VICTORIA ADVANCED EXPLORATION PROJECT Operated by: FNX Mining Company Inc. SPRAWOZDANIE Z PRAKTYK STUDENCKICH W RAMACH PROGRAMU GO GLOBAL KGHM POLSKA MIEDŹ SA Miejsce praktyk: Victoria Advanced Exploration Project 200 Mumford Sudbury, Kanada Dane studenta: Łukasz Kudlak Student IV roku Górnictwa I Geologii w roku akademickim 2012/2013 Wydział Górnictwa i Geoinżynierii AGH Kraków Email: kudlaklukasz@gmail.com tel.: (00 48) 504 857 308
1. P R O C E S R E K R U T A C J I Praktyki w ramach programu Go Global zostały zorganizowane w ramach podpisanego listu intencyjnego między trzema uczelniami wyższymi: Akademią Górniczo-Hutniczą w Krakowie, Politechniką Śląską oraz politechniką Wrocławską a firmą KGHM Polska Miedź SA. W ramach porozumienia z każdej z wymienionych uczelni mieli wyjechać studenci na praktyki do zagranicznych oddziałów firmy mieszczące się w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie i Chile. Proces rekrutacyjny składał się z 2 etapów. W etapie I każdy student ubiegający się o udział w praktykach zobowiązany był do złożenia w wymaganym terminie CV oraz listu motywacyjnego w języku angielskim do dziekanatu WGiG. List motywacyjny zawierał odpowiedzi na 2 pytania rekrutacyjne: i. Co jest Twoim największym dotychczasowym osiągnięciem? ii. Jakie są Twoje oczekiwania związane z wyjazdem na praktyki zagraniczne do kopalni KGHM International Ltd.? W wyniku przeprowadzonego procesu rekrutacyjnego została stworzona lista 15 studentów. Listy z poszczególnych uczelni następnie zostały wysłane do siedziby spółki KGHM w Lubinie. Stosowna komisja rekrutacyjna zakwalifikowała 2 studentów WGiG AGH Kraków na praktyki zagraniczne. 2. P R O C E D U R Y W I Z O W E W celu uczestnictwa w praktykach studenckich w Kanadzie niezbędne było uzyskanie pozwolenia na pracę w Kanadzie. Z myślą m.in. o studentach polskich, rząd kanadyjski stworzył program praktyk opierający się o wyjazdy studentów do Kanady International Experience Canada. W pierwszym etapie wizowym przeszedłem proces krajowy programu IEC w ramach, którego należało złożyć w formie elektronicznej formularz wraz z wymaganymi dokumentami. Wniosek był rozpatrywany w Ambasadzie Kanady w Warszawie. Po przejściu I etapu otrzymałem unikatowy kod oraz list z warunkową akceptacją, który był niezbędny przy II etapie wizowo imigracyjnym. W etapie drugim założyłem kolejne konto na portalu rządu kanadyjskiego - Citizenship and Immigration Canada. Wszystkie procedury wizowe były realizowane przez biuro imigracyjne zlokalizowane w Kanadzie. Po wylądowaniu na lotnisku w Toronto byłem zobowiązany udać się do biura imigracyjnego, w którym, po odpowiedzi na kilka pytań związanych z praktykami, wydano mi pozwolenie o pracę na terytorium Kanady na okres 1 miesiąca wrzesień. 2
3. P O D R Ó Ż D O I T R A N S P O R T W S U D B U R Y Rezerwacją oraz zakupem bilety lotniczych w obie strony zajmowało się biuro podróży First Class w Krakowie. W ramach zarezerwowanych biletów mieliśmy 2 przesiadki we Frankfurcie oraz w Toronto a w drodze powrotnej w Toronto i Monachium. W czasie podróży nie mieliśmy żadnych problemów. Rysunek 1 Lotnisko w Sudbury W Sudbury czekał na nas, zaparkowany na parkingu przy lotnisku, samochód osobowy, który został dla nas wynajęty przez firmę KGHMI. Kluczyki do samochodu znajdowały się w Security Kiosk. Po okazaniu polskiego prawa jazdy otrzymałem kopertę, w której oprócz wymienionych kluczyków, była również informacja odnośnie miejsca naszego zamieszkania wraz z danymi do wprowadzenia w urządzenie GPS, numery tablicy rejestracyjnej wynajętego samochodu oraz kontakt do pracownika KGHM Sudbury w przypadku problemów z dotarciem na miejsce. 3
Rysunek 2 Wynajęty samochód przez firmę KGHMI 4. Z A K W A T E R O W A N I E Miejscem zamieszkania był dom pracownika KGHMI (geolog), który w miesiącu wrzesień przebywał w British Columbia Projekt Ajax. Po przyjeździe z lotniska czekał na nas list od naszego głównego opiekuna oraz mapy wraz z zaznaczonymi atrakcjami turystycznymi w mieście oraz biurami KGHM w Sudbury. Dodatkowo, pracownicy firmy zrobili dla nas podstawowe zakupy, abyśmy nie musieli szukać sklepu zaraz po przyjeździe (w Sudbury byliśmy około godziny 20,30). Do naszej dyspozycji było pierwsze piętro budynku. W mieszkaniu znajdowały się 3 pokoje, łazienka i kuchnia. Wszystkie opłaty za media zostały wliczone w koszty wynajmu mieszkania. Mieszkanie było w pełni umeblowane. 4
Rysunek 3 Dom wynajęty w Sudbury Rysunek 4 Główna droga w Sudbury 5
5. P R Z E B I E G P R A K T Y K Przed rozpoczęciem praktyki w Sudbury otrzymałem ramowy plan praktyk sporządzony przez mojego opiekuna, który zajmuje stanowisko Project Control Engineer oraz jest zastępcą głównego managera projektu Victoria Advanced Exploration Project. Rysunek 5 Położenie przyszłej kopalni Victoria W roku 2002 spółka nabyła prawa do 5 perspektywicznych obszarów eksploatacyjnych w obrębie Sudbury. Jednym z tych obszarów była posiadłości Victoria na terenie, której prowadzona była eksploatacja w przeszłości, jednak ze względów ekonomicznych produkcja została zakończona. Po ponownym wykonaniu badań studyjnych oraz geologicznych, których celem były rozpoznanie obszaru odkryto złoże zalegające na głębokościach dochodzących do 2000 metrów. W ramach praktyki studenckiej zostałem skierowany do nowego a zarazem najważniejszego projektu górniczego realizowanego obecnie przez KGHM International. W chwili obecnej projekt znajduje się w fazie przygotowania do budowy szybów oraz rozpoczęcia budowy infrastruktury powierzchniowej. 6
Rysunek 6 Historyczna kopalnia Victoria W pierwszym dniu praktyk zostałem przedstawiony wszystkim pracownikom biura a następnie udałem się z głównym managerem projektu na teren Victoria Project. Zgodnie z polityką firmy KGHM budowa oraz działalność górnicza ma być realizowana na tym obszarze według założeń zasady Zero Harm for Environment, co w potocznym znaczeniu oznacza jak najmniejsze oddziaływanie na środowisko naturalne. Rysunek 7 Tablica informacyjna przy wjeździe na teren Victoria Projekt 7
Rysunek 8 Widok na Victoria Property Przed rozpoczęciem pracy w Sudbury uczestniczyłem w szkoleniu bhp oraz kursach General Safety Introduction i WHMIS (realizowane przez fimę obcą NORCAT), które były niezbędne do poruszania się po zakładach górniczych w obrębie prowincji Ontario. Po przejściu szkolenia i zdaniu egzaminu uzyskałem licencje tzw. contractor pass, które są ważne przez 2 lata. Pracownicy KGHM zorganizowali również dla mnie szkolenie dotyczące warunków geologicznych w rejonie Sudbury. Zostałem również zapoznany z kanadyjskim prawem górniczym Occupational Health and Safety Act and Regulations for Mines and Mining Plants. Mottem przewodnim firmy jest Bezpieczeństwo ponad produkcją, dzięki temu że pracownicy zachowują podstawowe zasady można uniknąć wielu obrażeniom i uszkodzeniom. Zgodnie z planem praktyk w pierwszym tygodniu zapoznawałem się z dokumentacją techniczną i geologiczną złoża oraz projektem wentylacji, jaka będzie realizowana w przyszłej kopalni. Czas życia kopalni szacowany jest na około 14 lat z produkcją dzienną realizowaną na poziomie 3,5 tyś. Mg rudy kopalnia Victoria będzie największą kopalną kopalnią KGHM w Sudbury. Opiekun praktyk przedstawił mi również podstawowe założenia, jakimi kierowano się przy projektowaniu kopalni oraz sposób, w jaki szacowano ekonomiczny aspekt inwestycji górniczej oraz ryzyka inwestycyjnego. W chwili obecnej, w dalszym ciągu zespół projektu, prowadzi zadania z zakresu opłacalności inwestycji. Cały proces szacowania opłacalności eksploatacji opiera się na przewidywanym poziomie wzrostu cen poszczególnych 8
składowych: wzrostu płac pracowników, cen materiału oraz możliwych wahań cen surowców mineralnych na giełdzie w przyszłości. Po zdobyciu podstawowej wiedzy dotyczącej projektu rozpocząłem naukę programów komputerowych wspomagających zadania planowania produkcji górniczej, tworzenia harmonogramów oraz tworzenia symulacji przepływu powietrza w projektowanych wyrobiskach górniczych, co było jednym z podstawowym moich celów w czasie odbywanych praktyk. Ze względu na wysokie ceny oprogramowania do planowania eksploatacji, do tej pory nie miałem możliwości przetestowania oprogramowania używanego w obrębie KGHM Sudbury Operations Group. Dzięki dotychczasowemu używaniu tego typu programów, bardzo szybko opanowałem podstawowe funkcje i nabyłem umiejętność tworzenia harmonogramu produkcji o zadanych danych wyjściowych. Mój opiekun zapoznał mnie również z zasadami zarządzania w ramach procesów PMBOK. Jest to zbiór podstawowych rozwiązań stosowanych przy kierowaniu projektami. Cechą charakterystyczną inżynierów w Kanadzie jest posiadanie przez nich wiedzy dotyczącej zarządzania projektami, którą zdobywają w czasie studiów. Rysunek 9 Wizyta w kopalni McCreedy West Mine W czasie praktyki studenckich miałem również możliwość zwiedzania (kilkakrotnie) 2 kopalń należących do KGHM International: McCreedy Mine i Morrison/Craig Mine 9
zlokalizowane około 35 km na północ od Sudbury. Dzięki odbytym wyjazdom na kopalnię miałem możliwość zobaczenia innego systemu eksploatacji złoża cut and fill (system blokowy) oraz zapoznaniu się nowoczesnym systemem zarządzania eksploatacją. Największe wrażenie zrobiły na mnie miejsca zsypu rudy tzw. drawpoints. Ze względów bezpieczeństwa, pracownik kopalni nigdy nie wjeżdża maszyną odstawczą bezpośrednio do zsypu. Wychodzi z kabiny i kieruje wozem odstawczym zdanie za pomocą sterowania zlokalizowanego na specjalnej platformie. Cechą odróżniającą polskie kopalnie od kanadyjskich jest również obudowa wyrobisk górniczych. W kopalniach KGHM stosowana jest obudowa kotwiowa wraz z siatką stalową. Częstym zabiegiem jest również pokrywanie całej powierzchni wyrobiska ociosów i stropu za pomocą torkretu. Jednak największa różnica to zasobność złoża, która kilkakrotnie jest wyższa od złóż występujących na terenie Polski. Rysunek 10 Widok na żyłę chalkopirytu w kopalni 10
Rysunek 11 Przodek górniczy w kopalni Craig Mine Cechą charakterystyczną kanadyjskich kopalń jest jednak niskie wydobycie dochodzące maksymalnie do 3 tyś. Mg rudy na dobę oraz niewielkie zatrudnienie około 300 osób zatrudnionych w całej kopalni. Podstawową zasadą obowiązującą w kopalniach jest bezpieczeństwo. Rysunek 12 Tablica informacyjna przy kopalni McCreedy West Mine 11
W trzecim tygodniu praktyk uczestniczyłem w wyjeździe do Victoria Property w celu pobrania próbek wody. Badania wody są wykonywane rutynowo, kilkakrotnie w ciągu roku i stanowią podstawę dla oceny środowiska naturalnego w czasie przyszłej działalności górniczej. Celem firmy jest niedopuszczenie do zmian w środowisku jak również pokazanie lokalnej społeczności, że spółka KGHM dba o środowisko naturalne. Rysunek 13 Pobieranie próbek wody na jeziorze w obrębie Victoria Property 6. P O D S U M O W A N I E Praktyki w Kandzie, kraju z wieloletnią tradycją górniczą, uważam za bardzo udane. Były niesamowitą okazją do zdobycia cennego doświadczenia zawodowego, poszerzenia horyzontów oraz poznania pracy w kanadyjskim górnictwie. Dzięki codziennym uczestniczeniu w pracach zespołu miałem okazję, oprócz poprawy umiejętności językowych, zobaczyć jak należy efektywnie zarządzać projektem planowania nowej kopalni podziemnej przy jednoczesnym zachowaniu wszystkich zasad bezpieczeństwa. Nauczyłem się planować 12
produkcję górniczą w programie komputerowym, co pomoże mi przy projektach, w których obecnie uczestniczę. Praktyki studenckie w Kanadzie spełniły moje oczekiwania. Pozwoliły zobaczyć obraz innego górnictwa i potwierdzić tezę, że poziom wykształcenia, jaki zdobywa student na AGH pozwala na konkurowanie o pracę na rynku międzynarodowym bez żadnych przeszkód. W czasie praktyki miałem możliwość zebrania materiałów do swojej pracy dyplomowej. Staż w Victoria Project to cenne doświadczenie, które na pewno pomoże mi w przyszłości przy staraniu się o pracę w górnictwie. Odbyte praktyki nie odbyły by się bez pomocy ze strony pracowników uczelni dziekana WGiG prof. P. Czaja i prodziekan dr hab. inż. E. Brzychczy oraz pracowników KGHM w szczególności Patrycji Ziemkiewicz, Kelly Moxam, Mila Gajic oraz Nathan Bourgeault i Mark Frayne. Wszystkim serdecznie dziękuje / Thank you All very much 13