Architektura systemów komputerowych. Przerwania, pamięć, magistrale i urządzenia

Podobne dokumenty
Architektura komputerów

Wybrane bloki i magistrale komputerów osobistych (PC) Opracował: Grzegorz Cygan 2010 r. CEZ Stalowa Wola

Technologie informacyjne - wykład 2 -

Pamięć wirtualna. Przygotował: Ryszard Kijaka. Wykład 4

Architektura Systemów Komputerowych. Rozwój architektury komputerów klasy PC

Technologia informacyjna. Urządzenia techniki komputerowej

Spis treúci. Księgarnia PWN: Krzysztof Wojtuszkiewicz - Urządzenia techniki komputerowej. Cz. 1. Przedmowa Wstęp... 11

Wykład 14. Zagadnienia związane z systemem IO

dr inż. Jarosław Forenc

Wstęp do informatyki. Interfejsy, urządzenia we/wy i komunikacja. Linie magistrali

Płyta główna (ang. motherboard) najważniejsza płyta drukowana urządzenia elektronicznego, na której zamontowano najważniejsze elementy urządzenia, umo

Architektura komputerów. Układy wejścia-wyjścia komputera

Architektura komputera. Cezary Bolek. Uniwersytet Łódzki. Wydział Zarządzania. Katedra Informatyki. System komputerowy

8. MAGISTRALE I GNIAZDA ROZSZERZEŃ. INTERFEJSY ZEWNĘTRZNE.

Magistrala systemowa (System Bus)

MAGISTRALE ZEWNĘTRZNE, gniazda kart rozszerzeń, w istotnym stopniu wpływają na

Wstęp do informatyki. System komputerowy. Magistrala systemowa. Architektura komputera. Cezary Bolek

Magistrala. Magistrala (ang. Bus) służy do przekazywania danych, adresów czy instrukcji sterujących w różne miejsca systemu komputerowego.

Architektura systemów komputerowych. dr Artur Bartoszewski

Zagadnienia związane z systemem IO

Układy wejścia/wyjścia

Chipset i magistrala Chipset Mostek północny (ang. Northbridge) Mostek południowy (ang. Southbridge) -

Architektura komputera

Pamięć RAM. Pudełko UTK

Pamięci magnetorezystywne MRAM czy nowa technologia podbije rynek pamięci RAM?

Autor: Jakub Duba. Interjesy

Mikroprocesor Operacje wejścia / wyjścia

Architektura systemu komputerowego

Zaliczenie Termin zaliczenia: Sala IE 415 Termin poprawkowy: > (informacja na stronie:

Komputer IBM PC niezależnie od modelu składa się z: Jednostki centralnej czyli właściwego komputera Monitora Klawiatury

Zasada działania pamięci RAM Pamięć operacyjna (robocza) komputera - zwana pamięcią RAM (ang. Random Access Memory - pamięć o swobodnym dostępie)

Architektura komputerów

Wykład II. Pamięci operacyjne. Studia stacjonarne Pedagogika Budowa i zasada działania komputera

Architektura systemów komputerowych. dr Artur Bartoszewski

Pośredniczy we współpracy pomiędzy procesorem a urządzeniem we/wy. W szczególności do jego zadań należy:

Podstawy obsługi komputerów. Budowa komputera. Podstawowe pojęcia

Pamięć operacyjna komputera

Architektura komputerów

Dyski półprzewodnikowe

Na płycie głównej znajduje się szereg różnych typów złączy opracowanych według określonego standardu gwarantującego że wszystkie urządzenia

Architektura komputerów

Pamięci masowe. ATA (Advanced Technology Attachments)

Podstawy Informatyki JA-L i Pamięci

LEKCJA TEMAT: Zasada działania komputera.

Dydaktyka Informatyki budowa i zasady działania komputera

Architektura komputerów

Który z podzespołów komputera przy wyłączonym zasilaniu przechowuje program rozpoczynający ładowanie systemu operacyjnego? A. CPU B. RAM C. ROM D.

Budowa pamięci RAM Parametry: tcl, trcd, trp, tras, tcr występują w specyfikacjach poszczególnych pamięci DRAM. Czym mniejsze są wartości tych

Architektura komputerów

WPROWADZENIE Mikrosterownik mikrokontrolery

URZĄDZENIA WEJŚCIA-WYJŚCIA

Architektura harwardzka Architektura i organizacja systemu komputerowego Struktura i funkcjonowanie komputera procesor, rozkazy, przerwania

Systemy i sieci komputerowe klasa 1 Dział I charakterystyka komputera PC 20 godzin

Urządzenia wejścia-wyjścia

Pamięci półprzewodnikowe w oparciu o książkę : Nowoczesne pamięci. Ptc 2013/

Architektura komputera PC cd. Cezary Bolek. Uniwersytet Łódzki. Wydział Zarządzania. Katedra Informatyki

PAMIĘCI. Część 1. Przygotował: Ryszard Kijanka

Budowa systemów komputerowych

Struktura systemów komputerowych

Podstawy Informatyki DMA - Układ bezpośredniego dostępu do pamięci

Organizacja typowego mikroprocesora

Architektura Systemów Komputerowych. Bezpośredni dostęp do pamięci Realizacja zależności czasowych

Twardy dysk. -urządzenie pamięci masowej

Struktura i funkcjonowanie komputera pamięć komputerowa, hierarchia pamięci pamięć podręczna. System operacyjny. Zarządzanie procesami

Interfejs urządzeń peryferyjnych

Protokoły obsługi dysków. AHCI ( z ang. Advanced Host Controller Interface), NVMe ( z ang. Non-Volatile Memory express)

Uniwersytet Łódzki Wydział Zarządzania Katedra Informatyki Klony: VIA, SiS, Opti, Ali,... Wstęp do informatyki Cezary Bolek

Wstęp do informatyki. Architektura komputera PC cd. Cezary Bolek Uniwersytet Łódzki Wydział Zarządzania Katedra Informatyki

Rysunek 1 Schemat maszyny von Neumanna

Jednostka centralna. Miejsca na napędy 5,25 :CD-ROM, DVD. Miejsca na napędy 3,5 : stacja dyskietek

Wykład II. Pamięci półprzewodnikowe. Studia Podyplomowe INFORMATYKA Architektura komputerów

Działanie systemu operacyjnego

dr inż. Jarosław Forenc

dr inż. Jarosław Forenc Dotyczy jednostek operacyjnych i ich połączeń stanowiących realizację specyfikacji typu architektury

Z parametrów procesora zamieszczonego na zdjęciu powyżej wynika, że jest on taktowany z częstotliwością a) 1,86 GHz b) 540 MHz c) 533 MHz d) 1 GHz

PAMIĘCI SYNCHRONICZNE

Płyta Główna magistrale i ud3 k0 Urządzenia Techniki Komputerowej

43 Pamięci półprzewodnikowe w technice mikroprocesorowej - rodzaje, charakterystyka, zastosowania

Systemy Operacyjne i Sieci Komputerowe

Podsumowanie. semestr 1 klasa 2

BUDOWA KOMPUTERA. Monika Słomian

Wykład 4. Interfejsy USB, FireWire

2/17. Magistrale l/o Magistrala PCI

Architektura komputerów

Pamięć. Podstawowe własności komputerowych systemów pamięciowych:

System mikroprocesorowy i peryferia. Dariusz Chaberski

Magistrale i gniazda rozszerzeń

Zaleta duża pojemność, niska cena

Temat 2. Logiczna budowa komputera.

Technika Mikroprocesorowa

Działanie systemu operacyjnego

PRZYKŁADOWE PYTANIA NA PRÓBNY EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE ZAWODOWE

Wykład IV. Układy we/wy. Studia Podyplomowe INFORMATYKA Architektura komputerów

Architektura systemu komputerowego. Działanie systemu komputerowego. Przerwania. Obsługa przerwań (Interrupt Handling)

Podstawy Projektowania Przyrządów Wirtualnych. Wykład 9. Wprowadzenie do standardu magistrali VMEbus. mgr inż. Paweł Kogut

Wbudowane układy komunikacyjne cz. 1 Wykład 10

dr hab. Joanna Jędrzejowicz Podstawy informatyki i komputeryzacji Gdańska Wyższa Szkoła Humanistyczna

Pamięci półprzewodnikowe

Działanie systemu operacyjnego

Procesor ma architekturę rejestrową L/S. Wskaż rozkazy spoza listy tego procesora. bgt Rx, Ry, offset nand Rx, Ry, A add Rx, #1, Rz store Rx, [Rz]

Transkrypt:

Architektura systemów komputerowych Przerwania, pamięć, magistrale i urządzenia

Plan wykładu 1. Przerwania. 2. Pamięć komputera. 3. Magistrale w komputerze. Cele Wiedza na temat interakcji procesora, pamięci i urządzeń we/wy. Wiedza na temat przerwań, magistral, DMA. Rozległa widza na temat: zastosowań pamięci, struktur pamięciowych, pojęć związanych z pamięcią komputera.

Przerwania

Przerwania pojęcie przerwań związanych z mikroprocesorem źródła przerwań obsługa przerwania Przerwanie sygnalizuje procesorowi konieczność obsługi sytuacji wyjątkowych, które nie należą do wykonywanego strumienia instrukcji. Rodzaje: przerwania programowe przerwania sprzętowe wyjątki

Przerwania pojęcie przerwań związanych z mikroprocesorem źródła przerwań obsługa przerwania Przerwanie sygnalizuje procesorowi konieczność obsługi sytuacji wyjątkowych, które nie należą do wykonywanego strumienia instrukcji. Rodzaje: przerwania programowe przerwania sprzętowe wyjątki Są wywoływane poprzez użycie odpowiednich rozkazów procesora odpowiadają podprogramom. Przerwania programowe stosuje się w następujących przypadkach: w odwołaniach do funkcji BIOSu, w żądaniach dostępu do zasobów / funkcji systemu operacyjnego, do komunikacji z aplikacjami uruchamianymi w tle (programy rezydentne). Dostępność przerwań programowych zależy od trybu pracy procesora.

Przerwania pojęcie przerwań związanych z mikroprocesorem źródła przerwań obsługa przerwania Przerwanie sygnalizuje procesorowi konieczność obsługi sytuacji wyjątkowych, które nie należą do wykonywanego strumienia instrukcji. Rodzaje: przerwania programowe przerwania sprzętowe wyjątki Są wywoływane poprzez użycie odpowiednich rozkazów procesora odpowiadają podprogramom. Przerwania programowe stosuje się w następujących przypadkach: w odwołaniach do funkcji BIOSu, w żądaniach dostępu do zasobów / funkcji systemu operacyjnego, do komunikacji z aplikacjami uruchamianymi w tle (programy rezydentne). Dostępność przerwań programowych zależy od trybu pracy procesora. Przerwania sprzętowe pochodzą spoza procesora są zgłaszane przez urządzenia zewnętrzne. Liczba i czas wystąpienia takich zdarzeń nie jest znana, dlatego konieczne jest ustalenie priorytetu obsługi danego przerwania. Ustalaniem priorytetów przerwań sprzętowych zajmuje się kontroler przerwań, który jest osobnym układem lub może być wbudowany w mikroprocesor.

Przerwania pojęcie przerwań związanych z mikroprocesorem źródła przerwań obsługa przerwania Przerwanie sygnalizuje procesorowi konieczność obsługi sytuacji wyjątkowych, które nie należą do wykonywanego strumienia instrukcji. Rodzaje: przerwania programowe przerwania sprzętowe wyjątki Wyjątek jest przerwaniem sprzętowym, którego źródłem jest procesor. Obsługa tego typu przerwania odbywa się w podobny sposób jak w przypadku przerwań sprzętowych, ale wyjątki mogą mieć inny priorytet. Wyjątek może pojawić się w następujących sytuacjach: podczas próby dzielenia przez zero, w czasie pracy krokowej, w trakcie naruszenia mechanizmów ochrony pamięci, w trakcie próby użycia rozkazu o innym priorytecie niż priorytet aktualnie wykonywanej aplikacji, przy próbie dostępu do nieistniejących zasobów, przy dostępie pamięci wirtualnej, jeśli wybrana strona jest aktualnie przechowywana w pamięci masowej. Obsługą wyjątków zajmuje się system operacyjny. Z reguły w procedurach obsługi takich przerwań podejmowane są działania mające na celu przywrócenie poprawnej pracy aplikacji (systemu operacyjnego). Są wywoływane poprzez użycie odpowiednich rozkazów procesora odpowiadają podprogramom. Przerwania programowe stosuje się w następujących przypadkach: w odwołaniach do funkcji BIOSu, w żądaniach dostępu do zasobów / funkcji systemu operacyjnego, do komunikacji z aplikacjami uruchamianymi w tle (programy rezydentne). Dostępność przerwań programowych zależy od trybu pracy procesora. Przerwania sprzętowe pochodzą spoza procesora są zgłaszane przez urządzenia zewnętrzne. Liczba i czas wystąpienia takich zdarzeń nie jest znana, dlatego konieczne jest ustalenie priorytetu obsługi danego przerwania. Ustalaniem priorytetów przerwań sprzętowych zajmuje się kontroler przerwań, który jest osobnym układem lub może być wbudowany w mikroprocesor.

Przerwania pojęcie przerwań związanych z mikroprocesorem źródła przerwań obsługa przerwania Obsługa przerwania wymaga od procesora podjęcia pewnych działań oraz często wykorzystania zasobów systemowych. Obsługa: zasoby cykl przerwania procedura obsługi

Przerwania pojęcie przerwań związanych z mikroprocesorem źródła przerwań obsługa przerwania Obsługa przerwania wymaga od procesora podjęcia pewnych działań oraz często wykorzystania zasobów systemowych. Obsługa: zasoby cykl przerwania procedura obsługi Obsługa przerwania wymaga korzystania z zasobów, do których należą: mechanizmy procesora służące do zgłaszania, obsługi przerwań oraz wznawiania programu po obsłużeniu przerwania, pamięć operacyjna: stos programowy, tablica przerwań. Ponadto obsługa przerwań wymaga zaangażowania systemu operacyjnego.

Przerwania pojęcie przerwań związanych z mikroprocesorem źródła przerwań obsługa przerwania Obsługa przerwania wymaga od procesora podjęcia pewnych działań oraz często wykorzystania zasobów systemowych. Obsługa: zasoby cykl przerwania procedura obsługi Obsługa przerwania wymaga korzystania z zasobów, do których należą: mechanizmy procesora służące do zgłaszania, obsługi przerwań oraz wznawiania programu po obsłużeniu przerwania, pamięć operacyjna: stos programowy, tablica przerwań. Ponadto obsługa przerwań wymaga zaangażowania systemu operacyjnego. Cykl przerwania obejmuje następujące czynności: zgłoszenie przerwania, przejście do procedury obsługi przerwania, wykonanie instrukcji procedury obsługi przerwania, powrót do przerwanego programu. W procesorze cykl przerwania wymaga zastosowania specjalnych trybów pracy, zapewnienia modułów obsługujących wymienione zadania oraz synchronizację etapów pracy układu sterującego.

Przerwania pojęcie przerwań związanych z mikroprocesorem źródła przerwań obsługa przerwania Obsługa przerwania wymaga od procesora podjęcia pewnych działań oraz często wykorzystania zasobów systemowych. Obsługa: zasoby cykl przerwania procedura obsługi W ogólności podprogram obsługi przerwania ma za zadanie wykonanie czynności właściwych dla zapewnienia poprawnego działania systemu w odpowiedzi na sytuację wyjątkową, która spowodowała przerwanie normalnej pracy procesora. Zazwyczaj procedura obsługi przerwania powinna: zapamiętać stan rejestrów procesora, wykonać niezbędne rozkazy, przed zakończenie odtworzyć stan procesora sprzed wystąpienia przerwania. W nowoczesnych systemach operacyjnych nie istnieje możliwość definiowania procedur obsługi przerwań we własnych aplikacjach. Wyjątkiem jest sytuacja związana z koniecznością przygotowania sterownika dla urządzenia rozszerzającego system komputerowy. Obsługa przerwania wymaga korzystania z zasobów, do których należą: mechanizmy procesora służące do zgłaszania, obsługi przerwań oraz wznawiania programu po obsłużeniu przerwania, pamięć operacyjna: stos programowy, tablica przerwań. Ponadto obsługa przerwań wymaga zaangażowania systemu operacyjnego. Cykl przerwania obejmuje następujące czynności: zgłoszenie przerwania, przejście do procedury obsługi przerwania, wykonanie instrukcji procedury obsługi przerwania, powrót do przerwanego programu. W procesorze cykl przerwania wymaga zastosowania specjalnych trybów pracy, zapewnienia modułów obsługujących wymienione zadania oraz synchronizację etapów pracy układu sterującego.

Pamięć komputera

Pamięć operacyjna informacje o pamięci operacyjnej komputera, konstrukcji i przeznaczeniu pamięć RAM układ DMA Pamięć operacyjna służy do przechowywania danych i instrukcji programów. Najczęściej jest integralną częścią systemu komputerowego. Pojęcia: pamięci ROM i RAM parametry pamięci konstrukcja pamięci

Pamięć operacyjna informacje o pamięci operacyjnej komputera, konstrukcji i przeznaczeniu pamięć RAM układ DMA Pamięć operacyjna służy do przechowywania danych i instrukcji programów. Najczęściej jest integralną częścią systemu komputerowego. Pojęcia: pamięci ROM i RAM parametry pamięci konstrukcja pamięci Układ ROM (ang. Read-only Memory) jest pamięcią nieulotną. W systemach komputerowych służy do: przechowywania programu i danych BIOSu, przechowywania programów inicjujących i danych konfiguracyjnych urządzeń rozszerzających komputera. Układ RAM (ang. Random Access Memory) jest pamięcią ulotną, w której zapis i odczyt ma charakter swobodny możliwe jest adresowanie dowolnej komórki pamięci.

Pamięć operacyjna informacje o pamięci operacyjnej komputera, konstrukcji i przeznaczeniu pamięć RAM układ DMA Pamięć operacyjna służy do przechowywania danych i instrukcji programów. Najczęściej jest integralną częścią systemu komputerowego. Pojęcia: pamięci ROM i RAM parametry pamięci konstrukcja pamięci Układ ROM (ang. Read-only Memory) jest pamięcią nieulotną. W systemach komputerowych służy do: przechowywania programu i danych BIOSu, przechowywania programów inicjujących i danych konfiguracyjnych urządzeń rozszerzających komputera. Układ RAM (ang. Random Access Memory) jest pamięcią ulotną, w której zapis i odczyt ma charakter swobodny możliwe jest adresowanie dowolnej komórki pamięci. Układ pamięciowe cechują parametry: pojemność mierzona w bajtach, czas dostępu czas od wysłania żądania do otrzymania odpowiedzi, czas oczekiwania CAS ang. Column Adres Select Latency, czas aktywacji wiersza RCD RAS to CAS Delay, przepustowość mierzona w GB/s.

Pamięć operacyjna informacje o pamięci operacyjnej komputera, konstrukcji i przeznaczeniu pamięć RAM układ DMA Pamięć operacyjna służy do przechowywania danych i instrukcji programów. Najczęściej jest integralną częścią systemu komputerowego. Pojęcia: pamięci ROM i RAM parametry pamięci konstrukcja pamięci Konstrukcyjnie pamięć jest matrycą komórek, najczęściej zawierających jeden bit danych, wybieranych poprzez podanie numeru wiersza i kolumny. układ sterujący magistrala danych układ adresowy wiersza magistrala adresowa układ adresowy kolumn c c c c c c c c c c c c Układ ROM (ang. Read-only Memory) jest pamięcią nieulotną. W systemach komputerowych służy do: przechowywania programu i danych BIOSu, przechowywania programów inicjujących i danych konfiguracyjnych urządzeń rozszerzających komputera. Układ RAM (ang. Random Access Memory) jest pamięcią ulotną, w której zapis i odczyt ma charakter swobodny możliwe jest adresowanie dowolnej komórki pamięci. Układ pamięciowe cechują parametry: pojemność mierzona w bajtach, czas dostępu czas od wysłania żądania do otrzymania odpowiedzi, czas oczekiwania CAS ang. Column Adres Select Latency, czas aktywacji wiersza RCD RAS to CAS Delay, przepustowość mierzona w GB/s.

Pamięć operacyjna informacje o pamięci operacyjnej komputera, konstrukcji i przeznaczeniu pamięć RAM układ DMA Pamięć RAM (ang. Random Access Memory) jest układem scalonym o dużej szybkości działania, służącym do przechowywania informacji. Pamięć: w procesorze statyczna dynamiczna

Pamięć operacyjna informacje o pamięci operacyjnej komputera, konstrukcji i przeznaczeniu pamięć RAM układ DMA Pamięć RAM (ang. Random Access Memory) jest układem scalonym o dużej szybkości działania, służącym do przechowywania informacji. Pamięć: w procesorze statyczna dynamiczna W procesorze pamięć RAM znajduje się w: rejestrach, strukturach systemowych, np. TLB, pamięci podręcznej L1, L2 i L3. Pamięci podręczne najczęściej są statyczne o małych czasach dostępu, pracujące z szybkością procesora (L1).

Pamięć operacyjna informacje o pamięci operacyjnej komputera, konstrukcji i przeznaczeniu pamięć RAM układ DMA Pamięć RAM (ang. Random Access Memory) jest układem scalonym o dużej szybkości działania, służącym do przechowywania informacji. Pamięć: w procesorze statyczna dynamiczna W procesorze pamięć RAM znajduje się w: rejestrach, strukturach systemowych, np. TLB, pamięci podręcznej L1, L2 i L3. Pamięci podręczne najczęściej są statyczne o małych czasach dostępu, pracujące z szybkością procesora (L1). Pamięć statyczna jest zbudowana z tranzystorów, tworzących przerzutnik typu D. Word Line Vdd Q Bit Line Q BL

Pamięć operacyjna informacje o pamięci operacyjnej komputera, konstrukcji i przeznaczeniu pamięć RAM układ DMA Pamięć RAM (ang. Random Access Memory) jest układem scalonym o dużej szybkości działania, służącym do przechowywania informacji. Pamięć: w procesorze statyczna dynamiczna Komórka pamięci dynamicznej zbudowana jest z tranzystora i kondensatora, stanowiącego jednostkę pamiętającą. RS CS Ze względu na małą złożoność komórek moduły pamięci DRAM mogą posiadać duże pojemności. Jednocześnie zastosowanie kondensatora powoduje konieczność tzw. odświeżania pamięci - czyli uzupełniania ładunku w kondensatorze pamiętającym. Pamięć dynamiczna jest znacznie wolniejsza od pamięci statycznej uwarunkowania konstrukcyjne. Jednocześnie: moduły osiągają znacznie większe pojemności, czas dostępu jest o rząd wielkości lepszy od czasu pracy pamięci masowych, każda komórka może zostać zaadresowana. W procesorze pamięć RAM znajduje się w: rejestrach, strukturach systemowych, np. TLB, pamięci podręcznej L1, L2 i L3. Pamięci podręczne najczęściej są statyczne o małych czasach dostępu, pracujące z szybkością procesora (L1). Pamięć statyczna jest zbudowana z tranzystorów, tworzących przerzutnik typu D. Word Line Vdd Q Bit Line Q BL

Pamięć operacyjna informacje o pamięci operacyjnej komputera, konstrukcji i przeznaczeniu pamięć RAM układ DMA Układ DMA (ang. Direct Access Memory) służy do przesyłania danych z/do pamięci bez udziału procesora głównego komputera. Pojęcia: cechy DMA DMA a cache tryby pracy

Pamięć operacyjna informacje o pamięci operacyjnej komputera, konstrukcji i przeznaczeniu pamięć RAM układ DMA Układ DMA (ang. Direct Access Memory) służy do przesyłania danych z/do pamięci bez udziału procesora głównego komputera. Pojęcia: cechy DMA DMA a cache tryby pracy Układ DMA jest specjalizowanym procesorem potrafiącym inicjować i przeprowadzać transfery pamięci bez udziału CPU. Układy DMA są wykorzystywane przez: procesor, kontrolery pamięci masowych, urządzenia we/wy i rozszerzające. Obecnie komputery nie posiadają dedykowanych układów DMA. Stosuje się specjalne tryby pracy magistral, w których kontroler realizuje podobne funkcje.

Pamięć operacyjna informacje o pamięci operacyjnej komputera, konstrukcji i przeznaczeniu pamięć RAM układ DMA Układ DMA (ang. Direct Access Memory) służy do przesyłania danych z/do pamięci bez udziału procesora głównego komputera. Pojęcia: cechy DMA DMA a cache tryby pracy Układ DMA jest specjalizowanym procesorem potrafiącym inicjować i przeprowadzać transfery pamięci bez udziału CPU. Układy DMA są wykorzystywane przez: procesor, kontrolery pamięci masowych, urządzenia we/wy i rozszerzające. Obecnie komputery nie posiadają dedykowanych układów DMA. Stosuje się specjalne tryby pracy magistral, w których kontroler realizuje podobne funkcje. Działalność układu DMA może powodować niespójność pamięci cache procesora. Jest to spowodowane możliwością zapisu danych do pamięci RAM bez ich aktualizacji w cache. CPU X cache X RAM Y Y DMA

Pamięć operacyjna informacje o pamięci operacyjnej komputera, konstrukcji i przeznaczeniu pamięć RAM układ DMA Układ DMA (ang. Direct Access Memory) służy do przesyłania danych z/do pamięci bez udziału procesora głównego komputera. Pojęcia: cechy DMA DMA a cache tryby pracy Układy DMA (lub o podobnej funkcjonalności) mogą pracować w następujących trybach: tryb transferu blokowego: - układ DMA przejmuje kontrolę na magistralą systemową, - transfer danych następuje w trakcie jednego blokowego przesłania tzw. tryb burst, - CPU nie ma dostępu do pamięci RAM. tryb ukradzionego cyklu (ang. stealing cycle mode): - DMA otrzymuje dostęp do magistrali systemowej na żądanie, jednak wykonuje transfer jednej porcji danych, - CPU i DMA otrzymują dostęp do magistrali na przemian, - CPU posiada dostęp do pamięci RAM. tryb transparentny: - DMA wykonuje jedynie transfery w chwilach, gdy CPU zwalnia magistralę systemową np. w trakcie wykonywania złożonych operacji Układ DMA jest specjalizowanym procesorem potrafiącym inicjować i przeprowadzać transfery pamięci bez udziału CPU. Układy DMA są wykorzystywane przez: procesor, kontrolery pamięci masowych, urządzenia we/wy i rozszerzające. Obecnie komputery nie posiadają dedykowanych układów DMA. Stosuje się specjalne tryby pracy magistral, w których kontroler realizuje podobne funkcje. Działalność układu DMA może powodować niespójność pamięci cache procesora. Jest to spowodowane możliwością zapisu danych do pamięci RAM bez ich aktualizacji w cache. CPU X cache X RAM Y Y DMA

Pamięć masowa pamięci masowe współczesnych systemów komputerowych dyski HDD oraz SSD inne nośniki danych Dla systemu komputerowego pamięć masowa stanowi bank danych, który cechuje zwiększona trwałość zapisu danych. Pamięć masowa: rodzaje parametry organizacja

Pamięć masowa pamięci masowe współczesnych systemów komputerowych dyski HDD oraz SSD inne nośniki danych Dla systemu komputerowego pamięć masowa stanowi bank danych, który cechuje zwiększona trwałość zapisu danych. Pamięć masowa: rodzaje parametry organizacja Pamięć masowa wymaga stosowania nośnika danych. Z tego względu można wyróżnić następujące typu pamięci masowych: magnetyczne (dyski twarde, dyskietki, pamięci taśmowe), optyczne (płyty CD i pochodne), półprzewodnikowe (pam. flash i pochodne).

Pamięć masowa pamięci masowe współczesnych systemów komputerowych dyski HDD oraz SSD inne nośniki danych Dla systemu komputerowego pamięć masowa stanowi bank danych, który cechuje zwiększona trwałość zapisu danych. Pamięć masowa: rodzaje parametry organizacja Pamięć masowa wymaga stosowania nośnika danych. Z tego względu można wyróżnić następujące typu pamięci masowych: magnetyczne (dyski twarde, dyskietki, pamięci taśmowe), optyczne (płyty CD i pochodne), półprzewodnikowe (pam. flash i pochodne). Pamięci masowe cechują parametry: pojemność mierzona obecnie w GB/TB, szybkość transferu danych, średni czas dostępu, MTBF (ang, Mean Time Between Failures), koszt (w przeliczeniu na 1 GB danych). Jakość parametrów zależy od technologii, w jakiej wykonano pamięć masową.

Pamięć masowa pamięci masowe współczesnych systemów komputerowych dyski HDD oraz SSD inne nośniki danych Dla systemu komputerowego pamięć masowa stanowi bank danych, który cechuje zwiększona trwałość zapisu danych. Pamięć masowa: rodzaje parametry organizacja Pamięci masowe nie posiadają możliwości adresowania pojedynczych bajtów (lub bitów) danych. Dostęp do pamięci odbywa się w trybie blokowym adresuje się blok danych, nazywany sektorem. Z tego powodu pamięć masowa jest nazywana urządzeniem blokowym. W systemach komputerowych w stosunku do pamięci masowych określa się ich organizację logiczną: w przypadku systemów ogólnego przeznaczenia dane są zorganizowane w tzw. system plików, w niektórych systemach bazodanowych tabele mogę być przechowywane bez użycia ujednoliconej formy logicznej, Pamięci masowe można ze sobą łączyć, uzyskując dodatkową funkcjonalność: zwiększenie wydajności technologia RAID, odporność na błędy i uszkodzenia technologia RAID, zwiększoną pojemność serwery plików. Pamięć masowa wymaga stosowania nośnika danych. Z tego względu można wyróżnić następujące typu pamięci masowych: magnetyczne (dyski twarde, dyskietki, pamięci taśmowe), optyczne (płyty CD i pochodne), półprzewodnikowe (pam. flash i pochodne). Pamięci masowe cechują parametry: pojemność mierzona obecnie w GB/TB, szybkość transferu danych, średni czas dostępu, MTBF (ang, Mean Time Between Failures), koszt (w przeliczeniu na 1 GB danych). Jakość parametrów zależy od technologii, w jakiej wykonano pamięć masową.

Pamięć masowa pamięci masowe współczesnych systemów komputerowych dyski HDD oraz SSD inne nośniki danych Dyski HDD (ang. Hard Drive Disk) oraz SSD (ang. Solid State Drive) są nośnikami danych pamięci masowej. Cechy: dysków HDD dysków SSD

Pamięć masowa pamięci masowe współczesnych systemów komputerowych dyski HDD oraz SSD inne nośniki danych Dyski HDD (ang. Hard Drive Disk) oraz SSD (ang. Solid State Drive) są nośnikami danych pamięci masowej. Cechy: dysków HDD dysków SSD Dysk HDD jest urządzeniem mechanicznym, gdzie nośnikiem danych są talerze pokryte materiałem magnetycznym. Odczyt i zapis danych wykonuje głowica, która generuje strumień indukcji magnetycznej, zmieniający polaryzację struktury talerza podczas zapisu. Podczas odczytu w cewce głowicy indukuje się napięcie elektryczne lub zmienia się jej opór elektryczny.

Pamięć masowa pamięci masowe współczesnych systemów komputerowych dyski HDD oraz SSD inne nośniki danych Dyski HDD (ang. Hard Drive Disk) oraz SSD (ang. Solid State Drive) są nośnikami danych pamięci masowej. Cechy: dysków HDD dysków SSD Nośnikiem danych w dyskach SSD jest pamięć flash (półprzewodnikowa) NAND lub NOR. Dyski SSD są w zasadzie pozbawione wszystkich niekorzystnych cech związanych z dyskami HDD. Dysk HDD jest urządzeniem mechanicznym, gdzie nośnikiem danych są talerze pokryte materiałem magnetycznym. Odczyt i zapis danych wykonuje głowica, która generuje strumień indukcji magnetycznej, zmieniający polaryzację struktury talerza podczas zapisu. Podczas odczytu w cewce głowicy indukuje się napięcie elektryczne lub zmienia się jej opór elektryczny.

Pamięć masowa pamięci masowe współczesnych systemów komputerowych dyski HDD oraz SSD inne nośniki danych W systemach komputerowych wykorzystuje się również inne rodzaje nośników danych, np. dyski optyczne/magnetyczne lub pamięci flash. Nośniki danych: dyski optyczne pamięci flash inne technologie

Pamięć masowa pamięci masowe współczesnych systemów komputerowych dyski HDD oraz SSD inne nośniki danych W systemach komputerowych wykorzystuje się również inne rodzaje nośników danych, np. dyski optyczne/magnetyczne lub pamięci flash. Nośniki danych: dyski optyczne pamięci flash inne technologie W dyskach optycznych nośnikiem danych jest warstwa odblaskowa (na której znajdują się pola i wgłębienia), od której odbija się strumień światła.

Pamięć masowa pamięci masowe współczesnych systemów komputerowych dyski HDD oraz SSD inne nośniki danych W systemach komputerowych wykorzystuje się również inne rodzaje nośników danych, np. dyski optyczne/magnetyczne lub pamięci flash. Nośniki danych: dyski optyczne pamięci flash inne technologie W dyskach optycznych nośnikiem danych jest warstwa odblaskowa (na której znajdują się pola i wgłębienia), od której odbija się strumień światła. Technologia wykonania, jak również zasada działania pamięci flash jest podobna jak w SSD.

Pamięć masowa pamięci masowe współczesnych systemów komputerowych dyski HDD oraz SSD inne nośniki danych W systemach komputerowych wykorzystuje się również inne rodzaje nośników danych, np. dyski optyczne/magnetyczne lub pamięci flash. Nośniki danych: dyski optyczne pamięci flash inne technologie W laboratoriach trwają prace nad nowymi typami pamięci nieulotnej, które mogą zastąpić technologię flash. Odpowiednią są to: MRAM pamięć magnetorezystywna, o szybkości podobnej do pamięci DRAM (zapis trwa ok. 30 ns), dane można przechowywać dowolnie długo, ponadto nie ma ograniczenia liczby cykli zapisu/odczytu. PRAM pamięć, w której kryształy zmieniają swoją strukturę pod wpływem ciepła lub światła lasera, trwalsza niż flash, może przechowywać 2 bity lub 3 bity w jednej komórce, jest jednak wrażliwa na wysokie i niskie temperatury. FeRAM pamięć ferromagnetyczna, mająca cechy pamięci DRAM, nieulotna i wymagająca mniej energii, mająca jednak stosunkowo niską gęstości. PJC, ReRAM, NRAM, MEMS inne typy, w fazie testów. W dyskach optycznych nośnikiem danych jest warstwa odblaskowa (na której znajdują się pola i wgłębienia), od której odbija się strumień światła. Technologia wykonania, jak również zasada działania pamięci flash jest podobna jak w SSD.

Magistrale w komputerze

Magistrale w komputerze podstawowe informacje o magistralach w komputerze standardy magistral magistrala systemowa Procesor jest jednym z urządzeń we współczesnym komputerze. Jako takie jest podłączone do innych urządzeń, za pomocą tzw. magistral. Magistrala: szeregowa równoległa multipleksowana

Magistrale w komputerze podstawowe informacje o magistralach w komputerze standardy magistral magistrala systemowa Procesor jest jednym z urządzeń we współczesnym komputerze. Jako takie jest podłączone do innych urządzeń, za pomocą tzw. magistral. Magistrala: szeregowa równoległa multipleksowana Magistrala szeregowa cechuje: mała liczba linii danych i sterujących, przesyłanie danych bit po bicie. sygnały sterujące A linia danych B W systemach komputerowych magistrale szeregowe stosuje się: w sieciach komputerowych, jako magistralę systemową (FSB), jako magistralę komunikacyjną (PCIe), w pamięciach masowych (SATA), jako magistralę uniwersalną (USB).

Magistrale w komputerze podstawowe informacje o magistralach w komputerze standardy magistral magistrala systemowa Procesor jest jednym z urządzeń we współczesnym komputerze. Jako takie jest podłączone do innych urządzeń, za pomocą tzw. magistral. Magistrala: szeregowa równoległa multipleksowana Magistrala szeregowa cechuje: mała liczba linii danych i sterujących, przesyłanie danych bit po bicie. sygnały sterujące A linia danych B W systemach komputerowych magistrale szeregowe stosuje się: w sieciach komputerowych, jako magistralę systemową (FSB), jako magistralę komunikacyjną (PCIe), w pamięciach masowych (SATA), jako magistralę uniwersalną (USB). Magistrala składa się z wielu linii, którymi w tym samym czasie (równolegle) są przesyłane dane. Ten typ magistral powszechnie stosuje się jako media podczas transmisji wewnątrz układów scalonych np. w CPU.

Magistrale w komputerze podstawowe informacje o magistralach w komputerze Procesor jest jednym z urządzeń we współczesnym komputerze. Jako takie jest podłączone do innych urządzeń, za pomocą tzw. magistral. standardy magistral Magistrala: szeregowa równoległa multipleksowana magistrala systemowa Magistrala może łączyć dwa urządzenia lub więcej. W drugim przypadku, jeśli pewna liczba linii jest współdzielona przez więcej niż dwa urządzanie, mówi się o tzw. magistrali multipleksowanej. RAM magistrala adresowa magistrala danych I/O magistrala systemowa CPU Magistrala szeregowa cechuje: mała liczba linii danych i sterujących, przesyłanie danych bit po bicie. sygnały sterujące A linia danych B W systemach komputerowych magistrale szeregowe stosuje się: w sieciach komputerowych, jako magistralę systemową (FSB), jako magistralę komunikacyjną (PCIe), w pamięciach masowych (SATA), jako magistralę uniwersalną (USB). Magistrala składa się z wielu linii, którymi w tym samym czasie (równolegle) są przesyłane dane. Ten typ magistral powszechnie stosuje się jako media podczas transmisji wewnątrz układów scalonych np. w CPU.

Magistrale w komputerze podstawowe informacje o magistralach w komputerze standardy magistral magistrala systemowa W obecnych systemach komputerowych można spotkać wiele standardów magistral, które znajdują się w komputerze lub są wbudowane w procesor. Magistrale: rodzaje implementacje w komputerach

Magistrale w komputerze podstawowe informacje o magistralach w komputerze standardy magistral magistrala systemowa W obecnych systemach komputerowych można spotkać wiele standardów magistral, które znajdują się w komputerze lub są wbudowane w procesor. Magistrale: rodzaje implementacje w komputerach W systemach komputerowych można znaleźć następujące rodzaje magistral: magistrala systemowa, FSB ang. Front Side Bus, BSB ang. Back Side Bus, Daisy Chain np. USB, magistrale sterujące, adresowe, danych, NoC ang. Network-on-Ciip, PnP ang. Plug and Play. Topologia połączeń typu Daisy Chain bazuje na obecności tzw. hubów, do których podłączane są urządzenia lub inne huby. Całą strukturą zarządza kontroler, mający wyłączność zezwoleń na transfer danych. Magistrala NoC jest modelem połączeń typu punkt-do-punktu, w której wykorzystuje się tzw. mikro-router'y. Systemy z magistralą NoC zapewniają poprawną transmisję danych w układach, w których obecnie czas propagacji sygnału z jednej części układu do drugiej może wynosić nawet kilkadziesiąt cykli zegara.

Magistrale w komputerze podstawowe informacje o magistralach w komputerze standardy magistral magistrala systemowa W obecnych systemach komputerowych można spotkać wiele standardów magistral, które znajdują się w komputerze lub są wbudowane w procesor. Magistrale: rodzaje implementacje w komputerach Modele magistral stosowane w komputerach: równoległe: - ISA (Industry Standard Architecture), EISA, - PCI Local Bus (Peripheral Component Interconnec), - Parallel ATA (Advanced Technology Attachment), ATA, PATA, IDE, EIDE, ATAPI, ), - VESA Local Bus, - PC Card (PCMCIA), - szeregowe: - PCI Express, - Serial ATA, - SPI Bus (Serial Peripheral Interface Bus), - InfiniBand, -... szeregowo-równoległe: - HyperTransport, - Intel QuickPath Interconnect. W systemach komputerowych można znaleźć następujące rodzaje magistral: magistrala systemowa, FSB ang. Front Side Bus, BSB ang. Back Side Bus, Daisy Chain np. USB, magistrale sterujące, adresowe, danych, NoC ang. Network-on-Ciip, PnP ang. Plug and Play. Topologia połączeń typu Daisy Chain bazuje na obecności tzw. hubów, do których podłączane są urządzenia lub inne huby. Całą strukturą zarządza kontroler, mający wyłączność zezwoleń na transfer danych. Magistrala NoC jest modelem połączeń typu punkt-do-punktu, w której wykorzystuje się tzw. mikro-router'y. Systemy z magistralą NoC zapewniają poprawną transmisję danych w układach, w których obecnie czas propagacji sygnału z jednej części układu do drugiej może wynosić nawet kilkadziesiąt cykli zegara.

Magistrale w komputerze podstawowe informacje o magistralach w komputerze standardy magistral magistrala systemowa Procesor jest urządzeniem połączonym z innymi urządzeniami (również z innymi procesorami) poprzez magistralę systemową. Modele: Front-Side Bus HyperTransport QuickPath Interconnect

Magistrale w komputerze podstawowe informacje o magistralach w komputerze standardy magistral magistrala systemowa Procesor jest urządzeniem połączonym z innymi urządzeniami (również z innymi procesorami) poprzez magistralę systemową. Modele: Front-Side Bus HyperTransport QuickPath Interconnect Magistrala FSB łączy CPU z innymi urządzeniami komputera. FSB składa się z: magistrali sterującej, magistrali adresowej, magistrali danych. W nowoczesnych systemach FSB została zastąpiona przez model punkt-do-punktu, a sam CPU jest połączony z mostkiem północnym. Szybkość pracy procesora jest zależna od taktowania magistrali procesor powiela sygnał magistrali systemowej, pracując do kilku razy szybciej.

Magistrale w komputerze podstawowe informacje o magistralach w komputerze standardy magistral magistrala systemowa Procesor jest urządzeniem połączonym z innymi urządzeniami (również z innymi procesorami) poprzez magistralę systemową. Modele: Front-Side Bus HyperTransport QuickPath Interconnect Magistrala FSB łączy CPU z innymi urządzeniami komputera. FSB składa się z: magistrali sterującej, magistrali adresowej, magistrali danych... HyperTransport został opracowany przez AMD. Magistrala jest typu punkt-do-punktu i posiada następujące cechy: jest magistralą szeregowo-równoległą, łącza mogą być pojedyncze lub złożone (2 do 32 bitów) dla zwiększenia szybkości, transmisja odbywa się na obu zboczach sygnału zegarowego, dane są zorganizowane w pakiety, zawierające rozkazy, adresy i dane, zapewniona jest spójność cache. Inne zastosowania: dostępny jest moduł IP dla FPGA, jako magistrala w systemach NUMA, jako zamiennik router'ów/switch'y w sieciach komputerowych.

Magistrale w komputerze podstawowe informacje o magistralach w komputerze standardy magistral magistrala systemowa Procesor jest urządzeniem połączonym z innymi urządzeniami (również z innymi procesorami) poprzez magistralę systemową. Modele: Front-Side Bus HyperTransport QuickPath Interconnect QPI jest magistralą opracowaną przez Intel dla rodziny CPU Core i7, i5, i7 oraz Itanium i Xeon. Magistralę cechuje: szeregowo-równoległy model typu punkt-do-punktu, zintegrowany kontroler pamięci, połączenia są typu full-duplex (20 linii w każdym kierunku). Specyfikacja obejmuje 5 warstw: fizyczną jednostką jest 20 phit'ów, które przesyłane są w jednym cyklu zegara, połączeń dane łączone są w 80-bitowe flity, zawierające 8-bitowy CRC oraz bity sterujące przepływem danych, trasy pakiety są przekazywane z użyciem tablicy routingu (dynamicznej); pakiet posiada 8-bitowy nagłówek (zawiera m.in. adres docelowy) oraz 64-bity danych, transportowa służy do weryfikowania poprawności transmisji, ewentualnie wysyła żądania retransmisji, protokołu realizuje wysyłanie pakietów zwykle pakiety mają rozmiar wiersza cache (warstwa dba o spójność pamięci cache). Magistrala FSB łączy CPU z innymi urządzeniami komputera. FSB składa się z: magistrali sterującej, magistrali adresowej, magistrali danych... HyperTransport został opracowany przez AMD. Magistrala jest typu punkt-do-punktu i posiada następujące cechy: jest magistralą szeregowo-równoległą, łącza mogą być pojedyncze lub złożone (2 do 32 bitów) dla zwiększenia szybkości, transmisja odbywa się na obu zboczach sygnału zegarowego, dane są zorganizowane w pakiety, zawierające rozkazy, adresy i dane, zapewniona jest spójność cache. Inne zastosowania: dostępny jest moduł IP dla FPGA, jako magistrala w systemach NUMA, jako zamiennik router'ów/switch'y w sieciach komputerowych.

Koniec wykładu