunikacyjnych. Obszar 2 Środowisko Cel Strategiczny: EFEKTYWNE I EKOLOGICZNE WYKORZYSTANIE LOKALNYCH POTENCJAŁÓW I ZASOBÓW ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO ORAZ DZIEDZICTWA NATURALNEGO I KULTUROWEGO Cele operacyjne: o Ochrona walorów i zasobów środowiska naturalnego. o Zwiększanie wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych. o Poprawa efektywności energetycznej budynków oraz gospodarka niskoemisyjna. o Rozwój systemu gospodarki odpadami. o Wdrożenie systemu zapobiegania zanieczyszczeniom środowiska. Strona 6 z 216

o Podnoszenie świadomości ekologicznej mieszkańców oraz upowszechnianie proekologicznego stylu życia. Obszaru 3 Społeczeństwo Cel Strategiczny: AKTYWNI SPOŁECZNIE I ZAWODOWO ORAZ WYKSZTAŁCENI I ZINTEGROWANI MIESZKAŃCY Cele operacyjne: o Podwyższenie poziomu edukacji, zwiększenie kompetencji zawodowych i upowszechnianie uczenia się przez całe życie. o Zapewnienie wysokiej jakości usług edukacyjnych poprzez modernizację i doposażenie placówek oświatowych. o Podejmowanie działań na rzecz integracji społeczności lokalnej i przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu. o Rozwój usług społecznych, profilaktycznych i zdrowotnych oraz promocja prozdrowotnego stylu życia. o Wzrost tożsamości lokalnej poprzez ofertę kulturalną i aktywne spędzanie wolnego czasu. o Wzrost poziomu bezpieczeństwa publicznego. Obszar 4 Gospodarka Cel Strategiczny: KONKURENCYJNA, INNOWACYJNA I EFEKTYWNIE ZARZĄDZANA GOSPODARKA LOKALNA Z ROZWINIĘTĄ PRZESIĘBIORCZOŚCIĄ I NOWOCZESNYM ROLNICTWEM Cele operacyjne: o Wspieranie rozwoju przedsiębiorczości i poprawy sytuacji na lokalnym rynku pracy. o Podnoszenie atrakcyjności inwestycyjnej gminy, w tym także sektorze rolnym. o Podejmowanie działań na rzecz restrukturyzacji rolnictwa oraz zwiększania opłacalności, racjonalizacji, specjalizacji i integracji produkcji rolnej. o Aktywizacja i promocja pozarolniczych form działalności gospodarczej. o Tworzenie korzystnych warunków do rozwoju agroturystyki i ekoturystyki. o Wdrożenie nowoczesnego i efektywnego systemu promocji gminy oraz narzędzi marketingu gospodarczego. o Budowanie przyjaznej i sprawnej administracji dla mieszkańców i inwestorów. Strona 7 z 216

Mapa nr 1 Gmina Waśniów Źródło: www.wasniow.pl/asp/pliki/rozne/mapa_turystyczna 2 Plan Gospodarki Niskoemisyjnej Gminy Waśniów Plan wyznacza główny cel strategiczny taki jak (s.105-106): Poprawa jakości życia mieszkańców Gminy Waśniów poprzez trwały i zrównoważony rozwój społeczno-gospodarczy następujący bez wzrostu zapotrzebowania na energię pierwotną i finalną Cele szczegółowe stanowią podstawę do definiowania poszczególnych obszarów interwencji, jednocześnie oddziałując na strukturę działań określonych w tych obszarach: 1. Poprawa bezpieczeństwa energetycznego Gminy Waśniów. 2. Zwiększenie udziału odnawialnych źródeł energii w ogólnym bilansie energetycznym Gminy Waśniów. 3. Wysoka efektywność wytwarzania, dystrybucji i wykorzystania energii. 4. Wzorcowa rola Gminy Waśniów w wypełnianiu obowiązku redukcji zużycia energii finalnej w jednostkach sektora publicznego. Strona 8 z 216

5. Kształtowanie proekologicznych postaw społeczności lokalnej oraz promocja rozwiązań ekologicznych w energetyce prowadzących do redukcji zużycia energii finalnej. 3 Program Usuwania Azbestu z terenu Gminy Waśniów Głównym celem Programu jest zaplanowanie bezpiecznego dla zdrowia mieszkańców i środowiska naturalnego usunięcia wyrobów zawierających azbest z obszaru Gminy do końca 2032 r. Na stronach 56-60 zostały przedstawione postępowanie z wyrobami i odpadami zawierającymi azbest. Zadania wymienione w Programie Rewitalizacji wpisują się w: Podnoszenie świadomości ekologicznej mieszkańców Działania informacyjno-edukacyjne w śród mieszkańców Gminy Waśniów, Usuwanie wyrobów zawierających azbest 4 Strategia Zrównoważonego Rozwoju Powiatu Ostrowieckiego do roku 2020 Cele Strategii Zrównoważonego Rozwoju Powiatu Ostrowieckiego wraz z kierunkami działania zostały podzielone na obszary strategiczne. Obszary strategiczne są najistotniejszymi polami działania powiatu, jednocześnie wytyczają kierunki prac na najbliższe lata. Działalność Powiatu Ostrowieckiego koncentrować będzie się na pięciu obszarach: EKOLOGIA GOSPODARKA INFRASTRUKTURA SPOŁECZNOŚĆ Zadania wymienione w Programie Rewitalizacji wpisują się w (s. 124-130): EKOLOGIA: Podnoszenie świadomości ekologicznej mieszkańców powiatu- edukacja ekologiczna mieszkańców w zakresie: nowych technologii oczyszczania ścieków przydomowych, oraz nowych technik grzewczych Minimalizacja i przeciwdziałanie występowaniu klęsk żywiołowych i zagrożeń ekologicznych GOSPODARKA: Polityka inwestycyjna na obszarze Powiatu. INFRASTRUKTURA: Rozwój i rozbudowa infrastruktury technicznej z uwzględnieniem nowoczesnych technologii. Budowa i rozbudowa infrastruktury drogowej i komunikacyjnej. Budowa i przebudowa infrastruktury oświatowej i sportowej. SPOŁECZNOŚĆ: Podnoszenie poziomu szkolnictwa oraz bazy oświatowej z uwzględnieniem potrzeb rynku pracy. Strona 9 z 216

Mapa nr 2 Gmina Waśniów na tle mapy Powiatu Kieleckiego Źródło: https://sites.google.com/site/ostraokolica/ 5 Strategia Rozwoju Województwa Świętokrzyskiego do roku 2020 Aktualizacja Strategii Województwa Świętokrzyskiego do roku 2020 została przyjęta uchwałą Sejmiku Województwa Świętokrzyskiego nr XXXIII/589/13 z dnia 16 lipca 2013r. Rewitalizacja Gminy Waśniów wpisuje się w cel strategiczny 2 Koncentracja na kluczowych gałęziach i branżach dla rozwoju gospodarczego regionu. W ramach rewitalizacji Gminy Waśniów planujemy szereg różnych przedsięwzięć zarówno na tle społecznym jak i gospodarczym. Mapa nr 3 Lokalizacja Gminy Waśniowa na tle województwa świętokrzyskiego i powiatu ostrowieckiego Źródło: Opracowanie własne Strona 10 z 216

6 Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego 2010-2020: Regiony, Miasta, Obszary Wiejskie Najważniejszym celem Krajowej Strategii Rozwoju Regionalnego jest wykorzystanie specyficznych atutów (tzw. potencjałów rozwojowych), które ma każdy obszar Polski, dla osiągnięcia celów rozwoju kraju wzrostu, zatrudnienia i spójności. Chodzi o politykę rozwoju szytą na miarę konkretnej części naszego kraju. Strategia mówi o tym, że środki na rozwój trzeba inwestować tak, by wspierały mocne strony danego obszaru, dawały szansę na wzrost gospodarczy i większe zatrudnienie oraz niwelowały różnice w poziomie rozwoju. Strategia wyznacza też trzy cele szczegółowe. Dotyczą one: wzrostu konkurencyjności regionów (chodzi o rozwijanie potencjałów największych miast i otaczających je gmin oraz tworzenie warunków do korzystania z tego rozwoju przez pozostałe obszary). niwelowania różnic w rozwoju poszczególnych obszarów kraju (chodzi szczególnie o obszary wiejskie o najniższym poziomie dostępu mieszkańców do dóbr i usług, które tracą dotychczasowe funkcje społeczno-gospodarcze, np. niektóre byłe stolice województw, obszary przygraniczne czy te części Polski, które nie mają nowoczesnej sieci drogowej czy kolejowej), sprawnego zarządzania polityką rozwoju (m.in. większa rola województw w prowadzeniu polityki rozwoju, nowe narzędzia polityki regionalnej kontrakty terytorialne, obserwatoria terytorialne, krajowe i regionalne fora terytorialne). Program Rewitalizacji dąży do wzrostu konkurencyjności Gminy Waśniów poprzez wykorzystanie jej potencjałów zmniejszając w ten sposób różnice w rozwoju. Sam dokument przyczynia się także do sprawniejszego zarządzania polityką rozwoju na poziomie samorządu. 7 Wytyczne w zakresie rewitalizacji w programach operacyjnych na lata 2014-2020 Wytyczne wskazują warunki i sposoby zapewnienia komplementarności interwencji dla projektów rewitalizacyjnych współfinasowanych z funduszy EFRR, EFS i FS w ramach różnych celów tematycznych, priorytetów inwestycyjnych, zarówno w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego, jak i Krajowego Programu Operacyjnego. Podstawowym celem Wytycznych jest ujednolicenie warunków i procedur wdrażania programów operacyjnych na lata 2014-2020 w zakresie projektów realizujących cele rewitalizacji. Dokumentem odniesienia dla Wytycznych jest Umowa Partnerstwa, która formułuje wyzwania związane z zapewnieniem warunków dla właściwej rewitalizacji, tj. zintegrowanego, kompleksowego oraz przygotowanego i prowadzonego z uwzględnieniem realnej partycypacji społecznej przeciwdziałania procesom degradacji obszarów dotkniętych kryzysem. Niniejszy Program Rewitalizacji jest opracowany z uwzględnieniem przedmiotowych wytycznych Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju. 8 Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030 (KPZK 2030) Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju jest najważniejszym dokumentem strategicznym w kwestii zagospodarowania przestrzennego kraju. Została ona stworzona w celu zapewnienia efektywnego wykorzystania jego przestrzeni. Dokument zawiera cele i kierunku działań służące takiemu planowaniu przestrzennemu, które pozwoli na wzrost społeczno-gospodarczy państwa. Cele określone w dokumencie to: 1. Podwyższenie konkurencyjności głównych ośrodków miejskich Polski w przestrzeni europejskiej poprzez ich integrację funkcjonalną przy zachowaniu policentrycznej struktury systemu osadniczego sprzyjającego spójności. 2. Poprawa spójności wewnętrznej i terytorialnej kraju poprzez promowanie integracji funkcjonalnej, tworzenie warunków dla rozprzestrzeniania się czynników rozwoju, wielofunkcyjny rozwój obszarów wiejskich oraz wykorzystywanie potencjału wewnętrznego wszystkich terytoriów. 3. Poprawa dostępności terytorialnej kraju w różnych skalach przestrzennych poprzez rozwijanie infrastruktury transportowej i telekomunikacyjnej.

4. Kształtowanie struktur przestrzennych wspierających osiągnięcie i utrzymanie wysokiej jakości środowiska przyrodniczego i walorów krajobrazowych Polski. 5. Zwiększanie odporności struktury przestrzennej kraju na zagrożenia naturalne i utraty bezpieczeństwa energetycznego oraz kształtowanie struktur przestrzennych wspierających zdolności obronne państwa. 6. Przywrócenie i utrwalanie ładu przestrzennego. Wdrożenie działań przewidzianych w Programie Rewitalizacji Gminy Waśniów wpisują się w cele: nr 2 dotyczący wielofunkcyjnego rozwoju obszarów oraz wykorzystywania potencjałów w procesie zarządzania rozwojem lokalnym, nr 3, ponieważ planujemy w ramach procesu rewitalizacji rozwijać infrastrukturę transportową (drogową) zarówno na obszarze gminy, nr 6, gdyż Program Rewitalizacji zakłada uporządkowanie i przywrócenie ładu przestrzennego na terenach pogrążonych w kryzysie. 9 Narodowy Program Rewitalizacji 2022 (założenia) Jak czytamy w dokumencie (s. 2): Myślą przewodnią Narodowego Planu Rewitalizacji ma być zapewnienie mu możliwie powszechnego charakteru tak, aby jak najszersze grono obywateli i podmiotów mogło się utożsamić z ideą naprawy środowiska miejskiego i włączać się lub podejmować z własnej inicjatywy działania w tym zakresie. Niniejszy Program Rewitalizacji wpisuje się rozumienie rewitalizacji wskazanej w założeniach do Narodowego Programu Rewitalizacji nie jedynie jako modernizacji w wymiarze infrastrukturalnym (i to dotychczas często punktowej i nieco przypadkowej), ale jako zespołu działań prowadzonych kompleksowo, wielowymiarowo, skoordynowanych i skoncentrowanych tematycznie i terytorialnie w celu osiągnięcia założonych przemian w obszarach kryzysowych (s.3). Zapewniony został także udział mieszkańców gminy Waśniów, zwłaszcza podobszarów rewitalizacji w procesie uspołecznienia procesu rewitalizacji: powołano Komitet Rewitalizacyjny, zorganizowano liczne spotkania konsultacyjne oraz przeprowadzono 3 etapy konsultacji za pomocą strony internetowej. 10 EUROPA 2020. Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu Strategia ta jest nową długookresową strategią rozwoju Unii Europejskiej na lata 2010-2020. Strategia Europa 2020 zastąpiła realizowaną w latach 2000-2010 Strategię Lizbońską i jest próbą odpowiedzi na słabości europejskiej gospodarki, które ujawniły się szczególnie podczas ostatniego kryzysu. Jak czytamy w dokumencie (s. 12): U podstaw strategii Europa 2020 powinny leżeć trzy priorytety: - rozwój inteligentny rozwój gospodarki opartej na wiedzy i innowacji; - rozwój zrównoważony wspieranie gospodarki efektywniej korzystającej z zasobów, - bardziej przyjaznej środowisku i bardziej konkurencyjnej; - rozwój sprzyjający włączeniu społecznemu wspieranie gospodarki charakteryzującej się wysokim poziomem zatrudnienia i zapewniającej spójność gospodarczą, społeczną i terytorialną. W ramach Programu Rewitalizacji podejmujemy szereg działań wpisujących się w Strategię EUROPA 2020, tj. m.in.: wspieramy kształcenie i uczenie się przez całe życie (liczne projekty edukacyjne na podobszarach rewitalizacji), inwestycje w energię odnawialną m.in. panele fotowoltaiczne, termomodernizacja budynków użyteczności publicznej, zwiększenie kwalifikacji zawodowych. Strona 12 z 216

2 Diagnoza czynników i zjawisk kryzysowych służąca wyznaczeniu granic obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji Streszczenie diagnozy 1. Diagnoza wskazuje podział gminy na jednostki struktury wewnętrznej a) Sposób wyznaczenie jednostek planistycznych służących badaniu zróżnicowania wewnątrz gminnego i uzasadniono metodę podziału W diagnozie podstawową jednostką planistyczną są jednostki pomocnicze gminy tj. sołectwo. b) Przestrzenne zróżnicowanie diagnozowanych zjawisk W diagnozie dokonano analizy problemów społecznych, gospodarczych, środowiskowych, technicznych i funkcjonalno-przestrzennych występujących na terenie wszystkich sołectw gminy Waśniów. c) Diagnoza dotyczy całej gminy, w tym obszarów niezamieszkałych i poprzemysłowych Diagnozie zostały całe jednostki pomocnicze, w tym terenie niezamieszkałe. 2. Diagnoza gminy zawiera analizę sfery społecznej a) diagnoza zawiera analizę (ilościową i jakościową) zjawisk społecznych Analizując sferę społeczną wzięto m.in. pod uwagę w szczególności dane dot. bezrobocia, ubóstwa, niskiego poziomu edukacji, a także niewystarczającego poziomu uczestnictwa w życiu publicznym i kulturalnym. b) diagnoza wykazuje niekorzystny poziom mierników poszczególnych zjawisk Diagnoza pokazuje trendy zachodzące w sferze społecznej np. analizy demograficzne, wzrost/spadek przestępczości, itp. c) diagnoza identyfikuje czynniki powodujące sytuację kryzysową w sferze społecznej w odniesieniu do jednostek planistycznych podlegające analizie Diagnoza porównuje ze sobą poszczególne jednostki pomocnicze gminy i w ten sposób określa skalę potrzeb społecznych. d) diagnoza definiuje główne problemy w sferze społecznej w odniesieniu do jednostek planistycznych podlegających analizie Strona 13 z 216

Główne problemy społeczne określono na podstawie danych Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej Waśniów (GOPS) w zakresie korzystania z zasiłków. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej jest gminną jednostką organizacyjną i budżetową utworzoną do realizacji zadań własnych i zleconych gminy z zakresu pomocy społecznej. W Gminie Waśniów w 2016 r. czterema głównymi powodami udzielania pomocy i wsparcia były: bezrobocie, ubóstwo, niepełnosprawność oraz alkoholizm. W 2014 oraz 2015 r. powyższy ranking wyglądał podobnie. Liczbę osób/rodzin oraz przyczyny korzystania z pomocy społecznej w latach 2014-2015 obrazuje poniższa tabela. Tabela nr 1 Liczba rodzin i osób korzystających z pomocy GOPS w Waśniowie w latach 2014-2016 2014 2015 2016 Wyszczególnienie Liczba osób Liczba rodzin Liczba osób Liczba rodzin Liczba osób Liczba rodzin Bezrobocie 89 217 352 142 185 74 Ubóstwo 69 27 11 5 30 14 Niepełnosprawność 241 145 327 155 291 132 Długotrwała lub ciężka choroba 69 22 80 31 75 52 Przemoc 45 6 18 2 0 0 Bezradność w sprawach opiekuńczowychowawczych 32 6 101 19 85 17 w tym: rodziny niepełne, rodziny wielodzietne Trudności po opuszczeniu 1 1 2 2 2 2 zakładów karnych Alkoholizm 28 8 49 9 46 9 Sytuacja kryzysowa 0 0 9 3 0 0 Zdarzenia losowe 2 1 6 2 5 2 Źródło: dane GOPS Waśniów 3. Diagnoza zawiera analizę sfery gospodarczej, środowiskowej, funkcjonalno-przestrzennej a) diagnoza zawiera analizę (ilościową i jakościową) zjawisk gospodarczych, środowiskowych, przestrzenno-funkcjonalnych, technicznych Przedstawiono w dalszej części diagnozy analizę ilościową i jakościową w podziale na jednostki pomocnicze i porównano je ze sobą w zakresie stopnia przedsiębiorczości, kondycji lokalnych firm, Strona 14 z 216

azbestu pozostającego do utylizacji na terenie poszczególnych sołectw, dostępu do sieci wodociągowej, kanalizacyjnej, itd. b) diagnoza identyfikuje czynniki powodujące sytuację kryzysową w sferze gospodarczej, środowiskowej, funkcjonalno-przestrzennej, technicznej w odniesieniu do jednostek planistycznych podlegających analizie. Czynnikami tymi są m.in.: niewystarczające środki finansowe na realizację zadań samorządowych, starzenie się społeczeństwa, mała liczba firm na lokalnym rynku, niska świadomość społeczna. c) diagnoza definiuje główne problemy w sferze gospodarczej, środowiskowej, funkcjonalnoprzestrzennej, technicznej w odniesieniu do jednostek planistycznych podlegających analizie. Główne problemy na terenie gminy: bezrobocie, ubóstwo, niepełnosprawność, alkoholizm, wysoka przestępczość, mała liczba miejsc pracy na lokalnym rynku, słaba aktywność organizacji pozarządowych, kanalizacja wybudowana w latach 2004-2011, zły stan dróg lokalnych, niewystarczający dostęp do wysokiej jakości infrastruktury sportowej, rekreacyjnych, zdrowotnej, edukacyjnej, kulturalnej. 4. Diagnoza pozwala na wskazania delimitacji obszaru zdegradowanego Obszary zdegradowane (miejscowości Garbacz, Grzegorzowice, Momina, Roztylice oraz Waśniów obszary tożsame są z obszarami rewitalizacji natomiast we Wronowie obszarem zdegradowanym jest fragment miejscowości) wskazują na występowanie na ich terenie problemów w sferze gospodarczej, środowiskowej, funkcjonalno-przestrzennej, technicznej w odniesieniu do jednostek planistycznych podlegających diagnozie. 5. Na podstawie przeprowadzonej diagnozy wyznaczono obszar rewitalizacji W Programie obszar zdegradowany i zarazem obszar rewitalizacji tworzą: Garbacz Grzegorzowice Strona 15 z 216

Momina Roztylice Waśniów Wronów Poniżej prezentujemy analizę ilościowo-jakościową, która ma na celu identyfikację czynników i zjawisk kryzysowych oraz wytypowanie sołectw, które są najbardziej dotknięte kryzysem społecznym oraz gospodarczym, technicznym, funkcjonalno-społecznym i/lub środowiskowym. Na wstępie warto zaznaczyć, że gmina znajduje się na obszarach strategicznej interwencji gmin o najgorszym dostępie do usług. Mapa nr 4 Obszar realizacji dokumentu Źródło: Urząd Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego 3 3 http://www.2014-2020.rpo-swietokrzyskie.pl/dowiedz-sie-wiecej-o-programie/zapoznaj-sie-z-prawem-idokumentami/dokumenty-regionalne/item/385-mapy-obszarow-strategicznej-interwencji Strona 16 z 216

Analiza ilościowa problemów w sferze społecznej Analizując problemy społeczne wzięto pod uwagę przede wszystkim dane z Ośrodka Pomocy Społecznej, Policji, Powiatowego Urzędu Pracy nt. bezrobocia rejestrowanego w poszczególnych sołectwach, dane dotyczące sytuacji demograficznej z Ewidencji Ludności. Liczba rodzin korzystających z pomocy GOPS w poszczególnych sołectwach w latach 2015-2016 Z pomocy Ośrodka w 2015 r korzystało łącznie 760 osób co stanowi 10,74 ogółu mieszkańców gminy Waśniów. W roku 2016 liczba osób korzystających z pomocy zmalała do 663 osób. Procentowo stanowiło to 9,46% ogółu mieszkańców Gminy Waśniów. Skala pomocy była największa w następujących sołectwach: Tabela nr 2Liczba rodzin korzystających z pomocy GOPS w latach 2014-2015 w podziale na sołectwa 2015 2016 LP Wyszczególnienie Liczba % do ogółu Liczba % do ogółu Liczba osób Liczba osób rodzin korzystających rodzin korzystających 1. Boksyce 27 5 2,62% 44 16 6,43% 2. Boleszyn 34 7 3,66% 23 7 2,81% 3. Czajęcice 79 16 8,38% 58 17 6,83% 4. Czażów 7 3 1,57% 7 2 0,80% 5. Dobruchna 19 4 2,09% 17 4 1,61% 6. Garbacz 21 4 2,09% 17 5 2,01% 7. Grzegorzowice 42 8 4,19% 32 12 4,82% 8. Janowice 0 0 0,00% 5 2 0,80% 9. Jeżów 19 5 2,62% 17 6 2,41% 10. Kotarszyn 29 6 3,14% 28 8 3,21% 11. Kraszków 9 2 1,05% 7 4 1,61% 12. Milejowice 15 4 2,09% 11 5 2,01% 13. Momina 6 3 1,57% 8 3 1,20% 14. Nosów 11 3 1,57% 1 1 0,40% 15. Nowy Skoszyn 120 26 13,61% 94 31 12,45% 16. Pękosławice 8 2 1,05% 5 2 0,80% 17. Piotrów 5 2 1,05% 1 1 0,40% 18. Prusinowice 1 1 0,52% 0 0 0,00% 19. Roztylice 47 9 4,71% 36 13 5,22% 20. Sarnia Zwola 20 5 2,62% 17 7 2,81% 21. Sławęcice 23 14 7,33% 19 9 3,61% 22. Strupice 4 1 0,52% 5 2 0,80% 23. Stryczowice 13 4 2,09% 15 7 2,81% 24. Śnieżkowice 42 9 4,71% 46 19 7,63% 25. Waśniów 59 18 9,42% 56 22 8,84% 26. Wojciechowice 10 3 1,57% 7 3 1,20% 27. Worowice 12 4 2,09% 6 4 1,61% 28. Wronów 55 15 7,85% 50 23 9,24% 29. Zajączkowice 23 8 4,19% 31 14 5,62% SUMA 760 191 100,00% 663 249 100,00% Źródło: Analiza własna na podstawie danych GOPS w Waśniowie Strona 17 z 216

Liczba dzieci i młodzieży korzystająca z dożywiania w latach 2015-2016 Państwowy program Pomoc państwa w zakresie dożywiania nakłada na gminę obowiązek dożywiania dzieci oraz zapewnienia posiłku osobom jego pozbawionym, zwłaszcza jeżeli chodzi o osoby z terenów objętych wysokim poziomem bezrobocia i ze środowisk wiejskich. Zjawisko dożywiania dzieci i młodzieży w gminie Waśniów w ostatnich latach zmalało. W 2016 roku z dożywiania korzystało 184 dzieci. Procentowo było to 54,61 %. Natomiast w 2016 z dożywiania korzystało 93 dzieci, co stanowiło 33% ogółu. Najwięcej niedożywionych dzieci było w sołectwach: Czajęcice- 29 dzieci w roku 2015, co stanowiło 9,57 % ogółu mieszkańców, jednak i tutaj liczba ta spadła ilościowo do 11 dzieci, a procentowo do 11,83 ogółu mieszkańców Nowy Skoszyn 28 dzieci w roku 2015, co stanowiło 4,54 % ogółu mieszkańców, jednak w tym sołectwie liczba ta spadła do 18 osób, co stanowiło 2,94 ogółu mieszkańców sołectwa. Tabela nr 3 Liczba dzieci i młodzieży korzystająca z dożywiania w latach 2015-2016 z podziałem na sołectwa 2015 2016 Lp. Sołectwo % do ogółu % do ogółu % do ogółu % do ogółu Liczba dzieci Liczba dzieci korzystających mieszkańców korzystających mieszkańców 1. Boksyce 8 4,35% 4,82% 12 12,90% 7,23% 2. Boleszyn 10 5,43% 2,54% 2 2,15% 0,51% 3. Czajęcice 29 15,76% 9,57% 11 11,83% 3,63% 4. Czażów 0 0,00% 0,00% 0 0,00% 0,00% 5. Dobruchna 5 2,72% 2,13% 3 3,23% 1,28% 6. Garbacz 4 2,17% 1,12% 4 4,30% 1,12% 7. Grzegorzowice 10 5,43% 2,39% 0 0,00% 0,00% 8. Janowice 0 0,00% 0,00% 0 0,00% 0,00% 9. Jeżów 7 3,80% 2,63% 6 6,45% 2,26% 10. Kotarszyn 4 2,17% 1,60% 3 3,23% 1,20% 11. Kraszków 4 2,17% 2,92% 2 2,15% 1,46% 12. Milejowice 3 1,63% 2,91% 2 2,15% 1,94% 13. Momina 0 0,00% 0,00% 0 0,00% 0,00% 14. Nosów 3 1,63% 1,23% 0 0,00% 0,00% 15. Nowy Skoszyn 28 15,22% 4,58% 18 19,35% 2,94% 16. Pękosławice 2 1,09% 1,79% 0 0,00% 0,00% 17. Piotrów 1 0,54% 0,93% 1 1,08% 0,93% 18. Prusinowice 0 0,00% 0,00% 0 0,00% 0,00% Strona 18 z 216

19. Roztylice 7 3,80% 2,14% 1 1,08% 0,31% 20. Sarnia Zwola 4 2,17% 0,86% 2 2,15% 0,43% 21. Sławęcice 6 3,26% 5,13% 6 6,45% 5,13% 22. Strupice 0 0,00% 0,00% 0 0,00% 0,00% 23. Stryczowice 3 1,63% 0,96% 3 3,23% 0,96% 24. Śnieżkowice 9 4,89% 3,61% 4 4,30% 1,61% 25. Waśniów 18 9,78% 0,26% 4 4,30% 0,06% 26. Wojciechowice 2 1,09% 0,00% 0 0,00% 0,00% 27. Worowice 0 0,00% 0,00% 0 0,00% 0,00% 28. Wronów 7 3,80% 0,00% 5 5,38% 0,02% 29. Zajączkowice 10 5,43% 0,50% 4 4,30% 0,00% SUMA 184 100,00% 54,61% 93 100,00% 33,00% Źródło: Analiza własna na podstawie danych GOPS w Waśniowie Daje się zauważyć znaczny spadek liczby dzieci niedożywionych korzystających z dożywiania w gminie Waśniów. Wynika to z poprawy warunków bytowych w dziedzinie zaspakajania podstawowych potrzeb. Liczba osób w poszczególnych sołectwach, która skorzystała z zasiłków stałych, okresowych i celowych w latach 2015-2016 Zasiłek stały jest świadczeniem pieniężnym pomocy społecznej, które przysługuje pełnoletniej osobie samotnie gospodarującej, niezdolnej do pracy z powodu wieku lub całkowicie niezdolnej do pracy, jeżeli jej dochód jest niższy od kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej oraz pełnoletniej osobie pozostającej w rodzinie, niezdolnej do pracy z powodu wieku lub całkowicie niezdolnej do pracy, jeżeli jej dochód, jak również dochód na osobę w rodzinie są niższe od kryterium dochodowego na osobę w rodzinie. W gminie Waśniów spadła w badanym okresie liczba osób korzystających z zasiłku stałego (spadek względem roku 2015 tzw. rok do roku o 19 osób.). Najwięcej osób w 2016 r. pobierało to świadczenie w sołectwie Nowy Skoszyn. Zasiłek okresowy jest świadczeniem pieniężnym pomocy społecznej, które przysługuje w szczególności ze względu na długotrwałą chorobę, niepełnosprawność, bezrobocie, możliwość utrzymania lub nabycia uprawnień do świadczeń z innych systemów zabezpieczenia społecznego, osobie samotnie gospodarującej albo rodzinie, której dochód jest niższy od kryterium dochodowego. Zasiłek okresowy ustala się w przypadku osoby samotnie gospodarującej do wysokości różnicy między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby, a w przypadku rodziny do wysokości różnicy między kryterium dochodowym rodziny a dochodem tej rodziny. W ostatnich latach obserwujemy spadek ogólnej liczby osób korzystających z zasiłków okresowych. Najwięcej osób które z tego zasiłku w 2016r. skorzystało zamieszkiwało sołectwo Waśniów i Wronów. Strona 19 z 216

Zasiłek celowy to świadczenie fakultatywne przyznawane na zaspokojenie niezbędnej potrzeby bytowej, a w szczególności na pokrycie części lub całości kosztów zakupu żywności, leków i leczenia, opału, odzieży, niezbędnych przedmiotów użytku domowego, drobnych remontów i napraw w mieszkaniu, a także kosztów pogrzebu. Daje się zauważyć wzrost ilości zasiłków w 2016 roku w stosunku do roku 2015. W przypadku Gminy Waśniów nie można zasiłków celowych, okresowych i stałych rozpatrywać osobno. Dzieje się tak dlatego, że pomimo spadku liczby zasiłków okresowych i stałych rośnie liczba zasiłków celowych na przestrzeni lat 2015-2016. Obrazuje to poniższa tabela. Strona 20 z 216

Tabela nr 4 Liczba osób korzystająca z zasiłków stałych, okresowych, celowych w poszczególnych sołectwach 2015 2016 Zasiłek Lp. Sołectwo % do ogółu % do ogółu Stały Okresowy Celowy Razem Stały Okresowy Celowy Razem korzystających korzystających 1. Boksyce 0 1 18 19 3,30% 0 0 32 32 5,61% 2. Boleszyn 0 0 24 24 4,17% 0 0 21 21 3,68% 3. Czajęcice 3 1 46 50 8,68% 2 1 44 47 8,25% 4. Czażów 1 1 5 7 1,22% 0 1 6 7 1,23% 5. Dobruchna 2 2 10 14 2,43% 0 0 14 14 2,46% 6. Garbacz 0 2 15 17 2,95% 0 0 13 13 2,28% 7. Grzegorzowice 2 0 30 32 5,56% 1 1 30 32 5,61% 8. Janowice 0 0 0 0 0,00% 1 0 4 5 0,88% 9. Jeżów 2 1 9 12 2,08% 1 2 8 11 1,93% 10. Kotarszyn 1 2 22 25 4,34% 0 1 24 25 4,39% 11. Kraszków 0 0 5 5 0,87% 0 0 5 5 0,88% 12. Milejowice 1 0 11 12 2,08% 0 0 9 9 1,58% 13. Momina 0 1 5 6 1,04% 1 2 5 8 1,40% 14. Nosów 0 0 8 8 1,39% 0 0 1 1 0,18% 15. Nowy Skoszyn 12 5 75 92 15,97% 7 2 67 76 13,33% 16. Pękosławice 1 0 5 6 1,04% 0 0 5 5 0,88% 17. Piotrów 1 0 3 4 0,69% 0 0 0 0 0,00% 18. Prusinowice 0 0 1 1 0,17% 0 0 0 0 0,00% 19. Roztylice 3 0 37 40 6,94% 1 0 34 35 6,14% 20. Sarnia Zwola 2 0 14 16 2,78% 2 1 12 15 2,63% 21. Sławęcice 0 2 15 17 2,95% 0 0 13 13 2,28% 22. Strupice 1 0 3 4 0,69% 1 0 4 5 0,88% 23. Stryczowice 1 0 9 10 1,74% 0 1 11 12 2,11% Strona 21 z 216

24. Śnieżkowice 5 1 27 33 5,73% 2 2 38 42 7,37% 25. Waśniów 0 3 38 41 7,12% 0 3 49 52 9,12% 26. Wojciechowice 2 1 5 8 1,39% 2 1 4 7 1,23% 27. Worowice 1 1 10 12 2,08% 1 0 5 6 1,05% 28. Wronów 5 6 37 48 8,33% 5 5 35 45 7,89% 29. Zajączkowice 6 1 6 13 2,26% 6 0 21 27 4,74% SUMA 52 31 493 576 100,00% 33 23 514 570 100,00% Źródło: Opracowanie własne na podstawie GOPS Waśniów Strona 22 z 216

Liczba rodzin korzystająca z zasiłków GOPS z powodu bezrobocia w poszczególnych sołectwach gminy Waśniów w latach 2015-2016 Bezrobocie jest zjawiskiem negatywnym dla osób nim dotkniętych. W skali masowej jest ogromnym ciężarem dla całej gospodarki. Sołectwo Tabela nr 5 Liczba osób korzystających z zasiłku z powodu bezrobocia w latach 2015-2016 Liczba osób 2015 2016 % do ogółu mieszkańców Liczba % do ogółu w wieku osób korzystających produkcyjnym % do ogółu korzystających % do ogółu mieszkańców w wieku produkcyjnym Boksyce 12 4,74% 12,12% 22 9,17% 22,92% Boleszyn 7 2,77% 3,06% 5 2,08% 2,19% Czajęcice 26 10,28% 13,61% 28 11,67% 15,14% Czażów 3 1,19% 4,00% 5 2,08% 6,58% Dobruchna 11 4,35% 8,27% 8 3,33% 6,11% Garbacz 8 3,16% 3,79% 9 3,75% 4,37% Grzegorzowice 17 6,72% 6,42% 14 5,83% 5,36% Janowice 0 0,00% 0,00% 4 1,67% 5,71% Jeżów 7 2,77% 4,19% 11 4,58% 6,83% Kotarszyn 8 3,16% 5,88% 7 2,92% 5,22% Kraszków 1 0,40% 1,18% 1 0,42% 1,27% Milejowice 3 1,19% 4,69% 1 0,42% 1,59% Momina 4 1,58% 4,21% 4 1,67% 4,44% Nosów 1 0,40% 0,70% 0 0,00% 0,00% Nowy Skoszyn 17 6,72% 4,35% 2 0,83% 0,52% Pękosławice 1 0,40% 1,06% 1 0,42% 0,98% Piotrów 3 1,19% 2,44% 1 0,42% 0,84% Prusinowice 0 0,00% 0,00% 0 0,00% 0,00% Roztylice 11 4,35% 5,37% 11 4,58% 5,56% Sarnia Zwola 9 3,56% 5,73% 9 3,75% 5,81% Sławęcice 12 4,74% 16,44% 12 5,00% 18,75% Strupice 2 0,79% 2,56% 2 0,83% 2,78% Stryczowice 7 2,77% 6,42% 9 3,75% 8,65% Śnieżkowice 19 7,51% 8,92% 16 6,67% 7,51% Waśniów 26 10,28% 9,74% 25 10,42% 9,36% Wojciechowice 5 1,98% 7,46% 5 2,08% 7,46% Worowice 6 2,37% 9,68% 4 1,67% 6,67% Wronów 14 5,53% 7,11% 9 3,75% 4,69% Zajączkowice 13 5,14% 8,78% 15 6,25% 10,00% SUMA 253 100% 5,80% 240 100,00% 6,11% Źródło: Analiza własna na podstawie danych GOPS w Waśniowie Strona 23 z 216

Na przestrzeni lat 2015-2016 liczba osób korzystających z pomocy z tytułu bezrobocia zmalała o 13 osób. Niepokojące jest jednak, to ze wskaźnik procentowy badający ilość osób w stosunku do ilości osób w wieku produkcyjnym- wzrósł. Najwięcej osób pobierających świadczenie z powodu bezrobocia na terenie gminy Waśniów zamieszkiwało sołectwa: Czajęcice 2015 rok- 26 osób, 2016-28 osób (wzrost rok do roku, dodatkowo wzrost o ponad 1,5 % w stosunku d osób w wieku produkcyjnym. Grzegorzowice w roku 2015-17 osób., w roku 2016-14 osób- nastąpił spadek o 3 osoby. Nowy Skoszyn - w roku 215 było to 17 osób, w roku 2016 jedynie 2 osoby, co oznacza znaczny spadek liczby osób pobierających zasiłek rok do roku w tym sołectwie. Waśniów- 26 osób w roku 2015, i spadek do 25 w roku 2016. Liczba osób korzystająca z zasiłków GOPS z powodu ubóstwa w poszczególnych sołectwach gminy Waśniów w latach 2015-2016 przedstawia tabela 6 Liczba osób korzystających z zasiłku z powodu ubóstwa w latach 2015-2016 Sołectwo Tabela nr 6 Liczba osób korzystających z zasiłku z powodu ubóstwa w latach 2015-2016 Liczba osób % do ogółu korzystających 2015 2016 % do ogółu mieszkańców w wieku produkcyjnym Liczba osób % do ogółu korzystających % do ogółu mieszkańców w wieku produkcyjnym Boksyce 3 4,69% 3,03% 4 8,70% 4,17% Boleszyn 6 9,38% 2,62% 1 2,17% 0,44% Czajęcice 5 7,81% 2,62% 3 6,52% 1,62% Czażów 1 1,56% 1,33% 0 0,00% 0,00% Dobruchna 1 1,56% 0,75% 1 2,17% 0,76% Garbacz 1 1,56% 0,47% 1 2,17% 0,49% Grzegorzowice 1 1,56% 0,38% 2 4,35% 0,77% Janowice 0 0,00% 0,00% 0 0,00% 0,00% Jeżów 2 3,13% 1,20% 0 0,00% 0,00% Kotarszyn 3 4,69% 2,21% 3 6,52% 2,24% Kraszków 1 1,56% 1,18% 0 0,00% 0,00% Milejowice 1 1,56% 1,56% 1 2,17% 1,59% Momina 0 0,00% 0,00% 0 0,00% 0,00% Nosów 1 1,56% 0,70% 0 0,00% 0,00% Nowy Skoszyn 6 9,38% 1,53% 2 4,35% 0,52% Pękosławice 1 1,56% 1,06% 0 0,00% 0,00% Piotrów 0 0,00% 0,00% 0 0,00% 0,00% Prusinowice 0 0,00% 0,00% 0 0,00% 0,00% Roztylice 8 12,50% 3,90% 6 13,04% 3,03% Strona 24 z 216

Sarnia Zwola 2 3,13% 1,27% 1 2,17% 0,65% Sławęcice 2 3,13% 2,74% 0 0,00% 0,00% Strupice 1 1,56% 1,28% 1 2,17% 1,39% Stryczowice 1 1,56% 0,92% 1 2,17% 0,96% Śnieżkowice 3 4,69% 1,41% 4 8,70% 1,88% Waśniów 8 12,50% 3,00% 7 15,22% 2,62% Wojciechowice 0 0,00% 0,00% 0 0,00% 0,00% Worowice 0 0,00% 0,00% 1 2,17% 1,67% Wronów 5 7,81% 2,54% 5 10,87% 2,60% Zajączkowice 1 1,56% 0,68% 2 4,35% 1,33% SUMA 64 100% 1,32% 46 100,00% 0,99% Źródło: Analiza własna na podstawie danych GOPS w Waśniowie Liczba osób korzystających z zasiłków z powodu ubóstwa spadła. Jest to zrozumiałe, jeśli weźmiemy pod uwagę dane początkowe, a ogólny spadek liczby zasiłków w gminie Waśniów. Tak dużego spadku: z 1,32% do 0,99 % w stosunku do liczby osób korzystających w wieku produkcyjnym z terenu całej gminy- można upatrywać, ponieważ daje się odczuć rosnący poziom społeczny w dziedzinie potrzeb podstawowych. W przypadku zasiłków pobieranych pod kątem ubóstwa czy bezrobocia, głównym kryterium jest kryterium dochodowe, które być może coraz rzadziej jest spełniane, a więc coraz mniej osób potrzebuje zasiłku ocenianego na podstawie dochodowej. Liczba rodzin korzystająca z zasiłków GOPS z powodu niepełnosprawności w poszczególnych sołectwach gminy Waśniów w latach 2015-2016. Niepełnosprawność oznacza trwałą lub okresową niezdolność do wypełniania ról społecznych z powodu stałego lub długotrwałego naruszenia sprawności organizmu, w szczególności powodującą niezdolność do pracy. Niepełnosprawność w Gminie Waśniów zajmuje trzecie miejsce, w zestawieniu najczęstszych powodów przyznawania pomocy i wsparcia. Z powodu niepełnosprawności również coraz mniej osób pobiera zasiłki GOPS. Jednak największy problem zarówno w roku 2016, jak i w roku 2015 był w sołectwach tj. Nowy Skoszyn, Czajęcice, Roztylice Wronów Tabela nr 7 Liczba rodzin korzystająca z zasiłków z powodu niepełnosprawności w latach 2015-2016 2015 2016 Sołectwo Liczba osób % do ogółu korzystających % do ogółu mieszkańców w wieku produkcyjnym Liczba osób % do ogółu korzystających % do ogółu mieszkańców w wieku produkcyjnym Boksyce 8 2,60% 8,08% 9 3,56% 9,38% Boleszyn 16 5,19% 6,99% 15 5,93% 6,58% Czajęcice 23 7,47% 12,04% 12 4,74% 6,49% Strona 25 z 216

Czażów 2 0,65% 2,67% 0 0,00% 0,00% Dobruchna 3 0,97% 2,26% 4 1,58% 3,05% Garbacz 9 2,92% 4,27% 2 0,79% 0,97% Grzegorzowice 8 2,60% 3,02% 5 1,98% 1,92% Janowice 0 0,00% 0,00% 0 0,00% 0,00% Jeżów 7 2,27% 4,19% 2 0,79% 1,24% Kotarszyn 16 5,19% 11,76% 16 6,32% 11,94% Kraszków 7 2,27% 8,24% 5 1,98% 6,33% Milejowice 11 3,57% 17,19% 9 3,56% 14,29% Momina 1 0,32% 1,05% 2 0,79% 2,22% Nosów 6 1,95% 4,23% 1 0,40% 0,71% Nowy Skoszyn 91 29,55% 23,27% 88 34,78% 22,98% Pękosławice 5 1,62% 5,32% 4 1,58% 3,92% Piotrów 1 0,32% 0,81% 0 0,00% 0,00% Prusinowice 1 0,32% 0,95% 0 0,00% 0,00% Roztylice 25 8,12% 12,20% 19 7,51% 9,60% Sarnia Zwola 3 0,97% 1,91% 3 1,19% 1,94% Sławęcice 5 1,62% 6,85% 2 0,79% 3,13% Strupice 0 0,00% 0,00% 1 0,40% 1,39% Stryczowice 5 1,62% 4,59% 2 0,79% 1,92% Śnieżkowice 7 2,27% 3,29% 9 3,56% 4,23% Waśniów 7 2,27% 2,62% 7 2,77% 2,62% Wojciechowice 1 0,32% 1,49% 1 0,40% 1,49% Worowice 2 0,65% 3,23% 0 0,00% 0,00% Wronów 35 11,36% 17,77% 30 11,86% 15,63% Zajączkowice 3 0,97% 2,03% 5 1,98% 3,33% SUMA 308 100% 5,94% 253 100,00% 4,73% Źródło: Analiza własna na podstawie danych GOPS w Waśniowie Liczba rodzin korzystająca z zasiłków GOPS z powodu długotrwałej lub ciężkiej choroby w poszczególnych sołectwach gminy Waśniów 2015-2016 Spadła liczba osób, która pobiera zasiłek GOPS z powodu długotrwałej lub ciężkiej choroby. Obserwując uwarunkowania demograficzne (a przede wszystkim wzrost trwania średniej długości życia) w kolejnych latach należy się spodziewać wzrostu tej kategorii beneficjentów pomocy społecznej. Odnosi się to szczególnie do kategorii, w której porównujemy liczbę osób pobierających zasiłek z powodu długotrwałej i ciężkiej choroby w stosunku do ogółu osób w wieku produkcyjnym. W 2015r. najwięcej osób skorzystało z tego wsparcia w następujących sołectwach: Strona 26 z 216

Czajęcice Waśniów Tabela nr 8 Liczba osób korzystająca z zasiłków z powodu długotrwałej lub ciężkiej choroby w latach 2015-2016 Liczba osób korzystających z zasiłku z powodu długotrwałej lub ciężkiej choroby w latach 2015-2016 Sołectwo Liczba osób % do ogółu korzystających 2015 2016 % do ogółu mieszkańców Liczba % do ogółu w wieku osób korzystających produkcyjnym % do ogółu mieszkańców w wieku produkcyjnym Boksyce 3 3,70% 3,03% 5 7,04% 5,21% Boleszyn 2 2,47% 0,87% 1 1,41% 0,44% Czajęcice 14 17,28% 7,33% 8 11,27% 4,32% Czażów 1 1,23% 1,33% 2 2,82% 2,63% Dobruchna 3 3,70% 2,26% 2 2,82% 1,53% Garbacz 0 0,00% 0,00% 3 4,23% 1,46% Grzegorzowice 11 13,58% 4,15% 6 8,45% 2,30% Janowice 0 0,00% 0,00% 1 1,41% 1,43% Jeżów 2 2,47% 1,20% 2 2,82% 1,24% Kotarszyn 1 1,23% 0,74% 1 1,41% 0,75% Kraszków 0 0,00% 0,00% 0 0,00% 0,00% Milejowice 0 0,00% 0,00% 0 0,00% 0,00% Momina 1 1,23% 1,05% 1 1,41% 1,11% Nosów 1 1,23% 0,70% 0 0,00% 0,00% Nowy Skoszyn 3 3,70% 0,77% 0 0,00% 0,00% Pękosławice 1 1,23% 1,06% 0 0,00% 0,00% Piotrów 0 0,00% 0,00% 0 0,00% 0,00% Prusinowice 0 0,00% 0,00% 0 0,00% 0,00% Roztylice 1 1,23% 0,49% 0 0,00% 0,00% Sarnia Zwola 4 4,94% 2,55% 2 2,82% 1,29% Sławęcice 2 2,47% 2,74% 3 4,23% 4,69% Strupice 0 0,00% 0,00% 0 0,00% 0,00% Stryczowice 7 8,64% 6,42% 2 2,82% 1,92% Śnieżkowice 6 7,41% 2,82% 11 15,49% 5,16% Waśniów 12 14,81% 4,49% 11 15,49% 4,12% Wojciechowice 2 2,47% 2,99% 1 1,41% 1,49% Worowice 2 2,47% 3,23% 0 0,00% 0,00% Wronów 0 0,00% 0,00% 5 7,04% 2,60% Zajączkowice 2 2,47% 1,35% 4 5,63% 2,67% SUMA 81 100% 1,78% 71 100,00% 1,60% Źródło: Analiza własna na podstawie danych GOPS w Waśniowie Strona 27 z 216

Liczba osób korzystająca z zasiłków GOPS z powodu bezradności w sprawach opiekuńczowychowawczych w poszczególnych sołectwach gminy Waśniów w latach 2015-2016. Środowisko rodzinne jest pierwszym środowiskiem wychowawczym w życiu dziecka, w którym uczą się nawiązywać kontakty z innymi ludźmi i zdobywa pierwsze doświadczenia z dziedziny współżycia społecznego. Na środowisko rodzinne składają się: struktura rodziny, atmosfera wychowawcza w domu, warunki materialne i zdrowotne, stopień wykształcenia rodziców i ogólna struktura środowiska. W rodzinach zaburzonych rodzicom brakuje umiejętności tworzenia właściwego klimatu życia rodzinnego, rozładowywania napięć powstałych poza domem, właściwych wzorców komunikacji i dawania rodzinie poczucia bezpieczeństwa, obdarzania dzieci uwagą. Rodziny te często żyją w takich społecznościach, które nie chcą ingerować w życie innych lub nie potrafią pomóc, gdyż same nie posiadają właściwych wzorców. W wielu sytuacjach dzieci pochodzące z tych rodzin pozostawi one są same sobie większość wolnego czasu spędzają wśród rówieśników na podwórku, częściej pojawiają się u nich problemy szkolne. Dzieci odrzucone przez środowisko rodzinne szukają akceptacji wśród rówieśników, łączą się w grupy subkulturowe, zaczynają wagarować, uciekać z domu i popadać w konflikt z prawem. Problemy opiekuńczo - wychowawcze, przemoc w rodzinie, konflikty międzypokoleniowe wielokrotnie są przyczyną umieszczania dzieci i młodzieży w placówkach opiekuńczo - wychowawczych lub resocjalizacyjnych, a dla dorosłych ofiar rodzinnej przemocy są powodem szukania schronienia i porad w placówkach i organizacjach pomocowych. W 2015 roku z powodu bezradności w sprawach opiekuńczo - wychowawczych ze świadczeń pomocy społecznej w gminie skorzystało 52 osoby. Liczba ta w roku 2016 zmalała o 10 osób. Sołectwa, gdzie zjawisko bezradności w sprawach opiekuńczo wychowawczych jest największe są: Czajęcice i Śnieżkowice. Tabela nr 9 Liczba osób korzystająca z zasiłków z powodu bezradności w sprawach opiekuńczowychowawczych w latach 2014-2016 Liczba osób korzystających z zasiłku z powodu bezradności w sprawach opiekuńczo-wychowawczych 2015-2016 2015 2016 Sołectwo Liczba osób % do ogółu korzystających % do ogółu mieszkańców w wieku produkcyjnym Liczba osób % do ogółu korzystających % do ogółu mieszkańców w wieku produkcyjnym Boksyce 1 1,92% 1,01% 3 7,14% 3,13% Boleszyn 2 3,85% 0,87% 1 2,38% 0,44% Czajęcice 9 17,31% 4,71% 5 11,90% 2,70% Czażów 0 0,00% 0,00% 0 0,00% 0,00% Dobruchna 1 1,92% 0,75% 2 4,76% 1,53% Garbacz 2 3,85% 0,95% 2 4,76% 0,97% Grzegorzowice 4 7,69% 1,51% 4 9,52% 1,53% Janowice 0 0,00% 0,00% 0 0,00% 0,00% Jeżów 1 1,92% 0,60% 1 2,38% 0,62% Kotarszyn 0 0,00% 0,00% 0 0,00% 0,00% Strona 28 z 216

Kraszków 0 0,00% 0,00% 0 0,00% 0,00% Milejowice 0 0,00% 0,00% 0 0,00% 0,00% Momina 0 0,00% 0,00% 1 2,38% 1,11% Nosów 1 1,92% 0,70% 0 0,00% 0,00% Nowy Skoszyn 2 3,85% 0,51% 0 0,00% 0,00% Pękosławice 0 0,00% 0,00% 0 0,00% 0,00% Piotrów 1 1,92% 0,81% 0 0,00% 0,00% Prusinowice 0 0,00% 0,00% 0 0,00% 0,00% Roztylice 1 1,92% 0,49% 0 0,00% 0,00% Sarnia Zwola 2 3,85% 1,27% 2 4,76% 1,29% Sławęcice 2 3,85% 2,74% 2 4,76% 3,13% Strupice 1 1,92% 1,28% 1 2,38% 1,39% Stryczowice 3 5,77% 2,75% 1 2,38% 0,96% Śnieżkowice 6 11,54% 2,82% 6 14,29% 2,82% Waśniów 5 9,62% 1,87% 5 11,90% 1,87% Wojciechowice 2 3,85% 2,99% 0 0,00% 0,00% Worowice 2 3,85% 3,23% 1 2,38% 1,67% Wronów 1 1,92% 0,51% 1 2,38% 0,52% Zajączkowice 3 5,77% 2,03% 4 9,52% 2,67% SUMA 52 100% 1,19% 42 100,00% 0,98% Źródło: GOPS w Waśniowie Liczba osób korzystająca z zasiłków GOPS z powodu alkoholizmu w poszczególnych sołectwach gminy Waśniów w latach 2015-2016 Alkoholizm jest jednym z najpoważniejszych problemów społecznych. Do czynników sprzyjających popadaniu w ten nałóg można zaliczyć uwarunkowania społeczne, nieprawidłowe wzorce rodzinne, brak celów życiowych, utrata zatrudnienia. Liczba osób i rodzin korzystających z pomocy GOPS z tytułu alkoholizmu w Gminie Waśniów ulega spadkowi liczbowemu, ale wzrostowi, jeśli za punkt odniesienia weźmiemy liczbę osób w wieku produkcyjnym (procentowo). Obecnie jedynie tego typu wskaźniki są miarodajne, gdyż w sołectwach zmniejsza się z roku na rok liczba osób, a w związku z tym liczba zasiłków nie jest miarodajna. Tabela nr 10 Liczba osób z terenu gminy korzystających z pomocy z tytułu alkoholizmu w latach 2015-2016 2015 2016 % do ogółu % do ogółu Sołectwo % do ogółu mieszkańców Liczba % do ogółu mieszkańców Liczba osób korzystających w wieku osób korzystających w wieku produkcyjnym produkcyjnym Boksyce 0 0,00% 0,00% 1 9,09% 1,04% Boleszyn 1 7,14% 0,44% 0 0,00% 0,00% Czajęcice 2 14,29% 1,05% 2 18,18% 1,08% Czażów 0 0,00% 0,00% 0 0,00% 0,00% Dobruchna 0 0,00% 0,00% 0 0,00% 0,00% Strona 29 z 216

Garbacz 0 0,00% 0,00% 0 0,00% 0,00% Grzegorzowice 1 7,14% 0,38% 1 9,09% 0,38% Janowice 0 0,00% 0,00% 0 0,00% 0,00% Jeżów 0 0,00% 0,00% 1 9,09% 0,62% Kotarszyn 1 7,14% 0,74% 1 9,09% 0,75% Kraszków 0 0,00% 0,00% 1 9,09% 1,27% Milejowice 0 0,00% 0,00% 0 0,00% 0,00% Momina 0 0,00% 0,00% 0 0,00% 0,00% Nosów 1 7,14% 0,70% 0 0,00% 0,00% Nowy Skoszyn 4 28,57% 1,02% 2 18,18% 0,52% Pękosławice 0 0,00% 0,00% 0 0,00% 0,00% Piotrów 0 0,00% 0,00% 0 0,00% 0,00% Prusinowice 0 0,00% 0,00% 0 0,00% 0,00% Roztylice 1 7,14% 0,49% 0 0,00% 0,00% Sarnia Zwola 0 0,00% 0,00% 0 0,00% 0,00% Sławęcice 0 0,00% 0,00% 0 0,00% 0,00% Strupice 0 0,00% 0,00% 0 0,00% 0,00% Stryczowice 0 0,00% 0,00% 0 0,00% 0,00% Śnieżkowice 1 7,14% 0,47% 0 0,00% 0,00% Waśniów 1 7,14% 0,37% 1 9,09% 0,37% Wojciechowice 0 0,00% 0,00% 0 0,00% 0,00% Worowice 0 0,00% 0,00% 0 0,00% 0,00% Wronów 0 0,00% 0,00% 0 0,00% 0,00% Zajączkowice 1 7,14% 0,68% 1 9,09% 0,67% SUMA 14 100% 0,22% 11 100,00% 0,23% Źródło: Analiza własna na podstawie danych GOPS w Waśniowie Liczba dokonanych przestępstw i wykroczeń w poszczególnych sołectwach Gminy Waśniów w latach 2015-2016 Poczucie bezpieczeństwa lub jego brak przesądza o jakości życia i rozwoju społeczeństwa. Dlatego ochrona bezpieczeństwa i porządku publicznego należą do zasadniczych zadań instytucji państwa i samorządu oraz są elementem strategii rozwiązywania problemów społecznych. Bezpieczeństwu publicznemu zagraża przestępczość, mimo tego, że stanowi margines życia społecznego poprzez swą intensywność i częstotliwość może mieć wpływ na formowanie się postaw i zachowań ludności oraz odciskać ślad w jej funkcjonowaniu. Zgodnie z danymi przedstawionymi przez Powiatową Komendę Policji w Ostrowcu Świętokrzyskim w analizowanym okresie 2014-2016 liczba popełnionych przestępstw w roku 2015 w stosunku do roku 2014 wzrosła co obrazują poniższe tabele. Natomiast w roku 2016 zaobserwowano znaczny spadek przestępstw w każdej kategorii. Najwięcej zaobserwowano przestępstw polegających na kradzieży, kradzieży z włamaniem oraz kierowaniu pojazdami w stanie nietrzeźwości. Strona 30 z 216

Tabela nr 11 Przestępstwa/wykroczenia odnotowane na terenie gminy Waśniów w latach 2014-2016 L.p. Kategoria przestępstwa 2014 2015 2016 Razem % do ogółu 1. Nietrzeźwi kierujący 8 21 12 41 32,54% 2. Znęcanie się nad osobą najbliższą 1 3 0 4 3,17% 3. Kradzież z włamaniem 12 6 2 20 15,87% 4. Wypadek drogowy 2 1 1 4 3,17% 5. Kradzież mienia 8 7 5 20 15,87% 6. Naruszenie zakazu sądowego 0 0 0 0 0,00% 7. Uszkodzenie mienia 2 0 1 3 2,38% 8. Oszustwo 0 1 0 1 0,79% 9. Niealimentacja 2 0 1 3 2,38% 10. Uszkodzenie ciała 0 0 3 3 2,38% 11. Spowodowanie zagrożenia dla zdrowia i życia 0 0 0 0 0,00% 12. Posiadanie narkotyków 0 1 0 1 0,79% 13. Samobójstwo 0 0 0 0 0,00% 14. Wyrąb drewna 0 0 0 0 0,00% 15. Nieumyślne spowodowanie śmierci 0 0 0 0 0,00% 16. Podrobienie podpisu 1 0 0 1 0,79% 17. Paserstwo 0 0 0 0 0,00% 18. Kradzież dokumentu 0 0 0 0 0,00% 19. Przywłaszczenie mienia 1 0 0 0 0,00% 20. Fałszowanie znaków granicznych 0 0 0 0 0,00% 21. Groźby karalne 1 0 1 2 1,59% 22. Naruszenie miru domowego 0 0 0 0 0,00% 23. Z ustawy o rybactwie śródlądowym 0 0 0 0 0,00% 24. Pobicie 1 1 0 2 1,59% 25. Posiadanie papierosów bez akcyzy 0 0 0 0 0,00% 26. Znieważenie funkcjonariusza Policji 0 1 0 1 0,79% 27. Rozbój 0 0 0 0 0,00% 28. Wypadek lotniczy 0 0 0 0 0,00% 29. Podpalenie 0 0 0 0 0,00% 30. Uporczywe nękanie 0 0 1 1 0,79% 31. Kradzież linii telefonicznej 0 1 0 1 0,79% 32. Podrobienie oleju napędowego 0 0 0 0 0,00% 33. Korupcja 0 1 0 1 0,79% 34. Inne 5 10 1 16 12,70% Razem 44 54 28 126 100,00% Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Komisariatu Policji w Ostrowcu Świętokrzyskim Strona 31 z 216

W celu dokładnej analizy poziomu bezpieczeństwa na terenie gminy przeanalizowano liczbę przestępstw/wykroczeń odnotowanych w poszczególnych sołectwach w latach 2014-2016. Sołectwami, gdzie co roku odnotowywanych jest najwięcej przestępstw/wykroczeń są: Waśniów 15 przestępstw w latach 2014-2016, 13,89 % ogółu przestępstw, Grzegorzowice 9 przestępstw w latach 2014-2016, 8,33% ogółu przestępstw Dobruchna 8 przestępstw w latach 2014-2016, 7,41 % ogółu przestępstw Tabela nr 12 Miejscowości najbardziej zagrożone przestępczością na terenie gminy Waśniów w latach 2014-2016 L.p. Sołectwo 2014 2015 2016 Razem % do ogółu 1. Boksyce 2 3 0 5 4,63% 2. Boleszyn 1 3 1 5 4,63% 3. Czajęcice 1 3 1 5 4,63% 4. Czażów 2 1 1 4 3,70% 5. Dobruchna 0 3 5 8 7,41% 6. Garbacz 2 2 2 6 5,56% 7. Grzegorzowice 3 5 1 9 8,33% 8. Janowice 0 4 0 4 3,70% 9. Jeżów 0 1 0 1 0,93% 10. Kotarszyn 2 2 0 4 3,70% 11. Kraszków 0 0 0 0 0,00% 12. Milejowice 1 0 0 1 0,93% 13. Momina 0 1 2 3 2,78% 14. Nosów 0 2 2 4 3,70% 15. Nowy Skoszyn 4 1 0 5 4,63% 16. Pękosławice 0 1 0 1 0,93% 17. Piotrów 1 1 1 3 2,78% 18. Prusinowice 0 1 0 1 0,93% 19. Roztylice 3 3 1 7 6,48% 20. Sarnia Zwola 0 0 0 0 0,00% 21. Sławęcice 0 0 0 0 0,00% 22. Strupice 0 1 1 2 1,85% 23. Stryczowice 0 2 0 2 1,85% 24. Śnieżkowice 2 3 2 7 6,48% 25. Waśniów 6 5 4 15 13,89% 26. Wojciechowice 0 0 0 0 0,00% 27. Worowice 2 0 0 2 1,85% 28. Wronów 1 2 0 3 2,78% 29. Zajączkowice 1 0 0 1 0,93% Razem 34 50 24 108 100,00% Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Komisariatu Policji w Ostrowcu Świętokrzyskim Strona 32 z 216

Wykres nr 1 Liczba przestępstw popełnionych w 2014 r na terenie poszczególnych sołectw Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Komisariatu Policji w Ostrowcu Świętokrzyskim Wykres nr 2 Liczba przestępstw popełnionych w 2015 na terenie poszczególnych sołectw Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Komisariatu Policji w Ostrowcu Świętokrzyskim Strona 33 z 216

Wykres nr 3Liczba przestępstw popełnionych w 2016 r na terenie poszczególnych sołectw Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Komisariatu Policji w Ostrowcu Świętokrzyskim Analiza demograficzna Gminy Waśniów i poszczególnych sołectw Według danych Urzędu Gminy Waśniów gminę zamieszkiwało w 2014 roku 7060 osób, w roku 2015 7072 osoby, a w 2016 roku 7003 osoby. Tabela nr 13 Struktura ludności na terenie Gminy Waśniów w latach 2013-2015 Nazwa Stan na koniec roku 2013 Stan na koniec roku 2014 Stan na koniec roku 2015 Kobiety 3598 3561 3579 Mężczyźni 3525 3499 3493 Urodzenia żywe ogółem 60 69 48 Zgony ogółem 83 91 95 Przyrost naturalny -23-22 -47 Ludność w wieku przedprodukcyjnym (0-17 lat) 1410 1487 1360 Ludność w wieku produkcyjnym 4412 4188 4386 Kobiety (18-59 lat) / Mężczyźni (18-64) 4412 4188 4386 Ludność w wieku poprodukcyjnym 1301 1385 1326 Kobiety (60 lat i więcej) / Mężczyźni (65 lat i więcej) 1301 1385 1326 SUMA 7123 7060 7072 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Gminy Waśniów Strona 34 z 216

Wykres nr 4 Liczba kobiet, mężczyzn i urodzeń żywych ogółem w latach 2014-2016 w gminie Waśniów Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Gminy Waśniów Wskaźnik obciążenia demograficznego. Analiza wskaźnika obciążenia demograficznego, tj. liczby ludności w wieku poprodukcyjnym (powyżej 59/64 roku życia) na 100 osób w wieku produkcyjnym, potwierdza tendencję stałego wzrostu ludności w wieku emerytalnym. Poniżej przedstawiono tabelę obrazującą zmiany wskaźnika obciążenia demograficznego na przestrzeni czterech ostatnich lat. Tabela nr 14 Zmiany wskaźnika obciążenia demograficznego w latach 2014-2016 GMINA WAŚNIÓW 2014 2015 2016 Ludność w wieku nieprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym Ludność w wieku poprodukcyjnym na 100 osób w wieku przedprodukcyjnym Ludność w wieku poprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym 50,00% 50,00% 50,00% 120,11% 122,92% 128,33% 36,38% 36,57% 38,09% Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Głównego Urzędu Statystycznego kwiecień 2017r. Na koniec 2016r. w Gminie Waśniów wskaźnik obciążenia demograficznego osiągnął wartość 36,09% i był wyższy w porównaniu ze wskaźnikiem dla województwa, który wynosił 32,50%; oraz dla Polski - Strona 35 z 216

30,20% 4. Świadczy to o tym, że społeczeństwo gminy szybciej się starzeje. Demografia w poszczególnych sołectwach Najliczniejszymi sołectwami w gminie Waśniów są: Nowy Skoszyn, Waśniów i Grzegorzowice. Natomiast najmniej liczne sołectwa to: Worowice, Strupice i Milejowice. W sumie w latach 2014-2016 większość sołectw gminy Waśniów zanotowała spadek liczby mieszkańców. W sumie w całej gminie jest to spadek o 57 osób. Tabela nr 15 Liczba mieszkańców poszczególnych sołectw w latach 2014-2016 L.p. Sołectwo 2014 2015 2016 Wzrost/spadek 1. Boksyce 172 171 166-6 2. Boleszyn 340 388 394 54 3. Czajęcice 317 313 303-14 4. Czażów 139 136 134-5 5. Dobruchna 245 239 235-10 6. Garbacz 363 360 356-7 7. Grzegorzowice 427 430 419-8 8. Janowice 148 114 113-35 9. Jeżów 267 272 266-1 10. Kotarszyn 249 252 250 1 11. Kraszków 139 141 137-2 12. Milejowice 107 105 103-4 13. Momina 155 152 154-1 14. Nosów 233 245 244 11 15. Nowy Skoszyn 612 618 612 0 16. Pękosławice 165 157 162-3 17. Piotrów 198 193 191-7 18. Prusinowice 172 170 178 6 19. Roztylice 341 351 345 4 20. Sarnia Zwola 272 271 266-6 21. Sławęcice 111 116 112 1 22. Strupice 112 114 107-5 23. Stryczowice 184 184 184 0 24. Śnieżkowice 347 332 327-20 25. Waśniów 466 467 467 1 26. Wojciechowice 114 117 117 3 27. Worowice 100 99 99-1 28. Wronów 326 317 313-13 29. Zajączkowice 239 248 249 10 Razem 7060 7072 7003-57 Źródło: Analiza własna na podstawie danych Urzędu Gminy Waśniów Analiza wzrostu/spadku liczby mieszkańców w poszczególnych sołectwach gminy Waśniów w latach 2014-2016 4 http://stat.gov.pl/podstawowe-dane/ Strona 36 z 216

Analizując dynamikę wzrostu/spadku liczby mieszkańców w poszczególnych sołectwach wzięto pod uwagę liczbę mieszkańców na koniec 2014 i 2016roku porównano je ze sobą. Liczba mieszkańców gminy w tym okresie zmniejszyła się o 57 osób. Są jednak na terenie gminy sołectwa, gdzie liczba mieszkańców wzrosła. Są to: Boleszyn- 54 osoby Nosów 11 osób Prusinowice 6 osób Zajączkowice 10 osób. Natomiast najwięcej osób w latach 2014-2016 ubyło w sołectwach: Janowice - 35 Śnieżkowice- 20 Waśniów 13 Analiza wzrostu/spadku liczby mieszkańców w wieku przedprodukcyjnym w poszczególnych sołectwach gminy Waśniów latach 2014-2016 Analizując dynamikę wzrostu/spadku liczby mieszkańców w wieku przedprodukcyjnym w poszczególnych sołectwach wzięto pod uwagę liczbę mieszkańców w wieku przedprodukcyjnym. Średnia dla gminy to 17,38% ogółu mieszkańców sołectwa. Sołectwa porównano ze sobą. 14 sołectw ma % udział mieszkańców w wieku przedprodukcyjnym mniejszy niż średnia dla gminy. Sołectwa te zaznaczono w poniższej tabeli kolorem. Największy odpływ osób młodych w analizowanym okresie nastąpił w sołectwie Sarnia Zwola i Śnieżkowice. Tabela nr 16 Liczba mieszkańców w wieku przedprodukcyjnym w poszczególnych sołectwach gminy Waśniów w % do ogółu mieszkańców sołectwa L.p. Sołectwo 2014 2015 2016 Wzrost/spadek % do ogółu 1. Boksyce 36 34 32-4 19,28% 2. Boleszyn 57 61 67 10 17,01% 3. Czajęcice 68 66 62-6 20,46% 4. Czażów 32 30 27-5 20,15% 5. Dobruchna 48 48 47-1 20,00% 6. Garbacz 64 61 57-7 16,01% 7. Grzegorzowice 78 78 76-2 18,14% 8. Janowice 24 23 22-2 19,47% 9. Jeżów 57 56 55-2 20,68% 10. Kotarszyn 61 61 58-3 23,20% 11. Kraszków 26 22 23-3 16,79% 12. Milejowice 20 18 18-2 17,48% Strona 37 z 216

13. Momina 20 16 18-2 11,69% 14. Nosów 35 36 36 1 14,75% 15. Nowy Skoszyn 102 110 109 7 17,81% 16. Pękosławice 29 29 26-3 16,05% 17. Piotrów 31 30 29-2 15,18% 18. Prusinowice 19 21 28 9 15,73% 19. Roztylice 65 66 65 0 18,84% 20. Sarnia Zwola 54 48 47-7 17,67% 21. Sławęcice 21 19 17-4 15,18% 22. Strupice 11 12 10-1 9,35% 23. Stryczowice 28 27 28 0 15,22% 24. Śnieżkowice 63 58 50-13 15,29% 25. Waśniów 101 101 95-6 20,34% 26. Wojciechowice 25 25 26 1 22,22% 27. Worowice 16 15 16 0 16,16% 28. Wronów 52 52 51-1 16,29% 29. Zajączkowice 40 42 44 4 17,67% Razem 1283 1265 1239-44 17,38% Źródło: Analiza własna na podstawie danych Urzędu Gminy Waśniów Analiza kapitału społecznego Kapitał społeczny zwykle oceniany jest następujących kategoriach: aktywność obywatelska, mierzona między innymi udziałem w wyborach i zaangażowaniem w działalność organizacji społecznych, zaradność mieszkańców, połączona z chęcią współpracy i pomagania innym (np. pomoc sąsiedzka), wzajemny poziom zaufania i bezpieczeństwa mieszkańców (również socjalnego), religijność oraz niski poziom występowania patologii społecznych. Analizując kapitał społeczny wzięto pod uwagę m.in.: organizacje pozarządowe (stowarzyszenia, fundacje) działające w poszczególnych sołectwach, zaangażowanie w organizację imprez Obecnie na terenie Gminy Waśniów działa kilkanaście organizacji skupiające wokół swojej działalności liczne grupy mieszkańców. W poniższej tabeli zamieszczono krótkie informacje dotyczące poszczególnych organizacji pozarządowych działających na terenie gminy. Inicjatywy podejmowane przez mieszkańców zorganizowanych w stowarzyszeniach świadczą o dużym potencjale kapitału ludzkiego w gminie. Tabela nr 17 Wykaz organizacji pozarządowych działających na terenie gminy stan na 31.12.2016 L.p. Nazwa organizacji Ilość osób działających w organizacji 1. Grupa Samo Swoi (Waśniów) 15 2. Klub Seniora (Waśniów) 10 OSP Strona 38 z 216

1. OSP - Waśniów 30 2. OSP - Witosławice 18 3. OSP- Momina 31 4. OSP - Garbacz 18 5. OSP - Grzegorzowice 17 6. OSP - Boleszyn 18 Koła Gospodyń Wiejskich (gdzie i liczebność?) 1. Koło Gospodyń Wiejskich Witosławianki 15 2. Koło Gospodyń Wiejskich Skoszynianki 10 3. Koło Gospodyń Wiejskich w Jeżowie 15 4. Koło Gospodyń Wiejskich w Śnieżkowicach 10 Zespoły taneczne - brak Zespoły folklorystyczne Dziecięcy Zespół Folklorystyczny Miniaturka Źródło: dane Urzędu Gminy Waśniów, stan na 31 styczeń 2016r. W gminie Waśniów działają organizacje kultywujące tradycję, a także powstałe w sposób oddolny zrzeszenia osób, szczególnie cenne, ponieważ spontaniczność w zrzeszaniu się jest jedną z najwyższych wartości w kapitale ludzkim, której nie da się zastąpić. Wyróżniamy grupy tj.: Grupa Sami swoi powstała przy Gminnej Bibliotece Publicznej w Waśniowie w październiku 2014, a od jesieni 2015 działa przy Gminnym Ośrodku Kultury i Sportu w Waśniowie. Dzięki projektowi z SŚBRR w Kielcach odbywały się warsztaty śpiewu ludowego i warsztaty plastyczne. Członkowie grupy wystąpili na Festiwalu twórczości lokalnej w Chocimowie, Święcie chleba w Sadowiu oraz wzięli udział w imprezie integracyjnej z Klubem Seniora w Janowicach. Występowali również na imprezach organizowanych przez GOKiS, m.in. Kiermaszu Świątecznym, Dożynkach Gminnych. Grupa Sami swoi liczy 15 osób z terenu gminy Waśniów. Próby odbywają się w poniedziałki w budynku GOKiS w Waśniowie. Z kolei Klub Seniora to znakomita organizacja, która swoją działalnością nie pozwala zapominać o osobach starszych, niejednokrotnie samotnych. Zajmuje się głownie organizacją imprez np. w Dniu Seniora. W listopadzie Gminny Ośrodek Kultury i Sportu w Waśniowie i Klub Seniora działający przy GOKiS były organizatorami spotkania z okazji takiego dnia. Strona 39 z 216

Krótka charakterystyka Kół Gospodyń Wiejskich z terenu Gminy Waśniów 5 Koło Gospodyń Wiejskich Witosłowianki Zespół i koło powstało 8 marca 2006r. Na początku zapisało się 17 pań, które regularnie co miesiąc spotykały się w świetlicy, wymieniając się przepisami kulinarnymi, śpiewając ludowe piosenki. Pierwsze kroki były trudne ale pomysł działania KGW zaakceptował Wójt Gminy i GOKiS, otoczyli opieką i wsparciem działalność Pań. Dzięki staraniom Przewodniczącej KGW i pracowników GOKiS zakupione zostały regionalne stroje ludowe. Na przestrzeni kilku lat panie zbierały kolejne sukcesy, brały dział w występach gminnych, powiatowych, przeglądach wojewódzkich ogólnopolskich i międzynarodowych. Najważniejsze sukcesy to: w 2006roku I miejsce i zdobycie statuetki Bochny Chlebowej na Ogólnopolskim Festiwalu Chleba w Mińsku Mazowieckim, 2007 r. Święconka Wielkanocna wygrała na pokazie stołów p.n. Wielkanocne Baby w Wilanowie, 2008r. Zespół reprezentował Powiat Ostrowiecki w Tokarni swoim produktem chleb żytni pieczony na trzonie, 2009r. Dużym osiągnięciem był występ zespołu na XXXII Międzynarodowym Festiwalu Folklorystycznym w Busku. Swoimi występami muzycznymi jak i kulinarnymi Panie godnie reprezentują nasz region czego dowodem był występ w TVP Kielce gdzie zespół promował gminę Waśniów. W 2011r. "Witosławianki" obchodziły jubileusz 5-lecia działalności. Obecnie zespół liczy 13 pań, Przewodniczącą jest Pani Ewa Wiącek, pozostałe osoby to: Jolanta Stachurska, Krystyna Kubik, Renata Tomaszewska, Krystyna Kwapisz, Edyta Kowalska, Lucyna Jabłońska, Anna Karcz, Bożena Jędrzejewska, Danuta Kowalska, Marianna Mazur, Alina Świątek, Zofia Jop. Koło Gospodyń Wiejskich Skoszynianki. Zespół Skoszynianki został utworzony na przełomie lat 1980/1981. inicjatorką i założycielką zespołu była Pani Krystyna Kozłowska. Podczas prób przygotowywano monologi, skecze i piosenki. Z zespołem zaczął współpracować Ks. Jan Mikos ówczesny proboszcz parafii w Nowej Słupi. Pomagał w doborze repertuaru i uczył tańca. Zespół zaczął występować na Dymarkach Świętokrzyskich. W latach dziewięćdziesiątych zespół rozpoczął współpracę z Gminnym Ośrodkiem Kultury w Waśniowie. Działalnością zespołu zainteresował się nowo wybrany wójt Krzysztof Gajewski. Rozpoczęły się występy na uroczystościach gminnych i powiatowych. Od roku 2000 zespół zaczął reprezentować Gminę Waśniów na dożynkach powiatowych. Pracę z zespołem rozpoczął instruktor muzyki z GOKiS Zbigniew Dąbrowski. Panie zaczęły odnosić sukcesy biorąc udział w konkursach, festiwalach i przeglądach. Aktywnie działały również na terenie gminy występując podczas uroczystości okolicznościowych takich jak Dzień Seniora, Dzień Kobiet, uroczystości kościelne czy uroczystości w Schronisku Św. Brata Alberta i w Publicznej Szkole Podstawowej w Nowym Skoszynie. Zaczęły również uczestniczyć w dożynkach gminnych przygotowując wieńce dożynkowe i występ artystyczny. Zaczęły także uczestniczyć w imprezach ogólnopolskich takich jak Ogólnopolski Festiwal Chleba w Mińsku Mazowieckim, Kiermasz Świąteczny w Wilanowie. Zawsze aktywnie włączają się do pomocy i przygotowują występy na imprezy organizowane przez Gminny Ośrodek Kultury i Sportu w Waśniowie. Wszystkie panie są uzdolnione muzycznie, działają społecznie, mogą się również pochwalić zdolnościami kulinarnymi. Obecnie w zespole działają panie: Krystyna Kozłowska- kierownik zespołu, 5 http://www.gokiswasniow.naszgok.pl/zespoly-folklorystyczne Strona 40 z 216

Jadwiga Miśta, Maria Wudarska, Otolia Bernacka, Bożena Pióro, Emilia Pióro, Kazimiera Świątek, Teresa Dzioba, Genowefa Jabłońska, Krystyna Nowak, Elżbieta Brożyna, Danuta Kozłowska. Koło Gospodyń Wiejskich Jeżowianki Koło Gospodyń Wiejskich w Jeżowie powstało 2011 roku. Koło liczy 15 pań. Funkcję przewodniczącej sprawuje pani Helena Tutalak. Koło aktywnie uczestniczy w kiermaszach świątecznych, dożynkach i innych uroczystościach organizowanych przez Gminny Ośrodek Kultury i Sportu w Waśniowie i inne instytucje. Panie brały udział m.in. w Przeglądzie Kół Gospodyń Wiejskich w Rudkach. Gospodynie regularnie spotykają się w świetlicy, wymieniając się przepisami kulinarnymi, tworząc rękodzieło i śpiewając ludowe piosenki. Koło Gospodyń Wiejskich w Śnieżkowicach zostało założone 1 lutego 2009. Inicjatorkami założenia były panie Barbara Walkiewicz i Anna Orłowska-Jankowska. Obecnie koło liczy 7 pań a są to: Barbara Walkiewicz, Zdzisława Wojtan, Zofia Czaja, Wiesława Machula, Teresa Kucharska, Teresa Strawczyńska, Wioletta Strawczyńska. Mimo nielicznego składu koło jest bardzo aktywne. W latach 2010-2011 wzięło udział w projekcie, z którego zorganizowano 3 wycieczki i 3 festyny integracyjne dla mieszkańców Śnieżkowic i Strupic. Członkowie koła wzięli udział w konkursie organizowanym przez WODR i KRUS w Ostrowcu oraz Wojewódzki Inspektorat Pracy w Kielcach Jak zachować zdrowie i bezpieczeństwo na wsi. Efektem był wyjazd do Buska, udział w konferencji i zdobycie nagrody. Panie aktywnie biorą udział w różnych konkursach i uroczystościach, m. in. kiermaszach bożonarodzeniowych i wielkanocnych, dożynkach gminnych, Festiwalu Chleba w Mińsku Mazowieckim, Forum Kobiet w Kielcach. Oprócz tych sukcesów koło aktywnie uczestniczy w życiu społecznym swojej wsi. Gospodynie ze Śnieżkowic słyną ze zdolności kulinarnych, przygotowują potrawy tradycyjnej kuchni staropolskiej a także sięgają po współczesne przepisy. Zajmują się również rękodziełem, wykonują przepiękne kwiaty bibułkowe, stroiki, dekoracje. Ważną organizacją pozarządową, gromadzącą kapitał ludzki, zwłaszcza najmłodszych jest Dziecięcy Zespół Folklorystyczny,,Miniaturka z Mominy. Powstał w 1997 roku przy Szkole Podstawowej w Mominie. Działa pod patronatem Wójta Gminy Waśniów oraz Gminnego Ośrodka Kultury i Sportu w Waśniowie. Inicjatorką powstania zespołu, jego kierowniczką, jak również autorką wielu scenariuszy i tekstów piosenek do znanych melodii ludowych jest nauczycielka Danuta Kłonica. Gminny Ośrodek Kultury i Sportu w Waśniowie zapewnia zespołowi instruktora muzyki. Pierwszym instruktorem muzycznym był Marek Basa, a następnie Gustaw Jaworski. Od kilku lat zespołowi akompaniuje Zbigniew Dąbrowski. Początkowo zespół nosił nazwę,,chochliki, ale w grudniu 2000 roku zmienił na,,miniaturka.,,miniaturka jest jedynym dziecięcym zespołem ludowym działającym na terenie Gminy Waśniów. Wyszukuje i przypomina dawne zwyczaje i obrzędy, ratuje od zapomnienia piękno folkloru wsi polskiej, rozsławia kulturę ludową Ziemi Świętokrzyskiej oraz pielęgnuje wszystko, co polskie, bo,,człowiek bez tradycji jest, jak drzewo bez korzeni. Poprzez swoją działalność i liczne występy na terenie szkoły, gminy, powiatu i województwa zespół promuje uczniów, daje im możliwość wykazania się swoimi zdolnościami, jak również pozwala twórczo spędzić wolny czas. Próby zespołu,,miniaturka odbywają się 1-2 razy w tygodniu w budynku szkoły w ramach zajęć pozalekcyjnych. Strona 41 z 216

W działalność zespołu, od początku jego powstania, aktywnie angażują się rodzice i dziadkowie. Szyją stroje, wykonują dekoracje, wyszukują niezbędne rekwizyty, pieką chleb i tradycyjne ciasta, przygotowują potrawy, jak również towarzyszą dzieciom podczas wyjazdów na występy. Dzięki funduszom z nagród, pomocy finansowej ze strony Samorządu Gminy Waśniów, Dyrekcji Szkoły w Mominie, Banku Spółdzielczego w Ostrowcu, a przede wszystkim GOKiS zostały uszyte przez panią Joannę Nowak piękne stroje regionalne. Zdjęcie nr 1 Stroje regionalne zespołu Miniaturka Źródło: http://www.gokiswasniow.naszgok.pl/zespoly-folklorystyczne/dzieciecy-zespolfolklorystyczny-miniaturka-z-mominy Społeczność lokalna ma możliwość spotykania się oraz organizowania wydarzeń kulturalnych w świetlicach zlokalizowanych na terenie gminy. Gmina dysponuje kilkoma takimi obiektami wymagają one jednak modernizacji. Na terenie gminy Waśniów brakuje miejsca gdzie społeczność lokalna mogła by się spotykać. Istnieje zatem duża potrzeba przebudowy istniejącej remizy OSP na Gminne Centrum Kulturalne, które będzie miejscem spotkań lokalnych grup działania, kół gospodyń wiejskich, miejsce spotkań osób starszych i młodzieży. W Budynku powinna również powstać dostępna dla mieszkańców nie tylko sołectwa ale i gminy świetlica i biblioteka. Jak pokazują dane GUS liczba osób czytających w przeliczeniu na 1000 mieszkańców na terenie gminy Waśniów jest niższa niż w województwie i powiecie ostrowskim. Jest to spowodowane m.in. brakiem odpowiedniego zaplecza technicznego. W gminie Waśniów jest także większość sołectw gdzie również występuje niski poziom uczestnictwa mieszkańców w życiu społecznym i kulturalnym. Strona 42 z 216

Tabela nr 18 Czytelnicy Gminnej Biblioteki Publicznej według wieku i rodzaju wykonywanego zajęcia za rok 2016 L.p. Przedział wieku Liczebność Rodzaj wykonywanego Liczebność zajęcia 1. 1 5 lat 24 Dzieci 24 2. 6 12 lat 123 Uczniowie 401 3. 13 15 lat 135 Studenci 51 4. 16 19 lat 143 Pracownicy umysłowi 31 5. 20 24 lata 101 Robotnicy 70 6. 25 44 lata 93 Rolnicy 99 7. 45 60 lat 84 Inni zatrudnieni 8 8. 60 lat i więcej 68 Emeryci, renciści 9. - Pozostali, niezatrudnieni 46 Źródło: Analiza własna na podstawie danych Gminnej Biblioteki Publicznej W sumie czytelnictwo w gminie na podstawie danych Gminnej Biblioteki Publicznej wynosi 11,009% względem ogółu mieszkańców gminy Waśniów (suma korzystających to : 771 osób. Znacznie powyżej 60% z tej liczby stanowią uczniowie. Ogólnie- osoby do 25 roku życia (Uczniowie, studenci, pracownicy umysłowi) to 577 osób spośród ogółu czytających. Wynika to oczywiście z zajęcia, czyli osoby te są głównie w wieku szkolnym lub studenckim. Jednak potrzeba rewitalizacji to zawsze zwiększenie księgozbioru- na chwile obecną: jest to Aktualny stan księgozbioru 17165 pozycji Godziny otwarcia 7.30-15.30 W przypadku Gminy Waśniów można rozwinąć druga grupę czytelnictwa, po zwiększeniu ilości pozycji księgozbioru. Są to emeryci/ renciści- np. zrzeszeni w grupie Sami Swoi, czy Klubie Seniora. W tym momencie na każdą osobę przypada 2,45 pozycji księgozbioru. Aktywność społeczną można dodatkowo mierzyć aktywnością wyborczą. Poniżej zaprezentowano tabelę dotyczącą aktywności wyborczej mieszkańców Gminy Waśniów podczas wyborów prezydenckich w 2015r. oraz w referendum przeprowadzonym w 2015r. na tle innych gmin powiatu ostrowieckiego. 41 Strona 43 z 216

GMINY GMINY Program Rewitalizacji Gminy Waśniów na lata 2017-2023 Tabela nr 19 Dane dotyczące aktywności wyborczej mieszkańców Gminy Waśniów podczas wyborów prezydenckich w 2015r. oraz w referendum na tle innych gmin powiatu ostrowieckiego Nazwa jednostki Liczba wyborców uprawnionych do głosowania Liczba kart ważnych frekwencja Głosy ważne Gmina Kunów 8179 3794 46,39% 3743 Gmina Bałtów 3091 1477 47,78% 1456 Gmina Ćmielów 6261 2655 42,41% 2602 Gmina Waśniów 5609 2367 42,20% 2345 Ostrowiec Świętokrzyski 58066 28438 48,98% 28030 Gmina Bodzechów 11065 5238 47,34% 5145 REFERENDUM 2015 Gmina Kunów 8265 542 6,56% Gmina Bałtów 3105 148 4,77% Gmina Ćmielów 6331 457 7,22% Gmina Waśniów 5655 259 4,58% Ostrowiec Świętokrzyski 59074 4192 7,10% Gmina Bodzechów 11228 861 7,67% Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Państwowej Komisji Wyborczej luty 2016r. Jak widać na podstawie w/w tabeli w Gminie Waśniów w wyborach prezydenckich wzięło udział niecałe 42,20% mieszkańców gminy. Na tle innych gmin powiatu ostrowieckiego Waśniów uplasował się na ostatnim miejscu. Średnia dla powiatu ostrowieckiego wyniosła (biorąc pod uwagę liczbę uprawnionych w stosunku do liczby ważnych kart do głosowania 47,65%). W przeprowadzonym w 2015r. referendum do głosowania poszło 4,58 % mieszkańców. Analizując powyższe dane stwierdzono iż na terenie gminy Waśniów po raz kolejny był to najniższy odsetek osób głosujących w całym powiecie ostrowieckim. Oznacza to, że w Gminie Waśniów występują negatywne zjawiska związane z niewystarczającym poziomem uczestnictwa mieszkańców w życiu publicznym i kulturalnym. Dodatkowo na terenie całej gminy należy rozszerzyć i uatrakcyjnić ofertę kulturalną, zwłaszcza dla osób starszych i młodzieży. Strona 44 z 216

Analiza ilościowa problemów w sferze środowiskowej Analizując aspekty środowiskowe wzięto pod uwagę w szczególności negatywne zjawiska dotyczące obecności odpadów stwarzających zagrożenie dla życia, zdrowia ludzi lub stanu środowiska (zwłaszcza na obszary chronione). Azbest pozostający do utylizacji na terenie gminy Waśniów: Najwięcej azbestu jest na terenie sołectw: Garbacz, Grzegorzowice, Momina, Nowy Skoszyn i Waśniów. Jak wskazuje Tabela 20 w tych sołectwach azbest znajduje się również na obiektach użyteczności publicznej. Tabela nr 20 Obiekty użyteczności publicznej pokryte płytami azbestowo-cementowymi na terenie Gminy Waśniów Lp. 1 2 3 Miejscowość Kod wyrobu Powierzchnia [m 2 ] Garbacz W02 161 Grzegorzowice W01 178 Grzegorzowice W02 48 4 Janowice 5 6 7 8 9 W02 Momina W02 317 Nowy Skoszyn W02 36 Nowy Skoszyn W02 198 Waśniów W02 359 Waśniów W02 43 Razem 3 029 Stan płyt 3 3 3 OSP Sklep Sklep Uwagi 310 3 Szkoła podstawowa 3 3 3 3 3 Świetlica środowiskowa Sklep Schronisko św. Brata Alberta Sklep Zakład fryzjerski Źródło: Program usuwania azbestu z terenu Gminy Waśniów na dzień 2017-05-09 Tabela nr 21 Wyniki inwentaryzacji dachów z płyt azbestowo-cementowych w podziale na miejscowości Gminy Waśniów Lp. Miejscowość Liczba obiektów Powierzchnia płyt azbestowocementowych [w m 2 ] Masa płyt azbestowo-cement. [w Mg] 1 Boksyce 57 12 851 141 2 Boleszyn 227 44 892 494 3 Czajęcice 110 20 787 229 4 Czażów 75 14 180 156 Strona 45 z 216

Lp. Miejscowość Liczba obiektów Powierzchnia płyt azbestowocementowych [w m 2 ] Masa płyt azbestowo-cement. [w Mg] 5 Dobruchna 130 25 325 279 6 Garbacz 194 38 833 427 7 Grzegorzowice 266 43 735 481 8 Janowice 52 13 987 154 9 Jeżów 111 25 581 281 10 Kotarszyn 179 31 799 350 11 Kraszków 76 16 500 182 12 Milejowice 47 10 135 111 13 Mirogonowice 17 6 112 67 14 Momina 70 11 982 132 15 Nagorzyce 38 8 216 90 16 Nosów 83 14 467 159 17 Nosów-Kolonie 100 17 914 197 18 Nowy Skoszyn 327 48 496 533 19 Pękosławice 119 22 507 248 20 Piotrów 114 19 688 217 21 Prusinowice 132 26 640 293 22 Roztylice 42 7 083 78 23 Sarnia Zwola 158 27 516 303 24 Sławięcice 51 9 622 106 25 Strupice 72 12 392 136 26 Stryczowice 118 19 290 212 27 Śnieżkowice 185 28 925 318 28 Waśniów 165 20 767 228 29 Witosławice 76 14 522 160 30 Wojciechowice 79 12 090 133 31 Worowice 54 14 798 163 32 Wronów 131 22 018 242 33 Zagaje Grzegorzowskie 37 6 518 72 34 Zajączkowice 74 13 655 150 Razem 3 766 683 823 7 522 Źródło: Program usuwania azbestu z terenu Gminy Waśniów, rok 2012 Strona 46 z 216

Najwięcej obiektów budowlanych, w których wykorzystywane są wyroby zawierające azbest jako pokrycia dachowe, znajduje się w Nowym Skoszynie (327), Grzegorzowicach (266) i Boleszynie (227). Stanowią one 22% łącznej liczby zinwentaryzowanych obiektów. Najmniej obiektów budowlanych, w których pokrycia dachowe wykonane są z płyt azbestowych, znajduje się w miejscowościach: Nagorzyce (38), Zagaje Grzegorzowskie (37), Mirogonowice (17). Na poniższej mapie okrągłymi punktami zaznaczone są miejsca, gdzie należy w sposób pilny usunąć zalegający azbest. Ważne jest także, że w przypadku wielu gmin np. Witosławice, Roztylice czy Skoszyn sąsiadują one z cennymi przyrodniczo miejscami, np. Jeleniowskim Parkiem Krajobrazowym. Mapa nr 5 Ilość wyrobów zawierających azbest rozmieszczenie na terenie gminy Waśniów Źródło: Program usuwania azbestu z terenu Gminy Waśniów. Strona 47 z 216

Stan powietrza na terenie gminy Waśniów 6 Emisja niska. Głównym źródłem zanieczyszczeń na terenie gminy są procesy spalania, węgiel jest nadal podstawowym paliwem w sektorze energetycznym, komunalnym i mieszkaniowym. Poza tym w ostatnich latach znacznie wzrasta udział transportu drogowego (w odniesieniu do emisji tlenków azotu). Znaczny wpływ dla zanieczyszczenia powietrza mają przestarzałe kotłownie opalane węglem kamiennych niskiej jakości, o dużej zawartości siarki, pracujące dla potrzeb centralnego ogrzewania oraz małe przedsiębiorstwa spalające węgiel w celach grzewczych i technologicznych. Często nie posiadają one żadnych urządzeń do celów ochrony powietrza. Głównym nośnikiem energii jest nadal węgiel kamienny, choć sukcesywnie wzrasta wykorzystanie energii z bardziej ekologicznych źródeł, m.in. gaz ziemny i olej opałowy, co w znacznym stopniu ogranicza emisję zanieczyszczeń do środowiska. Głównymi zanieczyszczeniami powietrza są: dwutlenek siarki, dwutlenek azotu, tlenek węgla i pył. Wielkość emisji pochodząca z tych źródeł jest trudna do oszacowania i wykazuje zmienność sezonową (ścisły związek z sezonem grzewczym). Spala się w nich również różne materiały odpadowe, w tym odpady komunalne, które mogą być źródłem emisji dioksyn, ponieważ proces spalania jest niezupełny i zachodzi w niedostatecznie wysokich temperaturach. Emisja komunikacyjna. Bardzo ważnym źródłem zanieczyszczenia powietrza jest również transport komunikacyjny. W wyniku spalania paliw w pojazdach samochodowych do atmosfery przedostają się znaczne ilości zanieczyszczeń gazowych, m.in.: tlenki azotu, tlenki węgla, dwutlenek węgla, węglowodory (szczególnie benzen) oraz pyły zawierające związki ołowiu, kadmu, niklu i miedzi. Ponadto zanieczyszczenia komunikacyjne o dużym nasileniu mogą powodować powstawanie smogu w okresie zimowym a w okresie letnim, tzw. smogu fotochemicznego, co przyczynia się do powstawania ozonu przyziemnego. Istotne znaczenie posiadają również zanieczyszczenia powstające przy ścieraniu się opon i nawierzchni dróg. Największe stężenia emisji znajdują się wzdłuż ciągów komunikacyjnych. Emisja napływowa. Na stan czystości powietrza w gminie Waśniów może mieć wpływ zakłady zlokalizowane w sąsiednich gminach a nawet ponadregionalne zanieczyszczenia powietrza z dużych ośrodków przemysłowych. W bezpośrednim sąsiedztwie gminy Waśniów znajdują się następujące zakłady, które mogą mieć znaczący wpływ na jakość powietrza atmosferycznego: Celsa Huta Ostrowiec Sp. z o.o., Miejska Energetyka Cieplna Sp. z o.o., Cegielnia polowa Rudka S.A. 6 Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Waśniów Strona 48 z 216

W ostatnich latach zauważa się spadek oddziaływania przemysłu na stan środowiska. Podsumowując, stan powietrza na terenie gminy Waśniów jest bardzo dobry. Na terenie gminy nie ma źródeł powodujących znaczne pogorszenie jakości powietrza. Stężenia większości związków nie przekraczają poziomów dopuszczalnych. Czyste powietrze może stanowić o jednym z głównych atutów gminy. Zagrożenie powodziowe Globalne ocieplenie oraz przeobrażenia zachodzące w układzie cyrkulacji atmosferycznej powodują zmiany klimatyczne na całej kuli ziemskiej. Przyczyniają się one do powstawania różnych anomalii pogodowych, w wyniku których coraz częściej obserwowane są zjawiska, które do tej pory w naszych szerokościach geograficznych nie występowały lub występowały sporadycznie w umiarkowanej strefie klimatycznej. W Polsce takim zjawiskami są coraz częstsze deszcze nawalne, powodujące lokalne podtopienia oraz powodzie. Na terenie województwa podtopienia mogą powstać głównie w dolinach rzek Wisły (141 km), Nidy (151,2 km), Kamiennej (118,5 km), Czarnej Staszowskiej (61,0 km), Koprzywianki (65,9km). Przez teren gminy przepływają rzeki: Węgierka, Pokrzywnianka, Garbutka i Dobruchna. Istnieje kilka małych zbiorników wodnych (stawów). Ochrona ludzi i mienia przed powodzią powinna być realizowana w szczególności przez zachowanie i tworzenie systemów retencji wód w tym sieci zbiorników z rezerwą powodziową, racjonalne użytkowanie budowli przeciwpowodziowych w tym m.in. utrzymanie wałów przeciwpowodziowych, odpowiednie kształtowanie zagospodarowania przestrzennego tych terenów oraz działania organizacyjne (wczesne ostrzeganie, obserwacja przepływów itp.). Na terenie gminy Waśniów rzeki nie posiadają wałów przeciwpowodziowych. Zagrożenie powodziowe dla Waśniowa może występować na tarasach zalewowych licznej sieci cieków powierzchniowych. Doświadczenia ostatnich lat wykazują, że nawet w niewielkich ciekach poziom wód powierzchniowych może się podnieść nawet o 3 metry. Głównym kierunkiem działań w zakresie ochrony przeciwpowodziowej będzie ograniczanie i eliminowanie zabudowy z obszarów zagrożonych osiągane w wyniku uwzględniania zasięgu tych obszarów oraz obowiązujących w ich obrębie warunków ochrony przeciwpowodziowej w planie zagospodarowania przestrzennego województwa, studiach uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miast i gmin, planach miejscowych oraz decyzjach o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenów. W planowaniu ochrony przeciwpowodziowej oraz w działaniach operacyjnych na szczeblu lokalnym niezbędne jest utrzymanie systemów melioracji szczegółowej w odpowiednim stanie (drożność). Mieszkańcy i użytkownicy terenów zagrożonych powinni być systematycznie informowani o: potencjalnym i rzeczywistym zasięgu powodzi; lokalnym systemie ochrony przeciwpowodziowej; właściwych sposobach zachowania się podczas powodzi; metodach zabezpieczenia się w tym okresie; Strona 49 z 216

metodach zabezpieczenia budynków. Coroczne podtopienia Co roku na terenie gminy występują podtopienia. W 2014r. blisko 38 posesji w gminie Waśniów zostało podtopionych. Podtopienie nastąpiło na skutek przepełnienia się rowu melioracyjnego, który zbiera nadmiar wody. Poniższa mapa przedstawia obszary zagrożone powodzią na terenie gminy Waśniów. Mapa nr 6 Obszary zagrożenia powodziowego na terenie gminy Waśniów Źródło: http://mapy.isok.gov.pl/imap/ Legenda Obszar zagrożenia powodziowego Prawdopodobieństwo wystąpienia powodzi Q 0,2% raz na 500 lat Drogi krajowe wojewódzkie Pokrycie terenu wody powierzchniowe Strona 50 z 216

tereny zantropogenizowane tereny rolne lasy Obszary chronione i cenne przyrodniczo Na terenie Gminy Waśniów występują: rezerwaty, pomniki przyrody i obszary chronione znajdujące się na terenie gminy. Rezerwaty przyrody: 1. Szczytniak o pow. 6,03 ha rezerwat leśny 2. Małe Gołoborze o pow. 20,44 ha rezerwat leśny 3. Wąwóz w Skałach o pow. ogółem 3,18 ha, pow. w gminie 1,32 ha rezerwat przyrody nieożywionej Pomniki przyrody: 1. 4 dęby szypułkowe w Grzegorzowicach 2. źródło zboczowe Malinowy Stok w Nowym Skoszynie 3. 2 skałki (stopień skalny, próg skalny, naturalne formy skalne) w Stryczowicach Parki krajobrazowe: 1. Jeleniowski Park Krajobrazowy o pow. ogółem 4218,2 ha, w gminie 1765,4 ha Obszary chronione: 1. Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny Kamiennej o pow. ogółem 72634 ha, w gminie 5636 ha 2. Jeleniowski Obszar Chronionego Krajobrazu o pow. ogółem 10 634 ha, w gminie 3752 ha Obszary Europejskiej Sieci Ekologicznej Natura 2000: 1. Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk Łysogóry PLH260002 o pow. ogółem 8081,27 ha, pow. w gminie 57,42 ha 2. Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk Ostoja Jeleniowska PLH260028 o pow. ogółem 3589,24 ha, pow. w gminie 1310,11 ha 3. Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk Wzgórza Kunowskie PLH260039 o pow. ogółem 1868,67 ha, pow. w gminie 223,34 ha Na obszarze gminy nie znajdują się Parki Krajobrazowe Parki Narodowe Zespoły Przyrodniczo Krajobrazowe Użytki ekologiczne Poniższa mapa przedstawia obszary chronione na terenie gminy Waśniów Strona 51 z 216

Mapa nr 7 Obszary chronione na terenie Gminy Waśniów Źródło: http://geoserwis.gdos.gov.pl/map Legenda: Użytki ekologiczne Rezerwaty Parki Krajobrazowe Parki Narodowe Obszar Chronionego Krajobrazu Zespoły Przyrodniczo Krajobrazowe Natura 2000 obszary ptasie Natura 200 Obszary siedliskowe Stanowiska dokumentujące Pomnik przyrody. Strona 52 z 216

Na terenie gminy Waśniów wystepują także parki podworskie, ich rozmieszczenie pokazuje niniejsza mapa: Mapa nr 8 parki podworskie i rezerwaty przyrody na terenie gminy Waśniów Źródło: http://www.wasniow.pl/ Strona 53 z 216

Forma ochrony przyrody Nazwa Tabela nr 22 Obszary Specjalnej Ochrony Siedlisk NATURA 2000 na terenie gminy Waśniów Kod lub Numer w rej. Powierzchnia Opis RDOŚ Podstawa Prawna NATURA 2000 SOO Ostoja Jeleniowska PLH260028 3589,24 ha Ostoja obejmuje fragment drugiego co do wysokości pasma Gór Świętokrzyskich pasma Jeleniowskiego, będącego przedłużeniem na wschód pasma Łysogórskiego. Ułożone jest ono równoleżnikowo, zbudowane z odpornych na wietrzenie skał kambryjskich, w całości pokryte lasami. W skład obszaru wchodzą wzniesienia: Góra Jeleniowska (535 m n.p.m), Szczytniak (554 m n.p.m), i Góra Wesołówka (468,6 m n.p.m). Wierzchowiny mają wyrównane powierzchnie z łagodnymi spadkami. Charakterystycznym elementem pasma są występujące na zboczach rumowiska piaskowców kwarcytowych tzw. gołoborza, największe z nich objęte są ochroną rezerwatową. Stoki porozcinane są licznymi dolinkami, w niektórych znajdują się źródliska dające początek potokom. Podnóża pokrywa materiał zmyty ze stoków i warstwa lessu. Powierzchnia wynosi 3589,24 ha. Jest to jeden z większych kompleksów leśnych zajmujących część Pasma Łysogórskiego w Górach Świętokrzyskich. Ostoja zdominowana jest przez lasy bukowo-jodłowe (żyzne i kwaśne buczyny, wyżynne bory jodłowe) rzadziej grądy i łęgi, sporadycznie obejmuje łąki naturowe. Istota i sens ostoi polega na zabezpieczeniu naturalnego lasu o charakterze górskim na niżu z obecnością gatunków chronionych i górskich (w przypadku wprowadzenia właściwych sposobów ochrony ekosystemów leśnych jest wysoce prawdopodobne spontaniczne odtworzenie się swoistej lasom naturalnym zoocenozy bezkręgowców, dzięki bezpośredniej bliskości Świętokrzyskiego Parku Narodowego i istnieniu potencjalnych dróg migracji fauny z jego obszaru). Ponadto występują dobrze wykształcone siedliska przyrodnicze piargi i gołoborza krzemianowe. Komisja Europejska decyzją Nr 2011/64/UE z 10.01.2011 r. (Dz. U. UE Nr L 33 z 08.02.2011 r.). Strona 54 z 216

NATURA 2000 SOO ŁYSOGÓRY PLH260002 8081,27 ha Mieści się na terenie Świętokrzyskiego Parku Narodowego. Na obszarze tym stwierdzono 7 rodzajów siedlisk oraz łącznie dotychczas 31 gatunków roślin i zwierząt tzw. siedlisk i gatunków naturowych to znaczy takich dla których konieczne jest wyznaczenie obszaru Natura 2000. Obszar jest w około 90% porośnięty lasem, w większości są to lasy jodłowo-bukowe. Występuje tu endemiczny świętokrzyski bór jodłowy Abietetum polonicum, bogate w rzadkie i cenne gatunki mszaków, porostów i zwierząt gołoborza. Mniej liczne są bory sosnowe i mieszane z udziałem dębu. W niższych położeniach spotyka się grądy, a w miejscach wilgotnych bory wilgotne i bagienne a także olsy. Lasy charakteryzują się znacznym stopniem naturalności, a wręcz pierwotności. Na terenie ostoi znajdują się niewielkie enklawy łąk i pastwisk oraz siedliska kserotermicznych, a także liczne stale i okresowe cieki wodne. Stwierdzono tu ok. 800 gatunków roślin naczyniowych, zagrożonych, rzadkich i chronionych. Fauna bezkręgowców reprezentowana jest przez ponad 4000 stwierdzonych gatunków (prawdopodobnie w rzeczywistości jest ich znacznie więcej). Wiele z nich to unikatowe relikty lasów pierwotnych, tzw. gatunki puszczańskie. Komisja Europejska decyzją Nr 2011/64/UE z 10.01.2011 r. (Dz. U. UE Nr L 33 z 08.02.2011 r.). Strona 55 z 216

NATURA 2000 SOO WZGÓRZA KUNOWSKIE PLH260039 1868,67 ha Obszar położony jest w obrębie Wyżyny Kielecko-Sandomierskiej na granicy czterech mezoregionów: Płaskowyżu Suchedniowskiego, Gór Świętokrzyskich, Wyżyny Sandomierskiej oraz Przedgórza Iłżeckiego. Dominującymi elementami rzeźby są szerokie, łagodne garby i wierzchowiny, które przeważają na obszarze, oraz płaskodenne doliny rzeczne. Ostoja leży na obrzeżeniu mezozoicznym paleozoicznego trzonu Gór Świętokrzyskich, na zboczach dolin rzecznych występują piaskowce, wapienie triasowe i jurajskie, przykryte utworami czwartorzędowymi, gliną zwałową i piaskami bądź miejscami grubą pokrywą lessową. Grubsza pokrywa lessowa występuje w południowo zachodniej części obszaru. Występują tu liczne odsłonięcia skalne, a wśród nich nieczynne kamieniołomy dolomitu w Dołach Opacich i piaskowca w Dołach Biskupich a także kamieniołomy piaskowców triasowych i jurajskich oraz dolomitów dewońskich i wapiennych. Zbocza dolin rzecznych są często silnie rozczłonkowane wąwozami lessowymi i jarami oraz noszą ślady zjawisk krasowych. Na obszarze dwóch najatrakcyjniejszych wąwozów koło Kunowa zaprojektowano rezerwaty przyrody "Bukowska Góra" i "Udziców". Zbocza dolin często są bardzo wysokie i strome. Obszar leży w obrębie zlewni rzeki Kamiennej, lewobrzeżnego dopływu Wisły, wraz z dopływami. Obszar ma bardzo duże znaczenie dla zachowania gatunków motyl i z Załącznika II Dyrektywy Rady 92/43/EWG, związanych ze środowiskiem wilgotnych łąk: Lycaena helle i Maculinea teleius. Obydwa gatunki mają na terenie omawianej ostoi silne populacje występujące w na dobrze zachowanych siedliskach. Komisja Europejska decyzją Nr 2011/64/UE z 10.01.2011 r. (Dz. U. UE Nr L 33 z 08.02.2011 r.). Źródło: Rejestr RDOŚ pn. Obszary NATURA 2000 w województwie świętokrzyskim, stan prawny 11-04-2017r. Strona 56 z 216

PARK KRAJOBRAZOWY JELENIOWSKI PARK KRAJOBRAZOWY PLH260028 Program Rewitalizacji Gminy Waśniów na lata 2017-2023 Forma ochrony przyrody Nazwa Kod lub Numer RDOŚ Tabela nr 23 Obszary Parku Krajobrazowego na terenie gminy Waśniów Powierzchnia Opis Podstawa Prawna 4218,2 ha Obejmuje tereny Pasma Jeleniowskiego, Gór Świętokrzyskich, oraz przylegające do niego doliny rzek Dobruchny i Koprzywianki. Zajmuje powierzchnię 42,95 km2, a jego otulina 105,91 km2. Na jego terenie znajdują się 3 rezerwaty przyrody: rezerwat przyrody Góra Jeleniowska, Rezerwat Przyrody Małe Gołoborze,: Rezerwat przyrody Małe Gołoborze - leśny rezerwat przyrody na terenie Jeleniowskiego Parku Krajobrazowego w gminie Waśniów, w powiecie ostrowieckim, w województwie świętokrzyskim. Rezerwat znajduje się on obszarze leśnictwa Szczytniak, nadleśnictwa Łagów, w gminie Waśniów. Jest on rezerwatem geologiczno-leśnym utworzonym zarządzeniem Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 31.12.1993 roku. Obejmuje fragment głównego grzbietu Pasma Jeleniowskiego, jego północne zbocza oraz górną część dolinki, która rozdziela dwa boczne ramiona odchodzące na północ od głównego grzbietu. Utworzony został dla ochrony walorów krajobrazowych najciekawszego fragmentu Pasma Jeleniowskiego, doliny posiadającej w dnie wychodnie skał kambryjskich, niewielkiego (0,25 ha) głazowiska gołoborza zbudowanego z piaskowców kwarcytowych wieku kambryjskiego oraz otaczającego je lasu z drzewostanem bukowym z udziałem jodły i buka (w wieku 50-130 lat, Rezerwat przyrody Szczytniak rezerwat leśny na terenie Jeleniowskiego Parku Krajobrazowego, położony w gminie Waśniów, w powiecie ostrowieckim, w województwie świętokrzyskim[1]. Znajduje się na północ od wierzchołka Szczytniaka, najwyższego szczytu Pasma Jeleniowskiego. Źródło: Rejestr RDOŚ pn. Obszary NATURA 2000 w województwie świętokrzyskim, stan prawny 11-04-2017r. Rezerwat Przyrody Góra Jeleniowska (Zarządzenie Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 25 lipca 1997 r. w sprawie uznania za rezerwat przyrody.)/ rezerwat Małe Gołoborze: Zarządzenie Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 31 grudnia 1993 r. w sprawie uznania za rezerwat przyrody./ Rezerwat Przyrody Szczytniak: Zarządzenie Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 31 grudnia 1993 r. w sprawie uznania za rezerwat przyrody. Strona 57 z 216

OBSZAR CHRONIONEGO KRAJOBRAZU PLH260028 OBSZAR CHRONIONEGO KRAJOBRAZU PLH260039 Program Rewitalizacji Gminy Waśniów na lata 2017-2023 Tabela nr 24 Obszary chronionego krajobrazu na terenie gminy Waśniów Forma ochrony przyrody Nazwa Kod lub Numer w rej. RDOŚ Powierzchnia Opis Podstawa prawna Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny Kamiennej, kod zarezerwowany dla obszaru Natura 2000 Wzgórza Kunowskie Jeleniowski Obszar Chronionego Krajobrazu Kod zarezerwowany dla obszaru Natura 2000 Ostoja Jeleniowska o pow. ogółem 72634 ha, w gminie 5636 ha o pow. ogółem 10638 ha, w gminie 3752 ha Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny Kamiennej obszar chronionego krajobrazu, położony w północnej części województwa świętokrzyskiego. Zajmuje powierzchnię 733,76 km². Obejmuje część Puszczy Iłżeckiej, oraz dorzecza Kamiennej. W skład obszaru wchodzą tereny gmin: Bałtów, Bodzechów, Brody i Kunów. Częściowo również gmin: Mirzec, Skarżysko Kościelne, Suchedniów, Waśniów oraz Wąchock. Obszar Chronionego Krajobrazu położony jest pomiędzy dolinami Koprzywianki i Czarnej. Obejmuje wschodni kraniec Gór Świętokrzyskich, Pogórza Szydłowskiego i Niecki Połanieckiej. Jest to obszar o bardzo urozmaiconej rzeźbie i silnie zalesiony lasy stanowią ok. 55%, a użytki rolne ok. 40% powierzchni, stanowiąc lokalny ciąg ekologiczny. Wśród lasów dominują tu bory sosnowe, bory mieszane, bory trzcinnikowe, łęgi subkontynentalne oraz bory mieszane świeże przechodzące w grąd wysoki i świetlistą dąbrowę. Źródło: Rejestr RDOŚ pn. Obszary NATURA 2000 w województwie świętokrzyskim, stan prawny 11-04-2017r. UCHWAŁA Nr XXXII/566/13 Sejmiku Województwa Świętokrzyskiego z dnia 26 czerwca 2013r. UCHWAŁA NR XLIX/879/14 SEJMIKU WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO Strona 58 z 216

Tabela nr 25 Pomniki przyrody na terenie gminy Waśniów Forma ochrony przyrody Nazwa Kod lub Numer w rej. RDOŚ/ nr działki Opis Podstawa Prawna POMNIK PRZYRODY Dęby Szypułkowe 27/1 i 27/2 Grzegorzowice Dęby Szypułkowe wiek ok. 300 lat, własność prywatna 1) Rozporządzenie Nr 35/2007 Wojewody, Świętokrzyskiego z dnia 12 grudnia 2007 r., w sprawie uznania za pomniki 239, poz. 3552, z dn.14.12.2007 r., z późn. zm. POMNIK PRZYRODY Źródło Nr działki 33/1148 Nowy Skoszyn Źródło (Malinowy Stok. Woda wartko odpływa naturalną dolinką w kierunku zabudowań. Źródło jest ocembrowane w celu umożliwienia czerpania wody. W pobliżu znajdują się dwa mniejsze źródła. Wody wszystkich trzech łączą się tworząc niewielki ciek. Typ źródła zboczowe. 1) Zarządzenie Nr 23/87 Wojewody Kieleckiego z dnia 2 października 1987 r. w, sprawie uznania za pomniki przyrody.dz.urz.woj.kieleckiego Nr 19, poz. 223, z późn. zm. POMNIK PRZYRODY Skałki 341,346,353, Stryczowice Skałki. Stopień skalny w dnie wąwozu (wys. 2-4 m) mający formę suchego wodospadu. Obok w zboczu wąwozu próg skalny o długości ok. 10 m i wysokości 2-3 m. 1) Zarządzenie Nr 23/87 Wojewody Kieleckiego z dnia 2 października 1987 r. w sprawie uz nania za pomnik przyrody. Dz.Urz.Woj.Kieleckiego Nr 19, poz. 223., z późn. zm POMNIK PRZYRODY Skałki 373, 374, 380, 385, 389, 390, Stryczowice Skałki Na stromym zboczu doliny o wysokości ok. 25 m, na obszarze o długości ok. 150 m liczne naturalne formy skalne progi, występy skalne, ambonki (wysokości 2-3 m) oraz stary nieduży kamieniołom 1) Zarządzenie Nr 23/87 Wojewody Kieleckiego z dnia 2 października 1987 r. w sprawie uznania za pomnik przyrody. Dz.Urz.Woj.Kieleckiego Nr 19, poz. 223., z późn. zm. Źródło: Rejestr RDOŚ pn. Obszary NATURA 2000 w województwie świętokrzyskim, stan prawny 11-04-2017r. Strona 59 z 216

Analiza ilościowa problemów w sferze gospodarczej Analizując sferę gospodarczą wzięto pod uwagę negatywne zjawiska dotyczące niskiego stopnia przedsiębiorczości. Liczba podmiotów gospodarczych na przestrzeni ostatnich lat ulega ciągłym wahaniom. W ostatnim roku możemy zaobserwować wahania liczby podmiotów działających na terenie gminy. Są to głównie mikroprzedsiębiorstwa zatrudniające do 9 pracowników. Liczba podmiotów wpisanych do rejestru REGON na 1000 mieszańców od pięciu lat utrzymuje się na tym samym poziomie. Wykres nr 5 Liczba przedsiębiorstw na terenie gminy Waśniów w latach 2012-2017 ROK Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS na dzień 11.04.2017 Tabela nr 26 Struktura przedsiębiorczości na terenie gminy Waśniów LICZBA PRZEDS. 0-9 10-49 50-249 250-999 1000 I WIĘCEJ PROCENTOWO MIKRO MNIEJ NIŻ 9 OS. 2012 260 249 10 1 0 0 95,77% 2013 270 259 10 1 0 0 95,93% 2014 275 265 9 1 0 0 96,36% 2015 268 259 8 1 0 0 96,64% 2016 268 259 8 1 0 0 96,64% 03. 2017 265 256 8 1 0 0 96,60% Źródło: Opracowanie własne na podstawie BIP na dzień 11.04.2017 Powyższe analizy pokazują, że przedsiębiorczość na terenie gminy Waśniów to głównie firmy zatrudniające poniżej 9 osób. Począwszy od roku 2012 Spada liczba firm zatrudniająca od 10 do 49 osób. Przedsiębiorczość w Gminie Waśniów to zatem głównie mikroprzedsiębiorstwa. Stanowią one niezmiennie ok. 96% wszystkich przedsiębiorstw w gminie. Strona 60 z 216

Potencjał przedsiębiorczości to nie tylko potencjał istniejących podmiotów gospodarczych, ale też potencjał postawy przedsiębiorczej wśród mieszkańców, a więc gotowość do podejmowania aktywności z własnej inicjatywy. Potencjał istniejących przedsiębiorstw jest pośrednim wskaźnikiem obrazującym lokalne szanse na znalezienie zatrudnienia. Natomiast od potencjału postawy przedsiębiorczej zależy gotowość do podejmowania ryzyka: przekwalifikowywania się, poszukiwania lepszej pracy oraz podejmowania własnej działalności gospodarczej. Analiza lokalizacji obiektów noclegowo-gastronomicznych Na podstawie danych Urzędu Gminy Waśniów, przeprowadzono analizę liczby obiektów noclegowogastronomicznych (gospodarstwa agroturystyczne, restauracje, bary, pizzerie, pensjonaty, schroniska, itp.) w poszczególnych sołectwach gminy. Tego typu obiektów jest stosunkowo niewiele pomimo dużych walorów turystyczno wypoczynkowych jakie obszar ten posiada. Gmina Waśniów położona jest w atrakcyjnym turystycznie obszarze. Z gminą sąsiadują m.in. Ostrowiec Świętokrzyski, Ćmielów oraz znany na całą polską Bałtów. Gmina nie wykorzystuje w pełni swojego potencjału turystycznego. Na terenie gminy brakuje infrastruktury turystycznej, miejsc gdzie mieszkańcy, turyści mogliby spędzać wolny czas.. Poniżej znajduje się wykaz przedsiębiorstw prowadzących działalność gospodarczą w branży gastronomicznej i noclegowej. Tabela nr 27 Restauracje na terenie Gminy Waśniów Gospodarstwa Agroturystyczne 1. Beata Lachowicz Gospodarstwo Agroturystyczne "Dworek Lachowicze" Grzegorzowice 83 A 27-425 Waśniów 2. Gospodarstwo agroturystyczne Elżbieta i Janusz Ozdoba NOWY SKOSZYN 58 27-425 Waśniów L.p. Restauracje/Bary/Pizzerie Nazwa i adres - BRAK Źródło: Dane z Urzędu Gminy w Waśniowie Strona 61 z 216

Mapa nr 9 Mapa turystyczna Gminy Waśniów Źródło: WWW.wasniow.pl Strona 62 z 216

Analiza ilościowa problemów w sferze przestrzenno-funkcjonalnej Analizując sferę przestrzenno-funkcjonalną wzięto pod uwagę negatywne zjawiska dotyczące niewystarczającego wyposażenia w infrastrukturę techniczną i społeczną lub jej złego stanu technicznego, braku dostępu do podstawowych usług lub ich niskiej jakości, niedostosowania rozwiązań urbanistycznych do zmieniających się funkcji obszaru, niskiego poziomu obsługi komunikacyjnej, niedoboru lub niskiej jakości terenów publicznych. Gospodarka wodno-ściekowa Metodologia: wzięto pod uwagę czy problem dot. gospodarki ściekowej został rozwiązany. Nie analizuje się gospodarki wodnej, gdyż Gmina Waśniów jest w 99% zwodociągowana. Tabela nr 28 Wskaźniki zwodociągowania w Gminie Waśniów L.p. Wyszczególnienie Jednostka miary Stan na dzień 31.12.2016 1. Wskaźnik zwodociągowania gminy % 99 2. Długość sieci wodociągowej rozdzielczej 3. Podłączenia wodociągowe prowadzące do budynków mieszkalnych 4. Zużycie wody z wodociągów w gospodarstwach domowych Kanalizacja sanitarna Źródło: Urząd Gminy Waśniów km 172,58 szt. 1516 m3/mieszk./rok 20,8 Gmina Waśniów jest w 9% skanalizowana. Poniższa tabela przedstawia podstawowe wskaźniki dotyczące skanalizowania gminy oraz samej miejscowości. Tabela nr 29 Kanalizacja sanitarna na terenie Gminy Waśniów L.p. Wyszczególnienie Jednostka miary Długość na terenie Gminy Waśniów stan na 31.12.2016 1. Wskaźnik skanalizowania gminy % 9 2. Długość sieci kanalizacji sanitarnej km 16,53 3. Podłączenia kanalizacyjne prowadzące do budynków mieszkalnych 4. Ilość zbiorników bezodpływowych na ścieki szt. 204 szt. 270 5. Ścieki odprowadzane do kanalizacji m3 /mieszk./rok 20,88 Źródło: Urząd Gminy Waśniów Strona 63 z 216

L.p. Sołectwo WODOCIĄG [TAK/NIE/CZĘŚCIOWO] PRZYDOMOWE OCZYSZCZALNIE ŚCIEKÓW [TAK/NIE/CZĘŚCIOWO] KANALIZACJA [TAK/NIE/CZĘŚCIOWO] GAZ [TAK/NIE/CZĘŚCIOWO] Program Rewitalizacji Gminy Waśniów na lata 2017-2023 Poniższa tabela przedstawia informację nt. posiadanej infrastruktury wodociągowej, kanalizacyjnej i gazowej przez poszczególne sołectwa gminy Waśniów. Tabela nr 30 Infrastruktura w sołectwach Gminy Waśniów CZY SOŁECTWO/OSIEDLE POSIADA 1. Boksyce TAK CZĘŚCIOWO NIE NIE 2. Boleszyn TAK CZĘŚCIOWO NIE NIE 3. Czajęcice TAK CZĘŚCIOWO NIE NIE 4. Czażów TAK CZĘŚCIOWO NIE NIE 5. Dobruchna TAK CZĘŚCIOWO NIE NIE 6. Garbacz TAK CZĘŚCIOWO NIE NIE 7. Grzegorzowice TAK CZĘŚCIOWO NIE NIE 8. Janowice TAK CZĘŚCIOWO NIE NIE 9. Jeżów TAK CZĘŚCIOWO NIE NIE 10. Kotarszyn TAK CZĘŚCIOWO NIE NIE 11. Kraszków TAK CZĘŚCIOWO NIE NIE 12. Milejowice TAK CZĘŚCIOWO NIE NIE 13. Momina TAK CZĘŚCIOWO NIE NIE 14. Nosów TAK CZĘŚCIOWO NIE NIE 15. Nowy Skoszyn TAK CZĘŚCIOWO NIE NIE 16. Pękosławice TAK CZĘŚCIOWO CZĘŚCIOWO NIE 17. Piotrów TAK NIE TAK NIE 18. Prusinowice TAK CZĘŚCIOWO NIE NIE 19. Roztylice TAK CZĘŚCIOWO NIE NIE 20. Sarnia Zwola TAK CZĘŚCIOWO NIE NIE 21. Sławęcice TAK CZĘŚCIOWO NIE NIE 22. Strupice TAK CZĘŚCIOWO CZĘŚCIOWO NIE 23. Stryczowice TAK CZĘŚCIOWO NIE NIE 24. Śnieżkowice TAK CZĘŚCIOWO NIE NIE 25. Waśniów TAK NIE TAK NIE 26. Wojciechowice TAK CZĘŚCIOWO NIE NIE 27. Worowice TAK CZĘŚCIOWO NIE NIE 28. Wronów TAK CZĘŚCIOWO NIE NIE Strona 64 z 216

29. Zajączkowice TAK CZĘŚCIOWO NIE NIE Źródło: Urząd Gminy Waśniów Tabela nr 31 Oczyszczalnie ścieków na terenie gminy w procentach Oczyszczanie ścieków komunalnych stan na 31.12.2016 Nazwa/lokalizacja RLM Dociążenie % (liczba) Wskaźnik skanalizowania gminy 1316 44,74 Źródło: Urząd Gminy Waśniów Infrastruktura drogowa Przez teren gminy przebiegają drogi o różnym zasięgu administracyjnym (od dróg krajowych - do gminnych). Część dróg na terenie gminy wymaga modernizacji, naprawy. Istnieje również potrzeba modernizacji infrastruktury około drogowej budowa chodników, wymiana oświetlenia. Poniższy wykres prezentuj długość poszczególnych dróg na terenie gminy. Poniższa tabela obrazuje Ilość dróg o poszczególnym znaczeniu gminnym, powiatowym wojewódzkim, krajowym na terenie gminy Waśniów. Tabela nr 32 Długość i rodzaj dróg na terenie gminy Waśniów w km L.p. Rodzaj drogi Długość na terenie Gminy 1. Drogi gminne 120,83km 2. Drogi powiatowe 77,87km 3. Drogi wojewódzkie 11,19km 4. Drogi krajowe 0,00km SUMA 209,89 km Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Gminy Waśniów Strona 65 z 216

Wykres nr 6 Drogi na terenie gminy Waśniów % Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Gminy Waśniów Jak wynika z danych- przedstawionych w formie liczby kilometrów dróg: w formie tabeli, ale także w formie wykresu, który pokazuje ile % o jakim znaczeniu znajduje się na terenie gminy Waśniów, najwięcej dróg to drogi o znaczeniu gminnym- 58 %, 37% to drogi o znaczeniu powiatowym, a jedynie 5% - drogi wojewódzkie. Nie ma na terenie gminy Waśniów żadnych dróg krajowych. Zabytki wpisane do Rejestru Zabytków Nieruchomych Województwa Świętokrzyskiego Na terenie gminy znajduje się wiele cennych zabytków. Poniższa tabela przedstawia zabytki znajdujące się na terenie gminy. Poniższy skorowidz dotyczy wyłącznie zabytków objętych rejestrem i ewidencją oraz obiektami proponowanymi do wpisu do ewidencji (za wyjątkiem cmentarzy i układu urbanistycznego Waśniowa). Obiekty te zostały ponumerowane od 1 do 52 z możliwością poszerzenia listy. Tabela nr 33 Zabytki na terenie gminy Waśniów wpisane do rejestr zabytków nieruchomych woj. świętokrzyskiego Numer Nr rejestru Miejscowość Obiekt/ data Własność Stan zachowania Karty adresowe j zabytku budowy 1. A.617/1-3 Boksyce Dwór 1916 r. Prywatny Do kapitalnego remontu 2. A.617/1-3 Boksyce Stajnia ok. 1920 r. Prywatny Przebudowana 3. A.617/1-3 Boksyce Spichlerz ok. 1920 r. Prywatny Przebudowany na mieszkanie i biurowiec Strona 66 z 216

4. W ewidencji Boksyce Mur parkowy Prywatny Zachowany fragment muru oporowego 5. A.617/1-3 Boksyce Park ok. poł. XIX w. Prywatny Dobry 6. W ewidencji Czajęcice Dwór I poł. XIX w. Prywatny Po kapitalnym remoncie 7. W ewidencji Czajęcice Budynek Gmina Waśniów Nie użytkowany stan zły inwentarski 8. W ewidencji Czajęcice Spichlerz Gmina Waśniów Nie użytkowany stan zły 9. A.618 Czajęcice Park podworski XVIII/XIX w. 10. A.619 Garbacz Park podworski XVIII/XIX w 11. A.620 Grzegorzowice Kościół p.w. św. Jana Chrzciciela 1346 r. 12. W ewidencji Grzegorzowice Piwnice podworskie ok. 1840 13. W ewidencji Grzegorzowice Filary podworskie bramy parkowej ok. 1840 r. 14 A.621 Grzegorzowice Park podworski XVIII i XIX w. 15. W ewidencji Grzegorzowice Czworak podworski ok.1920 16. W ewidencji Grzegorzowice Czworak podworski ok.1920 17. Do wpisania Janowice nr 30 Dom mieszkalny do ewid. Muzeum mjr Jana Piwnika ok. 1920 r. 18. W ewidencji Kunin Dwór z 1872 r. obecnie szkoła 19. W ewidencji Mirogonowice Zespół dworski 1778, XIX, 1900, 1997 r. 20. W ewidencji Mirogonowice Dwór 1778 r., 1997r. 21. A.623/1-2 Mirogonowice Lamus dworski, Pocz. XVIII w. 22. A.623/1-2 Mirogonowice Park podworski, XVIII XIX w. 23. A.624 Momina nr 17 A Zespół kościoła parafialnego, p.w. św. Wojciecha 24. A.624 Momina nr 17 A Kościół parafialny, p.w. św. Wojciecha 25. A.624 Momina nr 17 A Brama kościelna, II poł. XIX w. Prywatny Prywatny Własność kościelna Prywatny Prywatny Prywatny Gmina Waśniów Gmina Waśniów Prywatny Gmina Waśniów Prywatny Prywatny Prywatny Prywatny Własność kościelna Własność kościelna Własność kościelna Stan dostateczny Stan bardzo dobry Stan zachowania dobry Szczątkowa część dawnego dworu Szczątkowa część infrastruktury parku podworskiego Stan bardzo dobry Nie użytkowany popada w ruinę Nie użytkowany popada w ruinę Stan dobry Stan dobry Zmodernizowany, dwór zrekonstruowany rekonstruowany Stan dobry Stan dobry Stan dobry Stan dobry Stan dobry Strona 67 z 216

26. A.624 Momina nr 17 A Ogrodzenie kościoła p.w. św. Wojciecha 27. W ewidencji Momina nr 17 A Budynek plebanii 1890 r. 28. W ewidencji Momina nr 17 A Stodoła przy plebanii 1930 r. 29. W ewidencji Momina nr 17 A Budynek gospodarczy przy plebanii 1930 r. 30. W ewidencji Momina Kostnica na cmentarzu parafialnym 31. W ewidencji Nagorzyce nr 14 A Dwór 1936, 2008 r. Własność kościelna Własność kościelna Własność kościelna Własność kościelna Własność kościelna własność Gminy Waśniów Stan dobry Stan dobry Stan zdegradowany, (używana) Stan dostateczny Stan dostateczny Stan dobry 32. W ewidencji Nagorzyce nr 14 A Park podworski II pol. XIX w. własność Gminy Waśniów Zdewastowany 33. W ewidencji Roztylice Kapliczka z figura Chrystusa I poł. XIX n. n. Stan wymagający remontu i konserwacji rzeźby 34. A.627 Roztylice Kaplica p.w. Najświętszej Marii Panny-Matki Kościoła XVIII w. 35. A.625 Sarnia Zwola Park podworski, Koniec XVIII, XIX w. 36. A.626/1-2 Waśniów Zespół kościoła parafialnego p.w. ś.ś. Piotra i Pawła 37. A.626/1-2 Waśniów Kościół parafialny p.w. ś.ś. Piotra i Pawła 1656 r. 38. A.626/1-2 Waśniów Dzwonnica II poł. XVIII w. 39. A.626/1-2 Waśniów Ogrodzenie kościoła, poł. XVIII w. Własność kościelna Prywatny Własność kościelna Własność kościelna Własność kościelna Własność kościelna Stan dobry Park zdegradowany Stan dobry Stan dobry Stan dobry Stan dobry 40. W ewidencji Waśniów Plebania 1906 r. Własność kościelna Stan dobry 41. W ewidencji Witosławice Spichlerz poł XIX w. Gmina Waśniów Stan dostateczny 42. A.628/1-5 Wronów Zespół podworski, Nadleśnictwo Stan dostateczny 1885 r. Łagów 43. A.628/1-5 Wronów Park podworski Nadleśnictwo Łagów Stan dostateczny 44. A.628/1-5 Wronów Dwór 1925 r. Nadleśnictwo Łagów Stan dostateczny Strona 68 z 216

45. Poza Boleszyn Kolonia Kuźnia 1946 r. Prywatny Stan dostateczny ewidencją 46. Poza Zagaje Kuźnia 1948 r. Prywatny Stan dostateczny ewidencją Boleszyńskie 47. Poza Waśniów Dom mieszkalny, Prywatny Stan dostateczny ewidencją ul. Kunowska nr 9 48. A.622 Kunin Park podworski Gmina Waśniów Stan dostateczny 49. A.628/1-5 Wronów Figura Chrystusa Nadleśnictwo Stan dostateczny niosącego krzyż Łagów 50. W ewidencji Waśniów, ul. Rynek nr 2 Budynek dawnej szkoły Obecnie własność prywatna Stan niedostateczny 51. Poza ewidencją 52. Poza ewidencją Sarnia Zwola nr 7 Boleszyn nr 24A zagroda Prywatny Stan dostateczny zagroda Prywatny Stan dostateczny Źródło: Urząd Gminy Waśniów Zdjęcie nr 2 Kościół w Waśniowie Źródło: WWW.wasniow.pl Strona 69 z 216

Zdjęcie nr 3 Momina Kościół Św. Wojciecha. Źródło: WWW.wasniow.pl Jak więc wynika z powyższego zestawienia i dokumentacji Gmina Waśniów obfituje w cenne zabytki architektury sakralnej, czego przykładem jest Kościół pod wezwanie św. Jana Chrzciciela w Grzegorzowicach. Usytuowany jest on na cyplu wysokiej skarpy. Świątynia składa się z dwóch części, starszej wzniesionej z kamienia polnego w stylu romańskiej rotundy z półkolistą absydą. Drugą część świątynnej nawy dobudowano w 1624 roku. W pobliżu Kościoła znajduje się stary cmentarz malowniczo wkomponowany w kompleks leśny. W Waśniowie znajduje się Kościół murowany z kamienia w stylu późno renesansowym z 1656 roku. Ołtarz główny znajduje się w prezbiterium pochodzi z drugiej połowy XVIII wieku, składa się z prześwitów, bramek oraz rzeźb. Równie pięknym jest Kościół w Mominie wybudowany w stylu gotyckim. Interesujące są również świątynie w Nagorzycach i Skoszynie, ze względu na swą współczesną architekturę. Na Górze Witosławskiej znajduje się zabytkowa XVIII wieczna drewniana kapliczka, pod którą corocznie w Zielone Świątki przybywają pielgrzymi, aby się modlić. Jeszcze bogatsza jest architektura świecka, wspomniane już założenia parkowo-dworskie spotkać można w Boksycach, Czajęcicach, Wronowie, Roztylicach, Mirogonowicach, Kuninie, Grzegorzowicach i Garbaczu. Wiele cennych zabytków architektury powinny być jak najszybciej j poddane konserwacji. Przykładem jest poniższe zdjęcie: Strona 70 z 216

Zdjęcie nr 4 Dwór w Nagorzycach Źródło: WWW.wasniow.pl Dostęp do usług zdrowotnych na terenie gminy Zgodnie z mapą potrzeb gmina charakteryzuje się niskim dostępem do usług, w tym usług zdrowotnych. Dostęp do świadczeń medycznych w gminie Waśniów zapewniają: Ośrodek Zdrowia - adres: ul. Rynek 2 A 27-425 Waśniów Ośrodek Zdrowia adres Garbacz 107, 27-425 Waśniów Tabela nr 34 Osoby zapisane do GZOZ w Waśniowie w 2017 r. lekarz poz m-c 2017 0-6 lat 7-19 lat 20-39 lat styczeń 284 777 1280 luty 285 781 1281 Źródło : Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Gminy w Waśniowie. Strona 71 z 216

Źródło: http://www.mapypotrzebzdrowotnych.mz.gov.pl/ Podstawowym zadaniem statutowym ośrodka jest prowadzenie poradni Podstawowej Opieki Zdrowotnej na terenie Gminy Waśniów. Ośrodek w Waśniowie i Garbaczu to ten sam ośrodek posiadający dwie filie. Zasoby kadrowe wyglądają w nim następująco: Tabela nr 35 Zasoby kadrowe w Gminnym Zakładzie Opieki Zdrowotnej w Waśniowie z filią w Garbaczu. Zasoby kadrowe w Gminnym Zakładzie Opieki Zdrowotnej w Waśniowie Struktura zatrudnienia w Gminnym Zakładzie Opieki Zdrowotnej w Waśniowie Lekarze podstawowa opieka zdrowotna: - 1 osoba - cały etaty - 1 osoba na um. Zlecenie ( obecnie na długim zwolnieniu lekarskim umowa do 30.06.2017 poniżej nie uwzględniana ) - 6 osób na kontraktach W tym: - 2 osoby na kontrakcie ze specjalizacją w zakresie pediatrii ( 0,42 etatu + 0,61 etatu ), - 1 osoba na umowę o pracę cały etat - ze specjalizacją - medycyna rodzinna Strona 72 z 216

- 1 osoba w trakcie specjalizacji z zakresu chorób wewnętrznych 0,08 etatu w ramach kontraktu, - 1 osoba lek. bez specjalizacji - 0,32 etatu w ramach kontraktu, - 1 osoba ze specjalizacją z medycyny rodzinnej 0,21 etatu na kontrakcie, - 1 osoba ze specjalizacją choroby wewnętrzne w wymiarze godzinowym odpowiadającym pełnemu etatowi w ramach kontraktu ogółem: - 2 pediatrów około 1,03 etatu, - 5 lekarzy poz dorośli około 2,61 etatu Lekarze stomatolodzy: lekarze stomatolodzy bez specjalizacji - 3 osoby na umowę o pracę po ½ etatu ( łącznie 1 i ½ etatu ) Pielęgniarki: - 8 osób 8 etatów Higienistka stomatologiczna 1 osoba ½ etatu Rehabilitantów obecnie Zakład nie zatrudnia. Źródło: Dane Urzędu Gminy Waśniów. Podobnie jak dość niewystarczające są zasoby kadrowe GZOZ, zgłaszane są również przez personel medyczny potrzeby w zakresie sprzętu. Potrzeby te na terenie gminy Waśniów przedstawione są w poniżej tabeli. Obejmuje ona zarówno potrzeby jw. zakresie drobniejszego sprzętu, jak i bardziej specjalistycznego. Tabela nr 36 Potrzeby Sprzętowe Gminy Waśniów w sferze opieki zdrowotnej LP. Nazwa Ilość Sztuk 1 Ultrasonograf 1 2 Otoskop 1 3 Lampa bezcieniowa 1 4 Elektrokardiograf wyjazdowy 1 5 Lodówka do przechowywania szczepionek 2 6 Lampa bakteriobójcza 3 7 Waga lekarska 4 8 Ciśnieniomierz zegarowy 6 9 Fotel do pobierania krwi 2 10 Defibrylator 2 11 Zestaw reanimacyjny 2 12 Kozetka drewniana 3 13 Waga lekarska 3 14 Aparat ekg 1 Strona 73 z 216

15 Fotel ginekologiczny 1 16 Kozetka do badań 1 17 Lampa halogenowa 3 18 Parawan stelaż rurowy systemowy 2 19 Ciśnieniomierz omron 1 20 FOTEL DENTYSTYCZNY 2 21 Unit dentystyczny 2 22 Autoklaw 2 23 Zgrzewarka pakietów 2 24 Endometr stomatologiczny 1 25 Unit stomatologiczny ze skalerem 1 26 Taca metalowa 6 27 Stolik zabiegowy 4 28 Kozetka drewniana 2 29 Podnóżek do wejścia na kozetkę 4 30 Stolik do badań dla niemowląt 2 31 Stolik zabiegowy szklany 1 32 Elektroniczna waga dla niemowląt 2 33 Szklana szafka na leki 1 34 Taca metalowa 6 35 Lodówka do gabinetu zabiegowego 3 36 Bateria bezdotykowa 2 37 Stół przygotowawczy płynów dezynf. 2 SUMA 85 Źródło: Dane Urzędu Gminy Waśniów. Dostęp do edukacji Na terenie Gminy Waśniów występuje bardzo dobry dostęp do edukacji. Na terenie Gminy Waśniów znajdują się następujące szkoły podstawowe (dane na kwiecień 2017 roku): Szkoła Podstawowa i Gimnazjum w Waśniowie, Dyrektor Gimnazjum - Grażyna Majewska, Dyrektor Szkoły Podstawowej - Bożena Grzesik Szkoła Podstawowa w Boleszynie, Dyrektor Szkoły Podstawowej - Mirosława Nowicka, Szkoła Podstawowa w Nowym Skoszynie, Dyrektor Szkoły Podstawowej - Beata Wiącek Zespół Szkół w Mominie, Dyrektor Zespołu Szkół - Barbara Poreckowska Strona 74 z 216

Tabela nr 37 Liczba uczniów zdających w województwie świętokrzyskim egzamin Gimnazjalny w 2016 roku. Źródło: Analiza szkół gimnazjalnych, które osiągają najsłabsze wyniki edukacyjne w skali regionu, Obserwatorium Rozwoju Regionalnego Departament Polityki Regionalnej Urząd Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego, 2016 rok Jeśli chodzi o gimnazja na terenie gminy również jest dobry dostęp. Gimnazjum istnieje przy szkole w Waśniowie i w Mominie. Według danych obejmujących cały powiat ostrowiecki w roku 2016, najlepiej egzamin zdali uczniowie Niepublicznego Gimnazjum imienia Stanisława Konarskiego w Ostrowcu Świętokrzyskim, najsłabiej wypadło Gimnazjum numer 5 w Ostrowcu Świętokrzyskim. Oto wyniki poszczególnych szkół w powiecie. Ranking opracowany na podstawie średnich procentowych wyników z poszczególnych przedmiotów. Najpierw podano średnią matematyczną (suma procentowych wyników podzielona przez pięć liczba testów), dalej średnie szkolne: język polski, historia i wiedza o społeczeństwie, matematyka, przedmioty przyrodnicze, język angielski na poziomie podstawowym. Strona 75 z 216

LP. Średnia matematyczna Liczba zdających Program Rewitalizacji Gminy Waśniów na lata 2017-2023 Tabela nr 38 Średnia wg wyników egzaminów gimnazjalnych na terenie powiatu ostrowieckiego 2016 rok. Nazwa Szkoły Średnie szkolne j. polski Historia i WOS matematyka przyroda angielski 1. Niepubliczne Gimnazjum imienia Stanisława Konarskiego w Ostrowcu Świętokrzyskim 2. Gimnazjum Mistrzostwa Sportowego w Ostrowcu Świętokrzyskim 3. Gimnazjum w Mominie 4. Gimnazjum numer 1 w Ostrowcu Świętokrzyskim 5. Gimnazjum w Szewnie 6. Gimnazjum w Bałtowie 7. Katolickie Gimnazjum imienia księdza Marcina Popiela w Ostrowcu Świętokrzyskim 8. Gimnazjum w Brzóstowej 9. Gimnazjum w Kunowie 10. Gimnazjum w Waśniowie 11. Gimnazjum numer 4 85 87 78 85 77 89 14 66,8 73 57 70 72 62 20 64,8 76 60 60 55 73 27 63 75 60 50 55 75 167 62,2 77 58 51 56 69 84 61,2 72 54 53 57 70 41 58,2 71 53 47 55 56 17 58 73 61 43 51 62 14 58 75 57 46 49 63 51 52,8 66 51 42 47 58 51 52,5 64 50 40 47 60 128 Strona 76 z 216

w Ostrowcu Świętokrzyskim 12. Gimnazjum 52,26 64 49 40 51 65 32 w Ćmielowie 13. Gimnazjum 50 60 50 40 44 56 199 numer 3 w Ostrowcu Świętokrzyskim 14 Gimnazjum 46,8 53 48 33 40 60 25 w Bodzechowie 15. Gimnazjum 46,6 62 45 32 42 52 33 numer 5 w Ostrowcu Świętokrzyskim Średnia dla powiatu ostrowieckiego 58,54 69,87 55,40 48,80 53,20 64,67 Na 903 uczniów zdających Źródło: Opracowanie własne na podstawie BDL GUS Niniejsze dane wskazują, że Gimnazjum w Mominie charakteryzuje się bardzo wysokim poziomem nauczania. Wszystkie wyniki testów gimnazjalnych są tu zdecydowanie powyżej średniej dla powiatu. Gimnazjum zajęło 3 miejsce na tle powiatu, wyniki dotyczą najmowych danych z 2016 roku. Natomiast drugie gimnazjum na tle gminy to wg osiągniętych wyników 10 miejsce, na tle powiatu. Również w sferze edukacji przedszkolnej, rodzice mogą skorzystać z bardzo korzystnej oferty: Niepublicznego Przedszkola "Z uśmiechem" Do oferty przedszkola zaliczają się zajęcia wychowawczo-dydaktyczne w godz. 7:30-16:00 nauka języka angielskiego zajęcia z logopedą zajęcia z rytmiki. Przedszkole mieści się pod adresem ul. Kunowska 2, Waśniów. Dostęp do kultury na terenie gminy Animatorem działań o charakterze kulturalnym w Gminie Waśniów jest Urząd Gminy oraz Gminna Biblioteka Publiczna w Waśniowie, które starają się wychodzić naprzeciw oczekiwaniom potrzebom mieszkańców w tym zakresie. Na terenie gminy podejmowane są liczne inicjatywy kulturalne. W sołectwach zlokalizowane są budynki (świetlice, remizy), które przeznaczone są na działalność kulturalną. Część z nich wymaga modernizacji. Istnieje również potrzeba stworzenia na terenie gminy nowych przestrzeni integracyjno rekreacyjnych, gdzie mieszkańcy mogliby się spotykać. Strona 77 z 216

Działalność Biblioteki Publicznej Wykres nr 7 Czytelnicy Gminnej Biblioteki Publicznej według wieku i rodzaju wykonywanego zajęcia za rok 2016 Źródło: Analiza własna na podstawie danych Gminnej Biblioteki Publicznej w Waśniowie Strona 78 z 216

L.p. Sołectwo BUDYNEK STRAŻNICY OSP BUDYNEK ŚWIETLICY Zespoły folklorystyczne DOMY SENIORA Program Rewitalizacji Gminy Waśniów na lata 2017-2023 Godziny otwarcia biblioteki 7.30-15.30 W sumie czytelnictwo w gminie na podstawie danych Gminnej Biblioteki Publicznej wynosi 11,009% względem ogółu mieszkańców gminy Waśniów (suma korzystających to : 771 osób. Znacznie powyżej 60% z tej liczby stanowią uczniowie. Ogólnie- osoby do 25 roku życia (Uczniowie, studenci, pracownicy umysłowi) to 577 osób spośród ogółu czytających. Wynika to oczywiście z zajęcia, czyli osoby te są głównie w wieku szkolnym lub studenckim. Jednak potrzeba rewitalizacji to zawsze zwiększenie księgozbioru- na chwile obecną: jest to 17165 pozycji. W przypadku Gminy Waśniów można rozwinąć druga grupę czytelnictwa, po zwiększeniu ilości pozycji księgozbioru. Są to emeryci/ renciści- np. zrzeszeni w grupie Sami Swoi, czy Klubie Seniora. W tym momencie na każdą osobę przypada 2,45 pozycji księgozbioru. Dostęp do infrastruktury kultury jest na terenie gminy dość mocno ograniczony na 29 sołectw nie ma świetlicy w 22 z nich. Istnieje duża potrzeba zwiększenia dostępu do działań kulturalnych na terenie całej gminy. Szczegółowo przedstawiono to w poniższej tabeli. Tabela nr 39 Dostęp do infrastruktury kultury na terenie gminy Waśniów 1. Boksyce 1 1 2. Boleszyn 1 1 3. Czajęcice 0 4. Czażów 0 5. Dobruchna 1 1 6. Garbacz 1 1 1 7. Grzegorzowice 1 1 8. Janowice 0 1 9. Jeżów 1 1 10. Kotarszyn 0 11. Kraszków 0 12. Milejowice 0 13. Momina 1 1 1 14. Nosów 0 15. Nowy Skoszyn 0 16. Pękosławice 0 17. Piotrów 0 18. Prusinowice 0 19. Roztylice 0 20. Sarnia Zwola 1 0 21. Sławęcice 0 Strona 79 z 216

22. Strupice 0 23. Stryczowice 0 24. Śnieżkowice 1 0 25. Waśniów 1 6 1 26. Wojciechowice 1 1 27. Worowice 0 28. Wronów 0 29. Zajączkowice 0 SUMA 6 12 9 2 Źródło: Urząd Gminy Waśniów Analiza ilościowa problemów w sferze technicznej Analizując sferę techniczną wzięto pod uwagę negatywne zjawiska dotyczące degradacji stanu technicznego obiektów budowlanych, w tym o przeznaczeniu mieszkaniowym oraz niefunkcjonowaniu rozwiązań technicznych umożliwiających efektywne korzystanie z obiektów budowlanych, w szczególności w zakresie energooszczędności i ochrony środowiska. Zasoby mieszkaniowe Na terenie Gminy Waśniów w 2014 r. zlokalizowanych było 1 830 mieszkań prywatnych o łącznej powierzchni użytkowej 148 184 m2.. Liczba mieszkań na przełomie lat 2003-2014 wzrosła o 35 mieszkań, natomiast powierzchnia użytkowa wzrosła o 2 720. Najwięcej nowych mieszkań powstało w latach 1945-1978 - 682. W strukturze wiekowej mieszkań zdecydowanie przeważają mieszkania prywatne (domy) powstałe w latach 1945 1978 (57,56%). Technologia stosowana w tym okresie nie zapewniała należytej efektywności wykorzystania energii cieplnej. Ponad połowa właścicieli domów prywatnych w ostatnich kilkunastu latach przeprowadziła inwestycje związane z ociepleniem ścian, stropodachów i wymianą okien, co przyczyniło się do zwiększenia efektywności energetycznej tych budynków. Średnia powierzchnia użytkowa mieszkań wyniosła w roku 2011: 79,5 m kw, w roku 2012 79,5 m kw, w roku 2013 80 m kw, w roku 2014: 81,0 m kw, a w 2015 81,4 m kw. Jest to powierzchnia zbliżona do średniej statystycznej w powiatach których przeważają gminy wiejskie oraz powiatu kieleckiego. Ciekawym jest fakt, że według posiadanych danych statystycznych, mieszkańcy gminy są zadłużeni w opłatach za mieszkania będące w zasobach gminnych. Za lata wcześniejsze (2010-2014) gmina nie prowadziła takiej statystyki, natomiast w roku 2015 średnie zadłużenie mieszkaniowe to 2500,00 zł. Pomimo tego faktu gmina wciąż oddaje do użytku nowe mieszkania. Zmiany w ilości mieszkań na terenie Gminy Waśniów w latach 2011 2015 przedstawia poniższy wykres. Strona 80 z 216

Wykres nr 8 Liczba mieszkań na terenie Gminy Waśniów w okresie 2011-2015 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Głównego Urzędu Statystycznego http://www.stat.gov.pl Potrzeby w zakresie infrastruktury szkolnej Wszystkie budynki, w których zlokalizowane są placówki oświatowe wymagają modernizacji/remontu, w tym również termomodernizacji. Na niektórych obiektach edukacyjnych należy również zamontować instalacje OZE/EWE. Należy również poszerzyć bazę lokalowa przedszkoli aby zapewnić możliwość uczestnictwa w edukacji przedszkolnej wszystkim maluchom z terenu gminy. Zdjęcie nr 5 Szkoła Podstawowa w Waśniowie Źródło: WWW.wasniow.pl Strona 81 z 216

Potrzeby adaptacji/doposażenia infrastruktury zdrowotnej Do problemów na terenie gminy Waśniów należy zaliczyć nieodpowiadający na zdiagnozowane potrzeby społeczeństwa poziom rozwoju placówek ochrony zdrowia, które wymagają znacznego doinwestowania zarówno w infrastrukturę techniczną jak i specjalistyczny sprzęt medyczny. Niski standard świadczonych usług medycznych jest ściśle powiązany z niewystarczającym wykorzystaniem posiadanych zasobów. W najbliższym czasie należy zmodernizować /wyremontować ośrodek zdrowia w Waśniowie. Główną potrzebą są potrzeby sprzętowi kadrowe. Infrastruktura kulturalna Na terenie gminy funkcjonuje 12 świetlic. Większość sołectw nie posiada tego typu obiektów. Na chwilę obecną na terenie gminy nie ma również Centrum/Domu Kultury. Funkcje instytucji kultury pełni obecnie Biblioteka Publiczna oraz strażnice OSP. Infrastruktura sportowa Na terenie gminy znajduje się 9 boisk sportowych oraz 1kort tenisowy. Część boisk wymaga modernizacji (wymiany nawierzchni, oświetlenia montażu nowych trybun). Należy również zmodernizować infrastrukturę sportową znajdującą się przy poszczególnych szkołach. Rolnictwo Podczas dokonywania niniejszej analizy należy zwrócić również uwagę na przyczyny stosunkowo niskiego wskaźnika przedsiębiorczości, czy małego wykorzystania znakomitych terenów turystycznych. Głównym powodem jest to, że tradycyjnie i historycznie Gmina Waśniów to gmina rolnicza z glebami o najwyższej klasie. Tabela nr 40 Użytkowanie gruntów w Gminie Waśniów stan na dzień 31.12.2016 Ogółem użytki i Użytki rolne (w ha) nieużytki (w ha) Nieużytki rolne I klasa II klasa III klasa IV klasa V klasa VI klasa (w ha) 9247 373 3014 4988 731 69 10 18 Źródło: Dane Gminy Waśniów Jak wynika z powyższego zestawienia w gminie Waśniów 36,2% użytków rolnych to gleby w I i II klasie jakości. Klasa I gleby orne najlepsze. Gleby te występują zawsze w dobrych warunkach fizjograficznych, to jest na równinach lub na bardzo małych pochyłościach. Są zasobne we wszystkie składniki pokarmowe roślin, mają dobrą naturalną strukturę, nawet na znacznej głębokości, są łatwe do uprawy, ciepłe czynne, przepuszczalne i przewiewne, ale przy tym dostatecznie wilgotne. W dobrze wykształconym i głębokim poziomie akumulacyjnym zawierają słodką próchnicę, nie wykazują większego zakwaszenia, mają dobre stosunki wodno-powietrzne, i nie wymagają melioracji. Można na nich osiągać bez większych nakładów wysokie plony najszlachetniejszych i głęboko korzeniących się roślin uprawnych. Udają się na nich wszystkie rośliny uprawne, a przede wszystkim buraki cukrowe, pszenica, lucerna, rzepak, koniczyna czerwona i warzywa. Do klasy tej zalicza się gleby orne: najlepsze czarnoziemy, mady pyłowe, mady próchniczne, niektóre czarne ziemie, rędziny Strona 82 z 216

i gleby brunatne wytworzone z lessów. Klasa II gleby orne bardzo dobre Gleby zaliczane do tej klasy są zbliżone do gleb klasy I, ale występują w nieco gorszych, choć jeszcze dobrych warunkach rzeźby terenu. Mają gorsze stosunki wodne, są mniej przepuszczalne, mniej przewiewne i nieraz trochę trudniejsze do uprawy, są zmeliorowane lub nie wymagają melioracji. W zasadzie udają się na nich te same rośliny uprawne co na glebach klasy I, ale przy średniej kulturze rolnej plony są niższe. Gleby te wchodzą w skład kompleksów pszennego bardzo dobrego lub pszennego dobrego. Nadają się pod płodozmiany specjalne dla najbardziej wymagających roślin uprawnych, a również bardzo dobrze pod sady. Do klasy tej zalicza się gleby takich rodzajów jak klasa I, a także niektóre gleby płowe i brunatne. Biorąc pod uwagę tak doskonałe gleby, występujące w gminie Waśniów, warto zauważyć, że wysoki procent powierzchni to grunty orne, co ilustruje poniższa tabela. Tabela nr 41 Rodzaje gruntów w Gminie Waśniów stan na dzień 31.12.2016 Rodzaje gruntów Powierzchnia ha % Grunty orne 8629 77,29 Sady 0 - Łąki 457 4,09 Pastwiska 117 1,05 Lasy 1653 14,8 Pozostałe 309 2,77 Powierzchnia ogółem 11165 100 Źródło: Dane Gminy Waśniów Gmina Waśniów historycznie była gminą rolnicza, znajdowało się tu także wiele dworków, pól uprawnych, które istniały tu historycznie, a także przepięknych parków podworskich. Takie ukształtowanie terenu oraz wysokiej jakości gleby maja swoje dobre strony, ponieważ sprzyjają rozwojowy rolnictwa, ale z drugiej strony hamują rozwój przedsiębiorczości pozarolniczej. Tabela nr 42 Liczba gospodarstw i powierzchnia gospodarstw Gminy Waśniów w podziale na sołectwa Sołectwo Liczba gospodarstw Powierzchnia sołectwa w ha Boksyce 37 212,3906 Boleszyn 84 609,3721 Czajęcice 69 323,9134 Czażów 30 178,0486 Dobruchna 51 304,2809 Garbacz 89 526,868 Grzegorzowice 96 501,0636 Janowice 25 280,1273 Strona 83 z 216

Jeżów 52 455,483 Kotarszyn 56 337,3684 Kraszków 34 287,8798 Milejowice 26 166,8266 Momina 40 206,9086 Nosów 62 363,1584 Nowy Skoszyn 139 490,2718 Pękosławice 42 238,2513 Piotrów 44 187,5441 Prusinowice 48 355,9984 Roztylice 18 373,6042 Sarnia Zwola 64 233,7348 Sławęcice 27 209,1828 Strupice 32 143,1758 Stryczowice 54 409,8336 Śnieżkowice 82 447,7799 Waśniów 120 266,9263 Wojciechowice 27 131,9378 Worowice 25 232,2906 Wronów 56 493,0269 Zajączkowice 63 200,5163 SUMA 1592 9167,7639 Źródło: Dane Gminy Waśniów Podsumowanie diagnozy: Niniejsza diagnoza pozwoliła wybrać następujące obszary rewitalizacji: Tabela nr 43 Obszary rewitalizacji Gminy Waśniów: Liczba Powierzchnia Ujęto w Sołectwo mieszkańców sołectwa w rewitalizacji na 31.12.2016r. ha Ujęto w rewitalizacji 1. Boksyce 166 151 2. Boleszyn 394 593 3. Czajęcice 303 314 4. Czażów 134 162 5. Dobruchna 235 301 6. Garbacz 356 356 497 497 7. Grzegorzowice 419 419 408 408 8. Janowice 113 363 Strona 84 z 216

9. Jeżów 266 375 10. Kotarszyn 250 328 11. Kraszków 137 385 12. Milejowice 103 296 13. Momina 154 154 195 195 14. Nosów 244 377 15. Nowy Skoszyn 612 582 16. Pękosławice 162 236 17. Piotrów 191 223 18. Prusinowice 178 333 19. Roztylice 345 345 438 438 20. Sarnia Zwola 266 316 21. Sławęcice 112 316 22. Strupice 107 128 23. Stryczowice 184 440 24. Śnieżkowice 327 332 25. Waśniów 467 467 276 276 26. Wojciechowice 117 140 27. Worowice 99 420 28. Wronów 313 101 617 30 29. Zajączkowice 249 219 SUMA 7003 1842 9761 1844 26,30% 18,89% Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Gminy Waśniów. Zastosowano metodologię, która pozwoliła wybrać miejscowości najbardziej zdegradowane, sołectwa, które mogą być objęte obszarem rewitalizacyjnym. Opierano się na dokumencie Wytyczne w zakresie rewitalizacji w programach operacyjnych na lata 2014-2020, Warszawa, 2 sierpnia 2016r., na mocy których obszar rewitalizacji może być podzielony na podobszary, w tym podobszary nieposiadające ze sobą wspólnych granic, lecz nie może obejmować terenów większych niż 20% powierzchni gminy oraz zamieszkałych przez więcej niż 30% mieszkańców gminy. W naszym przypadku stanowią 26,30% mieszkańców gminy, a 18,89% powierzchni gminy. Według analizy do obszarów rewitalizacji wyznaczono następujące miejscowości: Waśniów Jest to teren, który według nas powinien być objęty Programem Rewitalizacji. Jest to centrum gminy. Jako jedna z niewielu- miejscowość ma wskaźnik ludności w wieku poprodukcyjnym niższy niż średnia dla gminy. Oznacza to, że społeczność w Waśniowie jest relatywnie młoda. Z drugiej strony aż 8,84 % ludności korzysta na terenie miejscowości z pomocy GOPS. Oznacza to, że miejscowość powinna być objęta programem rewitalizacyjnym, dzięki temu mogą pojawić się nowe miejsca pracy, pomysły, ciekawe rozwiązania społeczne, gospodarcze, infrastrukturalne, czy organizacje pozarządowe. To wszystko pozwala zmniejszać wskaźnik ubóstwa w gminie. W Waśniowie wzrosła z 41 do 52 liczba udzielonych zasiłków GOPS, na przestrzeni lat: 2015-2016. Strona 85 z 216

Pomimo, że wzrost nastąpił głównie w obszarze zasiłków celowych, to jednak wskazuje na ubożenie społeczności miejscowości Waśniów- która jest Centrum Gminy. Zupełnie nie taką rolę chcielibyśmy w przyszłości przypisać tej miejscowości. Chcielibyśmy, aby Waśniów był miejscowością dającą wyraźny bodziec rozwoju, innym mniejszym i słabiej rozwijającym się sołectwom. W centrum Gminy- Waśniowie znajdują się wspaniałe zabytki, wpisane do gminnej ewidencji i rejestru zabytków. Są to m.in.: Zespół kościoła parafialnego p.w. ś.ś. Piotra i Pawła, 1656 r, wraz z oryginalną zabytkową dzwonnicą i ogrodzeniem, nr w rejestrze A.626/1-2 Plebania 1906 r.- będąca w gminnej Ewidencji Zabytków Ponadto należy zauważyć, że ośrodek zdrowia mieszczący się w Waśniowie wykazuje ogromne braki sprzętowe i kadrowe. Wykazano aż 85 różnych sprzętów od najmniejszego wyposażenia, po większe aparaty specjalistyczne, które powinny być zakupione, aby ośrodek pełnił swoją role. Utrudniony dostęp do świadczeń opieki zdrowotnej to kolejny znak, że bez rewitalizacji centrum Gminy, zamiast być dla niej kołem zamachowym może popaść w stan kryzysowy, lub tzw. pułapkę zastoju. Gmina wymaga rewitalizacji. Waśniów jako centrum Gminy powinien być wykorzystany jako centrum promocji, znajdujących się na terenie gminy naturalnych walorów tj. obszary Natura 2000 SOO Ostoja Jeleniowska, uznane za NATURA 2000 przez Komisję Europejską decyzją Nr 2011/64/UE z 10.01.2011 r. (Dz. U. UE Nr L 33 z 08.02.2011 r.)., czy Wzgórza Kunowskie- uznane na NATURA 2000 przez Komisję Europejską decyzją Nr 2011/64/UE z 10.01.2011 r. (Dz. U. UE Nr L 33 z 08.02.2011 r.). Ponadto jest to teren, na którym znajduje się Jeleniowski Park Krajobrazowy - Obejmuje tereny Pasma Jeleniowskiego Gór Świętokrzyskich, oraz przylegające do niego doliny rzek Dobruchny i Koprzywianki. Zajmuje powierzchnię 42,95 km2, a jego otulina 105,91 km2. Na jego terenie znajdują się 3 rezerwaty przyrody: rezerwat przyrody Góra Jeleniowska, Rezerwat przyrody Małe Gołoborze - leśny rezerwat przyrody. Rezerwat znajduje się on obszarze leśnictwa Szczytniak, nadleśnictwa Łagów, w gminie Waśniów. Jest on rezerwatem geologiczno-leśnym utworzonym zarządzeniem Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 31.12.1993 roku. Obejmuje fragment głównego grzbietu Pasma Jeleniowskiego, jego północne zbocza oraz górną część dolinki, która rozdziela dwa boczne ramiona odchodzące na północ od głównego grzbietu. Utworzony został dla ochrony walorów krajobrazowych najciekawszego fragmentu Pasma Jeleniowskiego, doliny posiadającej w dnie wychodnie skał kambryjskich, niewielkiego (0,25 ha) głazowiska gołoborza zbudowanego z piaskowców kwarcytowych wieku kambryjskiego oraz otaczającego je lasu z drzewostanem bukowym z udziałem jodły i buka (w wieku 50-130 lat, Rezerwat przyrody Szczytniak rezerwat leśny na terenie Jeleniowskiego Parku Krajobrazowego, położony w gminie Waśniów, w powiecie ostrowieckim, w województwie świętokrzyskim[1]. Znajduje się na północ od wierzchołka Szczytniaka, najwyższego szczytu Pasma Jeleniowskiego. Oprócz tego znajdują się także na terenie gminy wspaniałe dwory- ponieważ historycznie mieszkało tu wielu Szlachciców, którzy posiadali ogromne gospodarstwa, ze względu na znakomita jakość gleb w gminie. Pozostałością są parki podworskie, liczące do kilkuset lat, lub ich pozostałości. Waśniów jako centrum gminy powinien być informacją kulturalną, organizować turystykę i sprawić aby te wspaniałe tereny były wykorzystane. Tymczasem w całej gminie są tylko dwa gospodarstwa agroturystyczne, z czego jedno w centrum gminy. Ponadto w centrum gminy, jak wynika z niniejszej diagnozy Gminny Ośrodek Kultury - wymaga rewitalizacji- ponieważ jest pokryty azbestem. Jeżeli chodzi o infrastrukturę sportową, to jak na centrum gminy wciąż jest ona za słaba. Jest w Waśniowie tylko jedno boisko i kort tenisowy. Waśniów nie ma także sieci gazowej. Również budynek szkoły w Waśniowie wymaga remontu. Z niniejszego zestawienia problemów wynika, ze Waśniów jako Strona 86 z 216

centrum gminy powinien być lepiej rozwinięty, co przełożyłoby się na wyższe wskaźniki zaludnienia, ludności w wieku produkcyjnym, rozwój turystyki i agroturystyki. Konieczne są także prace infrastrukturalne, dzięki czemu Waśniów, jaki miejscowość bezpieczna i prężnie rozwijająca się, zapewni także rozwój pozostałym sołectwom w gminie. Garbacz liczba ludności spadła na przestrzeni lat 2014-2016 o 7 osób, wynika z analizy, że liczba ludności w wieku przedprodukcyjnym spadła o 7 osób, co jednoznacznie wskazuje, że stosunek liczy ludności w wieku przedprodukcyjnym jest niższy niż średnia dla gminy. W miejscowości Garbacz jest to 16,01 %, a średnia dla gminy to 17,38%. Jeśli chodzi o ludność wieku produkcyjnym średnia w miejscowości Garbacz to 55,87%, a średnia dla gminy wskaźnika ludność w wieku przedprodukcyjnym to 59,55%. Im ten wskaźnik jest wyższy- tym lepiej, ponieważ oznacza to, że społeczność w danym sołectwie stanowią ludzie młodzi, osoby aktywne zawodowo lub mogące podjąć taką aktywność. Również na podstawie wskaźnika Liczba osób korzystająca z zasiłków stałych, okresowych, celowych w poszczególnych sołectwach w latach 2015-2016 nie zmienia się znaczącodelikatnie spada. Nie zmienia się liczba osób, które korzystają z zasiłków, jednak wzrasta na przestrzeni lat 2015-2016 liczba osób korzystających z zasiłków dla bezrobotnych. Wzrosła także o 4,23% liczba osób korzystających z zasiłku z powodu długotrwałej lub ciężkiej choroby w latach 2015-2016. Z danych przedstawianych przez GOPS wynika zatem, że korzystanie z zasiłków GOPS jest typowo uzależnione od społeczeństwa tj. wieku, niepełnosprawności i często wynika wprost analizy wskaźników liczby ludności. Niestety należy zauważyć, że Garbacz to miejscowość, gzie nadal wiele budynków pokrytych jest azbestem. Ważne jest aby gmina popadająca infrastrukturalnie w kryzys, mogła rozwinąć się dzięki przedsięwzięciom rewitalizacyjnym. Ponadto Garbacz posiada tylko 1 budynek infrastruktury sportowo- rekreacyjno - kulturalnej- jest to OSP. Jest potrzeba w tej miejscowości ciekawych rozwiązań, które zatrzymywałyby młodych ludzi. Liczba osób bezrobotnych kształtuje się następująco: rok 2014-14, 2015-11, 2016-12. Są to niewielkie wahania, jednak nie widać w sołectwie przełomowych inicjatyw infrastrukturalnych, które całkowicie wyeliminowałyby problem bezrobocia. Natomiast rewitalizacja tej miejscowości wpłynie pozytywnie na wspieranie rewitalizacji fizycznej, gospodarczej i społecznej ubogich społeczności na obszarach miejskich i wiejskich. Grzegorzowice - liczba ludności spadła na przestrzeni lat 2014-2016 o 4 osoby, wynika z analizy, że liczba ludności w wieku przedprodukcyjnym spadła o 2 osoby. W miejscowości Grzegorzowice liczba ludności w wielu przedprodukcyjnym to 62,29% a średnia dla gminy wskaźnika ludność w wieku przedprodukcyjnym to 59,55%. Im ten wskaźnik jest wyższy- tym lepiej, ponieważ oznacza to, że społeczność w danym sołectwie stanowią ludzie młodzi, osoby aktywne zawodowo lub mogące podjąć taką aktywność. W przypadku Grzegorzowic wskaźnik ten świadczy społeczność w tej miejscowości jest nieco młodsza niż średnia dla gminy. Niestety liczba rodzin i osób korzystających z pomocy GOPS w tej miejscowości jest wysoka. Liczba rodzin na przełomie lat 2015-2016 wzrosła do 12, o 4 rodziny. Oznacza to, że pomimo potencjału niniejszej miejscowości popada ona w stan kryzysowy. Niestety należy zauważyć, że Grzegorzowice to miejscowość, gdzie nadal wiele budynków pokrytych jest azbestem. Ważne jest aby gmina popadająca infrastrukturalnie w kryzys, mogła rozwinąć się dzięki przedsięwzięciom rewitalizacyjnym. Do takiej sytuacji nie powinniśmy dopuszczać, zwłaszcza, ze na terenie tego sołectwa znajdują się przepiękne zabytki, zarówno wpisane do głównej ewidencji, jak i będące w ewidencji gminnej. Są to m. In. Kościół p.w. św. Jana Chrzciciela 1346, (nr Ewidencji Zabytków 620.) Piwnice podworskie ok. 1840- stanowiące szczątkowa część dawnego dworu, Filary podworskie bramy parkowej ok. 1840 r., stanowiące szczątkowa część infrastruktury parku podworskiego, Park podworski XVIII i XIX w. (Nr Ewidencji Zabytków A.621) oraz Strona 87 z 216

czworak podworski ok. 1920 r., który popada w ruinę. Dość wysoki jest wskaźnik przestępczość na terenie Grzegorzowic. W roku 2014 było to 3 przestępstwa, w roku 2015-5, a 2016-1. Miejscowość nie posiada kanalizacji i gazu. Na terenie sołectwa działa zespół folklorystyczny, co oznacza, że tutejsza społeczność ma w sobie potencjał więc przeprowadzanie programu rewitalizacji na tym terenie jest jak najbardziej zasadne. Tym bardziej, że jest to zgodne z wytycznymi w zakresie walki z ubóstwem. Momina- Analizy liczby ludności wskazują, że następuje spadek liczby ludności na tym terenie. Spada liczba ludności w wieku produkcyjnym, a rośnie w wieku poprodukcyjnym. Oznacza to, że społeczność tej gminy szybko się starzeje na przestrzeni lat 2014-2016. Obecnie wskaźnik liczby ludności w wieku poprodukcyjnym to 29,87%, przy średniej 23,07%. Oznacza to ze społeczność w Mominie jest dużo starsza niż społeczność w całej gminie. Wzrósł wskaźnik korzystania z pomocy GOPS w latach 2015-2016 z 6 do 8 osób. Procentowo to wzrost blisko 44%. Miejscowość nie posiada wystarczającej ilości infrastruktury sportowej 1 boisko, nie posiada także kanalizacji ani infrastruktury gazowej. W Mominie działa zespół folklorystyczny, na uwagę zasługują także bardzo dobre wyniki egzaminów szkolnych (3 miejsce w powiecie). Niestety należy zauważyć, że Momina to miejscowość, gdzie nadal wiele budynków pokrytych jest azbestem. Ważne jest aby gmina popadająca infrastrukturalnie w kryzys, mogła rozwinąć się dzięki przedsięwzięciom rewitalizacyjnym. W Roztylicach na przełomie lat 2014-2016 wzrosła liczba ludności i jest to bardzo pozytywne. Jednak była to głownie ludność w wieku poprodukcyjnym. W przypadku tej miejscowości liczba ludności w wieku poprodukcyjnym w roku 2016 była taka sama jak średnia dla całej gminy. Niestety na dość wysokim poziomie 6,14% utrzymuje liczba zasiłków wydawanych przez GOPS. Dane te pochodzą z roku 2016, w roku 2015 było to jeszcze więcej- 6,94%. Kolejnym wskaźnikiem do rewitalizacji jest znajdująca się Kościoła Parafii Rzymskokatolickiej w Nagorzycach kaplica pw. Zesłania Św. Ducha. wpisana do Ewidencji pod nr A.627 Roztylice nie mają żadnej infrastruktury sportowej, absolutnie konieczne jest zapewnienie miejsc rekreacji. Ponadto nie ma w tej miejscowości kanalizacji ani instalacji gazowych. Pozytywnym zjawiskiem jest natomiast spadek przestępczości. Wronów zamierzamy rewitalizować jedynie teren osiedla mieszkalnego, gdzie nie ma instalacji kanalizacyjnej, przydomowych oczyszczalni ścieków, gazu, a jest to osiedle mieszkalne. Na terenie zajmującym jedynie 4,8% mieszka aż 32% ludności sołectwa. Jest to osiedle w bardzo złym stanie technicznym i powinno ono być włączone obszar rewitalizacji. Ponadto Wronów jako cała gmina ta rozległy teren, charakteryzujący się jedną z największych liczb ludności na terenie gminy. Niestety nieposiana infrastruktury sportowej, turystycznej, rekreacyjnej, kulturalnej (brak obiektów). Podobnie jak w powyższych przykładach, konieczność rewitalizacji tego obszaru nie budzi najmniejszych wątpliwości. Strona 88 z 216

3. Wyznaczenie obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji Dla potrzeb wyznaczenia obszaru zdegradowanego określono listę wskaźników społecznych, gospodarczych, środowiskowych, przestrzenno funkcjonalnych oraz technicznych. Dla przestrzennego zobrazowania wyników analizy gminę podzielono zgodnie ze strukturą jednostek pomocniczych na sołectwa/miasto. Dla wydzielonych obszarów pozyskano materiał statystyczny dostępny w zasobach Urzędu Gminy w Waśniowie, jak i specjalnie w tym celu wygenerowany przez instytucje zewnętrzne, m.in. Powiatowy Urząd Pracy, Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Waśniowie czy Powiatową Komendę Policji w Ostrowcu Świętokrzyskim. Materiały uzyskano również z ogólnodostępnych baz m.in. danych Urzędu Statystycznego w Kielcach dane z Banku Danych Lokalnych Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej w Łodzi. Następnie materiały te zostały wnikliwie przeanalizowane i na ich podstawie wytypowano obszary gminy znajdujące się w stanie kryzysu tzn. na obszarach tych występują następujące negatywne zjawiska: społeczne (w szczególności wzięto pod uwagę dane z GOPS w Waśniowie dotyczące liczby osób/rodzin otrzymujących wsparcie zarówno rzeczowe, jak i finansowe. Analizowano dane dotyczące liczby osób/rodzin pobierających zasiłki z powodu bezrobocia, ubóstwa, niepełnosprawności, bezradności w sprawach opiekuńczo wychowawczych dane dotyczące liczby dzieci objętych bezpłatnym dożywianiem itp. Wnikliwej analizie poddano również dane z PUP dotyczące bezrobocia oraz informacje nt. rodzin i osób zagrożonych i/lub objętych wsparciem z powodu alkoholizmu. Analizując sferą społeczną wzięto dodatkowo pod uwagę sytuację demograficzną w poszczególnych sołectwach/mieście w tym w szczególności dane nt. liczby osób powyżej 60 roku życia, liczby osób młodych do 20 roku życia zamieszkujących poszczególne jednostki administracyjne, dane dotyczące migracji oraz urodzeń. gospodarcze (w szczególności w zakresie niskiego stopnia przedsiębiorczości, słabej kondycji lokalnych przedsiębiorstw), środowiskowe (w szczególności w zakresie przekroczenia standardów jakości środowiska, obecności odpadów stwarzających zagrożenie dla życia, zdrowia, ludzi bądź stanu środowiska), przestrzenno-funkcjonalne (w szczególności w zakresie niewystarczającego wyposażenia w infrastrukturę techniczną i społeczną, braku dostępu do podstawowych usług lub ich niskiej jakości, niedostosowania rozwiązań urbanistycznych do zmieniających się funkcji obszaru, niskiego poziomu obsługi komunikacyjnej, deficytu lub niskiej jakości terenów publicznych), technicznej (w szczególności w zakresie degradacji stanu technicznego obiektów budowlanych, w tym o przeznaczeniu mieszkaniowym, oraz braku funkcjonowania rozwiązań technicznych umożliwiających efektywne korzystanie z obiektów budowlanych, w szczególności w zakresie energooszczędności i ochrony środowiska). Zgodnie z rozdziałem 3 punkt 3 Wytycznych w zakresie rewitalizacji w programach operacyjnych na lata 2014-2020 obszar zdegradowany to obszar, na którym zidentyfikowano stan kryzysowy. Dotyczy to najczęściej obszarów miejskich, ale także wiejskich. Obszar zdegradowany może być podzielony na podobszary, w tym podobszary nieposiadające ze sobą wspólnych granic pod warunkiem stwierdzenia sytuacji kryzysowej na każdym z podobszarów. Na podstawie Diagnozy zawartej w rozdziale 2 niniejszego dokumentu analizując kilkanaście różnych wskaźników wyznaczono obszar zdegradowany. Jako obszar zdegradowany wyznaczono sołectwa/miasto gdzie zidentyfikowano przynajmniej 3 negatywne zjawiska społeczne oraz negatywne zjawiska Strona 89 z 216

gospodarcze, środowiskowe, funkcjonalno-przestrzenne i techniczne (łączna ilość negatywnych zjawisk 9). Jako jednostki gdzie występują liczne problemy nakładające się zidentyfikowano: Garbacz, Grzegorzowice, Momina, Roztylice, Waśniów, Wronów Na wymienionych powyżej obszarach zdiagnozowano występowanie negatywnych zjawisk społecznych takich jak: bezrobocie, ubóstwo, przemoc, alkoholizm, negatywna sytuacja demograficzna. Na każdym z obszarów występują również dodatkowo negatywne zjawiska w sferach: środowiskowej -na terenach w/w sołectw znajduje się duża ilości azbestu pozostającego do utylizacji a stan powietrza jest niezadawalający. Sołectwa te posiadają również obszary cenne przyrodniczo, które należy chronić, gospodarczej czyli niezadawalającej ilości funkcjonujących podmiotów gospodarczych czy też braku podejmowania ryzyka związanego z powstawaniem nowych działalności, funckjonalno przestrzennej m.in. niezadawalającego dostępu usług społecznych (w tym edukacyjnych, zdrowotnych, infrastruktury kultury). technicznej w sołectwach tych znajdują się niezagospodarowane obszary, które mogłyby pełnić funkcje rekreacyjne, integracyjne. Obszar zdegradowany obejmuje powierzchnię 1 844 ha, co stanowi 18,89% powierzchni gminy i jest zamieszkiwany przez 1 842 osób, tj. 26,30% ogółu mieszkańców Gminy Waśniów. Poniższe tabele przedstawiają podsumowanie analizy wskaźników społecznych, gospodarczych, środowiskowych, funkcjonalno przestrzennych i technicznych. W tabeli poniżej znajdują się zbiorcze dane z przeprowadzonej w rozdziale 2 niniejszego dokumentu diagnozy. Dane liczbowe z poszczególnych sołectw porównano z średnią dla gminy. Sołectwa gdzie wskaźniki znacząco odbiegały od średniej dla gminy uznano za najbardziej zdegradowane. Strona 90 z 216

od roku 2014 ilość firm spada Liczba osób korzystających z pomocy GOPS Liczba osób zarejestrowanych w PUP Demografia Liczba osób zagrożonych wykluczeniem społecznym (dane z dwóch lat) Liczba azbestu pozostająca do utylizacji Zanieczyszczenie powietrza Obszary cenne przyrodniczo Ilość Firm Dostęp do kanalizacji Dostęp do infrastruktury rekreacyjno sportowej- WYMAGAJACYCH TERMOMODERNIZACJI Dostęp do infrastruktury kultury Potrzeba modernizacji obiektów użyteczności publicznej/przestrzeni publicznej PODSUMOWANIE Program Rewitalizacji Gminy Waśniów na lata 2017-2023 Tabela nr 44 Podsumowanie analizy wskaźników społecznych, środowiskowych, gospodarczych, funkcjonalo przestrzennych, technicznych Społeczne Środowiskowe Gospodarcze Funkcjonalno - przestrzenne Techniczne Lp. Miejscowość 1. Boksyce 44 10 1 9 12 851 TAK TAK NIE 0 0 0 6 2. Boleszyn 23 13 0 2 44 892 TAK TAK NIE 2 0 0 7 3. Czajęcice 58 20 1 15 20 787 TAK TAK NIE 0 0 0 8 4. Czażów 7 4 0 2 14 180 TAK TAK NIE 0 0 0 4 5. Dobruchna 17 9 0 4 25 325 TAK TAK NIE 0 0 0 5 6. Garbacz 17 12 1 5 38 833 TAK TAK NIE 1 1 Termomodernizacja budynku Ośrodka Zdrowia w Garbaczu 11 7. Grzegorzowice 32 16 1 11 43 735 TAK TAK NIE 2 0 0 10 8. Janowice 5 0 1 1 13 987 TAK TAK NIE 2 1 0 6 9. Jeżów 17 10 1 4 25 581 TAK TAK NIE 2 0 0 5 Strona 91 z 216

10. Kotarszyn 28 4 0 2 31 799 TAK TAK NIE 0 0 0 6 11. Kraszków 7 4 0 1 16 500 TAK TAK NIE 0 0 0 4 12. Milejowice 11 3 1 0 10 135 TAK TAK NIE 0 0 0 4 13. Momina 8 5 1 2 6 112 TAK TAK NIE 2 0 Termomodernizacja OSP 8 14. Nosów 1 6 0 0 11 982 TAK TAK NIE 1 0 0 4 15. Nowy Skoszyn 94 30 1 2 8 216 TAK TAK NIE 1 0 0 7 16. Pękosławice 5 5 0 0 14 467 TAK TAK CZĘŚCIOW O 0 0 0 3 17. Piotrów 1 4 1 0 17 914 TAK TAK NIE 0 0 0 4 18. Prusinowice 0 4 0 0 48 496 TAK TAK NIE 2 0 0 5 19. Roztylice 36 13 1 0 22 507 TAK TAK NIE 1 0 0 9 20. Sarnia Zwola 17 5 0 4 19 688 TAK TAK NIE 0 0 0 4 21. Sławęcice 19 2 0 5 26 640 TAK TAK NIE 0 0 0 6 22. Strupice 5 5 0 1 7 083 TAK TAK CZĘŚCIOW O 0 0 0 3 23. Stryczowice 15 7 1 3 27 516 TAK TAK NIE 0 0 0 4 24. Śnieżkowice 46 18 1 17 9 622 TAK TAK NIE 0 0 0 7 25. Waśniów 56 31 1 17 12 392 TAK TAK TAK 1 0 Termomodernizacja budynku Urzędu Gminy w Waśniowie, Termomodernizacja budynku Szkoły Podstawowej i Gimnazjum 8 26. Wojciechowice 7 3 0 1 19 290 TAK TAK NIE 0 0 0 4 27. Worowice 6 2 0 1 28 925 TAK TAK NIE 0 0 0 5 28. Wronów 50 20 1 6 20 767 TAK TAK NIE 0 0 0 8 29. Zajączkowice 31 11 0 9 14 522 TAK TAK NIE 0 0 0 7 Źródło: opracowanie własne Strona 92 z 216

Mapa nr 10 Obszar zdegradowany na terenie Gminy Waśniów Legenda: granica gminy granica obszarów zdegradowanych Źródło: opracowanie własne na podstawie geoserwis.gov.pl Strona 93 z 216

Wyznaczenie podobszarów rewitalizacji Zgodnie zapisami z rozdziału 3 pkt 4 Wytycznych, obszar rewitalizacji to obszar obejmujący całość lub część obszaru zdegradowanego, cechującego się szczególną koncentracją negatywnych zjawisk, na którym, z uwagi na istotne znaczenie dla rozwoju lokalnego, zamierza się prowadzić rewitalizację. Obszar rewitalizacji może być podzielony na podobszary, w tym podobszary nieposiadające ze sobą wspólnych granic, lecz nie może obejmować terenów większych niż 20% powierzchni gminy oraz zamieszkałych przez więcej niż 30% mieszkańców gminy. Zgodnie z wyżej przytoczonymi zapisami na terenie Gminy Waśniów wyznaczone zostały sześć podobszarów rewitalizacji Gminy Waśniów: Garbacz Grzegorzowice Momina Roztylice Waśniów Wronów. Dla wyznaczenia zasięgu podobszarów rewitalizacji kierowano się następującymi przesłankami: 1. na podobszarach tych zidentyfikowano wysokie natężenie negatywnych zjawisk w sferze społecznej (bezrobocie, przemoc, niekorzystna sytuacja demograficzna, duża liczba osób korzystających z pomocy GOPS w Waśniowie) oraz gospodarczej, przestrzenno - funkcjonalnej, technicznej i środowiskowej. 2. obszary te jednocześnie mają istotne znaczenie dla rozwoju gminy, 3. wybór podobszarów uzyskał całkowitą akceptację zarówno władz lokalnych jak i akceptację społeczną. Wyznaczone podobszary rewitalizacji zajmują powierzchnię 1844 ha co stanowi 18,89% powierzchni Gminy Waśniów. Na podobszarach tych mieszka 1842 mieszkańców, tj. 26,30% mieszkańców Gminy Waśniów. Stan na 31.12.2016r. Liczba mieszkańców gminy Waśniów 7003 Limit liczby mieszkańców na podobszarach rewitalizacji 30% Max. liczba mieszkańców w rewitalizacji 2100 Liczba mieszkańców podobszaru rewitalizacji nr 1 sołectwo Garbacz 467 Liczba mieszkańców podobszaru rewitalizacji nr 2 sołectwo Garbacz 356 Liczba mieszkańców podobszaru rewitalizacji nr 3 sołectwo Grzegorzowice 419 Liczba mieszkańców podobszaru rewitalizacji nr 4 sołectwo Momina 154 Liczba mieszkańców podobszaru rewitalizacji nr 5 sołectwo Roztylice 345 Liczba mieszkańców podobszaru rewitalizacji nr 6 fragment sołectwa Wronów 101 Suma 1842 % udział w ogólnej liczbie mieszkańców 26,30% Strona 94 z 216

4. Szczegółowa diagnoza podobszarów rewitalizacji oraz skala i charakter potrzeb rewitalizacyjnych Jednym z najważniejszych elementów Programu Rewitalizacji jest pogłębiona diagnoza podobszarów rewitalizacji, która obejmuje analizę czynników i zjawisk kryzysowych oraz lokalnych potencjałów we wszystkich sferach, tj. społecznej, gospodarczej, środowiskowej, przestrzennofunkcjonalnej. Poniższej przedstawiona została szczegółowa analiza sześciu podobszarów rewitalizacji takich jak : Waśniów Garbacz Grzegorzowice Momina Roztylice Fragment sołectwa Wronów. Analizując różne dane statystyczne w sferze społecznej, gospodarczej, przestrzenno-funkcjonalnej, technicznej oraz środowiskowej jako podobszary rewitalizacji z wysoką liczbą problemów społecznych, środowiskowych, gospodarczych, funkcjonalno- przestrzennych i technicznych oraz największymi potrzebami rewitalizacyjnymi wskazano 6 podobszarów rewitalizacji. Podobszar rewitalizacji nr 1 - Waśniów Waśniów Jest to teren, który według nas powinien być objęty Programem Rewitalizacji. Jest to centrum gminy. Jako jedna z niewielu- miejscowość ma wskaźnik ludności w wieku poprodukcyjnym niższy niż średnia dla gminy. Oznacza to, że społeczność w Waśniowie jest relatywnie młoda. Z drugiej strony aż 8,84 % ludności korzysta na terenie miejscowości z pomocy GOPS. Sfera społeczna Analizując sferę społeczną wzięto m.in. pod uwagę dane dot. bezrobocia, ubóstwa, liczby osób korzystających z pomocy Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej (dalej także: GOPS), a także niewystarczający dostęp i jakości usług zdrowotnych, kulturowych, edukacyjnych itp. W roku 2016 liczba osób korzystająca z pomocy Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej wynosiła 56 osób czyli 9,42 % ogółu korzystających z pomocy. W stosunku do roku ubiegłego była ona niższa o 3 osoby (4 rodziny). Tabela nr 45 Liczba rodzin korzystających z pomocy GOPS w latach 2015-2016 2015 2016 Wyszczególnienie Liczba % do ogółu Liczba Liczba osób Liczba osób rodzin korzystających rodzin Waśniów 59 18 9,42% 56 22 8,84% Źródło: Opracowanie własne % do ogółu korzystających W roku 2016 najwięcej osób jest w wieku produkcyjnym 211 osób (17-50 lat). Mało jest natomiast osób w wieku przedprodukcyjnym co świadczy o zmniejszającej się liczbie mieszkańców miejscowości i starzejącym się społeczeństwie. Strona 95 z 216

Wykres nr 9 Charakterystyka wiekowa miejscowości Waśniów, stan na grudzień 20 16r. Źródło: Opracowanie własne Oznacza to, że miejscowość powinna być objęta programem rewitalizacyjnym, dzięki temu mogą pojawić się nowe miejsca pracy, pomysły, ciekawe rozwiązania społeczne, gospodarcze, infrastrukturalne, czy organizacje pozarządowe. To wszystko pozwala zmniejszać wskaźnik ubóstwa w gminie. W ciągu trzech lat liczba odnotowanych przestępstw/wykroczeń wyniosła 15 interwencji. Liczba przestępstw z roku na rok maleje. Dane przedstawione są w tabeli poniżej. Tabela nr 46 Liczba przestępstw/ wykroczeń w latach 2014-2016 Sołectwo 2014 2015 2016 Razem % do ogółu Waśniów 6 5 4 15 13,89% Źródło: Opracowanie własne W roku 2016 najwięcej osób korzystało z zasiłków z powodu bezrobocia- 25 osób, w następnej kolejności z powodu długotrwałej choroby-11 osób. W stosunku do roku 2015 liczba ta nieznacznie się zmniejszyła (jedna osoba). Strona 96 z 216

Wykres nr 10 Liczba osób w miejscowości Grabacz korzystających z zasiłków wg powodu przyznania zasiłku Źródło: Opracowanie własne Pomimo, że wzrost nastąpił głównie w obszarze zasiłków celowych, to jednak wskazuje na ubożenie społeczności miejscowości Waśniów- która jest Centrum Gminy. Dzięki rewitalizacji Waśniów będzie miejscowością dającą wyraźny bodziec rozwoju, innym mniejszym i słabiej rozwijającym się sołectwom. W centrum Gminy- Waśniowie znajdują się wspaniałe zabytki, wpisane do gminnej ewidencji i rejestru zabytków. Są to m.in.: Zespół kościoła parafialnego p.w. ś.ś. Piotra i Pawła, 1656 r, wraz z oryginalną zabytkową dzwonnicą i ogrodzeniem, nr w rejestrze A.626/1-2 Plebania 1906 r.- będąca w gminnej Ewidencji Zabytków Ponadto należy zauważyć, że ośrodek zdrowia mieszczący się w Waśniowie wykazuje ogromne braki sprzętowe i kadrowe. Wykazano aż 85 różnych sprzętów od najmniejszego wyposażenia, po większe aparaty specjalistyczne, które powinny być zakupione, aby ośrodek pełnił swoją role. Utrudniony dostęp do świadczeń opieki zdrowotnej to kolejny znak, że bez rewitalizacji centrum Gminy, zamiast być dla niej kołem zamachowym może popaść w stan kryzysowy, lub tzw. pułapkę zastoju. Gmina wymaga rewitalizacji. Waśniów jako centrum Gminy powinien być wykorzystany jako centrum promocji, znajdujących się na terenie gminy naturalnych walorów tj. obszary Natura 2000 Strona 97 z 216

SOO Ostoja Jeleniowska, uznane za NATURA 2000 przez Komisję Europejską decyzją Nr 2011/64/UE z 10.01.2011 r. (Dz. U. UE Nr L 33 z 08.02.2011 r.)., czy Wzgórza Kunowskie- uznane na NATURA 2000 przez Komisję Europejską decyzją Nr 2011/64/UE z 10.01.2011 r. (Dz. U. UE Nr L 33 z 08.02.2011 r.). Ponadto jest to teren, na którym znajduje się Jeleniowski Park Krajobrazowy - Obejmuje tereny Pasma Jeleniowskiego Gór Świętokrzyskich, oraz przylegające do niego doliny rzek Dobruchny i Koprzywianki. Zajmuje powierzchnię 42,95 km2, a jego otulina 105,91 km2. Na jego terenie znajdują się 3 rezerwaty przyrody: rezerwat przyrody Góra Jeleniowska, Rezerwat przyrody Małe Gołoborze - leśny rezerwat przyrody. Rezerwat znajduje się on obszarze leśnictwa Szczytniak, nadleśnictwa Łagów, w gminie Waśniów. Jest on rezerwatem geologiczno-leśnym utworzonym zarządzeniem Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 31.12.1993 roku. Obejmuje fragment głównego grzbietu Pasma Jeleniowskiego, jego północne zbocza oraz górną część dolinki, która rozdziela dwa boczne ramiona odchodzące na północ od głównego grzbietu. Utworzony został dla ochrony walorów krajobrazowych najciekawszego fragmentu Pasma Jeleniowskiego, doliny posiadającej w dnie wychodnie skał kambryjskich, niewielkiego (0,25 ha) głazowiska gołoborza zbudowanego z piaskowców kwarcytowych wieku kambryjskiego oraz otaczającego je lasu z drzewostanem bukowym z udziałem jodły i buka (w wieku 50-130 lat, Rezerwat przyrody Szczytniak rezerwat leśny na terenie Jeleniowskiego Parku Krajobrazowego, położony w gminie Waśniów, w powiecie ostrowieckim, w województwie świętokrzyskim[1]. Znajduje się na północ od wierzchołka Szczytniaka, najwyższego szczytu Pasma Jeleniowskiego. Oprócz tego znajdują się także na terenie gminy wspaniałe dwory- ponieważ historycznie mieszkało tu wielu Szlachciców, którzy posiadali ogromne gospodarstwa, ze względu na znakomita jakość gleb w gminie. Pozostałością są parki podworskie, liczące do kilkuset lat, lub ich pozostałości. Waśniów jako centrum gminy powinien być informacją kulturalną, organizować turystykę i sprawić aby te wspaniałe tereny były wykorzystane. Tymczasem w całej gminie są tylko dwa gospodarstwa agroturystyczne, z czego jedno w centrum gminy. Ponadto w centrum gminy, jak wynika z niniejszej diagnozy Gminny Ośrodek Kultury - wymaga rewitalizacji- ponieważ jest pokryty azbestem. Jeżeli chodzi o infrastrukturę sportową, to jak na centrum gminy wciąż jest ona za słaba. Jest w Waśniowie tylko jedno boisko i kort tenisowy. Waśniów nie ma także sieci gazowej. Również budynek szkoły w Waśniowie wymaga remontu. Z niniejszego zestawienia problemów wynika, ze Waśniów jako centrum gminy powinien być lepiej rozwinięty, co przełożyłoby się na wyższe wskaźniki zaludnienia, ludności w wieku produkcyjnym, rozwój turystyki i agroturystyki. Konieczne są także prace infrastrukturalne, dzięki czemu Waśniów, jaki miejscowość bezpieczna i prężnie rozwijająca się, zapewni także rozwój pozostałym sołectwom w gminie. Strona 98 z 216

Mapa nr 11 Miejscowość Waśniów podobszar rewitalizacji nr 1 Źródło: opracowanie własne na podstawie www.geoserwis.pl Podobszar rewitalizacji nr 2 - Garbacz Garbacz liczba ludności spadła na przestrzeni lat 2014-2016 o 7 osób, wynika z analizy, że liczba ludności w wieku przedprodukcyjnym spadła o 7 osób, co jednoznacznie wskazuje, że stosunek liczy ludności w wieku przedprodukcyjnym jest niższy niż średnia dla gminy. W miejscowości Garbacz jest to 16,01 %, a średnia dla gminy to 17,38%. Jeśli chodzi o ludność wieku produkcyjnym średnia w miejscowości Garbacz to 55,87%, a średnia dla gminy wskaźnika ludność w wieku przedprodukcyjnym to 59,55%. W roku 2016 najwięcej osób jest w wieku produkcyjnym 146 osób (17-50 lat). Mało jest natomiast osób w wieku przedprodukcyjnym co świadczy o zmniejszającej się liczbie mieszkańców miejscowości i starzejącym się społeczeństwie. Strona 99 z 216

Wykres nr 11 Charakterystyka wiekowa miejscowości Garbacz, stan na grudzień 2016r. Źródło: Opracowanie własne Im ten wskaźnik jest wyższy- tym lepiej, ponieważ oznacza to, że społeczność w danym sołectwie stanowią ludzie młodzi, osoby aktywne zawodowo lub mogące podjąć taką aktywność. Również na podstawie wskaźnika Liczba osób korzystająca z zasiłków stałych, okresowych, celowych w poszczególnych sołectwach w latach 2015-2016 nie zmienia się znacząco- delikatnie spada. Nie zmienia się liczba osób, które korzystają z zasiłków, jednak wzrasta na przestrzeni lat 2015-2016 liczba osób korzystających z zasiłków dla bezrobotnych. W roku 2016 liczba osób korzystająca z pomocy Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej wynosiła 21osób czyli 2,01 % ogółu korzystających z pomocy. W stosunku do roku ubiegłego była ona niższa o 4 osoby (1 rodzina). Tabela nr 47 Liczba rodzin korzystających z pomocy GOPS w latach 2015-2016 2015 2016 Wyszczególnienie Liczba % do ogółu Liczba % do ogółu Liczba osób Liczba osób rodzin korzystających rodzin korzystających Garbacz 21 4 2,09% 17 5 2,01% Źródło: Opracowanie własne W ciągu trzech lat liczba odnotowanych przestępstw/wykroczeń wyniosła 6 interwencji. Liczba przestępstw z roku na rok jest taka sama i wynosi 2wykroczenia rocznie. Dane przedstawione są w tabeli poniżej. Tabela nr 48 Liczba przestępstw/ wykroczeń w latach 2014-2016 Sołectwo 2014 2015 2016 Razem % do ogółu Waśniów 2 2 2 6 5,56% Źródło: Opracowanie własne Strona 100 z 216

Wykres nr 12 Liczba osób w miejscowości Grabacz korzystających z zasiłków wg powodu przyznania zasiłku Źródło: Opracowanie własne Wzrosła także o 4,23% liczba osób korzystających z zasiłku z powodu długotrwałej lub ciężkiej choroby w latach 2015-2016. Z danych przedstawianych przez GOPS wynika zatem, że korzystanie z zasiłków GOPS jest typowo uzależnione od społeczeństwa tj. wieku, niepełnosprawności i często wynika wprost analizy wskaźników liczby ludności. Niestety należy zauważyć, że Garbacz to miejscowość, gdzie nadal wiele budynków pokrytych jest azbestem. Ważne jest aby gmina popadająca infrastrukturalnie w kryzys, mogła rozwinąć się dzięki przedsięwzięciom rewitalizacyjnym. Ponadto Garbacz posiada tylko 1 budynek infrastruktury sportowo- rekreacyjno - kulturalnej- jest to OSP. Jest potrzeba w tej miejscowości ciekawych rozwiązań, które zatrzymywałyby młodych ludzi. Liczba osób bezrobotnych kształtuje się następująco: rok 2014-14, 2015-11, 2016-12. Strona 101 z 216

Wykres nr 13 Liczba bezrobotnych w poszczególnych latach Źródło: Opracowanie własne Są to niewielkie wahania, jednak nie widać w sołectwie przełomowych inicjatyw infrastrukturalnych, które całkowicie wyeliminowałyby problem bezrobocia. Bezrobocie jako zjawisko społeczne ma znaczący wpływ na ekonomiczną i psychospołeczną sferę życia człowieka, zwłaszcza w przypadku długookresowości. Bezrobocie i jego skutek w postaci degradacji ekonomicznej i społecznej dotyczą nie tylko samego bezrobotnego, ale wpływają też na jego najbliższe otoczenie. Szkodliwe skutki psychospołeczne frustracja, stres, alienacja społeczna powodują konflikty interpersonalne w najbliższym otoczeniu bezrobotnego i jego rodzinie. Rewitalizacja tej miejscowości wpłynie pozytywnie na wspieranie rewitalizacji fizycznej, gospodarczej i społecznej ubogich społeczności na obszarach miejskich i wiejskich. Bezpieczeństwu publicznemu zagraża przestępczość, która jest zjawiskiem dynamicznym i, podobnie jak społeczeństwo, podlega rozwojowi. Choć stanowi margines życia społecznego poprzez swą intensywność i częstotliwość może mieć wpływ na formowanie się postaw i zachowań ludności oraz odciskać dotkliwe piętno na jej funkcjonowaniu. Jeżeli chodzi o przestępczość to od roku 2014 w miejscowości dokonano 6 przestępstw. Jakość powietrza na podobszarze rewitalizacji Zgodnie z przeprowadzoną przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Kielcach oceną jakości powietrza w województwie świętokrzyskim w 2015 roku obszar sfery świętokrzyskiej (do której należy Gmina, w tym również miejscowość Garbacz) Strefa świętokrzyska uzyskała klasę C z powodu przekroczeń ponad dopuszczalną częstość stężeń 24- godzinnych pyłu PM10 oraz przekroczenia poziomu docelowego benzo(a)pirenu. Podobnie jak Kielce, ze względu na niedotrzymanie poziomu celu długoterminowego ozonu, strefa ta otrzymała klasę D2 7. 7 klasa C (D2) jeżeli stężenia zanieczyszczeń na terenie strefy przekraczają poziomy dopuszczalne, poziomy docelowe, poziomy celów długoterminowych (D2). Strona 102 z 216

Na terenie miejscowości wpisane są zabytki do Rejestru prowadzonego przez Konserwatora, takie jak: Park dworski, założony w XVIII w., przebudowany w XIX w., wpisany do rejestru zabytków nieruchomych (nr rej.: A.619 z 12.12.1957). Neolityczne kurhany (w Garbaczu-Jeziorku). W celu zwiększenia dostępu do wysokiej jakości usług społecznych m.in. edukacyjnych, zdrowotnych, kulturowych należy przeprowadzić szereg działań m.in.: modernizacja i doposażenie Ośrodka Zdrowia w Garbaczu Prace remontowe i termomodernizacyjne budynku Ochotniczej Straży pożarnej w Grabaczu w podobszarze rewitalizacji znajdują się również przestrzenie które należy zmodernizować i nadać im nowe funkcje rekreacyjno integracyjne. zagospodarować teren wokół parku dworskiego oraz kurhanów. Na podobszarze rewitalizacji istnieje potrzeba modernizacji infrastruktury drogowej, poprawy estetyki i funkcjonalności miejsca targowego zlokalizowanego w Garbaczu (utwardzenie, odwodnienie, budowa zadaszeń typu wiaty, itp.), w obiektach użyteczności publicznej istnieje konieczność przeprowadzenia prac termomodernizacyjnych. Mapa nr 12 Miejscowość Garbacz podobszar rewitalizacji nr 2 Źródło: opracowanie własne na podstawie www.geoserwis.pl Strona 103 z 216

Podobszar rewitalizacji nr 3 - Grzegorzowice Grzegorzowice - liczba ludności spadła na przestrzeni lat 2014-2016 o 4 osoby, wynika z analizy, że liczba ludności w wieku przedprodukcyjnym spadła o 2 osoby. W miejscowości Grzegorzowice liczba ludności w wielu przedprodukcyjnym to 62,29% a średnia dla gminy wskaźnika ludność w wieku przedprodukcyjnym to 59,55%. W roku 2016 najwięcej osób jest w wieku produkcyjnym 211 osób (17-50 lat). Mało jest natomiast osób w wieku przedprodukcyjnym co świadczy o zmniejszającej się liczbie mieszkańców miejscowości i starzejącym się społeczeństwie. Wykres nr 14 Charakterystyka wiekowa miejscowości Grzegorzowice, stan na grudzień 2016r. Źródło: Opracowanie własne Im ten wskaźnik jest wyższy- tym lepiej, ponieważ oznacza to, że społeczność w danym sołectwie stanowią ludzie młodzi, osoby aktywne zawodowo lub mogące podjąć taką aktywność. W przypadku Grzegorzowic wskaźnik ten świadczy społeczność w tej miejscowości jest nieco młodsza niż średnia dla gminy. Niestety liczba rodzin i osób korzystających z pomocy GOPS w tej miejscowości jest wysoka. Liczba rodzin na przełomie lat 2015-2016 korzystających z zasiłków wg powodu przyznania zasiłku. W ciągu trzech lat liczba odnotowanych przestępstw/wykroczeń wyniosła 9 interwencji. Dane przedstawione są w tabeli poniżej. Tabela nr 49 Liczba przestępstw/ wykroczeń w latach 2014-2016 Sołectwo 2014 2015 2016 Razem % do ogółu Grzegorzowice 3 5 1 9 8,33% Źródło: Opracowanie własne W roku 2016 najwięcej osób korzystało z zasiłków z powodu bezrobocia - 14 osób, w następnej kolejności z powodu długotrwałej choroby - 6 osób. W stosunku do roku 2015 liczba ta znacznie się zmniejszyła (w tytułu bezrobocia- spadek o 3 osoby, w tytułu długotrwałej roboty- spadek o 5). Strona 104 z 216

Wykres nr 15 Liczba osób w miejscowości Grzegorzowice korzystających z zasiłków wg powodu przyznania zasiłku Źródło: Opracowanie własne Oznacza to, że pomimo potencjału niniejszej miejscowości popada ona w stan kryzysowy. Niestety należy zauważyć, że Grzegorzowice to miejscowość, gdzie nadal wiele budynków pokrytych jest azbestem. Ważne jest aby gmina popadająca infrastrukturalnie w kryzys, mogła rozwinąć się dzięki przedsięwzięciom rewitalizacyjnym. Do takiej sytuacji nie powinniśmy dopuszczać, zwłaszcza, ze na terenie tego sołectwa znajdują się przepiękne zabytki, zarówno wpisane do głównej ewidencji, jak i będące w ewidencji gminnej. Są to m. in.: Kościół p.w. św. Jana Chrzciciela 1346, (nr Ewidencji Zabytków 620.) Piwnice podworskie ok. 1840- stanowiące szczątkowa część dawnego dworu, Filary podworskie bramy parkowej ok. 1840 r., stanowiące szczątkowa część infrastruktury parku podworskiego, Park podworski XVIII i XIX w. (Nr Ewidencji Zabytków A.621) oraz czworak podworski ok. 1920 r., który popada w ruinę. Dość wysoki jest wskaźnik przestępczość na terenie Grzegorzowic. W roku 2014 było to 3 przestępstwa, w roku 2015-5, a 2016-1. Miejscowość nie posiada kanalizacji i gazu. Na terenie sołectwa działa zespół folklorystyczny, co oznacza, że tutejsza społeczność ma w sobie potencjał więc przeprowadzanie programu rewitalizacji na tym terenie jest jak najbardziej zasadne. Tym bardziej, że jest to zgodne z wytycznymi w zakresie walki z ubóstwem. Na terenie podobszaru występuje niski poziom aktywności społecznej. Mieszkańcy sołectwa niechętnie biorą udział w inicjatywach lokalnych. Brakuje również zaangażowania w sprawy sołectwa (niewielka ilość mieszkańców bierze udział w spotkaniach sołeckich). Na podobszarze rewitalizacji występuje również niezadawalający dostęp do usług sportowych i edukacyjnych. Na podobszarze rewitalizacji działają dwie organizacje pozarządowe: Modernizacja budynku Ochotniczej Straży Pożarnej, polepszenie stanu obiektów sportowych. Jak wynika z powyższych danych na podobszarze rewitalizacji pojawiają się liczne problemy społeczne (m.in. bezrobocie, alkoholizm, przemoc, marazm społeczny itp.). Należy zatem podjąć Strona 105 z 216

szereg kompleksowych i wieloaspektowych działań społecznych aby zniwelować lub zlikwidować występujące tu problemy. Istnieje również potrzeba wspierania i wykorzystywania potencjałów jakie drzemią na tym obszarze. Na terenie miejscowości działają stowarzyszenia, które należy wspierać. Jakość powietrza na podobszarze rewitalizacji Zgodnie z przeprowadzoną przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Kielcach oceną jakości powietrza w województwie świętokrzyskim w 2015 roku obszar sfery świętokrzyskiej. Strefa świętokrzyska uzyskała klasę C z powodu przekroczeń ponad dopuszczalną częstość stężeń 24- godzinnych pyłu PM10 oraz przekroczenia poziomu docelowego benzo(a)pirenu. Podobnie jak Kielce, ze względu na niedotrzymanie poziomu celu długoterminowego ozonu, strefa ta otrzymała klasę D2 8. Na terenie sołectwa znajdują się obszary, które można zagospodarować tak aby przyciągały zarówno mieszkańców gminy jak turystów. Potencjał przedsiębiorczości to nie tylko potencjał istniejących podmiotów gospodarczych, ale też potencjał postawy przedsiębiorczej wśród mieszkańców, a więc gotowość do podejmowania aktywności z własnej inicjatywy. Potencjał istniejących przedsiębiorstw jest pośrednim wskaźnikiem obrazującym lokalne szanse na znalezienie zatrudnienia. Natomiast od potencjału postawy przedsiębiorczej zależy gotowość do podejmowania ryzyka: przekwalifikowywania się, poszukiwania lepszej pracy oraz podejmowania własnej działalności gospodarczej. Działania rewitalizacyjne wpłyną na zwiększenie atrakcyjności obszaru i przyczynią się do powstawania nowych podmiotów gospodarczych. Na podobszarze istnieje potrzeba modernizacji infrastruktury drogowej i około drogowej (m.in. wymiany nawierzchni, oświetlenia, budowy chodników) ale również wodno-kanalizacyjne. Na obszarze brakuje odpowiedniej infrastruktury sportowej, obiekt jest w niezadawalającym stanie technicznym Mapa nr 13 Sołectwo Grzegorzowice - podobszar rewitalizacji nr 3 8 klasa C (D2) jeżeli stężenia zanieczyszczeń na terenie strefy przekraczają poziomy dopuszczalne, poziomy docelowe, poziomy celów długoterminowych (D2). Strona 106 z 216

Źródło: opracowanie własne na podstawie www.geoserwis.pl Strona 107 z 216

Podobszar rewitalizacji nr 4 Momina Momina- Analizy liczby ludności wskazują, że następuje spadek liczby ludności na tym terenie. Spada liczba ludności w wieku produkcyjnym, a rośnie w wieku poprodukcyjnym. Oznacza to, że społeczność tej gminy szybko się starzeje na przestrzeni lat 2014-2016. Obecnie wskaźnik liczby ludności w wieku poprodukcyjnym to 29,87%, przy średniej 23,07%. Oznacza to ze społeczność w Mominie jest dużo starsza niż społeczność w całej gminie. W roku 2016 najwięcej osób jest w wieku produkcyjnym 74 osób (17-50 lat). Mało jest natomiast osób w wieku przedprodukcyjnym co świadczy o zmniejszającej się liczbie mieszkańców miejscowości i starzejącym się społeczeństwie. Wykres nr 16 Charakterystyka wiekowa miejscowości Momina stan na grudzień 2016r. Źródło: Opracowanie własne Wzrósł wskaźnik korzystania z pomocy GOPS w latach 2015-2016 z 6 do 8 osób. Procentowo to wzrost blisko 44%. Miejscowość nie posiada wystarczającej ilości infrastruktury sportowej 1 boisko, nie posiada także kanalizacji ani infrastruktury gazowej. W ciągu trzech lat liczba odnotowanych przestępstw/wykroczeń wyniosła 3 interwencji. Od roku 2014 z roku na rok wzrasta liczba przestępstw na terenie sołectwa. Dane przedstawione są w tabeli poniżej. Tabela nr 50 Liczba przestępstw/ wykroczeń w latach 2014-2016 Sołectwo 2014 2015 2016 Razem % do ogółu Momina 0 1 2 3 2,78% Źródło: Opracowanie własne W roku 2016 najwięcej osób korzystało z zasiłków z powodu bezrobocia -4 osób, w następnej kolejności z powodu niepełnosprawności- 2 osoby. W stosunku do roku 2015 liczba ta nieco się zwiększyła o 1 osobę (w tytułu niepełnosprawności). Strona 108 z 216

Wykres nr 17 Liczba osób korzystających z zasiłków wg powodu przyznania zasiłku Wykres nr 18 Liczba osób w miejscowości Momina korzystających z zasiłków Źródło: Opracowanie własne W Mominie działa zespół folklorystyczny, na uwagę zasługują także bardzo dobre wyniki egzaminów szkolnych (3 miejsce w powiecie). Niestety należy zauważyć, że Momina to miejscowość, gdzie nadal wiele budynków pokrytych jest azbestem. Ważne jest aby gmina popadająca infrastrukturalnie w kryzys, mogła rozwinąć się dzięki przedsięwzięciom rewitalizacyjnym. Na terenie podobszaru występuje niski poziom aktywności społecznej. Mieszkańcy sołectwa niechętnie biorą udział w inicjatywach lokalnych. Brakuje również zaangażowania w sprawy sołectwa (niewielka ilość mieszkańców bierze udział w spotkaniach sołeckich). Strona 109 z 216

Na podobszarze rewitalizacji występuje również niezadawalający dostęp do usług sportowych i edukacyjnych. Na podobszarze rewitalizacji działają dwie organizacje pozarządowe: Modernizacja budynku Ochotniczej Straży Pożarnej, Polepszenie stanu obiektów sportowych, Modernizacja budynku Szkoły Jak wynika z powyższych danych na podobszarze rewitalizacji pojawiają się liczne problemy społeczne (m.in. bezrobocie, alkoholizm, przemoc, marazm społeczny itp.). Należy zatem podjąć szereg kompleksowych i wieloaspektowych działań społecznych aby zniwelować lub zlikwidować występujące tu problemy. Istnieje również potrzeba wspierania i wykorzystywania potencjałów jakie drzemią na tym obszarze. Na terenie miejscowości działają stowarzyszenia, które należy wspierać. Na podobszarze istnieje potrzeba modernizacji infrastruktury drogowej i około drogowej (m.in. wymiany nawierzchni, oświetlenia, budowy chodników) ale również wodno-kanalizacyjne. Na obszarze brakuje odpowiedniej infrastruktury sportowej, obiekt jest w niezadawalającym stanie technicznym. Mapa nr 14 Sołectwo Momina - podobszar rewitalizacji nr 4 Źródło: Opracowanie własne Podobszar rewitalizacji nr 5 Roztylice W Roztylicach na przełomie lat 2014-2016 wzrosła liczba ludności i jest to bardzo pozytywne. Jednak była to głownie ludność w wieku poprodukcyjnym. Wykres nr 19 Charakterystyka wiekowa miejscowości Roztylice, stan na grudzień 2016r. Strona 110 z 216

Źródło: Opracowanie własne W przypadku tej miejscowości liczba ludności w wieku poprodukcyjnym w roku 2016 była taka sama jak średnia dla całej gminy. Niestety na dość wysokim poziomie 6,14% utrzymuje liczba zasiłków wydawanych przez GOPS. Dane te pochodzą z roku 2016, w roku 2015 poniżej. Wykres nr 20 Liczba osób korzystająca z zasiłku w roku 2015 i 2016 Źródło: Opracowanie własne Strona 111 z 216

Wykres nr 21 Liczba osób w miejscowości Roztylice korzystających z zasiłków wg powodu przyznania zasiłku Źródło: Opracowanie własne W ciągu trzech lat liczba odnotowanych przestępstw/wykroczeń wyniosła 7 interwencji. Liczba przestępstw z roku na rok maleje. Dane przedstawione są w tabeli poniżej. Tabela nr 51 Liczba przestępstw/ wykroczeń w latach 2014-2016 Sołectwo 2014 2015 2016 Razem % do ogółu Roztylice 3 3 1 7 6,48% Źródło: Opracowanie własne Kolejnym wskaźnikiem do rewitalizacji jest znajdująca się Kościoła Parafii Rzymskokatolickiej kaplica pw. Zesłania Św. Ducha. wpisana do Ewidencji pod nr A.627 Roztylice nie mają żadnej infrastruktury sportowej, absolutnie konieczne jest zapewnienie miejsc rekreacji. Ponadto nie ma w tej miejscowości kanalizacji ani instalacji gazowych. Pozytywnym zjawiskiem jest natomiast spadek przestępczości. Na terenie podobszaru występuje niski poziom aktywności społecznej. Mieszkańcy sołectwa nie biorą udziału w inicjatywach lokalnych. Brakuje również zaangażowania w sprawy sołectwa (niewielka ilość mieszkańców bierze udział w spotkaniach sołeckich). Na podobszarze rewitalizacji występuje również niezadawalający dostęp do usług sportowych i edukacyjnych. Na podobszarze rewitalizacji działają dwie organizacje pozarządowe: Strona 112 z 216

Modernizacja budynku Ochotniczej Straży Pożarnej, Stworzenie miejsca do aktywacji społeczeństwa. Jak wynika z powyższych danych na podobszarze rewitalizacji pojawiają się liczne problemy społeczne. Należy zatem podjąć szereg działań społecznych aby zniwelować lub zlikwidować występujące tu problemy. Istnieje również potrzeba wspierania i wykorzystywania potencjałów jakie drzemią na tym obszarze. Na terenie miejscowości działają stowarzyszenia, które należy wspierać. Na podobszarze istnieje potrzeba modernizacji infrastruktury drogowej i około drogowej (m.in. wymiany nawierzchni, oświetlenia, budowy chodników) ale również wodno-kanalizacyjne. Na obszarze brakuje odpowiedniej infrastruktury sportowej, obiekt jest w niezadawalającym stanie technicznym. Mapa nr 15 Sołectwo Roztylice - podobszar rewitalizacji nr 5 Źródło: Opracowanie własne Podobszar rewitalizacji nr 6 Wronów Wronów zamierzamy rewitalizować jedynie teren osiedla mieszkalnego, gdzie nie ma instalacji kanalizacyjnej, przydomowych oczyszczalni ścieków, gazu, a jest to osiedle mieszkalne. Na terenie zajmującym jedynie 4,8% mieszka aż 32% ludności sołectwa. Jest to osiedle w bardzo złym stanie technicznym i powinno ono być włączone obszar rewitalizacji. Ponadto Wronów jako cała gmina ta Strona 113 z 216

rozległy teren, charakteryzujący się jedną z największych liczb ludności na terenie gminy. Niestety nieposiana infrastruktury sportowej, turystycznej, rekreacyjnej, kulturalnej (brak obiektów). Podobnie jak w powyższych przykładach, konieczność rewitalizacji tego obszaru nie budzi najmniejszych wątpliwości. Mapa nr 16 Sołectwo Wronów - podobszar rewitalizacji nr 6 Źródło: Opracowanie własne Strona 114 z 216

5. Zasięg przestrzenny obszaru/podobszarów rewitalizacyjnych Podobszary rewitalizacji zostały wyznaczone w oparciu o pogłębioną diagnozę czynników i zjawisk kryzysowych. W ramach procesu delimitacji szczególnej analizie poddano występowanie negatywnych zjawisk społecznych na terenie poszczególnych jednostek terytorialnych (w szczególności wzięto pod uwagę dane z GOPS w Waśniowie dotyczące liczby osób/rodzin otrzymujących wsparcie zarówno rzeczowe, jak i finansowe. Analizowano dane dotyczące liczby osób/rodzin pobierających zasiłki z powodu bezrobocia, ubóstwa, niepełnosprawności, bezradności w sprawach opiekuńczo wychowawczych dane dotyczące liczby dzieci objętych bezpłatnym dożywianiem itp. Wnikliwej analizie poddano również dane z PUP dotyczące bezrobocia oraz informacji nt. rodzin i osób zagrożonych i/lub objętych wsparciem z powodu alkoholizmu, oraz rodzin objętych tzw. niebieską kartą. Analizując sferą społeczną wzięto dodatkowo pod uwagę sytuację demograficzną w poszczególnych sołectwach/mieście w tym w szczególności dane nt. liczby osób powyżej 60 roku życia, liczby osób młodych do 20 roku życia zamieszkujących poszczególne jednostki administracyjne, dane dotyczące migracji oraz urodzeń. Podobszary które zostały wytypowane do rewitalizacji charakteryzują się występowaniem negatywnych zjawisk społecznych oraz negatywnych zjawisk w co najmniej jednej z następujących sfer: gospodarczej (w szczególności w zakresie niskiego stopnia przedsiębiorczości, słabej kondycji lokalnych przedsiębiorstw) środowiskowej (w szczególności w zakresie przekroczenia standardów jakości środowiska, obecności odpadów stwarzających zagrożenie dla życia, zdrowia, ludzi bądź stanu środowiska) przestrzenno-funkcjonalnej (w szczególności w zakresie niewystarczającego wyposażenia w infrastrukturę techniczną i społeczną, braku dostępu do podstawowych usług lub ich niskiej jakości, niedostosowania rozwiązań urbanistycznych do zmieniających się funkcji obszaru, niskiego poziomu obsługi komunikacyjnej, deficytu lub niskiej jakości terenów publicznych), technicznej (w szczególności w zakresie degradacji stanu technicznego obiektów budowlanych, w tym o przeznaczeniu mieszkaniowym, oraz braku funkcjonowania rozwiązań technicznych umożliwiających efektywne korzystanie z obiektów budowlanych, w szczególności w zakresie energooszczędności i ochrony środowiska). Poniżej ukazana jest mapa obszarów rewitalizacyjnych i obszarów zdegradowanych na tle gminy Waśniów. Strona 115 z 216

Mapa nr 17 Mapa z zaznaczonymi obszarami rewitalizacyjnymi na tle obszarów zdegradowanych w gminie Waśniów Źródło: Opracowanie własne Zgodnie z metodologią podaną w rozdziale 3 jako 6 podobszarów rewitalizacji wytypowano: Waśniów Garbacz Grzegorzowice Momina Roztylice Strona 116 z 216

Fragment sołectwa Wronów. Dla wyznaczenia zasięgu podobszarów rewitalizacji kierowano się następującymi przesłankami: 1. na podobszarach tych zidentyfikowano wysokie natężenie negatywnych zjawisk w sferze społecznej oraz gospodarczej, przestrzenno -funkcjonalnej, technicznej i środowiskowej, 2. obszary te jednocześnie mają istotne strategiczne znaczenie dla rozwoju gminy, 3. wybór podobszarów uzyskał całkowitą akceptację zarówno władz gminy jak i akceptację społeczną. Podobszary rewitalizacji obejmują 1844 co stanowi 18,89% powierzchni gminy i zamieszkiwane są przez 1842 osób (tj. 26,30 % mieszkańców gminy). Obszar ten spełnia kryteria jakie zostały określone w Wytycznych Ministra Infrastruktury i Rozwoju w zakresie rewitalizacji w programach operacyjnych na lata 2014 2020 Program rewitalizacji łącznie nie obejmuje więcej niż 20% powierzchni gminy i dotyczy liczby ludności nie większej niż 30% jej mieszkańców. Poniżej przedstawiono mapy obrazujące podobszary rewitalizacji. Tabela nr 52 Delimitacja podobszarów rewitalizacji ze względu na limit liczby mieszkańców Stan na 31.12.2016r. Liczba mieszkańców gminy Waśniów 7003 Limit liczby mieszkańców na podobszarach rewitalizacji 30% Max. liczba mieszkańców w rewitalizacji 2100 Liczba mieszkańców podobszaru rewitalizacji nr 1 sołectwo Garbacz 467 Liczba mieszkańców podobszaru rewitalizacji nr 2 sołectwo Garbacz 356 Liczba mieszkańców podobszaru rewitalizacji nr 3 sołectwo Grzegorzowice 419 Liczba mieszkańców podobszaru rewitalizacji nr 4 sołectwo Momina 154 Liczba mieszkańców podobszaru rewitalizacji nr 5 sołectwo Roztylice 345 Liczba mieszkańców podobszaru rewitalizacji nr 6 fragment sołectwa Wronów 101 Suma 1842 % udział w ogólnej liczbie mieszkańców 26,30% Źródło: opracowanie własne Powierzchnia Gminy Waśniów wynosi ogółem 9761 ha z czego Programem Rewitalizacji obejmiemy sołectwa: Waśniów, Garbacz, Grzegorzowice, Momina, Roztylice i część Wronowa. Poniżej przedstawiona jest tabela dotycząca powierzchni branych pod uwagę w Programie rewitalizacji gminy Waśniów. Tabela nr 53 Delimitacja podobszarów rewitalizacji ze względu na limit powierzchni L.p. Sołectwo Powierzchnia sołectwa w ha Ujęto w rewitalizacji 1. Boksyce 151 2. Boleszyn 593 3. Czajęcice 314 4. Czażów 162 Strona 117 z 216

5. Dobruchna 301 6. Garbacz 497 497 7. Grzegorzowice 408 408 8. Janowice 363 9. Jeżów 375 10. Kotarszyn 328 11. Kraszków 385 12. Milejowice 296 13. Momina 195 195 14. Nosów 377 15. Nowy Skoszyn 582 16. Pękosławice 236 17. Piotrów 223 18. Prusinowice 333 19. Roztylice 438 438 20. Sarnia Zwola 316 21. Sławęcice 316 22. Strupice 128 23. Stryczowice 440 24. Śnieżkowice 332 25. Waśniów 276 276 26. Wojciechowice 140 27. Worowice 420 28. Wronów 617 30 29. Zajączkowice 219 SUMA 9761 1844 18,89% Strona 118 z 216

6. Cele rewitalizacji oraz odpowiadające zidentyfikowanym potrzebom rewitalizacyjnym kierunki działań mających na celu eliminację lub ograniczenie negatywnych zjawisk Cel szczegółowy 1: Rozwój sportu i rekreacji Podobszary 1, 2, 3, 4, 5 i 6 kierunki działań Budowa i modernizacja infrastruktury sportowej, rekreacyjnej na terenie gminy budowa i doposażenie hali sportowej wraz z modernizacją wielofunkcyjnego boiska na terenie Zespołu Szkoły Podstawowej i Gimnazjum w Mominie. Cel szczegółowy 2: Rozwój edukacji na podobszarach zdegradowanych Podobszar 1, 2,3, 4, 5 i 6 Gmina Waśniów kierunki działań Rozwój Zespół Szkół w Mominie Edukacja ekonomiczna osób w wieku 60+ Zajęcia wyrównawcze i rozwijające w Zespole Szkół w Mominie Budowa i modernizacja infrastruktury edukacyjnej, Rozwijanie zainteresowań dzieci i młodzieży z miejscowości Waśniów Rozwój infrastruktury edukacyjnej na terenie Gminy Waśniów Realizacja zajęć dodatkowych wyrównawczych i rozwijających zainteresowania uczniów Zagospodarowanie terenu wokół szkoły podstawowej Cel szczegółowy 3: Rozwój przedsiębiorczości Podobszar 1, 2,3, 4, 5 i 6 Gmina Waśniów kierunki działań Wspieranie przedsiębiorczości na terenie obszaru rewitalizacji Cel szczegółowy 4: Rozwój usług społeczno-zdrowotnych Podobszar 1, 2,3, 4, 5 i 6 Gmina Waśniów kierunki działań Zwiększenie dostępu do usług medycznych i profilaktyka zdrowotna Informatyzacja Ośrodków Zdrowia na terenie Gminy Waśniów Strona 119 z 216

Modernizacja i doposażenia Ośrodka Zdrowia w Garbaczu Cel szczegółowy 5: Poprawa infrastruktury technicznej i bezpieczeństwa Podobszar 1, 2,3, 4, 5 i 6 Gmina Waśniów kierunki działań Poprawa infrastruktury drogowej na podobszarach rewitalizacji Budowa i modernizacja parkingów na podobszarach rewitalizacji Budowa i modernizacja infrastruktury wodno-kanalizacyjnej na podobszarach rewitalizacji Poprawa bezpieczeństwa na podobszarach rewitalizacji Cel szczegółowy 6: Poprawa sfery funkcjonalno-przestrzennej Podobszar 1, 2,3, 4, 5 i 6 Gmina Waśniów kierunki działań Poprawa estetyki na obszarze rewitalizacji Cel szczegółowy 7: Zwiększenie wykorzystania efektywnej i zielonej energii Podobszar 1, 2,3, 4, 5 i 6 Gmina Waśniów kierunki działań Termomodernizacja Ośrodka Zdrowia w Garbaczu Termomodernizacja budynku Urzędu Gminy w Waśniowie Termomodernizacja budynku Szkoły Podstawowej i Gimnazjum przy ulicy Kunowskiej w Waśniowie Wdrażanie Programu usuwania azbestu Strona 120 z 216

7. Lista planowanych podstawowych projektów i przedsięwzięć rewitalizacyjnych Przedsięwzięcia do powodzenia procesu rewitalizacji Dla podobszaru 1 Waśniów Termomodernizacja budynku Urzędu Gminy w Waśniowie Termomodernizacja budynku Szkoły Podstawowej i Gimnazjum przy ulicy Kunowskiej w Waśniowie Modernizacja budynku Ośrodka Zdrowia w Waśniowie oraz zakup nowoczesnego sprzętu medycznego Zwiększenie dostępu do usług medycznych Rewitalizacja Waśniowa Etap II Rewitalizacja Waśniowskich Błoni Dla podobszaru 2 Garbacz Zwiększenie dostępu do usług medycznych Poprawa bezpieczeństwa na podobszarach rewitalizacji Termomodernizacja Ośrodka Zdrowia w Garbaczu Modernizacja i doposażenie Ośrodka Zdrowia w Garbaczu Wdrażanie Programu usuwania azbestu Rewitalizacja centrum msc. Garbacz budowa świetlicy, zagospodarowanie terenu Dla podobszaru 3 Grzegorzowice Pomoc osobom bezrobotnym w poszukiwaniu zatrudnienia Ożywienie obszaru rewitalizacji poprzez organizację różnego rodzaju imprez i wydarzeń (kulturalnych, sportowych, rekreacyjnych, itp.) Wspieranie przedsiębiorczości na terenie obszaru rewitalizacji Poprawa infrastruktury drogowej na podobszarach rewitalizacji Poprawa bezpieczeństwa na podobszarach rewitalizacji Remont świetlicy, zagospodarowanie terenu, budowa placu zabaw Dla podobszaru 4 Momina Dostosowanie budynków użyteczności publicznej dla osób z niepełnosprawnościami Budowa i doposażenie hali sportowej na terenie Zespołu Szkoły Podstawowej i Gimnazjum w Mominie Modernizacja wielofunkcyjnego boiska na terenie Zespołu Szkoły Podstawowej i Gimnazjum w Mominie Rozwijanie zainteresowań dzieci i młodzieży Realizacja zajęć dodatkowych wyrównawczych i rozwijających zainteresowania uczniów Termomodernizacja budynków podległych Gminie Waśniów Dla podobszaru 5 Roztylice Pomoc osobom bezrobotnym w poszukiwaniu zatrudnienia Wspieranie przedsiębiorczości na terenie obszaru rewitalizacji Poprawa infrastruktury drogowej na podobszarach rewitalizacji Poprawa bezpieczeństwa na podobszarach rewitalizacji Odnowienie zabytkowej kaplicy zlokalizowanej na górze Witosławskiej Dla podobszaru 6 Wronów Pomoc osobom bezrobotnym w poszukiwaniu zatrudnienia Wspieranie przedsiębiorczości na terenie obszaru rewitalizacji Strona 121 z 216

Poprawa infrastruktury drogowej na podobszarach rewitalizacji Rewitalizacja części msc. przysiółek Mirogonowice zagospodarowanie terenu, wykonanie ciągów pieszo jezdnych, budowa placu zabaw. Strona 122 z 216

Uzasadnienie konieczności realizacji niżej opisanych przedsięwzięć rewitalizacyjnych akceptacja społeczna dla procesu rewitalizacji efekt włączenia interesariuszy w proces diagnozowania i programowania rewitalizacji, zgłoszone fiszki przedsięwzięć rewitalizacyjnych, akceptacja Rady Gminnej dla celów i zadań związanych z rewitalizacją. Podobszar rewitalizacji nr 1 Waśniów Podobszar rewitalizacji nr 1 Waśniów Podstawowe Uzupełniające Razem Liczba projektów rewitalizacyjnych 16 0 16 Szacunkowa wartość projektów rewitalizacyjnych 11 989 362,42 zł 0,00 zł 11 989 362,42 zł Poniżej przedstawiamy wykaz przedsięwzięć planowanych do realizacji w ramach podobszaru rewitalizacji nr 1 obejmującego Waśniów: L.p. PODSTAWOWA LISTA PRZEDSIĘWZIĘĆ REWITALIZACYJNYCH Sfera wraz z nazwą projektu Projekty rewitalizacyjne w sferze społecznej Szacunkowa wartość 1 550 000,00 zł. 1. Pomoc osobom bezrobotnym w poszukiwaniu zatrudnienia 200 000,00 zł 2. Ożywienie obszaru rewitalizacji poprzez organizację różnego rodzaju imprez i wydarzeń (kulturalnych, sportowych, rekreacyjnych, itp.) 350 000,00 zł. 3. Zwiększenie dostępu do usług medycznych 300 000,00 zł. 4. Rozwijanie zainteresowań dzieci i młodzieży z miejscowości Waśniów 200 000,00 zł. 5. Realizacja zajęć dodatkowych/wyrównawczych uczniów oraz doposażenie pracowni 500 000,00 zł. Projekty rewitalizacyjne w sferze gospodarczej 200 000,00 zł. 6. Wspieranie przedsiębiorczości na terenie obszaru rewitalizacji 200 000,00 zł. Projekty rewitalizacyjne w sferze środowiskowej 2 389 362,42 zł. 7. Termomodernizacja budynków użyteczności publicznej (EWE) wraz z instalacją OZE 1 389 362,42 zł. 8. Wdrażanie Programu usuwania azbestu 1 000 000,00 zł. Projekty rewitalizacyjne w sferze funkcjonalno-przestrzennej 4 600 000,00 zł. 9. Poprawa bezpieczeństwa na podobszarach rewitalizacji 200 000,00 zł. 10. Poprawa estetyki i funkcjonalności przestrzeni publicznej 500 000,00 zł. 11. Poprawa infrastruktury drogowej na podobszarach rewitalizacji 500 000,00 zł. Strona 123 z 216

12. Budowa i modernizacja infrastruktury wodno-kanalizacyjnej na podobszarach rewitalizacji 1 000 000,00 zł. 13. Budowa i modernizacja parkingów na podobszarach rewitalizacji 400 000,00 zł. 14 Rewitalizacja Waśniowa Etap II Rewitalizacja Waśniowskich Błoni 2 000 000,00 zł. Projekty rewitalizacyjne w sferze technicznej 3 250 000,00 zł. 15. Dostosowanie budynków użyteczności publicznej dla osób z niepełnosprawnościami 500 000,00 zł. 16. Prace remontowe i modernizacyjne na obiektach użyteczności publicznej, Gminny Ośrodek Zdrowia wraz z doposażeniem 2 500 000,00 zł. 17 Informatyzacja Ośrodka Zdrowia 250 000,00zł Razem szacunkowa wartość projektów podstawowych 11 989 362,42 Projekty rewitalizacyjne w sferze społecznej 1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny nr 1 Pomoc osobom bezrobotnym w poszukiwaniu zatrudnienia 2 Wskazanie Lokalni przedsiębiorcy podmiotów realizujących projekt Organizacje pozarządowe działające na obszarze rewitalizacji i/ lub zamierzające realizować projekty na obszarze rewitalizacji Gminny Ośrodek pomocy Społecznej w Waśniowie Powiatowy Urząd Pracy w Ostrowcu Świętokrzyskim Lokalni przedsiębiorcy Gmina Waśniów 3 Zakres realizowanych zadań W ramach projektu będą podejmowane różnego rodzaju aktywne formy aktywizacji osób bezrobotnych i poszukujących pracy m.in. szkolenia, staże, kursy zawodowe, praktyki, refundacja kosztów badań lekarskich, itp. Zadanie obejmuje także: - aktywizację społeczną tj. szkolenia i kursy dla wybranej grupy podopiecznych GOPS, - zorganizowanie prac społecznie użytecznych dla osób bezrobotnych korzystających z pomocy GOPS. 4 Lokalizacja (miejsce Obszar rewitalizacji nr 1 przeprowadzenia danego projektu) 5 Szacowana wartość 200 000,00 zł 6 Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny i zmierzenia w odniesieniu do celów rewitalizacji Prognozowane rezultaty w okresie wdrażania Programu Rewitalizacji: W ciągu 8 lat realizacji Programu rewitalizacji minimum 24 mieszkańców obszaru rewitalizacji (zakładamy średnio 3 osoby rocznie) będzie miało możliwość skorzystać z aktywnych form wspierających zatrudnienie (staże, kursy zawodowe, roboty interwencyjne, praktyki, itp.) Sposób pomiaru rezultatów: listy obecności, Strona 124 z 216

informacje uzyskiwane z Powiatowego Urzędu Pracy, dane własne Urzędu Gminy, dokumentacja fotograficzna. 7 Okres realizacji 2017-2023 Sposoby pomiaru rezultatów projektów: dokumentacja fotograficzna, ankiety. 1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny nr 2 Ożywienie obszaru rewitalizacji poprzez organizację różnego rodzaju imprez i wydarzeń (kulturalnych, sportowych, rekreacyjnych, itp.) 2 Wskazanie podmiotów realizujących projekt 3 Zakres realizowanych zadań 4 Lokalizacja (miejsce przeprowadzenia danego projektu) Gmina Waśniów Biblioteka Publiczna w Waśniowie Szkoły i przedszkola z terenu Gminy Waśniów Organizacje pozarządowe (NGO) działające na obszarze rewitalizacji i/ lub zamierzające realizować projekty na obszarze rewitalizacji Projekt rewitalizacyjny polega na organizacji szeregu różnych imprez m.in.: o zasięgu regionalnym, festynów rodzinnych i profilaktycznych, zawodów sportowych, imprez integracyjnych dla mieszkańców i turystów, imprez kulturalno-rozrywkowych promujących Gminę, dożynek gminnych, innych imprez ożywiających obszar rewitalizacji i całą gminę, Obszar rewitalizacji nr 1 5 Szacowana wartość 350 000,00 zł. 6 Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny i zmierzenia w odniesieniu do celów rewitalizacji Prognozowane rezultaty w okresie wdrażania Programu Rewitalizacji: 1 Zorganizowanie minimum 3 imprez rocznie na obszarze rewitalizacji (razem 21 w okresie realizacji Programu). 2 Wzrost liczby turystów odwiedzających gminę 3 Zwiększenie dochodów firm działających na obszarze rewitalizacji. 4 Zwiększenie oferty kulturalnej obszaru rewitalizacji i Gminy Waśniów. Sposób pomiaru: dokumentacja fotograficzna, strony internetowe m.in. Gminy Waśniów, sprawozdania z działalności Biblioteki Publicznej. 7 Okres realizacji 2017-2023 Strona 125 z 216

1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny nr 3 Zwiększenie dostępu do usług medycznych 2 Wskazanie Gmina Waśniów podmiotów Gminny Zakład Opieki Zdrowotnej realizujących projekt Ośrodek Zdrowia Szpital Powiatowy w Ostrowcu Świętokrzyskim Urząd Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego Świętokrzyskie Centrum Onkologii Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej 3 Zakres realizowanych zadań Inne podmioty zajmujące się ochroną zdrowia zainteresowane działaniem Zadanie 1: Bezpłatne szczepienia przeciw grypie, w tym m.in. dla osób starszych. Zadanie 2: Program profilaktyki raka piersi (mammografia) Zadanie 3: Program profilaktyki raka szyjki macicy (cytologia) Zadanie 4: Program profilaktyki chorób układu krążenia Zadanie 5: Inne programy profilaktyczne w przypadku stwierdzenia takich potrzeb u mieszkańców obszarów rewitalizacji. Zadanie 6: Rozwój usług zdrowotnych świadczonych przez Gminny Zakład Opieki Zdrowotnej w Waśniowie poprzez zakup niezbędnego wyposażenia oraz wprowadzenie nowych usług. Zadanie 7: Rozwój rehabilitacji /fizykoterapii. Zadanie 8: Zwiększenie personelu medycznego oraz doposażenie Gminnego Zakładu Opieki Zdrowotnej w Waśniowie w niezbędny sprzęt do świadczenia wysokiej jakości usług medycznych i zwiększania ich zakresu. Zadanie 9 doposażenie Ośrodka Zdrowia w Waśniowie. Zakup m.in. aparat USG, EKG, elektrokardiograf, defibrylator 4 Lokalizacja (miejsce przeprowadzenia danego projektu) Obszar rewitalizacyjny nr 1 5 Szacowana wartość 300 000,00 zł. 6 Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny i zmierzenia w odniesieniu do celów rewitalizacji Prognozowane rezultaty w okresie wdrażania Programu Rewitalizacji: Projekt będzie miał wpływ na sferę społeczną związaną z ochroną zdrowia. Diagnoza i stan zdrowia mieszkańców obszaru rewitalizacji wskazują na potrzebę uruchomienia szeregu programów profilaktycznych realizowanych przez różne podmioty. Istnieje również potrzeba rozszerzenia usług zdrowotnych świadczonych przez Gminny Zakład Opieki Zdrowotnej w Waśniowie. Sposób pomiaru rezultatów: sprawozdania z działalności Gminnego Zakładu Opieki Zdrowotnej, protokoły odbioru (w przypadku zakupu aparatury medycznej i wyposażenia), Strona 126 z 216

dokumentacja fotograficzna z realizacji programów profilaktycznych, ankiety. 7 Okres realizacji 2017-2023 1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny nr 4 Rozwijanie zainteresowań dzieci i młodzieży z miejscowości Waśniów 2 Wskazanie Szkoła Podstawowa i Gimnazjum w Waśniowie podmiotów Biblioteka Publiczna w Waśniowie realizujących projekt Organizacje pozarządowe działające na obszarze rewitalizacji i/ lub 3 Zakres realizowanych zadań 4 Lokalizacja (miejsce przeprowadzenia danego projektu) 5 Szacowana wartość 200 000,00 zł. 6 Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny i zmierzenia w odniesieniu do celów rewitalizacji 7 Okres realizacji 2017-2023 zamierzające realizować projekty na obszarze rewitalizacji Zadanie 1: Organizacja zajęć dodatkowych pozalekcyjnych w Szkole Podstawowej i Gimnazjum w Waśniowie Zadanie to będzie polegało m.in. na rozwoju nauczania opartego na eksperymencie i narzędziach realizację zajęć związanych z rozwojem zainteresowań dzieci i młodzieży. Organizacja wyjazdów edukacyjnych, zajęć sportowych, wyrównawczych i rozwijających zainteresowania uczniów na podstawie przeprowadzonej diagnozy potrzeb. Szkoła Podstawowa i Gimnazjum w Waśniowie Prognozowane rezultaty w okresie wdrażania Programu Rewitalizacji: Minimum 20 uczniów rozwinie swoje umiejętności i zainteresowania Sposoby pomiaru rezultatów projektów: dziennik zajęć, dokumentacja fotograficzna, wystawy prac/konkursy ankiety. 1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny nr 5 Realizacja zajęć dodatkowych/wyrównawczych uczniów oraz doposażenie pracowni 2 Wskazanie podmiotów realizujących projekt 3 Zakres realizowanych zadań Szkoła Podstawowa i Gimnazjum w Waśniowie Biblioteka Publiczna w Waśniowie Organizacje pozarządowe działające na obszarze rewitalizacji i/ lub zamierzające realizować projekty na obszarze rewitalizacji Zadanie 1: Organizacja zajęć dodatkowych pozalekcyjnych Zadanie to będzie polegało m.in. na rozwoju nauczania opartego na eksperymencie i narzędziach TIK poprzez doposażenie pracowni szkolnych w pomoce dydaktyczne oraz realizację zajęć związanych z rozwojem Strona 127 z 216

4 Lokalizacja (miejsce przeprowadzenia danego projektu) 5 Szacowana wartość 500 000,00 zł. 6 Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny i zmierzenia w odniesieniu do celów rewitalizacji kompetencji kluczowych: porozumiewanie się w języku ojczystym, porozumiewanie się w językach obcych, kompetencje matematyczne i podstawowe kompetencje, naukowo-techniczne, kompetencje informatyczne, umiejętność uczenia się, kompetencje społeczne i obywatelskie, inicjatywność i przedsiębiorczość, świadomość i ekspresja kulturalna. Zadanie 2: Zwiększenie umiejętności kadry nauczycielskiej m.in. w zakresie posługiwania się narzędziami TIK. Zadanie 3: Doposażenie pracowni informatycznych (TIK) Cyfrowa szkoła Zadanie 4: Doposażenie pracowni matematycznych. Zadanie 5: Doposażenie pracowni przyrodniczych. Zadanie 6: Doposażenie pozostałych pracowni szkolnych wg zdiagnozowanych potrzeb. Szkoła Podstawowa i Gimnazjum w Waśniowie Biblioteka Publiczna w Waśniowie Prognozowane rezultaty w okresie wdrażania Programu Rewitalizacji: Minimum 20 uczniów rocznie nabędzie lub wzmocni kompetencje kluczowe (m.in. język obcy, matematyka, umiejętności uczenia się i informatyczne). Każdy uczeń będzie miał możliwość w ramach projektu - uczestnictwa w kilku typach wsparcia zgodnie ze ścieżką edukacyjną na którą składają się zajęcia dodatkowe: z j. angielskiego, warsztaty uczenia się, indywidualne doradztwo edukacyjnozawodowe, z matematyki metodą eksperymentu, warsztaty matematyczne, inne zajęcia wyrównawcze i rozwijające w zależności od zdiagnozowanych potrzeb uczniów. Nauczyciele otrzymają wsparcie np. w postaci kursu e- Nauczyciel. Sposoby pomiaru rezultatów projektów: dziennik zajęć, dokumentacja fotograficzna, protokoły odbioru (w przypadku doposażenia pracowni) ankiety. 7 Okres realizacji 2017-2023 Strona 128 z 216

Projekty rewitalizacyjne w sferze gospodarczej 1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny nr 6 Wspieranie przedsiębiorczości na terenie obszaru rewitalizacji 2 Wskazanie Gmina Waśniów podmiotów Powiatowy Urząd Pracy w Ostrowcu Świętokrzyskim realizujących projekt Mieszkańcy sołectwa Waśniów Firmy działające na terenie sołectwa Waśniów i gminy Wojewódzki Urząd Pracy w Kielcach Stowarzyszenie i grupy lokalne działające na terenie sołectwa oraz całej 3 Zakres realizowanych zadań 4 Lokalizacja (miejsce przeprowadzenia danego projektu) gminy Zadanie rewitalizacyjne polega na powstawaniu nowych firm na obszarze rewitalizacji i wspieraniu już istniejących (m.in. organizacja szkoleń, spotkań informacyjnych, itp.) na terenie sołectwa Waśniów. Istnieje potrzeba tworzenia nowych podmiotów m.in. dzięki dotacjom Wojewódzkiego i Powiatowego Urzędu Pracy na założenie własnej działalności gospodarczej. W ramach zadania będą prowadzone szkolenia oraz wsparcie doradcze i pomostowe, co będzie gwarantować większą szanse na przetrwanie nowo założonych firm. Zadanie przewiduje również rozwój ekonomii społecznej m.in. tworzenie i wspieranie spółdzielni socjalnych. Obszar rewitalizacji nr 1 5 Szacowana wartość 200 000,00 zł 6 Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny i zmierzenia w odniesieniu do celów rewitalizacji Prognozowane rezultaty w okresie wdrażania Programu Rewitalizacji: W okresie 7 lat powstanie minimum 7 firmy. Sposoby pomiaru rezultatów projektów: Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej, dane GUS. 7 Okres realizacji 2017-2023 Projekty rewitalizacyjne w sferze środowiskowej 1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny nr 7 Termomodernizacja budynków użyteczności publicznej (EWE) wraz z instalacją OZE 2 Wskazanie podmiotów realizujących projekt 3 Zakres realizowanych zadań Gmina Waśniów Szkoła Podstawowa i Gimnazjum w Waśniowie Zadanie 1: Termomodernizacja budynku Urzędu Gminy w Waśniowie Zadanie 2: Termomodernizacja budynku Szkoły Podstawowej i Gimnazjum w Waśniowie Strona 129 z 216

4 Lokalizacja (miejsce przeprowadzenia danego projektu) 5 Szacowana wartość 1 389 362,42 zł. 6 Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny i zmierzenia w odniesieniu do celów rewitalizacji Zakres robót w ramach termomodernizacji w/w budynków przewiduje m.in.: ocieplenie oraz wymianę: - dachu, - stolarki okiennej, - instalacji grzewczej i odbiorników ciepła, - instalacji sanitarnej i energetycznej, - źródeł ciepła, - montaż paneli fotowoltaicznych na całej połaci dachowej (o ile stan techniczny budynku będzie na to pozwalał). Zadanie 1: Waśniów, Rynek 24, 27-425 Waśniów Zadanie 2: Waśniów, ul. Kunowska 2, 27-425 Waśniów Poprawa efektywności energetycznej poprzez termomodernizację budynków użyteczności publicznej Sposób pomiaru rezultatów: protokoły odbioru, dokumentacja fotograficzna. 7 Okres realizacji 2018-2019 1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny nr 8 Wdrażanie Programu usuwania azbestu 2 Wskazanie podmiotów Gmina Waśniów Mieszkańcy sołectwa Waśniów realizujących projekt Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Kielcach Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej 3 Zakres realizowanych zadań 4 Lokalizacja (miejsce przeprowadzenia danego projektu) w Warszawie Przedsięwzięcie zakłada demontaż, transport i utylizację wyrobów azbestowych z dachów budynków mieszkalnych i gospodarczych. Zakłada się ogółem utylizację około 5 000 kg/rocznie. Obszar rewitalizacyjny nr 1 5 Szacowana wartość 1 000 000,00 zł. 6 Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny i zmierzenia w odniesieniu do celów rewitalizacji Prognozowane rezultaty w okresie wdrażania Programu Rewitalizacji: Usunięcie wyrobów zawierających azbest w okresie realizacji Programu Rewitalizacji Sposoby pomiaru rezultatów projektów: protokoły odbioru. 7 Okres realizacji 2017-2023 Strona 130 z 216

Projekty rewitalizacyjne w sferze funkcjonalno-przestrzennej 1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny nr 9 Poprawa bezpieczeństwa na terenie miasta 2 Wskazanie podmiotów realizujących projekt 3 Zakres realizowanych zadań 4 Lokalizacja (miejsce przeprowadzenia danego projektu) 5 Szacowana wartość 200 000,00 zł. 6 Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny i zmierzenia w odniesieniu do celów rewitalizacji Gmina Waśniów Powiatowy Zarząd Dróg Świętokrzyski Zarząd Dróg Wojewódzkich Zadanie 1: Monitoring miejscowości. Zadanie 2: Budowa hydrantów dla potrzeb OSP. Zadanie 3: Budowa i modernizacja chodników Obszar rewitalizacyjny nr 1 Prognozowane rezultaty: 1 Poprawa stanu lokalnej infrastruktury technicznej oraz jej rozwój. 2 Wzrost estetyki otoczenia. 3 Poprawa bezpieczeństwa mieszkańców i interesariuszy rewitalizacji poprzez wybudowanie lub modernizację chodników, zakup i montaż monitoringu oraz budowę hydrantów dla potrzeb OSP. Sposób pomiaru rezultatów: protokoły odbioru, dokumentacja fotograficzna. 7 Okres realizacji 2017-2023 1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny nr 10 Poprawa estetyki miasta i funkcjonalności przestrzeni publicznej 2 Wskazanie Gmina Waśniów podmiotów Świętokrzyski Park Narodowy realizujących projekt Parafia p.w. Św. Piotra i Pawła w Waśniowie 3 Zakres realizowanych zadań 4 Lokalizacja (miejsce przeprowadzenia danego projektu) Zadanie 1: Zagospodarowanie terenu miejscowości Waśniów m.in. ławki, kosze, oświetlenie, monitoring, tablice informacyjne Zadanie 2: Uporządkowanie zieleni na terenie sołectwa. Zadanie 3: Wymiana oświetlenia na terenie sołectwa Obszar rewitalizacyjny nr 1 5 Szacowana wartość 500 000,00 zł. 6 Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny i zmierzenia w odniesieniu do celów rewitalizacji Rezultaty: 1 Poprawa stanu infrastruktury rekreacyjnej i sportowej 4 Poprawa estetyki miejscowości 5 Poprawa bezpieczeństwa na podobszarze rewitalizacji Sposób pomiaru rezultatów: Strona 131 z 216

protokoły odbioru, dokumentacja fotograficzna, ankiety zamieszczona na stronie internetowej dla interesariuszy rewitalizacji. 7 Okres realizacji 2017-2023 1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny nr 11 Poprawa infrastruktury drogowej na podobszarze rewitalizacji 2 Wskazanie Gmina Waśniów podmiotów realizujących projekt 3 Zakres realizowanych Przebudowa/ modernizacja dróg przewiduje: wymianę nawierzchni, zadań chodników, oświetlenia i instalacji elektrycznej 4 Lokalizacja (miejsce przeprowadzenia danego projektu) Obszar rewitalizacyjny nr 1 5 Szacowana wartość 500 000,00 zł 6 Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny i zmierzenia w odniesieniu do celów rewitalizacji Rezultaty: 1 Poprawa stanu lokalnej infrastruktury technicznej oraz jej rozwój. 2 Wzrost bezpieczeństwa w ruchu drogowym. Sposób pomiaru rezultatów: protokoły odbioru, dokumentacja fotograficzna. 7 Okres realizacji 2017-2023 1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny nr 12 Budowa i modernizacja infrastruktury wodno-kanalizacyjnej na podobszarach rewitalizacji 2 Wskazanie Gmina Waśniów podmiotów realizujących projekt 3 Zakres realizowanych Zakres działań dotyczy przebudowy i budowy sieci wod.-kan., budowę zadań 4 Lokalizacja (miejsce przeprowadzenia danego projektu) 5 Szacowana wartość 1 00 000,00 zł. 6 Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny i zmierzenia w odniesieniu do celów rewitalizacji kanalizacji deszczowej itp. na terenie sołectwa Waśniów Obszar rewitalizacyjny nr 1 Rezultaty: Powstanie na podobszarze rewitalizacji nowa ulepszona siec wodnokanalizacyjna oraz kanalizacji deszczowej Sposób pomiaru rezultatów: protokoły odbioru, Strona 132 z 216

dokumentacja fotograficzna. 7 Okres realizacji 2017-2023 1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny nr 13 Budowa i modernizacja parkingów na podobszarze rewitalizacji 2 Wskazanie Gmina Waśniów podmiotów realizujących projekt 3 Zakres realizowanych Budowa i przebudowa parkingów na terenie całego sołectwa Waśniów zadań 4 Lokalizacja (miejsce Obszar rewitalizacyjny nr 1 przeprowadzenia danego projektu) 5 Szacowana wartość 400 000,00 zł. 6 Prognozowane Rezultaty: rezultaty wraz ze Powstanie na podobszarze rewitalizacji nowych parkingów oraz sposobem ich oceny i zmierzenia w odniesieniu do celów modernizacja istniejących. Dzięki temu nastąpi poprawa stanu lokalnej infrastruktury technicznej oraz jej rozwój, wzrost bezpieczeństwa w ruchu publicznym. rewitalizacji Sposób pomiaru rezultatów: protokoły odbioru, dokumentacja fotograficzna. 7 Okres realizacji 2017-2023 1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny nr 14 Rewitalizacja Waśniowa Etap II Rewitalizacja Waśniowskich Błoni 2 Wskazanie Gmina Waśniów podmiotów realizujących projekt 3 Zakres realizowanych Rewitalizacja Waśniowa Etap II Rewitalizacja Waśniowskich Błoni zadań 4 Lokalizacja (miejsce Obszar rewitalizacyjny nr 1 przeprowadzenia danego projektu) 5 Szacowana wartość 1 000 000,00 zł. 6 Prognozowane rezultaty wraz ze Rezultaty: Powstanie na podobszarze rewitalizacji nowych funkcji społecznych, sposobem ich oceny i gospodarczych, funkcjonalno-przestrzennych oraz technicznych. zmierzenia w odniesieniu do celów rewitalizacji polepszenie stref poprzez m.in. budowa parkingów, bardziej efektywne oraz korzystne zagospodarowanie przestrzenne głównej miejscowości gminnej, polepszenie warunków życia mieszkańców. Sposób pomiaru rezultatów: Strona 133 z 216

protokoły odbioru, dokumentacja fotograficzna. 7 Okres realizacji 2017-2023 Projekty rewitalizacyjne w sferze technicznej 1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny nr 15 Dostosowanie budynków użyteczności publicznej dla osób z niepełnosprawnościami 2 Wskazanie podmiotów realizujących projekt 3 Zakres realizowanych zadań 4 Lokalizacja (miejsce przeprowadzenia danego projektu) Gmina Waśniów Gminny Zakład Opieki Zdrowotnej Szkoła Podstawowa i Gimnazjum w Waśniowie Parafia p.w. Św. Piotra i Pawła w Waśniowie W ramach projektu będą podejmowane działania mające na celu dostosowanie obiektów użyteczności publicznej tak, aby osoba niepełnosprawna mogła korzystać z obiektów Obszar rewitalizacyjny nr 1 5 Szacowana wartość 500 000,00 zł 6 Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny i zmierzenia w odniesieniu do celów rewitalizacji 7 Okres realizacji 2017-2023 Prognozowane rezultaty w okresie wdrażania Programu Rewitalizacji: W ciągu 7 lat realizacji wszystkie obiekty użyteczności publicznej zostaną dostosowane dla osób niepełnosprawnych. 1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny nr 16 Prace remontowe i modernizacyjne na obiektach użyteczności publicznej, Gminny Ośrodek Zdrowia 2 Wskazanie podmiotów realizujących projekt Gmina Waśniów Gminny Zakład Opieki Zdrowotnej Szkoła Podstawowa i Gimnazjum w Waśniowie Parafia p.w. Św. Piotra i Pawła w Waśniowie 3 Zakres realizowanych zadań Prace remontowe na obiektach użyteczności publicznej polegające na polepszeniu stanu budynków Ośrodek Zdrowia w Waśniowie: Wykonaniu prac remontowo-adaptacyjnych w budynku Ośrodka Zdrowia w Waśniowie (m.in.: dobudowa pomieszczeń, przebudowa instalacji centralnego ogrzewania, wymiana instalacji elektrycznej, prace adaptacyjne, dostosowanie obiektu do potrzeb osób z niepełnosprawnościami). Prace modernizacyjne mają na celu zwiększenie Strona 134 z 216

4 Lokalizacja (miejsce przeprowadzenia danego projektu) dostępu do usług zdrowotnych m.in. poprzez oddanie nowych pomieszczeń pod działalność POZ oraz doposażenie w sprzęty takie jak np. usg, ekg, spirometr itp. Obszar rewitalizacyjny nr 1 5 Szacowana wartość 2 500 000,00 zł 6 Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny i zmierzenia w odniesieniu do celów rewitalizacji 7 Okres realizacji 2017-2023 Rezultaty: Poprawa infrastruktury budynków użyteczności publicznej na terenie sołectwa zarazem centrum Gminy Sposób pomiaru rezultatów: protokoły odbioru, dokumentacja fotograficzna. 1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny nr 17 Prace remontowe i modernizacyjne na obiektach użyteczności publicznej, Gminny Ośrodek Zdrowia 2 Wskazanie podmiotów realizujących projekt 3 Zakres realizowanych zadań 4 Lokalizacja (miejsce przeprowadzenia danego projektu) Ośrodek Zdrowia w Waśniowie Gmina Waśniów Mieszańcy Gminy Prace polegające na informatyzacja Ośrodka Zdrowia w Waśniowie, ulepszenia technologiczne polegająca na polepszeniu usług medycznych zarówno dla pacjentów jak i dla personelu. Obszar rewitalizacyjny nr 1 5 Szacowana wartość 250 000,00 zł 6 Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny i zmierzenia w odniesieniu do celów rewitalizacji Rezultaty: Poprawa informacji medycznych Sposób pomiaru rezultatów: protokoły odbioru, dokumentacja fotograficzna. 7 Okres realizacji 2017-2023 Strona 135 z 216

Podobszar rewitalizacji nr 2 Garbacz Podobszar rewitalizacji nr 2 Garbacz Podstawowe Uzupełniające Razem Liczba projektów rewitalizacyjnych 12 0 12 Szacunkowa wartość projektów rewitalizacyjnych 4 963 511,58zł 0,00 zł 4 963 511,58zł Poniżej przedstawiamy wykaz przedsięwzięć planowanych do realizacji w ramach podobszaru rewitalizacji nr 2 obejmującego Garbacz L.p. PODSTAWOWA LISTA PRZEDSIĘWZIĘĆ REWITALIZACYJNYCH Sfera wraz z nazwą projektu Projekty rewitalizacyjne w sferze społecznej Szacunkowa wartość 750 000,00 zł. 1. Pomoc osobom bezrobotnym w poszukiwaniu zatrudnienia 300 000,00 zł 2. Ożywienie obszaru rewitalizacji poprzez organizację różnego rodzaju imprez i wydarzeń (kulturalnych, sportowych, rekreacyjnych, itp.) 150 000,00 zł. 3. Zwiększenie dostępu do usług medycznych 300 000,00 zł. Projekty rewitalizacyjne w sferze gospodarczej 150 000,00 zł. 4. Wspieranie przedsiębiorczości na terenie obszaru rewitalizacji 150 000,00 zł. Projekty rewitalizacyjne w sferze środowiskowej 1 563 532,93 zł. 5. Termomodernizacja Ośrodka Zdrowia w Garbaczu 563 532,93 zł. 6. Wdrażanie Programu usuwania azbestu 1 000 000,00 zł. Projekty rewitalizacyjne w sferze funkcjonalno-przestrzennej 2 000 000,00 zł. 7. Poprawa bezpieczeństwa na podobszarach rewitalizacji 100 000,00 zł. 8. Poprawa infrastruktury drogowej na podobszarach rewitalizacji 500 000,00 zł. 9. Budowa i modernizacja parkingów na podobszarach rewitalizacji 400 000,00 zł. 10. Rewitalizacja centrum msc. Garbacz budowa świetlicy, zagospodarowanie terenu 1 000 000,00 zł Projekty rewitalizacyjne w sferze technicznej 349 978,65 zł. 11. Modernizacja i doposażenie Ośrodka Zdrowia w Garbaczu 349 978,65zł. 12. Informatyzacja Ośrodka Zdrowia 150 000,00 zł. Razem szacunkowa wartość projektów podstawowych 4 963 511,58zł. Strona 136 z 216

Projekty rewitalizacyjne w sferze społecznej 1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny nr 1 Pomoc osobom bezrobotnym w poszukiwaniu zatrudnienia 2 Wskazanie Lokalni przedsiębiorcy podmiotów realizujących projekt Organizacje pozarządowe działające na obszarze rewitalizacji i/ lub zamierzające realizować projekty na obszarze rewitalizacji Gminny Ośrodek pomocy Społecznej w Waśniowie Powiatowy Urząd Pracy w Ostrowcu Świętokrzyskim Lokalni przedsiębiorcy 3 Zakres realizowanych zadań 4 Lokalizacja (miejsce przeprowadzenia danego projektu) Gmina Waśniów W ramach projektu będą podejmowane różnego rodzaju aktywne formy aktywizacji osób bezrobotnych i poszukujących pracy m.in. szkolenia, staże, kursy zawodowe, praktyki, refundacja kosztów badań lekarskich, itp. Zadanie obejmuje także: - aktywizację społeczną tj. szkolenia i kursy dla wybranej grupy podopiecznych GOPS, - zorganizowanie prac społecznie użytecznych dla osób bezrobotnych korzystających z pomocy GOPS. Obszar rewitalizacji nr 2 5 Szacowana wartość 300 000,00 zł 6 Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny i zmierzenia w odniesieniu do celów rewitalizacji Prognozowane rezultaty w okresie wdrażania Programu Rewitalizacji: W ciągu 8 lat realizacji Programu rewitalizacji minimum 24 mieszkańców obszaru rewitalizacji (zakładamy średnio 2 osoby rocznie) będzie miało możliwość skorzystać z aktywnych form wspierających zatrudnienie (staże, kursy zawodowe, roboty interwencyjne, praktyki, itp.) Sposób pomiaru rezultatów: listy obecności, informacje uzyskiwane z Powiatowego Urzędu Pracy, dane własne Urzędu Gminy, dokumentacja fotograficzna. Sposoby pomiaru rezultatów projektów: dokumentacja fotograficzna, ankiety. 7 Okres realizacji 2017-2023 1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny nr 2 Ożywienie obszaru rewitalizacji poprzez organizację różnego rodzaju imprez i wydarzeń (kulturalnych, sportowych, rekreacyjnych, itp.) 2 Wskazanie podmiotów Gmina Waśniów Biblioteka Publiczna w Waśniowie Strona 137 z 216

realizujących projekt 3 Zakres realizowanych zadań 4 Lokalizacja (miejsce przeprowadzenia danego projektu) 5 Szacowana wartość 150 000,00 zł. 6 Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny i zmierzenia w odniesieniu do celów rewitalizacji Szkoły i przedszkola z terenu Gminy Waśniów Organizacje pozarządowe (NGO) działające na obszarze rewitalizacji i/ lub zamierzające realizować projekty na obszarze rewitalizacji Projekt rewitalizacyjny polega na organizacji szeregu różnych imprez m.in.: o zasięgu regionalnym, festynów rodzinnych i profilaktycznych, zawodów sportowych, imprez integracyjnych dla mieszkańców i turystów, imprez kulturalno-rozrywkowych promujących Gminę, dożynek gminnych, innych imprez ożywiających obszar rewitalizacji i całą gminę, Obszar rewitalizacji nr 2 Prognozowane rezultaty w okresie wdrażania Programu Rewitalizacji: 1 Zorganizowanie minimum 3 imprez rocznie na obszarze rewitalizacji (razem 21 w okresie realizacji Programu). 2 Wzrost liczby turystów odwiedzających gminę 3 Zwiększenie dochodów firm działających na obszarze rewitalizacji. 4 Zwiększenie oferty kulturalnej obszaru rewitalizacji i Gminy Waśniów. Sposób pomiaru: dokumentacja fotograficzna, strony internetowe m.in. Gminy Waśniów, sprawozdania z działalności Biblioteki Publicznej. 7 Okres realizacji 2017-2023 1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny nr 3 Zwiększenie dostępu do usług medycznych 2 Wskazanie Gmina Waśniów podmiotów Ośrodek Zdrowia w Garbaczu realizujących projekt Szpital Powiatowy w Ostrowcu Świętokrzyskim Urząd Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego Świętokrzyskie Centrum Onkologii Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej 3 Zakres realizowanych zadań Inne podmioty zajmujące się ochroną zdrowia zainteresowane działaniem Zadanie 1: Bezpłatne szczepienia przeciw grypie, w tym m.in. dla osób starszych. Zadanie 2: Program profilaktyki raka piersi (mammografia) Zadanie 3: Program profilaktyki raka szyjki macicy (cytologia) Zadanie 4: Program profilaktyki chorób układu krążenia Zadanie 5: Inne programy profilaktyczne w przypadku stwierdzenia takich potrzeb u mieszkańców obszarów rewitalizacji. Strona 138 z 216

4 Lokalizacja (miejsce przeprowadzenia danego projektu) 5 Szacowana wartość 300 000,00 zł. 6 Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny i zmierzenia w odniesieniu do celów rewitalizacji Zadanie 6: Rozwój usług zdrowotnych świadczonych przez Ośrodka Zdrowia poprzez zakup niezbędnego wyposażenia oraz wprowadzenie nowych usług. Zadanie 7: Rozwój rehabilitacji /fizykoterapii. Obszar rewitalizacyjny nr 2 Prognozowane rezultaty w okresie wdrażania Programu Rewitalizacji: Projekt będzie miał wpływ na sferę społeczną związaną z ochroną zdrowia. Diagnoza i stan zdrowia mieszkańców obszaru rewitalizacji wskazują na potrzebę uruchomienia szeregu programów profilaktycznych realizowanych przez różne podmioty. Istnieje również potrzeba rozszerzenia usług zdrowotnych świadczonych przez Gminny Zakład Opieki Zdrowotnej w Garbaczu Sposób pomiaru rezultatów: sprawozdania z działalności Gminnego Zakładu Opieki Zdrowotnej, protokoły odbioru (w przypadku zakupu aparatury medycznej i wyposażenia), dokumentacja fotograficzna z realizacji programów profilaktycznych, ankiety. 7 Okres realizacji 2017-2023 Projekty rewitalizacyjne w sferze gospodarczej 1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny nr 4 Wspieranie przedsiębiorczości na terenie obszaru rewitalizacji 2 Wskazanie Gmina Waśniów podmiotów Powiatowy Urząd Pracy w Ostrowcu Świętokrzyskim realizujących projekt Mieszkańcy sołectwa Garbacz Firmy działające na terenie sołectwa Waśniów i gminy Wojewódzki Urząd Pracy w Kielcach Stowarzyszenie i grupy lokalne działające na terenie miejscowości 3 Zakres realizowanych zadań Grabacz oraz całej gminy Zadanie rewitalizacyjne polega na powstawaniu nowych firm na obszarze rewitalizacji i wspieraniu już istniejących (m.in. organizacja szkoleń, spotkań informacyjnych, itp.) na terenie sołectwa Garbacz. Istnieje potrzeba tworzenia nowych podmiotów m.in. dzięki dotacjom Wojewódzkiego i Powiatowego Urzędu Pracy na założenie własnej działalności gospodarczej. W ramach zadania będą prowadzone szkolenia oraz wsparcie doradcze i pomostowe, co będzie gwarantować większą szansę na przetrwanie nowo założonych firm. Zadanie przewiduje Strona 139 z 216

4 Lokalizacja (miejsce przeprowadzenia danego projektu) 5 Szacowana wartość 150 000,00 zł 6 Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny i zmierzenia w odniesieniu do celów rewitalizacji również rozwój ekonomii społecznej m.in. tworzenie i wspieranie spółdzielni socjalnych. Obszar rewitalizacji nr 2 Prognozowane rezultaty w okresie wdrażania Programu Rewitalizacji: W okresie 7 lat powstanie minimum 7 firmy. Sposoby pomiaru rezultatów projektów: Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej, dane GUS. 7 Okres realizacji 2017-2023 Projekty rewitalizacyjne w sferze środowiskowej 1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny nr 5 Termomodernizacja Ośrodka Zdrowia w Garbaczu 2 Wskazanie Gmina Waśniów podmiotów Ośrodek Zdrowia w Garbaczu realizujących projekt 3 Zakres realizowanych Planowany zakres prac obejmuje w budynku Ośrodka Zdrowia w zadań Garbaczu: Termomodernizacja przegród ścian, stropu Termomodernizacja instalacji c.w.u Montaż paneli fotowoltaicznych. 4 Lokalizacja (miejsce Garbacz 107, 27-425 Garbacz przeprowadzenia danego projektu) 5 Szacowana wartość 563 532,93 zł. 6 Prognozowane Poprawa efektywności energetycznej poprzez termomodernizację rezultaty wraz ze budynków użyteczności publicznej sposobem ich oceny i zmierzenia w Sposób pomiaru rezultatów: odniesieniu do celów protokoły odbioru, rewitalizacji dokumentacja fotograficzna. 7 Okres realizacji 2018-2019 1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny nr 6 Wdrażanie Programu usuwania azbestu 2 Wskazanie podmiotów Gmina Waśniów Mieszkańcy sołectwa Garbacz realizujących projekt Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Strona 140 z 216

3 Zakres realizowanych zadań 4 Lokalizacja (miejsce przeprowadzenia danego projektu) 5 Szacowana wartość 1 000 000,00 zł. 6 Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny i zmierzenia w odniesieniu do celów rewitalizacji w Kielcach Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie Przedsięwzięcie zakłada demontaż, transport i utylizację wyrobów azbestowych z dachów budynków mieszkalnych i gospodarczych. Zakłada się ogółem utylizację około 4 000 kg/rocznie. Obszar rewitalizacyjny nr 2 Prognozowane rezultaty w okresie wdrażania Programu Rewitalizacji: Usunięcie wyrobów zawierających azbest w okresie realizacji Programu Rewitalizacji Sposoby pomiaru rezultatów projektów: protokoły odbioru. 7 Okres realizacji 2017-2023 Projekty rewitalizacyjne w sferze funkcjonalno-przestrzennej 1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny nr 7 Poprawa bezpieczeństwa na terenie miasta 2 Wskazanie Gmina Waśniów podmiotów Powiatowy Zarząd Dróg realizujących projekt Świętokrzyski Zarząd Dróg Wojewódzkich 3 Zakres realizowanych zadań 4 Lokalizacja (miejsce przeprowadzenia danego projektu) Zadanie 1: Monitoring Ośrodka Zdrowia Zadanie 2: Budowa hydrantów dla potrzeb OSP. Zadanie 3: Budowa i modernizacja chodników Obszar rewitalizacyjny nr 2 5 Szacowana wartość 100 000,00 zł. 6 Prognozowane Prognozowane rezultaty: rezultaty wraz ze 1 Poprawa stanu lokalnej infrastruktury technicznej oraz jej rozwój. sposobem ich oceny i 2 Wzrost estetyki otoczenia. zmierzenia w 3 Poprawa bezpieczeństwa mieszkańców i interesariuszy rewitalizacji odniesieniu do celów poprzez wybudowanie lub modernizację chodników, zakup i montaż rewitalizacji monitoringu oraz budowę hydrantów dla potrzeb OSP. Sposób pomiaru rezultatów: protokoły odbioru, dokumentacja fotograficzna. 7 Okres realizacji 2017-2023 Strona 141 z 216

1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny nr 8 Poprawa infrastruktury drogowej na podobszarze rewitalizacji 2 Wskazanie Gmina Waśniów podmiotów realizujących projekt 3 Zakres realizowanych Przebudowa/ modernizacja dróg przewiduje: wymianę nawierzchni, zadań chodników, oświetlenia i instalacji elektrycznej 4 Lokalizacja (miejsce przeprowadzenia danego projektu) Obszar rewitalizacyjny nr 2 5 Szacowana wartość 500 000,00 zł 6 Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny i zmierzenia w odniesieniu do celów rewitalizacji Rezultaty: 1 Poprawa stanu lokalnej infrastruktury technicznej oraz jej rozwój. 2 Wzrost bezpieczeństwa w ruchu drogowym. Sposób pomiaru rezultatów: protokoły odbioru, dokumentacja fotograficzna. 7 Okres realizacji 2017-2023 1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny nr 9 Budowa i modernizacja parkingów na podobszarze rewitalizacji 2 Wskazanie Gmina Waśniów podmiotów realizujących projekt 3 Zakres realizowanych Budowa i przebudowa parkingów na terenie całego sołectwa Garbacz zadań 4 Lokalizacja (miejsce Obszar rewitalizacyjny nr 2 przeprowadzenia danego projektu) 5 Szacowana wartość 400 000,00 zł. 6 Prognozowane Rezultaty: rezultaty wraz ze Powstanie na podobszarze rewitalizacji nowych parkingów oraz sposobem ich oceny i zmierzenia w odniesieniu do celów modernizacja istniejących. Dzięki temu nastąpi poprawa stanu lokalnej infrastruktury technicznej oraz jej rozwój, wzrost bezpieczeństwa w ruchu publicznym. rewitalizacji Sposób pomiaru rezultatów: protokoły odbioru, dokumentacja fotograficzna. 7 Okres realizacji 2017-2023 Strona 142 z 216

Projekty rewitalizacyjne w sferze technicznej 1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny nr 10 Dostosowanie budynków użyteczności publicznej dla osób z niepełnosprawnościami 2 Wskazanie podmiotów realizujących projekt 3 Zakres realizowanych zadań 4 Lokalizacja (miejsce przeprowadzenia danego projektu) 5 Szacowana wartość 500 000,00 zł 6 Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny i zmierzenia w odniesieniu do celów rewitalizacji 7 Okres realizacji 2017-2023 Gmina Waśniów Ośrodek Zdrowia w Garbaczu W ramach projektu będą podejmowane działania mające na celu dostosowanie obiektów użyteczności publicznej tak, aby osoba niepełnosprawna mogła korzystać z obiektów Obszar rewitalizacyjny nr 2 Prognozowane rezultaty w okresie wdrażania Programu Rewitalizacji: W ciągu 7 lat realizacji wszystkie obiekty użyteczności publicznej zostaną dostosowane dla osób niepełnosprawnych. 1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny nr 11 Informatyzacja Ośrodka Zdrowia 2 Wskazanie Gmina Waśniów podmiotów Ośrodek Zdrowia w Garbaczu realizujących projekt 3 Zakres realizowanych zadań 4 Lokalizacja (miejsce przeprowadzenia danego projektu) W ramach projektu będą podejmowane działania mające na celu Informatyzacja Ośrodka Zdrowia. Ulepszenia i sprzęty polegająca na polepszeniu usług medycznych zarówno dla pacjentów jak i dla personelu. Obszar rewitalizacyjny nr 2 5 Szacowana wartość 150 000,00 zł 6 Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny i zmierzenia w odniesieniu do celów rewitalizacji 7 Okres realizacji 2017-2023 Rezultaty: Poprawa informacji medycznych Sposób pomiaru rezultatów: protokoły odbioru, dokumentacja fotograficzna. Strona 143 z 216

Podobszar rewitalizacji nr 3 Grzegorzowice Podobszar rewitalizacji nr 3 Grzegorzowice Podstawowe Uzupełniające Razem Liczba projektów rewitalizacyjnych 15 0 15 Szacunkowa wartość projektów rewitalizacyjnych 4 100 000,00 zł 0,00 zł 4 100 000,00 zł Poniżej przedstawiamy wykaz przedsięwzięć planowanych do realizacji w ramach podobszaru rewitalizacji nr 3 obejmującego Grzegorzowice: L.p. PODSTAWOWA LISTA PRZEDSIĘWZIĘĆ REWITALIZACYJNYCH Sfera wraz z nazwą projektu Projekty rewitalizacyjne w sferze społecznej Szacunkowa wartość 600 000,00 zł. 1. Pomoc osobom bezrobotnym w poszukiwaniu zatrudnienia 300 000,00 zł 2. Ożywienie obszaru rewitalizacji poprzez organizację różnego rodzaju imprez i wydarzeń (kulturalnych, sportowych, rekreacyjnych, itp.) 300 000,00 zł. Projekty rewitalizacyjne w sferze gospodarczej 300 000,00 zł. 3. Wspieranie przedsiębiorczości na terenie obszaru rewitalizacji 300 000,00 zł. Projekty rewitalizacyjne w sferze środowiskowej 1 000 000,00 zł. 4. Wdrażanie Programu usuwania azbestu 1 000 000,00 zł. Projekty rewitalizacyjne w sferze funkcjonalno-przestrzennej 1 200 000,00 zł. 5. Poprawa bezpieczeństwa na podobszarach rewitalizacji 200 000,00 zł. 6. Poprawa estetyki i funkcjonalności przestrzeni publicznej 500 000,00 zł. 7. Poprawa infrastruktury drogowej na podobszarach rewitalizacji 500 000,00 zł. Projekty rewitalizacyjne w sferze technicznej 1 000 000,00 zł. 8. 9. Dostosowanie budynków użyteczności publicznej dla osób z niepełnosprawnościami Prace remontowe na obiektach użyteczności publicznej oraz obiektach sportowych 400 000,00 zł. 600 000,00 zł. Razem szacunkowa wartość projektów podstawowych 4 100 000,00 zł Projekty rewitalizacyjne w sferze społecznej 1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny nr 1 Pomoc osobom bezrobotnym w poszukiwaniu zatrudnienia 2 Wskazanie Lokalni przedsiębiorcy podmiotów Organizacje pozarządowe działające na obszarze rewitalizacji i/ lub Strona 144 z 216

realizujących projekt 3 Zakres realizowanych zadań 4 Lokalizacja (miejsce przeprowadzenia danego projektu) 5 Szacowana wartość 300 000,00 zł 6 Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny i zmierzenia w odniesieniu do celów rewitalizacji 7 Okres realizacji 2017-2023 zamierzające realizować projekty na obszarze rewitalizacji Gminny Ośrodek pomocy Społecznej w Waśniowie Powiatowy Urząd Pracy w Ostrowcu Świętokrzyskim Lokalni przedsiębiorcy Mieszkańcy sołectwa W ramach projektu będą podejmowane różnego rodzaju aktywne formy aktywizacji osób bezrobotnych i poszukujących pracy m.in. szkolenia, staże, kursy zawodowe, praktyki, refundacja kosztów badań lekarskich, itp. Zadanie obejmuje także: - aktywizację społeczną tj. szkolenia i kursy dla wybranej grupy podopiecznych GOPS, - zorganizowanie prac społecznie użytecznych dla osób bezrobotnych korzystających z pomocy GOPS. Obszar rewitalizacji nr 3 Prognozowane rezultaty w okresie wdrażania Programu Rewitalizacji: W ciągu 8 lat realizacji Programu rewitalizacji minimum 24 mieszkańców obszaru rewitalizacji (zakładamy średnio 3 osoby rocznie) będzie miało możliwość skorzystać z aktywnych form wspierających zatrudnienie (staże, kursy zawodowe, roboty interwencyjne, praktyki, itp.) Sposób pomiaru rezultatów: listy obecności, informacje uzyskiwane z Powiatowego Urzędu Pracy, dane własne Urzędu Gminy, dokumentacja fotograficzna. Sposoby pomiaru rezultatów projektów: dokumentacja fotograficzna, ankiety. 1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny nr 2 Ożywienie obszaru rewitalizacji poprzez organizację różnego rodzaju imprez i wydarzeń (kulturalnych, sportowych, rekreacyjnych, itp.) 2 Wskazanie Gmina Waśniów podmiotów Biblioteka Publiczna w Waśniowie realizujących projekt Szkoły i przedszkola z terenu Gminy Waśniów Organizacje pozarządowe (NGO) działające na obszarze rewitalizacji i/ lub zamierzające realizować projekty na obszarze rewitalizacji 3 Zakres realizowanych Projekt rewitalizacyjny polega na organizacji szeregu różnych imprez Strona 145 z 216

zadań 4 Lokalizacja (miejsce przeprowadzenia danego projektu) 5 Szacowana wartość 300 000,00 zł. 6 Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny i zmierzenia w odniesieniu do celów rewitalizacji m.in.: o zasięgu regionalnym, festynów rodzinnych i profilaktycznych, zawodów sportowych, imprez integracyjnych dla mieszkańców i turystów, imprez kulturalno-rozrywkowych promujących Gminę, dożynek gminnych, innych imprez ożywiających obszar rewitalizacji i całą gminę, Obszar rewitalizacji nr 3 Prognozowane rezultaty w okresie wdrażania Programu Rewitalizacji: 1 Zorganizowanie minimum 1 imprez rocznie na obszarze rewitalizacji (razem 7 w okresie realizacji Programu). 2 Wzrost liczby turystów odwiedzających gminę 3 Zwiększenie dochodów firm działających na obszarze rewitalizacji. 4 Zwiększenie oferty kulturalnej obszaru rewitalizacji i Gminy Waśniów. Sposób pomiaru: dokumentacja fotograficzna, strony internetowe m.in. Gminy Waśniów, sprawozdania z działalności Biblioteki Publicznej. 7 Okres realizacji 2018-2023 Projekty rewitalizacyjne w sferze gospodarczej 1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny nr 3 Wspieranie przedsiębiorczości na terenie obszaru rewitalizacji 2 Wskazanie Gmina Waśniów podmiotów Powiatowy Urząd Pracy w Ostrowcu Świętokrzyskim realizujących projekt Mieszkańcy sołectwa Waśniów Firmy działające na terenie sołectwa Waśniów i gminy Wojewódzki Urząd Pracy w Kielcach Stowarzyszenie i grupy lokalne działające na terenie miejscowości 3 Zakres realizowanych zadań Grzegorzowice oraz całej gminy Zadanie rewitalizacyjne polega na powstawaniu nowych firm na obszarze rewitalizacji i wspieraniu już istniejących (m.in. organizacja szkoleń, spotkań informacyjnych, itp.) na terenie sołectwa. Istnieje potrzeba tworzenia nowych podmiotów m.in. dzięki dotacjom Wojewódzkiego i Powiatowego Urzędu Pracy na założenie własnej działalności gospodarczej. W ramach zadania będą prowadzone szkolenia oraz wsparcie doradcze i pomostowe, co będzie gwarantować większą szansę na przetrwanie nowo założonych firm. Zadanie przewiduje również rozwój ekonomii społecznej m.in. tworzenie i wspieranie obiektu kultury Strona 146 z 216

4 Lokalizacja (miejsce Obszar rewitalizacji nr 3 przeprowadzenia danego projektu) 5 Szacowana wartość 300 000,00 zł 6 Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny i zmierzenia w odniesieniu do celów rewitalizacji Prognozowane rezultaty w okresie wdrażania Programu Rewitalizacji: W okresie 7 lat powstanie minimum 7 firmy. Sposoby pomiaru rezultatów projektów: Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej, dane GUS. 7 Okres realizacji 2017-2023 Strona 147 z 216

Projekty rewitalizacyjne w sferze środowiskowej 1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny nr 4 Wdrażanie Programu usuwania azbestu 2 Wskazanie podmiotów Gmina Waśniów Mieszkańcy sołectwa realizujących projekt Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Kielcach Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej 3 Zakres realizowanych zadań 4 Lokalizacja (miejsce przeprowadzenia danego projektu) w Warszawie Przedsięwzięcie zakłada demontaż, transport i utylizację wyrobów azbestowych z dachów budynków mieszkalnych i gospodarczych. Zakłada się ogółem utylizację około 4 000 kg/rocznie. Obszar rewitalizacyjny nr 3 5 Szacowana wartość 1 000 000,00 zł. 6 Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny i Prognozowane rezultaty w okresie wdrażania Programu Rewitalizacji: Usunięcie wyrobów zawierających azbest w okresie realizacji Programu Rewitalizacji zmierzenia w odniesieniu do celów Sposoby pomiaru rezultatów projektów: rewitalizacji protokoły odbioru. 7 Okres realizacji 2017-2023 Projekty rewitalizacyjne w sferze funkcjonalno-przestrzennej 1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny nr 5 Poprawa bezpieczeństwa na terenie miasta 2 Wskazanie Gmina Waśniów podmiotów Powiatowy Zarząd Dróg realizujących projekt Świętokrzyski Zarząd Dróg Wojewódzkich 3 Zakres realizowanych Zadanie 1: Budowa hydrantów dla potrzeb OSP. zadań 4 Lokalizacja (miejsce przeprowadzenia danego projektu) 5 Szacowana wartość 200 000,00 zł. 6 Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny i zmierzenia w odniesieniu do celów rewitalizacji Zadanie 2: Budowa i modernizacja chodników Obszar rewitalizacyjny nr 3 Prognozowane rezultaty: 1 Poprawa stanu lokalnej infrastruktury technicznej oraz jej rozwój. 2 Wzrost estetyki otoczenia. 3 Poprawa bezpieczeństwa mieszkańców i interesariuszy rewitalizacji poprzez wybudowanie lub modernizację chodników, zakup i montaż monitoringu oraz budowę hydrantów dla potrzeb OSP. Strona 148 z 216

Sposób pomiaru rezultatów: protokoły odbioru, dokumentacja fotograficzna. 7 Okres realizacji 2017-2023 1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny nr 6 Poprawa estetyki funkcjonalności przestrzeni publicznej 2 Wskazanie Gmina Waśniów podmiotów Świętokrzyski Park Narodowy realizujących projekt 3 Zakres realizowanych zadań 4 Lokalizacja (miejsce przeprowadzenia danego projektu) Zadanie 1: Zagospodarowanie terenu miejscowości Waśniów m.in. ławki, kosze, oświetlenie, monitoring, tablice informacyjne Zadanie 2: Uporządkowanie zieleni na terenie sołectwa. Zadanie 3: Wymiana oświetlenia na terenie sołectwa Obszar rewitalizacyjny nr 3 5 Szacowana wartość 500 000,00 zł. 6 Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny i zmierzenia w odniesieniu do celów rewitalizacji Rezultaty: 1 Poprawa stanu infrastruktury rekreacyjnej i sportowej 4 Poprawa estetyki miejscowości 5 Poprawa bezpieczeństwa na podobszarze rewitalizacji 6 zagospodarowanie terenu, 7 budowa placu zabaw Sposób pomiaru rezultatów: protokoły odbioru, dokumentacja fotograficzna, ankiety zamieszczona na stronie internetowej dla interesariuszy rewitalizacji. 7 Okres realizacji 2017-2023 1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny nr 7 Poprawa infrastruktury drogowej na podobszarze rewitalizacji 2 Wskazanie Gmina Waśniów podmiotów realizujących projekt 3 Zakres realizowanych Przebudowa/ modernizacja dróg przewiduje: wymianę nawierzchni, zadań chodników, oświetlenia i instalacji elektrycznej 4 Lokalizacja (miejsce przeprowadzenia danego projektu) Obszar rewitalizacyjny nr 3 Strona 149 z 216

5 Szacowana wartość 500 000,00 zł 6 Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny i Rezultaty: 1 Poprawa stanu lokalnej infrastruktury technicznej oraz jej rozwój. 2 Wzrost bezpieczeństwa w ruchu drogowym. zmierzenia w odniesieniu do celów Sposób pomiaru rezultatów: rewitalizacji protokoły odbioru, dokumentacja fotograficzna. 7 Okres realizacji 2017-2023 Projekty rewitalizacyjne w sferze technicznej 1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny nr 8 Dostosowanie budynków użyteczności publicznej dla osób z niepełnosprawnościami 2 Wskazanie podmiotów realizujących projekt 3 Zakres realizowanych zadań 4 Lokalizacja (miejsce przeprowadzenia danego projektu) Gmina Waśniów Ochotnicza Straż Pożarna 5 Szacowana wartość 400 000,00 zł 6 Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny i zmierzenia w odniesieniu do celów rewitalizacji 7 Okres realizacji 2017-2023 W ramach projektu będą podejmowane działania mające na celu dostosowanie obiektu użyteczności publicznej tak, aby osoba niepełnosprawna mogła korzystać z obiektów Obszar rewitalizacyjny nr 3 Prognozowane rezultaty w okresie wdrażania Programu Rewitalizacji: W ciągu 7 lat realizacji obiekt użyteczności publicznej zostanie dostosowany dla osób niepełnosprawnych. 1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny nr 9 Prace remontowe na obiektach użyteczności publicznej oraz obiektach sportowych 2 Wskazanie podmiotów realizujących projekt 3 Zakres realizowanych zadań 4 Lokalizacja (miejsce przeprowadzenia Gmina Waśniów Ochotnicza Straż Pożarna Boisko Prace remontowo-modernizacyjne na obiektach użyteczności publicznej polegające na polepszeniu stanu budynków oraz stan boiska Obszar rewitalizacyjny nr 3 Strona 150 z 216

danego projektu) 5 Szacowana wartość 600 000,00 zł 6 Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny i Rezultaty: Poprawa infrastruktury budynków użyteczności publicznej i boiska sportowego na terenie sołectwa zarazem centrum Gminy zmierzenia w odniesieniu do celów Sposób pomiaru rezultatów: rewitalizacji protokoły odbioru, dokumentacja fotograficzna. 7 Okres realizacji 2017-2023 Podobszar rewitalizacji nr 4 Momina Podobszar rewitalizacji nr 4 Momina Podstawowe Uzupełniające Razem Liczba projektów rewitalizacyjnych 15 0 15 Szacunkowa wartość projektów rewitalizacyjnych 9 348 536,04 0,00 zł 9 348 536,04 Poniżej przedstawiamy wykaz przedsięwzięć planowanych do realizacji w ramach podobszaru rewitalizacji nr 4 obejmującego Momina: L.p. PODSTAWOWA LISTA PRZEDSIĘWZIĘĆ REWITALIZACYJNYCH Sfera wraz z nazwą projektu Projekty rewitalizacyjne w sferze społecznej Szacunkowa wartość 1 250 000,00 zł. 1. Pomoc osobom bezrobotnym w poszukiwaniu zatrudnienia 200 000,00 zł 2. Ożywienie obszaru rewitalizacji poprzez organizację różnego rodzaju imprez i wydarzeń (kulturalnych, sportowych, rekreacyjnych, itp.) 350 000,00 zł. 3. Rozwijanie zainteresowań dzieci i młodzieży z miejscowości Momina 200 000,00 zł. 4. Realizacja zajęć dodatkowych/wyrównawczych uczniów oraz doposażenie pracowni 500 000,00 zł. Projekty rewitalizacyjne w sferze gospodarczej 200 000,00 zł. 5. Wspieranie przedsiębiorczości na terenie obszaru rewitalizacji 200 000,00 zł. Projekty rewitalizacyjne w sferze środowiskowej 2 000 000,00 zł. 6. Wdrażanie Programu usuwania azbestu 1 000 000,00 zł. 7 Termomodernizacja budynków podległych Gminie Waśniów 1 000 000,00 zł. Projekty rewitalizacyjne w sferze funkcjonalno-przestrzennej 2 600 000,00 zł. 8 Poprawa bezpieczeństwa na podobszarach rewitalizacji 200 000,00 zł. Strona 151 z 216

9 Poprawa estetyki i funkcjonalności przestrzeni publicznej 500 000,00 zł. 10 Poprawa infrastruktury drogowej na podobszarach rewitalizacji 500 000,00 zł. Budowa i modernizacja infrastruktury wodno-kanalizacyjnej na podobszarach 11. 1 000 000,00 zł. rewitalizacji 12. Budowa i modernizacja parkingów na podobszarach rewitalizacji 400 000,00 zł. Projekty rewitalizacyjne w sferze technicznej 3 298 536,04 13. Dostosowanie budynków użyteczności publicznej dla osób z niepełnosprawnościami 500 000,00 zł. 14. Budowa i doposażenie hali sportowej na terenie Zespołu Szkoły Podstawowej i Gimnazjum w Mominie 2 390 092,22 15. Modernizacja wielofunkcyjnego boiska na terenie Zespołu Szkoły Podstawowej i Gimnazjum w Mominie 408 443,82 Razem szacunkowa wartość projektów podstawowych 9 348 536,04 Projekty rewitalizacyjne w sferze społecznej 1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny nr 1 Pomoc osobom bezrobotnym w poszukiwaniu zatrudnienia 2 Wskazanie Lokalni przedsiębiorcy podmiotów realizujących projekt Organizacje pozarządowe działające na obszarze rewitalizacji i/ lub zamierzające realizować projekty na obszarze rewitalizacji Gminny Ośrodek pomocy Społecznej w Waśniowie Powiatowy Urząd Pracy w Ostrowcu Świętokrzyskim Lokalni przedsiębiorcy 3 Zakres realizowanych zadań 4 Lokalizacja (miejsce przeprowadzenia danego projektu) 5 Szacowana wartość 200 000,00 zł Gmina Waśniów W ramach projektu będą podejmowane różnego rodzaju aktywne formy aktywizacji osób bezrobotnych i poszukujących pracy m.in. szkolenia, staże, kursy zawodowe, praktyki, refundacja kosztów badań lekarskich, itp. Zadanie obejmuje także: - aktywizację społeczną tj. szkolenia i kursy dla wybranej grupy podopiecznych GOPS, - zorganizowanie prac społecznie użytecznych dla osób bezrobotnych korzystających z pomocy GOPS. Obszar rewitalizacji nr 4 Strona 152 z 216

6 Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny i zmierzenia w odniesieniu do celów rewitalizacji Prognozowane rezultaty w okresie wdrażania Programu Rewitalizacji: W ciągu 8 lat realizacji Programu rewitalizacji minimum 24 mieszkańców obszaru rewitalizacji (zakładamy średnio 3 osoby rocznie) będzie miało możliwość skorzystać z aktywnych form wspierających zatrudnienie (staże, kursy zawodowe, roboty interwencyjne, praktyki, itp.) Sposób pomiaru rezultatów: listy obecności, informacje uzyskiwane z Powiatowego Urzędu Pracy, dane własne Urzędu Gminy dokumentacja fotograficzna. Sposoby pomiaru rezultatów projektów: dokumentacja fotograficzna, ankiety. 7 Okres realizacji 2017-2023 1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny nr 2 Ożywienie obszaru rewitalizacji poprzez organizację różnego rodzaju imprez i wydarzeń (kulturalnych, sportowych, rekreacyjnych, itp.) 2 Wskazanie podmiotów realizujących projekt 3 Zakres realizowanych zadań 4 Lokalizacja (miejsce przeprowadzenia danego projektu) 5 Szacowana wartość 350 000,00 zł. 6 Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny i zmierzenia w odniesieniu do celów rewitalizacji Gmina Waśniów Biblioteka Publiczna w Waśniowie Szkoły i przedszkola z terenu Gminy Waśniów Organizacje pozarządowe (NGO) działające na obszarze rewitalizacji i/ lub zamierzające realizować projekty na obszarze rewitalizacji Projekt rewitalizacyjny polega na organizacji szeregu różnych imprez m.in.: o zasięgu regionalnym, festynów rodzinnych i profilaktycznych, zawodów sportowych, imprez integracyjnych dla mieszkańców i turystów, imprez kulturalno-rozrywkowych promujących Gminę, dożynek gminnych, innych imprez ożywiających obszar rewitalizacji i całą gminę, Obszar rewitalizacji nr 4 Prognozowane rezultaty w okresie wdrażania Programu Rewitalizacji: 1 Zorganizowanie minimum 3 imprez rocznie na obszarze rewitalizacji (razem 21 w okresie realizacji Programu). 2 Wzrost liczby turystów odwiedzających gminę 3 Zwiększenie dochodów firm działających na obszarze rewitalizacji. 4 Zwiększenie oferty kulturalnej obszaru rewitalizacji i Gminy Waśniów. Strona 153 z 216

Sposób pomiaru: dokumentacja fotograficzna, strony internetowe m.in. Gminy Waśniów, sprawozdania z działalności Biblioteki Publicznej. 7 Okres realizacji 2017-2023 1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny nr 3 Rozwijanie zainteresowań dzieci i młodzieży z miejscowości Waśniów 2 Wskazanie Zespołu Szkoły Podstawowej i Gimnazjum im. mjr. Jana Piwnika podmiotów Ponurego w Mominie realizujących projekt Biblioteka Publiczna w Waśniowie Organizacje pozarządowe działające na obszarze rewitalizacji i/ lub zamierzające realizować projekty na obszarze rewitalizacji 3 Zakres realizowanych zadań 4 Lokalizacja (miejsce przeprowadzenia danego projektu) 5 Szacowana wartość 200 000,00 zł. 6 Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny i zmierzenia w odniesieniu do celów rewitalizacji 7 Okres realizacji 2017-2023 Zadanie 1: Organizacja zajęć dodatkowych pozalekcyjnych w Zespołu Szkoły Podstawowej i Gimnazjum im. mjr. Jana Piwnika Ponurego w Mominie. Zadanie to będzie polegało m.in. na rozwoju nauczania opartego na eksperymencie i narzędziach realizację zajęć związanych z rozwojem zainteresowań dzieci i młodzieży. Organizacja wyjazdów edukacyjnych, zajęć sportowych, wyrównawczych i rozwijających zainteresowania uczniów na podstawie przeprowadzonej diagnozy potrzeb. Zespołu Szkoły Podstawowej i Gimnazjum im. mjr. Jana Piwnika Ponurego w Mominie Prognozowane rezultaty w okresie wdrażania Programu Rewitalizacji: Minimum 22 uczniów rozwinie swoje umiejętności i zainteresowania Sposoby pomiaru rezultatów projektów: dziennik zajęć, dokumentacja fotograficzna, wystawy prac/konkursy ankiety. 1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny nr 4 Realizacja zajęć dodatkowych/wyrównawczych uczniów oraz doposażenie pracowni 2 Wskazanie podmiotów realizujących projekt Zespołu Szkoły Podstawowej i Gimnazjum im. mjr. Jana Piwnika Ponurego w Mominie Biblioteka Publiczna w Waśniowie Strona 154 z 216

3 Zakres realizowanych zadań Organizacje pozarządowe działające na obszarze rewitalizacji i/ lub zamierzające realizować projekty na obszarze rewitalizacji Zadanie 1: Organizacja zajęć dodatkowych pozalekcyjnych w Zespołu Szkoły Podstawowej i Gimnazjum im. mjr. Jana Piwnika Ponurego w Mominie. Zadanie to będzie polegało m.in. na rozwoju nauczania opartego na eksperymencie i narzędziach TIK poprzez doposażenie pracowni szkolnych w pomoce dydaktyczne oraz realizację zajęć związanych z rozwojem kompetencji kluczowych: porozumiewanie się w języku ojczystym, porozumiewanie się w językach obcych, kompetencje matematyczne i podstawowe kompetencje, naukowo-techniczne, kompetencje informatyczne, umiejętność uczenia się, kompetencje społeczne i obywatelskie, inicjatywność i przedsiębiorczość, świadomość i ekspresja kulturalna. 4 Lokalizacja (miejsce przeprowadzenia danego projektu) 5 Szacowana wartość 500 000,00 zł. 6 Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny i zmierzenia w odniesieniu do celów rewitalizacji Zadanie 2: Zwiększenie umiejętności kadry nauczycielskiej m.in. w zakresie posługiwania się narzędziami TIK. Zadanie 3: Doposażenie pracowni informatycznych (TIK) Cyfrowa szkoła Zadanie 4: Doposażenie pracowni matematycznych. Zadanie 5: Doposażenie pracowni przyrodniczych. Zadanie 6: Doposażenie pozostałych pracowni szkolnych wg zdiagnozowanych potrzeb. Zespołu Szkoły Podstawowej i Gimnazjum im. mjr. Jana Piwnika Ponurego w Mominie Prognozowane rezultaty w okresie wdrażania Programu Rewitalizacji: Minimum 20 uczniów rocznie nabędzie lub wzmocni kompetencje kluczowe (m.in. język obcy, matematyka, umiejętności uczenia się i informatyczne). Każdy uczeń będzie miał możliwość w ramach projektu - uczestnictwa w kilku typach wsparcia zgodnie ze ścieżką edukacyjną na którą składają się zajęcia dodatkowe: z j. angielskiego, warsztaty uczenia się, indywidualne doradztwo edukacyjnozawodowe, z matematyki metodą eksperymentu, warsztaty matematyczne, inne zajęcia wyrównawcze i rozwijające w zależności od zdiagnozowanych potrzeb uczniów. Nauczyciele otrzymają wsparcie np. w postaci kursu e- Strona 155 z 216

Nauczyciel. Sposoby pomiaru rezultatów projektów: dziennik zajęć, dokumentacja fotograficzna, protokoły odbioru (w przypadku doposażenia pracowni) ankiety. 7 Okres realizacji 2017-2023 Projekty rewitalizacyjne w sferze gospodarczej 1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny nr 5 Wspieranie przedsiębiorczości na terenie obszaru rewitalizacji 2 Wskazanie Gmina Waśniów podmiotów Powiatowy Urząd Pracy w Ostrowcu Świętokrzyskim realizujących projekt Mieszkańcy sołectwa Momina Firmy działające na terenie sołectwa Waśniów i gminy Wojewódzki Urząd Pracy w Kielcach Stowarzyszenie i grupy lokalne działające na terenie sołectwa oraz całej 3 Zakres realizowanych zadań 4 Lokalizacja (miejsce przeprowadzenia danego projektu) gminy Zadanie rewitalizacyjne polega na powstawaniu nowych firm na obszarze rewitalizacji i wspieraniu już istniejących (m.in. organizacja szkoleń, spotkań informacyjnych, itp.) na terenie sołectwa Momina. Istnieje potrzeba tworzenia nowych podmiotów m.in. dzięki dotacjom Wojewódzkiego i Powiatowego Urzędu Pracy na założenie własnej działalności gospodarczej. W ramach zadania będą prowadzone szkolenia oraz wsparcie doradcze i pomostowe, co będzie gwarantować większą szansę na przetrwanie nowo założonych firm. Zadanie przewiduje również rozwój ekonomii społecznej m.in. tworzenie i wspieranie spółdzielni socjalnych. Obszar rewitalizacji nr 4 5 Szacowana wartość 200 000,00 zł 6 Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny i zmierzenia w odniesieniu do celów rewitalizacji Prognozowane rezultaty w okresie wdrażania Programu Rewitalizacji: W okresie 7 lat powstanie minimum 7 firmy. Sposoby pomiaru rezultatów projektów: Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej, dane GUS. 7 Okres realizacji 2017-2023 Projekty rewitalizacyjne w sferze środowiskowej Strona 156 z 216

1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny nr 6 Wdrażanie Programu usuwania azbestu 2 Wskazanie podmiotów Gmina Waśniów Mieszkańcy sołectwa Momina realizujących projekt Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Kielcach Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej 3 Zakres realizowanych zadań 4 Lokalizacja (miejsce przeprowadzenia danego projektu) w Warszawie Przedsięwzięcie zakłada demontaż, transport i utylizację wyrobów azbestowych z dachów budynków mieszkalnych i gospodarczych. Zakłada się ogółem utylizację około 4 000 kg/rocznie. Obszar rewitalizacyjny nr 4 5 Szacowana wartość 1 000 000,00 zł. 6 Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny i zmierzenia w odniesieniu do celów rewitalizacji Prognozowane rezultaty w okresie wdrażania Programu Rewitalizacji: Usunięcie wyrobów zawierających azbest w okresie realizacji Programu Rewitalizacji Sposoby pomiaru rezultatów projektów: protokoły odbioru. 7 Okres realizacji 2017-2023 Projekty rewitalizacyjne w sferze funkcjonalno-przestrzennej 1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny nr 7 Poprawa bezpieczeństwa na terenie miasta 2 Wskazanie Gmina Waśniów podmiotów Powiatowy Zarząd Dróg realizujących projekt Świętokrzyski Zarząd Dróg Wojewódzkich 3 Zakres realizowanych zadań 4 Lokalizacja (miejsce przeprowadzenia danego projektu) Zadanie 1: Monitoring szkoły Zadanie 2: Budowa hydrantów dla potrzeb OSP. Zadanie 3: Budowa i modernizacja chodników Obszar rewitalizacyjny nr 4 5 Szacowana wartość 200 000,00 zł. 6 Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny i zmierzenia w odniesieniu do celów rewitalizacji Prognozowane rezultaty: 1 Poprawa stanu lokalnej infrastruktury technicznej oraz jej rozwój. 2 Wzrost estetyki otoczenia. 3 Poprawa bezpieczeństwa mieszkańców i interesariuszy rewitalizacji poprzez wybudowanie lub modernizację chodników, zakup i montaż monitoringu oraz budowę hydrantów dla potrzeb OSP. Strona 157 z 216

Sposób pomiaru rezultatów: protokoły odbioru, dokumentacja fotograficzna. 7 Okres realizacji 2017-2023 1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny nr 8 Poprawa estetyki miasta i funkcjonalności przestrzeni publicznej 2 Wskazanie Gmina Waśniów podmiotów Świętokrzyski Park Narodowy realizujących projekt 3 Zakres realizowanych zadań 4 Lokalizacja (miejsce przeprowadzenia danego projektu) Zadanie 1: Zagospodarowanie terenu miejscowości Momina m.in. ławki, kosze, oświetlenie, monitoring, tablice informacyjne Zadanie 2: Uporządkowanie zieleni na terenie sołectwa. Zadanie 3: Wymiana oświetlenia na terenie sołectwa Obszar rewitalizacyjny nr 4 5 Szacowana wartość 500 000,00 zł. 6 Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny i zmierzenia w odniesieniu do celów rewitalizacji 7 Okres realizacji 2017-2023 Rezultaty: 1 Poprawa stanu infrastruktury rekreacyjnej i sportowej 4 Poprawa estetyki miejscowości 5 Poprawa bezpieczeństwa na podobszarze rewitalizacji Sposób pomiaru rezultatów: protokoły odbioru, dokumentacja fotograficzna, ankiety zamieszczona na stronie internetowej dla interesariuszy rewitalizacji. 1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny nr 9 Poprawa infrastruktury drogowej na podobszarze rewitalizacji 2 Wskazanie Gmina Waśniów podmiotów realizujących projekt 3 Zakres realizowanych Przebudowa/ modernizacja dróg przewiduje: wymianę nawierzchni, zadań chodników, oświetlenia i instalacji elektrycznej 4 Lokalizacja (miejsce przeprowadzenia danego projektu) Obszar rewitalizacyjny nr 4 Strona 158 z 216

5 Szacowana wartość 500 000,00 zł 6 Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny i Rezultaty: 1 Poprawa stanu lokalnej infrastruktury technicznej oraz jej rozwój. 2 Wzrost bezpieczeństwa w ruchu drogowym. zmierzenia w odniesieniu do celów Sposób pomiaru rezultatów: rewitalizacji protokoły odbioru, dokumentacja fotograficzna. 7 Okres realizacji 2017-2023 1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny nr 10 Budowa i modernizacja infrastruktury wodno-kanalizacyjnej na podobszarach rewitalizacji 2 Wskazanie Gmina Waśniów podmiotów realizujących projekt 3 Zakres realizowanych Zakres działań dotyczy przebudowy i budowy sieci wod.-kan., budowę zadań 4 Lokalizacja (miejsce przeprowadzenia danego projektu) 5 Szacowana wartość 1 00 000,00 zł. 6 Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny i zmierzenia w odniesieniu do celów rewitalizacji kanalizacji deszczowej itp. na terenie sołectwa Momina Obszar rewitalizacyjny nr 4 Rezultaty: Powstanie na podobszarze rewitalizacji nowa ulepszona siec wodnokanalizacyjna oraz kanalizacji deszczowej Sposób pomiaru rezultatów: protokoły odbioru, dokumentacja fotograficzna. 7 Okres realizacji 2017-2023 1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny nr 11 Budowa i modernizacja parkingów na podobszarze rewitalizacji 2 Wskazanie Gmina Waśniów podmiotów realizujących projekt 3 Zakres realizowanych Budowa i przebudowa parkingów na terenie całego sołectwa Momina zadań 4 Lokalizacja (miejsce Obszar rewitalizacyjny nr 4 przeprowadzenia danego projektu) 5 Szacowana wartość 400 000,00 zł. 6 Prognozowane Rezultaty: Strona 159 z 216

rezultaty wraz ze sposobem ich oceny i zmierzenia w odniesieniu do celów rewitalizacji Powstanie na podobszarze rewitalizacji nowych parkingów oraz modernizacja istniejących. Dzięki temu nastąpi poprawa stanu lokalnej infrastruktury technicznej oraz jej rozwój, wzrost bezpieczeństwa w ruchu publicznym. Sposób pomiaru rezultatów: protokoły odbioru, dokumentacja fotograficzna. 7 Okres realizacji 2017-2023 Projekty rewitalizacyjne w sferze technicznej 1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny nr 12 Dostosowanie budynków użyteczności publicznej dla osób z niepełnosprawnościami 2 Wskazanie podmiotów realizujących projekt 3 Zakres realizowanych zadań 4 Lokalizacja (miejsce przeprowadzenia danego projektu) Gmina Waśniów Gminny Zakład Opieki Zdrowotnej Ochotnicza Straż Pożarna Zespołu Szkoły Podstawowej i Gimnazjum im. mjr. Jana Piwnika Ponurego w Mominie W ramach projektu będą podejmowane działania mające na celu dostosowanie obiektów użyteczności publicznej tak, aby osoba niepełnosprawna mogła korzystać z obiektów Obszar rewitalizacyjny nr 7 5 Szacowana wartość 500 000,00 zł 6 Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny i zmierzenia w odniesieniu do celów rewitalizacji 7 Okres realizacji 2017-2023 Prognozowane rezultaty w okresie wdrażania Programu Rewitalizacji: W ciągu 7 lat realizacji wszystkie obiekty użyteczności publicznej zostaną dostosowane dla osób niepełnosprawnych. 1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny nr 13 Budowa i doposażenie hali sportowej na terenie Zespołu Szkoły Podstawowej i Gimnazjum w Mominie 2 Wskazanie podmiotów realizujących projekt 3 Zakres realizowanych zadań Gmina Waśniów Zespołu Szkoły Podstawowej i Gimnazjum im. mjr. Jana Piwnika Ponurego w Mominie. HALA SPORTOWA ROBOTY BUDOWLANE z uwzględnieniem kolejnych etapów prac: Strona 160 z 216

4 Lokalizacja (miejsce przeprowadzenia danego projektu) 5 Szacowana wartość 2 390 092,22 zł 6 Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny i zmierzenia w odniesieniu do celów rewitalizacji 7 Okres realizacji 2017-2023 1. Roboty ziemne (Usunięcie warstwy ziemi urodzajnej (humusu), rozebranie nawierzchni, wykopy oraz przekopy, zasypywanie wykopów) 2. Roboty budowlane (Wydzielone etapy prac: Stan 0, Stan surowy otwarty bez dachu, Dach, Ślusarka otworowa zewnętrzne) 3. Roboty wykończeniowe wewnętrzne (tynki, izolacje cieplne i przeciwdźwiękowe z płyt styropianowych, izolacje poziome na wierzchu konstrukcji, posadzki, położenie płytek, dostawa i montaż podnośnika schodowego dla niepełnosprawnych, malowanie) 4. Stolarka otworowa wewnętrzna (montaż ościeżnic i drzwi) 5. Roboty elewacyjne (Ocieplenie ścian budynku, tynkowanie, Roboty uzupełniające - wykończenie cokołu, wykonanie dylatacji, malowanie elewacji, montaż daszków nad wejściem) 6. Zagospodarowanie terenu (wykonanie chodników z kostki brukowej i obrzeży) Sala gimnastyczna zostanie wyposażona m.in. w: Kosze składane montowane na ścianach budynku, Elektroniczną tablicę wyników, Bramki do piłki ręcznej wraz z siatkami, Tuleje, słupki oraz siatkę do siatkówki, Siatki ochronne na okna, Drabinki gimnastyczne, Materace ochronne na ścianach budynku, Szafki ubraniowe do szatni Obszar rewitalizacyjny nr 4 Rezultaty: Poprawa infrastruktury sportowej na terenie sołectwa a zarazem całej gminy Waśniów. Sposób pomiaru rezultatów: protokoły odbioru, dokumentacja fotograficzna. 1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny nr 14 Modernizacja wielofunkcyjnego boiska na terenie Zespołu Szkoły Podstawowej i Gimnazjum w Mominie 2 Wskazanie podmiotów realizujących projekt 3 Zakres realizowanych zadań Gmina Waśniów Zespołu Szkoły Podstawowej i Gimnazjum im. mjr. Jana Piwnika Ponurego w Mominie. W ramach zadania przewiduje się usługi oraz dostawy, tj.: wymianę nawierzchni istniejących boisk sportowych oraz zakup wyposażenia. Planuje się wykonanie nowej poliuretanowej nawierzchni boiska, która Strona 161 z 216

4 Lokalizacja (miejsce przeprowadzenia danego projektu) 5 Szacowana wartość 408 443,82 zł. 6 Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny i zmierzenia w odniesieniu do celów rewitalizacji 7 Okres realizacji 2017-2023 jest typową nawierzchnia sportową idealnie wpisującą się w wymogi i przeznaczenie boisk wielofunkcyjnych. Wysoka elastyczność i współczynnik tarcia, dobre tłumienie energii, bez spoinowość, różnorodność kolorów i estetyczny wygląd to atuty poliuretanu. Nawierzchnia poliuretanowa charakteryzuje się wysoką elastycznością i stopniem amortyzacji, co bezpośrednio wpływa na bezpieczeństwo i komfort użytkowania. Obszar rewitalizacyjny nr 4 Rezultaty: Poprawa infrastruktury sportowej na terenie sołectwa a zarazem całej gminy Waśniów. Sposób pomiaru rezultatów: protokoły odbioru, dokumentacja fotograficzna. Podobszar rewitalizacji nr 5 Roztylice Podobszar rewitalizacji nr 5 Roztylice Podstawowe Uzupełniające Razem Liczba projektów rewitalizacyjnych 10 0 10 Szacunkowa wartość projektów rewitalizacyjnych 3 750 000,00 zł 0,00 zł 3 750 000,00 zł Poniżej przedstawiamy wykaz przedsięwzięć planowanych do realizacji w ramach podobszaru rewitalizacji nr 5 obejmującego Roztylice: L.p. PODSTAWOWA LISTA PRZEDSIĘWZIĘĆ REWITALIZACYJNYCH Sfera wraz z nazwą projektu Projekty rewitalizacyjne w sferze społecznej Szacunkowa wartość 550 000,00 zł. 1. Pomoc osobom bezrobotnym w poszukiwaniu zatrudnienia 200 000,00 zł Projekty rewitalizacyjne w sferze gospodarczej 300 000,00 zł. 2. Wspieranie przedsiębiorczości na terenie obszaru rewitalizacji 300 000,00 zł. Projekty rewitalizacyjne w sferze środowiskowej 1 000 000,00 zł. 3. Wdrażanie Programu usuwania azbestu 1 000 000,00 zł. Projekty rewitalizacyjne w sferze funkcjonalno-przestrzennej 850 000,00 zł. 4. Poprawa bezpieczeństwa na podobszarach rewitalizacji 200 000,00 zł. Strona 162 z 216

5. Poprawa infrastruktury drogowej na podobszarach rewitalizacji 500 000,00 zł. 6. Budowa i modernizacja parkingów na podobszarach rewitalizacji 150 000,00 zł. Projekty rewitalizacyjne w sferze technicznej 1 400 000,00 zł. 7. Dostosowanie budynków użyteczności publicznej dla osób z niepełnosprawnościami 500 000,00 zł. 8 Prace remontowe na obiektach użyteczności publicznej 400 000,00 zł. 9 Odnowienie zabytkowej kaplicy zlokalizowanej na górze Witosławskiej 500 000,00 zł. Razem szacunkowa wartość projektów podstawowych 3 750 000,00 Projekty rewitalizacyjne w sferze społecznej 1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny nr 1 Pomoc osobom bezrobotnym w poszukiwaniu zatrudnienia 2 Wskazanie Lokalni przedsiębiorcy podmiotów realizujących projekt Organizacje pozarządowe działające na obszarze rewitalizacji i/ lub zamierzające realizować projekty na obszarze rewitalizacji Gminny Ośrodek pomocy Społecznej w Waśniowie Powiatowy Urząd Pracy w Ostrowcu Świętokrzyskim Lokalni przedsiębiorcy 3 Zakres realizowanych zadań 4 Lokalizacja (miejsce przeprowadzenia danego projektu) 5 Szacowana wartość 200 000,00 zł 6 Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny i zmierzenia w odniesieniu do celów rewitalizacji Gmina Waśniów W ramach projektu będą podejmowane różnego rodzaju aktywne formy aktywizacji osób bezrobotnych i poszukujących pracy m.in. szkolenia, staże, kursy zawodowe, praktyki, refundacja kosztów badań lekarskich, itp. Zadanie obejmuje także: - aktywizację społeczną tj. szkolenia i kursy dla wybranej grupy podopiecznych GOPS, - zorganizowanie prac społecznie użytecznych dla osób bezrobotnych korzystających z pomocy GOPS. Obszar rewitalizacji nr 5 Prognozowane rezultaty w okresie wdrażania Programu Rewitalizacji: W ciągu 8 lat realizacji Programu rewitalizacji minimum 24 mieszkańców obszaru rewitalizacji (zakładamy średnio 3 osoby rocznie) będzie miało możliwość skorzystać z aktywnych form wspierających zatrudnienie (staże, kursy zawodowe, roboty interwencyjne, praktyki, itp.) Sposób pomiaru rezultatów: listy obecności, informacje uzyskiwane z Powiatowego Urzędu Pracy, Strona 163 z 216

dane własne Urzędu Gminy dokumentacja fotograficzna. Sposoby pomiaru rezultatów projektów: dokumentacja fotograficzna, ankiety. 7 Okres realizacji 2017-2023 Strona 164 z 216

Projekty rewitalizacyjne w sferze gospodarczej 1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny nr 2 Wspieranie przedsiębiorczości na terenie obszaru rewitalizacji 2 Wskazanie Gmina Waśniów podmiotów Powiatowy Urząd Pracy w Ostrowcu Świętokrzyskim realizujących projekt Mieszkańcy sołectwa Roztylice Firmy działające na terenie sołectwa i gminy Wojewódzki Urząd Pracy w Kielcach Stowarzyszenie i grupy lokalne działające na terenie miejscowości oraz 3 Zakres realizowanych zadań 4 Lokalizacja (miejsce przeprowadzenia danego projektu) całej gminy Zadanie rewitalizacyjne polega na powstawaniu nowych firm na obszarze rewitalizacji i wspieraniu już istniejących (m.in. organizacja szkoleń, spotkań informacyjnych, itp.) na terenie sołectwa Roztylice. Istnieje potrzeba tworzenia nowych podmiotów m.in. dzięki dotacjom Wojewódzkiego i Powiatowego Urzędu Pracy na założenie własnej działalności gospodarczej. W ramach zadania będą prowadzone szkolenia oraz wsparcie doradcze i pomostowe, co będzie gwarantować większą szansę na przetrwanie nowo założonych firm. Zadanie przewiduje również rozwój ekonomii społecznej m.in. tworzenie i wspieranie spółdzielni socjalnych. Obszar rewitalizacji nr 5 5 Szacowana wartość 300 000,00 zł 6 Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny i zmierzenia w odniesieniu do celów rewitalizacji Prognozowane rezultaty w okresie wdrażania Programu Rewitalizacji: W okresie 7 lat powstanie minimum 7 firmy. Sposoby pomiaru rezultatów projektów: Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej, dane GUS. 7 Okres realizacji 2017-2023 Projekty rewitalizacyjne w sferze środowiskowej 1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny nr 3 Wdrażanie Programu usuwania azbestu 2 Wskazanie podmiotów Gmina Waśniów Mieszkańcy sołectwa realizujących projekt Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Kielcach Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie 3 Zakres realizowanych zadań Przedsięwzięcie zakłada demontaż, transport i utylizację wyrobów azbestowych z dachów budynków mieszkalnych i gospodarczych. Zakłada Strona 165 z 216

4 Lokalizacja (miejsce przeprowadzenia danego projektu) się ogółem utylizację około 4 000 kg/rocznie. Obszar rewitalizacyjny nr 5 5 Szacowana wartość 1 000 000,00 zł. 6 Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny i Prognozowane rezultaty w okresie wdrażania Programu Rewitalizacji: Usunięcie wyrobów zawierających azbest w okresie realizacji Programu Rewitalizacji zmierzenia w odniesieniu do celów Sposoby pomiaru rezultatów projektów: rewitalizacji protokoły odbioru. 7 Okres realizacji 2017-2023 Projekty rewitalizacyjne w sferze funkcjonalno-przestrzennej 1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny nr 4 Poprawa bezpieczeństwa na terenie miasta 2 Wskazanie Gmina Waśniów podmiotów Powiatowy Zarząd Dróg realizujących projekt Świętokrzyski Zarząd Dróg Wojewódzkich 3 Zakres realizowanych Zadanie 1: Budowa hydrantów dla potrzeb OSP. zadań 4 Lokalizacja (miejsce przeprowadzenia danego projektu) Zadanie 2: Budowa i modernizacja chodników Obszar rewitalizacyjny nr 1 5 Szacowana wartość 200 000,00 zł. 6 Prognozowane Prognozowane rezultaty: rezultaty wraz ze 1 Poprawa stanu lokalnej infrastruktury technicznej oraz jej rozwój. sposobem ich oceny i 2 Wzrost estetyki otoczenia. zmierzenia w 3 Poprawa bezpieczeństwa mieszkańców i interesariuszy rewitalizacji odniesieniu do celów poprzez wybudowanie lub modernizację chodników, zakup i montaż rewitalizacji monitoringu oraz budowę hydrantów dla potrzeb OSP. Sposób pomiaru rezultatów: protokoły odbioru, dokumentacja fotograficzna. 7 Okres realizacji 2017-2023 1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny nr 5 Poprawa infrastruktury drogowej na podobszarze rewitalizacji 2 Wskazanie Gmina Waśniów podmiotów realizujących projekt Strona 166 z 216

3 Zakres realizowanych zadań Przebudowa/ modernizacja dróg przewiduje: wymianę nawierzchni, chodników, oświetlenia i instalacji elektrycznej 4 Lokalizacja (miejsce przeprowadzenia danego projektu) Obszar rewitalizacyjny nr 5 5 Szacowana wartość 500 000,00 zł 6 Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny i zmierzenia w odniesieniu do celów rewitalizacji Rezultaty: 1 Poprawa stanu lokalnej infrastruktury technicznej oraz jej rozwój. 2 Wzrost bezpieczeństwa w ruchu drogowym. Sposób pomiaru rezultatów: protokoły odbioru, dokumentacja fotograficzna. 7 Okres realizacji 2017-2023 1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny nr 6 Budowa i modernizacja parkingów na podobszarze rewitalizacji 2 Wskazanie Gmina Waśniów podmiotów realizujących projekt 3 Zakres realizowanych Budowa i przebudowa parkingów na terenie całego sołectwa zadań 4 Lokalizacja (miejsce Obszar rewitalizacyjny nr 5 przeprowadzenia danego projektu) 5 Szacowana wartość 150 000,00 zł. 6 Prognozowane Rezultaty: rezultaty wraz ze Powstanie na podobszarze rewitalizacji nowych parkingów oraz sposobem ich oceny i zmierzenia w odniesieniu do celów modernizacja istniejących. Dzięki temu nastąpi poprawa stanu lokalnej infrastruktury technicznej oraz jej rozwój, wzrost bezpieczeństwa w ruchu publicznym. rewitalizacji Sposób pomiaru rezultatów: protokoły odbioru, dokumentacja fotograficzna. 7 Okres realizacji 2017-2023 Strona 167 z 216

Projekty rewitalizacyjne w sferze technicznej 1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny nr 7 Dostosowanie budynków użyteczności publicznej dla osób z niepełnosprawnościami 2 Wskazanie podmiotów realizujących projekt 3 Zakres realizowanych zadań 4 Lokalizacja (miejsce przeprowadzenia danego projektu) Gmina Waśniów Gminny Zakład Opieki Zdrowotnej Ochotnicza Straż Pożarna W ramach projektu będą podejmowane działania mające na celu dostosowanie obiektów użyteczności publicznej tak, aby osoba niepełnosprawna mogła korzystać z obiektów Obszar rewitalizacyjny nr 5 5 Szacowana wartość 500 000,00 zł 6 Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny i zmierzenia w odniesieniu do celów rewitalizacji 7 Okres realizacji 2017-2023 Prognozowane rezultaty w okresie wdrażania Programu Rewitalizacji: W ciągu 7 lat realizacji wszystkie obiekty użyteczności publicznej zostaną dostosowane dla osób niepełnosprawnych. 1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny nr 8 Prace remontowe na obiektach użyteczności publicznej 2 Wskazanie Gmina Waśniów podmiotów Ochotnicza Straż Pożarna realizujących projekt 3 Zakres realizowanych Prace remontowe na obiektach użyteczności publicznej polegające na zadań 4 Lokalizacja (miejsce przeprowadzenia danego projektu) 5 Szacowana wartość 400 000,00 zł 6 Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny i zmierzenia w odniesieniu do celów rewitalizacji 7 Okres realizacji 2017-2023 polepszeniu stanu budynków Obszar rewitalizacyjny nr 5 Rezultaty: Poprawa infrastruktury budynków użyteczności publicznej na terenie sołectwa Sposób pomiaru rezultatów: protokoły odbioru, dokumentacja fotograficzna. Strona 168 z 216

1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny nr 9 Odnowienie zabytkowej kaplicy zlokalizowanej na górze Witosławskiej 2 Wskazanie podmiotów realizujących projekt 3 Zakres realizowanych zadań Gmina Waśniów Ochotnicza Straż Pożarna Odnowienie zabytkowej kaplicy zlokalizowanej na górze Witosławskiej polegającą renowacji zabytku i na poprawie estetyki. 4 Lokalizacja (miejsce przeprowadzenia danego projektu) Obszar rewitalizacyjny nr 5 5 Szacowana wartość 500 000,00 zł 6 Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny i zmierzenia w odniesieniu do celów rewitalizacji Rezultaty: Poprawa zabytków na terenie gminy. Sposób pomiaru rezultatów: protokoły odbioru, dokumentacja fotograficzna. 7 Okres realizacji 2017-2023 Podobszar rewitalizacji nr 6 Wronów Podobszar rewitalizacji nr 6 Wronów Podstawowe Uzupełniające Razem Liczba projektów rewitalizacyjnych 6 0 6 Szacunkowa wartość projektów rewitalizacyjnych 1 400 000,00 zł. 0,00 zł 1 400 000,00 zł. Poniżej przedstawiamy wykaz przedsięwzięć planowanych do realizacji w ramach podobszaru rewitalizacji nr 6 obejmującego Wronów: L.p. PODSTAWOWA LISTA PRZEDSIĘWZIĘĆ REWITALIZACYJNYCH Sfera wraz z nazwą projektu Projekty rewitalizacyjne w sferze społecznej Szacunkowa wartość 20 000,00 zł. 1. Pomoc osobom bezrobotnym w poszukiwaniu zatrudnienia 20 000,00 zł Projekty rewitalizacyjne w sferze gospodarczej 20 000,00 zł. 6. Wspieranie przedsiębiorczości na terenie obszaru rewitalizacji 20 000,00 zł. Projekty rewitalizacyjne w sferze środowiskowej 60 000,00 zł. Strona 169 z 216

8. Wdrażanie Programu usuwania azbestu 60 000,00 zł. Projekty rewitalizacyjne w sferze funkcjonalno-przestrzennej 1 200 000,00 zł. 11. Poprawa infrastruktury drogowej na podobszarach rewitalizacji 500 000,00 zł. 12. Prace rewitalizacyjne osiedla 700 000,00 zł. Projekty rewitalizacyjne w sferze technicznej 100 000,00 zł. 14. Dostosowanie obiektów dla osób z niepełnosprawnościami 100 000,00 zł. Razem szacunkowa wartość projektów podstawowych 1 400 000,00 zł. Projekty rewitalizacyjne w sferze społecznej 1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny nr 1 Pomoc osobom bezrobotnym w poszukiwaniu zatrudnienia 2 Wskazanie Lokalni przedsiębiorcy podmiotów Gminny Ośrodek pomocy Społecznej w Waśniowie realizujących projekt Powiatowy Urząd Pracy w Ostrowcu Świętokrzyskim Lokalni przedsiębiorcy Gmina Waśniów 3 Zakres realizowanych zadań W ramach projektu będą podejmowane różnego rodzaju aktywne formy aktywizacji osób bezrobotnych i poszukujących pracy m.in. szkolenia, staże, kursy zawodowe, praktyki, refundacja kosztów badań lekarskich, itp. Zadanie obejmuje także: - aktywizację społeczną tj. szkolenia i kursy dla wybranej grupy podopiecznych GOPS, - zorganizowanie prac społecznie użytecznych dla osób bezrobotnych 4 Lokalizacja (miejsce przeprowadzenia danego projektu) 5 Szacowana wartość 20 000,00 zł 6 Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny i zmierzenia w odniesieniu do celów rewitalizacji korzystających z pomocy GOPS. Obszar rewitalizacji nr 6 Prognozowane rezultaty w okresie wdrażania Programu Rewitalizacji: W ciągu 8 lat realizacji Programu rewitalizacji minimum 5 mieszkańców obszaru rewitalizacji będzie miało możliwość skorzystać z aktywnych form wspierających zatrudnienie (staże, kursy zawodowe, roboty interwencyjne, praktyki, itp.) Sposób pomiaru rezultatów: listy obecności, informacje uzyskiwane z Powiatowego Urzędu Pracy, dane własne Urzędu Gminy, dokumentacja fotograficzna. Sposoby pomiaru rezultatów projektów: Strona 170 z 216

dokumentacja fotograficzna, ankiety. 7 Okres realizacji 2017-2023 Projekty rewitalizacyjne w sferze gospodarczej 1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny nr 2 Wspieranie przedsiębiorczości na terenie obszaru rewitalizacji 2 Wskazanie Gmina Waśniów podmiotów Powiatowy Urząd Pracy w Ostrowcu Świętokrzyskim realizujących projekt Mieszkańcy sołectwa Waśniów Firmy działające na terenie sołectwa i gminy Wojewódzki Urząd Pracy w Kielcach Stowarzyszenie i grupy lokalne działające na terenie sołectwa oraz całej gminy 3 Zakres realizowanych zadań 4 Lokalizacja (miejsce przeprowadzenia danego projektu) Zadanie rewitalizacyjne polega na powstawaniu nowych firm na obszarze rewitalizacji i wspieraniu już istniejących (m.in. organizacja szkoleń, spotkań informacyjnych, itp.) na terenie sołectwa. Istnieje potrzeba tworzenia nowych podmiotów m.in. dzięki dotacjom Wojewódzkiego i Powiatowego Urzędu Pracy na założenie własnej działalności gospodarczej. W ramach zadania będą prowadzone szkolenia oraz wsparcie doradcze i pomostowe, co będzie gwarantować większą szansę na przetrwanie nowo założonych firm. Zadanie przewiduje również rozwój ekonomii społecznej m.in. tworzenie i wspieranie spółdzielni socjalnych. Obszar rewitalizacji nr 6 5 Szacowana wartość 20 000,00 zł 6 Prognozowane rezultaty wraz ze Prognozowane rezultaty w okresie wdrażania Programu Rewitalizacji: W okresie 7 lat powstanie minimum 1 firmy. sposobem ich oceny i zmierzenia w Sposoby pomiaru rezultatów projektów: odniesieniu do celów Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej, rewitalizacji dane GUS. 7 Okres realizacji 2017-2023 Projekty rewitalizacyjne w sferze środowiskowej 1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny nr 3 Wdrażanie Programu usuwania azbestu Strona 171 z 216

2 Wskazanie podmiotów realizujących projekt 3 Zakres realizowanych zadań 4 Lokalizacja (miejsce przeprowadzenia danego projektu) 5 Szacowana wartość 60 000,00 zł. 6 Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny i zmierzenia w odniesieniu do celów rewitalizacji Gmina Waśniów Mieszkańcy sołectwa Waśniów Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Kielcach Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie Przedsięwzięcie zakłada demontaż, transport i utylizację wyrobów azbestowych z dachów budynków mieszkalnych i gospodarczych. Zakłada się ogółem utylizację około 50 kg/rocznie. Obszar rewitalizacyjny nr 6 Prognozowane rezultaty w okresie wdrażania Programu Rewitalizacji: Usunięcie wyrobów zawierających azbest w okresie realizacji Programu Rewitalizacji Sposoby pomiaru rezultatów projektów: protokoły odbioru. 7 Okres realizacji 2017-2023 Strona 172 z 216

Projekty rewitalizacyjne w sferze funkcjonalno-przestrzennej 1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny nr 4 Poprawa infrastruktury drogowej na podobszarze rewitalizacji 2 Wskazanie Gmina Waśniów podmiotów realizujących projekt 3 Zakres realizowanych Przebudowa/ modernizacja dróg przewiduje: wymianę nawierzchni, zadań chodników, oświetlenia i instalacji elektrycznej 4 Lokalizacja (miejsce przeprowadzenia danego projektu) Obszar rewitalizacyjny nr 6 5 Szacowana wartość 500 000,00 zł 6 Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny i zmierzenia w odniesieniu do celów rewitalizacji Rezultaty: 1 Poprawa stanu lokalnej infrastruktury technicznej oraz jej rozwój. 2 Wzrost bezpieczeństwa w ruchu drogowym. Sposób pomiaru rezultatów: protokoły odbioru, dokumentacja fotograficzna. 7 Okres realizacji 2017-2023 1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny nr 5 Prace rewitalizacyjne osiedla 2 Wskazanie Gmina Waśniów podmiotów realizujących projekt 3 Zakres realizowanych zadań Zakres prac obejmuje rewitalizacje osiedla w miejscowości Wronów, zagospodarowanie zbiornika wodnego 4 Lokalizacja (miejsce Obszar rewitalizacyjny nr 6 przeprowadzenia danego projektu) 5 Szacowana wartość 700 000,00 zł. 6 Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny i zmierzenia w Rezultaty: Powstanie na podobszarze rewitalizacji zostanie stworzona strefa relaksacyjna zostanie zagospodarowany nie użytkowany obszar Sposób pomiaru rezultatów: odniesieniu do celów protokoły odbioru, rewitalizacji dokumentacja fotograficzna. 7 Okres realizacji 2017-2023 Strona 173 z 216

Projekty rewitalizacyjne w sferze technicznej 1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny nr 6 Dostosowanie obiektów dla osób z niepełnosprawnościami 2 Wskazanie Gmina Waśniów podmiotów Osiedle w Wronowie realizujących projekt 3 Zakres realizowanych Prace remontowe polegające na dostosowanie osiedla dla osób zadań 4 Lokalizacja (miejsce przeprowadzenia danego projektu) niepełnosprawnych Obszar rewitalizacyjny nr 6 5 Szacowana wartość 100 000,00 zł 6 Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny i zmierzenia w odniesieniu do celów rewitalizacji 7 Okres realizacji 2017-2023 Rezultaty: Poprawa infrastruktury, dostosowanie obszaru dla osób niepełnosprawnych. Sposób pomiaru rezultatów: protokoły odbioru, dokumentacja fotograficzna. Strona 174 z 216

8. Mechanizmy zapewnienia komplementarności między poszczególnymi projektami/ przedsięwzięciami rewitalizacyjnymi oraz pomiędzy działaniami różnych podmiotów i funduszy na obszarze objętym programem rewitalizacji Program Rewitalizacji Gminy Waśniów ujmuje działania w sposób kompleksowy (z uwzględnieniem projektów rewitalizacyjnych współfinansowanych ze środków EFRR, EFS, Funduszu Spójności oraz innych środków publicznych lub prywatnych) tak, aby nie pomijać aspektu społecznego, ekonomicznego, przestrzennego, technicznego, środowiskowego i kulturowego związanego zarówno z danym obszarem, jak i jego otoczeniem. Program złożony jest z wielu różnorodnych projektów (kluczowych i uzupełniających). Projekty są ze sobą wzajemnie powiązane oraz pozostają w synergii. Projekty będą realizowane na terenach o istotnym znaczeniu dla rozwoju całej gminy. Działania ujęte w Programie obejmują zasięgiem całość podobszarów rewitalizacji dotkniętego szczególną koncentracją problemów i negatywnych zjawisk kryzysowych. Działania przedstawione w dokumencie są ze sobą powiazanie/komplementarne w pięciu aspektach: przestrzennym, problemowym, proceduralno- instytucjonalnym, międzyokresowym i źródeł finansowania. Komplementarność projektów/przedsięwzięć rewitalizacyjnych Wszystkie działania zaplanowane w ramach procesu rewitalizacji są ze sobą komplementarne. W ramach procesu rewitalizacji przewidziano zarówno zadania inwestycyjne jak i społeczne. Warto zwrócić uwagę, że celem głównym Programu jest ożywienie podobszarów rewitalizacji zwłaszcza poprzez aktywizację mieszkańców 6 sołectw takich jak: Waśniów, Garbacz, Grzegorzowice, Momina, Roztylice i część Wronowa. Właśnie ten aspekt społeczny stanowi klucz do rozwoju podobszarów rewitalizacji. Służyć temu będzie m. in. termomodernizacja obiektów publicznych (zob. poniżej wykaz podmiotów realizujących Program). 1 Komplementarność przestrzenna Program rewitalizacji będzie efektywnie oddziaływał na całe dotknięte kryzysem obszary, poszczególne projekty/przedsięwzięcia rewitalizacyjne wzajemnie się dopełniają przestrzennie oraz zachodzi między nimi efekt synergii. Projekty realizowane w ramach Programu będą łagodzić lub całkowicie eliminować problemy występujące na obszarach kryzysowych. 2 Komplementarność problemowa Zaproponowane w dokumencie projekty będą realizowane na podobszarach rewitalizacji i są odpowiedzią na zdiagnozowane na tych terenach problemy. Projekty/przedsięwzięcia, jakie zostaną zrealizowane w ramach procesu rewitalizacji, dopełniają się tematycznie, sprawiając, że program rewitalizacji oddziałuje na podobszary rewitalizacji we wszystkich niezbędnych aspektach (społecznym, ekonomicznym, przestrzennym, środowiskowym, kulturowym, technicznym). Komplementarność problemu niskiego dostępu do kultury na podobszarze rewitalizacji poprzez organizację imprez kulturalnych na podobszarze rewitalizacji oraz wspieranie działalności kulturalnej na terenie Gminy. Komplementarność problemowa zwiększenie przedsiębiorczości na podobszarze rewitalizacji Problem: niski poziom przedsiębiorczości na terenie Gminy Waśniów poniżej projekty komplementarne, które mają łagodzić ten problem poprzez wspieranie przedsiębiorczości na terenie Strona 175 z 216

obszaru rewitalizacji. Polega na powstawaniu nowych firm na obszarze rewitalizacji i wspieraniu już istniejących (m.in. organizacja szkoleń, spotkań informacyjnych, itp.) na terenie sołectwa. Istnieje potrzeba tworzenia nowych podmiotów m.in. dzięki dotacjom Wojewódzkiego i Powiatowego Urzędu Pracy na założenie własnej działalności gospodarczej. W ramach zadania będą prowadzone szkolenia oraz wsparcie doradcze i pomostowe, co będzie gwarantować większą szansę na przetrwanie nowo założonych firm. Komplementarność problemowa poprawa infrastruktury drogowej na podobszarze rewitalizacji Projekty łagodzące ten problem to: Poprawa infrastruktury drogowej na podobszarze rewitalizacji, Budowa i modernizacja parkingów na podobszarze rewitalizacji, Poprawa bezpieczeństwa na terenie gminy. Komplementarność problemowa zwiększenie jakości kapitału ludzkiego na poziomie rewitalizacji Problem niski kapitał społeczny na podobszarze rewitalizacji. Przynajmniej kilka projektów rewitalizacyjnych przyczynia się do złagodzenia tego problemu. Rozwój Szkół Organizacja zajęć wyrównawczych i rozwijających dla uczniów szkół. Komplementarność problemowa zwiększenie dostępu i rozszerzenie usług zdrowotnych Problem jest niska jakość usług zdrowotnych na podobszarze rewitalizacji. Projekty komplementarne na rzecz rozwiązania lub złagodzenia tego problemu: Zwiększenie dostępu do usług medycznych i profilaktyka zdrowotna, Prace modernizacyjne Ośrodków Zdrowia oraz doposażenie obiektów w wyspecjalizowane sprzęty diagnozujące. 3 Komplementarność proceduralno-instytucjonalna System zarządzania Programem pozwoli na efektywne współdziałanie na jego rzecz różnych instytucji. Za realizację całego Programu będzie odpowiadał Wójt Gminy. Wspierać go będzie Zespół ds. rewitalizacji (utworzony z pracowników Urzędu Gminy) oraz Komitet Rewitalizacyjny złożony z interesariuszy rewitalizacji. Działaniami w sferze społecznej/edukacyjnej będą zajmować się wspólnie z Wójtem jednostki podległe gminie m.in. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, Gminna Biblioteka Publiczna w Waśniowie, placówki oświatowe. Są to instytucje, które od lat realizują działania społeczne/ edukacyjne. W sferze technicznej i funkcjonalnoprzestrzennej jednostką wdrażającą będzie przede wszystkim Urząd Gminy. W sferze gospodarczej mieszkańcy i firmy. Wykaz interesariuszy zaangażowanych w realizację Programu: instytucje związane z Gminą Waśniów: Urząd Gminy, Gminna Biblioteka Publiczna w Waśniowie Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Waśniowie, Zespół Szkół w Mominie Strona 176 z 216

Gminny Zakład Opieki Zdrowotnej w Waśniowie, Ośrodek Zdrowia w Garbaczu, Ośrodek Zdrowia w Waśniowie. inne instytucje publiczne: Starostwo Powiatowe w Kielcach, Powiatowy Zarząd Dróg, Świętokrzyski Zarząd Dróg Wojewódzkich, Świętokrzyski Park Narodowy, Związek Gmin Gór Świętokrzyskich, Szkoła Podstawowa i Gimnazjum w Waśniowie Szkoła Podstawowa w Boleszynie, Szkoła Podstawowa w Nowym Skoszynie, organizacje pozarządowe i zorganizowane grupy nieformalne: Koła gospodyń wiejskich, przedsiębiorcy, osoby zajmujące się rękodziełem i rzemiosłem, Parafie: Matki Bożej Królowej Polski w Nowym Skoszynie, Parafia p.w. Świętego Jana Chrzciciela w Grzegorzowicach, Parafia p.w. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Boleszynie, Parafia p. w. Matki Bożej Matki Kościoła i Świętego Stanisława Kostki w Nagorzycach, Parafia p.w. Św. Wojciecha w Mominie, Parafia p.w. Św. Piotra i Pawła w Waśniowie 5 Komplementarność źródeł finansowania Projekty rewitalizacyjne, będą realizowane z różnych źródeł (EFRR, EFS i Funduszu Spójności z wykluczeniem ryzyka podwójnego dofinansowania) jak również środków własnych gminy, środków prywatnych. Podobszar rewitalizacyjny nr 1 - Waśniów Numer i nazwa projektu Wartość projektów Gmina Waśniów inne JST Źródła finansowania UE Dofinansowanie Środki krajowe Środki prywatne, w tym granty NGO 11 989 362 zł 2 474 750 zł 1 753 000 zł 7 439 490 zł 249 468 zł 554 500 zł % 100% 21% 18% 60% 3% 3% Strona 177 z 216

Podobszar rewitalizacyjny nr 2 Garbacz Źródła finansowania Wartość projektów Gmina Waśniów Podsumowanie 4 963 511,58 zł 959 027 zł inne JST 1 222 000 zł UE Dofinansowanie Środki krajowe Środki prywatne, w tym granty NGO 2 525 508 zł 78 177 zł 78 500 zł % 100% 22% 32% 43% 2% 1% Podobszar rewitalizacyjny nr 3 Grzegorzowice Źródła finansowania Wartość projektów Gmina Waśniów inne JST Dofinansowanie UE Środki krajowe Środki prywatne, w tym granty NGO Podsumowanie 4 100 000,00 zł 854 500 zł 1 322 000 zł 1 865 000 zł 40 000 zł 18 500 zł % 100% 21% 32% 45% 1% 0% Podobszar rewitalizacyjny nr 4 Momina Numer i nazwa projektu Wartość projektów Gmina Waśniów inne JST Źródła finansowania Dofinansowanie UE Środki krajowe Środki prywatne, w tym granty NGO Podsumowanie 9 348 536 zł 1 978 523 zł 1 663 000 zł 5 064 069 zł 180 000 zł 244 500 zł % 100% 22% 20% 50% 2% 3% Podobszar rewitalizacyjny nr 5 Roztylice Numer i nazwa projektu Wartość projektów Gmina Waśniów inne JST Źródła finansowania Dofinansowanie UE Środki krajowe Środki prywatne, w tym granty NGO Podsumowanie 3 750 000 zł 781 000 zł 992 000 zł 1 870 000 zł 35 000 zł 22 000 zł % 100% 23% 31% 44% 1% 1% Strona 178 z 216

Podobszar rewitalizacyjny nr 6 Wronów Źródła finansowania Numer i nazwa projektu Wartość projektów Gmina Waśniów inne JST UE Dofinansowanie Środki krajowe Środki prywatne, w tym granty NGO Podsumowanie 1 400 000 zł 295 000 zł 600 000 zł 495 000 zł 0 zł 10 000 zł % 100% 21% 43% 35% 0% 1% Strona 179 z 216

9. Indykatywne ramy finansowe w odniesieniu do przedsięwzięć, wraz z indykatywnymi wielkościami środków finansowych z różnych źródeł (także spoza funduszy polityki spójności na lata 2014-2020 - publiczne i prywatne środki krajowe w celu realizacji zasady dodatkowości środków UE Lista projektów podstawowych podobszar rewitalizacji nr 1 - Waśniów Lp. Numer i nazwa projektu Wartość projektów Gmina Waśniów inne JST Źródła finansowania UE Dofinansowanie Środki krajowe Środki prywatne, w tym granty NGO Podsumowanie 11 989 362 zł 2 474 750 zł 1 753 000 zł 7 439 490 zł 249 468 zł 554 500 zł % 100% 21% 18% 60% 3% 3% Projekty ze sfery społecznej Uwagi/ komentarze 1 Pomoc osobom bezrobotnym w poszukiwaniu zatrudnienia 200 000,00 zł 16 000,00 zł 2 000 zł 180 000,00 zł - 2 000 zł Środki z Powiatowego Urzędu Pracy, Organizacja Pozarządowe, dofinansowanie z RPO Podziałanie 8.4.2 2 Ożywienie obszaru rewitalizacji poprzez organizację różnego rodzaju imprez i wydarzeń (kulturalnych, sportowych, rekreacyjnych, itp.) w Szkole Podstawowej w Waśniowie 350 000 zł 80 000 zł - 297 500 zł - 132 500 zł Zakłada się 85% dofinansowania w ramach RPO WŚ 2014-2020 Poddziałanie 4.4, Wsparcie organizacji pozarządowych, Zakłada się 85% dofinansowania w ramach RPO WŚ 2014-2020 Poddziałanie 9.2.1 Rozwój wysokiej jakości usług społecznych Strona 180 z 216

3 Zwiększenie dostępu do usług medycznych 300 000 zł 30 000 zł 90 000,00 zł 170 000 zł - 10 000,00 zł Zakłada się 85% dofinansowania w ramach RPO WŚ 2014-2020 Poddziałanie 7.3, Akcje promujące zdrowie: Szpital Powiatowy w Ostrowcu Świętokrzyskim Świętokrzyskie Centrum Onkologii Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej 4 Rozwijanie zainteresowań dzieci i młodzieży z miejscowości Waśniów 200 000 zł 15 000 zł 21 000 zł 164 000 zł - - Zakłada się 85% dofinansowania w ramach RPO WŚ 2014-2020 Poddziałanie 8.3.4 oraz 8.3.2, 8.3.5, środki własne szkół, środki własne gminy 5 Realizacja zajęć dodatkowych/wyrównawc zych uczniów oraz doposażenie pracowni 500 000 zł 80 000 zł 10 000 zł 410 000 zł - - Zakłada się 85% dofinansowania w ramach RPO WŚ 2014-2020 Poddziałanie 8.3.4 oraz 8.3.2, 8.3.5, środki własne szkół, środki własne gminy, Zakłada się 75% dofinansowania w ramach RPO WŚ 2014-2020 Poddziałanie 7.4 Razem sfera społeczna 1 550 000 zł 221 000 zł 123 000 zł 1 221 500 zł 0 zł 144 500 zł 6 Numer i nazwa projektu Wspieranie przedsiębiorczości na terenie obszaru rewitalizacji Wartość projektów Gmina Waśniów Projekty ze sfery gospodarczej inne JST UE Środki krajowe Środki prywatne Uwagi/ komentarze 200 000,00 zł 30 000,00 zł 30 000,00 zł 130 000,00 zł - 10 000,00 zł Razem sfera gospodarcza 200 000 zł 30 000 zł 30 000 zł 130 000 zł 0 zł 10 000 zł Projekty ze sfery środowiskowej Środki z Powiatowego Urzędu Pracy, Organizacja Pozarządowe, dofinansowanie z RPO Podziałanie 8.4.2 Strona 181 z 216

Numer i nazwa projektu Wartość projektów Gmina Waśniów inne JST UE Środki krajowe Środki prywatne Uwagi/ komentarze 7 Termomodernizacja budynków użyteczności publicznej (EWE) wraz z instalacją OZE 1 389 362 zł 401 250 zł - 1 111 490 zł 69 468 zł - Zakłada się 85% dofinansowania w ramach RPO WŚ 2014-2020, działanie 3.3 Poprawa efektywności energetycznej z wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii w sektorze publicznym i mieszkaniowym 8 Wdrażanie Programu usuwania azbestu 1 000 000,00 zł 450 000,00 zł 550 000,00 zł - - - Zakłada się częściowy wkład Gminy, częściowo dofinansowanie z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Kielcach Razem sfera środowiskowa Numer i nazwa projektu 2 389 362 zł 851 250 zł 550 000 zł 1 111 490 zł 69 468 zł 0 zł Wartość projektów Gmina Waśniów Projekty ze sfery funkcjonalno-przestrzennej inne JST UE Środki krajowe Środki prywatne Uwagi/ komentarze 9 Poprawa bezpieczeństwa na podobszarach rewitalizacji 200 000,00 zł 30 000,00 zł - 160 000,00 zł 10 000,00 zł - Zakłada się dofinansowanie 85% w ramach RPO WŚ 2014-2020, działanie 6.5 Rewitalizacja obszarów miejskich i wiejskich 10 Poprawa estetyki i funkcjonalności przestrzeni publicznej 500 000,00 zł 75 000,00 zł - 300 000,00 zł 25 000,00 zł 100 000,00 zł Zakłada się dofinansowanie 85% w ramach RPO WŚ 2014-2020, działanie 6.5 Rewitalizacja obszarów miejskich i wiejskich 11 Poprawa infrastruktury drogowej na podobszarach rewitalizacji 500 000,00 zł 50 000,00 zł 350 000,00 zł 100 000,00 zł - - część w ramach działania 6.5 Rewitalizacja obszarów miejskich i wiejskich; Strona 182 z 216

12 Budowa i modernizacja infrastruktury wodnokanalizacyjnej na podobszarach rewitalizacji 1 000 000,00 zł 200 000,00 zł 500 000,00 zł 200 000,00 zł 100 000,00 zł - część w ramach działania 6.5 Rewitalizacja obszarów miejskich i wiejskich; PROW 13 Budowa i modernizacja parkingów na podobszarach rewitalizacji 400 000,00 zł 100 000,00 zł 200 000,00 zł 55 000,00 zł 45 000,00 zł część w ramach działania 6.5 Rewitalizacja obszarów miejskich i wiejskich; PROW, środki własne gminy, wojewódzki zarząd dróg krajowych 14 Rewitalizacja Waśniowa Etap II Rewitalizacja Waśniowskich Błoni 2 000 000,00 zł. 400 000,00 1 300 000,00zł. 300 000,00 działania 6.5 Rewitalizacja obszarów miejskich i wiejskich; 15 Razem sfera funkcjonalnoprzestrzenna Numer i nazwa projektu Dostosowanie budynków użyteczności publicznej dla osób z niepełnosprawnościami 4 600 000,00 zł 755 000,00 zł Wartość projektów Gmina Waśniów 1 050 000,00 zł 2 765 000,00 zł 180 000,00 zł 400 000,00 zł Projekty ze sfery technicznej 500 000,00 zł 75 000,00 zł 425 000,00 zł inne JST UE Środki krajowe Środki prywatne Uwagi/ komentarze Zakłada się 85% dofinansowania w ramach RPO WŚ 2014-2020 Poddziałanie 7.3, 3.3, 6.5 16 Prace remontowe i modernizacyjne na obiektach użyteczności publicznej, Gminny Ośrodek Zdrowia wraz z doposażeniem 2 500 000,00 zł 375 000,00 zł 2 125 000,00 zł Zakłada się 85% dofinansowania w ramach RPO WŚ 2014-2020 Poddziałanie 7.3 Strona 183 z 216

17 Informatyzacja Ośrodka Zdrowia 250 000,00zł. 37 500,00zł. 212 500,00zł. Zakłada się 85% dofinansowania w ramach RPO WŚ 2014-2020 Poddziałanie 7.1 Razem sfera techniczna 3 250 000,00 zł 487 500,00 zł 0,00 zł 2 562 500,00 zł 0,00 zł 0,00 zł Lista projektów podstawowych podobszar rewitalizacji nr 2 - Garbacz Źródła finansowania Numer i nazwa projektu Wartość projektów Gmina Waśniów inne JST Dofinansowanie UE Środki krajowe Środki prywatne, w tym granty NGO Uwagi/ komentarze Podsumowanie 4 963 511,58 zł 959 027 zł 1 222 000 zł 2 525 508 zł 78 177 zł 78 500 zł % 100% 22% 32% 43% 2% 1% Lp. Projekty ze sfery społecznej 1 Pomoc osobom bezrobotnym w poszukiwaniu zatrudnienia 300 000,00 zł 26 000,00 zł 2 000 zł 270 000,00 zł - 2 000 zł Środki z Powiatowego Urzędu Pracy, Organizacja Pozarządowe, dofinansowanie z RPO Podziałanie 8.4.2 Strona 184 z 216

2 Ożywienie obszaru rewitalizacji poprzez organizację różnego rodzaju imprez i wydarzeń (kulturalnych, sportowych, rekreacyjnych, itp.) 150 000 zł 11 000 zł - 127 500 zł - 11 500 zł Zakłada się 85% dofinansowania w ramach RPO WŚ 2014-2020 Poddziałanie 4.4, Wsparcie organizacji pozarządowych, Zakłada się 85% dofinansowania w ramach RPO WŚ 2014-2020 Poddziałanie 9.2.1 Rozwój wysokiej jakości usług społecznych 3 Zwiększenie dostępu do usług medycznych 300 000 zł 30 000 zł 90 000,00 zł 170 000 zł - 10 000,00 zł Zakłada się 85% dofinansowania w ramach RPO WŚ 2014-2020 Poddziałanie 7.3, Akcje promujące zdrowie: Szpital Powiatowy w Ostrowcu Świętokrzyskim Świętokrzyskie Centrum Onkologii Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej Razem sfera społeczna 750 000 zł 67 000 zł 92 000 zł 567 500 zł 0 zł 23 500 zł Projekty ze sfery gospodarczej Numer i nazwa projektu Wartość projektów Gmina Waśniów inne JST UE Środki krajowe Środki prywatne Uwagi/ komentarze Strona 185 z 216

4 Wspieranie przedsiębiorczości na terenie obszaru rewitalizacji 150 000,00 zł 17 500,00 zł 30 000,00 zł 97 500,00 zł - 5 000,00 zł Środki z Powiatowego Urzędu Pracy, Organizacja Pozarządowe, dofinansowanie z RPO Podziałanie 8.4.2 Razem sfera gospodarcza 150 000 zł 17 500 zł 30 000 zł 97 500 zł 0 zł 5 000 zł Projekty ze sfery środowiskowej Numer i nazwa projektu Wartość projektów Gmina Waśniów inne JST UE Środki krajowe Środki prywatne Uwagi/ komentarze 5 Termomodernizacja budynków użyteczności publicznej (EWE) wraz z instalacją OZE 563 533 zł 84 530 zł - 450 826 zł 28 177 zł - Zakłada się 85% dofinansowania w ramach RPO WŚ 2014-2020, działanie 3.3 Poprawa efektywności energetycznej z wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii w sektorze publicznym i mieszkaniowym 6 Wdrażanie Programu usuwania azbestu 1 000 000,00 zł 450 000,00 zł 550 000,00 zł - - - Zakłada się częściowy wkład Gminy, częściowo dofinansowanie z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Kielcach Razem sfera środowiskowa 1 563 533 zł 534 530 zł 550 000 zł 450 826 zł 28 177 zł 0 zł Projekty ze sfery funkcjonalno-przestrzennej Strona 186 z 216

Numer i nazwa projektu Wartość projektów Gmina Waśniów inne JST UE Środki krajowe Środki prywatne Uwagi/ komentarze 7 Poprawa bezpieczeństwa na podobszarach rewitalizacji 100 000,00 zł 15 000,00 zł - 80 000,00 zł 5 000,00 zł - Zakłada się dofinansowanie 85% w ramach RPO WŚ 2014-2020, działanie 6.5 Rewitalizacja obszarów miejskich i wiejskich 8 Poprawa infrastruktury drogowej na podobszarach rewitalizacji 500 000,00 zł 50 000,00 zł 350 000,00 zł 100 000,00 zł - - część w ramach działania 6.5 Rewitalizacja obszarów miejskich i wiejskich; 9 Budowa i modernizacja parkingów na podobszarach rewitalizacji 400 000,00 zł 100 000,00 zł 200 000,00 zł 55 000,00 zł 45 000,00 zł część w ramach działania 6.5 Rewitalizacja obszarów miejskich i wiejskich; PROW, środki własne gminy, wojewódzki zarząd dróg krajowych Strona 187 z 216

Rewitalizacja centrum msc. Garbacz budowa świetlicy, zagospodarowanie terenu 1 000 000,00zł. 100 000,00zł. 750 000,00zł. 50 000,00zł. w ramach działania 6.5 Rewitalizacja obszarów miejskich i wiejskich; PROW, środki własne gminy Razem sfera funkcjonalnoprzestrzenna 2 000 000,00 zł 265 000,00 zł 550 000,00 zł 1 085 000,00 zł 50 000,00 zł 50 000,00 zł Projekty ze sfery technicznej Numer i nazwa projektu Wartość projektów Gmina Waśniów inne JST UE Środki krajowe Środki prywatne Uwagi/ komentarze 10 Modernizacja i doposażenie Ośrodka Zdrowia w Garbaczu 349 978,65 zł 52 496,80 zł 297 481,85 zł Zakłada się 85% dofinansowania w ramach RPO WŚ 2014-2020 Poddziałanie 7.3 11 Informatyzacja Ośrodka Zdrowia 150 000,00 22 500 127 500,00 Zakłada się 85% dofinansowania w ramach RPO WŚ 2014-2020 Poddziałanie 7.1 Razem sfera techniczna 499 978,65 zł 74 996,80 zł 0,00 zł 424 981,85 zł 0,00 zł 0,00 zł Strona 188 z 216

Lista projektów podstawowych podobszar rewitalizacji nr 3 - Grzegorzowice Źródła finansowania Numer i nazwa projektu Wartość projektów Gmina Waśniów inne JST UE Dofinansowanie Środki krajowe Środki prywatne, w tym granty NGO Uwagi/ komentarze Podsumowanie 4 100 000,00 zł 854 500 zł 1 322 000 zł 1 865 000 zł 40 000 zł 18 500 zł % 100% 21% 32% 45% 1% 0% Lp. Projekty ze sfery społecznej 1 Pomoc osobom bezrobotnym w poszukiwaniu zatrudnienia 300 000,00 zł 26 000,00 zł 2 000 zł 270 000,00 zł - 2 000 zł Środki z Powiatowego Urzędu Pracy, Organizacja Pozarządowe, dofinansowanie z RPO Podziałanie 8.4.2 2 Ożywienie obszaru rewitalizacji poprzez organizację różnego rodzaju imprez i wydarzeń (kulturalnych, sportowych, rekreacyjnych, itp.) w Szkole Podstawowej w Waśniowie 300 000 zł 33 500 zł - 255 000 zł - 11 500 zł Zakłada się 85% dofinansowania w ramach RPO WŚ 2014-2020 Poddziałanie 4.4, Wsparcie organizacji pozarządowych, Zakłada się 85% dofinansowania w ramach RPO WŚ 2014-2020 Poddziałanie 9.2.1 Rozwój wysokiej jakości usług społecznych Razem sfera społeczna 600 000 zł 59 500 zł 2 000 zł 525 000 zł 0 zł 13 500 zł Projekty ze sfery gospodarczej Numer i nazwa projektu Wartość projektów Gmina Waśniów inne JST UE Środki krajowe Środki prywatne Uwagi/ komentarze Strona 189 z 216

2 Wspieranie przedsiębiorczości na terenie obszaru rewitalizacji 300 000,00 zł 70 000,00 zł 30 000,00 zł 195 000,00 zł - 5 000,00 zł Środki z Powiatowego Urzędu Pracy, Organizacja Pozarządowe, dofinansowanie z RPO Podziałanie 8.4.2 Razem sfera gospodarcza 300 000 zł 70 000 zł 30 000 zł 195 000 zł 0 zł 5 000 zł Projekty ze sfery środowiskowej Numer i nazwa projektu Wartość projektów Gmina Waśniów inne JST UE Środki krajowe Środki prywatne Uwagi/ komentarze 4 Wdrażanie Programu usuwania azbestu 1 000 000,00 zł 450 000,00 zł 550 000,00 zł - - - Zakłada się częściowy wkład Gminy, częściowo dofinansowanie z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Kielcach Razem sfera środowiskowa 1 000 000 zł 450 000 zł 550 000 zł 0 zł 0 zł 0 zł Projekty ze sfery funkcjonalno-przestrzennej Numer i nazwa projektu Wartość projektów Gmina Waśniów inne JST UE Środki krajowe Środki prywatne Uwagi/ komentarze 5 Poprawa bezpieczeństwa na podobszarach rewitalizacji 200 000,00 zł 30 000,00 zł - 160 000,00 zł 10 000,00 zł - Zakłada się dofinansowanie 85% w ramach RPO WŚ 2014-2020, działanie 6.5 Rewitalizacja obszarów miejskich i wiejskich 6 Poprawa infrastruktury drogowej na podobszarach rewitalizacji 500 000,00 zł 50 000,00 zł 350 000,00 zł 100 000,00 zł - - część w ramach działania 6.5 Rewitalizacja obszarów miejskich i wiejskich; Strona 190 z 216

7 Budowa i modernizacja parkingów na podobszarach rewitalizacji 500 000,00 zł 45 000,00 zł 150 000,00 zł 275 000,00 zł 30 000,00 zł część w ramach działania 6.5 Rewitalizacja obszarów miejskich i wiejskich; PROW, środki własne gminy, wojewódzki zarząd dróg krajowych Razem sfera funkcjonalnoprzestrzenna 1 200 000,00 zł 125 000,00 zł 500 000,00 zł 535 000,00 zł 40 000,00 zł 0,00 zł Projekty ze sfery technicznej Numer i nazwa projektu Wartość projektów Gmina Waśniów inne JST UE Środki krajowe Środki prywatne Uwagi/ komentarze 8 Dostosowanie budynków użyteczności publicznej dla osób z niepełnosprawnościami 400 000,00 zł 60 000,00 zł 340 000,00 zł Zakłada się 85% dofinansowania w ramach RPO WŚ 2014-2020 Poddziałanie 7.3, 3.3, 6.5 9 Prace remontowe i modernizacyjne na obiektach użyteczności publicznej, Gminny Ośrodek Zdrowia wraz z doposażeniem 600 000,00 zł 90 000,00 zł 240 000,00 zł 270 000,00 zł Zakłada się 85% dofinansowania w ramach RPO WŚ 2014-2020 Poddziałanie 6.5, Ministerstwo Sportu i Rekreacji Razem sfera techniczna 1 000 000,00 zł 150 000,00 zł 240 000,00 zł 610 000,00 zł 0,00 zł 0,00 zł Strona 191 z 216

Lista projektów podstawowych podobszar rewitalizacji nr 4 - Momina Numer i nazwa projektu Wartość projektów Gmina Waśniów inne JST Źródła finansowania Dofinansowanie UE Środki krajowe Podsumowanie 9 348 536 zł 1 978 523 zł 1 663 000 zł 5 064 069 zł 180 000 zł Środki prywatne, w tym granty NGO 244 500 zł % 100% 22% 20% 50% 2% 3% Uwagi/ komentarze Lp. Projekty ze sfery społecznej 1 Pomoc osobom bezrobotnym w poszukiwaniu zatrudnienia 200 000,00 zł 16 000,00 zł 2 000 zł 180 000,00 zł - 2 000 zł Środki z Powiatowego Urzędu Pracy, Organizacja Pozarządowe, dofinansowanie z RPO Podziałanie 8.4.2 2 Ożywienie obszaru rewitalizacji poprzez organizację różnego rodzaju imprez i wydarzeń (kulturalnych, sportowych, rekreacyjnych, itp.) 350 000 zł 80 000 zł - 297 500 zł - 132 500 zł Zakłada się 85% dofinansowania w ramach RPO WŚ 2014-2020 Poddziałanie 4.4, Wsparcie organizacji pozarządowych, Zakłada się 85% dofinansowania w ramach RPO WŚ 2014-2020 Poddziałanie 9.2.1 Rozwój wysokiej jakości usług społecznych Strona 192 z 216

3 Rozwijanie zainteresowań dzieci i młodzieży z miejscowości Waśniów 200 000 zł 15 000 zł 21 000 zł 164 000 zł - - Zakłada się 85% dofinansowania w ramach RPO WŚ 2014-2020 Poddziałanie 8.3.4 oraz 8.3.2, 8.3.5, środki własne szkół, środki własne gminy 4 Realizacja zajęć dodatkowych/wyrównawczych uczniów oraz doposażenie pracowni 500 000 zł 80 000 zł 10 000 zł 410 000 zł - - Zakłada się 85% dofinansowania w ramach RPO WŚ 2014-2020 Poddziałanie 8.3.4 oraz 8.3.2, 8.3.5, środki własne szkół, środki własne gminy, Zakłada się 75% dofinansowania w ramach RPO WŚ 2014-2020 Poddziałanie 7.4 Razem sfera społeczna 1 250 000 zł 191 000 zł 33 000 zł 1 051 500 zł 0 zł Numer i nazwa projektu Wartość projektów Gmina Waśniów Projekty ze sfery gospodarczej inne JST UE Środki krajowe 134 500 zł Środki prywatne Uwagi/ komentarze 5 Wspieranie przedsiębiorczości na terenie obszaru rewitalizacji 200 000,00 zł 30 000,00 zł 30 000,00 zł 130 000,00 zł - 10 000,00 zł Środki z Powiatowego Urzędu Pracy, Organizacja Pozarządowe, dofinansowanie z RPO Podziałanie 8.4.2 Razem sfera gospodarcza 200 000 zł 30 000 zł 30 000 zł 130 000 zł 0 zł 10 000 zł Projekty ze sfery środowiskowej Numer i nazwa projektu Wartość projektów Gmina Waśniów inne JST UE Środki krajowe Środki prywatne Uwagi/ komentarze Strona 193 z 216

6 7 Wdrażanie Programu usuwania azbestu 1 000 000,00 zł 450 000,00 zł 550 000,00 zł - - - Termomodernizacja budynków podległych Gminie Waśniów 1 000 000,00 150 000,00 850 000,00 Razem sfera środowiskowa 2 000 000 zł 600 000 zł 550 000 zł 850 000,00 zł 0 zł 0 zł Zakłada się częściowy wkład Gminy, częściowo dofinansowanie z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Kielcach Zakłada się 85% dofinansowania w ramach RPO WŚ 2014-2020, działanie 3.3 Poprawa efektywności energetycznej z wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii w sektorze publicznym i mieszkaniowym Projekty ze sfery funkcjonalno-przestrzennej 8 9 Numer i nazwa projektu Poprawa bezpieczeństwa na podobszarach rewitalizacji Poprawa estetyki i funkcjonalności przestrzeni publicznej Wartość projektów Gmina Waśniów inne JST 200 000,00 zł 30 000,00 zł - 160 000,00 zł 500 000,00 zł 75 000,00 zł - 300 000,00 zł UE Środki krajowe 10 000,00 zł 25 000,00 zł Środki prywatne - 100 000,00 zł Uwagi/ komentarze Zakłada się dofinansowanie 85% w ramach RPO WŚ 2014-2020, działanie 6.5 Rewitalizacja obszarów miejskich i wiejskich Zakłada się dofinansowanie 85% w ramach RPO WŚ 2014-2020, działanie 6.5 Rewitalizacja obszarów miejskich i wiejskich 10 Poprawa infrastruktury drogowej na podobszarach rewitalizacji 500 000,00 zł 50 000,00 zł 350 000,00 zł 100 000,00 zł - - część w ramach działania 6.5 Rewitalizacja obszarów miejskich i wiejskich; Strona 194 z 216

11 Budowa i modernizacja infrastruktury wodnokanalizacyjnej na podobszarach rewitalizacji 1 000 000,00 zł 200 000,00 zł 500 000,00 zł 200 000,00 zł 100 000,00 zł - część w ramach działania 6.5 Rewitalizacja obszarów miejskich i wiejskich; PROW 12 Budowa i modernizacja parkingów na podobszarach rewitalizacji 400 000,00 zł 100 000,00 zł 200 000,00 zł 55 000,00 zł 45 000,00 zł część w ramach działania 6.5 Rewitalizacja obszarów miejskich i wiejskich; PROW, środki własne gminy, wojewódzki zarząd dróg krajowych Razem sfera funkcjonalnoprzestrzenna 2 600 000,00 zł 455 000,00 zł 1 050 000,00 zł 815 000,00 zł 180 000,00 zł 100 000,00 zł Projekty ze sfery technicznej Numer i nazwa projektu Wartość projektów Gmina Waśniów inne JST UE Środki krajowe Środki prywatne Uwagi/ komentarze 13 Dostosowanie budynków użyteczności publicznej dla osób z niepełnosprawnościami 500 000,00 zł 75 000,00 zł 425 000,00 zł Zakłada się 85% dofinansowania w ramach RPO WŚ 2014-2020 Poddziałanie 7.3, 3.3, 6.5 14 Budowa i doposażenie hali sportowej na terenie Zespołu Szkoły Podstawowej i Gimnazjum w Mominie 2 390 092,22 zł 597 523,06 zł 1 792 569,17 zł Zakłada się 75% dofinansowania w ramach RPO WŚ 2014-2020 Poddziałanie 7.4 15 Modernizacja wielofunkcyjnego boiska na terenie Zespołu Szkoły Podstawowej i Gimnazjum w Mominie Razem sfera techniczna 408 443,82 zł 102 110,96 zł 306 332,87 zł 3 298 536,04 zł 672 523,06 zł 0,00 zł 2 217 569,17 zł 0,00 zł 0,00 zł Zakłada się 75% dofinansowania w ramach RPO WŚ 2014-2020 Poddziałanie 7.4 Strona 195 z 216

Lista projektów podstawowych podobszar rewitalizacji nr 5 Roztylice Numer i nazwa projektu Wartość projektów Gmina Waśniów inne JST Źródła finansowania Dofinansowanie UE Środki krajowe Środki prywatne, w tym granty NGO Podsumowanie 3 750 000 zł 781 000 zł 992 000 zł 1 870 000 zł 35 000 zł 22 000 zł Uwagi/ komentarze % 100% 23% 31% 44% 1% 1% Lp. Projekty ze sfery społecznej 1 Pomoc osobom bezrobotnym w poszukiwaniu zatrudnienia 200 000,00 zł 16 000,00 zł 2 000 zł 180 000,00 zł - 2 000 zł Środki z Powiatowego Urzędu Pracy, Organizacja Pozarządowe, dofinansowanie z RPO Podziałanie 8.4.2 Razem sfera społeczna 200 000 zł 16 000 zł 2 000 zł 180 000 zł 0 zł 2 000 zł Projekty ze sfery gospodarczej Numer i nazwa projektu Wartość projektów Gmina Waśniów inne JST UE Środki krajowe Środki prywatne Uwagi/ komentarze 2 Wspieranie przedsiębiorczości na terenie obszaru rewitalizacji 300 000,00 zł 35 000,00 zł 50 000,00 zł 195 000,00 zł 20 000,00 zł Środki z Powiatowego Urzędu Pracy, Organizacja Pozarządowe, dofinansowanie z RPO Podziałanie 8.4.2 Strona 196 z 216

Razem sfera gospodarcza Numer i nazwa projektu 300 000 zł 35 000 zł 50 000 zł 195 000 zł 0 zł 20 000 zł Wartość projektów Projekty ze sfery środowiskowej Gmina Waśniów inne JST UE Środki krajowe Środki prywatne Uwagi/ komentarze 3 Wdrażanie Programu usuwania azbestu 1 000 000,00 zł 450 000,00 zł 550 000,00 zł - - - Zakłada się częściowy wkład Gminy, częściowo dofinansowanie z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Kielcach Razem sfera środowiskowa 1 000 000 zł 450 000 zł 550 000 zł 0 zł 0 zł 0 zł Projekty ze sfery funkcjonalno-przestrzennej Numer i nazwa projektu Wartość projektów Gmina Waśniów inne JST UE Środki krajowe Środki prywatne Uwagi/ komentarze 4 Poprawa bezpieczeństwa na podobszarach rewitalizacji 200 000,00 zł 30 000,00 zł - 160 000,00 zł 10 000,00 zł - Zakłada się dofinansowanie 85% w ramach RPO WŚ 2014-2020, działanie 6.5 Rewitalizacja obszarów miejskich i wiejskich 5 Poprawa infrastruktury drogowej na podobszarach rewitalizacji 500 000,00 zł 50 000,00 zł 350 000,00 zł 100 000,00 zł - - część w ramach działania 6.5 Rewitalizacja obszarów miejskich i wiejskich; Strona 197 z 216

6 Budowa i modernizacja parkingów na podobszarach rewitalizacji 150 000,00 zł 40 000,00 zł 40 000,00 zł 45 000,00 zł 25 000,00 zł część w ramach działania 6.5 Rewitalizacja obszarów miejskich i wiejskich; PROW, środki własne gminy, wojewódzki zarząd dróg krajowych Razem sfera funkcjonalnoprzestrzenna 850 000,00 zł 120 000,00 zł 390 000,00 zł 305 000,00 zł 35 000,00 zł 0,00 zł Projekty ze sfery technicznej Numer i nazwa projektu Wartość projektów Gmina Waśniów inne JST UE Środki krajowe Środki prywatne Uwagi/ komentarze 7 Dostosowanie budynków użyteczności publicznej dla osób z niepełnosprawnościami 500 000,00 zł 75 000,00 zł 425 000,00 zł Zakłada się 85% dofinansowania w ramach RPO WŚ 2014-2020 Poddziałanie 7.3, 3.3, 6.5 8 Prace remontowe i modernizacyjne na obiektach użyteczności publicznej, Gminny Ośrodek Zdrowia wraz z doposażeniem 400 000,00 zł 60 000,00 zł 340 000,00 zł Zakłada się 85% dofinansowania w ramach RPO WŚ 2014-2020 Poddziałanie 7.3 Strona 198 z 216

9 Odnowienie zabytkowej kaplicy zlokalizowanej na górze Witosławskiej 500 000,00zł. 25 000,00zł. 425 000,00 Zakłada się 85% dofinansowania w ramach RPO WŚ 2014-2020 Poddziałanie 4.4 Razem sfera techniczna 1 400 000,00 zł 160 000,00 zł 0,00 zł 1 190 000,00 zł 0,00 zł 0,00 zł Lista projektów podstawowych podobszar rewitalizacji nr 6 Wronów Źródła finansowania Numer i nazwa projektu Wartość projektów Gmina Waśniów inne JST UE Dofinansowanie Środki krajowe Środki prywatne, w tym granty NGO Uwagi/ komentarze Podsumowanie 1 400 000 zł 295 000 zł 600 000 zł 495 000 zł 0 zł 10 000 zł % 100% 21% 43% 35% 0% 1% Lp. Projekty ze sfery społecznej Strona 199 z 216

1 Pomoc osobom bezrobotnym w poszukiwaniu zatrudnienia 20 000,00 zł 5 000,00 zł 5 000 zł 5 000,00 zł - 5 000 zł Środki z Powiatowego Urzędu Pracy, Organizacja Pozarządowe, dofinansowanie z RPO Podziałanie 8.4.2 Razem sfera społeczna 20 000 zł 5 000 zł 5 000 zł 5 000 zł 0 zł 5 000 zł Projekty ze sfery gospodarczej Numer i nazwa projektu Wartość projektów Gmina Waśniów inne JST UE Środki krajowe Środki prywatne Uwagi/ komentarze 2 Wspieranie przedsiębiorczośc i na terenie obszaru rewitalizacji 20 000,00 zł 5 000,00 zł 5 000,00 zł 5 000,00 zł 5 000,00 zł Środki z Powiatowego Urzędu Pracy, Organizacja Pozarządowe, dofinansowanie z RPO Podziałanie 8.4.2 Razem sfera gospodarcza 20 000 zł 5 000 zł 5 000 zł 5 000 zł 0 zł 5 000 zł Projekty ze sfery środowiskowej Numer i nazwa projektu Wartość projektów Gmina Waśniów inne JST UE Środki krajowe Środki prywatne Uwagi/ komentarze 3 Wdrażanie Programu usuwania azbestu 60 000,00 zł 20 000,00 zł 40 000,00 zł - - - Zakłada się częściowy wkład Gminy, częściowo dofinansowanie z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Kielcach Strona 200 z 216

Razem sfera środowiskowa 60 000 zł 20 000 zł 40 000 zł 0 zł 0 zł 0 zł Numer i nazwa projektu Wartość projektów Projekty ze sfery funkcjonalno-przestrzennej Gmina Waśniów inne JST UE Środki krajowe Środki prywatne Uwagi/ komentarze 5 Poprawa infrastruktury drogowej na podobszarach rewitalizacji 500 000,00 zł 50 000,00 zł 350 000,00 zł 100 000,00 zł - - środki z PRO- działanie 4.4, środki własne gminy, programy PROW 6 Prace rewitalizacyjne osiedla 700 000,00 zł 200 000,00 zł 200 000,00 zł 300 000,00 zł - - część w ramach działania PRO 4.4; PROW, środki własne gminy, wojewódzki zarząd dróg krajowych Razem sfera funkcjonalnoprzestrzenna 1 200 000,00 zł 250 000,00 zł 550 000,00 zł 400 000,00 zł 0,00 zł 0,00 zł Projekty ze sfery technicznej 7 Numer i nazwa projektu Dostosowanie obiektów dla osób z niepełnosprawno ściami Razem sfera techniczna Wartość projektów 100 000,00 zł 100 000,00 zł Gmina Waśniów inne JST UE Środki krajowe Środki prywatne Uwagi/ komentarze 15 000,00 zł 85 000,00 zł 15 000,00 zł 0,00 zł 85 000,00 zł 0,00 zł 0,00 zł Zakłada się 85% dofinansowania w ramach RPO WŚ 2014-2020 Poddziałanie 4.4, środki z PROW, środki własne gminy Strona 201 z 216

10. Mechanizmy włączenia mieszkańców, przedsiębiorców i innych podmiotów i grup aktywnych na terenie gminy w proces rewitalizacji W ramach rewitalizacji stosowane są następujące mechanizmy włączenia mieszkańców, przedsiębiorców i innych podmiotów i grup aktywnych na terenie gminy w proces rewitalizacji: spotkania z mieszkańcami, przedsiębiorcami, organizacjami pozarządowymi, informacje na sesjach Rady Gminy, strona internetowa Gminy Waśniów zakładka Rewitalizacja, spotkania Komitetu Rewitalizacji. a) Kluczowi interesariusze rewitalizacji mieszkańcy miejscowości: Waśniów, Garbacz, Grzegorzowice, Momina, Roztylice i część Wronowa. przedsiębiorcy działający lub planujący działać na terenie miejscowości: Waśniów, Garbacz, Grzegorzowice, Momina, Roztylice i część Wronowa. organizacja pozarządowe i grupy nieformalne działający lub planujący działać w sołectwach Waśniów, Garbacz, Grzegorzowice, Momina, Roztylice i część Wronowa. Urząd Gminy Waśniów i jednostki organizacyjny Gminy Waśniów, Starostwo Powiatowe w Kielcach i jednostki organizacyjne Powiatu Kieleckiego np. Powiatowy Zarząd Dróg, Samorząd Województwa Świętokrzyskiego i jego jednostki organizacyjne. b) narzędzia partycypacji oraz sposób zaangażowania interesariuszy na każdym etapie realizacji Programu Etap 1 diagnozowanie seria spotkań konsultacyjnych z mieszkańcami, opublikowanie Diagnozy czynników i zjawisk kryzysowych na www Gminy Waśniów, spotkania Komitetu rewitalizacyjnego, Etap 2 programowanie w 2 wytypowanych w wyniku diagnozy podobszarach rewitalizacji odbyły się konsultacje na temat ich problemów, na których omawiano wstępne cele i zamierzenia rewitalizacyjne, w ramach 2 etapu rewitalizacji ogłoszono nabór fiszek przedsięwzięć rewitalizacyjnych, spotkania Komitetu rewitalizacyjnego, wyjazd studyjny do Starego Sącza i Nowego Wiśnicza, Etap 3 wdrażanie Narzędzia partycypacji, które będą stosowane na etapie wdrażania Programu: spotkania otwarte z mieszkańcami i interesariuszami podobszarów rewitalizacji, prezentacja realizacji zadań rewitalizacyjnych na sesji Rady Gminy, spotkania Komitetu Rewitalizacji (realizacja zasady partnerstwa), Etap 4 monitorowanie przyjmowanie sprawozdań z realizacji Programu Rada Gminy, Strona 202 z 216

publikacja na www sprawozdań z realizacji Programu, spotkania Komitetu Rewitalizacji ocena jak wdrażane są poszczególne przedsięwzięcia rewitalizacyjne. Komunikacja z interesariuszami za pomocą strony internetowej Wszelkie informacje dotyczące procesu rewitalizacji są upublicznianie na stronie internetowej Gminy Waśniów w specjalnie utworzonej zakładce Rewitalizacja http://www.wasniow.pl/asp/pl_start.asp?typ=13&menu=92&strona=1 Komitet Rewitalizacji Na potrzeby opracowania i wdrażania Programu został utworzony Komitetu Rewitalizacji Gminy Waśniów powołany zarządzeniem Wójta Gminy Waśniów nr 56/2017 z dnia 18.07.2017r. konsultacje społeczne: Pierwszym etapem konsultacji społecznych było zamieszczenie na stronie internetowej diagnozy czynników i zjawisk kryzysowych wraz z opisem skali i charakteru potrzeb rewitalizacyjnych. Podczas konsultacji diagnozy nie wpłynęły żadne uwagi oraz sprzeciwy. drugim etapem konsultacji było udostępnienie publicznie na stronie internetowej fiszek rewitalizacyjnych, gdzie mieszkańcy mogli zgłaszać propozycje zadań inwestycyjnych. Podczas konsultacji nie wpłynęły żadne fiszki. Strona 203 z 216

c) ukierunkowanie Programu na dojrzałe formy partycypacji Rola Komitetu Rewitalizacji, czyli współdecydowanie i kontrola obywatelska Komitet Rewitalizacji stanowi forum współpracy i dialogu interesariuszy z organami gminy, a także sprawuje funkcje opiniodawczo-doradcze w sprawach związanych z opracowaniem i wdrażaniem Programu Rewitalizacji Gminy Waśniów na lata 2017-2023 oraz oceną przebiegu procesu rewitalizacji. Szczegółowe zadania: opiniowanie rocznych sprawozdań z realizacji Programu po przygotowaniu ich przez Zespół ds. rewitalizacji, a przed przyjęciem ich przez Radę Gminy, opiniowanie i rekomendowanie propozycji zmian Programie, zachęcanie interesariuszy rewitalizacji do włączenia się do opracowywania i realizacji Programu, upowszechnianie informacji o Programie wśród interesariuszy rewitalizacji. Strona 204 z 216

11. System realizacji (wdrażania) programu rewitalizacji a) Osadzenie rewitalizacji w systemie zarządzania gminą Inicjatorem rewitalizacji na terenie gminy Waśniów była Rada Gminy, która podjęła 30 maja 2017r. odpowiednią uchwałę inicjującą cały proces. Program Rewitalizacji dla Gminy Waśniów przyjęty zostanie w drodze uchwały Rady Gminy w Waśniowie. W tym samym trybie będzie odbywała się jego ewentualna aktualizacja, gdyż Program posiada formułę otwartą. W drodze aktualizacji będą pojawiały się nowe projekty, zgłaszane przez interesariuszy rewitalizacji (m.in. władze lokalne, partnerzy społeczni i gospodarczy, czy też mieszkańcy obszarów zdegradowanych). Do Programu rewitalizacji będą wprowadzane te projekty, dla których: lokalizacja jest zgodna z obszarami wytypowanymi w ramach programu do rewitalizacji, określono nazwę i zakres przedsięwzięcia oraz oczekiwane rezultaty uzasadniające znaczenie projektu dla rozwoju podobszarów rewitalizacji, Strona 205 z 216