Skaner mikro, małych i średnich przedsiębiorstw wyniki badania 1Q2016 Data publikacji: luty 2016 Wydawca raportu: Keralla Research Instytut Badań i Rozwiązań B2B www.keralla.pl SKANER MŚP 1Q2016 1
Główne wnioski z pomiaru Skaner MŚP 1q2016 Pierwsza agencja badań B2B w Polsce SKANER MŚP 1Q2016 2
Główne wnioski Pierwszy kwartał będzie dla MŚP słaby. Narzekają głównie firmy handlowe, budowlane i mikro przedsiębiorcy. Generatorem lepszych nastrojów zdaje się być: prowadzenie eksportu, produkowanie i zatrudnienie większe niż 10 osób. Te cechy zdają się chronić przed cięższym pierwszym kwartałem w krajowej gospodarce W pierwszym kwartale nastroje przedsiębiorców uległy wyraźnemu pogorszeniu. Wskaźnik KERNA, który ilustruje kierunek zmian, w tym odczycie wyniósł minus 72,67 pkt. Jest to jednocześnie najniższy odczyt od 2013 roku. Słabe nastroje to efekt niskiej oceny sytuacji gospodarczej w kraju oraz prognozowanego negatywnego scenariusza na najbliższą przyszłość wynika z najnowszego badania Instytutu Keralla Research, który od siedmiu lat monitoruje nastroje i plany zakupowe MŚP. Należy odnotować, że na uzyskany odczyt wskaźnika nastrojów KERNA największy wpływ ma niska ocena kondycji gospodarczej kraju. Negatywna ocena oraz prognozowany pesymistyczny scenariusz na ten kwartał wobec gospodarki ma związek w dużej mierze z niepewnością reprezentantów firm sektora MŚP odnośnie planowanych przez nowy rząd zmian. Między innymi zmian w podatku bankowym, którego koszty wpłyną, zdaniem przedsiębiorców, na dostępność i obciążenia finansowania działalności oraz zmian podatkowych w handlu, które mogą zaniżyć przychody mikro, małych i średnich firm. Okazuje się, że właśnie przedsiębiorstwa handlowe i też usługowe częściej niż inne branże wskazują na prawdopodobne pogorszenie sytuacji gospodarczej w kraju w tym kwartale. Handel istotnie częściej obawia się pogorszenia kondycji swojej firmy. Najsilniej różni się w tej ocenie od firm transportowych. Dodatkowo największą niepewność obserwuje się wśród przedstawicieli mikro firm, którzy istotnie częściej niż pozostali nie byli w stanie ocenić kierunku zmian zarówno własnego biznesu, jak i gospodarki krajowej. Warto zaznaczyć, że wyraźnie większy optymizm wyrażają eksporterzy, według których pierwszy kwartał będzie stał pod znakiem zmiany na lepsze nie tylko w kontekście kondycji polskiej gospodarki, ale także własnej firmy. Przyczyną takiej oceny jest prawdopodobnie rządowy plan wsparcia przedsiębiorców w działaniu na zagranicznych rynkach oraz większa stabilność przychodowa i tym samym też większa odporność na zmiany fiskalne w kraju. Znacznie lepszą kondycją i nastrojami wyróżniają się też firmy produkcyjne.. SKANER MŚP 1Q2016 3
Główne wnioski Pierwszy kwartał roku to również dużo niższa skłonność przedsiębiorców do inwestycji. INDEX ZAIR wyniósł 76,40 pkt. na minusie, co oznacza regres o 13 pkt. w relacji do jesiennego pomiaru. Częściowo związane jest to z cyklem koniunkturalnym, ale również ze słabymi nastrojami w sektorze MŚP. W tym kwartale dużo mniej przedsiębiorców, niż w poprzednich pomiarach planuje m.in. wysłać pracowników na kursy szkolące (spadek o 24,9 pkt.), zainwestować w reklamę (regres o 26,2 pkt.) czy wydatkować na nowe oprogramowanie (spadek o 21,3 pkt.). W nadchodzących trzech miesiącach, firmy zatrudniające od 10 do 49 pracowników istotnie częściej niż pozostali przedsiębiorcy informują o planowanych na ten kwartał zakupach służbowych samochodów oraz inwestycjach w reklamę i działania marketingowe. W nadchodzących trzech miesiącach istotnie częściej wydatków nie planują mikro firmy. SKANER MŚP 1Q2016 4
Prezentacja wyników część 1 Skaner MŚP Nastroje i prognozy przedsiębiorstw 1q2016 SKANER MŚP 1Q2016 5
1.1. Ocena poprzedniego kwartału - KRAJ Ostatni kwartał poprzedniego roku gospodarczo słaby Jak zmieniła się sytuacja gospodarcza Polski w ciągu ostatnich 3 miesięcy? Pominięto nie wiem, trudno powiedzieć Wzrosła liczba przedsiębiorców wskazujących na pogorszenie sytuacji gospodarczej Polski w minionym, czyli ostatnim kwartale roku poprzedniego. W styczniowym odczycie w ten sposób kondycję kraju oceniło 33 proc. badanych, co oznacza wzrost negatywnych opinii o 11 pkt. proc. w relacji do październikowego pomiaru. Istotnie częściej negatywną zmianę zauważają firmy transportowe i sektor HORECA. Równocześnie spadł odsetek respondentów, według których gospodarka Polski w ostatnich trzech miesiącach poprawiła się. Obecnie optymistów jest 6,7 proc., co oznacza regres o 9,1 pkt. proc. w relacji do jesiennego odczytu. Symboliczny spadek odnotowano w liczbie przedsiębiorców uznających, że miniony kwartał był bez zmian, jeśli chodzi o gospodarkę. Poprzednio w ten sposób kondycję ekonomiczną kraju oceniło 59,7 proc., natomiast dziś niewiele mniej, bo 57,3 proc. przedstawicieli sektora MŚP tak odczytuje gospodarczy klimat w państwie. Polepszyła się Bez zmian Pogorszyła się 59,3% 59,7% 57,3% 50,5% 46,5% 38,2% 31,3% 33,0% 26,3% 22,0% 15,8% 13,7% 11,8% 12,2% 6,7% 1q15 2q15 3q15 4q15 1q16 SKANER MŚP 1Q2016 6
1.2. Ocena poprzedniego kwartału - FIRMA O sto procent mniej oceniających pozytywnie kondycję firmy w ostatnim kwartale Jak zmieniła się sytuacja ekonomiczna przedsiębiorstwa w ostatnich 3 miesiącach? Pominięto nie wiem, trudno powiedzieć Znacznie mniej badanych, w relacji do poprzedniego kwartału, informuje o poprawie kondycji ekonomicznej swojej firmy. Trzy miesiące temu optymistów było 26 proc., natomiast dziś ich odsetek stopniał do 12,3 proc. Oznacza to regres aż o 13,7 proc. Umiarkowanie przybyło natomiast firm negatywnie oceniających ostatni kwartał roku poprzedniego. Dziś 22,5 proc. właścicieli dostrzega raczej pogorszenie się kondycji firmy. Kwartał temu 21,8 proc. przedsiębiorstw wyrażało zdanie, że doświadcza osłabienia w funkcjonowaniu biznesu. Do negatywnych podsumowań ostatniego kwartału dołączają w tym wypadku firmy zajmujące się handlem, transportem i budownictwem. Te podmioty częściej niż usługodawcy czy producenci podają, że sytuacja ich firm ulega niestety pogorszeniu. O utrzymującym się status quo w kondycji firmy informuje 63,2 proc. badanych, czyli o 11,4 pkt. proc. więcej w porównaniu do październikowego pomiaru. Polepszyła się Bez zmian Pogorszyła się 63,2% 57,7% 59,7% 58,0% 51,8% 24,7% 24,3% 21,0% 26,0% 22,5% 15,0% 20,5% 21,8% 15,5% 12,3% 1q15 2q15 3q15 4q15 1q16 SKANER MŚP 1Q2016 7
1.3. Prognoza na pierwszy kwartał - KRAJ Firmy usługowe i handlowe najbardziej obawiają się pogorszenia sytuacji ekonomicznej kraju w pierwszym kwartale b.r. Jak zmieni się sytuacja gospodarcza Polski w ciągu kolejnych 3 miesięcy? Pominięto nie wiem, trudno powiedzieć Na pierwszy kwartał przedstawiciele mikro, małych i średnich firm prognozują dalsze osłabianie się kondycji krajowej gospodarki. Pesymistyczny scenariusz zakłada, co czwarty badany (25,3 proc.). W relacji do październikowego pomiaru oznacza to zwyżkę o 6,1 pkt. proc. Usługodawcy i firmy handlowe częściej niż inne branże, szczególnie HORECA, wskazują prawdopodobne pogorszenie sytuacji gospodarczej w kraju. W opinii zaledwie 16,7 proc. reprezentantów sektora MŚP w pierwszym kwartale tego roku można spodziewać się poprawy kondycji ekonomicznej kraju. To o 5,2 proc. więcej, niż trzy miesiące temu. Mimo tej zwyżki, analizując historycznie, pozytywnie myślących o krajowej gospodarce jest mniej, niż rok temu w analogicznym okresie. 45,8% 27,8% 19,4% Polepszy się Bez zmian Pogorszy się 62,7% 55,2% 49,5% 41,0% 26,8% 25,3% 23,2% 19,2% 14,2% 16,7% 14,0% 11,5% 1q15 2q15 3q15 4q15 1q16 SKANER MŚP 1Q2016 8
1.4. Prognoza na pierwszy kwartał - FIRMA Głównie dla firm handlowych i budowlanych pierwszy kwartał jawi się pesymistycznie Jak zmieni się sytuacja ekonomiczna przedsiębiorstwa w ciągu kolejnych 3 miesiącach? Pominięto nie wiem, trudno powiedzieć Prognozy na pierwszy kwartał są również słabsze niż te rejestrowane w poprzednim odczycie. Spadła liczba badanych, którzy w nadchodzących trzech miesiącach upatrują polepszenia sytuacji ekonomicznej swojego przedsiębiorstwa. Optymistyczny rozwój wydarzeń zakłada 19,2 proc. reprezentantów sektora MŚP. W relacji do jesiennego pomiaru oznacza to regres o 7,3 pkt. proc. Spadek pozytywnych prognoz wśród przedsiębiorców obserwujemy od kwietnia 2015 roku. Handel i budownictwo istotnie częściej niż firmy transportowe obawiają się pogorszenia kondycji ekonomicznej firmy. Wzrósł też nieznacznie odsetek przedsiębiorców, którzy spodziewają się pogorszenia sytuacji własnej firmy. Obecnie taki scenariusz przewiduje 15,8 proc. badanych, podczas gdy trzy miesiące temu było to 14 proc. (wzrost o 1,8 pkt. proc.). Polepszy się Bez zmian Pogorszy się 52,5% 52,0% 44,0% 51,8% 41,8% 35,5% 27,7% 26,5% 28,5% 19,2% 20,3% 15,8% 12,0% 12,8% 14,0% 1q15 2q15 3q15 4q15 1q16 SKANER MŚP 1Q2016 9
1.5. Wskaźnik KERNA spadł do -72,67 pkt. WSKAŹNIK NASTROJÓW KERNA 2013-2016 NA PODSTAWIE OCEN WŁASNEJ FIRMY I OCEN KONDYCJI GOSPODARKI 1q13 2q13 3q13 4q13 1q14 2q14 3q14 4q14 1q15 2q15 3q15 4q15 1q16 100,00 80,00 60,00 40,00 20,00 0,00-20,00-40,00-60,00-77,69-80,00-58,31-60,08-47,81-52,49-45,46-55,49-58,19-62,48-54,51-62,75-60,08-72,67-100,00 Wskaźnik nastrojów przedsiębiorstw KERNA wyniósł 72,67 pkt. na minusie. Wobec ostatniego odczytu oznacza to spadek aż o 12,59 pkt. Pierwszy kwartał zazwyczaj jest przez przedsiębiorców oceniany słabiej, niż pozostałe, jednak warto zaznaczyć, że obecny wynik jest najniższy od 1 kwartału 2013 roku, kiedy to KERN był na poziomie minus 77,69 pkt. Na dużo gorszym wyniku zaważyły przede wszystkim negatywne prognozy dotyczące sytuacji ekonomicznej kraju oraz kondycji własnej firmy. Zdecydowanie więcej badanych, niż zazwyczaj w analogicznym okresie, spodziewa się pogorszania stanu gospodarki kraju i jednocześnie znacznie mniej przedstawicieli sektora MSP informuje o poprawie w obszarze funkcjonowania własnego biznesu. Jedynie producenci i firmy eksportujące odróżniają się od wszystkich pozostałych grup badanych. Jako jedyni istotnie rzadziej wskazują na pogorszenie czy to w obszarze gospodarki kraju czy to w ocenie kondycji swojego biznesu. SKANER MŚP 1Q2016 10
1.6. INDEX ZAIR (zakupy i rezygnacja) spadł do -76,40 pkt. 80,00 60,00 40,00 20,00 0,00-20,00 INDEX ZAIR 2013-2016 NA PODSTAWIE DECYZJI O INWESTOWANIU LUB REZYGNACJI Z ZAKUPÓW 1q13 2q13 3q13 4q13 1q14 2q14 3q14 4q14 1q15 2q15 3q15 4q15 1q16 100,00-40,00-60,00-80,00-74,20-64,10-67,80-66,50-67,30-61,20-66,70-76,60-67,10-75,20-75,00-63,40-76,40-100,00 Index ZAIR obrazujący skalę zakupów prowadzonych przez firmy MŚP oparty jest na wskazaniach o wydatki na inwestycje i rezygnacji z planów zakupowych na dany kwartał w firmie. W tej edycji badania odczyt INDEXU ZAIR wyniósł 76,40 pkt. na minusie. Uzyskany wynik jest słabszy wobec ostatniego, październikowego badania o 13 pkt. i o 9,3 pkt. w relacji do analogicznego okresu w 2015 roku. Spośród wszystkich badanych obszarów zakupowych, spadek odnotowano w każdym z subindeksów. Największy regres jednak nastąpił w planowanych wydatkach na: szkolenia pracowników (z minus 61,3 pkt. w poprzednim kwartale do minus 86,2 pkt. w obecnym), inwestycje w nowe oprogramowanie (minus 96.6 pkt. wobec minus 75,3 pkt.) oraz wydatkach na marketing i reklamę (spadek z minus 51,2 pkt. do minus 77,4 pkt.). SKANER MŚP 1Q2016 11
1.7.Dane kontaktowe Instytutu Keralla Research Keralla Research Instytut Badań i Rozwiązań B2B ul. Kazimierza Wielkiego 67, 50-077 Wrocław, Polska NIP 754-205-36-57 REGON 020272970 Biuro: (+48) 71 335 77 82 Faks: (+48) 71 722 03 72 E-mail: kontakt@keralla.pl www.keralla.pl ZASADY KORZYSTANIA Z RAPORTU SKANER MŚP Raport Skaner MŚP jest objęty prawami autorskimi Instytutu Keralla Research. Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Jakiekolwiek rozpowszechnianie niniejszego RAPORTU - zabronione. Dozwolone jest natomiast korzystanie z materiałów dystrybuowanych przez Instytut Keralla Research opracowywanych na podstawie prowadzonych badań i analiz oznaczonych: Informacja prasowa SKANER MŚP 1Q2016 12