"ARCHI-GRAF" Biuro Obsugi Architektonicznej 64-920 Pia, ul. Kossaka 110 SZCZEGÓOWA SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT KOD GÓWNY CPV 45214200-2 Roboty budowlane w zakresie obiektów budowlanych zwizanych ze szkolnictwem Instalacje elektryczne STE 01.00 Roboty z zakresie instalacji elektrycznych wewntrznych Roboty w zakresie przewodów instalacji elektrycznych Roboty w zakresie montau opraw, osprztu, urzdze i odbiorników instalacji elektrycznej Monta rozdzielnic elektrycznych Roboty z zakresie ochrony odgromowej TEMAT OPRACOWANIA: Przebudowa czci pomieszcze budynku Zespou Szkolno-Przedszkolnego na wietlic oraz bibliotek ul. Inflancka 13 Wrocaw INWESTOR: Gmina Wrocaw - Zarzd Inwestycji Miejskich ul. Januszowicka 15a 53-135 Wrocaw STWiOR STE 01.00 Przebudowa czci pomieszcze budynku Zespou Szkolno-Przedszkolnego na wietlic oraz bibliotek
"ARCHI-GRAF" Biuro Obsugi Architektonicznej 64-920 Pia, ul. Kossaka 110 1. CZ OGÓLNA 3 2. WYMAGANIA DOTYCZCE WCIWOCI MATERIAÓW 7 3. WYMAGANIA DOTYCZCE SPRZTU 11 4.. WYMAGANIA DOTYCZCE TRANSPORTU 11 5. WYMAGANIA DOTYCZCE WYKONANIA ROBÓT 12 6. KONTROLA JAKOCI ROBÓT 15 7.. WYMAGANIA DOTYCZCE PRZEDMIARU I OBMIARU ROBÓT 16 8.. WYMAGANIA DOTYCZCE ODBIORU ROBÓT 17 9. PODSTAWA ROZLICZENIA ROBÓT 18 10. DOKUMENTY ODNIESIENIA 18 Najwaniejsze oznaczenia i skróty: ST - Specyfikacja Techniczna ITB - Instytut Techniki Budowlanej PZJ - Program Zabezpieczenia Jakoci STWiOR STE 01.00 Przebudowa czci pomieszcze budynku Zespou Szkolno-Przedszkolnego na wietlic oraz bibliotek 2
"ARCHI-GRAF" Biuro Obsugi Architektonicznej 64-920 Pia, ul. Kossaka 110 1. CZ OGÓLNA 1.1. Nazwa nadana zamówieniu przez zamawiajcego Przebudowa czci pomieszcze budynku Zespou Szkolno-Przedszkolnego na wietlic oraz bibliotek 1.2. Przedmiot ST Przedmiotem niniejszej specyfikacji technicznej (ST) s wymagania dotyczce wykonania i odbioru robót zwizanych z ukadaniem i montaem elementów instalacji elektrycznej (ukadanie kabli i przewodów, monta osprztu, opraw, rozdzielnic elektrycznych), instalacji odgromowej i pocze wyrównawczych, linii kablowych w obiektach kubaturowych oraz obiektach budownictwa inynieryjnego. Specyfikacja nie obejmuje robót elektrycznych niskoprdowych. 1.3. Zakres stosowania ST Specyfikacja techniczna standardowa (ST) stanowi podstaw opracowania specyfikacji technicznej szczegóowej (ST), stosowanej jako dokument przetargowy i kontraktowy przy zlecaniu i realizacji robót wymienionych w pkt. 1.2. Projektant sporzdzajcy dokumentacj projektow i odpowiednie szczegóowe specyfikacje techniczne wykonania i odbioru robót budowlanych moe wprowadza do niniejszej standardowej specyfikacji zmiany, uzupenienia lub cilenia, odpowiednie dla przewidzianych projektem robót, uwzgldniajce wymagania Zamawiajcego oraz konkretne warunki realizacji robót, niezbdne do uzyskania wymaganego standardu i jakoci tych robót. Odstpstwa od wymaga podanych w niniejszej specyfikacji mog mie miejsce tylko w przypadkach prostych robót o niewielkim znaczeniu, dla których istnieje pewno, e podstawowe wymagania b spenione przy zastosowaniu metod wykonania wynikajcych z dowiadczenia oraz uznanych regu i zasad sztuki budowlanej. 1.4. Przedmiot i zakres robót objtych ST Ustalenia zawarte w niniejszej specyfikacji technicznej (ST) dotycz zasad wykonywania i odbioru robót zwizanych z: ukadaniem kabli i przewodów elektrycznych, w tym szynoprzewodów montowanych poza rozdzielnicami, montaem opraw, osprztu, urzdze i odbiorników energii elektrycznej, wraz z przygotowaniem poda i robotami towarzyszcymi, dla obiektów kubaturowych oraz obiektów budownictwa inynieryjnego. kompletacj wszystkich materiaów potrzebnych do wykonania podanych wyej prac, wykonaniem wszelkich robót pomocniczych w celu przygotowania poda (w szczególnoci roboty murarskie, lusarsko-spawalnicze monta elementów osprztu instalacyjnego itp.), eniem wszystkich materiaów w sposób i w miejscu zgodnym z dokumentacj techniczn wykonaniem oznakowania zgodnego z dokumentacj techniczn wszystkich elementów wyznaczonych w dokumentacji, eniem drutu stalowego (dla instalacji prowadzonych w rurkach lub kanaach zamknitych), uatwiajcego docelowe wciganie zaprojektowanych przewodów (np. dla sieci teleinformatycznych), wykonaniem oznakowania zgodnego z dokumentacj techniczn wszystkich wyznaczonych kabli i przewodów, przeprowadzeniem wymaganych prób i bada oraz potwierdzenie protokoami kwalifikujcymi montowany element instalacji elektrycznej. kompletacj wszystkich materiaów i urzdze potrzebnych do wykonania (prefabrykacji) rozdzielnicy, wykonaniem wszelkich robót pomocniczych potrzebnych do przygotowania obudowy rozdzielnicy (w szczególnoci roboty lusarsko-spawalnicze i malarskie) oraz montau wyposaenia rozdzielnicy, zamontowaniem wszystkich elementów, aparatów i urzdze rozdzielnicy w sposób i w miejscu zgodnym z dokumentacj techniczn dokonaniem wszelkich pocze instalacyjnych, szyn zbiorczych wewntrznych przy uyciu materiaów oraz rodków wg dokumentacji technicznej, wykonaniem wewntrznych pocze ochronnych oraz pocze ochronnych konstrukcji pomidzy poszczególnymi segmentami rozdzielnicy oraz z szyn uziemiaj obiektu, wykonaniem oznakowania zgodnego z dokumentacj techniczn wszystkich elementów rozdzielnicy zawartych w dokumentacji, przeprowadzeniem wymaganych prób i bada oraz potwierdzenie protokoami kwalifikujcymi prefabrykat do montau, jako element instalacji elektrycznej, opakowaniem i przygotowaniem do transportu na miejsce zamontowania, montaem rozdzielnicy w miejscu okrelonym w dokumentacji technicznej, przeprowadzeniem wymaganych prób, bada i pomiarów ze sporzdzeniem protokoów kwalifikujcych rozdzielnic (prefabrykat) do eksploatacji. wykonywaniem wszelkiego rodzaju uziemie montaem osprztu i urzdze piorunochronnych montaem konstrukcji wsporczych do ukadania kabli, STWiOR STE 01.00 Przebudowa czci pomieszcze budynku Zespou Szkolno-Przedszkolnego na wietlic oraz bibliotek 3
"ARCHI-GRAF" Biuro Obsugi Architektonicznej 64-920 Pia, ul. Kossaka 110 wraz z przygotowaniem poda i robotami towarzyszcymi, dla obiektów kubaturowych oraz obiektów budownictwa inynieryjnego. ST dotyczy wszystkich czynnoci majcych na celu wykonanie robót zwizanych z: kompletacj wszystkich materiaów potrzebnych do wykonania podanych wyej prac, wykonaniem wszelkich robót pomocniczych w celu przygotowania poda (w szczególnoci roboty murarskie, lusarsko-spawalnicze a take tzw. polepszania gruntu i pogrania elementów uziemie itp.), eniem wszystkich materiaów w sposób i w miejscu zgodnym z dokumentacj techniczn wykonaniem oznakowania zgodnego z dokumentacj techniczn wszystkich elementów wskazanych w dokumentacji, przeprowadzeniem wymaganych prób i bada oraz potwierdzenie protokoami kwalifikujcymi montowany element instalacji odgromowej, uziemienia lub pocze wyrównawczych. wykonaniem oznakowania zgodnego z dokumentacj techniczn wszystkich wyznaczonych kabli i linii, przeprowadzeniem wymaganych prób i bada oraz potwierdzenie protokoami kwalifikujcymi montowany element linii energetycznej do eksploatacji 1.5. Okrelenia podstawowe, definicje Okrelenia podane w niniejszej specyfikacji technicznej (ST) s zgodne z odpowiednimi normami oraz okreleniami podanymi w ST Wymagania ogólne Specyfikacja techniczna - dokument zawierajcy zespó cech wymaganych dla procesu wytwarzania lub dla samego wyrobu, w zakresie parametrów technicznych, jakoci, wymogów bezpieczestwa, wielkoci charakterystycznych a take co do nazewnictwa, symboliki, znaków i sposobów oznaczania, metod bada i prób oraz odbiorów i rozlicze. Aprobata techniczna - dokument stwierdzajcy przydatno dane wyrobu do okrelonego obszaru zastosowania. Zawiera ustalenia techniczne co do wymaga podstawowych wyrobu oraz metodyk bada dla potwierdzenia tych wymaga. Deklaracja zgodnoci - dokument w formie owiadczenia wydany przez producenta, stwierdzajcy zgodno z kryteriami okrelonymi odpowiednimi aktami prawnymi, normami, przepisami, wymogami lub specyfikacj techniczn dla danego materiau lub wyrobu. Certyfikat zgodnoci - dokument wydany przez upowanion jednostk badaj (certyfikuj), stwierdzajcy zgodno z kryteriami okrelonymi odpowiednimi aktami prawnymi, normami, przepisami, wymogami lub specyfikacj techniczn dla badanego materiau lub wyrobu. Cz czynna - przewód lub inny element przewodzcy, wchodzcy w skad instalacji elektrycznej lub urzdzenia, który w warunkach normalnej pracy instalacji elektrycznej moe by pod napiciem a nie spenia funkcji przewodu ochronnego (przewody ochronne PE i PEN nie s czci czynn). Poczenia wyrównawcze - elektryczne poczenie czci przewodzcych dostpnych lub obcych w celu wyrównania potencjau. Kable i przewody - materiay sce do dostarczania energii elektrycznej, sygnaów, impulsów elektrycznych w wybrane miejsce. Osprzt instalacyjny do kabli i przewodów - zespó materiaów dodatkowych, stosowanych przy ukadaniu przewodów, uatwiajcy ich monta oraz dotarcie w przypadku awarii, zabezpieczajcy przed uszkodzeniami, wytyczajcy trasy cigów równolegych przewodów itp. Grupy materiaów stanowicych osprzt instalacyjny do kabli i przewodów: systemy mocujce, puszki elektroinstalacyjne, kocówki kablowe, zaciski i konektory, pozostay osprzt (oznaczniki przewodów, linki none i systemy nacigowe, dawice, zczki i szyny, zaciski ochronne itp.). Urzdzenia elektryczne - wszelkie urzdzenia i elementy instalacji elektrycznej przeznaczone do wytwarzania, przeksztacania, przesyania, rozdziau lub wykorzystania energii elektrycznej. Odbiorniki energii elektrycznej - urzdzenia przeznaczone do przetwarzania energii elektrycznej w inn form energii wiato, ciepo, energi mechaniczn itp.). Klasa ochronnoci - umowne oznaczenie, okrelajce moliwoci ochronne urzdzenia, ze wzgldu na jego cechy budowy, przy bezporednim dotyku. Oprawa owietleniowa ( elektryczna ) - kompletne urzdzenie sce do przymocowania i poczenia z instalacj elektryczn jednego lub kilku róde wiata, ochrony róde wiata przed wpywami zewntrznymi i ochrony rodowiska przed szkodliwym dziaaniem róda wiata a take do uzyskania odpowiednich parametrów wietlnych ( brya fotometryczna, luminacja ), uatwia wciwe umiejscowienie i bezpieczn wymian róde wiata, tworzy estetyczne formy wymagane dla danego typu pomieszczenia. Elementami dodatkowymi s osony lub elementy ukierunkowania ródewiata w formie : klosza, odbnika, rastra, abauru. Stopie ochrony IP - okrelona w PN-EN 60529:2003, umowna miara ochrony przed dotykiem elementów instalacji elektrycznej oraz przed przedostaniem si cia staych, wnikaniem cieczy (szczególnie wody) i gazów, a któr zapewnia odpowiednia obudowa. Obwód instalacji elektrycznej - zespó elementów poczonych porednio lub bezporednio ze ródem energii STWiOR STE 01.00 Przebudowa czci pomieszcze budynku Zespou Szkolno-Przedszkolnego na wietlic oraz bibliotek 4
"ARCHI-GRAF" Biuro Obsugi Architektonicznej 64-920 Pia, ul. Kossaka 110 elektrycznej za pomoc chronionego przed przeteniem wspólnym zabezpieczeniem, kompletu odpowiednio poczonych przewodów elektrycznych. W skad obwodu elektrycznego wchodz przewody pod napiciem, przewody ochronne oraz wszelkie urzdzenia zmieniajce parametry elektryczne obwodu, rozdzielcze, sterownicze i sygnalizacyjne, zwizane z danym punktem zasilania w energi (zabezpieczeniem). Przygotowanie poda - zespó czynnoci wykonywanych przed zamocowaniem osprztu instalacyjnego, urzdzenia elektrycznego, odbiornika energii elektrycznej, ukadaniem kabli i przewodów majcy na celu zapewnienie moliwoci ich zamocowania zgodnie z dokumentacj. Do prac przygotowawczych tu zalicza si nastpujce grupy czynnoci: Wiercenie wiercenie i przebijanie otworów przelotowych i nieprzelotowych, Kucie kucie bruzd i wnk, Osadzanie osadzanie koków w podu, w tym ich wstrzeliwanie, Montau monta uchwytów do rur i przewodów, Oczyszczenie oczyszczenie poda - przygotowanie do klejenia. Rozdzielnica elektryczna (tablica) - zespó aparatury odpowiednio dobranej i poczonej w bloki funkcjonalne (pola), cy do zasilania, zabezpieczania urzdze elektrycznych przed skutkami zwar i przeci, realizacji wyznaczonych zada danego pola oraz kontroli linii i obwodów instalacji elektrycznej. Aparatura, stanowica wraz z obudow (obudowami) rozdzielnic, w zalenoci od potrzeb moe spenia nastpujce funkcje: zmiany napicia instalacji, czeniowe, rozdzielcze, zabezpieczania, pomiarowo-kontrolne, sygnalizacyjne i alarmowe. Klasa ochronnoci - umowne oznaczenie, okrelajce moliwoci ochronne urzdzenia, ze wzgldu na jego cechy budowy, przy bezporednim dotyku. Stopie ochrony obudowy IP - okrelona w PN-EN 60529:2003, umowna miara ochrony przed dotykiem elementów wyposaenia rozdzielnicy oraz przed przedostaniem si cia staych, wnikaniem cieczy (szczególnie wody) i gazów, a któr zapewnia odpowiednia obudowa. Wyposaenie rozdzielnicy elektrycznej - zespó aparatury i systemów pocze wewntrznych potrzebnych do realizacji wszelkich celów wyznaczonych danej rozdzielnicy. Obwód instalacji elektrycznej - zespó elementów poczonych porednio lub bezporednio ze ródem energii elektrycznej za pomoc chronionego przed przeteniem wspólnym zabezpieczeniem, kompletu odpowiednio poczonych przewodów elektrycznych. W skad obwodu elektrycznego wchodz przewody pod napiciem, przewody ochronne oraz wszelkie urzdzenia zmieniajce parametry elektryczne obwodu, rozdzielcze, sterownicze i sygnalizacyjne, zwizane danym punktem zasilania w energi (zabezpieczeniem). Zwody - górna cz urzdzenia piorunochronnego przeznaczona do przechwytywania uderzenia pioruna. Jako zwody, ze wzgldów ekonomicznych i zgodnie z zaleceniami normy, wykorzystuje si metalowe lub elbetowe elementy dachu (szczególnie te, które wystaj ponad dach). Rodzaje zwodów: Zwody naturalne - zewntrzne lub wewntrzne metalowe pokrycia i konstrukcje none dachów, a ich zastosowanie dotyczy wszystkich rodzajów ochrony obiektów (podstawowej, obostrzonej i specjalnej). Wykorzystanie elementów dachu jako zwody naturalne jest moliwe jeli spenione s dodatkowe warunki: o grubo blachy elementu musi by wiksza od 0,5 mm dla stali, cynku i miedzi oraz 1 mm dla aluminium o krople metalu wytopione przez piorun nie mog przedosta si do wntrza budynku, Zwody sztuczne - wykonywane w przypadku braku moliwoci zastosowania elementów dachu jako zwody naturalne, ze wzgldu na konstrukcj dachu lub koniecznoci spenienia warunków dodatkowych. Zwody montowane bezporednio na obiekcie okrela si jako nieizolowane, natomiast montowane obok lub nad obiektem nazywa si izolowanym. Rozrónia si zwody poziome (niskie, podwyszone i wysokie) i pionowe. Ochron odgromow z zastosowaniem zwodów poziomych niskich lub podwyszonych nazwano ochron klatkow natomiast z zastosowaniem zwodów pionowych lub poziomych wysokich nazwano ochron strefow. Ochrona strefowa wymaga takiego dobrania wysokoci montau zwodów, aby cay chroniony obiekt znalaz si w strefie ochronnej (wyznaczonej przez zwód i jego kt ochronny). Ochrona wewntrzna - zespó dzia i urzdze zapewniajcy bezpieczestwo i ochron przed skutkami wyadowa piorunowych, ludziom znajdujcym si w budynku. Realizowana jest poprzez: wykonanie ekwipotencjalizacji wszystkich urzdze i elementów metalowych, zachowanie odpowiednich odstpów izolacyjnych lub stosowanie dodatkowych rodków ochrony. Kabel elektroenergetyczny - odmiana przewodu, sca do przesyania energii elektrycznej. Linia kablowa - kabel wieloowy lub wizka kabli jednoowych w ukadzie wielofazowym albo kilka kabli poczonych równolegle, które wraz z osprztem uone sana wspólnej trasie, czc zaciski dwóch urzdze elektroenergetycznych. Trasa kablowa - pas terenu lub przestrze, w której osi symetrii uono jedn lub wicej linii kablowych. Kable sygnalizacyjne produkowane s na napicia znamionowe: 0,6/1 kv - ilo od 2 do 75, przekroje znamionowe od (0,64) 0,75 do 10 mm 2. a robocza - izolowana a wykonana z miedzi lub aluminium: w kablu elektroenergetycznym, sy do przesyania energii elektrycznej; w kablu sygnalizacyjnym sy do przesyania lub odcinania sygnau, impulsu itp. Jako cz STWiOR STE 01.00 Przebudowa czci pomieszcze budynku Zespou Szkolno-Przedszkolnego na wietlic oraz bibliotek 5
"ARCHI-GRAF" Biuro Obsugi Architektonicznej 64-920 Pia, ul. Kossaka 110 przewodzca moe wystpowa drut o przekroju koowym, owalnym lub wycinek koa (sektorowe) lub linka, zona z wielu drutów o mniejszym przekroju. Ze wzgldu na due natenie pola elektrycznego na ostrych krawdziach ogranicza si stosowanie kabli z ami sektorowymi do napi znamionowych 0,6/1 kv i 3,6/6 kv i przekrojach powyej 16 mm 2. y wielodrutowe zapewniaj wiksz elastyczno kabla, s jednak drosze. Sploty poszczególnych wizek, zawierajcych po kilka splatane s we wspóosiowe warstwy w kierunkach przemiennych. Kable sygnalizacyjne posiadaj w swej budowie dodatkowo licznikow (brzow) i kierunkow (niebiesk) dla uatwienia rozpoznawania i liczenia kolejnych warstw kabla. a ochronna o - izolowana a w kablu elektroenergetycznym, oznaczona barw zielono- izolacji, bezwzgldnie wymagana przez okrelone rodki ochrony przeciwporaeniowej. czy metalowe czci przewodzce - dostpnego urzdzenia elektrycznego (które mog przypadkowo znale si pod napiciem), czci przewodzce obcych instalacji elektrycznych, gówn szyn (zacisk) uziemiajcy i uziemiony punkt neutralny. Stosowana w kablach na napicie od 0,6/1 kv, przy czym dla napi znamionowych do 12/20 kv przekrój y nie musi by identyczny z przekrojem roboczym kabla (np. dla y roboczej do 50 mm 2 - przekrój y ochronnej minimum 16 mm 2, natomiast powyej 95 mm 2 - minimum 50 mm 2 ). a powrotna (stara nazwa ochronna ) - wymagana bezwzgldnie dla kabli elektroenergetycznych o izolacji z tworzyw sztucznych na napicia znamionowe 3,6/6 kv i wysze. Wykonana zwykle jako warstwa metaliczna (druty lub tamy miedziane), wspóosiowa z przewodzcego ekranu niemetalicznego, znajdujcego si na izolacji y lub w rodku kabla. Sy przewodzeniu prdów zwarciowych i wyrównawczych (prdów zakóceniowych) w ukadzie wielofazowym. a probiercza p - izolowana a w kablu elektroenergetycznym, zwykle umieszczona w wielodrutowej yle roboczej; sy do pomiarów, sygnalizacji, obsugi urzdzenia elektrycznego. Stosowana gównie dla kabli jednoowych, aluminiowych o przekrojach znamionowych ponad 400 mm 2, w formie 1-2 o przekroju 1,5 lub 2,5 mm 2. a neutralna - izolowana a robocza, oznaczona kolorem niebieskim, w kablach czteroowych peni rol przewodu ochronno-neutralnego PEN. Przekrój uzaleniony od przekroju roboczego kabla, zwykle mniejszy np. dla przekrojów roboczych powyej 35 mm 2 moe wynosi 50% tego przekroju. 1.6. Ogólne wymagania dotyczce robót Wykonawca robót jest odpowiedzialny za jako ich wykonania oraz za zgodno z dokumentacj projektow specyfikacjami technicznymi i poleceniami Inspektora nadzoru. Ogólne wymagania dotyczce robót podano w ST Wymagania ogólne 1.7. Dokumentacja robót montaowych i prefabrykacyjnych Dokumentacj robót montaowych elementów instalacji elektrycznej stanowi: projekt budowlany i wykonawczy w zakresie wynikajcym z rozporzdzenia Ministra Infrastruktury z 02.09.2004 r. w sprawie szczegóowego zakresu i formy dokumentacji projektowej, specyfikacji technicznych wykonania i odbioru robót budowlanych oraz programu funkcjonalno-uytkowego (Dz. U. z 2004 r. Nr 202, poz. 2072 zmian Dz. U. z 2005 r. Nr 75, poz. 664), specyfikacje techniczne wykonania i odbioru robót (obligatoryjne w przypadku zamówie publicznych), sporzdzone zgodnie z rozporzdzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 02.09.2004 r. w sprawie szczegóowego zakresu i formy dokumentacji projektowej, specyfikacji technicznych wykonania i odbioru robót budowlanych oraz programu funkcjonalno-uytkowego (Dz. U. z 2004 r. Nr 202, poz. 2072 zmian Dz. U. z 2005 r. Nr 75, poz. 664), dziennik budowy prowadzony zgodnie z rozporzdzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 26 czerwca 2002 r. w sprawie dziennika budowy, montau i rozbiórki, tablicy informacyjnej oraz ogoszenia zawierajcego dane dotyczce bezpieczestwa pracy i ochrony zdrowia (Dz. U. z 2002 r. Nr 108, poz. 953 z póniejszymi zmianami), dokumenty wiadczce o dopuszczeniu do obrotu i powszechnego lub jednostkowego zastosowania uytych wyrobów budowlanych, zgodnie z ustaw z 16 kwietnia 2004 r. o wyrobach budowlanych (Dz. U. z 2004 r. Nr 92, poz. 881), karty techniczne wyrobów lub zalecenia producentów dotyczce stosowania wyrobów, protokoy odbiorów czciowych, kocowych oraz robót zanikajcych i ulegajcych zakryciu z zaczonymi protokoami z bada kontrolnych, dokumentacja powykonawcza (zgodnie z art. 3, pkt 14 ustawy Prawo budowlane z dnia 7 lipca 1994 r. - Dz. U. z 2003 r. Nr 207, poz. 2016 z póniejszymi zmianami). Monta elementów instalacji elektrycznej naley wykonywa na podstawie dokumentacji projektowej i szczegóowej specyfikacji technicznej wykonania i odbioru robót montaowych, opracowanych dla konkretnego przedmiotu zamówienia. 1.8. Nazwy i kody: Grupy robót, klasy robót lub kategorie robót CPV 45310000-3 Roboty z zakresie instalacji elektrycznych wewntrznych CPV 45311100-1 Roboty w zakresie przewodów instalacji elektrycznych CPV 45311200-2 Roboty w zakresie montau opraw, osprztu, urzdze i odbiorników instalacji STWiOR STE 01.00 Przebudowa czci pomieszcze budynku Zespou Szkolno-Przedszkolnego na wietlic oraz bibliotek 6
"ARCHI-GRAF" Biuro Obsugi Architektonicznej 64-920 Pia, ul. Kossaka 110 CPV 45312310-3 elektrycznej. Monta rozdzielnic elektrycznych Roboty z zakresie ochrony odgromowej 2. WYMAGANIA DOTYCZCE WCIWOCI MATERIAÓW Wszelkie nazwy wasne produktów i materiaów przywoane w specyfikacji s ustaleniu podanego standardu wykonania i okrelenia wciwoci i wymogów technicznych zaonych w dokumentacji technicznej dla projektowanych rozwiza. Dopuszcza si zamieszczenie rozwiza w oparciu o produkty (wyroby) innych producentów pod warunkiem: speniania tych samych wciwoci technicznych, przedstawienia zamiennych rozwiza na pimie (dane techniczne, atesty, dopuszczenia do stosowania, uzyskanie akceptacji projektanta). 2.1. Ogólne wymagania dotyczce wciwoci materiaów Ogólne wymagania dotyczce wciwoci materiaów, ich pozyskiwania i skadowania podano w ST Wymagania ogólne Do wykonania i montau instalacji, urzdze elektrycznych i odbiorników energii elektrycznej w obiektach budowlanych naley stosowa przewody, kable, osprzt oraz aparatur i urzdzenia elektryczne posiadajce dopuszczenie do stosowania w budownictwie. Za dopuszczone do obrotu i stosowania uznaje si wyroby, dla których producent lub jego upowaniony przedstawiciel: dokona oceny zgodnoci z wymaganiami dokumentu odniesienia wedug okrelonego systemu oceny zgodnoci, wyda deklaracj zgodnoci z dokumentami odniesienia, takimi jak: zharmonizowane specyfikacje techniczne, normy opracowane przez Midzynarodow Komisj Elektrotechniczn (IEC) i wprowadzone do zbioru Polskich Norm, normy krajowe opracowane z uwzgldnieniem przepisów bezpieczestwa Midzynarodowej Komisji ds. Przepisów Dotyczcych Zatwierdzenia Sprztu Elektrycznego (CEE), aprobaty techniczne, oznakowa wyroby znakiem CE lub znakiem budowlanym B zgodnie z obowizujcymi przepisami, wyda deklaracj zgodnoci z uznanymi reguami sztuki budowlanej, dla wyrobu umieszczonego w okrelonym przez Komisj Europejsk wykazie wyrobów majcych niewielkie znaczenie dla zdrowia i bezpieczestwa, wyda owiadczenie, e zapewniono zgodno wyrobu budowlanego, dopuszczonego do jednostkowego zastosowania w obiekcie budowlanym, z indywidualn dokumentacj projektow sporzdzon przez projektanta obiektu lub z nim uzgodnion. Zastosowanie innych wyrobów, wyej nie wymienionych, jest moliwe pod warunkiem posiadania przez nie dopuszczenia do stosowania w budownictwie i uwzgldnienia ich w zatwierdzonym projekcie dotyczcym montau urzdze elektroenergetycznych w obiekcie budowlanym. 2.2. Szczegóowe wymagania dotyczce wciwoci materiaów Wszystkie materiay do wykonania instalacji elektrycznej powinny odpowiada wymaganiom zawartym w dokumentach odniesienia (normach, aprobatach technicznych). Jednoczenie praktyczne przykady zastosowania elementów linii kablowych, w tym urzdze elektroenergetycznych zawieraj opracowania typizacyjne - szczególnie albumy producentów lub specjalizujcych si w tym zakresie biur naukowo-badawczych i projektowych, które mog by wykorzystane w praktyce 2.2.1. Kable i przewody Zaleca si, aby kable energetyczne ukadane w budynkach posiaday izolacj wg wymogów dla rodzaju pomieszczenia i powok ochronn. Jako materiay przewodzce mona stosowa mied i aluminium, liczba : 1, 3, 4, 5. Napicia znamionowe dla linii kablowych: 0,6/1 kv; 3,6/6 kv; 6/10 kv; 8,7/15 kv; 12/20 kv; 18/30 kv, a przekroje : 16 do 1000 mm². Przewody instalacyjne naley stosowa izolowane lub z izolacj i powok ochronn do ukadania na stae, w osonach lub bez, klejonych do bezporednio do poda lub ukadanych na linkach nonych, a take natynkowo, wtynkowo lub pod tynkiem; ilo zaley od przeznaczenia danego rodzaju przewodu. Napicia znamionowe izolacji wynosz: 300/300, 300/500, 450/750, 600/1000 V w zalenoci od wymogów, przekroje ukadanych przewodów mog wynosi (0,35) 0,4 do 240 mm², przy czym zasilanie energetyczne budynków wymaga stosowania przekroju mi nimalnego 1,5 mm². Jako materiay przewodzce mona stosowa mied i aluminium, przy czym dla przekroju do 10 mm² naley stosowa obowizkowo przewody miedziane. Przewody szynowe s do zasilania wewntrznych magistrali energetycznych, obsugujcych due rozdzielnice instalacyjne, odbiorniki wielkiej mocy lub ich grupy, obwody rozdzielcze dla duej liczby odbiorników zamontowanych w cigach np. zasilanie duej iloci silników lub opraw owietleniowych zamontowanych liniowo. Jako materiay przewodzce szynoprzewodów mona stosowa mied i aluminium (aluminium pokryte niklem i ocynowane); szynoprzewody mona montowa wykonane w obudowie o okrelonym stopniu ochrony IP lub bez STWiOR STE 01.00 Przebudowa czci pomieszcze budynku Zespou Szkolno-Przedszkolnego na wietlic oraz bibliotek 7
"ARCHI-GRAF" Biuro Obsugi Architektonicznej 64-920 Pia, ul. Kossaka 110 obudowy. 2.2.2. Osprzt instalacyjny do kabli i przewodów Przepusty kablowe i osony krawdzi - w przypadku podziau budynku na strefy poarowe, w miejscach przejcia kabli midzy strefami lub dla ochrony izolacji przewodów przy przejciach przez cianki konstrukcji wsporczych naley stosowa przepusty ochronne. Kable i przewody ukadane bezporednio na pododze naley chroni poprzez stosowanie oson (rury instalacyjne, listwy podogowe). 2.2.3. Systemy mocujce przewody, kable, instalacje wizkowe i osprzt Puszki elektroinstalacyjne mog by standardowe i do cian pustych, s do montau gniazd i czników instalacyjnych, wystpuj jako czce, przelotowe, odgane lub podogowe i sufitowe. Wykonane s z materiaów o wytrzymaci elektrycznej powyej 2 kv, niepalnych lub trudnozapalnych, które nie podtrzymuj pomienia, a wydzielane w wysokiej temperaturze przez puszk gazy nie s szkodliwe dla czowieka, jednoczenie zapewniaj stopie ochrony minimalny IP 2X. Dobór typu puszki uzaleniony jest od systemu instalacyjnego. Ze wzgldu na system montau -wystpuj puszki natynkowe, podtynkowe, natynkowo - wtynkowe, podogowe. W zalenoci od przeznaczenia puszki musz spenia nastpuj ø ce wymagania co do ich wielkoci: puszka sprztowa ø 60 mm, sufitowa lub kocowa 60 mm lub 60x60 mm, rozgana lub przelotowa ø 70 mm lub 75 x 75 mm - dwu- trzy- lub czterowejciowa dla przewodów o przekroju y do 6 mm². Puszki elektroinstalacyjne do montau gniazd i czników instalacyjnych powinny by przystosowane do mocowania osprztu za pomoc pazurków i / lub wkrtów. Kocówki kablowe, zaciski i konektory wykonane z materiaów dobrze przewodzcych prd elektryczny jak aluminium, mied, mosidz, montowane poprzez zaciskanie, skrcanie lub lutowanie; ich zastosowanie uatwia podczanie i umoliwia wielokrotne odczanie i przyczanie przewodów do instalacji bez koniecznoci kadorazowego przygotowania koców przewodu oraz umoliwia systemowe izolowanie za pomoc oson izolacyjnych. Pozostay osprzt - uatwia monta i zwiksza bezpieczestwo obsugi; wyróni mona kilka grup materiaów: oznaczniki przewodów, dawnice, zczki i szyny, zaciski ochronne itp. 2.2.4. Sprzt instalacyjny 2.2.4.1 czniki ogólnego przeznaczenia wykonane dla potrzeb instalacji podtynkowych, natynkowych i natynkowowtynkowych: czniki podtynkowe powinny by przystosowane do instalowania w puszkach ø 60 mm za pomoc wkrtów lub pazurków. czniki natynkowe i natynkowo-wtynkowe przygotowane s do instalowania bezporednio na podu (cianie) za pomoc wkrtów lub przyklejane. Zaciski do czenia przewodów winny umoliwia wprowadzenie przewodu o przekroju 1,02,5 mm 2. Obudowy czników powinny by wykonane z materiaów niepalnych lub niepodtrzymujcych pomienia. Podstawowe dane techniczne: o napicie znamionowe: 250V; 50 Hz, o prd znamionowy: do 10 A, o stopie ochrony w wykonaniu zwykym: minimum IP 2X, o stopie ochrony w wykonaniu szczelnym: minimum IP 44. 2.2.4.2. Gniazda wtykowe ogólnego przeznaczenia do montau w instalacjach podtynkowych, natynkowych i natynkowo-wtynkowych: Gniazda podtynkowe 1-fazowe powinny zosta wyposaone w styk ochronny i przystosowane do instalowania w puszkach ø 60 mm za pomoc wkrtów lub pazurków. Gniazda natynkowe i natynkowo-wtynkowe 1-fazowe powinny by wyposaone w styk ochronny i przystosowane do instalowania bezporedniego na podu za pomoc wkrtów lub przyklejane. Gniazda natynkowe 3-fazowe musz by przystosowane do 5-cio owych przewodów, w tym do podczenia styku ochronnego oraz neutralnego. Zaciski do poczenia przewodów winny umoliwia wprowadzenie przewodów o przekroju od 1,56,0 mm 2 w zalenoci od zainstalowanej mocy i rodzaju gniazda wtykowego. Obudowy gniazd naley wykona z materiaów niepalnych lub niepodtrzymujcych pomienia. Podstawowe dane techniczne gniazd: napicie znamionowe: 250V lub 250V/400V; 50 Hz, prd znamionowy: 10A, 16A dla gniazd 1-fazowych, prd znamionowy: 16A do 63A dla gniazd 3-fazowych, stopie ochrony w wykonaniu zwykym: minimum IP 2X, stopie ochrony w wykonaniu szczelnym: minimum IP 44. 2.2.5. Sprzt owietleniowy STWiOR STE 01.00 Przebudowa czci pomieszcze budynku Zespou Szkolno-Przedszkolnego na wietlic oraz bibliotek 8
"ARCHI-GRAF" Biuro Obsugi Architektonicznej 64-920 Pia, ul. Kossaka 110 Monta opraw owietleniowych naley wykonywa na podstawie projektu owietlenia, zawierajcego co najmniej: dobór opraw i ródewiata, plan rozmieszczenia opraw, rysunki sposobu mocowania opraw, plan instalacji zasilajcej oprawy, obliczenie rozkadu natenia owietlenia oraz spadków napicia i obci, zasady konserwacji i eksploatacji instalacji owietleniowej. Oprawy owietleniowe naley dobiera z katalogów producentów, odpowiednio do potrzeb owietleniowych pomieszczenia i warunków rodowiskowych - wystpuj w czterech klasach ochronnoci przed poraeniem elektrycznym oznaczonych 0, I, II, III. Wypusty sufitowe i cienne powinny by przystosowane do instalowania opraw owietleniowych, przy czym przekrój przewodów uonych na stae nie moe by mniejszy od 1 mm 2 a napicie izolacji nie moe by mniejsze od 750 V jeli przewody ukadane s w rurkach stalowych lub otworach prefabrykowanych elementów budowlanych oraz 300 V w pozostaych przypadkach. Podzia opraw owietleniowych ze wzgldu na rodzaj róda wiata: do arówek, do lamp fluorescencyjnych (wietlówek), do lamp rtciowych wysokoprnych, do lamp sodowych, do lamp ksenonowych. Pod wzgldem ochrony przed dotkniciem czci opraw bcych pod napiciem oraz przedostawaniem si cia staych i wody do opraw; nadano oprawom nastpujce oznaczenie zwizane ze stopniami ochrony: zwyka IP 20 zamknita IP 4X pyoodporna IP 5X pyoszczelna IP 6X kroploodporna IP X1 deszczoodporna IP X3 bryzgoodporna IP X4 strugoodporna IP X5 wodoodporna IP X7 wodoszczelna IP X8 W praktyce zdarza si, e dobrana oprawa owietleniowa jednoczenie spenia wymagania dotyczce ochrony przed wnikaniem cia staych i wody np. oprawa OUS 250 o stopniu ochrony IP 64/23 jest opraw pyoszczelna i bryzgoodporna w czci, gdzie znajduje si lampa oraz zwyk i deszczoodporna w czci, gdzie znajduje si osprzt stabilizacyjno-zaponowy (minimalny wymóg ochronny dla opraw drogowych). 2.2.7. Obudowy rozdzielnic i aparatów Stanowi element pomocniczy przy budowie rozdzielnicy elektrycznej (samodzielnie nie s elementem instalacji elektrycznej); speniaj rol zabezpieczaj przed dotykiem elementów pod napiciem, s elementem czcym podzespoy rozdzielnicy, chroni przed przedostawaniem si do wewntrz cia obcych (stopie ochrony obudowy IP), poprzez monta wyposaenia dodatkowego umoliwiaj prawidowe funkcjonowanie rozdzielnicy w zmieniajcych si warunkach zewntrznych i przy rónym obcieniu, podnosz estetyk instalacji elektrycznych, umoliwiaj prawidowy monta. Naley przestrzega stosowania tylko takich zamienników obudów, które wymieniane s jako marka referencyjna. Wykonujcy prefabrykacj powinien sprawdzi czy poszczególne elementy obudowy (lub caa obudowa) posiadaj certyfikat zgodnoci lub aprobat techniczn b nadan przez wytwórc deklaracj zgodnoci. Wymagania ogólne dotyczce pustych obudów rozdzielnic i sterownic niskonapiciowych podane s w PN-EN 50298:2004, PN-EN 62208:2005 (U). Podczas przygotowywania obudowy rozdzielnicy do wyposaania w zaprojektowane urzdzenia lub prefabrykaty skadowe, musz zosta zachowane wszelkie uwagi i wytyczne producenta obudowy dotyczce metod czenia obudów w zestawy, sposobu montowania lub usuwania cianek bocznych wg potrzeb, zastosowania zalecanych materiaów cznych i uszczelniajcych obudowy skadowe. Wszelkie zaczepy, ucha oraz wzmocnienia transportowe montowa zgodnie z instrukcj producenta obudów. Naley stosowa wszelkie zaprojektowane pomocnicze elementy systematyzujce porzdek wewntrz rozdzielnicy (uchwyty, prowadnice i koryta kablowe, maskownice, panele szczotkowe itp.) oraz stosowa odpowiednie zabezpieczanie elementów po obróbce mechanicznej (zaprawki). Listwy oraz linki uziemienia powinny wyrónia si odpowiednimi kolorami, zgodnie z PN-EN 60446:2004. STWiOR STE 01.00 Przebudowa czci pomieszcze budynku Zespou Szkolno-Przedszkolnego na wietlic oraz bibliotek 9
"ARCHI-GRAF" Biuro Obsugi Architektonicznej 64-920 Pia, ul. Kossaka 110 2.2.8. Wyposaenie wewntrzne rozdzielnic Skad zestawu elementów wewntrznych rozdzielnicy okrela projekt, jednoczenie wykonujcy prefabrykacj powinien sprawdzi czy wszystkie zaprojektowane elementy wyposaenia wewntrznego posiadaj nadany przez wytwórc certyfikat zgodnoci lub aprobat techniczn b deklaracj zgodnoci. Naley przestrzega stosowania tylko takich zamienników elementów wewntrznych rozdzielnicy, które wymieniane s jako marka referencyjna. Osprzt ten naley montowa do obudowy za pomoc: pyty montaowej lub pyty zabudowy, szyn lub belek nonych zunifikowanych lub zaprojektowanych, póek i szuflad. Poczenia wewntrzne elementów naley wykonywa za pomoc: szyn poprzez zaciski szynowe, szyn elastycznych, zacisków przyczeniowych lub przewodów. Przewody o przekroju y do 2,5 (4) mm 2 naley pocynowa, natomiast na przewody powyej 4 mm 2 naley montowa kocówki kablowe wg instrukcji producenta. Dla rozdzielnic teleinformatycznych naley uywa elementów przyczeniowych prefabrykowanych jak kable czteroparowe, krosowe, wiatowody krosowe, pigtaile i patchcordy o okrelonych dugociach. 2.2.9. Elementy mocujce rozdzielnice Wykonujcy monta rozdzielnicy lub kadego z jej segmentów powinien sprawdzi czy wszystkie zaprojektowane elementy mocujce posiadaj nadany przez wytwórc certyfikat zgodnoci lub aprobat techniczn b deklaracj zgodnoci. Podstawowe sposoby montau: zabetonowanie w podu lub cianie przygotowanych w obudowie kotew stalowych, osadzenie w podu przy uyciu koków kotwicych lub rozporowych (otwory do mocowania przygotowane w obudowie), przykrcenie za pomoc materiaów zcznych lub przyspawanie do przygotowanej konstrukcji wsporczej. 2.2.10. Zwody Zaleca si, aby wymiary elementów zastosowanych w ochronie odgromowej byy dobierane, w zalenoci od rodzaju materiau i wyrobu zgodnie z wytycznymi PN-86/E-05003.01. Jako materiay przewodzce mona stosowa stal ocynkowan cynk, mied i aluminium. Przy ukadaniu zwodów naley zachowywa minimalne odlegci od powierzchni dachu; dla zwodów poziomych niskich nie mniej ni 2 cm, dla zwodów poziomych podwyszonych nie mniej ni 40 cm. Instalacja powinna dodatkowo spenia warunek, aby dugo boku ptli nie przekraczaa: 20 m dla ochrony podstawowej, 15 m dla obiektów zagroonych poarem i 10 m dla obiektów zagroonych wybuchem. ty ochronne nieizolowanych zwodów pionowych i poziomych wysokich nie powinny przekracza: zewntrzne 45 i wewntrzne 60 dla ochrony podstawowej i obiektów zagroonych poarem, oraz zewntrzne 30 i wewntrzne 45 dla obiektów zagroonych wybuchem mieszanin par i/lub pyów z powietrzem (wyjtek stanowi obiekty o wysokoci do 10 m posiadajce niepalne dachy - wtedy stosujemy parametry podstawowe). Wszelkie wytyczne, w tym obliczenia i sposoby rozmieszczenia zwodów, dla ochrony obiektów zagroonych poarem lub wybuchem zawieraj PN-89/E-05003.03 Ochrona obostrzona i PN-92/E-05003.04 Ochrona specjalna. 2.2.11. Osprzt urzdze piorunochronnych Wsporniki do uchwytów bezrubowych do zatapiania w betonie do mocowania na erdzi elbetowej do przykrcania (pionowy i poziomy) do przyklejania 2.2.12. Wewntrzny osprzt ochronny Poczenia wyrównawcze - najwaniejszym elementem jest szyna wyrównawcza, do której doczone s wszelkie urzdzenia i instalacje metalowe. Elementy czce urzdzenia i instalacje z szyn przedstawia. Poczenia wyrównawcze ochronnikowe - odgromniki zaworowe, iskierniki separacyjne lub systemy mieszane. Odstpy izolacyjne - ukadanie instalacji piorunochronnej w odpowiedniej odlegci od innych instalacji metalowych. Ograniczniki przepi - stanowi ochron urzdze kocowych aparatów i instalacji elektrycznych przed niedopuszczalnie wysokimi przepiciami i/lub przeznaczone do wyrównywania potencjaów. Istnieje moliwo ochrony centralnej dla caej instalacji elektrycznej wewntrznej lub wybranych elementów. 2.2.13. Kable elektroenergetyczne i sygnalizacyjne - rodzaje i ukady Izolacja - jako izolacj stosuje si papier, gum i tworzywa sztuczne. STWiOR STE 01.00 Przebudowa czci pomieszcze budynku Zespou Szkolno-Przedszkolnego na wietlic oraz bibliotek 10
"ARCHI-GRAF" Biuro Obsugi Architektonicznej 64-920 Pia, ul. Kossaka 110 Izolacja papierowa wykonana jest z tam z papieru kablowego przesyconego syciwem elektroizolacyjnym, dla polepszenia asnoci dielektrycznych i utrudnienia procesu zawilgocenia izolacji. Syciwa mog byciekajce (dla kabli ukadanych standardowo) lub nieciekajce (dla kabli ukadanych przy duych rónicach poziomów) - kable te dodatkowo zabezpiecza powoka (pancerz oowiany). Powoka - chroni izolacj kabla przed czynnikami zewntrznymi, gównie wilgoci szkodliwymi zwizkami chemicznymi, podwysza take bezpieczestwo uytkowania kabla w okrelonym rodowisku. Stosuje si powoki metalowe: oowiane i aluminiowe oraz z tam stalowych lub z tworzyw sztucznych. Obecnie coraz szersze zastosowanie znajduj kable z powok z tworzyw sztucznych usieciowanych, o zwikszonej odpornoci na dziaanie ognia - klasa ich ognioodpornoci zawarta jest w symbolu kabla np. (N)HXH FE180/E90 0,6/1 kv. Wypenienie - materia izolacyjny, stosowany pomidzy ami kabla a powok w celu ograniczenia moliwoci jonizacji powietrza w przestrzeni wntrza kabla. Jako wypenienie stosuje si: papier, tworzywa sztuczne, materiay óknopochodne nasycone olejami. Pancerz - stosowany dla ochrony kabla przed uszkodzeniami mechanicznymi, w formie drutów lub tam stalowych zabezpieczonych przed korozj np. ocynkowanych, nawinitych spiralnie na oson powoki kabla. Osona zewntrzna - (warstwa wytoczona lub zewntrzny obwój) chroni kabel przed szkodliwym wpywem czynników chemicznych i wilgoci. Osony wykonuje si z materiaów wóknopochodnych, pokrytych warstw polewy ochronnej lub z tworzyw sztucznych (polwinitu lub polietylenu). Oznaczenia kabli - w celu atwiejszego rozróniania i identyfikacji kabli opracowano krajowe systemy oznaczania kabli, rónice si midzy sob symbolik zwykle zbiene z zawartoci informacji o danym kablu np. polskie oznaczenie OWY 300/500V i odpowiednik wg symboliki DIN: H05VV-F. W opisie symbolami zawarte s najczciej dane na temat: materiau, typu izolacji, ochronnoci ogniowej (lub o rozprzestrzenianiu si ognia), typu powoki, izolacji, opancerzenia, rodzaju syciwa, typu specjalnych itp., za symbolem literowym umieszcza si symbol cyfrowy, zawierajcy dane o napiciu fazowym i midzyprzewodowym oraz na kocu symbolu ilo i przekrój. 2.3. Warunki przyjcia na budow materiaów do robót montaowych i prefabrykacji rozdzielnic Wyroby do robót montaowych mog by przyjte na budow, jeli speniaj nastpujce warunki: zgodne z ich wyszczególnieniem i charakterystyk podan w dokumentacji projektowej i specyfikacji technicznej (szczegóowej) ST, wciwie oznakowane i opakowane, speniaj wymagane wciwoci wskazane odpowiednimi dokumentami odniesienia, producent dostarczy dokumenty wiadczce o dopuszczeniu do obrotu i powszechnego lub jednostkowego zastosowania, a w odniesieniu do fabrycznie przygotowanych prefabrykatów równie karty katalogowe wyrobów lub firmowe wytyczne stosowania wyrobów. Niedopuszczalne jest stosowanie do robót montaowych - wyrobów i materiaów nieznanego pochodzenia. Przyjcie materiaów i wyrobów na budow powinno by potwierdzone wpisem do dziennika budowy. 2.4. Warunki przechowywania materiaów do montau instalacji elektrycznych Wszystkie materiay pakowane powinny by przechowywane i magazynowane zgodnie z instrukcj producenta oraz wymaganiami odpowiednich norm. W szczególnoci kable i przewody naley przechowywa na bbnach (oznaczenie B ) lub w krkach (oznaczenie K ), koce przewodów producent zabezpiecza przed przedostawaniem si wilgoci do wewntrz i wyprowadza poza opakowanie dla uatwienia kontroli parametrów (ci, przekrój). Pozostay sprzt, osprzt i oprawy owietleniowe wraz z osprztem pomocniczym naley przechowywa w oryginalnych opakowaniach, kartonach, opakowaniach foliowych. Szczególnie naley chroni przed wpywami atmosferycznymi: deszczem, mrozem oraz zawilgoceniem. Pomieszczenie magazynowe do przechowywania wyrobów opakowanych powinno by suche i zabezpieczone przed zawilgoceniem. 3. WYMAGANIA DOTYCZCE SPRZTU 3.1. Ogólne wymagania dotyczce sprztu Ogólne wymagania dotyczce sprztu podano w ST Wymagania ogólne Prace mona wykonywa przy pomocy wszelkiego sprztu zaakceptowanego przez Inspektora nadzoru. Spawanie powinno odbywa si przy uyciu spawarek o parametrach wymaganych dla gruboci materiaów uytych na poszczególne elementy obudowy, dla czenia elementów miedzianych naley stosowa spawanie gazowe lub ukowe w osonie gazowej. 4.. WYMAGANIA DOTYCZCE TRANSPORTU 4.1. Ogólne wymagania dotyczce transportu Ogólne wymagania dotyczce transportu podano w ST Wymagania ogólne STWiOR STE 01.00 Przebudowa czci pomieszcze budynku Zespou Szkolno-Przedszkolnego na wietlic oraz bibliotek 11
"ARCHI-GRAF" Biuro Obsugi Architektonicznej 64-920 Pia, ul. Kossaka 110 4.2. Szczegóowe wymagania dotyczce transportu Podczas transportu materiaów ze skadu przyobiektowego na obiekt naley zachowa ostrono aby nie uszkodzi materiaów do montau. Minimalne temperatury dopuszczajce wykonywanie transportu wynosz dla bbnów: - 15 C i - 5 C dla krków, ze wzgldu na moliwo uszkodzenia izolacji. Naley stosowa dodatkowe opakowania w przypadku moliwoci uszkodze transportowych. Due rozdzielnice naley przygotowa do transportu dzielc na elementy o wadze umoliwiajcej atwe dostarczenie na miejsce zabudowywania. Stosowa opakowania w przypadku moliwoci uszkodze transportowych. 5. WYMAGANIA DOTYCZCE WYKONANIA ROBÓT 5.1. Ogólne zasady wykonania robót Ogólne zasady wykonania robót podano w ST Wymagania ogólne Wykonawca jest odpowiedzialny za prowadzenie robót zgodnie z dokumentacj techniczn i umow oraz za jako zastosowanych materiaów i jako wykonanych robót. Roboty winny by wykonane zgodnie z projektem, wymaganiami ST oraz poleceniami inspektora nadzoru. 5.2. Sczegóowe zasady wykonania robót 5.2.1. Monta przewodów instalacji elektrycznych Zakres robót obejmuje: przemieszczenie w strefie montaowej, enie na miejscu montau wg projektu, wyznaczenie miejsca zainstalowania, trasowanie linii przebiegu instalacji i miejsc montau osprztu, roboty przygotowawcze o charakterze ogólnobudowlanym jak: kucie bruzd w podu, przekucia cian i stropów, osadzenie przepustów, zdejmowanie przykry kanaów instalacyjnych, wykonanie lepych otworów poprzez podkucie we wnce albo kucie rczne lub mechaniczne, wiercenie mechaniczne otworów w sufitach, cianach lub podach, osadzenie koków osadczych plastikowych oraz dybli, rub kotwicych lub wsporników, konsoli, wieszaków wraz z zabetonowaniem, monta na gotowym podu elementów osprztu instalacyjnego do montau kabli i przewodów (pkt 2.2.2.), uki z rur sztywnych naley wykonywa przy uyciu gotowych kolanek lub przez wyginanie rur w trakcie ich ukadania. Przy ksztatowaniu uku spaszczenie rury nie moe by wiksze ni 15% wewntrznej rednicy rury. Najmniejsze dopuszczalne promienie uku podane s w tablicy poniej. Najmniejsze dopuszczalne promienie uku rednica znamionowa rury (mm) 18 21 22 28 37 47 Promieuku (mm) 190 190 250 250 350 450 czenie rur naley wykona za pomoc przewidzianych do tego celu zczek (lub przez kielichowanie), puszki powinny by osadzone na takiej gbokoci, aby ich górna (zewntrzna) kraw po otynkowaniu ciany bya zrównana (zlicowana) z tynkiem, przed zainstalowaniem naley w puszce wyci wymagan liczb otworów dostosowanych do rednicy wprowadzanych rur, koniec rury powinien wchodzi do rodka puszki na gboko do 5 mm, wciganie do rur instalacyjnych i kanaów zakrytych drutu stalowego o rednicy 1,0 do 1,2 mm dla uatwienia wcigania kabli i przewodów wg dokumentacji projektowej i specyfikacji technicznej (szczegóowej) ST, ukadanie (monta) kabli i przewodów zgodne z ich wyszczególnieniem i charakterystyk podan w dokumentacji projektowej i specyfikacji technicznej (szczegóowej) ST. W przypadku atwoci wcigania kabli i przewodów, wciganie drutu prowadzcego, stalowego nie jest konieczne. Przewody musz by uone swobodnie i nie mog by naraone na nacigi i dodatkowe naprenia, oznakowanie zgodne wytycznymi z dokumentacji projektowej i specyfikacji technicznej (szczegóowej) ST lub normami (PN-EN 60446:2004 Zasady podstawowe i bezpieczestwa przy wspódziaaniu czowieka z maszyn oznaczanie i identyfikacja. Oznaczenia identyfikacyjne przewodów barwami albo cyframi, w przypadku braku takich wytycznych), roboty o charakterze ogólnobudowlanym po montau kabli i przewodów jak: zaprawianie bruzd, naprawa cian i stropów po przekuciach i osadzeniu przepustów, monta przykry kanaów instalacyjnych, przeprowadzenie prób i bada zgodnie z PN-IEC 60364-6-61:2000 oraz PN-E-04700:1998/Az1:2000. 5.2.2. Monta opraw owietleniowych i sprztu instalacyjnego, urzdze i odbiorników energii elektrycznej STWiOR STE 01.00 Przebudowa czci pomieszcze budynku Zespou Szkolno-Przedszkolnego na wietlic oraz bibliotek 12
"ARCHI-GRAF" Biuro Obsugi Architektonicznej 64-920 Pia, ul. Kossaka 110 Te elementy instalacji montowa w kocowej fazie robót, aby unikn niepotrzebnych zniszcze i zabrudze. Oprawy do stropu montowa wkrtami zabezpieczonymi antykorozyjnie na kokach rozporowych plastikowych. Ta sama uwaga dotyczy sprztu instalacyjnego, urzdze i odbiorników energii elektrycznej montowanego na cianach. Przed zamocowaniem opraw naley sprawdzi ich dziaanie oraz prawidowo pocze. róda wiata i zaponniki do opraw naley zamontowa po cakowitym zainstalowaniu opraw. Naley zapewni równomierne obcienie faz linii zasilajcych przez odpowiednie przyczanie odbiorów 1-fazowych. Mocowanie puszek w cianach i gniazd wtykowych w puszkach powinno zapewnia niezbdn wytrzyma na wyciganie wtyczki i gniazda. Gniazda wtykowe i wyczniki naley instalowa w sposób nie kolidujcy z wyposaeniem pomieszczenia. W sanitariatach naley przestrzega zasady poprawnego rozmieszczania sprztu z uwzgldnieniem przestrzeni ochronnych. Poenie wyczników klawiszowych naley przyjmowa takie, aby w caym pomieszczeniu byo jednakowe. Gniazda wtykowe ze stykiem ochronnym naley instalowa w takim poeniu, aby styk ten wystpowa u góry. Przewody do gniazd wtykowych 2-biegunowych naley podcza w taki sposób, aby przewód fazowy dochodzi do lewego bieguna, a przewód neutralny do prawego bieguna. Przewód ochronny bcy przewodu wieloowego powinien mie izolacj b kombinacj barwy zielonej i tej. Typy opraw, trasy przewodów oraz sposób ich prowadzenia wykona zgodnie z planami instalacji i schematami. 5.2.3. Instalacja pocze wyrównawczych Dla uziemienia urzdze i przewodów, na których nie wystpuje trwale potencja elektryczny, naley wykona instalacje pocze wyrównawczych. Instalacja ta skada si z poczenia wyrównawczego: gównego (gówna szyna wyrównawcza), miejscowego (dodatkowego - dla czci przewodzcych, jednoczenie dostpnych) i nieuziemionego. Elementem wyrównujcym potencjay jest przewód wyrównawczy. Poczenia wyrównawcze gówne i miejscowe naley wybra czc przewody ochronne z czciami przewodzcymi innych instalacji. Poczenia wyrównawcze gówne naley wykona na najniszej kondygnacji budynku tj.na parterze. Do gównej szyny uziemiajacej podczy rury ciepej i zimnej wody, centralnego ogrzewania itp., sprowadzajc je do wspólnego punktu - gównej szyny uziemiajcej. W przypadku niemonoci dokonania poczenia bezporedniego, pomidzy elementami metalowymi, naley stosowa iskierniki. Dla instalacji pocze wyrównawczych w rozdzielnicach zasilajcych zewntrzne obwody owietleniowe naley stosowa odgromniki zaworowe pomidzy przewodami fazowymi a uziemieniem instalacji piorunochronnej. 5.2.4. Prefabrykacja rozdzielnic elektrycznych Przeprowadzenie prefabrykacji rozdzielnicy dokonuje si w oparciu o projekt techniczny, uwzgldniajcy wymagania stawiane wyrobowi. Do najwaniejszych wymogów nale: stopie ochrony, ilo wolnego miejsca do montau, lokalizacja (rodzaj pomieszczenia) typ rozdzielnicy, dane dotyczce sieci zasilajcej, miejsce zasilania i odpywów oraz przekroje kabli, specyfikacja wyposaenia. W oparciu o powysze dane naley sporzdzi schemat ideowy, który zwykle jest zacznikiem do dokumentacji. Nastpnym etapem jest rozrysowanie widoku i wyposaenia rozdzielnicy w celu uzgodnienia planu z inspektorem nadzoru lub technologiem. Przy nieskomplikowanych rozdzielnicach etap ten mona pomin. Po skompletowaniu wszystkich potrzebnych wg specyfikacji elementów rozdzielnicy naley dokona mocowania i pocze aparatów i urzdze wg zalece producentów. Przy skomplikowanych ukadach wyposaenia naley sporzdzi kart technologiczn dla prefabrykacji, stanowi ona zacznik do protokóu zdawczego rozdzielnicy. Prefabrykacja rozdzielnicy elektrycznej powinna uwzgldnia wszelkie wytyczne projektanta co do wymaganych cech obudowy, a w szczególnoci: stopie ochronnoci, wymiary zewntrzne kadego elementu obudowy, typ rozdzielnicy ze wzgldu na sposób montau: wolnostojca, przycienna, nacienna, wnkowa typ rozdzielnicy ze wzgldu na napicie robocze: redniego napicia, niskiego napicia, saboprdowa, sposób zasilania i odpywu: od góry lub od dou, typ przyczenia do instalacji: pyty przepustowe, dawice, zaciski, przyczenie bezporednie, sposób mocowania wyposaenia w obudowie: pyty montaowe i osonowe, elementy dystansowe, szyny none zunifikowane lub zaprojektowane, opracowane wg wymaga normy PN-EN 60439-2:2004, rodzaj materiau i kolor elementów obudowy, sposób zabezpieczenia przed dostpem osób nieuprawnionych, opracowane wg wymaga normy PN-EN 60439-3:2004, kompletno montau wyposaenia dodatkowego, STWiOR STE 01.00 Przebudowa czci pomieszcze budynku Zespou Szkolno-Przedszkolnego na wietlic oraz bibliotek 13